با عرض ادب.
"هر چه آز حد بگذرد رسوا شود."
جملهء بالای محترم حیدری صاحب، که اخیراٌ به نشر رسیده، بیان یک واقعیت تلخ و شیرین تاریخ معاصر کشور را ادا می نماید.
تلخ بدین معنی، که نوشتهء که بنام مرحوم عبدالحی حبیبی اخیراٌ به نشر رسیده ، به احتمال فوق العاده زیاد به هدایت والی صاحب کالیفورنیا، که در هزاران صحفه کوشش نموده بود، مرحوم سپه سالار محمد نادر خان را جاسوس انگلیس ثابت نماید، به نشر رسیده تا ثبوت برای هزاران صحفه والی صاحب شده بتواند، زیرا وجدان نا ارام دارد و لاری کتابها به یک کلینر ضرورت دارد.
قرار اقرار خود امریکایی افغانی الاصل از این رساله به حیث منبع استفاده نموده، که همه آن روی بغض و عقده تحریر شده، که کمک به بغض و عقده شده و اگر هم عقده نبوده، کمک به نادانی وی شده باشد.
با نشر این رساله تبر را هر دو به پای خود زده اند.
شیرین به خاطر اینکه، بنده در قسمت تبصره پنجم و یا هم چهارم خود که هنوز به نشر نرسیده ، موضوع "جاسوس" بودن سپه سالار را با یک منطق بسیار بالا رد نموده ام.
در اینجا فقط به این اکتفا می نمایم، که غرض جلوگیری از نفوذ کمونیزم و سیاست توسعه طلبانه شوروی، انگلیسها ضرورت اشد به همچو یک شخصیت مشهور سیاسی داشتند و مرحوم سپه سالار هم غرض نجات کشور از شر حکومت نو ماهه کافران مسلمان ، که در اثر سیاست نا درست مرحوم امان الله خان در کشور قدرت را بدست داشتند، با هم همکاری دو جانبه داشته اند. یعنی سیاست relationship symbioses که هر دو طرف انرا با درک عمق به پیش بردند.
هر دو طرف در سیاست خود موفق شدند. از یک طرف جلو سیاست شوروی گرفته شد و در ضمن هم سر حدات هند برطانیوی از شر کافران مسلمان هند برطانیوی، که مشکلات خلق نموده بودند، و از طرف دیگر مرحوم سپه سالار کشور خود را نجات از شر کافران مسلمان با کمک انگلستان نمود.
با کمال تاسف سطح درک سیاسی به اصطلاح چیز فهمان وقت و حالا به سطح درک سپه سالار نبوده، و چی تهمت های که در حق وی ، انزمان اشخاص مانند مرحوم عبدالحی حبیبی و مرحوم غبار و غیره تا کنون که کنون است روا داشته اند.
به سلسله و سیستماتیک همین کمونستان کشور را به اتش کشیدن و والی کالیفرونیا هنوز هم این کمونستان را تقو یه با نشر درک ناقص افکار مرحوم عبدالحی حبیبی می نماید.
مشکل اساسی کشور ما دانایان نادان بوده و است، که درست منافع کشور را تشخیص داده نمی توانند. به نظر بنده و این را به یقین اظهار میدارم ، که مرحوم سپه سالار نادر خان از فهم بسیار بالا ی سیاسی در منطقه و جهان بر خوردار بوده و این را انگلیسها خوب درک نموده بودند، مخصوصاٌ اینکه در عرصه نظامی با انها روبرو بوده است. موضوع جاسوس بسیار زیاد مسخره است. اینجا دپلوماسی و سیاست در سطح بسیار بالا ی فهم سیاسی صورت گرفته، که از فهم آدمهای عادی مانند والی کلیفورنیا و والی بعضی کشور های اروپایی بسیار زیاد بالا بوده و بالا است.
گر چه هر اول آخر است آخر
لیک آخر هم اولی دارد
