آنه گرت کرامپ کارنباور وزیر دفاع آلمان دستور بازگشت سربازان این کشور از افغانستان را صادر کرد. به موجب این دستور، اگر همه چیز مطابق برنامه پیش برود، نیروهای آلمان باید تا نیمه ماه اوت امسال به خانه بازگردند. پیش تر ناتو اعلام کرد که در هماهنگی با آمریکا تخلیه تدریجی خاک افغانستان را از اول ماه مه آغاز می‌کند.
دستور بازگشت سربازان آلمانی از خاک افغانستان در حالی صادر می شود که بر اساس ماموریت مجلس فدرال، ۱۳۰۰ نظامی آلمان قرار بود دست کم تا آخر ژانویه سال ۲۰۲۲ در افغانستان بمانند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده آمریکا در تابستان سال ۲۰۲۰ پس از مذاکراتی با دولت مرکزی افغانستان و رهبران طالبان اعلام کرد که نیروهای آمریکائی تا اول ماه مه سال ۲۰۲۱ خاک افغانستان را ترک خواهند کرد. پیش شرط تحقق این امر استقرار صلح میان دولت مرکزی و طالبان بود، اما دو طرف که از ماه ها پیش در دوحه پایتخت قطر مشغول مذاکره هستند، هنوز به توافقی در این زمینه دست نیافته اند.
بازگشت به امارت اسلامی؟
در این میان، طالبان حدود نیمی از خاک افغانستان، از جمله بخش عمده ایالت غزنی را به حوزه نفوذ خود تبدیل کرده و پرچم "امارت اسلامی افغانستان" را در آنجا به اهتزاز در آورده اند. طالبان در حوزه نفوذ خود بار دیگر قوانین شرعی را با اندکی تعدیل به مرحله اجرا در آورده اند، از جمله به دختران اجازه می دهند در مدارس جداگانه درس بخوانند. البته به گزارش شبکه دوم تلویزیون آلمان، تنها ماده درسی آن ها قرآن است که صرفا به وسیله ملاهای مورد اعتماد طالبان آموزش داده می شود.
طالبان در این میان برای مدتی از حضور در مذاکرات صلح دوحه سرباز زدند و به جای آن به لابی گری در کشورهای همسایه، از جمله ایران و ترکیه و پاکستان پرداختند. رهبران این گروه در سفری به تهران مورد استقبال مقام های دولتی قرار گرفتند و حتی با علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی دیداری محرمانه داشتند. آن ها با توجه به موقعیت جدید خود، در دور دوم مذاکرات دوحه که هنوز پایان نیافته، خواستار امتیازات بیشتری هستند که تامین آن ها به معنای تضعیف قدرت مرکزی خواهد بود. به همین دلیل پیش بینی می شود که در صورت خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، این کشور به صحنه یک جنگ داخلی خونین تبدیل شود.
چرا جو بایدن تصمیم به خروج نیروها گرفت؟
به رغم هشدارهای بی شمار گروه ها و شخصیت های سرشناس افغانستان در مورد احتمال بازگشت طالبان به قدرت، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که ۲۵۰۰ سرباز آمریکائی تا روز ۱۱ سپتامبر سال جاری خاک افغانستان را ترک می کنند. اندکی پس از اعلام این تصمیم فرماندهی ناتو اعلام کرد که خروج سایر نیروهای بین المللی نیز با هماهنگی آمریکا از اول ماه مه آغاز می شود و تا روز ۱۱ سپتامبر به اتمام می رسد.
وزیر دفاع آلمان روز جمعه ۱۶ آوریل/۲٧ فروردین همراه با ژنرال ابرهارد سورن بازرس عالی ارتش در دستورالعملی موسوم به "فرمان روز" طرح خروج نیروهای آلمان را در ماه اوت امسال ابلاغ کرد. به این ترتیب نیروهای آلمانی که قرار بود تا آخر ژانویه سال آینده در افغانستان بمانند، حتی زودتر از آمریکا خاک این کشور را ترک خواهند کرد. در دستورالعمل تازه اعلام شده است که آلمان خود را موظف به حفظ امنیت سربازان و همکاران غیرنظامی خود در افغانستان می داند.
موقعیت مناسب طالبان در عرصه بین المللی
آمریکا، ناتو و آلمان در پی تهدیدهای مکرر طالبان برای حمله به نیروهای خود تصمیم به خروج از افغانستان گرفته اند. این گروه، پس از توافق سال گذشته با دونالد ترامپ در عرصه داخلی و خارجی دارای موقعیت بهتری شده و احساس می کند که می تواند شرایط خود را به دولت مرکزی افغانستان تحمیل کند. به همین دلیل، پس از تمدید ماموریت نیروهای خارجی در آستانه سال جاری، بارها تهدید کرد که اگر این نیروها در ماه مه امسال افغانستان را ترک نکنند، جنگ علیه آن ها آغاز خواهد شد. حتی زمانی که در این هفته جو بایدن اعلام کرد که ارتش آمریکا تا روز ۱۱ سپتامبر خاک افغانستان را ترک خواهد کرد، طالبان اعلام کردند که حاضر به پذیرش این تصمیم نیستند.
بیست سال پیش در روز ۱۱ سپتامبر حمله خونبار به برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی نیویورک و ساختمان مرکزی پنتاگون زمینه ساز مداخله نظامی آمریکا در افغانستان و سرنگونی طالبان در کابل شد.
طالبان ضمن سکوت کامل درباره پیش شرط خروج نیروهای بین المللی، یعنی صلح با دولت مرکزی، اصرار می روزند که خروج نیروها باید مطابق توافقی که در سال گذشته با دولت آمریکا حاصل شده تا ماه مه امسال انجام شود.
نگرانی دولت مرکزی و نیروهای سکولار
دولت مرکزی و نیروهای سکولار افغانستان اکنون با نگرانی شدید شاهد پایان پشتیبانی بین المللی از روند توسعه و مردم سالاری در کشور خود هستند. ناظران آلمانی بر این عقیده اند که برای دولت جو بایدن توانمندی آمریکا در برابر تهدیدهای احتمالی چین و روسیه اولویت دارد و به این دلیل می کوشد با پایان دادن به جنگ ۲۰ ساله و ناموفق خود در افغانستان، کشور خود را در برابر تهدید رقبای اصلی تجهیز کند.
وزیر دفاع آمریکا در سفر این هفته خود به آلمان اعلام کرد که تا پائیز امسال ۵۰۰ سرباز تازه نفس آمریکائی وارد آلمان خواهند شد، در حالی که دونالد ترامپ اعلام کرده بود از ۳۵ هزار سرباز آمریکائی مستقر در آلمان ۱۲ هزار تن از آنان را از خاک آلمان خارج خواهد کرد.
به موازات تغییر توازن قوا در افغانستان، گروه های شبه نظامی وابسته به ایران در خاک عراق نیز بر حملات خود علیه مواضع ارتش آمریکا افزوده اند. ناظران منطقه گمانه زنی می کنند که با توجه به استراتژی نظامی جدید آمریکا، احتمال عقب نشینی نیروهای این کشور از خاک عراق نیز وجود دارد.