استاد گرانقدر و محترم جناب داکتر صاحب تره کی!
با عرض سلام و آرزوی صحت شما دانشمند محترم کشور از بارگاه خداوند متعال.
مقالهء اخیر شما "رای ممتنع روسیه و چین به قطعه نامه اخیر شورای امنیت به چه معنا است؟" از مطالعه بنده گذشت:
1-"از قراین چنین معلوم میشود که بازی بزرګ در محور افغانستان به مرحله تقابل دیپلومات میان کشور های منطقه و بیرون منطقه بخصوص ممالک غربی به مرحله حساسی رسیده است. ملل متحد مرکز این تقابل و موظف به رسیدګی به دوسیه افغانستان است".
موظف بودن سازمان ملل متحد موثریت خود را در هر صورت می داشته باشد، اما اعضای پر قدرت این سازمان مسلم سیاست های مستقلانهء خود را نظر به شرایط مختلف در نظر دارند، که رای ممتنع روسیه و چین نماینده گی از ان می نماید.
در هر صورت به نظر بنده محور اصلی چرخانیدن چرخهء سازمان ملل متحد بدست خود ما است،یعنی با دید یک سیاست وسیع در عرصه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، بایست نو آوریهای بکر در سیاست کشور طراحی و در مرحلهء اجرا قرار داده شده تا سازمان ملل متحد و اعضای ان مات گردیده و در عقب افغانستان روان گردیده و افغانستان در عرصه های مختلف به یک کشور قوی غرض ایجاد تعادل سیاسی و اقتصادی در منطقه بروز نماید ، زیرا با این همه قربانی ها و شکست سیاسی و نظامی در سطح کشور های بزرگ نظامی و اقتصادی جهان، نباید با سیاست های ضعیف داخل میدا ن گردید. افغانستان ضرورت اشد به سرعت به طرح سیاست های جدید در سطح جهان داشته و این وجیبه فقط با شناخت عمیق روانشناسی و جامعه شناسی سیا ست جهان با متحد نمودن نیروهای فکری جامعه ما در داخل و خارج کشور امکان پذیر بوده تا نه تنها مشکلات ما در سطح ملی، منطقوی حل بگردد بلکه جهانی . به نظر بنده این کمبود باید اصلاح گردد، زیرا شرایط کشور همچو یک سیاست جهانی را تقا ضا می نماید.
در اخبار 29 دسامبر 2023 بی بی سی امده که:
2- " نماینده ژاپن به نمایندگی از کشورش و امارات متحده عربی گفت که این قطعنامه «استراتژی جدید» در مورد مسائل مختلف افغانستان برای «تعامل هماهنگ جامعه جهانی در مورد افغانستان» را تعریف میکند. پیش‌نویس قطعنامه امروز از سوی نمایندگان این دو کشور پیشنهاد شده بود."
قسمیکه بنده از جملهء بالایی برداشت می نمایم بعد از راپور فرستاده مخصوص سازمان ملل متحد شاغلی سنیور اوغلی، قطعنامه از طرف جاپان و امارات عربی متحد ، دو کشور بی اندازه قوی اقتصادی جهان و تا حدودی در سیاستهای جهانی خود مستقل، پیشنهاد گردیده است. در اخبار بی بی سی امده که:" بر اساس این قطعنامه انتظار می‌رود دبیرکل سازمان ملل یک نماینده ویژه با مشورت شورای امنیت برای روابط دیپلماتیک با حکومت طالبان انتخاب کند." یعنی تا کنون همچو نماینده انتخاب نگردیده است. به نظر بنده نماینده امارات عربی اصل گپ را زده و ان اینکه:" پیام امروز پایان بخشیدن به انزوای افغانستان و "تازه‌ترین فرصت برای تغییر این روند " در افغانستان است، و "نیاز به مصالحه از سوی همه جوانب " دارد." یعنی هر گاه ما سیاست خود را، چنانچه در نقطه اول ذکر شد، جهانی ساخته بتوانیم مانند عصای موسی "ع" همه را بلعیده و افغانستان از انزوا خارج می گردد و مانند اسپ سفید یکه تاز بعد از این همه رنج و غم نیم قرنه چهره قوی اصلی خود را در جامعه ملل نشان داده و باید هم نشان بدهد، زیرا ما این پوتانسل با پر قدرترین منبع فرهنگی بدست داریم یعنی دین ما و اهین ما. این قطعنامه به گفته نماینده امارات متحده عربی "اصول و رویکرد عملگرایانه بین‌المللی " در مورد افغانستان دارد. با شناخت که بنده از رهبری امارت عربی متحده دارم، فکر می کنم که انها به نفع ما حرف زده اند.
این وظیفه ما است تا این "رویکرد عملگرایانه بین‌المللی" را در عمل با عصای موسی "ع" پیاده نماییم.
3-"اګر قرار باشد که خود را در موضع مشاور طالبان قرار بدهیم باید عرض کنیم که منافع افغانستان ایجاب میکند که طالبان با نماینده اختصاصی آینده ملل متحد، از در تفاهم و همکاری برخورد کنند. روزنه کوچک ی برای تعامل دیپلوماتیک با دنیا باز شده است. آنرا نباید قربانی شعبده بازی های دیپلومات یک کشور های مغرض کرد."
به نظر بنده داکتر صاحب تره کی در اینجا واقعاٌ به سطح بسیار بالا، که بنده در نقطه اول تبصره خود اظهار داشته ام، اظهار نظر نموده اند، زیرا رای ممتنع نمایندگان چین و روسیه که با تعیین یک نماینده خاص مخالفت کرده اند خلاف منافع ملی و بین المللی افغانستان می باشد. به اساس گفتار نماینده چین که:" تعیین نماینده خاص باید با توجه به نگرانی‌ها و احترام به دیدگاه‌های مطرح در افغانستان باشد تا از "برخورد" میان گروه حاکم در افغانستان و جامعه جهانی پیشگیری شود."
به نظر بنده با در نظر داشت نقط اول که تذکر رفت، نماینده خاص سازمان ملل متحد که احتمالاٌ تیهد می گردد به اصطلاح هیچ بدی نموده نمی تواند، در صورتیکه ما با در نظر داشت همه جوانب قضیه افغانستان و تاریخ نیم قرن اخیر بتوانیم وی را در موارد مختلف مخصوصاٌ حکمومت نام نهاد همه جانبه متقاعد بسازیم و هزاران دلیلی برای متقاعد ساختن وی هم وجود دارد. متاسفانه بنده تا کنون نتوانسته ام این قطعنامه را پیدا نمایم که دقیق در ان چی نوشته است.
به نظر بنده وزارت خارجه افغانستان باید در زمینه اظهارات خود و تعین نمایند تجدید نظر نمایند ، زیرا نباید به دو کشور پر قدرت جهان موقع داده شود با چنین اظهارات در امور کشور در سطح جهان دخالت داشته باشند. چنانچه نماینده چین اظهار می دارد که:" واضح است که حالا رویکرد اعضای شورای امنیت در این مورد تقسیم شده و از طرف دیگر طالبان نیز با آن مخالفت‌هایی دارد که تحمیل آن احتمالا نتایج سازنده‌ای در پی ندارد. "
اینجا موضوع تحمیل مطرح نیست و کس بالای کس چیزی را تحمیل هم نمی تواند بلکه موضوع تعامل مطرح است که به فرموده نماینده امارات عربی متحده:" پیام امروز... "نیاز به مصالحه از سوی همه جوانب دارد."
به نظر بنده در جمله اخیر نماینده امارات متحده عربی راه حل افغانستان نهفته بوده و هر گاه انرا با جمله نمبر اول بنده مخلوط نماییم، کارت برنده را بدست گرفته و مشوره معقول و منطقی محترم داکتر صاحب تره کی که انگیزده این نوشته شده، بایست تا سطح وزارت خارجه یعنی وزیر صاحب خارجه برسد. به اساس فرموده وزیر سرپرست خارجه افغانستان به همه افغانها تعلق دارد، که چنین است باید افکار انها هم یک بار تحت غور و بررسی قرار گیرد. نه اینکه تنها از تنها از چینی ها و روس ها و امریکایی ها در صورتیکه درست نباشد،
به نظر بنده این اظهار نظر نماینده امریکا درست که:" این قطعنامه یک پیام روشن به طالبان، مردم افغانستان و جهان فرستاد و نشان داد که شورای امنیت سازمان ملل از روندی حمایت میکند که افغانستان بنا به تعهدات بین‌المللی که دارد در جامعه بین‌المللی ادغام شود".
به نظر بنده کارت برنده نزد خود ما است و نمی تواند هم بدست دیگران باشد که باید به اساس نقطه اول که با گفتار نماینده امریکا تطابقت دارد، بازی شده بتواند.
اگردریا نگیرد خرده بر بیش و کم شبنم
ز مغروری ندارند این گل اندامان غم شبنم
بیدل
