اخبار روز - اخبار روز های گذشته

دخول

به نظر میرسد مرورگر شما فاقد JavaScript فعال است. لطفاً JavaScript را فعال کرده و دوباره کوشش کنید.

اخبار روز های گذشته

ایران، روسیه او ترکیه په ګډه د موټر جوړونې او تولید په فکر دي

د ایران دولتي خبري اژانس «ایرنا» راپور ورکړی دی چې ایران، روسیه او ترکیه غور کوي چې په ګډه موټر جوړ او تولید کړي.

د ایران د موټرو او پرزه جاتو د صنعتي ټولنې مشر محمد رضا نجفي منش نن دوشنبه جولاۍ څلورمه (چنګاښ۱۳) وویل: «په لومړي ځل د ترکیې د موټر جوړنې شرکت د ایراني، روسي او ترکي صنعتکارانو په موجودیت کې د درې اړخیز ګډ کار کولو طرحه وړاندې کړه.»

نوموړي زیاته کړه: «دا درې هېوادونه چې نژدې ۴۰۰ میلیون نفوس او لږ تر لږه د ۸۰۰ میلیون خلکو بازار لري، د خپلو تولیداتو او محصول لپاره ښه بازار کېدای شي. دا چې د روسیې او اوکراین ترمنځ جګړه ده او د موټر جوړونې اړتیا ته په کتو ممکن دا مسئله عملي بڼه غوره کړي.»

په اوکراین له یرغل وروسته، لویدیځ په روسیې باندې کلک بندیزونه لګولي دي چې د موټر جوړونې صنعت ته یې هم په کې شامل دی. د ایرنا خبري اژانس وایي چې د دغې جګړې له پیل راوروسته، روسي مقاماتو د ایران د موټر جوړونې له صنعتکارانو سره تماسونه نیولي دي.

د اودي، هوندا، جګوار او پورشې په ګډون د موټر جوړونې یو شمېر نړیوالو شرکتونو په اوکراین له یرغل وروسته په روسیې باندې د موټرو او موټرو د پرزو پلورل بند کړل. همدغه راز د بي ام ډبلیو، فورډ، هیونډای، مرسدیس بنز، فولکس ‌واګون او ولوو په روسیې کې خپلې نمایندګۍ تړلې دي.

د موټر د تولید د نړیوال سازمان د رسمي شمېرو له مخې، ترکیه هر کال تر ۱۲ میلیارد ډالرو زیات د موټرونو پرزې تولیدوي او ایران هم په ۲۰۲۱ کې د موټرونو د ۱۹ تولید کوونکو هېوادونو په ډله کې و.

د ایران خبري اژانس وایي چې په دغه هېواد کې د موټرو د تولید شرکتونو تېرکال څه باندې ۸۹۴زره موټرونه تولید کړي دي.

در تیراندازی نیروهای ترکیه بر موتر مهاجران یک کودک چهار ساله افغان کشته شد

نیروهای امنیتی ترکیه بر یک موتر حامل مهاجران تیراندازی کردند که در نتیجه آن یک کودک چهارساله افغان کشته شد. مدافعان حقوق بشر با ابراز انزجار، خواهان بررسی این رویداد شده اند. حدود نیم میلیون افغان در ترکیه به سر می‌برند.

نیروهای امنیتی ترکیه روز دوشنبه یک موتر حامل مهاجران را در روستایی در ولایت وان در شرق این کشور مورد شلیک قرار دادند. در این تیراندازی یک مرمی به قلب یک کودک چهار ساله افغان اصابت کرده است. شاهدان عینی به خبرگزاری آلمان گفته اند که در این رویداد ۱۲ تن به شمول مادر کودک مقتول زخمی شده اند.

دفتر والی ولایت وان وقوع این حادثه و کشته شدن یک مهاجر را تائید کرده اما در مورد هویت و سن مهاجر مقتول چیزی نگفته است. دفتر والی همچنین گفته که ۱۲ تن دیگر در این رویداد زخمی شده اند.

به گفته مقامات این ولایت، پس از آن که راننده این موتر دستور توقف را نادیده گرفته است، نیروهای ژاندارمری به تایرهای این موتر شلیک کرده اند اما مرمی به صورت غیرقصدی به مهاجران اصابت کرده است.

برخلاف اظهارات منابع دفتر والی، کاراتاس، رئیس انجمن حقوق بشر «آی اچ دی» ‌گفته است که دو پولیس ژاندارمری موتر این مهاجران را شدیداً مورد شلیک قرار داده اند، با آنکه این موتر در جاده‌ای منتهی به بن بست روان بوده است. او گفته است که در این رویداد شیشه‌های موتر شکسته است. او از این رویداد به عنوان «تخلف از وظیفه و نقض حق زندگی» انتقاد کرده است.

کاراتاس گفته است که در پی این حادثه مهاجران به شمول زنان و اطفال خود را در یک کاهدان پنهان نموده و یا هم به سمت کوه‌ها فرار کرده اند. او در این ارتباط خواهان تحقیقات مستقل شده است.

طالبان د معلولینو او شهیدانو کورنیو ته د تېرو شپږو میاشتو امتیازات ورکوي

د طالبانو د حکومت د شهیدانو او معلولینو وزارت وايي، د معلولینو او د شهیدانو کورنیو ته د تېرو شپږو میاشتو امتیازات ورکوي.

د طالبانو حکومت د افغانستان د شهیدانواو معلولینو وزارت وايي د تېر حکومت د شهیدانو او معلولینو په ګډون ټولو ته د تېرو شپږو میاشتو مالي امتیازات ورکوي.

د دې وزارت مرستیال عبدالحکیم حقاني د سې شنبې په ورځ په یوې خبري غونډه کې وویل، دوی له تېرو لسو میاشتو راهیسې د تېرې ادارې د لسګونه زره معلولینو د معلولیت د څېړنې پروګرام درلود چې اوسمهال دغه څېړنه بشپړه شوې او دغو معلولینو ته به د امتیازاتو ورکړه پیل شوې ده.

هغه وویل: "زموږ د څېړنې پر بنسټ د ۱۱۲۳۱۸ معلولینو معلولیت څېړل شوی دی دوی په تېرې ادارې پورې اړه لري د دوی برسي شوې ده او د حقوقو ویش يې پیل شوي دي، بل د یتیمانو مسئله، دا چې وخت کم دی خپلو ولایتي دفترونو ته مو هدایت کړی دی چې دوی ته معلوم یتمیانو ته د امتیازاتو ورکړه پیل کړي او فورمې يې وروسته راواستوي څو د دوی حقوق ضایع نه شي."

نوموړي وویل، چې د تېر حکومت په پرتله د شهیدانو او معلولینو په مالي امتیازاتو کې کمښت راغلی دی خو وې نه ویل چې اوسمهال د هر شهید کورنۍ او معلول ته څومره میاشتنی امتیاز ورکول کېږي.

ښاغلي حقاني وویل، د یو معلول معلولیت ته په کتلو په هماغه اندازه امتیاز ورکول کېږي.

د طالبانو د شهیدانو او معلولینو وزارت مرستیال دغه شان وویل، چې د روان مالي کال لپاره د شهیدانو او معلولینو وزارت ته ۱۳ عشاریه ۵ میلیارده افغانۍ بودجه بېله شوې ده.

نوموړي دا هم وویل، چې د تېر حکومت د لېستونو له مخې لسګونه زره داسې خیالي معلولین او د شهیدانو کورنۍ ثبت وې چې هغه مهال يې مالي امتیازات اخیستل خو د دوی له څېړنو وروسته به هېڅ نه ورکول کېږي.

دا په داسې حال کې ده، چې د تېر حکومت پر مهال هم په دې اداره کې د فساد راپورونه ورکړل شوي وو.

د طالبانو د شهیدانو او معلولینو وزارت په داسې حال کې د میاشتینو امتیازاتو د پیل خبر ورکوي، چې له دې وړاندې د شهیدانو کورنیو او معلولینو د میاشتینو امتیازاتو د نه اجرا له امله شکایتونه کول.

خو اوس یو شمېر معلولین وایي، چې دولایتي مسولینو له لوري ورته ویل شوي، چې په نږدې ورځو کې به یې میاشتني امتیازات اجرا شي.

سردار ولي قاضي خېل ازادي راډیو ته وویل: "د اسلامي امارت له راتګ وروسته موږ ته هېڅ معاشونه نه وو راکړل شوي خو اوس هیله مندي زیاته شوې ده، تازه یې موږ ته ویلي چې له اختر مخکې به معاشونه درکړل شي."

دغه راز حبیب الرحمن وویل: "دا چې اختر رانږدې دی نو موږ غوښتنه کوو چې زموږ معاشونه دې ژر تر ژره حواله شي ځکه معلولین د ټولنې هغه قشر دی چې له دې معاشه غیر بل هېڅ نه لري."

دوی دغه شان غوښتنه کوي، چې د تېر حکومت د څو وروستیو میاشتو پاتې معاشونه یې هم باید د طالبانو حکومت ورکړي خو د طالبانو د شهیدانو او معلولینو وزارت مسوولین وایي، په دې برخه کې د تېر حکومت د باقيدارۍ خلاصول د دوی اخلاقې مسولیت نه دی.

ادامه اخراج اجباری پناهجویان افغان از ترکیه؛ ۳۶۳ نفر دیگر به کابل بازگردانده می‌شوند

افغانستان کې د تېلو کمښت؛ ځینو لویو ښارونو کې پمپونه تړل شوي

د افغانستان په ځینو لویو ښارونو کې د تېلو د نشت له کبله پټرول پمپونو خپل فعالیت درولی دی.

افغانستان ته د تېلو واردوونکي سوداګر وایي د ستنډرډ ملي ادارې د هرات اسلام کلا او فراه ۷۸ میل په ګمرکونو کې سلګونه په تېلو بار ټانکر ګاډي درولي دي.

دغې ادارې په تېرو څو ورځو کې لسګونه په تېلو بار ټانکر بېرته ایران ته لېږدولي، چې په وینا یې کیفیت یې ټیټ و.

سوداګر وایي د طالبانو حکومت ورته ویلي، چې تېل یې معیاري نه دي ځکه نو اجازه نه ورکول کېږي.

دغه بندیزونه ددې لامل شوي، چې د افغانستان په لویو ښارونو کې په تېرو دریو ورځو کې د تېلو بیې په ځانګړې توګه ډیزل په بې سارې توګه لوړې شي او یو لیټر له ۸۵ څخه ۱۳۰ افغانیو ته لوړ شي.

د طالبانو د لومړي وزیر د اقتصادي مرستیال د دفتر یوه غړي عبدالله اعظم پر ټویټر لیکلي، چې د تېلو د بیو په لوړېدو کې ځینې کړۍ لاس لري، چې دده په ټکو دا یو قصدي عمل دی.

د تېلو یو سوداګر محمد شفیق کاکړ وايي، په ځینو سیمو کې د تېلو د نشت له کبله یو شمېر پټرول پمپونه بند شوي دي:

"په ګمرکونو کې یې منفي تېل راګرځولي دي، ځکه نو په هرات، کندهار او ځینو نورو ښارونو کې د تېلو د نشت له کبله پټرول پمپونه بند شوي، د ډیزلو بیې په بې سارې توګه لوړ او یو لیټر ۱۳۰ افغانیو ته لوړ شو".

درې ورځې وړاندې د یو لېټر ډیزلو بیه ۸۵ افغانۍ او پټرول ۹۰ افغانیو ته پورته شوي دي.

ایراني رسنیو د هرات-خراسان رضوي د سوداګرۍ د ګډې خونې مشر، میرا جان سلیمانخېل له خولې لیکلي، چې اوس مهال په افغانستان کې د اټکل له مخې هره ورځ ۲۵۰۰ ټنه پټرول مصرفېږي چې شاوخوا ۷۰ سلنه یې یوازې د اسلام کلا – دوغرون له لارې دغه هېواد ته واردېږي.

دغه سرچنیه وایي، د ډیزلو ورځنی مصرف په افغانستان کې ۳۵۰۰ ټنه دی، چې اوسمهال ۲۵۰۰ ټنو له کمښت سره مخ دی.

د طالبانو حکومت له هېڅ کوم هېواد سره د تېلو برخه کې رسمي تړون نه لري ځکه نو سوداګر اړ دي په انفرادي توګه له ځینو هیوادنو تېل رانیسي.

چشم به خانه خدا، دست در جیب مردم؛ مرز باج‌گیری طالبان به سرزمین وحی رسید

هم‌زمان با آغاز روند حج، منابع از تلاش طالبان برای باج‌گیری از سرمایه‌گذاران افغانستان در عربستان سعودی خبر می‌دهند. به گفته آنان، هم اکنون ده‌ها تن از طالبان و خانواده‌های‌شان به جای متقاضیان سال ۱۴۰۱، برای ادای حج به مکه رفته‌اند. در این میان، ملا برادر، معاون رییس‌الوزرای طالبان و برخی دیگر از اعضای برجسته این گروه به عربستان سعودی رفته‌اند تا در کنار ادای حج، با تاجران و سرمایه‌گذاران افغان دیدار کنند. گفته می‌شود که مسوولان ولایتی طالبان نیز هر یک در سطح ولایت خود از تاجران و حتا کارگران زیر نام زکات و بودجه اعمار مسجد، پول جمع‌آوری می‌کنند. همچنان این طالبان از طریق نفوذی‌های‌شان به سرمایه‌گذاران می‌فهمانند که برای امنیت خانواده‌های‌شان و داشتن حمایت این گروه، باید به طالبان پول بپردازند. یک منبع گفت که والی طالبان برای سمنگان تنها در یک مهمانی که در حج عمره وی ترتیب شده بود، به کمک یک نفوذی‌اش ۸۰ هزار دالر از مهاجران باج گرفته است. او و شمار زیادی از طالبان در سه ماه اخیر برای بار سوم به مکه رفته‌اند و هم اکنون سرگرم تشخیص افراد و گرفتن باج از آنان هستند. یک عالم دین نیز تاکید دارد که در کنار حق‌تلفی طالبان در روند حج، اعضای این گروه تنها به هدف باج‌گیری و تامین مصارف‌شان به خانه خدا رفته‌اند. گفتنی است که در کنار اعضای طالبان، شمار زیادی از خانواده‌های‌شان نیز در روزهای اخیر عازم مکه شده‌اند.

موتر حامل نیروهای طالبان در هرات هدف تیراندازی قرار گرفت

افراد مسلح موتر حامل نیروهای طالبان را در هرات هدف قرار دادند. سخنگوی طالبان می‌گوید که برموتر حامل کارمندان قول اردوی الفاروق در هرات تیراندازی شده است. رسانه‌های داخلی از کشته شدن چند تن در این رویداد گزارش داده اند.

صبح امروز دوشنبه (۱۳ سرطان/ ۴ جولای) مهاجمان مسلح بر موتر نیروهای طالبان در هرات تیراندازی کردند.

نعیم الحق حقانی، سخنگوی طالبان با تایید این رویداد به دویچه وله گفت: «صبح امروز موتر حامل کارمندان قول اردوی الفاروق هدف حمله قرار گرفت که در یک عملیات متقابل مهاجمان از پای درآمدند.» او شمار مهاجمان را دو تن عنوان کرد.

گرچه رسانه‌های داخلی محل رویداد را مناطق مختلفی از جمله نزدیک مکتب «هاتفی»، ساحات بلند آب، نمبر یک و سرجنگل گزارش داده اند، اما حقانی گفت که این رویداد در منطقه موسوم به «غیزان سنگر» رخ داده است که در نتیجه یک تن از نیروهای طالبان زخمی شده است.

اما در رسانه‌های داخلی آمار ضد و نقیضی در مورد تلفات این رویداد به نشر رسیده است. صفحه اینترنتی روزنامه «هشت صبح» به نقل از منابعی نوشته است که چهار کاستر نیروهای طالبان در چند منطقه شهر هرات هدف حمله قرار گرفته اند که در نتیجه آن در حدود ۱۸ تن کشته شده اند.

طلوع نیوز نیز به نقل از گواهان این رویداد نوشته که دو تن کشته و بیشتر از ۲۰ تن زخمی شده اند.

سخنگوی طالبان در ولایت هرات در مورد انگیزه و یا هویت مهاجمان چیزی نگفت. مسئولیت این حمله را تاکنون فرد یا گروهی به عهده نگرفته است.

بر بنیاد گزارش‌ها، شهر هرات بعد از این رویداد حالت نظامی به خود گرفته است. سخنگوی طالبان در ولایت هرات این گزارش ها را رد کرد و گفت که در شهر هرات وضعیت عادی است.

رسنۍ: ایران له ۴۵۰۰ ډېر افغان کډوال له خپلې خاورې ایستلي

ایراني رسنۍ وايي، چې تازه له ۴۵۰۰ ډېر افغان کډوال بېرته خپل هېواد ته ستانه کړل شوي دي.

احمدشاه چې د بغلان ولایت اوسېدونکی دی، تازه له ایران څخه د هرات اسلام کلا بندر نه رااړول شوی دی.

هغه چې یو کال مخکې ایران ته د کار لپاره په قاچاقي لارو تللی و، وايي په تېر یوه کال کې یې په ایران کې په ودانیزو چارو کې کار کاوه او ګټلې پیسې یې کورنۍ ته لېږلي، خو د ایران پولیسو څه موده مخکې هغه او ځینې ملګري یې په خونه کې ونیول او افغانستان ته یې راولېږل.

نوموړي وویل: "یو کال په ایران کې وم، درې میاشتې مې کار کړی و، ماښام په اتاق کې ناست وو چې پولیس راغلل او موږ یې ونیولو. د درېیو میاشتو پیسې مو وانخیستلې."

هغه وايي، له کوم چا سره یې چې کار کاوه، د درېیو میاشتو مزد یې نه و ورکړی او اوس نه پوهېږي چې څنګه خالي لاسونه له خپلې کورنۍ او ناروغ پلار سره مخ شي.

د احمدشاه کیسه د هغو زرګونو افغان ځوانانو کیسې ته ورته ده، چې له ایران څخه افغانستان ته اړول کېږي.

د فراه ولایت اوسېدونکی ابراهیم هغه ۱۶ کلن تنکی ځوان دی، چې ایران ته د قاچاقي تګ پر مهال په لاره کې نیول شوی او بېرته افغانستان ته رااړول شوی دی.

ابراهیم وویل: "موږ ته یې وویل چې وتښتئ، موږ په منډه شو خو تيږو زموږ ملګري خوږ کړل او بریالي نه شو چې وتښتو. موږ یې ونیولو او ډېر یې ووهلو. موږ ته یې وویل چې لاسونه مو پاس په سر ونیسئ، کېنئ او پاڅئ. موږ یې ډېر وځورولو."

په وروستیو کې له ایرانه د افغان کډوالو د ايستلو لړۍ چټکه شوې ده.

د ایران حکومت تېره اوونۍ اعلان کړی و، هغه افغان کډوال چې په غیر قانوني ډول دې هېواد ته ورغلي او اسناد نه لري، له ایران څخه ایستل کېږي.

تازه ایراني رسنیو ویلي، چې په تېرو ۲ ورځو کې له ۴۵۰۰ ډېر افغان کډوال له ایران څخه افغانستان ته لېږل شوي دي.

اسلام آباد می‌گوید گفت‌وگوهای صلح با طالبان پاکستان بر مبنای «قانون اساسی» خواهد بود

وزیر کشور پاکستان، گفته است که یک کمیته پارلمانی «اجازه» ادامه گفت‌وگوها با گروه مسلح مخالف «تحریک طالبان پاکستان» (تی‌تی‌پی) را داده است. او گفته هر توافق صلح با تی‌تی‌پی با مشارکت ارتش و بر اساس قوانین پاکستان انجام خواهد شد.

رعنا ثناالله در کنفرانسی مطبوعاتی در همین خصوص تاکید کرده است در این گفت‌وگوهای احتمالی «نه چیزی فراتر از قانون اساسی مورد مذاکره قرار می‌گیرد و نه توافقی می‌شود».

ماه گذشته، مذاکرات مقدماتی با تی‌تی‌پی در کابل و با میانجیگری طالبان انجام شد که در نتیجه آن «آتش‌بسی نامحدود» اعلام شد.

به گفته آقای ثنا‌الله ارتش قرار است در مورد نتیجه مذاکرات به کمیته مسئول در پارلمان اطلاع‌رسانی ‌کند و موضوع در پارلمان پاکستان به بحث گذاشته می‌شود.

گفت‌وگوهای پنهانی ارتش پاکستان و تحریک طالبان پاکستان با میانجیگری سراج الدین حقانی، وزیر کشور طالبان ماه‌ها ادامه داشته است.

پیش‌تر روزنامه دان پاکستان گزارش داد که فرماندهان ارتش پاکستان در ۲۲ ژوئن/جون، در جلسه‌ای با رهبران سیاسی، که در خانه نواز شریف، نخست‌وزیر پیشین پاکستان برگزار شد، به مقام‎‌های سیاسی اطمینان دادند که هیچ امتیاز فراقانونی به «تحریک طالبان پاکستان» در گفت‌وگوهای جاری داده نخواهد شد و هرگونه توافق منوط به تصویب پارلمان خواهد بود.

د ازبکستان احتجاجونو کې زرګونه کسان ټپیان شوي دي

پایان نشست علمای طالبان؛ «مشروعیت از مجرای بیعت می‌گذرد»

نشست علمای طالبان بعد از سه روز با اظهارات ضدونقیض و بدون اجندای مردمی با صدور قطع‌نامه‌ای ۱۱ ماده‌ای که به‌نحوی سفارش‌نامه این گروه نیز است، به پایان رسید. پیش از این، کاربران رسانه‌های اجتماعی به‌گونه طنزی متن را به نقل از اجندای این نشست دست‌به‌دست می‌‌کردند که در آن از حق آموزش و کار زنان و تامین حقوق شهروندی سخن رفته بود. در عمل نیز آن متن در حد طنز باقی ماند و در واقع برایند نشست سه‌روزه، حمایت بی‌قیدوشرط از رژیم طالبان بود؛ چیزی که در نخست پیش‌‌بینی شده بود. اشتراک‌کننده‌گان این نشست از جامعه جهانی خواستند که طالبان را با همین سازوکار به رسمیت بشناسد و از مخالفان وضعیت موجود حمایت نکند. آنان به رهبر طالبان بیعت کردند و آن را وجیبه دینی خواندند. این ملاها‌ مخالفان رژیم طالبان را بغاوتگر و قابل سرکوب دانستندو گفتند که این گروه از مشروعیت داخلی برخوردار است؛ ولی روشن نکردند که چه سازوکار مردمی به طالبان این مشروعیت مفروضی ملاها را داده‌ است. در حالی‌ که مردم تداوم رژیم طالبان را مخل امنیت و ثبات افغانستان و منطقه می‌دانند و تاکید می‌کنند که با کنترل آنان بر افغانستان، این کشور غرق در بحران‌های متعدد از جمله گسترش فقر وگرسنه‌گی جمعی شده است. شهروندان کشور آواره‌گی، فرار گروهی نخبه‌گان، توقف برنامه‌های توسعه‌‌ای، بیکاری و کشتارهای هدف‌مند نیروهای پیشین امنیتی و کارمندان دولتی را از «دستاوردهای» ده‌ماهه این گروه می‌دانند.

کندهار کې د کراتې سیالۍ د دې ولایت د لوبډلې په بریا پای ته ورسېدې

یونسیف: اتحادیه اروپا چهل میلیون یورو به حمایت از کودکان در افغانستان اختصاص داد

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد ( یونیسف) اعلام کرده است که اتحادیه اروپا چهل میلیون یورو برای حمایت از کودکان افغانستان اختصاص داده است. ۲۵ میلیون یورو برای تطبیق واکسیناسیون فلج کودکان مصرف خواهد شد.

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد( یونیسف) امروز یک شنبه از اعلام کمک چهل میلیون یورویی اتحادیه اروپا برای حمایت از کودکان افغانستان خبر داده است.

یونیسف گفته است که ۲۵ میلیون یورو برای تطبیق واکسناسیون پولیو یا فلج کودکان و ۱۵ میلیون دیگر آن برای حمایت از کودکان مهاجر و عودت کننده در این کشور اختصاص خواهد یافت.

بیشتر بخوانید: یونیسف: حدود ۳۷ میلیون کودک در جهان مهاجر شده‌اند

با این کمک، یونیسف به حمایت از ۱۸۰ هزار کودکان مهاجر که از مرزها رفت و آمد می کنند، ادامه خواهد داد و ۱۰ میلیون کودک در برای بیماری فلج به همکاری سازمان صحی جهان واکسین خواهند شد.

یونیسف با نگرانی از وضعیت کودکان در افغانستان گفته است که با ادامه بدتر شدن وضعیت اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان، کودکان در این کشور با خشونت و تهدید های گوناگون مواجه شده و مجبور شده اند برای زنده ماندن تصامیم نا امید کننده ای بگیرند.

در یک خبرنامه یونیسف آمده است که بسیاری از کودکان در این کشور احساس می کنند که مجبور هستند کار کنند و برخی از آنها سفر های خطرناکی را به خارج از افغانستان انتخاب می کنند.

بیشتر بخوانید: سیمای فقر شدید در افغانستان؛ ازدواج برای نجات از گرسنگی

بربنیاد اطلاعات صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، سال گذشته حد اقل یک فرزند ۸۸ درصد از خانواده ها در این کشور در شرایط سخت در بیرون از خانه کار می کردند.

اندریاس فون برانت، سفیر اتحادیه اروپا در افغانستان گفته است: «سفر خطر ناک کودکان در مرزها، به ویژه زمانی که به تنهایی از آن عبور می کنند، این کودکان مهاجر را در معرض خطر خشونت، استثمار و سوء استفاده قرار می دهد.»

وی تاکید کرده است که به همین دلیل اتحادیه اروپا ۱۵ میلیون یورو به یونیسف کمک می کند تا به شناسایی پسران و دخترانی که به کمک نیاز دارند و کودکانی که با تهدید خطر مهاجرت روبرو اند و یا عودت کرده اند، کمک کرده و برای آنان گزینه های غیر مهاجرت و کار فراهم سازد.

یو شمېر افغان ښځو د علماوو د پرېکړه لیک په غبرګون اعتراضیه غونډه وکړه

د طالبانو له لوري د علماوو د غونډې پای ته رسېدو سره د غبرګونونو په دوام په کابل کې یو شمېر ښځو د نجونو د ښوونځیو د بند پاتې کېدو او ښځو د کار نه کولو په اړه اعتراضيه غونډه وکړه.

"د ښځو په نفې کولو نه نفې کېږو او په ټولنه کې د ښځو حضور ته د ټوپک او تاوتریخوالي د شتون پر پرتله څو چنده زیاته اړتیا ده" تر نامه لاندې د ا خبرې نن په کابل کې د ښځو په یوه اعتراضي غونډه کې طالبانو ته په خطاب کې وشوې.

د طالبانو د حکومت له لوري د علماوو له راغوښتل شوې درې ورځنۍ غونډې وروسته د غبرګونونو په دوام نن یکشنبه د کابل د انتقادي ښوونځي په نوم د ښځو اړوند یو بنسټ په یوه اعتراضي غونډه کې طالبانو ته په خطاب کې خپلې غوښتنې او غږونه واورول.

د دې غونډې یوې ګډونوالې ای نور ازبیک وویل: "دا هیروي چې د ښځو د پوهې کچه دوه قرنه اضافه او وړاندې د دوی له پوهې ده، په ټولنه کې د ښځو حضور د ټوپک او تاوتریخوالي په پرته مهم دی، په نفې کولو نه نفې کېږو، زموږ په کتمان کولو دوی خپله کتمان کېږي، ښایي ووژل شو یا هم اسیرې کړای شو او یا ښایي څو ورځې چپ کړل شوې یو، خو د افغانستان د لسګونو بې چارو او بې وزلو ښځو لپاره به لسګونه د مارچ اتمې نېټې جوړې کړو، موږ نه چپ کېږو نه ورک کېږو او نه کمېږو."

د دې غونډې یوې بلې ګډونوالې نازیه سحر بیا ادعا وکړه، چې ټولنه اوس له داسې یو ډلې سره مخ شوې چې که پر وړاندې یې یو څه خلاف ویل کېږي د اورېدو او حل کولو پر ځای خلک په شکنجو، وژلو او بندي کولو ګواښي.

نوموړې وایي، افغان ښځې به د نجونو د ښوونځیو او کار تر څنګ د خپلو ټولو حقونو غوښتنو ته دوام ورکوي.

هغه زیاتوي: "افغان ښځې نن په پوره باخبرۍ د حق غوښتنې میدان ته ننوتي، دوی باید پوه شي، موږ به د ځان لپاره دې ته دوام ورکوو څو د نجونو د ښوونځیو دروازې پرانېزو. ښځې د خپلو ځانونو استازولي وکړي او په انساني ټولنه کې که تر لاسه شوه، ځان ته سیاسي او ټولنیز هویت تر لاسه کړي."

دا ښځې وایي، طالبان او هېڅ کومه بله ډله به پر افغان ښځو خپل نظرونه پلې نه کړي او نه به یې له حقونو بې برخې پاتې کېدو ته دوام ورکړای شي.

دا په داسې حال کې ده، چې وړاندې د طالبانو د حکومت ویاند ویلي و چې د علماوو په غونډه کې به د نجونو د ښوونځیو برخلیک روښانه شي خو پرون د طالبانو د حکومت له لوري راغوښتل شوې درې ورځې د علماوو غونډه پای ته ورسېده او د نجونو د تعلیم او د ښځو کار په اړه هېڅ هم مشخص نه کړل _هغه څه چې د له شپږم ټولګي پورته ټولګیو یو شمېر نجونې زده کوونکې یې هم ناهیلې کړي دي.

قطعنامه پایانی «نشست علما» در کابل: نظام امارت اسلامی مشروعیت دارد، آن را به رسمیت بشناسید

نشست سه روزه «هزاران عالم دینی و متنفذین محلی» در کابل با صدور قطعنامه‌ای به کار خود پایان داد. در این قطعنامه نظام «امارت اسلامی»، عنوانی که طالبان حکومت خود را می‌نامد، دارای «مشروعیت داخلی» خوانده شد و از کشورهای خارجی خواسته شد که آن را «به رسمیت بشناسند» و به مخالفان اجازه فعالیت ندهند.

سخنرانی‌های اختتامیه این نشست برخلاف روزهای پیشین از تلویزیون ملی افغانستان به صورت زنده پخش شد. در پایان این نشست محمد حسن آخوند، نخست وزیر طالبان نیز سخنرانی کوتاهی ایراد کرد و از اشتراک کنندگان در نشست تشکر کرد.

مجیب الرحمان انصاری، عالم دینی از هرات، قطعنامه پایانی را به فارسی در تالار عمومی خواند و شرکت کنندگان با بلند کردن دست، هر ماده را تایید می‌کردند. این قطعنامه جمع‌بندی نکات ۳۰ کمیته این نشست است، شرکت کنندگان به این کمیته‌های تقسیم شده بودند.

در ماده اول و دوم، اعلام بیعت با هبت الله آخوندزاده، رهبر طالبان به عنوان وجیبه دینی تاکید شده است، او را به عنوان حاکم شرعی معرفی کرده است.

در ماده سوم، گفته شد که نظام طالبان «مشروعیت داخلی» دارد، توانسته که «امنیت سرتاسری را تامین و فرهنگ فساد و غصب و اختلاس در حکومتداری را ختم و یک حکومت مرکزی مقتدر را در افغانستان ایجاد کرده است.»

در ماده چهارم از کشورهای منطقه، جهان و سازمان ملل متحد خواسته شده که «امارت اسلامی را به عنوان یک نظام مشروع به رسمیت بشناسند و تعامل مثبت کرده و تحریم‌ها را از افغاسنتان بردارند. سرمایه‌های منجد شده ملت افغانستان را آزاد و در بازسازی پشتیانی نمایند.»همچنین گفته شد که از فرمان طالبان در مورد «جلوگیری از تولید، کشت و قاچاق مواد مخدر حمایت قاطع خود را ابراز می‌کنیم.»

در ماده پنجم از کشورهای همسایه و جهان خواسته شده که به مخالفان طالبان اجازه فعالیت ندهند. «براساس تعامل بالمثل از کشورهای همسایه، منطقه و جهان می‌خواهیم که در امور داخلی افغانستان مداخله نکرده و به هیچ کسی اجازه ندهند که از خاک شان بر خلاف افغانستان فعالیت نمایند.»

در ماده ششم گفته شده که «امارت اسلامی یک نظام حاکم اسلامی است که بر تمام کشور سلطه دارد و در کشور امنیت و عدالت و را تامین نموده، مخالفت مسلحانه در برابر این نظام، بغاوت و فساد فی الارض پنداشته می‌شود»

در ماه هفتم، در مورد گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) که علیه طالبان و اقلیت‌های مذهبی در افغانستان دست به حملات خونین انتحاری زده است، «پدیده فتنه انگیز» خوانده شده و گروه داعش را مانند «خوارج امروزی و فرقه باطله» خوانده است و تاکید شد که «هر گونه کمک و رابطه داشتن (با داعش) شرعا ناجایز است.»

در ماده هشتم نیز از «علمایی‌که از طریق رسانه‌های اجتماعی به موضوعات اختلافی دامن می‌زنند»، خواسته شده که از اظهاراتی که «باعث تشویش و اختلافات در بین مردم می‌گردد»، خودداری کنند.

سریالی به کارگردانی اسلام‌آباد؛ ملاهایی از پاکستان با زور در نشست کابل شرکت کرده‌اند

نشست عالمان دین از سوی طالبان در کابل تا پایان روز دوم آن پرحاشیه دنبال شد. در کنار حملات پیهم بر محل برگزاری این نشست و ارایه آمارهای متناقص از سوی سخنگویان طالبان، اکنون خبر حضور ملاهای تندرو مقیم پاکستان در این نشست نیز تأیید شده است. یک خبرنگار پاکستانی در گفت‌وگو با رسانه‌های آن کشور گفته است که ۸۰ ملای تندرو وابسته به گروه حقانی با وجود نارضایتی از رفتن به افغانستان، توسط مقامات پاکستانی مجبور شده‌اند که به کابل بیایند و روی فیصله طالبان انگشت تأیید بگذارند. به گفته وی، تصمیم طالبان نهایی شده و آنان تنها سریالی را به راه انداخته‌اند که سناریوی آن از قبل چیده شده است. این در حالی است که کارشناسان پاکستانی از مقامات آن کشور به عنوان مدیران گروه حقانی و از همکاران اصلی گروه طالبان یاد می‌کنند. هم‌چنان به باور آنان، اگر این ملاها مطابق میل طالبان کار نکنند و دست به احتجاج بزنند، از سوی گروه حقانی که در ۴۰ سال همه قتل‌های هدفمند افغانستان و خیبر پشتون‌خواه را انجام داده است، ترور می‌شوند. گفتنی است که اجندای این نشست مشخص نشده است و سران گروه‌های طالبان و حقانی تاکنون تنها در مورد حمایت از رژیم‌شان صحبت کرده‌اند.

منابع در پاکستان می‌گویند که در نشست اخیر عالمان دین، ملاهای تندرو نزدیک به گروه حقانی مقیم این کشور نیز اشتراک کرده‌اند. شمیم شاهد، خبرنگار و تحلیل‌گر پاکستانی شام جمعه، ۱۰ سرطان به تلویزیون وی‌او‌ای دیوه گفت که مقامات پاکستانی برخی از آشنایان خلیل‌الرحمان حقانی را برای شرکت در جلسه عالمان دین به کابل فرستاده‌اند. او در یک بحث تلویزیونی افزود که این افراد با زور به کابل برده‌ شده‌اند تا به این ترتیب تصمیم از قبل‌گرفته‌شده‌ طالبان را انگشت تأیید بگذارند. به گفته وی، این ملاها از تندروان مذهبی و افراد نزدیک به خانواده حقانی شمرده‌ می‌شوند که در مناطق مختلف پاکستان به عنوان مهاجر افغان زنده‌گی می‌کنند.

ملل متحد: طالبان در بخش رعایت حقوق زنان از کشورهای اسلامی انگیزه بگیرند

د طالبانو د حکومت له لوري راغوښتل شوې د علماوو غونډه پای ته ورسېده

د طالبانو د حکومت له لوري راغوښتل شوې د علماوو غونډه پای ته ورسېده او د طالبانو د حکومت ملاتړ اعلان یې وکړ.

د طالبانو د حکومت له د علماوو درې ورځنۍ غونډه پای ته ورسېده، او بالاخره د طالبانو د حکومت په طرفدارۍ یې پرېکړې وکړې.

خو بیا هم د دې غونډې ګډونوالو نه دیني عالمانو او نه هم طالب چارواکو د ښځو د برخلیک په اړه خبرې او پرېکړې ونه وکړې _ هغه څه چې د اکثرو افغانانو او ښځو او نجونو تمه ترې وه.

د دې غونډې پای کې د یو ۱۱ ماده ییز پرېکړه لیک په خپرولو ټینګار وشو، چې دې غونډې ته ټول راټول شوي ۴۵۹۲ تنه دیني عالمان د طالبانو د حکومت مشر ملا هبت الله اخندزاده سره بیعت کوي _ هغه څه چې له وړاندې ځینو رسنیو له لوري د دې غونډې خپرې شوې اجنډا کې مشخص شوي وو.

د دې غونډې پای کې د طالبانو د حکومت رییس الوزرا ملا محمد حسن اخند د ښځو پر حجاب ټینګار وکړ او ویې ویل چې دا به په ټول هېواد کې پلي کوي

هغه زیاته کړه: "ډېرې محدودې ښځې په افغانستان کې وي، چې د ستر او حجاب سره مخالغت کوي، په تمامه معنی سره د افغانستان ټولې ښځې مرګ ته ځان ورکړي خو بې ستري او بې حجابي پر ځان نه مني."

د اسلامي نظام ملاتړ، د طالبانو د حکومت مشر سره بیعت، د طالبانو د حکومت د رسمیت پېژندلو غوښتنه، د طالبانو د حکومت د مشر له لوري د نشه یي موادو د کرکېلې د مخنیوي ملاتړ، د ګاونډیو هېواد پر وړاندې د افغانستان خاورې نه کارول او د نورو هېوادو د مداخلې نه کولو غوښتنه، د طالبانو د حکومت پرضد وسله وال قیام فساد ګڼل، له داعش سره اړیکې فساد ګڼل او پر ضد یې مبارزه، د هغوی دیني عالمانو د خبرو مخنیوی چې د طالبانو د حکومت خلاف دي، د لږکیو او ښځو حقونو خوندي کول، د طالبانو تر منځ اتفاق او هېواد ته ستانه شویو کسانو ته خبرداری چې "مغرضانه" کړنې دې نه کوي، دا د دې غونډې د پرېکړه لیک ۱۱ ذکر شوې مادې وې.

وړاندې طالبانو چارواکو ویلي وو، چې دې غونډه کې له بېلابېلو ۳۵۰۰ کسانو ګډون کړی وه چې په هېواد کې د موجودو سیاسي، اقتصادي، ټولنیزو او په ځانګړې توګه د ښځو د کار او نجونو د تعلیم په اړه به له دوی سره خپلې مشورې شریکې کړي خو د یادې ناستې په پای کې د دې ستونزې هېڅ ډول یادونه هم ونه شوه.

همزمان با نشست علما در کابل سازمان ملل خواستار «گفتگوی مستقیم» طالبان و زنان شد

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، امروز در یک نشست ویژه، وضعیت حقوق زنان افغانستان را بررسی کرد. نمایندگان کشورهای عضو این شورا و سفیر دولت پیشین افغانستان در سخنرانی‌های خود وضعیت زنان افغانستان را نگران کننده خواندند.

میشل باشله، کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در این شورا گفت که «امروز، دوباره از مقام‌های طالبان می‌خواهم که این درخواست‌های فوری زنان برای نشستن بر سر میز (گفتگو) را بپذیرند و در گفتگویی معنادار با آن‌ها شرکت کنند.» او تاکید کرد که «اگر وضعیت تغییر نکند، آینده (افغانستان) تاریک‌تر خواهد بود.»

او گفت در جریان سفر به افغانستان با مقام‌های طالبان گفتگو کرده است. او افزود که مقام‌های طالبان به او گفتند که آن‌ها امور را براساس قانون شریعت اسلامی پیش می‌برند.

خانم باشله همچنین گفت:«در دیدار با فعالان زن در کابل پیام تاثیرگزاری که از آنان دیدم، واضح بود، آنان خواستار گفتگوی مستقیم و حضوری با حکومت سرپرست طالبان هستند. کار برای تحقق درخواست این زنان ادامه دارد.»

منع تجمع فعالان زن، بازداشت و ارعاب، تبعیض جنسیتی و اعمال محدودیت و در کل حذف زنان از جامعه از نگرانی‌های اصلی سخنرانان این نشست بود.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای افغانستان نیز در سخنانی از طریق ویدیو کنفرانس گفت: «اطلاعات از مناطقی تحت کنترل طالبان در زمان تصرف قدرت از جمهوری اسلامی پیشین تاکید بر این داشت که فروکاستن نقش زنان در مرکز ایدئولوژی‌‌شان است».

او افزود که ازدواج اجباری زودهنگام و کودک‌همسری، محدویت رفت و آمد و منع تحصیل دختران از جمله نقض حقوق اساسی زنان که طالبان اعمال کرده است.

کابل کې د دیني عالمانو پرېکړه لیک؛ د طالبانو حکومت پرضد "وسله وال مخالفت بغاوت دی"

د اټومي موافقې په خاطر ايران امريکا سره خبرو ته چمتووالی ښودلی

تقاضای اقدامات بیشتر علیه اسلام ستیزی در آلمان

هوګو شارتر دوحه کې له طالب چارواکو سره پر افغانستان خبرې کړي

د طالبانو مشر; د نړۍ فرمایشونه نه منو، که اټوم بم هم را باندې وکاروي

د طالبانو مشر ملا هبت الله اخوندزاده وايي:"د هېڅ هېواد فرمایشونه او وړاندیزونه نه مني." نوموړي دا څرګندونې د طالبانو لخوا کابل کې د دیني عالمانو لویې غونډې ته پر دویمه ورځ کولې.

دا لومړی ځل دی چې د طالبانو مشر له کندهاره کابل ته ځي او یوې غونډې ته وینا کوي.

ښاغلی اخوندزاده وايي، هېڅوک دې نوموړي ته د حکومت مشورې نه ورکوي او ټینګار کوي که "نړۍ اټوم بم هم راباندې وکاروي، ټول مو وېلې کړي بیا هم د چافرمایشونه نه منوو."

نوموړی وايي: "نړۍ نه غواړي د افغانستان حکومت پر خپله اراده وچلېږي، موږ ته مشورې راکوي، زه ستاسې د فرمایشاتو نه یم، نه یو قدم درسره مخ ته ځم، نه تعامل درسره کوم، نه په شریعت معامله درسره کوم."

ښاغلی اخوندزاده وايي هېڅوک دې تمه نه ترې کوي چې د شریعت خلاف کار وکړي.

د طالبانو تحریک مشر غونډې ته په وینا کې وویل: ''د افغانستان د جهاد بریا عموماً ټول امت او په ځانګړي ډول د افغان ولس لپاره د الله تعالی ستر انعام دی، الله تعالی دې د ټولو قربانۍ قبولې کړي. ''

غونډې ته د طالبانو د مشر له وینا مخکې د غونډې مرستیال مشر مولوي اسماعیل له ګډونوالو غوښتنه وکړه چې د لاسونو په پورته کولو سره د ''امیر المومنین '' په حیث له ملا هبت الله اخندزاده سره بیعت وکړي.

په خبرو کې یې نور څه وویل؟

ښاغلی اخوندزاده وايي که له محاکمو پرته وژنې وشوې "نظام یې پاتېږي". نوموړی په حکومت کې پر عدالت ټینګار کوي او وايي چې یووالی مو وساتئ.

نوموړی دا څرګندونې داسې مهال کوي چې دا وروستیو کې ځینو بشري ډلو په ځینو ولایتونو کې د خپلسرو وژنو رپوټونونه ورکړي دي.

نوموړی وايي، پخوانیو چارواکو ته حکومت کې ځای نه ورکوي او نه شي کولای چې "دفتر کې یې پر څوکۍ" ځان سره کینوي خو وايي بښنه یې ورته کړې ده.

د طالبانو مشر له طالب چارواکو غواړي‌ چې حکومتي‌ ادارو کې دې "قومیت،‌ انډیوالیزم،‌ رشوت او ‌‌ځانځاني" ختمه کړي‌.‌

د تېر کال له اګست راهیسې، چې طالبان پر افغانستان واکمن شوي دي، دا د دوی د پلوي او خواخوږو علماوو لومړۍ او ترټولو لویه غونډه ده.

اقتصاد او د نجونو زده کړې

د اقتصاد په اړه نوموړی وايي چې بهرنۍ مرستي یې هېواد نه شي ابادولی او له کورنیو شرکتونو غواړي چې افغانستان کې پانګونه وکړي. نوموړی وايي " کافرانو ته مه انتظار کېږئ چې سړکونه در جوړ کړي، خپله یې جوړ کړئ"

د طالبانو مشر وايي، بهر ته تللي افغانان دې بیرته ورشي خو د ده په ټکو "امنیت دې نه خرابوي." نوموړی وايي، د عالمانو غونډه کې د ګډون لپاره کندهاره کابل ته تللی دی.

د طالبانو مشر غونډې ته په نژدې یو ساعت وینا کې د نجونو د زده کړو آن یو ځل یادونه هم ونه کړه. د نوموړي په امر له نژدې ۲۸۰ ورځو راهیسې له شپږم ټولګي پورته نجونې له ښوونځیو را ګرځول شوې دي.

ښاغلي اخواندزاده په غونډه کې ټینګار کاوه چې که طالبان خپلمنځي یو والی ټینګ نه کړي "امارت له منځه تللی شي"

دغه غونډه داسې مهال جوړه شوې، چې د طالبانو نظام د کورني او بهرني مشروعیت له ننګونو سره مخ دی او تراوسه د نړۍ یوه هېواد هم د دوی حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی.

د طالبانو حکومت ددفاع وزیر ملا محمد یعقوب مجاهد له ګډونوالوغوښتي، چې د 'ستونزو هواري لپاره ' دوی ته لارښوونې او فتواوې ورکړي.

دې Twitter پوسټ نه تېرشئ, 1

#عاجل :
د اسلامي امارت زعیم عالیقدر امیر المومنین د غونډې تالار ته تشریف راووړ.#Scholars_Conference
— Bilal Karimi(بلال کریمي) (@BilalKarimi21) July 1, 2022

د ‍پوسټ Twitter پای, 1

د نجونو زده کړې، د ښځو کار، بشري حقونه او د ټول ګډونه حکومت جوړیدل یو شمېر هغه مسئالې دي چې نړیوال یې پر سر له طالبانو سره جوړ نه دي او داسې احتمال څرګندېږي چې په دې غونډه کې به پرې بحثونه وشي.

په کابل کې د بي بي سي خبریال عنایت الحق یاسیني وايي، د غونډې ګډونوالو کاري کمېټې ټاکلې دي، چې د شمېر په هکله یې څه نه دي ویل شوي.

پرون د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وویل، د غونډې پر دویمه ورځ به د غونډې ګډونوال ویناوې وکړي او وروسته به دغه کاري کمېټې د علماوو خبرو او مشورو په هکله نن او سبا چې د غونډې دویمه او درېیمه ورځ ده، بحثونه کوي.

د نوموړي په وینا دغه کمېټې به د پرېکړه لیک مسوده چمتو کړي، چې سبا به اعلان او د طالبانو حکومت ته وسپارل شي.

پرون د دې غونډې پر لومړۍ ورځ د طالبانو حکومت دفاع وزیر په ګډون د ځینو ګډونوالو په ویناوو کې د نړیوالې ټولنې له لوري د طالبانو حکومت په رسمیت پېژندلو او دغه راز د نجونو متوسطه ښونځیو په ګډون ځینې مسائل یاد شول، خو دا چې د طالب چارواکو په خبره د غونډې بحث اجنډا د دوی پر ځای د علماوو په واک کې ده، ګرانه ده چې معلومه شي د غونډې په پرېکړه لیک کې به پر کومو موضوعاتو سلا، مشوره کېږي.Bakhter news

ښاغلي مجاهد پرونۍ خبري غونډې ته د طالبانو حکومت د مشروعیت په هکله وویل، د مشروعیت موضوع په افغانستان کې حل ده، ځکه په وینا یې د دوی حکومت د خلکو د ملاتړ له کبله رامنځته شوی دی او که د خلکو ملاتړ ورسره نه وای، دوی به ''دومره اوږده مبارزه و نه شو کړای.

ښاغلي مجاهد زیاته کړه: ''په اسلام کې د یوه نظام د مشروعیت لپاره د حل و عقد شورا مهمه ده، چې موږ له مخکې درلوده. ''

دغه دغه درې ورځنۍ غونډه پرون ګهیځ د حبیب الله حقاني په مشرۍ د طالبانو حکومت رئیس الوزرا ملا محمد حسن اخوند په وینا پیل شوه.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وايي، د عالمانو دې غونډې د امنیت ساتنې لپاره په کابل ښار کې نژدې ۱۲ زره امنیتي کسان په دنده ګومارل شوي دي.

رهبر طالبان در کابل: حتی اگر به ما حمله اتمی شود به دستورهای خارجی‌ها گوش نمی‌کنیم

تخت ‌استالف؛ دست‌فروشان از کم‌رنگ شدن بازار محصولات زراعتی نگرانی دارند

شماری از دست‌فروشان میوه تازه ولسوالی استالف ولایت کابل از کم‌رنگ شدن فروشات زراعتی این ولسوالی نگرانی دارند. آنان می‌گویند با آن‌که در گذشته‌ها، میوه‌های این ولسوالی در محوطه ‌تخت ‌استالف نسبت به هر جای دیگر به قیمت مناسب و فروش زیاد عرضه می‌شد، اما از چند ماه به این‌سو کار‌و‌بار‌شان با رکود مواجه شده است. به گفته دست‌فروشان ولسوالی استالف، بیش از ۵۰ درصد در کار‌و‌بار آن‌ها کاهش به میان آمده است. دست‌فروشان میوه‌تازه اضافه می‌کنند که هرچند حضور بازدید‌کننده‌گان از تخت ‌استالف افزایش‌ یافته است، اما آنان توان خرید محصولات زراعتی را ندارند. آنان، دلیل کاهش فروشات محصولات زراعتی‌ در این مکان تاریخی و تفریحی را مشکلات بد اقتصادی شهروندان عنوان می‌کنند. از سویی ‌هم، شماری از بازدیدکننده‌گان تخت‌ استالف، بر حفظ مکان‌های تاریخی و تفریحی تاکید دارند.

ولسوالی استالف در شمال‌غرب کابل با طبیعت زیبایی که دارد، از گذشته‌ها تاکنون یکی از مقصدهای تفریحی شهروندان کشور بوده‌ است. این ولسوالی در داشتن صنعت سفالگری بسیار مشهور است. همچنان میوه‌های تازه از جمله آلوبالو، گیلاس، سیب، انجیر و برخی میوه‌های دیگر، از فراورده‌های زراعتی این ولسوالی است. باشنده‌گان استالف، بیشتر فراورده‌های‌شان در تخت ‌استالف، یکی از مکان‌های تاریخی این ولسوالی، به نمایش می‌گذارند و به فروش می‌رسانند. این فرآورده‌ها که از گذشته‌ها تاکنون از شهرت ‌خاصی برخوردار است، اما بازار آن‌ها از چند ماه به این سو با رکود روبه‌رو شده‌ است.

برگزاری «نششست سه روزه علما» بدون حضور زنان در کابل

هزاران تن از علمای دینی و بزرگان قبایل افغانستان در پایتخت این کشورگردهم آمده اند تا در یک مجلس کاملاً مردانه به امارات طالبان مشروعیت ببخشند. رسانه ها از حضور در این «نشست بزرگ علما» منع شده اند.

امروز پنجشنبه ۳۰ ماه جون ۲۰۲۲، همایش سه روزه «نشست بزرگ علما» به اشتراک هزاران تن از متنفذین، علمای دینی و بزرگان قبایل در کابل پایتخت افغانستان شروع شد. در مورد چگونگی این همایش جزئیات زیادی ارائه نشده است. رسانه ها نیز از حضور در این نشست ممنوع شده اند.

قرار بود مقامات ایالات متحده امریکا، ناوقت امروز پنجشنبه با رهبران ارشد طالبان در قطر دیدار کنند تا درباره بازگشایی برخی از ذخایر مالی افغانستان گفتگو کنند. واشنگتن به دنبال راه‌هایی برای اطمینان در قبال مصرف این پول ها در کمک به مردم می باشد.

شورای حقوق بشر ملل متحد راجع به وضعیت زنان افغان جلسه اضطراری برگزار می‌کند

یک منبع طالبان در همین هفته به خبرگزاری فرانسه گفته است که انتقاد از رژیم در این نشست سه روزه مجاز خواهد بود. به گفته او در این همایش همچنان بر محور آموزش دختران افغانستان نیز گفتگو خواهد شد.

در این جرگه زنان حضور ندارند

در رابطه به اشتراک و حضور زنان در این «نشست بزرگ علما»، عبدالسلام حنفی معاون رییس الوزرای امارت طالبان به روز چهارشنبه به رادیو تلویزیون دولتی افغانستان گفت: «نیازی نیست که زنان در این جرگه اشتراک کنند، زیرا آنها نماینده هایی توسط اقوام مرد خویش در این جلسه خواهند داشت.»

ملل متحد «ستم نهادینه شده سیستماتیک» طالبان بر زنان افغان را نکوهش کرد

او افزود: « زنان مادران و خواهران ما هستند... ما به آنها احترام زیادی می گذاریم، اما وقتی پسران آنان در جمع باشند، به این معنی است که آنها نیز حضور دارند.»

پس از برگشت طالبان به قدرت محدودیت های شدیدی یکی پی دیگر در برابر زنان وضع گردید.

براساس گزارش های رسانه های افغانستان در این «نشست بزرگ علما» همچنان ملا هبت‌الله آخوندزاده رهبر طالبان نیز اشتراک خواهد کرد.

گفتنیست که از زمان برگشت گروه طالبان به قدرت، تا کنون هیچ عکس و یا فیلمی از ملا هیبت الله آخواندزاده منتشر نشده است.

د طالبانو پلاوی له امريکا سره د کنګل شوې شتمنۍ پر ازادېدو خبرې کوي

په پام کې ده چې نن د قطرپه پلازمېنه دوحه کې د طالبانو د حکومت او د امریکا د متحدو ایالاتو چارواکي سره وګوري او په افغانستان کې له وروستۍ مرګونې زلزلې وروسته به د افغانستان د کنګل شوې شتمنۍ د یوې برخې د ازادولو پر مسلې بحث وکړي.

واشنګټن غواړي داسې یو مېکانیزم رامنځ‌ته شي چې پر اساس یې ازادیدونکې پیسې د افغانستان له خلکو سره پر مرستو ولګیږي.

د فرانس پرس آژانس د راپور له مخې سپینې ماڼۍ ویلي چې پردې مسلې ډېر ژر غورکوي خو د افغانستان د مرکزي بانک د عالي شورا یوه غړي ویلي چې نهایي موافقې ته رسېدل به یوڅه وخت ونیسي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي د یوه پلاوي په مشرۍ چې په ترکیب کې یې د ماليې او د افغانستان بانک چارواکي شامل دي، له امریکایي چارواکو سره د خبرو لپاره پرون دوحې ته ورسېد.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی ټوماس ویست به په دغو خبرو کې برخه واخلي او د بشري حقونو او د نجونو د ښوونځيو د بېرته پرانستل کیدو په ګډون به پرمختلفو مسلو بحث او خبرې وکړي.

د بهرنیو چارو وزارت مرستيال وياند چې نوم‌یې نه دی اخیستل شوی ویلي چې له طالبانو سره هر ډول ښکېلتیا د طالبانو یا یې حکومت ته د مشروعیت ورکولو په معنا نه‌ده بلکې د افغاستان ریښتینی وضعیت دا اړتیا رامنځ‌ته کوي چې موږ د امریکا د ګټو د خوندي کولو لپاره له طالبانو سره دا ډول بحثونه مخ ته یوسي.

د تېر کال د اګست له میاشتې راهیسې چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، حکومت یې تر اوسه د نړۍ هیڅ یوه هېواد په رسمیت نه‌دی پېژندلی.

له هغه مهال راهیسې واشنګټن د افغانستان شاوخوا اوه ملیارډ ډالره شتمني ګرځولې او نړیوالې ټولنې هم د طالبانو له حکومت سره پرمخامخ مالي مرستو لاس نیولی دی.

په دې منځ کې د افغانستان شاوخوا څلوېښت ميلیون وګړي چې د خوړلو لپاره کافي ډوډۍ نه‌لري، له خورا زیاتو کړاوونو سره مخ دي.

د افغانستان بانک د عالي شورا یوه غړي شامحمد محرابي ویلي چې خبرې اترې روانې دي او دوی تمه کوي چې د بحثونو په نتیجه کې به یوې نهايي موافقې ته ورسېږي.

نوموړي فرانس پرس ته وویل، په دې اړه چې د افغانستان کنګل شوې شتمني په څه ډول د افغانستان مرکزي بانک ته ولېږدول شي، تراوسه د پیسو د لېږد د یوه مېکانېزم جزیات نه‌دي نهایي شوي.

هغه زیاته کړه چې دا کار په یوه شپه کې ناممکن دی چې وشي بلکې یو څه وخت نیسي.

د سپینې ماڼۍ ویاندې کارین ژان پییر څو ورځې مخکې ویلي وچې هڅې تیزې شوي چې د کنګل شوې شتمنۍ پیسې ولېږدول شي.

هغې ویلي و چې دوی پر دې جدي کار کوي ترڅو یو شمېر پېچلې مسلې حل کړي او دا ډاډ ترلاسه شي چې د دغو پیسو ګټه د افغانستان خلکو ته ورسېږي نه طالبانو ته.

آغاز نشست «بزرگ» روحانیان از سوی طالبان؛ صدای تیراندازی در اطراف محل برگزاری شنیده شد

طالبان برای اولین بار نشستی را زیر عنوان «گردهمایی بزرگ علما (روحانیان) افغانستان» با شرکت چهره‌های مذهبی تحت تدابیر شدید امنیتی در کابل برگزار کرده‌اند.

بنا به گزارش‌ها و ویدیوهایی که منتشر شده، ساعاتی پس از آغاز این نشست صدای تیراندازی در اطراف محل برگزاری آن شنیده شده است.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان اما در توییتی گفته است که نیروهای طالبان «بر یک محل مشکوک چند فیر(شلیک) کرده‌اند، دیگر تشویشی وجود ندارد.»

اما «جبهه ملی آزادگان» که مخالف طالبان است در بیانیه‌ای کوتاه گفته که نیروهای ویژه این جبهه «به هدف از بین بردن» طالبان به آن‌ها حمله کرده‌اند. جزئیات بیشتری اما در مورد این حمله احتمالی منتشر نشده است.

این نشست قرار بود روز چهارشنبه (۸ سرطان/تیر) برگزار شود اما یک روز به تاخیر افتاد.

به گزارش خبرگزاری دولتی باختر که در کنترل طالبان است، ریاست این نشست را حبیب‌الله حقانی به عهده دارد و این نشست با سخنرانی محمد حسن آخوند، رئیس‌الوزرای طالبان آغاز شد.

او در این نشست گفت: «آن‌هایی که در بیست سال گذشته مردم ما را «تباه کردند، وطن ما را ویران کردند و اکنون رفتند، هیچ مشکلی هم از جانب ما متوجه آن‌ها نیست، اما بازهم ملت ما را آزار می‌دهد.»

مباحث این گردهمایی به صورت صوتی منتشر می‌شود، اما به رسانه‌ها اجازه انتشار تصویری جریان این نشست داده نشده است.

بنا به گزارش‌ها، دست‌کم یکی از چهره‌های مذهبی خواستار بازگشایی دبیرستان‌های دخترانه در این نشست شده است.

«مخالفان باید سرکوب شوند»

برخی از چهره‌های تندرو مذهبی هم از شرکت‌کنندگان این نشست است.

از جمله مجیب‌الرحمن انصاری، روحانی معروف از ولایت هرات که در سخنرانی خود گفت مخالفان «نظام اسلامی» و کسانی که در مقابل این نظام «کوچک‌ترین حرکت انجام بدهند» باید سرکوب شوند. او گفت: «باید مجموع علمای سرتاسری تمام افغانستان به این فتوا همه باید صدا بلند کنند، کسی که در مقابل حکومت اسلامی ما قد علم می‌کند باید سر زده (بریده) شود و از بین برود.»

امرالله صالح، معاون رئیس‌جمهور پیشین افغانستان در واکنش به این اظهارات در توییتی گفته است:

«این یک مورد راه حل پیشنهادی مطرح شده در جرگه طالبان است. اگر زنان توسط آن‌ها به عنوان انسان محاسبه شود، چهل میلیون سر (برای بریدن) می‌شود.»

د طالبانو دفاع وزیر کابل کې د عالمانو غونډې ته: د ستونزو حل لپاره فتواوې راکړئ

د طالبانو دفاع وزیر په کابل کې د دیني عالمانو ناستې ته په خبرو کې له ګډونوالو غوښتنه وکړه چې د "ځینو ستونزو د حل لپاره فتواوې ورکړي"

خو ملا محمد یعقوب مجاهد دا په ډاګه نه کړه چې د کومو ستونزو د حل لپاره له دیني عالمانو فتواوې غواړي.

ښاغلی مجاهد چې د طالبانو تحریک د بسنټګر ملا محمد عمر زوی دی، په خپلو خبرو کې بیا بیا د غونډې له ګډونوالو غوښتنه کوله چې "د شریعت په چوکاټ کې په ډاډه زړه نمګړتیاوې" د طالبانو حکومت ته په ګوته کړي او حل لارې یې وروښيي.

ښاغلی مجاهد وویل "له نژدې یوه کال راهیسې هېڅ اسلامي او نا اسلامي هېواد زموږ نظام په رسمیت نه دی پېژندلی، موږ ته مشورې راکړئ چې بهرنۍ تګلاره څنګه جوړه کړو چې نړۍ مو په رسمیت و پېژني".TALIBAN

نوموړی وايي، اوسنی نظام یې باید له لاسه ونه وځي او په افغانستان کې نوره جګړه نه غواړي.

پلازمېنه کابل کې د دیني عالمانو یوه لویه غونډه نن پیل شوې چې درې ورځې به دوام کوي. د باختر دولتي خبري اژانس په رپوټ کې ویل شوي، د مولوي حبیب الله حقاني په مشرۍ دا غونډه د طالبانو رئیس الوزرا ملا محمد حسن اخوند په وینا پيل شوه.

په رپوټ کې ویل شوي، ملا محمد حسن اخوند د غونډې له ګډونوالو مننه وکړه چې په دې غونډه کې یې ګډون کړی. طالب چارواکي وایي ددې غونډې ګډونوال به د ملي یووالي او تل پاتې ثبات په برخه کې د دوی حکومت ته سلا مشورې ورکړي.

غونډې ته څېرمه د ډزو ضد او نقیض خبرونه

پر خواله رسنیو ځینو کارنانو او خبریالانو کابل کې د عالمانو جرګې ته څېرمه د ډزو د غږونو اورېدو تبصرې کړې دي.

په دوو وېډیوګانو کې چې پر خواله رسنیو ډېرې لاس په لاس کېږي، د ډزو غږونه پکې اورېدل کېږي، خو تر اوسه دا وېډیوګانې او د ډزو خبرونه طالبانو نه دي ‌تایید کړي.

ظاهراً‌ ددغو ډزو مسؤولیت د ازادۍ په نامه ملي جبهې پر غاړه اخیستی دی. دې جبهې ته نژدې کسانو پر خواله رسنیو لیکلي چې دا برید د دوی "چریکي کسانو" کړی.

د کابل پولیتخنیک سیمه کې یوه استاد- چې همالته یې کور دی - بي بي سي ته ویلي: "ډزې شوې دي او ښې پرېمانه، خو نور پرې خبر نه دی، چې چا کړې او ولې یې کړې دي."

د طالبانو یوه ویاند ذبیح الله مجاهد پر ټوېټر د ډزو خبر ته په غبرګون کې لیکلي، "د غونډې په شاوخوا کې هېڅ ستونزه نشته. په یو مشکوک ځای باندې د امنیتي ځواکونو لخوا څو ډزې شوی دي. نور وضعیت کنترول ده، څوک دې تشویش نه کوي".

د افغانستان ملي رادیو تلوېزیون لپاره د طالبانو ګومارل شوي رئیس احمد الله وثیق پر ټویټر لیکلي، دی د عالمانو جرګه کې دی "کاملا دروغ دي زه خپله د غونډې په خيمه کې يم. هيڅ نوعه مشکل نشته."

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت یوه ویاند عبدالنافع ټکور هم پر ټویټر لیکلي: "غونډه الحمدلله په ښه نظم او ارامۍ سره روانه ده . هېڅ نوعه مشکل نسته ".

د باختر په رپوټ کې ویل شوي، د طالبانو رئیس الوزرا د غونډې ګډونوالو ته وویل: ''هغه خلک چې تېر شل کاله يې زموږ ولس در په در کړ، وطن يې را خراب کړ، اوس چې لاړل او زموږ لخوا هېڅ مشکل هم نه دی ورته متوجه، خو بيا هم زموږ ملت ته تکليف ورکوي. ''

ښاغلي حقاني وویل، "د مادي ګټو په موخه باید خدمت ونه کړو، د کونډو، یتیمانو، شهیدانو او مظلومو هېوادوالو اړتیاوې او غوښتنې په نظر کې ونیسو. موږ او تاسي به د دین او هیواد دواړو ګټې خوندي کوو."

ښاغلي حقاني زیاته کړه،‌ که هر سړی خپل مسئولیت ته متوجه شي، نو په اطمئینان سره وایم چې هر څه به سم وي.

ورپسې له ګڼو ولایتونو راغلو مېلمنو او ګډونوالو ویناوې وکړې. له هراته غونډې ته ورغلي عالم مولوي حبیب الرحمن انصاري وویل، څوک چې د دې نظام پر وړاندې راپورته شي، باید وځپل شي:

"که څوک د دغه اسلامي نظام په مقابل کې سر پورته کوي باید له منځه یووړل شي او سر یې ووهل شي".

د غونډې یوه بل ویناوال سید نصر الله واعظی بامیاني بیا د طالبانو له حکومته د نجونو پرمخ د تړل شویو ښوونځیو د بېرته پرانیستلو غوښتنه وکړه.

ښاغلي بامیاني وویل، هیله لري چې واکمن چارواکي د ټولمنلو، صمیمیت او ورورولۍ فضا رامنځ ته کړي.

په کابل کې د بي بي سي خبریال عنایت الحق یاسیني وايي، د غونډې په څنډو کې خورا کلک امنیتي تدبیرونه نیول شوي، ځای پر ځای د طالبانو حکومت بیرغونه لګول شوي، د غونډې تالار ته غځېدلی سړک د ترافیک پر مخ بند دی او د غونډې په سیمه کې تالاشي اخیستل کېږي.

د بي بي سي خبریال زیاتوي، خبریالانو ته اجازه نه ورکول کېږي، چې د غونډې تالار ته ننوځي او ورته ویل شوي دي، چې د دوی لپاره یو ځانګړی ځای ټاکل شوی، چې همالته به معلومات ورکول کېږي او هغه طالب مشران چې له رسنیو سره غږیږي، همدې ځای ته به ورځي او دوی ته به معلومات ورکوي.

که څه هم ددې غونډې په تړاو ډېر څه لا روښانه نه دي او اجنډا یې هم ناڅرګنده ده، خو د بشري حقونو څار سازمان د افغانستان برخې څېړونکې هیدربار ویلي، تمه لري چې دا غونډه د نجونو زده کړو او بشري حقونو په اړه یو زېری له ځان سره ولري.

غونډه کې د ښځو ، ځوانانو او نوروسیاسي ګوندونو او شخصیتونو ګډون هم نه دی معلوم، نو ځکه په کې د نیول کېدونکو پرېکړو په اړه اندېښنې څرګندې شوي دي.

د ډبرو سکرو په بیو کې لوړالی نه‌دی راغلی

برنامه پاکستان برای واردات زغال سنگ افغانستان فاش شد

همگانی شدن جزییات واردات زغال سنگ افغانستان توسط پاکستان با موجی از واکنش‌ها در کشور روبه‌رو شده است. حکومت شهباز شریف روز دوشنبه اعلام کرد که با واردات ارزان زغال سنگ از افغانستان و استفاده از آن در انرژی فوسیلی، این کشور ۲.۲ میلیارد دالر صرفه‌جویی می‌کند. او دستور داد که روند واردات زغال سنگ افغانستان تسریع یابد و پول آن نیز با کلدار پاکستانی تسویه شود. طالبان پس از بروز واکنش‌ها و پی بردن به عواقب کارشان، امضای هر نوع قرارداد زغال سنگ با پاکستان را انکار کردند. سران این گروه به زیردستان‌شان دستور دادند که قیمت هر تن زغال سنگ را در گمرک‌ها هم‌زمان با وضع ۳۰ درصدی محصول گمرکی آن، از ۹۰ دالر به ۲۰۰ دالر افزایش دهند. این در حالی است که ارزش یک تُن زغال سنگ آسیا در بازارهای جهانی به بیش از ۴۰۰ دالر می‌رسد. به این ترتیب، زغال سنگ افغانستان با کمتر از یک چهارم قیمت از سوی طالبان و توسط شرکت‌های نزدیک به رهبران این گروه، به پاکستان فروخته می‌شد. آگاهان مسایل اقتصادی این تجارت را به سود پاکستان و هم‌چنان گروه طالبان می‌دانند. آنان می‌گویند که چنین اقدام سبب تاراج منابع طبیعی می‌شود و با ورود کلدار به بازارهای کشور، تجارت افغانستان نیز تنها به بازارهای پاکستان محدود خواهد شد. گفتنی است که براساس آمارها، ماهانه حدود ۵۰۰ هزار تن زغال سنگ کشور با قیمت اندک به پاکستان می‌رود.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان روز دوشنبه، ۶ سرطان، در جریان یک نشست، با اتکا بر آمارهایی که مقامات حکومتش با وی شریک کرده بودند، میزان صرفه‌جویی در لایحه واردات زغال سنگ از افغانستان را ۲.۲ میلیارد دالر اعلام کرد. او برای تولید برق ارزان با استفاده از سوخت‌های فوسیلی، به وزارت تجارت آن کشور دستور داد که زغال سنگ مرغوب را با کلدار پاکستانی (روپیه) از افغانستان وارد کند. رسانه‌های پاکستانی این اقدام را تلاش برای تولید برق ارزان در آن کشور خوانده‌اند. به گفته دفتر نخست‌وزیری پاکستان، این اقدام نه تنها برق ارزان تولید می‌کند، بلکه به صرفه‌جویی در ارز گران‌بهای خارجی پاکستان کمک می‌کند. این کشور هم‌چنان کمیته‌ای را به ریاست خواجه آصف، وزیر دفاع به منظور تسریع روند واردات زغال سنگ ایجاد می‌کند تا انتقال زغال سنگ از افغانستان تسهیل یابد. قرار است براساس دستور شهباز شریف، وزارت راه آهن پاکستان همه اقدامات لازم را برای اطمینان از تحویل سریع زغال سنگ وارداتی به نیروگاه‌های تولید برق انجام دهد.

يو شمېر ولايتونو کې په شخصي هڅو نجونو ته د زده کړو زمينه برابر شوې

که څه هم طالبانو اجازه نه‌ده ورکړې چې له شپږم ټولګي پورته نجونې ښوونځیو ته ولاړې شي، خو د افغانستان په بېلابېلو سیمو کې په شخصي هڅو د یو شمېر نجونو لپاره د زده‌کړو زمینه برابره شوې.

یوه همداسې هڅه د جلال‌اباد ښار په شپږمه ناحیه کې د جهانزیب ځلاند له‌خوا شوې.

هغه ځوان چې په خپل شخصي لګښت یې لږ تر لږه پنځوس نجونو ته د دیني او عصري علومو د زده‌کړو زمینه برابره کړې.

د جهانزیب ځلاند وړیا ښوونیز مرکز د جلال‌اباد په شپږمه ناحیه کې فعال دی او له ۷ تر ۱۹ کلنې نجونې او هلکان په کې د دیني علومو او عصري زده‌کړې کوي.

په دې ښوونیز مرکز کې سهار او ماسپښین په بېلابېلو وختونو کې زده‌کوونکې راټولېږي او ښوونکي یې په جلا جلا برخو کې ورته تدریس کوي.

جهانزیب ځلاند وايي، د نجونو لپاره ښځینه ښوونکي تدریس کوي او هڅه یې دا ده چې دا زده‌کوونکي ډېر څه زده‌کړي.

نوموړی وايي: "هدف مو یوازې دا دی، هغه کورنۍ یا هغه ماشومان چې د غربت له امله یې تعلیم پرېښی او له دې امله چې وس نه‌لري چې تعلیم وکړي، موږ غواړو چې دې ډول ماشومانو ته د تعلیم زمینه برابره کړو."

دې وړیا ښوونیز مرکز ته هغه نجونې هم راځي چې طالبانو پرې د ښوونځیو دروازې تړلې دي.

جهانزیب ځلاند وايي، غواړي په افتخاري ډول د لا زیاتو ماشومانو لپاره امکانات برابر کړي، خو په دې برخه کې د مرستندویه بنسټونو لاس‌نیوي ته اړتیا لري، څو د یادو زده‌‌کوونکو لپاره د تدریسي موادو په برخه کې ورسره مرسته وکړي.

له دې وړاندې د افغانستان په یو شمېر نورو ولایتونو کې هم په شخصي هڅو د زده‌کوونکو لپاره د علم دروازې پرانستل شوي.

دا هڅې وروسته تر دې لا زیاتېږي چې طالبانو له شپږم ټولګي پورته د نجونو ښوونځي وتړل او له لس میاشتو تېرېدو وروسته یې، لا هم د پرانستو په اړه کومه پرېکړه‌ نه‌ده کړې.

له شپږم ټولګي پورته د نجونو د ښوونځیو تړلو طالبان په پراخه کچه تر پوښتنې لاندې راوستي او دا کار یې د علم ضد پلان بلل شوی، خو طالبانو دا د خپل مشر پرېکړه بللې او وايي، په دې یوه تګ‌لاره جوړوي

سالگرد امضای توافق صلح تاجیکان؛ نقش برهان‌الدین ربانی و احمدشاه مسعود در این توافق چه بود؟

۲۵ سال پیش، در ۲۷ ژوئن سال ۱۹۹۷، با پادرمیانی سازمان ملل متحد و کشورهای ضامن، در مسکو پایتخت روسیه، موافقت‌نامه استقرار «صلح و رضایت ملی» در تاجیکستان به امضا رسید.

توافق صلح دولت تاجیکستان با مخالفانش به جنگ داخلی پنج‌ساله پایان داد. این روز برای این جمهوری سابق شوروی در آسیای میانه، روزی تاریخی محسوب می‌شود.

روز ۲۷ ژوئن در تاجیکستان «روز وحدت ملی» نام گرفته و تعطیل عمومی است.

پیش از امضای موافقت‌نامه صلح دولت تاجیکستان با مخالفان در کاخ کرملین مسکو، هیئت‌های دولت تاجیکستان و مخالفانش، هشت دور مذاکره در مسکو (دوبار)، تهران (سه بار)، اسلام‌‌آباد، آلماتی و عشق‌‌آباد پشت سر گذاشته بودند.

از نکات جالب این توافق‌نامه، نقش تعیین‌کننده مقام‌های افغانستان، بویژه برهان‌الدین ربانی رئیس‌جمهور وقت و احمدشاه مسعود وزیر دفاعش، در روند صلح تاجیکان است.

قبل از آغاز مذاکرات صلح تاجیکستان چه گذشت؟

بر اساس شواهد موجود، جنگ داخلی تاجیکستان عملا در اوایل ماه مه سال ۱۹۹۲ شروع شده بود.

به گفته عبدالنبی ستارزاده، عضو هیئت مخالفان دولت تاجیکستان در مذاکرات صلح، با گذشت یک سال از آغاز جنگ داخلی معلوم شده بود که «طرف‌های درگیر و حامیانشان هیچ یک در میدان جنگ دست‌بالا نخواهند داشت.»

به گفته آقای ستارزاده، با درک این نکته، نیروهای دخیل تلاش‌هایی را برای حل مسالمت‌آمیز بحران شروع کرده بودند.

در همین خصوص آقای ستارزاده به سفر یوگنی پریماکوف، سیاستمدار و دیپلمات روس و رئیس وقت سرویس اطلاعات خارجی روسیه، به کابل در روزهای ۳۰-۳۱ ژوئیه سال ۱۹۹۳ اشاره می‌کند.

آقای پریماکوف در این سفر با برهان‌الدین ربانی، رئیس‌جمهور وقت افغانستان، دیدار و گفت‌وگو می‌کند و نیت کشورش را در مورد حل مسالمت‌آمیز جنگ داخلی تاجیکستان با او در میان می‌گذارد.

یوگنی پریماکوف کتابی به نام «سال‌هایی که در میدان سیاست بزرگ بودم» نوشته است. یک فصل این کتاب «راه‌های حل قضیه نزاع تاجیکستان (از احمدشاه تا نوری)» نام دارد.

به نوشته آقای پریماکوف، احمدشاه مسعود در سفرش به کابل برای برگزاری ملاقات محرمانه او با سید عبدالله نوری، رهبر وقت اتحاد نیروهای اپوزیسیون تاجیک، مساعدت کرده بوده است.

یوگنی پریماکوف بعد از کسب رضایت رهبر مخالفان تاجیک و گرفتن ضمانت رهبران افغانستان، به تهران سفر می‌کند.

رئیس وقت سرویس اطلاعات خارجی روسیه، در کتاب خود نوشته که «ادامه‌ وضع نامتعادل در تاجیکستان نه برای روسیه و نه برای ایران منفعتی نداشت و به جز مذاکرات راه دیگری نبود.»

اگرچه به اعتقاد عبدالنبی ستارزاده «هم روسیه و هم ایران از قرابت اتحاد نیروهای مخالفان تاجیک با حکومت تاجیک‌تبار افغانستان، یعنی با برهان‌الدین ربانی و احمدشاه مسعود، ترس و نگرانی داشتند. بیم آنها از آن بود که اگر این نزدیکی ادامه‌ پیدا کند، تاثیر آن تجزیه افغانستان خواهد بود.»

به هر روی، بعد از گذشت حدود دو سال از شروع جنگ داخلی تاجیکستان، در ماه آوریل سال ۱۹۹۴، نخستین دور مذاکرات صلح هیئت‌های دولت این کشور با اتحاد نیروهای مخالفان تاجیک برگزار شد.

کابل کې د دیني عالمانو ستره غونډه پنجشنبې ورځې ته وځنډېده

په افغانستان کې د طالبانو حکومت وايي، کابل کې د دیني عالمانو ستره غونډه د پنجشنبې په ورځ جوږېږي او درې ورځې به دوام کوي.

ددغې ډلې ویاند ذبیح الله مجاهد وايي، د غونډې د سم تنظیم لپاره یې ځینې کمېتې ټاکلې دي.

په پام کې ده چې جرګه پر وروستۍ ورځ خپل پرېکړه لیک هم اعلان کړي.

د طالبانو لومړي مرستیال وزیر مولوي عبدالسلام حنفي ویلي، په دې جرګه کې د ګډون کولو لپاره هېڅ محدودیتونه نه شته او د ګډونوالو صلاحیت د ولایتونو او ولسوالیو چارواکو ته سپارل شوی و.

نوموړي په یوه وېډیو کلیپ کې چې د جرګې تالار مخې ته ثبت شوی، ویلي: "سبا ته به ګډونوال په دې تالار کې سره راغونډېږي او د مهمو مسلو په اړه به بحث او پرېکړه کېږي."

وړاندې د بشري حقونو څار سازمان د افغانستان برخې څېړونکې هیدربار ویلي وو، سره له دې چې ددې غونډې په اړه هېڅ مالومات نه دي خپاره شوي، خو تمه لري چې دا غونډه به د نجونو زده کړو او بشري حقونو په اړه یو ز ېری له ځان سره ولري.

اغلې هیدر بار زیاتوي "دوي د خپل مشروعیت په فکر کې دي، په داسې حال کې چې ټول یې خپل پلویان راغوښتي څو ثابته کړي چې حکومت یې ټول ګډونه دي."

د تېر کال له اګسټ میاشتې راهیسې کله چې طالبان واک ته رسېدلي، دا لومړی ځل دی چې کابل کې د دیني عالمانو لویه جرګه جوړېږي.

په دې جرګه کې به له هرې ولسوالۍ دوه دیني عالمان او یو قومي مشر او له هرې ښاري ناحیې دوه قومي مشران او یو دیني عالم ګډون کوي او د ټولو ګډونوالو شمېر ښايي تر ۳۵۰۰ کسانو ورسېږي.

ترکیه از عضویت سویدن و فنلند در پیمان ناتو حمایت می‌کند

ترکیه که در ابتدا مخالف عضویت سویدن و فنلند در پیمان ناتو بود، اکنون اعلام کرده است که از پیوستن این دو کشور به ناتو حمایت می‌کند. یک توافقنامه سه جانبه در مادرید موقف ترکیه در این ارتباط را تأیید می‌کند.

سائولی نینیستو، رئیس جمهور فنلند به روز سه شنبه گفت که براساس توافقنامه سه جانبه‌ای که در مادرید به امضا رسیده است، "ترکیه از دعوت فنلند و سویدن برای پیوستن به ناتو در نشست این هفته سران این پیمان در مادرید حمایت خواهد کرد."

در همین حال، ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو نیز اعلام کرد که به روز چهارشنبه از سویدن و فنلند برای پیوستن به ناتو رسماً دعوت می‌شود.

استولتنبرگ در مادرید گفت: «با مسرت می توانم اعلام کنم که با در دست داشتن توافقنامه‌ای، راه برای پیوستن فنلند و سویدن به ناتو هموار شده است.» به گفته دبیر کل ناتو این دو کشور «نگرانی های ترکیه از جمله در رابطه با صادرات تسلیحات و مبارزه با تروریسم را رفع کرده اند.»

دبیرکل ناتو با رئیس جمهور ترکیه گفتگو کرد

دفتر ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرده است که در گفتگو با دو کشور فنلند و سویدن در شمال اروپا، ترکیه «به آنچه می‌خواست دست یافته است.»

به گفته دفتر ریاست جمهوری ترکیه، رئیس جمهور فنلند و ماگدالنا اندرسون نخست‌وزیر سویدن طی گفت‌وگوهایی در مادرید به رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در مورد "همکاری کامل" علیه جنگجویان حزب ممنوعه کارگران کردستان (پی که که) و متحدان آنها اطمینان داده اند.

اردوغان برای عضویت فنلند و سویدن در ناتو پیش شرط گذاشت

در پی حمله تهاجمی روسیه به اوکرایین، سویدن و فنلند سنت ده‌ها ساله بی‌طرفی خود را کنار گذاشتند و درخواست عضویت به پیمان نظامی ناتو را ارائه کردند.

درخواست عضویت در ناتو باید به تائید همه اعضای این پیمان قرار بگیرد و ترکیه تنها کشوری بود که با این کار مخالفت کرده بود. انقره، فنلند و سویدن را به حمایت از جنگجویان حزب ممنوعه کارگران کردستان متهم کرده و ادعا داشت که این دو کشور به جنگجویان «پی ک ک» پناه می‌دهد

حاتم‌بخشی طالبان؛ برنامه پاکستان برای واردات زغال سنگ افغانستان فاش شد

این اقدام نخست‌وزیر پاکستان موجی از واکنش‌ها را در افغانستان به دنبال داشت. بیشتر شهروندان پس از پی بردن به ارزش زغال سنگ در بازارهای جهانی، بر فروش آن از سوی طالبان به پاکستان، انتقاد کردند. کاربران شبکه اجتماعی طالبان را «دست‌نشانده دولت پاکستان» خواندند و تصریح کردند که به همین دلیل، آن کشور به گونه آزادانه منابع طبیعی را به قیمت ارزان از افغانستان تهیه می‌کند. براساس معلومات، ارزش هر تُن زغال سنگ کشورهای آسیایی در بازارهای جهانی به بیش از ۴۰۰ دالر می‌رسد. این در حالی است که پاکستان زغال‌ سنگ افغانستان را به کمتر از یک چهارم قیمت (۹۰ دالر) خریداری می‌کند. براساس آمارها، ماهانه حدود ۵۰۰ هزار تن زغال سنگ افغانستان به پاکستان می‌رود.

در همین حال، طالبان در واکنش عجولانه به تصمیم نخست‌وزیر پاکستان، گفته‌اند که آنان هیچ‌گونه قراردادی با شرکت پاکستان یا دولت پاکستان ندارند. به گفته اعضای طالبان، این گروه قرارداد زغال سنگ را تنها با شرکت‌های داخلی امضا کرده است. افزون بر این، وزارت مالیه طالبان روز سه‌شنبه، ۷ سرطان، با نشر خبرنامه‌ای نوشته است که بر‌اساس فیصله رهبری این وزارت، قیمت صادرات هر تُن زغال‌سنگ در گمرکات کشور، از ۹۰ دالر به ۲۰۰ دالر امریکایی افزایش یافته است. این وزارت افزوده است که بنا بر افزایش قیمت زغال‌سنگ در بازارهای جهانی، بر‌اساس قانون گمرکات افغانستان و طرزالعمل قیمت‌گذاری، آنان بر افزایش قیمت زغال‌سنگ توافق کرده‌اند و این تصمیم پس از همان روز قابل تطبیق است. هم‌چنان ۳۰ درصد محصول گمرکی نیز بر صادرات زغال سنگ وضع شده است. با این حال، این رقم حتا کم‌تر از نصف قیمت اصلی زغال سنگ کشورهای آسیایی در بازارهای جهانی است‌.

هم‌زمان با این، آگاهان اقتصادی از عواقب ناگوار برنامه‌های دولت پاکستان هشدار می‌دهند. میراحمد شکیب، آگاه اقتصادی و بانکداری روز سه‌شنبه، ۷ سرطان به روزنامه ۸صبح گفت که پاکستان پس از جنگ اوکراین و افزایش قیمت انرژی در جهان، با مشکل روبه‌رو شده است‌ و قیمت نفت نیز در آن کشور افزایش یافته است. او افزود که پاکستان ۸۵ درصد زغال سنگ مورد نیازش را از بیرون کشور، به ویژه افریقای جنوبی وارد می‌کرد که در حال حاضر آن را با نصف قیمت از افغانستان به دست می‌آورد. به گفته وی، این روند واردات پس از تسلط دوباره طالبان، با پیروی از مدل بارتر (جنس به جنس) انجام می‌شود و با کلدار پاکستانی صورت می‌گیرد. این آگاه مسایل اقتصادی تصریح کرد که روند کنونی تجارت سراسر به نفع پاکستان و طالبان است، اما سرانجام به تاراج منابع ملی می‌انجامد. او گفت که گروه طالبان با فروش پیهم زغال سنگ، بودجه مورد نیازش را تأمین و پاکستان نیز زغال‌سنگ مورد نیاز خود را به حدود نصف قیمتی که پیش از این می‌پرداخت، وارد می‌کند.

در کنار این موارد، به باور آقای شکیب، تأکید پاکستان بر واردات زغال سنگ با استفاده از کلدار نیز منافع زیادی برای این کشور دارد. به گفته او، پاکستان از چندین سال به این‌سو با کاهش ذخایر ارزی مواجه است و اکنون ذخایر آن کشور بسیار کاهش یافته است. آقای شکیب افزود که با توجه به همین مورد، پاکستان نمی‌تواند که زغال سنگ و سایر مواد مورد ضرورتش را به ارز جهانی و به گونه نقد خریداری کند و تلاش دارد که آن را از بازارهای افغانستان تهیه کند. به این ترتیب پاکستان از فشار تأمین ارز عمده جهانی، به ویژه دالر و یورو برای تصفیه معاملات تجارتی خود می‌کاهد.

میراحمد شکیب گفت که پاکستان در کنار به دست آوردن این منافع، منابع افغانستان را در نبود یک نظام ملی و مسوول، تاراج می‌کند. هم‌چنان به باور او، این کشور با پرداخت کلدار به افغانستان، برای افزایش واردات افغانستان از پاکستان زمینه‌سازی می‌کند، زیرا به باور آقای شکیب، افغانستان نیز با کمبود شدید ارز مواجه شده‌ و طالبان با به دست آوردن کلدار پاکستانی از رهگذر صادرات زغال‌سنگ، آن را برای تصفیه معاملات بازرگانی خود با پاکستان، استفاده می‌کند. ای در حالی است که به گفته آقای شکیب، افغانستان از این پول تنها در واردات با پاکستان استفاده می‌تواند، زیرا دیگر کشورها با کلدار دادوستد نمی‌کنند.

گفتنی است که پیش از این، گزارش‌های زیادی از قاچاق و فروش ارزان زغال سنگ به پاکستان نشر شد. با این حال، طالبان همواره این گزارش‌ها را نادیده گرفتند. پیش از این، منابع به روزنامه ۸صبح گفته بودند که قراردادهای استخراج زغال سنگ در رژیم طالبان شفاف نیست. به گفته آنان، طالبان قرارداد زغال سنگ شمال کشور را به شرکت‌های مربوط به افراد خودشان داده‌اند و آن را بسیار ارزان به پاکستان می‌فروشند.

تحقیق: افغانستان کشوری با کم‌ترین احساس مثبت در سطح جهان

یک نظرسنجی جدید که توسط یک موسسه تحلیلی مستقر در واشنگتن انجام شده، نشان می‌دهد که مردم افغانستان کم‌ترین احساس مثبت را در سطح جهان دارند.

شرکت امریکایی تحقیقات افکار عمومی «گالوپ» در یک گزارش جهانی جدید روز سه ‌شنبه اعلام کرد که مردم در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ تجربیات منفی بیشتر و تجربیات مثبت کمتر داشتند.

وضعیت در افغانستان جنگ‌زده بدتر شده است؛ جایی که افغان‌ها اندک شادی باقی‌مانده‌ای را که قبل از تسلط طالبان بر قدرت و خروج آشفته نیروهای ناتو و امریکایی داشتند، نیز از دست دادند.

بر اساس این گزارش، ۸۰ درصد از مردم افغانستان نگران بوده، ۷۴ درصد دچار استرس بوده و ۶۱ درصد بیشتر از روز قبل احساس غم و اندوه داشته اند.

اداره طالبان در کابل این گزارش را رد کرده و مدعی شده است که مردم تحت حکومت تندرو آن‌ها "خوشحال" هستند.

بلال کریمی، معاون سخنگوی طالبان در بیانیه‌ای در واکنش به این خبر گفت: «این گزارش بر اساس اطلاعات نادرست تهیه شده و جنبه تبلیغاتی دارد».

خشونت‌هایی مانند حملات مرگبار تروریستی، کشتار خودسرانه و بازداشت در افغانستان ادامه دارد. سازمان ملل می‌گوید میلیون‌ها نفر از جمله کودکان از گرسنگی رنج می‌برند.

حاکمان جدید در افغانستان حقوق بشر را زیر پا گذاشته اند. دختران و زنان از بسیاری حقوق خود از جمله آموزش دوره متوسطه و لیسه، کار و آزادی رفت و آمد محروم شده اند.

علاوه بر این، حوادث طبیعی نیز از مردم افغانستان همواره قربانی می‌گیرد. در تازه‌ترین مورد گزارش‌ها از کشته شدن بیش از ۱۰۰۰ نفر در زلزله چهارشنبه گذشته در جنوب شرق افغانستان حاکی است.
در ماه اپریل، یک نظرسنجی دیگر توسط شرکت «گالوپ» نشان داد که میلیون‌ها افغان در صورت داشتن شانس، کشورشان را ترک خواهند کرد.
Na/af (dpa)

علمای دینی زن: در نشست عالمان دینی و سران قومی، زنان نیز حضور داشته باشند

در حالیکه طالبان برای راه اندازی نشست عالمان دینی و سران قومی در کابل آمادگی می ‌گیرند، شماری از عالمان دینی زن و فعالان جامعۀ مدنی می‌ گویند که باید زنان نیز در این نشست حضور داشته باشند.

این زنان و فعالان مدنی روز سه شنبه ۲۸ جون (هفتم سرطان) در نشستی در کابل گفتند که اگر به خواست ‌های مردم افغانستان توجه نشود، مشکلات موجود در این کشور حل نخواهد شد. ستاره مغبت، عالم دین گفت که زنان در طول تاریخ اسلام در بخش ‌های مختلف به خصوص در بخش‌ های سیاسی و اجتماعی نقش فعال داشته اند و از حکومت طالبان خواست که باید به آنان اجازه دهند در تصمیم ‌گیری ‌های مهم سهم فعال داشته باشند.

خانم مغبت گفت: "نظام کنونی که مدعی تطبیق احکام شرعی در کشور است، مکلف است زمینه را برای زنان فراهم کند تا آنان در تصمیم‌ گیری‌ های ملی و مشارکت در جرگه‌ها نقش فعال داشته باشند." این عالم دین هم چنین خواستار بازگشایی مکاتب متوسطه و لیسۀ دختران در افغانستان شد و از حکومت طالبان نیز خواست که باید هرچه زودتر در این مورد اقدام کنند.

عالمان دینی زن و فعالان مدنی در قطعنامه‌ای با ابزار نگرانی گفتند که در مورد اجندای "لویه جرگه" که قرار است امروز توسط طالبان برگزار شود، نیز معلومات ندارند و آنان نمی ‌دانند که در این نشست در مورد سرنوشت زنان و دختران افغان چه تصمیم گرفته خواهد شد. در این قطعنامه آمده است: "برگزاری نشست بزرگ عالمان دینی در کابل یک گام مثبت است و ما از آن استقبال می ‌کنیم و از امارت اسلامی می ‌خواهیم که راه را برای حضور علمای دینی زن و فعالان جامعۀ مدنی باز کند."

اشتراک ‌کنندگان این نشست هم چنین حضور زنان و دیگر اقشار مختلف جامعه را در چنین نشست ‌ها ضروری خوانده و از جامعۀ جهانی خواستند بر طالبان فشار بیاورند تا در چنین نشست ‌ها به نمایندگان زنان سهم بدهند. احمدضیا انوری، یکی از فعالان جامعۀ مدنی گفت: "اگر به خواست‌ های مردم افغانستان توجه نشود، مشکلات موجود در این کشور به زودی حل نخواهد شد."

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان ناوقت دیروز گفت که شماری زیادی از علمای دینی از حکومت این گروه خواستند تا نشستی را راه اندازی کند و رهبری طالبان این تقاضا را پذیرفت. او افزود که در آیندۀ نزدیک در کابل "نشست بزرگ علما" راه اندازی خواهد شد. اما این مقام حکومت طالبان در مورد موضوعاتی مورد بحث این نشست معلومات ارایه نکرد.

هرچند سخنگویان طالبان در مورد زمان دقیق برگزاری این نشست چیزی نگفته اند، اما گفته می‌ شود که این نشست فردا (امروز) در خیمۀ لویه جرگه در کابل آغاز خواهد شد. در این حال، خبرگزاری دولتی باختر گزارش داده است که روند انتقال عالمان دینی و بزرگان قومی از ولایات به کابل آغاز شده است. این در حالی است که روز گذشته دیدبان حقوق بشر گفت که مردم در راستای بهبود وضعیت حقوق زنان و دختران در پی این نشست امیدوار خواهند بود.

هیدر بار، مسوول بخش زنان در دیدبان حقوق بشر گفت که مردم به شدت امیدوار خواهند بود که این جرگه پیشرفت کوچکی در جهت پایان ‌دادن به نقض حقوق زنان و دختران توسط طالبان داشته باشد. اما او تاکید کرد: "این بدان معنا نیست که یک نهاد تصمیم ‌گیری که زنان را مستثنی می ‌کند، می‌ تواند مشروع باشد."

حزب دوستم: اعضای جنبش که با طالبان می‌ پیوندند از این حزب اخراج اند

چند روز پس از آن که نظام الدین قیصاری، یکی از اعضای برجستهٔ حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان به رهبری عبدالرشید دوستم به دعوت طالبان به افغانستان برگشت، این حزب دیروز ۲۸ جون (هفتم سرطان) گفت افرادی که با طالبان می ‌پیوندند بیش از این عضویت این حزب را ندارند.

پس از تصرف شهر مزارشریف توسط طالبان، قیصاری به اسارت جنگجویان این گروه درآمد، اما سپس رها شد و از آنجا به ایران رفت. این قوماندان حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان به تاریخ ۲۶ جون دوباره به افغانستان برگشت و در صحبت ‌هایی که با رسانه ‌ها داشت، بر عبدالرشید دوستم انتقاد کرد.

با وجود آنکه جنبش ملی نامی از آقای قیصاری نگرفته، اما گفته است آن تعداد از اعضای این حزب که به خاطر "منافع حقير شخصی شان در كنار حاكميت نامشروع طالبان قرار گرفته اند" از عضویت حزب اخراج می ‌گردند. در این اعلامیه هم چنان آمده است که این افراد "حق ندارند از نام حزب، ملت به ‌خصوص از نام تركتباران نمايندگی كنند."

قیصاری که منحیث قوماندان امنیهٔ ولسوالی قیصار ولایت فاریاب و سپس به صفت قوماندان خیزش ‌های مردمی فعالیت داشت در زمان جمهوریت به دلیل تهدید مقامات امنیتی بازداشت شد، اما سپس با پادرمانی عبدالرشید دوستم رها گردید. عنایت بابر فرهمند، رئیس وقت دفتر عبدالرشید دوستم، پس از رهایی او در صفحۀ فیس بوک‌اش قیصاری را "قهرمان" خطاب کرده بود.

زنان افغان در مورد 'نشست علما و سران قومی' طالبان چه نظر دارند؟

س از آنکه طالبان از راه اندازی نشست مشورتی "عالمان دین و سران قومی" خبر دادند، شماری از فعالان حقوق زن می‌گویند که هدف این نشست حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی افغانستان نیست بلکه طالبان می‌خواهند از این طریق به نحوی به خود مشروعیت کسب کنند.

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان امروز ۲۷ جون (ششم سرطان) در یک تویت نوشت که شماری زیادی از علمای دینی از حکومت این گروه می‌خواست تا نشستی را راه اندازی کند و رهبری طالبان این تقاضا را پذیرفت.

او نگاشته است که در آیندۀ نزدیک در کابل "نشست بزرگ علما" راه اندازی خواهد شد. اما این مقام حکومت طالبان در مورد موضوعاتی موضوعات مورد بحث این نشست معلومات ارایه نکرده است.

مونسه مبارز، یکی از مدافعان حقوق زن به صدای امریکا گفت که طالبان دچار بحران مشروعیت داخلی و خارجی شده اند و هردوی این مشکل را می‌خواهند با برگزاری این جرگه حل کنند.

خانم مبارز با اشاره به اینکه اعضای این لویه جرگه دارای یک طیف فکری خواهند بود، گفت که این جرگه از مردم، فرهنگ و ساختار اجتماعی افغانستان نمایندگی نخواهد کرد.

این مدافع حقوق زنان افزود که این نشست "به فرمایش یک گروه خاص" ایجاد شده که بر اساس خواسته های خود شان فتوا صادر خواهند کرد و مردم و وطن برای آنان اهمیتی ندارد.

فعالان اجتماعی می‌گویند که طالبان در این نشست افرادی را دعوت می‌کنند که با آنان طرز تفکر مشترک داشته باشند.

مرضیه باور، فعالان اجتماعی گفت با تجمع چنین افرادی نمی‌توان به نتیجۀ این جرگه خوشبین بود، بلکه "طالبان با استفاده از پوشش دین می‌خواهند که عملکرد افراطی شان را توجیه کنند".

اما ذبیح الله مجاهد نگاشته است: "اینکه گردهمایی به اساس خواست و تقاضای مردم دایر می‌گردد پس از هر ولایت و ولسوالی تعداد زیادی از علمای کرام و سران قومی در آن اشتراک خواهد نمودند."

بر اساس گزارش‌ها، مسوولین امنیتی گروه طالبان روز گذشته خانه های اطراف خیمه لویه جرگه را تلاش کرده و محافظین امنیتی بیشتری را در آن ساحه مستقر کرده اند.

دیدبان حقوق بشر گفته است که مردم در راستای بهبود وضعیت حقوق زنان و دختران در پی این نشست امیدوار خواهند بود.

هیدر بار، مسوول بخش زنان در دیدبان حقوق بشر ناوقت یکشنبه ۲۶ جون (پنجم سرطان) گفت که مردم به شدت امیدوار خواهند بود که این جرگه پیشرفت کوچکی در جهت پایان‌دادن به نقض حقوق زنان و دختران توسط طالبان داشته باشد.
اما او تاکید کرده گفت: "این بدان معنا نیست که یک نهاد تصمیم‌گیری که زنان را مستثنی می‌کند، می‌تواند مشروع باشد."

ذبیح الله مجاهد پیش از این نیز از برگزاری نشستی خبر داده گفته بود: "چنین پلانی هست که برای رسیدگی به مشکلات جاری و برخی مسایل سیاسی یک شورا ایجاد شود، مجلسی در میان افغان‌ها برگزار شود. اینکه چگونه ایجاد می‌شود و چه زمانی، روی میکانیزم آن کار جریان دارد"

نگرانی از تلفات غیرنظامیان؛ طالبان معادله پنجشیر را در بلخاب پیاده کرده‌اند؟

پس از پنجشیر و اندراب، طالبان این بار با بهانه حمله بر فرمانده ناراضی‌شان، کشتار و کوچ اجباری را در بلخاب سرپل نیز مرتکب شده‌اند. منابع در محل می‌گویند که جنگ‌جویان این‌ گروه بیش از ۱۵ تن از غیرنظامیان را در این ولسوالی کشته‌اند. هم‌چنان تعداد زیادی از خانواده‌ها به دلیل ترس از کشتار توسط طالبان، به کوه‌ها پناه برده‌اند. گفته می‌شود که جنگ‌جویان طالبان آنتن‌های شرکت‌های مخابراتی را قطع و در کنار آن، این شمار از خانواده‌ها را با نبود آب و غذا مواجه کرده‌اند. این اقدام طالبان در سطح ملی و بین‌المللی با واکنش‌هایی روبه‌رو شده است. نهادهای حقوق بشری در کشور می‌گویند که طالبان عملیاتی شبیه پنجشیر را برای قتل‌عام مردم در بلخاب راه‌اندازی کرده‌اند. آنان این اقدام را خلاف منافع ملی و وحدت مردم می‌خوانند. نهادهای بین‌المللی نیز از نشر گزارش‌های کشتار غیرنظامیان در جنگ پنج‌روزه بلخاب ابراز نگرانی کرده و از طالبان خواسته‌اند که قوانین جنگی را رعایت کنند. با این حال، طالبان وقوع این کشتارها را رد می‌کنند و می‌گویند که آنان خواستار ضرر رساندن به غیرنظامیان نیستند. این در حالی است که جنگ‌جویان این گروه تا حال در پنجشیر و اندراب ده‌ها تن را به شیوه‌های فجیع کشته‌ و صدها جوان پنجشیری و اندرابی را در کابل و سایر ولایت‌ها زندانی کرده‌اند.

طالبان پس از روزهای آماده‌سازی، پنج‌شنبه هفته گذشته با هزاران جنگ‌جو از جمله نیروهای انتحاری، صدها موتر و همچنان استفاده از قوای هوایی به ولسوالی بلخاب در ولایت سرپل یورش بردند. این عملیات برای بازداشت یا قتل مولوی مهدی هزاره‌تبار، فرمانده ناراضی این گروه، به راه انداخته شده است. اکنون که پنج روز از زمان آغاز عملیات می‌گذرد، طالبان هنوز موفق به این‌کار نشده‌اند. این گروه هم اکنون در چندین استقامت با جنگ‌جویان مهدی مجاهد درگیر است. براساس معلومات منابع محلی، طالبان در جریان عملیات‌شان صدها خانواده ساکن در این ولسوالی را مجبور به ترک خانه‌های‌شان کرده‌اند. به گفته منبع، این افراد از ترس کشته شدن به کوه‌ها پناه برده‌اند و اکنون با نبود آب و غذا روبه‌رو شده‌اند.

در یکی از موارد، باشنده‌گان محل می‌گویند که طالبان در جریان تلاش برای بازداشت یا قتل مهدی مجاهد، غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهند. یک تن از باشنده‌گان محل در نواری صوتی می‌گوید که جنگ‌جویان طالبان از چهار سمت بر ولسوالی بلخاب هجوم برده‌ و قتل‌عام را آغاز کرده‌اند. او می‌افزاید که گروه طالبان ورود همه رسانه‌ها به ساحه را ممنوع کرده است و آنان نیز نمی‌توانند صدای‌شان را بلند کنند. او از جامعه جهانی می‌خواهد که اندکی بر وضعیت بلخاب و نجات جان باشنده‌گان آن تمرکز کند. به گفته وی، طالبان تاکنون ده‌ها تن را در این ولسوالی کشته و به چاه انداخته‌اند.

در نواری دیگر، یک شهروند افغانستان می‌گوید که طالبان با لشکرکشی به بلخاب، زنان و کودکان را می‌کشند و خانواده‌هایی که به کوه‌ها پناه برده‌اند نیز آب و نان ندارند. به گفته او، طالبان با مهدی مجاهد مشکل دارند، اما به جای آن، زنان و کودکان مردم را قتل‌عام کرده‌اند. وی از نهادهای بین‌المللی می‌خواهد که با فرستادن هیأتی به ولایت سرپل، قضیه بلخاب را بررسی کند. این فرد که ظاهراً از افراد شناخته‌ شده ملیت هزاره است، تصریح می‌کند که طالبان در محل آنتن‌های شبکه‌های مخابراتی را قطع کرده‌ و مردم را تشنه و گرسنه نگه داشته‌اند.

نگرانی از برخورد طالبان با غیرنظامیان در بلخاب به سطح ملی و بین‌المللی واکنش‌برانگیز شده است. به گفته برخی از منابع، بیش از ۱۵ تن از غیرنظامیان در نتیجه درگیری بلخاب کشته شده‌اند. نهادهای مشترک جامعه مدنی افغانستان روز دوشنبه، ۶ سرطان، با نشر اعلامیه‌ای از نقض گسترده حقوق بشر و کشتار غیرنظامیان در بلخاب هشدار داده‌اند. به گفته این نهادها، طالبان این اقدام را در نبود پوشش خبری رسانه‌ها و سکوت‌ نهادهای بین‌المللی انجام داده‌اند. این نهادها تصریح کرده‌اند که کشتار اخیر از سوی طالبان در بلخاب نقض گسترش حقوق بشری است که این گروه در پنجشیر، بغلان و غور انجام داده‌اند. این نهادها از جامعه بین‌المللی خواسته‌اند که با اعمال فشارها، جلو کشتارها را بگیرند.

کمیته صلح افغانستان نیز با نشر اعلامیه‌ای، حمله طالبان به بلخاب را «غیرضروری» خوانده که سبب وارد شدن تلفات به مردم و کوچ‌دهی اجباری شده است. به باور این نهاد، در شرایطی که افغانستان با خشم طبیعت و فقر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، چنین اقدامی از سوی طالبان در سرپل و پنجشیر سبب دوام‌دار شدن جنگ ۴۰ ساله در کشور شده و راه برگشت به صلح دایمی را برای مردم مشکل‌تر می‌سازد. این نهاد خواستار پایان یافتن حملات طالبان شده و این حملات را خلاف منافع ملی و وحدت مردم خوانده است.
هجوم طالبان بر بلخاب و نشر گزارش‌هایی از کشتار غیرنظامیان، واکنش‌هایی را در سطح بین‌المللی نیز به همراه داشته است. سازمان عفو بین‌الملل گفته است که از اعدام غیرنظامیان در این ولسوالی نگران است و جهان نباید از افزایش نقض حقوق بشر در افغانستان چشم‌پوشی کند. این سازمان روز دوشنبه، ۶ سرطان، در رشته توییتی، از آن‌چه اعدام‎های صحرایی در ولسوالی بلخاب خوانده، ابراز نگرانی کرده است. به گفته این سازمان، طالبان باید از مسدود کردن وسایل ارتباطی و جلوگیری از رسیدن نیازهای ضروری به مناطق جنگی اجتناب کنند. عفو بین‌الملل تصریح کرده است که جریان آزاد اطلاعات در منطقه جنگی باید رعایت شود و طرف‌های درگیر موظف‌اند تا در تمام خصومت‌ها، قوانین جنگ را به‌طور کامل رعایت کنند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، نیز در مورد این‌گونه برخوردهای طالبان ابراز نگرانی کرده است. او روز دوشنبه، ۶ سرطان، در توییتی گفته که گزارش‌های نشرشده در مورد قتل‌های غیرقانونی، کوچ‌ اجباری، تخریب اموال و سایر موارد نقض حقوق بشر در ولسوالی بلخاب سرپل، نگران‌کننده است. به گفته بنت، تأیید این گزارش‌ها به دلیل قطع انترنت و شبکه‌های مخابراتی دشوار شده است. با این حال، وی از طرف‌های درگیر خواسته است که قوانین بشردوستانه بین‌المللی را رعایت کنند.

در همین حال، طالبان کشتار غیرنظامیان در بلخاب سرپل را رد می‌کنند. عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزرای طالبان، روز یک‌شنبه، ۵ سرطان، در دیدار با نماینده‌گان مردم بلخاب در پارلمان پیشین، اقدامات مهدی مجاهد را «فتنه‌گری» خوانده است. به گفته او، طالبان هیچ‌گاه چنین اجازه‌ای را به افراد نمی‌دهند و در کنار آن، خواستار‌ ضرر رساندن به غیرنظامیان نیستند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه، نیز گفته است که هیچ‌گونه تلفات و زیان غیرنظامیان در بلخاب وجود ندارد. او گزارش عفو بین‌الملل در مورد کشتار غیرنظامیان در بلخاب را «بی‌اساس» خوانده است. مجاهد سازمان عفو بین‌الملل را متهم کرده است‌ که معلومات از منطقه به دست نیاورده است‌ و اسناد موثق به دست ندارد. این در حالی است که طالبان راه‌های پوشش‌ رسانه‌ای و حضور ناظران در ساحه را بسته‌اند.

پیش از این، طالبان برای نبرد در برابر جبهه مقاومت ملی، بر ولایت پنجشیر و ولسوالی‌های اندراب بغلان نیز یورش برده‌اند. براساس گزارش‌های مستند، افراد این گروه غیرنظامیان در این دو ولایت را بازجویی‌ و تیرباران می‌کنند. مواردی از سر بریدن‌ها و دیگر قتل‌های فجیع نیز در پنجشیر ثبت شده است. گفتنی است‌ که در جریان یک‌ونیم ماه اخیر، طالبان حدود ۵۰ غیرنظامی را تنها در پنجشیر کشته‌اند. هم‌چنان صدها جوان پنجشیری و اندرابی در این ولایت و دیگر ولایت‌ها، از جمله کابل، بازداشت و زندانی شده‌اند.

طالبان: دزلزلې په مرستو کې مداخله نه کوو

طالبانو دشنبې په ورځ جون ۲۵ (چنګاښ څلورمه) ژمنه وکړه چې دلسګونه زره زلزله ځپلو سره به دنړیوالې ټولنې دمرستو په ویش کې مداخله ونکړي.

طالبان په داسې حال کې دا ژمنه کوي چې له دې مخکې مرستندویه سازمانونو شکایت کړی و چې طالب چارواکي هڅه کوي مرستې هغو سیمو ته ولیږدوي چې له هغوی څخه پکې ملاتړ کیږي او حتی دامتیاز داخیستلو په هدف یې مرستې اخیستې او خپله یې ویشلي دي. خو په پکتیکا ولایت کې دطالبانو یو جګپوړی چارواکی خان محمد احمد وایي، دهغو نړیوالو سازمانونو په کارونو کې به مداخله ونشي چې نړیوالې مرستې ویشي.

خان محمد وویل: «که دا ډبلیو اف پي، یونیسف او یا هم بل هر نړیوال او یا هم دملګرو ملتونو سازمان وي، هغوی به خپله دویش چارې ترسره کړي.» نوموړي زیاته کړه چې دطالبانو غړي به په سیمه کې دهر ډول مرستې لپاره تیار وي. دریکټر په کچه ۵.۹ درجې زلزلې دچهارشنبې په لومړیو ساعتونو کې دافغانستان جنوب ختیځې سیمې سختې ولړزولې او دخلکو مشکلات یې لاپسې زیات کړل کوم چې د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې واک ته دطالبانو له رسیدو وروسته له ګڼو ستونزو سره مخ دي.

دزلزلې له امله رامنځ ته شوی ناورین د‌طالبانو حکومت ته لويي لوژیستیکي ننګوني رامنځ‌ ته کړي دي، ځکه چې دنورو مواردو ترڅنګ پرښځو او نجونو فشارونو، دطالبانو او اکثریت نړۍ ترمنځ واټن رامنځ ته کړی دی. خو نړیوالې ټولنې دافغانستان په جنوب ختیځو برخو کې له مرګونې زلزلې وروسته په عاجله توګه مرستو ته ور ودانګل او له زیانمنو سره دمرستو لړۍ پیل شوې ده، که څه هم دا ډول اقدام په نورو مواردو کې ندی شوی.

حتي واک ته د طالبانو له رسیدو مخکې هم دافغانستان دبیړني حالت ټیمونه پرله پسې طبیعي پيښو ته چې په هغه هیواد کې پیښیدلې درسیدګۍ په برخه کې له مشکلاتو سره مخ وو. خو واک ته دطالبانو تر رسیدو وروسته یوازې دګوتو په شمار دپرواز وړ څو الوتکې او چورلکې پاتې دي او وروستي ناورین ته عاجله رسیدنه هم محدوده ښکاري. چارواکي‌ وايي‌ چې دچهارشنبې دزلزلې له امله شاوخوا ۱۰ زره کورونه ویجاړ شوي دي او د ۲۵۰۰ کسانو په شاوخوا کې خلک مړه او ټپیان شوي دي.

تاریخ
عنوان
منبع
خبر

Ariana Afghanistan Online

اخبار روز های گذشته

په خبرو کې یې نور څه وویل؟

اقتصاد او د نجونو زده کړې

«مخالفان باید سرکوب شوند»

قبل از آغاز مذاکرات صلح تاجیکستان چه گذشت؟