05.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: پس از وقوع زلزله ۶.۳ ریشتری در ولایتهای شمالی افغانستان، صدها خانواده در آستانه زمستان سرد، بدون سرپناه و در وضعیت دشوار بهسر میبرند. خبرگزاری فرانسه، روز سهشنبه، ۱۳ عقرب، به نقل از بازماندهگان زلزله گزارش داده است که پس از ویرانشدن خانههایشان، شبها را در خیمه یا در خانه اقارب سپری میکنند و هیچ اطمینانی از نجات در برابر سرمای شدید زمستان ندارند. زلزله اخیر با شدت ۶.۳ ریشتر که مرکز آن ولسوالی خُلم ولایت بلخ بود، دستکم ۲۷ کشته برجا گذاشته است. بسیاری از روستاها در این ولایت ویران شده و بارانهای پیدرپی، مسیرهای خاکی را به گلزارهای غیرقابلعبور مبدل کرده است. سازمانهای امدادرسان بینالمللی از جمله سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) هشدار دادهاند که کاهش بودجه از سوی کشورهای تمویلکننده، ظرفیت آنها را برای ادامه کمکرسانی محدود کرده است. این سازمان اعلام کرده است که در نظرسنجی میان بازماندهگان، ۷۷ درصد پاسخدهندهگان گفتهاند توانایی ترک محل را ندارند و در همانجا باقی خواهند ماند. در حالی که پیشبینیها از کاهش شدید دما تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد در هفتههای آینده خبر میدهد، نهادهای امدادرسان نسبت به افزایش خطر مرگومیر ناشی از سرما در میان بازماندهگان هشدار دادهاند.
|
05.11.2025 بی بی سی د کینیا پلازمېنه نایروبي کې د افغانستان د ولسي جرګې د پخواني غړي ظاهر قدیر استیناف محاکمه د راتلونکې ډیسمبر میاشتې تر نیمايي وځنډول شوه. نن سهشنبه ښاغلی قدیر، د ده وکیل او څارنوالان د انټرنېټ له لارې په نایروبي کې د محاکمې بهیر ته حاضر شول، خو حکومتي څارنوالانو د محکمې له قاضي الکساندر میوټیټي وغوښتل چې د اسنادو ورسپارلو لپاره نور وخت ورکړي. په کینیا کې یوې ابتدايي محکمې د روان کال په مې کې پرېکړه کړې وه چې نوموړی به پرې د لګېدلو تورونو له مخې امریکا ته سپارل کېږي، خو وکیلانو یې د دې پرېکړې پر ضد د استیناف غوښتنه کړې وه. د بي بي سي خبریال حفیظ الله معروف چې د محاکمې بهیر یې د وېډیو له لارې څاره، وايي ظاهر قدیر د قاضي له دې پرېکړې خوښ نه ښکارېده چې محاکمه بلې میاشتې ته وځنډول شوه. د ظاهر قدیر یوه وکیل بيبيسي ته وویل، د ډیسمبر په پیل کې به محکمه د بلې اورېدنې کره نېټه ورته معلومه کړي. امریکايي ادارو تور پورې کړی چې ښاغلی قدیر د نشه ييتوکو د قاچاق او د وسلو د ناقانونه ساتنې په تور مطلوب بلل شوی دی.
|
05.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان په شمالي ولایتونو په ځانګړي ډول بلخ او سمنګان کې د دوشنبې د ورځې سهار وختي (د نومبر دریمه) په ځايی وخت یوې بجې شدیدې زلزلې د تلفاتو په اړه لا هم بیلابیل ارقام خپریږي. د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د مړو شمېر ۲۷ او د ټپیانو شمېر له ۹ سوه زیات شوی دی. د دې وزارت ویاند شرافت زمان نن سې شنبه د نومبر ۴ مه په خپله اېکس پاڼه په یو ویډیو بیان کې ویلي چې زیات تلفات په بلخ او سمنګان کې رامنځته شوي دي. " د دوه ورځو د ژغورنې په عملیاتو کې کوم وروستي ارقام چې له موږ سره شریک شوي دي له بده مرغه ۹۵۶ هیواد وال مو ټپیان شوي او ۲۷ نور شهیدان شوي دي، په دوی کې ۴۱۸ په شاوخوا کې کسان په سمنګان او ۴۳۵ په شاوخوا کې په بلخ کې ټپیان شوي دي." نوموړي ویلي دغه رازبغلان او سرپل ولایتونو کې یو یو تن مړ شوی دی۳۵ نور ټپیان او په کندوز او جوزجان کې ۶۸ تنه ټپیان شوي دي. له دې وړاندې د طالبانو حکومت پېښو سره د مبارزې د چمتوالي ملي ادارې ویاند یوسف حماد رسنیو ته په استولي یو غږیز پیغام کې ویلي چې د ۲۵ کسانو روغتیايي وضعیت نازک دی. پرون دوشنبه د نومبر په ۳ مه بیا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر اوچا اعلان کړی و چې په بلخ او سمنګان ولایتونو کې د زلزلې له امله ۲۰ کسان مړه او ۹۴۵ نور ټپیان شوي دي. اوچا ویلي وو چې په بلخ ولایت کې ۹ کسان او په سمنګان کې ۱۱ کسان مړه شوي، په داسې حال کې چې په بلخ کې ۶۱۶ کسان او په سمنګان کې ۳۲۹ کسان ټپیان شوي دي. په بیان کې دا هم راغلي وو چې ښايي د ارزونو په دوام کې د مړو شمېر لوړ شي.
|
05.11.2025 رادیو آزادی سازمان حفاظت از کودکان «سیف دچلدرن» می گوید که زلزلهای نیرومند در شمال افغانستان باعث وحشت شدید میان کودکان شده است.
نادیه فیضی، کودک ۱۳ ساله از ولایت سمنگان، میگوید که با وقوع زلزله در نیمه شب به شدت ترسیده است.
او روز سه شنبه ۱۳ عقرب به رادیو آزادی گفت که در دو روز گذشته از ترس به مکتب نیز نرفته است. «در خواب بودیم که زلزله شد، من زیاد ترسیده بودم ، چیغ میزدم ، حالا شب خواب نمی کنم زیاد ترس دارم تنها جای نشسته نمی توانم.» مهسا ۱۲ ساله کودک دیگر از شهر مزارشریف ولایت بلخ نیز حکایت مشابه دارد: « همه ما وحشت زده بودیم، همه چیغ می زدند، برق هم نبود نمی دانم من چگونه از خانه بیرون شدم، مادرم چیغ میزد برادرانم را از خانه بیرون می کرد، تا صبح در بیرون بودیم، خانه نمی رفتیم که باز زلزله نشود» عبدالرسول یک باشنده ولایت بلخ نیز میگوید زلزله کودکانش را وحشت زده و آشفته ساخته بود. طفل های ما طوری حالت داشتند که بالای شان تب آمده بود، بعد از این که زلزله ختم شد هر لحظه به طرف ما می آمدند می گفتند ما را در بغل بگیرید
«این طور یک حالت بود که همه اطفال ما وحشت زده شده بودند، طفل های ما طوری حالت داشتند که بالای شان تب آمده بود، بعد از این که زلزله ختم شد هر لحظه به طرف ما می آمدند می گفتند ما را در بغل بگیرید.» این نگرانی ها درحالی مطرح می شود که سازمان حفاظت از کودکان «سیف دچلدرن» دریک گزارش تازه خود گفته که زلزلهای نیرومند در شمال افغانستان باعث ایجاد وحشت شدید میان کودکان شده است. این سازمان روز دوشنبه ۳ نوامبر در گزارشی به نقل از سمیرا سید رحمان، مدیر توسعه برنامه و حمایت، سازمان حفاظت از کودکان در افغانستان ، نوشته که «کودکان درگیر ترس
|
05.11.2025 صدای آلمان کمیسیون رسیدگی به مشکلات مهاجرین در اداره طالبان اعلام کرده است که تنها در روز دوشنبه، نزدیک به سه هزار خانواده افغان از ایران و پاکستان بازگشت کرده یا اخراج شدهاند. بر اساس آمار این کمیسیون، شمار مهاجرانی که روز دوشنبه از مسیرهای مختلف به افغانستان بازگردانده شدهاند، به دستکم ۱۶ هزار و ۹۶۳ نفر میرسد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! از این میان، ۱۵ هزار و ۸۲۶ نفر از پاکستان از طریق گذرگاههای مرزی تورخم، سپینبولدک و بهرامچه در ولایت هلمند و ۴۱۷ نفر دیگر از ایران از گذرگاههای اسلامقلعه و ابریشم به افغانستان بازگشت کرده اند. اخراج مهاجران افغان از پاکستان پس از افزایش تنشها میان این کشور و طالبان شدت گرفته است. در پی توافق آتشبس میان طالبان و اسلام آباد، پاکستان روز شنبه گذرگاه مرزی تورخم را که پس از درگیری مرزی مسدود شده بود، برای اخراج مهاجران افغان بازگشایی کرد. با این حال، فعالیتهای تجاری در این مرز همچنان متوقف ماندهاند.
|
05.11.2025 دویچه ویلی د بشري حقونو د فعالانو له نظره د المان حکومت طالبانو ته تر اندازې ډیر نزدې شوی دی. اوس یو شمیر سازمانونو په یوه پرانیستي لیک کې د طالبانو رژیم ته هر ډول مشروعیت ورکول له افغان ښځو او نجونو سره خیانت بللی دی. تر لسو ډیرو سازمانونو د المان له حکومت څخه غوښتي دي چې تر هیڅ ډول شرایطو لاندې دې د طالبانو رژیم په رسمیت نه پيژني او د دې ډلې له خوا د بشري حقونو د نقض کیدو پر وړاندې دې روښانه او پریکړنده دریځ خپل کړي. په دې پرانیستې لیک کې چې د المان د لومړي وزیر فریدریش میرڅ، د بهرنیو چارو وزیر یوهان واده فول او د کورنیو چارو وزیر الکساندر دوبرینت، په مخاطب کولو سره لیکل شوی، راغلي دي چې په المان کې د افغانستان په سیاسي نمایندګیو کې د طالبانو د دوو استازو منل کیدل «یو انديښمنونکی سګنال» دی. د دې لیک لیکونکو دغه اقدام داسې یوه رژیم ته د مشروعیت او مصؤنیت ورکولو په برخه کې «خبرداری ورکوونکې نښه» بللې ده چې «په غیر قانوني ډول او زورزیاتي سره یې واک په خپل لاس کې نیولی دی او په دوامداره توګه نړیوال بشري حقونه تر پښو لاندې کوي.» د دې لیک پر اساس د طالبانو اوسني حکومت ته مشروعیت ورکول «په افغانستان کې له نجونو، ښځو او څنډې ته پریښوول شوو کسانو سره خیانت او په دغه هیواد کې د حاکم نارينه سالارۍ نظام پياوړی کول» ګڼل کیږي. طالبانو په افغانستان کې یو وار د واک له نیولو وروسته نجونې او ښځې په تدریج سره د تعلیم له حق څخه محرومې کړې او ډیر شمیر نور محدودیتونه یې پرې وضع کړل. دوی حتی بې له محرم څخه د ازادانه تګ راتګ اجازه نه لري. د دې لیک لیکونکو د المان له حکومت څخه غوښتي چې له خطر سره د مخامخ کسانو په ځانګړي توګه د نجونو او ښځو ملاتړ وکړي او نباید افغانستان او یا کوم دریم هیواد ته دې هیڅ اخراج صورت ونیسي، چیرې چې هلته دوی له تبعیض یا سیستماتیک تاوتریخوالي سره مخامخ کیږي. د المان حکومت کوښښ کوي د رد شوو پناه غوښتونکو ، په ځانګړي توګه د هغو کسانو چې جرم یې کړی دی د اخراج بهیر اسانه کړي او په دې برخه کې یې په کابل کې له طالبانو سره د تخنیکي مذاکرات کړي دي.
|
04.11.2025 روزنامه هشت صبح علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، گفته است که تهران تنها زمانی همکاری با امریکا را در نظر خواهد گرفت که این کشور از حمایت اسراییل دست بکشد و از مداخله در امور منطقه خودداری کند. خامنهای روز دوشنبه، ۳ نوامبر، در تهران گفته که در صورت قطع حمایت امریکا از اسراییل و پایان مداخلهاش در منطقه، همکاری میان دو کشور قابل بررسی است. او افزوده است که «ماهیت متکبرانه ایالات متحده چیزی جز تسلیم را نمیپذیرد» و تاکید کرده که ملت ایران باید با قدرت و ایستادهگی در برابر دشمن ظاهر شود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان ایران و امریکا پس از جنگ دوازدهروزه میان تهران و تلآویو در ماه جون بار دیگر شدت گرفته است. در جریان آن جنگ، اسراییل حملات هوایی گستردهای علیه اهداف ایرانی انجام داد و امریکا نیز برای مدتی کوتاه در حملات به تاسیسات هستهای ایران مشارکت کرد.
|
04.11.2025 بی بی سی د افغانستان له شماله رپوټونه وايي، یوې زورورې زلزلې په بلخ او شاوخوا ولايتونو کې زیانونه اړولي دي. د امریکا د جيولوجيکي سروې اداره وايي، دا زلزله چې ۶.۳ درجې وه مرکز یې د افغانستان شمال کې مزار شريف ته څېرمه په خلم کې و. ويل کېږی د زلزلې ټکانونو د افغانستان ګاونډي هېوادونه هم لړزولي دي. د زلزلې پر مهال که په ودانۍ کې یاست- له کړکیو، سترو الماریو، بخاریو او نورو درنو شیانو لرې شئ، ممکن پر تاسو در وغورځي.
- د ډوډۍ خوړلو یا لیکلو تر مېز لاندې پټ شئ او که په زلزله کې وخوځېدل، پښې یې ټینګې ونیسئ.
- که استوګنیزه مېنه کې یاست، د زلزلې پر مهال بهر یا لاندې په پوړیو( ځینو) کې منډه نه کړئ، ځکه ممکن وغورځېږئ او ټپي شئ.
- پخلنځی (اشپزخانه) د زلزلې پر مهال ډېر خطرناک ځای دی، که امکان یې وي ترې ووځئ.
- د یخچال، المارۍ او د دوی په څېرد کور د نورو لوړو او درنو وسایلو له څنګ لېرې شئ.
که له ودانۍ بهر یاستپرانیستې فضا ته لاړ شئ - له ودانیو، د برېښنا له تارونو، دودکښونو یا موریو او بل هر داسې شي لېرې شئ چې د نړېدو او راغورځېدو امکان یې وي.
|
04.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان په څو شمالي ولایتونو کې د تېرې شپې زوروې زلزلې ګڼه مرګ ژوبله اړولې او پراخه ویجاړي یې رامنځته کړې ده. سمنګان، بلخ، بغلان، کندز او بدخشان هغه ولایتونه یاد شوي چې د دغه زلزلې له امله په کې مالي او ځاني زیانونه پېښ شوي دي. د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت ویلي چې په دې زلزله کې نږدې ۳۰ کسه مړه شوي او نږدې ۸ سوه نور ټپیان شوي دي. یو شمېر زلزله ځپلي وايي زلزله شدیده او دوامداره وه ځکه یې پراخه ویجاړۍ تر شاه پرېښودې. د افغانستان په شمالي ولایتونو کې د ریختر په کچه ۶ عشاریه ۳ درجې زورورې زلزلې ګڼو خلکو ته ځاني او مالي زیانونه اړولي دي. سمنګان او بلخ هغه ولایتونه یاد شوي چې له نورو سیمو ډېر ځپل شوي دي، خو بغلان، کندز او بدخشان هم زیانمن شوي دي. د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس خبر ورکړی چې د نن ماسپښین تر دوه بجو پورې لږ ترلږه ۲۷ کسان مړه شوې او ۷۳۳ نور ټپیان شوي دي.
|
04.11.2025 رادیو آزادی شنیدم که راه تورخم باز شده است، مادرم را همراه با برادرم به تورخم رساندیم، اما وقتی اینجا آمدیم گفتند دروازه تنها از طرف پاکستان باز شده است.»
یکتعداد مریضان عاجل هستند که در تورخم گیرماندهاند
غفور، یکی از افغانهای دیگر، چشمدیدش را از وضعیت مردم، بهویژه مریضداران در تورخم، به رادیو آزادی چنین گفت: «در همین بیست روز، یکتعداد مریضان عاجل هستند که در تورخم گیرماندهاند. یکتعداد مردم بیچاره و ناتوان است که از سمت شمال، از میمنه، فاریاب، سمنگان، بدخشان و مزارشریف آمدهاند تا اینجا. هرکدامشان ده تا بیستهزار افغانی مصرف کردهاند.» امانالله، یکی از افغانها در آنسوی گذرگاه تورخم، نیز به رادیو آزادی گفت که مهاجران افغان چندین شبانهروز در منطقهٔ جمرود منتظر مانده و همه در وضعیت بسیار دشوار قرار دارند: «اینها را در جمرود زیاد منتظر ساختند، تقریباً بین ۱۵ تا ۱۶ روز انتظار کشیدند. پس از اینکه راه باز شد، یکتعداد رفتند، اما حالا هم برای مردمی که باقی ماندهاند، مشکلات زیاد است؛ بهخاطری که جای نیست، هوا سرد است، کودکان، زنان و حتی مریضان با مشکلات زیاد روبهرو هستند.» در کنار مهاجران افغان که منتظر بازگشت به کشوراند و مسافران گیرمانده در دو طرف گذرگاه تورخم، بهاساس گزارشها صدها موتر حامل کالاهای تجارتی نیز متوقف مانده که نگرانیها را برای تاجران افزایش داده است. مردم و تاجران افغان از هر دو حکومت میخواهند که بهگونهٔ فوری این گذرگاهها را باز کنند. این نگرانیها در حالی مطرح میشود که حکومت پاکستان به تاریخ اول نوامبر، گذرگاه تورخم را بهروی بازگشت مهاجران به افغانستان بهگونهٔ یکطرفه بازگشایی کرد.
|
04.11.2025 صدای آلمان بر اثر زلزله شدید نیمه شب دوشنبه در مناطقی از شمال افغانستان، طبق آمار اداره طالبان تا کنون ۲۷ تن جان باخته و صدها تن دیگر زخمی شده اند. صدها خانه نیز به طور کلی یا قسمی آسیب دیده است. سوبرامانیام جیشنکر، وزیر خارجه هند در گفتگو با امیرخان متقی وزیر خارجه اداره طالبان به خاطر جان باختگان زلزله اخیر در ولایت های بلخ، سمنگان و بغلان افغانستان ابراز همدری کرده و گفته است که کمکهای هند امروز به جوامع آسیبپذیر تسلیم داده میشود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! او با نشر پستی در شبکه ایکس همچنان افزوده است که به زودی محمولههای دارویی بیشتری ارسال خواهد شد. رندهیر جیسوال، سخنگوی وزارت خارجه هند نیز در پست دیگری بر حمایت هند از مردم افغانستان تاکید کرده و گفته است که این کشور اقلام غذایی را برای خانوادههای آسیب دیده از زلزله ارسال میکند. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان با اشاره به زمین لرزه در شمال افغانستان گفته است که پاکستان در این لحظات دشوار با برداران و خواهران افغان خود ابراز همدردی میکند. او در پیامی که در صفحه ایکس خود نشر کرده است اشارهای به ارسال کمک نکرده است. اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز آمادگی کشورش را برای هر گونه مساعدت در روند امداد و نجات به آسیب دیدگان زلزله در ولایت بلخ اعلام کرد. سفارت جاپان در کابل گفته است که بر اوضاع نظارت دارد و آماده حمایت از افراد آسیب دیده است. حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان و داکتر عبدالله عبدالله، رئیس پیشین شورای عالی مصالحه حکومت پیشین هم با نشر پست هایی مراتب تاسف عمیق خود را به خانواده های قربانیان زلزله بامداد امروز ابراز داشته و با آنها همدردی کرده اند. آنها از تاجران ملی و سازمان های امدادی خواستار کمک به آسیب دیدگان شده اند. ابراز حمایت سازمانهای بین المللیهیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در ایکس گفته است که از تلاش های امداد و نجات در محل حمایت می کند و افزوده است که «ما در کنار جوامع آسیب دیده ایستاده ایم و حمایت های لازم را ارائه خواهیم کرد.»
در ماه آگست نیز یک زلزله شدید در شرق افغانستان رخ داد که خسارات و تلفات زیادی به جا گذاشت. دفتر هماهنگی کمکهای بشر دوستانه سازمان ملل متحد تخمین می زند که ۲۲۱ هزار تن هنوز در شرق افغانستان «نیاز مبرم» به کمک دارند. سازمان نجات کودکان نیز گفته تیمی را به سمنگان اعزام می کند و هشدار داده که «هزاران کودک در شرق افغانستان با زمستان رو به رو هستند و فقط خیمه برای محافظت دارند.»
|
04.11.2025 دویچه ویلی
د دوشنبې د نیمې شپې یوې بجې شاوخوا، د ریشتر په مقیاس ۶،۳ درجې یوې زلزلزې د افغانستان شمال ځینې برخې ولړزولې. د دغې زلزلې مرکز د مځکې په ۱۰ کیلومترۍ کې د سمنگان ولایت په خُلم ولسوالۍ کې ثبت سوی دی. نوموړې زلزلې د بلخ او سمنگان په ولایتونو کې مرگوني تلفات او سخت زیانونه له ځانه پرې ایښي دي. د مړه سوو او زخمیانو شمیر هره شیبه د بدلون په حال کی دی. د طالبانو ادارې د عامې روغتیا وزارت ویاند ډاکټر شرافت زمان، وايي چې په دغه زلزله کې د بلخ او سمنگان په ولایتونو کې تر اوسه پورې حداقل ۲۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی او ۳۲۰ نور زخمیان سوي دي.
هغه زیاتوي چې د لا زیاتو تلفاتو امکان موجود دی او دغه ارقام د بدلون په حال کې دي: «دا معلومات ابتدايی دي او د عامي روغتیا وزارت صحي او د ژغورنې ټیمونه د پیښې په ځای کې حضور لري.» د دغې زلزلې ټکانونه په ځینو ولایتونو لکه کابل کې هم احساس سول. د نړیوال بانک ډلې په افغانستان کې د زلزلې زیان ۱۸۳ میلیونه ډالره اټکل کړی ملگرو ملتونو اعلان کړی دی چې ټیمونه او شریکان یې د افغانستان په شمال کې د زلزلزې له امله اغیزمن سوو سیمو کې حضور لري تر څو اړتیاوي ارزیابي او عاجل خدمات وړاندي کړي. افغانستان په هغه سیمه کې موقعیت لري چې د هند او یوریشیا ټیکټونیک پلیټونو سره ټکر کوي، نو له همدې امله پکښې ډېر وخت زلزلې رامنځته کیږي. په هغه زلزله کې چې د اگست میاشتې په پای کې د افغانستان په ختیځ کې رامنځته سوه، څه د پاسه ۲۲۰۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ او په زرونو نور زخمیان سول. لا هم د افغانستان په ختیځ کې ډیری زلزله ځپلې پرته له سرپناهو او ابتدايی امکاناتو ژوند کوي او مرستو ته اړتیا لري. د ژغورنې د امکاناتو نه موجودیتپه هغو انځورونو کې چې په ټولنیزو شبکو کې لاس پر لاس کیږي، لیدل کیږي چې خلک په ابتدايي وسایلو سره هڅه وي، بند پاته سوي کسان له ویجاړیو څخه وژغوري. ویل کیږي چې د ژغورنې ټیمونه لا لیري پرتو سیمو ته نه دي رسیدلي. د ولایتي روغتونونو پر شاوخوا ډیر خلک راټول سوي دي. په دغو انځورونو کې همدارنگه لیدل کیږي چې په مزار شریف ښار کې د حضرت علي زیارت یا مبارکه روضه هم د تیرې شپې د زلزلزې له امله زیانمنه سوې ده. د بریښنا قطع کیدلد دغې زلزلې په نتیجه کې د افغانستان لږترلږه نهو ولایتونو بریښنا قطع سوې ده. د بریښنا شرکت په یوې اعلامیې کې ویلي دي چې د زلزلزې له امله، د ازبکستان وارداتي بریښنا د نایب آباد په ځینو سیمو کې له سمنگان او خُلم تر پلخمري پورې قطع سوې ده. د دغې بریښنا د قطع کیدو په نتیجه کې، د کابل، بغلان، پروان، پنجشیر، کاپیسا، لوگر، پکتیا، غزني او میدان وردگو ولایتونه له دغې وارداتي برېښنا څخه، په بشپړ توگه محروم سوي دي.
|
03.11.2025 روزنامه هشت صبح سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده که تهران برای هر وضعیت احتمالی در برابر اقدامات اسراییل آمادهگی کامل دارد. خبرگزاری ایسنا روز یکشنبه، ۱۱ عقرب، گزارش داده که عراقچی هشدار داده که رژیم اسراییل ممکن است به تنشآفرینی تازهای در منطقه دست بزند، اما ایران با آمادهگی کامل به هرگونه اقدام احتمالی پاسخ خواهد داد. او افزوده است: «ما امروز از لحاظ امکانات، اطلاعات و روحیه از هر زمان دیگر آمادهتریم. اگر آنها تجربه شکستخورده جنگ ۱۲ روزه را تکرار کنند، همان نتیجه را خواهند گرفت.» عراقچی همچنین گفته که سیستم پدافند هوایی اسراییل در جنگ اخیر قابل نفوذ بوده و موشکهای ایرانی توانستهاند به این سامانهها رسوخ کنند. به گفته او، رژیم اسراییل در جنگ ۱۲ روزه به هیچیک از اهداف خود نرسیده و تکرار آن اشتباه، نتیجهای جز شکست مجدد نخواهد داشت.
|
03.11.2025 بی بی سی افغانستان کې د طالبانو حکومت عدلیې وزارت د هغو استوګنیزو ښارګوټو په اړه معلومات خپاره کړي چې دوی وايي په بشپړ یا جزوي ډول پر غصب شویو دولتي ځمکو اباد شوي دي. دغه وزارت یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د ځمکو د غصب مخنیوي او د غصب شویو ځمکو د استرداد کمېسیون یې تېرو درېیو کلونو کې د ټول هېواد په کچه د لسګونو ښارګوټو دوسیې ارزولې او د "اختصاصي محکمو د شرعي پرېکړو پر بنسټ" اعلان شوی، چې د نهو ښارګوټو ټوله ځمکه دولتي ده. خبرپاڼه کې راغلي، چې دغه ښارګوټي په ټولیز ډول ۵۰ زره جریبه ځمکه رانغاړي او په څلورو ولایتونو - کابل، بلخ، میدان وردک، غزني او ننګرهار کې دي. د طالبانو ستره محکمه وايي د ځمکو د غصب مخنیوي کمېسیون 'د اسنادو، شواهدو او مدارکو له دقیقې ارزونې وروسته'، د دغو ښارګوټو دوسیې ځانګړو محکمو ته استولې وې او دا چې 'محکمو د بې طرفه ارزونې، مشاهدې او له اړوندو ادارو د کره معلوماتو د ترلاسه کولو له لارې' پرېکړه کړې، چې د دغو ښارګوټو ټولې ځمکې دولتي دي. دغه کمېسیون دا هم معلومه کړې چې ګوندې د څو نورو ښارګوټو ځینې برخې پر دولتي او شخصي ځمکو ابادې شوې دي. د یادونې ده چې د طالبانو حکومت عدلیې وزارت د واک ته د دوی له راګرځېدو څو میاشتې وروسته (د ۲۰۲۱ کال د نومبر نیمايي کې) اعلان وکړ چې موندنې یې ښيي چې په افغانستان کې له لسو تر پنځلسو پورې لوی استوګنیز ښارګوټي پر داسې ځمکو جوړ شوي چې یا په بشپړه توګه غصب شوي او یا پکې د غصب احتمال موجود دی.
|
03.11.2025 دآزادی رادیو د طالبانو وسله والې ډلې چې له اسلام څخه په خپل افراطي تفسیر شهرت لري، د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې په کابل کې یو ځل بیا واک ته ورسېده، خو د نړیوال مشروعیت لپاره یې زیارونه له ستونزو سره مخامخ شوي دي. سره له دې چې په تیرو څلورو کلنو کې یواځې روسیه وه چې د طالبانو واکمني یې په رسمیت وپیژندله خو طالبانو وکولای شول چې په عمل کې ځان په نړیوالو ومني. په کاناډا کې د اسیا پاسیفیک د مطالعاتو د بنسټ څیړونکی مایکل کوګلمن وايي " نړۍ منلې چې طالبان د پاته کیدولپاره راغلي دي. " د طالبانو اوسنی وضعیت تر هغه څخه چې له ۱۹۹۶ څخه تر ۲۰۰۱ کال پورې د دوی د لومړۍ دورې د حاکمیت وو، یو مخ مختلف دی. هغه مهال طالبان له داخلي مقاومت سره مخامخ او پر نړیوال کچه منزوي ول. کوګلمن وايي : " له کله چې طالبان په ۲۰۲۱ کال کې واک ته ستانه شول ښودلې یې ده چې غواړي او کولای شي چې مشروعیت ترلاسه کړي. " د سیاسي وضعیت بدلون د چین او روسیې په څیر د سیمه ایزو قدرتونو په شمول څه باندې ۱۲ هیوادونه په کابل کې سفارتونه لري او ځینو هیوادونو د طالبانو دیپلوماتان منلي دي. ان یوشمیر لویدیځو هیوادونوهم طالبانو سره تماسونه نیولی دی. دغه تماسونه د داعش د خراسان ډلې د ګواښ پر وړاندې او خپل هیواد ته د هغو افغان کډوالو د بیرته ستنولو لپاره چې د پناه غوښتنلیکونه یې رد شوي، دعملي تګلارو په ترځ کې شوي دي. په لندن کې د چتم هاوس ادارې څیړونکی حمید حکیمي وايي: " په ا
|
03.11.2025 رادیو آزادی خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، گفته است که تا زمانیکه گفتوگوها با حکومت طالبان نهایی نشده، تمام امور میان پاکستان و افغانستان به حالت تعلیق باقی خواهد ماند. او در گفتوگو با تلویزیون «جیو نیوز» پاکستان که روز شنبه، اول نوامبر منتشر شده تأکید کرده است که گذرگاه تورخم تنها برای «اخراج اتباع غیرقانونی افغان» باز شده و هیچگونه فعالیت تجاری در آن انجام نخواهد شد. او همچنین گفته است که روند صدور ویزه برای افغان ها در حال حاضر متوقف شده است، اما افزوده که روند اخراج پناهجویان افغان ادامه خواهد یافت تا به گفتۀ او، این افراد بهانۀ بازگشت دوباره را پیدا نکنند. یک منبع محلی حکومت طالبان در تورخم به رادیو آزادی گفته است که روز شنبه، اول نوامبر، دستکم چهارصد خانواده از طریق این گذرگاه به افغانستان بازگشته و در کمپ محلی بازگشت کنندگان در آنجا جابجا شدهاند.
|
03.11.2025 صدای آلمان |
03.11.2025 دویچه ویلی د اسرائیل د امنیتي ځواکونو په وینا په لبنان کې یې د شعیه ملیشه ډلې حزب الله څلور غړي وژلي دي. اسرائیلي پوځ نن د یکشنبې (د نومبر میاشتې ۲ نیټه) په سهار ویلي دي چې د تیرې ورځې د برید هدف د رضوان په نوم د حزب الله ملیشه ډلې د یوه برجسته واحد افسر و. ویل شوي چې هغه د «لبنان په سویل کې د حزب الله ترهګرې ډلې د زیربنا په رغونې او د وسلو په تامین» کې مهم نقش درلود. زیاته شوې ده چې په دې برید کې د دغه واحد درې تنه نور غړي هم لمنځه تللي دي. د لبناني رسنیو په حواله یو موټر د بې پيلوټه الوتکې د برید هدف ګرځیدلی دی چې په ترڅ کې یې څلور تنه وژل شوي او درې نور ټپیان شوي دي. اسرائیلي پوځ ویلي چې د «ترهګرو فعالیتونه» د اسرائیل حکومت او ملکي خلکو ته ګواښ ګڼل کیږي او د اسرائیل او لبنان ترمنځ شوې موافقه نقضوي. په واقعیت کې د تیر کال د نومبر راهیسې د اسرائیل او حزب الله ترمنځ اوربند نافذ دی، خو اسرائیلي پوځ په وار وار په لبنان کې اهداف په نښه کړي دي. اسرائیل پر حزب الله تور لګوي چې دغه ډله غواړي یو وار بیا د ګاونډي هیواد په سویل کې خپل پوځي وړتیاوې زیاتې کړي. د لبنان حکومت په اګست میاشت کې د حزب الله د بې وسلې کولو په هکله د امریکا متحده ایالاتو پلان منلی دی. د دې پلان له مخې حزب الله باید د روان کال تر پایه پورې خپلې وسلې وسپاري. خو حزب الله هیڅ کله هم د وخت یا مودې په اساس دغه پلان نه دی تایید کړی. د حزب الله بې وسلې کول د لبنان د حکومت له پاره یوه حساسه موضوع ده، ځکه دغه ملیشه ډله په دې هیواد کې ډیر محبوبیت لري، په ځانګړي توګه په شعیه ټولنه کې.
|
02.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید، با پیروزی پرگول هفت بر صفر برابر تیم ملی زنان لیبیا، به کار خود در تورنمنت FIFA Unites: Women’s Series پای
این مسابقه روز شنبه، ۱۰ عقرب، در کشور مراکش برگزار شده است و تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید با نمایش چشمگیر توانست با نتیجه ۷–۰ تیم لیبیا را شکست دهد این پیروزی برای تیم زنان افغانستان که پس از ممنوعیت ورزش زنان در داخل کشور از سوی طالبان در سال ۲۰۲۱ در تبعید به فعالیت خود ادامه میدهد، یک دستاورد مهم به شمار میرود. پیشتر، این تیم نخستین بازی خود را در همین تورنمنت با نتیجه ۶–۱ به تیم ملی چاد واگذار کرده بود. تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید، در ماه می سال روان میلادی با حمایت فیفا و هدایت پایولین هامیل، سرمربی این تیم تشکیل شد و پس از مشورت با فیفا، نام رسمی «زنان افغان متحد» (Afghan Women United) را برای خود برگزید. این تیم متشکل از بازیکنانی است که پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، از کشور خارج شدهاند و اکنون در کشورهای مختلف از جمله استرالیا، بریتانیا و دنمارک زندهگی میکنند. برد ۷–۰ برابر لیبیا در مراکش، نه تنها بزرگترین پیروزی تاریخ تیم زنان افغانستان در تبعید است، بلکه نشانهای از بازگشت آنها به صحنه بینالمللی فوتبال زنان به شمار میرود.
|
02.11.2025 بی بی سی د افغانستان دولتي خبري اژانس چې د ۱۹۳۹ زېږدیز کال د نومبر پر لومړۍ نېټه یې بنسټ اېښودل شوی د هېواد یو له پخوانیو مهمو رسنیزو بنسټونو بلل کېږي. اوس مهال دغه خبري اژانس چې د طالبانو حکومت یې چارې سمبالوي پر ملي ژبو پښتو، دري سربېره پر انګرېزي، عربي، روسي، اردو، اوزبیکي او چینايي ژبو هم خبرونه خپروي. د طالبانو حکومت کې تر ډېره دغه اداره د دولتي چارواکو د سفرونو، ولایتونو کې د ودانیزو پروژو او د چارواکو د لیدنو کتنو په تړاو معلومات رسنیزوي. د افغانستان ۳۴ ولایتونو کې باختر شاوخوا ۱۰۰ خبریالان لري چې په ورځني ډول لسګونه رپوټونه چمتو کوي چې تر ډېره د طالبانو حکومت چارې انځوروي او یا هم د واکمنو لپاره تبلیغاتي اړخ لري. په تېرو شلو کلونو کې باختر خبري اژانس تر ډېره له پامه غورځېدلی و. کتونکي وايي هغه مهال دولت له لویه سره پر خصوصي رسنیو پام ساته او دولتي رسنۍ د معلومالتو په رسولو کې د پام وړ نه وې. ناهید علومي چې په ۱۹۸۰ کلونو کې یې د باختر اژانس د بهرنیو اړیکو د مشرې په توګه کار کاوه وايي، د دوی د دندې پر مهال دا یو ملي بنسټ او د حکومت او ولسي خلکو لپاره د ارزښت وړ اداره وه.
|
02.11.2025 دآزادی رادیو په افغانستان کې د انګورو یو شمیر سوداګر وايي، سږ کال یې د دې میوې په سوداګرۍ کې سخت تاوانونه وکړل. دوی وايي، باغونه یې اخیستي خو پاکستان سره لارې پرې بندې شوي او صادرات یې درېدلي دي. د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ د ګډې خونې چارواکي هم دا مني چې افغان سوداګر له دې درکه ډیر زیانمن شوي دي. سږ کال د انګورو سوداګري افغان سوداګرو ته ښه نه وه. دوی وايي، تر اوسه یې پاکستان سره د لارو د بندیدو له امله په دې برخه درانه تاوانونه پرې کړي دي. د انګورو یو سوداګر صفي الله پنجشنبه ازادي راډیو ته وویل: «مارکیټ ته راځي، دولس کیلو انګور خرڅېږي په دوه سوه افغانۍ، دوه نیم سوه افغانۍ ښه انګور، او چې خرابه وي سل افغانۍ، خالي پچۍ یې پنځوس افغانۍ ده او دیرش افغانۍ مزدوري پرې راځي، هیڅ هم نه برابرېږي، هر موټر کې دیرش لکه، پنځه دیرش لکه کلدارې تاوان دی.»
د انګورو یو بل سوداګر قند قلندري هم ازادي راډیو سره ورته شکایت شریک کړ: «انګور خروار په په ۳۵ زره افغانۍ وو اوس یې په شل زره هم څوک نه اخلي، د افغانستان په بازارونو کې خو دومره مصرف نه لرو او خلک هم دومره توان نه لري چې وایې خلي نو پاکستان ته تلل، اوس یې له نیمايي هم بیه راښکته شوه، داسې فکر وکړه چې ۲۵ فیصده شوه، پاکستان کې په ۴۰۰ کلدارې یو کیلو خرڅېدل خو افغانستان کې اوس په ۲۰ تر ۳۰ افغانۍ خرڅېږي، هم څوک یې نه اخلي.» مرکه شوي سوداګر وايي، په افغانستان د سړو خونو مشکل هم دی او دوی یې ساتلو ته ډیر امکانات نه لري. افغانستان چې لسګونه ډول انګور لري په مني موسم کې پخېږي، خو د شمالي ولایتونو یو شمیر بڼوال یې بیا د کنګینې په نوم له خټو جوړو شویو لوښو کې ساتي او ژمي کې هم ورنه استفاده کوي. کشمشي، حسیني، شندوخاني، قندهاري، کلک عروس او نورې یې مشهور ډولونه دي. د یادونې ده چې د افغانستان او پاکستان تر منځ ټولې ځمکنۍ لارې د اکتوبر په یولسمه د طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ د ډیورنډ کرښې په اوږدو د اکتوبر د لسمې د شپې ناوخته د نښتو له پیلېدو ورسته د سوداګرۍ، ترانزیت او هر ډول تګ راتګ پر مخ وتړل شوې.
|
02.11.2025 رادیو آزادی گذرگاه مرزی تورخم شنبه اول نوامبر به روی بازگشتکنندگان افغان از پاکستان به افغانستان، بازگشایی شده است. تلویزیون ملی تحت کنترل طالبان گزارش داده است که این گذرگاه تنها به روی بازگشت کنندگان که در آنسوی دروازه گیر مانده اند باز شده است. خبرنگار رادیو مشال رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی از محل، گزارش داده که این بازگشایی محدود شنبه و احتمالاً یکشنبه ادامه خواهد داشت و گذرگاه تورخم همچنان برای عبور کالاهای تجارتی و مردم بسته است. و افزوده که سایر گذرگاه ها میان دو کشور همچنان بسته اند و صدها لاری و هزاران نفر در دو سوی گذرگاه همچنان سرگردان ماندهاند. ریاست اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در ولایت ننگرهار نیز در شبکه ایکس خود نوشته که مسافران باید از رفتن به تورخم خوداری کنند. با این حال، باشندگان دو سوی خط دیورند خواهان بازگشایی دایمی این گذرگاه هستند. آنان میگویند در بیست روز گذشته که گذرگاه تورخم به روی هرگونه رفت و آمد مسدود شده و مشکلات جدی را به مردم دو طرف بار آورده است. حذیفه زاهد باشنده ننگرهار به رادیو آزادی گفت که مادرش بیمار است و برای درمان نیاز دارد او را به پشاور ببرد، اما به دلیل بسته بودن راه، قادر به انجام این کار نیست.
|
02.11.2025 صدای آلمان یک مرد ۲۰ ساله از افغانستان که مظنون به داشتن ارتباط با یکی از شاخههای گروه تروریستی «دولت اسلامی» است، در فرانسه بازداشت شده است. سارنوالی ضد تروریسم فرانسه روز شنبه این خبر را اعلام کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! به گفته دفتر ملی سارنوال ضد تروریزم فرانسه، این فرد به اتهام «عضویت در یک سازمان جنایی تروریستی» و «تمویل یک نهاد تروریستی» رسماً مورد پیگرد قرار گرفته است. این مظنون که هفته گذشته در شهر لیون بازداشت شد، اکنون در بازداشتگاه پیش از محاکمه نگهداری میشود. بیشتر بخوانید: حمله با چاقو در فرانسه: یک تن کشته و چندین نفر زخمی شدند واحد ضد تروریزم فرانسه گفته است: «او آشکارا به ایدئولوژی جهادی باور دارد و مظنون است که با شاخه خراسان گروه «دولت اسلامی» در تماس بوده است. براساس اعلام این نهاد، این مرد مظنون است که «پول ارسال میکرده» و در ترجمه و پخش «تبلیغات این گروه تروریستی» همکاری داشته است. گروه دولت اسلامی خراسان، شاخه گروه داعش در افغانستان است و در پاکستان و برخی از کشورهای آسیای میانه، از جمله ازبکستان، نیز فعالیت دارد. این گروه مسئول چندین حمله مرگبار در افغانستان و روسیه دانسته میشود، از جمله حمله به یک تالار کنسرت در نزدیکی مسکو در ماه مارچ سال ۲۰۲۴ که در آن ۱۵۰ نفر کشته شدند.
|
02.11.2025 دویچه ویلی د ننګرهار د رسنیو سیمه ییز دفتر خبر ورکړی دی چې د تورخم دروازه نن سهار د هغه ستنېدونکو افغان کډوالو پر مخ پرانېستل شوې چې له تیرو څو ورځو راهیسې بند پاتې وو.دغه لار د څو اونیو راهیسې تړلې وه.
پاکستاني چارواکو ویلي چې پر یادې دروازې اوس مهال یوازې هغه افغان کډوالې کورنۍ اوښتلی شي چې د افغانستان او پاکستان د وروستیو نښتو پر مهال په پاکستان کې بندې پاتې وې. د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ په کرښه له خونړیو نښتو وروسته د تورخم او چمن لار د ټولو پر مخ وتړل شوې چې له امله یې تیرې څو اونۍ سوداګر او عام وګړي بند پاتې وو. سلګونه هغه افغان کډوالې کورنۍ چې په پاکستان کې له کورونو ویستل شوي او غوښتل یې افغانستان ته واوړي، د لارې بندېدو له امله د کرښې هغې غاړې د جمرود سیمې په یو لنډ مهالي پنډغالي کې ساتل کېدل چې د ځایي خلکو په خبره له ګڼو ستونزو سره مخ وو.
|
01.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، هشدار داده است که اگر طالبان نتوانند امنیت و ثبات را در مرزهای میان دو کشور تضمین کنند، این گروه باید بهای آن را بپردازد. آصف روز جمعه، ۹ عقرب، در گفتوگو با تلویزیون سما گفته است که باید تروریسم و تجاوزات مرزی از سوی طالبان فوراً متوقف شود و در غیر این صورت توافق میان دو طرف بیارزش خواهد شد. او تاکید کرده است که صلح در پاکستان باید از سوی طالبان و تمام طرفهای ذیربط تضمین شود و ادامه ناامنیها در نهایت به زیان خود طالبان افغانستان تمام خواهد شد. آصف با اشاره به حملات اخیر از سوی طالبان گفته است که پاکستان هیچگونه فعالیت تروریستی از سوی گروههای ممنوعه، از جمله تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) و ارتش آزادیبخش بلوچستان (بیالای) را تحمل نخواهد کرد و در برابر هرگونه تجاوز پاسخ قاطع خواهد داد. او افزوده است که در دور تازه گفتوگوها با طالبان، اعضای هیات پیشین شرکت خواهند کرد و قرار است ۶ نوامبر، سازوکاری تازه برای مهار فعالیتهای مرزی ایجاد شود. به گفته آصف، طالبان در جریان گفتوگوها خواستار ده میلیارد روپیه برای انتقال اعضای تیتیپی شدهاند، اما در برابر حاضر به دادن هیچگونه تضمین امنیتی نشدهاند. او با اشاره به نقش میانجیگرانه ترکیه و قطر گفته است که «به دو کشور دوست، ترکیه و قطر اعتماد دارم، اما به طالبان نه. من حاضرم به سخن آنها باور کنم، نه به وعدههای طالبان.» وزیر دفاع پاکستان همچنان نرندرا مودی، نخستوزیر هند، را «ورشکسته سیاسی» خوانده و هشدار داده است که هرگونه تجاوز از سوی هند با پاسخ کامل و قاطع اسلامآباد روبهرو خواهد شد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان طالبان و پاکستان بر سر حملات مرزی و فعالیت گروههای تندرو در امتداد مرز دیورند افزایش یافته است.
|
01.11.2025 بی بی سی افغان کرېکټ لوبډلې د افغانستان او زېمبامبوې تر منځ د کرېکټ ۲۰ اوویزو سیالیو لړۍ دویمه لوبه د زېمبامبوې په هرارې سپورټس کلب لوبغالي کې په داسې حال کې په اووه وېکټه وګټله، چې ۱۲ توپونه یې لا پاتې وو. له دې سره افغانستان د درې شل اووریزو لوبو دا لړۍ هم د صفر په مقابل کې په دوو بریاوو وګټله. زمبامبوې د نن لوبې پچې له ګټلو وروسته لومړی د توپوهنې پرېکړه وکړه. بریان بینیت او دیوین میرز د زمبابوې له لوري د افغان بالرانو عظمت الله عمرزي او مجیب الرحمان پر وړاندې توپوهنه پیل کړه، چې په ترتیب سره د ۱۶ او شپږ منډو له جوړولو وروسته له لوبې بهر شول. د زمبابوې پیل ډېر ښه نه و، د لوبې په لومړیو ۱۱ اوورونو کې یې ایله ۶۲ منډو بدل کې څلور وېکټې له لاسه ورکړې، د لوبې تر ۱۷ اوور پورې بیا زمبامبوې لوبډلې د ۱۰۷ منډو بدل کې اته لوبډلې ترلاسه کړې. زمبابوې لوبډله و نه توانېده ټول ۲۰ اوورونه ولوبوي، د لوبې په ۱۹ اعشاریه درې اوورونو کې یې ۱۲۵ منډې وکړې، ټولې وېکټې یې له لاسه ورکړې او افغان لوبډلې ته یې د ۱۲۶ منډو هدف وټاکه. د زمبامبوې له لوري لوبډلمشر سکندر رضا تر ټولو ډېرې ۳۷ منډې وکړې.
|
01.11.2025 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو د بشري میشتېدنې پروګرام (یو ان - هبیتات) وايي چې د کډوالو بیرته ستنېدو او په کلیوالي سیمو کې د ژوند د فرصتونو له کمیدو سره، د افغانستان ښارونه زیاتیدونکو اړتیاوو ته ځواب نه شي ویلی. نن، جمعه د «اکتوبر ۳۱مه» د ښارونو نړیواله ورځ ده. کشمیر خان د کابل ښار په اتمه ناحیه کې د یوې ۱۴ کسیزې کورنۍ مشر دی. دی په پاکستان کې له څو لسیزو ژوند کولو وروسته، څلور میاشتې مخکې افغانستان ته ستون کړل شوی او اوس د افغانستان د پلازمینې کابل په اتمه ناحیه کې په یوه کور کې په خورا سخت حالت کې ژوند کوي. په کابل کې اقتصادي ستونزو او لوړو بیو دی له جدي ستونزو سره مخ کړی دی: "کور مې کرایي دی، په کابل کې لګښتونه لوړ دي، هرڅه ګران دي، زه یوازې هیڅ کار هم نه شم کولای، په دې شرایطو کې ان که ۱۶ زره افغانۍ معاش هم ولرئ، هیڅ څه پرې نه کېږي، زه په ورځ کې له دوه څخه تر درې سوه افغانیو پورې عاید لرم، هغه دوه لکه افغانۍ مې چې له پاکستانه راوړې وې هغه هم خلاصې شوې، د کور کرایه مې ۷ زره افغانۍ ده، هغه ۷ زره افغانۍ چې زه یې کرایې ته ورکوم، زما د ماشومانو خواړه پرې کیږي، خو زه یې کرایې ته ورکوم، اوس نه پوهېږم چې د کرایې غم وخورم که خواړه چمتو کړم." محمد یونس د هرات ولایت د زنده جان ولسوالۍ له زلزلې ځپلو دی چې دوه کاله مخکې د سختې زلزلې له امله یې کور ویجاړ شو او هرات ولایت ته کډه شو. دی هم ورته شکایت لري: “په ښار دننه ستونزې ډېرې دي، یوه ستونزه بې کاري ده چې دنده نه موندل کېږي، که پیدا هم شي، په ټیټ معاش ده، د کور کرایه بله ستونزه د، بلخوا که ناروغ ولرې او دولتي روغتونونو ته یې یوسې، په سمه توګه ورته رسېدنه نه کېږي، ځکه هلته ګڼه ګوڼه ډېره ده." په هرات کې د نفوسو زیاتوالي د دې ښار اوسیدونکي هم له جدي ننګونو سره مخ کړي دي. د هرات ښار یو اوسیدونکي چې نه یې غوښتل نوم یې په راپور کې خپور شي، په دې اړه د ستونزو په اړه ازادي راډیو ته وویل: "په دې وروستیو کې له یوې خوا، په هرات کې زلزلې وشوې او له بلې خوا له بده مرغه، کډوال له ایرانه را وشړل شول، ښار کې په بې ساري ډول ګڼه ګوڼه ډېره شوې ده، یعنې کله چې موږ غواړو له ښار څخه د موټر په واسطه بل چېرې ولاړ شو، هغه لاره چې پخوا به یې ۱۰ دقیقې وخت نیوه اوس ۴۵ دقیقې وخت نیسي، ترافیکي ګڼې ګوڼې ګډوډي رامینځته کړې او خلک یې له ستونزو سره مخ کړي دي."
|
01.11.2025 رادیو آزادی در نیمه نخست بازی، عباس حیدری کاپیتان تیم افغانستان در دقیقهٔ شانزدهم گل اول را به ثمر رساند. گل دوم را نیز علی احمدی در نیمهٔ دوم از روی ضربهٔ کرنر وارد دروازهٔ ایران کرد. تیم ایران تنها توانست یک گل بزند و تا پایان نتیجه ۲ بر ۱ به سود افغانستان باقی ماند.
دیدار افغانستان و ایران لحظاتی پرتنش و جنجالی داشت. در نیمهٔ نخست، تیم افغانستان پنج خطا انجام داد و به ایران فرصت پنالتی داد، اما بازیکنان ایرانی از آن بهره نبردند. در نیمهٔ دوم، خطاها و جنجالها بیشتر از سوی بازیکنان ایران دیده شد. در همین حال تنها ۵ ثانیه مانده به پایان مسابقه، زمانی که احمد اسماعیلی دروازهبان افغانستان ضربهٔ بازیکن ایران را مهار کرد، بازیکن ایرانی با لگد محکم او را زد. داور که صحنه را از نزدیک دید، فوری کارت سرخ داد و او را از زمین اخراج کرد. این صحنه خشم بازیکنان و مربیان ایران را برانگیخت و بازی چند دقیقه متوقف شد. در جریان توقف بازیکنان ایرانی چند بار به سمت بازیکنان و مربیان افغانستان هجوم بردند، اما با دخالت مسئولان و داوران بدون حادثهٔ جدی کنترل شد. داوران پیش از آغاز دوبارهٔ ۵ ثانیهٔ پایانی، به محمد اکبری از افغانستان، دو بازیکن ایرانی و چند تن از کادر فنی ایران کارت سرخ دادند. بنابراین، دقایق پایانی بازی به شکلی غیرمعمول با تعداد کم بازیکنان مخصوصاً برای ایران دنبال شد. در نهایت افغانستان قهرمان شد و برای نخستین بار در رقابتهای آسیایی جوانان مدال طلای فوتسال را به دست آورد. تیم فوتسال زیر ۱۷ سال افغانستان در مرحلهٔ سوم مسابقات آسیایی در بحرین، پنج بازی انجام داد و در همهٔ آنها پیروز شد
|
01.11.2025 صدای آلمان پیت هگست وزیر دفاع ایالات متحده امریکا و راجنات سینگ وزیر دفاع هند در نشست اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسهآن) یک توافقنامه دفاعی امضا کردند. آنها از این توافقنامه زیر عنوان «چارچوب مشارکت دفاعی بزرگ امریکا و هند» که قرار است یک دهه ادامه داشته باشد، تمجید کردند. هگست در یک پست آنلاین، این توافقنامه را «سنگ بنای ثبات و بازدارندگی منطقهای» توصیف کرد. او گفت که این توافقنامه به تعمیق هماهنگی، اشتراکگذاری اطلاعات و همکاری فناوری بین دو کشور کمک خواهد کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! هگست پس از امضای توافقنامه به خبرنگاران گفت: «این یک گام مهم برای ارتشهای دو کشور، و نقشه راهی برای همکاریهای عمیقتر و حتی معنیدارتر در آینده است.» در مقابل وزیر دفاع هند از «دیدار پرثمر» با همتای امریکایی خود تمجید کرد و گفت که این توافقنامه «عصر جدیدی» را در روابط دفاعی هند و امریکا آغاز خواهد کرد.
|
01.11.2025 دویچه ویلی د ترکیې د بهرنیو چارو وزارت ویلي دي چې په استانبول کې د پاکستان او افغانستان تر منځ د اکتوبر له ۲۵ تر ۳۰ مې مذاکراتو کې دواړو لورو توافق وکړ چې د اکتوبر ۱۹مې اوربند ته به ادامه ورکوي. وزارت ويلي دي: «ټولو خواوو توافق وکړ چې د نظارت او تائید یو میکانیزم رامنځ ته کړي چې پر اساس ېې سوله تضمین او سرغړونکو لوریو ته د مجازاتو ورکول ډاډمن کړي.» دغه وزارت زیاته کړې چې راتلونکې مذاکرات به د نومبر په ۶مه وي چې په هغې کې به تصمیم نیول کيږی چې دغه میکانیزم څرنګه عملي شي. د ترکیې خارجه وزارت ډاډ ورکړی چې ترکیه او قطر «چمتو دي چې له دواړو لورو سره د سولې او ثبات د ټينګښت له پاره خپلې همکاري جاري ساتي.» په افغانستان کې د طالبانو د ادارې ویاند ذبیح الله مجاهد هم بیګا نیمه شپه د استانبول تر اعلامیې لږ وروسته یوه جلا اعلامیه خپره کړه. په اعلامیه کې ويل شوي: «د استانبول مذاکرات چې پيچلې پروسه یې درلوده د دې خبرو په تایید پای ته ورسیدل چې بیا به هم دواړه غاړې مجلس کوي او پاتې مسائل به تر غور او بحث لاندې نیسي.» په اعلامیه کې زیاته شوې چې افغانستان د نورو هېوادونو په څېر له پاکستان سره هم «د دوه اړخیز درناوي، کورنيو چارو کې نه لاسوهنې او چاته د گواښ نه رامنځ ته کولو» د اصولو پر اساس ښې اړيکې غواړي.
|
31.10.2025 دآزادی رادیو د افغانستان د رسنیو د ملاتړ سازمان (AMSO) د ملګرو ملتونو د سازمان له سرمنشي انتونیو ګوتریش، د یاد سازمان د کډوالو عالي کمېشنرۍ، د بشري حقونو شورا، او د بشري حقونو او رسنیو د حقونو د ملاتړ یو شمیر نورو بنسټونو ته په یو سرخلاصي لیک کې، د پاکستان مېشتو افغان خبریالانو پر وړاندې د فشارونو او ګواښونه د زیاتېدو په اړه اندېښنه څرګندنه کړې او د نړیواله ټولنې د بېړني اقدام غوښتنه یې کړې ده. په لیک کې چې یوه نسخه یې د چهارشنبې په ورځ، د اکتوبر په ۲۹مه خپره شوې، خبرداری ورکړل شوی چې لسګونه افغان خبریالان چې د طالبانو تر بیاځلي واکمنۍ او د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې ورسته یې پاکستان ته پناه وړې ده، اوس له خپلو کورنیو سره د نیول کېدو، شکنجې، باج اخیستنې او جبري ایستنې له خطر سره مخ دي. په لیک کې راغلي: "ډېری افغان خبریالان په پاکستان کې له قانوني اسنادو او هیڅ ډول امنیتي تضمین پرته ژوند کوي، او د پاکستان حکومت د دوی د ویزو له تمدید څخه ډډه کړې ده." د افغانستان د رسنیو د ملاتړ د سازمان مرستیال بصیر احمد دانشیار،، ازادي راډیو ته وویل چې دا لیک به د لاسلیکولو له راټولولو وروسته، د ملګرو ملتونو سرمنشي او نورو نړیوالو ادارو ته واستول شي. هغه زیاته کړه: "موږ ګڼ راپورونه او روایتونه لرو چې له بده مرغه زموږ هم مسلکان په پاکستان کې له ډېرو سختو شرایطو سره مخ دي. موږ وغوښتل چې د هغوی غږ شو، او دا مهال مو د عدالت غوښتنې لیک چمتو کړی او ټولو خبریالانو او د خبریالانو ډلو ته مو استولی چې له پراخو لاسلیکونو ورسته به یې د ملګرو ملتونو سرمنشي او د خبریالانو ټولو ملاتړو بنسټونو ته واستوو، څو اوسنی وضعیت بدل شي." دغه سازمان له نړیوالې ټولنې، په ځانګړې ډول له ملګرو ملتونو غوښتي چې د پاکستان له حکومته
|
31.10.2025 رادیو آزادی تیم ملی فوتسال زیر ۱۷ سال افغانستان پس از شکست تیم تایلند در بازی نیمهنهایی در مسابقات آسیایی، پنجشنبه شب در بازی نهایی به مصاف تیم ملی فوتسال زیر ۱۷ سال ایران وارد میدان میشود. مصطفی هاشمی مسئول نشرات و سخنگوی فدراسیون فوتبال افغانستان روز پنجشنبه «۳۰ اکتوبر» به رادیو آزادی گفت که بازیکنان برای این بازی آمادهگی کامل داشته و با یک روحیۀ بالا وارد مسابقه با ایران میشوند. او افزود: "امشب تیم افغانستان به مصاف تیم ایران میرود و بازی هم ساعت ۸:۳۰ شب برگزار میشود، این تقابل میتواند بسیار حساس باشد برای مردم افغانستان و بازیکنان تیم ما که از انگیزۀ بالا برخوردار هستند و انشاءاالله تمام تلاش خود را به خرچ میدهند که تا نتیجه قابل قبول در بازی نهایی هم بگیرند و امیدوار هستیم که تیم ما بتوانند به قهرمانی در این رقابتها برسند." آقای هاشمی گفت که مسابقات «بازیهای آسیایی جوانان بحرین ۲۰۲۵» که سومین دور بازیهای آسیایی جوانان است، در رده سنی زیر ۱۷ سال از تاریخ ۲۳ اکتوبر در دو گروپ با اشتراک هشت تیم در بحرین راه اندازی شده بود. افغانستان در گروه «الف» با تیمهای بحرین، چین و ازبکستان همگروه بود. تیم افغانستان سه بازی در مرحله گروهی انجام داد که با ۲۱ گول زده و سه گول خورده از مرحله گروهی به دور نیمهنهایی راه یافت. تیم ملی فوتسال زیر ۱۷ سال افغانستان در یک بازی جذاب و تماشایی در رقابت نیمهنهایی با نتیجه ۹ بر ۱ در برابر تایلند به پیروزی رسید. ایران همیشه تیم خوب بوده، ولی تیمی را که ما درست کردیم و آمده و آماده مسابقات شدهاند به مراتب بهتر است
سلیمان سلیمی یکی از مربیان تیم میگوید که هرچند بازیکنان زحمات زیاد کشیده اند، اما از حمایت لازم در افغانستان برخوردار نیستند: "ایران همیشه تیم خوب بوده، ولی تیمی را که ما درست کردیم و آمده و آماده مسابقات شدهاند به مراتب بهتر
|
31.10.2025 صدای آلمان به گزارش خبرگزاری رویترز، چهار منبع آگاه روز پنج شنبه گفته اند که افغانستان زیر حاکمیت طالبان و پاکستان مذاکرات صلح را در استانبول از سر گرفتند. پیش از آن یک منبع امنیتی پاکستان به خبرگزاری فرانسه نیز گفت که احتمالاً این مذاکرات در استانبول از سر گرفته میشود. این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت: «به درخواست رژیم طالبان افغانستان، احتمال دارد دور دیگری از مذاکرات بین پاکستان و کابل در استانبول برگزار شود.» مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! اما دو منبع به خبرگزاری رویترز گفته اند که دو جانب به درخواست ترکیه، کشور میزبان، توافق کرده اند که مذاکرات را از سر بگیرند. این منابع افزوده اند که مذاکرهکنندگان دوجانب هنوز هم در استانبول به سر میبرند. وزیران دفاع و اطلاعات پاکستان روز گذشته این مذاکرات را که چهار روز دوام کرد، بینتیجه اعلام کردند. تا کنون طالبان در مورد نتیجه مذاکرات قبلی در استانبول و یا احتمال از سرگیری این مذاکرات چیزی نگفته اند. اما رادیو تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترول طالبان روز پنج شنبه گزارش داد که مذاکرات متوقف شده قرار است با میانجیگری ترکیه و قطر در استانبول از سر گرفته شو
|
31.10.2025 دویچه ویلی په آلمان کې د نوي ائتلافي حکومت له جوړېدو راهيسي په پام کې ده د درېم ځل له پاره یوه ډله افغان ښځې او نارینه چې د آلمان حکومت د منلې ژمنې له ځانه سره لري، په یوه الوتکه کې له پاکستان څخه آلمان انتقال کړل شي. د اسلام آباد له هوايي ډګر څخه د آلمان خبري آژانس د رپوټ پر اساس، د پلان له مخې دغه افراد به په یو عادي پلان شوي پرواز کې په استانبول کې تر ېوې لنډې ناستې وروسته آلمان ته انتقال کړل شي. تر اوسه د دغو افغانانو د شمېر په هکله چې په پام کې ده نن آلمان ته انتقال شي، څه نه دي ويل شوي. تر دې وړاندې همپه دوو پروازونو کې یو شمېر افغانانپه ځانګړې توګه هغه چې له خطر سره مخ ول، د منل کېدو پروګرام له لارې د آلمان هانوفر ښار ته راانتقال شوي ول چې بیا وروسته د آلمان مختلفو ایالاتونو کې ځای پر ځاي شوي دي. د آلمان د کورنیو چارو وزارت په پر له پسې توګه ټينګار کړی چې ټول هغه افغانان چې د منلو ژمنه ورسره شوې، آلمان ته تر داخلېدو مخکې، باید یو بهیر چې امنيتی ارزونه هم پکې شامله ده، تېر کړي.
|
30.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، طالبان را «ناسپاس، غیرقابلاعتماد و بی دین» توصیف کرده و گفته است که اقدامات این گروه پاسخ مشابه داده خواهد داشت. تلویزیون سما روز چهارشنبه، ۷ عقرب، گزارش داده که خواجه آصف از رفتار طالبان انتقاد کرده و گفته آنان وعدههای خود را تنها بهصورت شفاهی مطرح میکنند و از ارایه تعهدات کتبی خودداری میورزند. براساس گزارش، وزیر دفاع پاکستان از ناکامی تلاشها برای گفتوگو با طالبان خبر داده و گفته است: «آنان از کابل تماس میگیرند و سپس خواستههای جدید مطرح میکنند.» او افزوده که اگر از خاک افغانستان برای اقدامات تروریستی استفاده شود، پاکستان به آن پاسخ خواهد داد، اگر مرز نقض شود با حمله پاسخ میدهد و در صورت نیاز برای واکنش نظامی وارد خاک افغانستان خواهد شد. آصف در جمع خبرنگاران نیز گفته که صبر پاکستان به پایان رسیده و با وجود تلاشهای دیپلماتیک مکرر، طالبان مسیر مقاومت را در پیش گرفته گرفتهاند. این اظهارات تند خواجه آصف در حالی مطرح میشود که مذاکرات صلح میان طالبان و پاکستان پس از تنشهای مرزی، بدون نتیجه به پایان رسیده و دو طرف یکدیگر را به عدم تمایل به توافق متهم کردهاند.
|
30.10.2025 بی بی سی په قطر کې د طالبانو حکومت سفیر سهیل شاهین وایي، د پاکستان او افغانستان ترمنځ خبرې اترې تر اوسه کومې وروستۍ پایلې ته نه دي رسېدلي، خو باید یوه بل پړاو هم ترسره شي. ښاغلی شاهین چې ترکیه کې د افغان پلاوي غړی هم دی بي بي سي د پاکستان د اطلاعاتو د وزیر د هغه بیان په اړه وپوښتل شو چې ګواکې خبرې ناکامې شوې دي، هغه وویل "د خبرو اترو یوبل پړاو باید وشي." ښاغلي شاهین وویل چې ډېر کله په دې ډول خبرو کې په یوې ناستې یا یو پړاو کې وروستی تړون نه کېږي. په استانبول کې د طالبانو حکومت او پاکستاني لوري ترمنځ د اوږدمهاله اوربند خبرو له بې پایلې پای ته رسېدو وروسته پاکستاني چارواکو ویلي، د خبرو پرمهال د طالبانو حکومت استازو ډاډ نه ورکاوه، چې د پاکستاني ځواکونو پرضد د برید کوونکو وسلهوالو پرضد به پرېکنده ګام اخلي، خو تازه د طالبانو حکومت ویلي، د پاکستاني لوري د "نامنطقي غوښتنو" له امله خبرو کې پرمختګ ونه شو. که څه هم د طالبانو کوم چارواکي یا رسمي ویاند د خبرو په اړه تازه څرګندونې نه دي کړې، خو د ملي راډیو تلوېزیون پر اېکسپاڼه یې لیکلي چې "استانبول کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ مذاکرات د پاکستاني لوري د غیرې منطقي غوښتنو له امله پرمختګ نه کوي. په دې مذاکراتو کې پاکستاني لوري له افغانستان څخه غوښتي، چې په پاکستان کې د کېدونکو بریدونو د نه کېدو تضمین ورکړي".
|
30.10.2025 دآزادی رادیو د پاکستان د پنجاب ایالت اعلی وزیرې اعلان کړی چې باید د بې اسناده بهرنیانو په ځانګړې ډول افغانانو په وړاندې غوڅ دریځ غوره شي. دپاکستاني رسنۍ جیو نیوز د راپور له مخې میریم نواز سې شنبه د اکتوبر ۲۸ مه د دې ایالت د امنیتي وضعیت د ارزونې په ناسته کې د دې ایالت چارواکو ته امر کړی چې باید د بې اسناده افغانانو د پېژندنې لپاره په جوماتونو کې عمومي اعلانونه وشي. نوموړې دغه شان د پنجاب پولیسو ته امر کړی چې د هغه پاکستاني اتباعو پر ضد چې بې اسناده بهرنیانو ته کورونه یا دوکانونه په کرایه ورکوي د جنايي جرمونو دوسیې ثبت کړي او ډاډ تر لاسه کړي چې هیڅ کور دوکان یا هوټل بې اسناده بهرنیانو ته په کرایه ورنکړل شي. هیڅ پاکستانی حق نه لري چې بې اسناده افغانانو ته کور یا دوکان ورکړي
په همدې حال کې په پنجاب کې میشت یو شمېر افغانان وايي د دې ایالت په جوماتونو کې اعلانونو کېږي او بې اسناده افغانانو ته دوه ورځی ضرب الاجل ټاکل شوی دی. د پنجاب په اټک کې میشتې افغان کډوالې ارزو احمدي ازادي راډيو ته وویل:« پرون څلور یا پنځه بجې یې په جوماتونو کې اعلانونه ورکړل او وې ویل چې هیڅ پاکستانی حق نه لري چې بې اسناده افغانانو ته کور یا دوکان ورکړي، دا ډېر د خفګان ځای دی، اوس ماسره د کور مالک اړیکه کړې وه ، په ځینو ځایونو کې خو ان د کورونو مالکان تللي او افغانانو ته یې له کورونو نه د وتلو ګواښونه کړي دي.» پاکستاني رسنۍ جیونیوز دغه شان ویلي چې د پنجاب ایالت د امنیتي ارزونې په ناسته کې دا پرېکړه هم شوې چې مسولین باید په ټول ایالت کې د بې اسناده بهرنیانو د اوسېدو ځایونه معلوم او وروسته یې پر ضد اقدام وکړي. په راپور کې د مسولو چارواکو له قوله راغلي چې د افغانانو د پېژندنې لپاره به له پرمختللی ټکنالوجې نه هم استفاده وشي. په راپور کې دا هم راغلي چې د دې ایالت په ټولو ولسوالیو کې د افغان کډوالو د ساتنې ۴۵ مرکزونه جوړ شوي او د چارواکو په خبره په دې مرکزونو کې په لنډمهاله ډول کډوال ساتل کیږي او وروسته تورخم ته د وړلو زمینه ورته برابریږي. د راپور پر بنسټ تر اوسه د دې ایالت په خانیول ښار کې لږ ترلږه پنځه دوسیې د هغه پاکستاني اتباعو پر ضد ثبت شوي چې بې اسناده افغانانو ته یې خپل املاک په کرایه ورکړي وو.
|
30.10.2025 رادیو آزادی در حالی که از شکست گفتگوهای طالبان و هیأت پاکستانی در شهر استانبول ترکیه، که به هدف دستیابی به آتشبس درازمدت آغاز شده بود، خبرهایی منتشر شده، دو طرف یکدیگر به عدم همکاری در پیشرفت مذاکرات متهم کرده است. رادیو تلویزیون ملی تحت ادارهٔ حکومت طالبان چهارشنبه (۲۹ اکتوبر) در صفحهٔ ایکس خود با نشر بیانیهای ادعا کرده است که گفتگوهای استانبول به دلیل «خواستههای غیرمنطقی پاکستان» پیشرفت نکرده است. در این بیانیه آمده است که اسلامآباد از طالبان خواسته تا ضمانت دهند که از خاک افغانستان علیه پاکستان هیچگونه حملهای صورت نگیرد، در حالی که بر اساس بیانیه، تحریک طالبان پاکستان (TTP) یک «مسئلهٔ داخلی پاکستان» است و طالبان اطمینان میدهد که خاک افغانستان علیه هیچ کشور همسایه استفاده نخواهد شد. در همین حال، خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، چهارشنبه (۲۹ اکتوبر) در صفحهٔ ایکس خود نوشته است که حضور پاکستان در گفتگوهای صلح فرصتی برای دستیابی به توافق صلح است، اما بر اساس ادعای او "برخی مقامهای افغان اظهارات زهرآلودی مطرح میکنند". او جزئیات بیشتری در این باره ارائه نکرده است. با انکه حکومت طالبان تاکنون به این اظهارات خواجه آصف واکنش رسمی نشان نداده است، اما یک روز قبل عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخلهٔ طالبان، در گفتگوها با رسانههای داخلی گفته که هرگونه حمله به گونهای پاسخ داده خواهد شد که به گفتهی او "برای پاکستان درس عبرت و برای دیگران پیامی روشن باشد." با این حال در اوج این تنش ها میان دو کشور، محسن نقوی، وزیر داخلهٔ پاکستان، در حاشیهٔ نشست سازمان همکاری اقتصادی در ایران، با ابراهیم صدر، معاون وزارت داخلهٔ طالبان دیدار کرده است و در پاسخ به پرسش یک خبرنگار ایرانی گفته است: "در هر خانه اختلاف وجود دارد و ما نیز مشکلات خود را ا
|
30.10.2025 صدای آلمان پس از آنکه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، حماس را به نقض آتشبس متهم کرد و دستور حملات «قدرتمند» را صادر کرد، نیروهای اسرائيل روز سهشنبه حملاتی را در غزه انجام دادند. در بیانیهدفتر نتانیاهو دلیل مشخصی برای این حملات ارائه نشد. اما یک مقام نظامی اسرائیل گفت که حماس با حمله به نیروهای اسرائیلی در یک منطقه کنترول شده، آتشبس را نقض کرده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! نتانیاهو همچنین حماس را متهم کرد که در روند بازگرداندن اجساد گروگانها، بقایای اشتباه را تحویل اسرائیل داده که نقض مفاد توافقنامه است. اسرائیل اعلام کرد که بقایای بازگرداندهدادهشده متعلق به اوفیر تزارفاتی است که جسدش حدود دو سال پیش پیدا شده بود و این اقدام را «نقض آشکار» توافقی دانست که با میانجیگری امریکا حاصل شده است. ساعاتی بعد در روز چهارشنبه، نیروهای دفاعی اسرائیل اعلام کردند که دوباره به آتشبس باز میگردند. حملات اسرائیل در غزه دهها کشته به گذاشتبه گفته اداره صحت غزه که زیر کنترول حماس است، حملات سهشنبه دستکم ۸۱ کشته به جا گذاشت. خبرگزاری فرانسه به نقل از آژانس دفاع مدنی در غزه رقم قربانیان را ۱۰۱ نفر اعلام کرد. شاهدان از حملات هوایی اسرائیل در سراسر نوار غزه تا صبح روز چهارشنبه خبر دادند. نیروی دفاعی اسرائیل اعلام کرد که «بیش از ۳۰ تروریست را که در سازمانهای تروریستی فعال در نوار غزه دارای موقعیت فرماندهی بودند هدف قرار داده است.»
|
30.10.2025 دویچه ویلی د طالبانو ادارې او د پاکستان حکومت مرکچي پلاوو نن په څلورمه ورځ په استانبول کې د یو دایمي اوربند له پاره خبرې وکړې. طالبانو د دغو مذاکراتو د پای په هکله څه نه دي ويلي، خو پاکستان د اطلاعاتو وزیر مذاکرات ناکام اعلان کړل.
د دغو مذاکراتو تر ناکامېدو څو ساعته وروسته د پاکستان دفاع وزیر خواجه محمد آصف پر اکس شبکه یا پخواني ټويټر یو اوږد، غیرديپلوماتیک او ګواښوونکی متن خپور کړ. هغه ویلي دي: «پرېږدۍ چې هغوي [افغان طالبانو] ته ډاډ ورکړم چې پاکستان د طالبانو رژیم د بشپړ محوه کولو او بېرته ېې غارونو ته د استولو له پاره حتی د خپلو پوځي تجهیزاتو یوې برخې ته هم اړتیا نه لري.» د پاکستان دفاع وزیر چې تر دې مخکې ېې د شنبې په ورځ هم ګواښ کړی و چې د استانبول د سولې مذاکراتو ناکامېدل به د «ښکاره جګړې» په معنی وي، په خپلې لیکنه کې زیاته کړې: «که د طالبانو رژیم غواړي موږ سره وجنګیږي، نړۍ به ان شاالله شاهده وي چې د هغوی ګواښونه به یوازې د سرکس نندارې وي.» په افغانستان کې طالب چارواکو رسماً د استانبول مذاکراتو د ماتې او د پاکستان د دفاع وزیر د څرګندونو په هکله څه نه دي ویلي، خو د افغانستان داخلي رسنیو د طالبانو ادارې د سرچينو په حواله رپوټ ورکړی چې د پاکستان هر ډول حملو ته به متقابل ځواب ورکړل شي. د طلوع نیوز چینل د یوې «امنیتي سرچينې» له قوله په خپل رپوټ کې وویل: «د پاکستان هره حمله به له متقابل ځواب سره مخ شي، که د افغانستان خاوره بمبارۍ کيږي، اسلام آباد به په نخښه شي.» د پاکستان دفاع وزیر د یو شمېر طالب چارواکو خبرو ته په اشارې ویلي دي: «موږ ستاسو خیانت او تمسخر د اوږدې مودې له پاره وزغمل، خو نور نه. د پاکستان په منځ کې د هرې تروریستي حملې او هرې ځانوژونکې بمي چاودنې سره به تاسو د همدا ډول ترخو ناوړه پېښو تريخ خوند وڅکئ.» د پاکستان د دفاع وزیر دغو څرګندونو، د پاکستاني ځواکونو او طالبانو تر منځ د جګړې د بیا پیلیدو او د اوربند د نقضولو اندېښنې راولاړې کړې دي.
|
29.10.2025 روزنامه هشت صبح ولادیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین، اعلام کرده که کشورش آماده مذاکرات صلح با روسیه است. رویترز روز سهشنبه، ۲۸ اکتوبر، گزارش داده است که زلنسکی گفته مذاکرات میتواند در هر مکانی برگزار شود، به جز روسیه و بلاروس، متحد نزدیک مسکو. او همچنین اعلام کرده که مقامات اوکراینی و اروپایی روز جمعه یا شنبه برای بررسی جزییات طرح آتشبس دیدار خواهند کرد و هدف از این مذاکرات، آغاز دیپلماسی و اجرای آتشبس است، نه پایان جنگ. رییس جمهور اوکراین از قانونگذاران امریکایی خواسته محدودیتهای سختتری علیه روسیه وضع کنند و تأکید کرده که اوکراین برای دو تا سه سال آینده به حمایت مالی پایدار از متحدان اروپایی نیاز دارد. او همچنین امیدواری خود را نسبت به کمک چین برای پایان دادن به جنگ روسیه ابراز کرده و گفته است که میخواهد چین بر مسکو فشار وارد کند تا این جنگ پایان یابد.
|
29.10.2025 بی بی سی سپینې ماڼۍ تایید کړه چې د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ به د اکتوبر پر ۳۰مه د اسیا-پاسفیک اقتصادي همکارۍ سرمشریزې (APEC) په څنډه کې له خپل چینایي سیال شي جینپېنګ سره وویني. د مشرانو ترمنځ اوږدمهاله پلان شوې ناسته نژدې د نړۍ د دوو تر ټولو لویو اقتصادونو ترمنځ د سوداګریزې جګړې د وروستۍ ترینګلتیا له امله تقریبا له خپل مسیره ووتله. د روانې میاشتې پیل کې، چین د ملي امنیت په دلیل پر کمیابو ځمکو د صادراتو نوي پراخ محدودیتونه اعلان کړل. چین د هغو معدني توکو نژدې انحصار لري چې د ډېرو پرمختللو ټېکنالوژیکي محصولاتو په تولید کې حیاتي اهمیت لري. د ځواب په توګه، ټرمپ اعلان وکړ چې له نومبر میاشتې به د ټولو چینایي محصولاتو تعرفه ۱۰۰٪ لوړه کړي. وروسته، امریکا او چین داسې ښکاره کړه چې خپل دریځونه یې یو څه نرم کړي او د خبرو اترو لپاره ځای شته. خو دواړه هېوادونه لا هم یو بل په وروستۍ ترینګلتیا او بازار کې د ګډوډۍ په رامنځته کولو تورنوي. ټرمپ ویلي، له چین سره به په هر څه معامله وکړي، له تعرفو نیولې تر کمیابو ځمکو پورې - خو ښايي د چین د ټینګار اندازه یې کمه اټکل کړې وي، ځکه چین د ټرمپ د نړیوالې تعرفوي جګړې پر وړاندې تر ټولو قوي غبرګون ښودلی دی.
|
29.10.2025 دآزادی رادیو د اسراییل صدراعظم، بنیامین نتانیاهو، د اکتوبر په اته ویشتمه (د سېشنبې په ورځ) پوځ ته امر وکړ چې د غزې پر تړانګې پراخ او شدید بریدونه ترسره کړي — نتانیاهو دا امر وروسته له وکړ چې ده حماس د اوربند په ماتولو تورنه کړه. تر دې وړاندې راپورونه ورکړل شوي وو چې نتانیاهو د کابینې له وزیرانو او د امنیتي او استخباراتي ادارو له مشرانو سره د یوې مهمې امنیتي غونډې د جوړولو پرېکړه کړې وه. د اسراییل د صدراعظم دفتر په یوه بیان کې ویلي: «له امنیتي سلا مشورو وروسته، صداراعظم نتانیاهو پوځ ته امر کړی چې سمدستي د غزې په تړانګه کې قوي او پراخ بریدونه پیل کړي.» بیان د بریدونو د دقیق علت یادونه نه کوي، خو یوه اسراییلي پوځي چارواکي رویټرز ته ویلي چې حماس د اسراییلي ځواکونو پر یوه سیمه، چې د اسراییلو تر کنټرول لاندې ده، برید کړی، چې دا یې د اوربند ښکاره سرغړونه بللې ده. دغه چارواکي زیاته کړه: «دا د اوربند بله ښکاره سرغړونه ده.» نتانیاهو له دې وړاندې هم حماس تورن کړی و چې د برمتهوو د مړو د بېرته سپارلو په بهیر کې یې درغلي کړې او «ناسم جسدونه» یې اسراییلو ته سپارلي دي. د اسراییلي رسنیو د سېشنبې د راپورونو له مخې، هغه تابوت چې حماس د دوشنبې په شپه د یوه اسراییلي مړي په توګه سپارلی و، د هغه کس نه و چې اسراییل غوښتی و، بلکې دا د بل اسراییلي یرغمل د پاتې شونو یوه برخه وه، چې ډېره برخه یې له وړاندې اسراییل ته لېږدول شوې وه. د نتانیاهو د امر په غبرګون کې، حماس اعلان وکړ چې د سېشنبې په ورځ به د یوه بل برمته مړی چې په یوه تونل کې موندل شوی، اسراییل ته وسپاري. خو څو ساعته وروسته د حماس پوځي څانګې (القصام قطعو) وویل چې دا لېږد ځنډول شوی، او د ځنډ علت یې د اسراییل له لوري د اوربند سرغړونې وبللې. اسراییلي رسنیو مخکې راپور ورکړی و چې د اسراییلي ځواکونو او د حماس د جنګیالیو ترمنځ د رفح ښار په جنوب کې جګړه او د اور تبادله شوې، خو د اسراییل پوځ له تبصرې ډډه وکړه. په مقابل کې، حماس ټینګار وکړ چې دوی لا هم د اوربند شرایطو ته ژمن دي، او دا نتانیاهو دی چې له خپلو ژمنو څخه د تېښتې لپاره پلمه لټوي. سره له دې چې د امریکا په منځګړتوب اوربند لا هم نافذ دی، خو دواړه خواوې یو بل د اوربند پر سرغړونې په تورنوي.
|
29.10.2025 صدای آلمان بر اساس گزارش رسانهها، ایران برای نخستین بار صادرات مواد سوخت را از طریق خطوط آهن و از مسیر افغانستان آغاز کرده است. به گزارش خبرگزاری دولتی «ایرنا»، در نخستین مرحلهاین پروژه، ۲۰ واگن حامل دیزل به افغانستان تحت کنترول طالبان ارسال شده است. هدف این پروژه، صادرات حداقل ۳۰ هزار تُن مواد سوخت در هر ماه عنوان شده است. سخنگوی وزارت فواید عامهحکومت طالبان نیز ارسال این محموله دیزل از سوی یک «شرکت خصوصی» را تأیید کرده است. او در شبکههای اجتماعی نوشته است که این وزارت تلاش دارد با گسترش شبکهخطوط آهن، «تسهیلات بیشتری برای تاجران فراهم کند.» آیا صادرات تا چین ادامه مییابد؟
با توجه به تحریمهای بینالمللی که بخش انرژی ایران را نیز هدف قرار دادهاند، تهران تاکنون نفت خود را از طریق شبکهای پیچیده در بحر به پالایشگاههای کوچک چینی صادر میکرد. بیشتر بخوانید: لغو معافیت بندر چابهار از تحریمهای امریکا چه تاثیری بر تجارت افغانستان دارد؟ اظهارات یک تاجر جنجالی نیز باعث گمانهزنیهایی در این زمینه شده است. بابک زنجانی، سرمایهدار پیشین ایرانی که به اتهام فساد بیش از یازده سال را در زندان گذرانده و حتی به اعدام نیز محکوم شده بود، در شبکهاجتماعیایکس نوشته است: «برای نخستین بار، ما خط آهن میان ایران، افغانستان و سپس چین را افتتاح کردهایم.» کارشناس: نباید پیچیدگی لجستیکی را دستکم گرفتگریگوری برو، تحلیلگر گروه اورآسیا، در پلتفرم ایکس نوشته است که نباید پیچیدگیهای لجستیکی چنین مدل صادراتی به چین را دستکم گرفت. با این حال، او افزود: «مختل کردن انتقال نفت خام با قطار، بسیار دشوارتر از متوقف کردن حملونقل آن از طریق کشتیهای نفتکشاست.»
|
29.10.2025 دویچه ویلی د پاکستان حکومت او د طالبانو د ادارې پلاو د دوشنبې په ورځ په استانبول کې د دریمې ورځې له پاره خپلو مذاکراتو ته ادامه ورکړه، خو سرچينې وايي چې دواړه خواوې ونه توانېدل چې کومې هوکړې ته ورسيږي. له دغو مذاکراتو دوو باخبره سرچينو د سه شنبې په ورځ رويټرز خبري آژانس ته تائید کړه چې د استانبول مذاکرات پر یو دايمي اوربند هوکړې ته له رسېدو پرته بې نتیجې پای ته ورسېدل. د طالبانو ادارې او پاکستان حکومت ترمنځ دغه مذاکرات د دواوړو ګاونډیو هېوادونو ترمنځ د یوې تلپاتې سولې په موخه وروسته له هغې پیل شوي چې د ډیورند کرښې په اوږدو کې ددواړو خواو ترمنځ وسله والو نښتو کې په لسونو کسان ووژل شول. دغه نښتۍ پر افغانستان د طالبانو په واکمنۍ کې تر ټولو خونړۍ وې. دواړو لورو د اکتوبر په ۱۹مه د ترکیې او قطر په منځګړيتوب په دوحه کې پر اوربند موافقه وکړه او په پام کې وه چې د استانبول په مذاکراتو کې د اوربند په هکله لاډېر توافق ته ورسېږي. پاکستاني او افغان سرچينو رويټرز خبري آژانس ته ويلي چې دواړه لورې يو بل د مذاکراتو د ناکامۍ مسئول ګڼي.
د پاکستاني طالبانو جنجالي موضوع د پاکستان یوې امنيتي سرچینې وویل چې پر افغانستان حاکمو طالبانو د تحریک طالبان پاکستان یا پاکستاني طالبانو مهارولو ته کوم تمایل نه دی ښودلی. پاکستاني طالبان له افغان طالبانو جلا وسله واله ډله ده چې په پاکستان کې د پاکستان حکومت پر ضد جنګيږي. اسلام آباد وايي دغه ډله په افغانستان کې خوندي فعالیت لري او له هغه ځایه په پاکستان کې خپلې حملې په لاره اچوي. خو په افغانستان کې د طالبانو اداره بیا دغه ادعاوې ردوي. تر اوسه د طالبانو ادارې چارواکو په دې هکله په رسمي توګه څه نه دي ویلي، خو د افغانستان ملي راډیو تلویزیون چې د طالبانو تر مدیریت لاندې فعالیت کوي، په یو رپوټ کې ويلي چې «پاکستانی لوری صلاحیت نه لري، او دې ته ترجېح ورکوي چې د مذاکرې پر میز د دلایلو د مخکې کولو پر ځای، شاتګ وکړي.» په دغه رپوټ کې زیاته شوې «افغانستان نه شي کولی په پاکستان کې د حملو مخه ونیسي او یا د پاکستاني طالبانو استازولي وکړي.» له مذاکراتو ېوې باخبره افغان سرچينې وویل چې مذاکرات پر همدې موضوع تر «تندو بحثونو» وروسته پای ته ورسېدل. دغې سرچينې چې وې نه غوښتل نوم ېې واخیستل شي وویل چې افغان لور ويلي دي چې دوی پر پاکستاني طالبانو هېڅ کنټرول نه لري؛ هغه ډله چې په وروستیو اوونيو کې ېې د پاکستاني ځواکونو پر ضد مرګونې حملې ترسره کړي دي.
|
28.10.2025 بی بی سی د ترکیې په استانبول کې په افغانستان کې د طالبانو حکومت او پاکستان تر منځ د خبرو اترو د دویم پړاو دويمې ورځې له پايته رسېدو سره لا هم تراوسه د کومې هوکړې اعلان نه دی شوی. استانبول کې زموږ همکار یما بارز، چې دا خبرې له نژدې څاري، وايي ټاکل شوې وه چې نن (دوشنبه) په ځايي وخت یوولس بجې خبرې بیا پیل شي، خو لږ وځنډېدې او له غرمې وروسته دا خبرې بیا پیلېږي. ښاغلی بارز وايي، ځايي سرچینو بي بي سي ته ویلي، پرون یکشنبه خبرو کې پر ځینو مسلو بحث او پرمختګ وشو او پر ځینو مسلو به نن خبرې کېږي. د دواړو لورو تمه دا ده چې یوې هوکړې ته ورسېږي او د ورځې پای کې یوه خبرپاڼه خپره کړي. زموږ خبریال وايي، اټکل دا دی چې د خبرو وړ یوه مسله هم د پاکستاني طالبانو د تحریک (ټيټيپي) په اړه خبرې وي، چې له کبله یې روانې خبرې یې غځولې غوندې ښکاري، چې ځینو پاکستاني رسنیو هم دې مسلې ته اشاره کړې ده. يوه سرچينه وايي، په خبرو کې دواړو لوریو د هغه څه عملي کېدو او څار لپاره چې تېره اونۍ د قطر په دوحه کې پرې تفاهم شوی و، د خپلو طرحو مسودې وړاندې کړې. په دې کې د یوه او بل پر ضد د خپلې خاورې او وسله والو ډلو نه کارولو موضوعات شامل دي.
|
28.10.2025 دآزادی رادیو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په ولادیمیر پوتین انتقادکړی او ویلي یې دي چې د روسیې مشر باید په اوکراین کې جګړه پای ته ورسوي، نه دا چې اټومي توغندي و ازمويي. هغه د دوشنبې په ورځ زیاته کړه چې متحده ایالاتو "د روسیې سواحلو ته نژدې" یو اټومي اوبتل ځای پر ځای کړی او اړتیا نلري چې زرګونه کیلومتره لیرې واټن لرونکي توغندي وتوغوي. پوتین د یکشنبې په ورځ اعلان وکړ چې روسیې د »بورویستنیک« اټومي کروز توغندی په بریالیتوب سره ازمویلی، هغه توغندی چې د اټومي سروکو د لیږدولو وړتیا لري او مسکو وايي هر دفاعي ډال ماتولی شي. د رویټرز په وینا، روسیه پلان لري چې ډیر ژر خپل ځواکونه پردغو توغندیو سمبال کړي. ټرمپ له مالیزیا څخه په لاره کې خبریالانو ته وویل: "دوی پوهیږي چې موږ په نړۍ کې ترټولو غوره اټومي اوبتل د دوی سواحلو ته نژدې لرو، نو موږ اړتیا نلرو چې خپل توغندي ۸۰۰۰ مایله لرې وتوغوو." هغه وویل: "د دې توغندیو د نندارې پرځای، پوتین باید هغه جګړه پای ته ورسوي چې کیدای شوای په یوه اونۍ کې پای ته ورسیږي خو اوس یې څلورم کال کې دی." ټرمپ ټینګار وکړ چې په اوکراین کې د جګړې پای ته رسول د هغه اصلي هدف دی، خو زیاته یې کړه چې هلته سولې ته رسیدل په غزه کې د اوربند یا د هند او پاکستان ترمنځ د شخړې د پای ته رسولو په پرتله ډیر ستونزمن وو. له واشنګټن څخه د رویټرز د راپور له مخې، د ټرمپ ادارې د بندیزونو یوه نوې کڅوړه چمتوکړې چې که مسکو جګړې ته دوام ورکړي، د روسیې د اقتصاد مهم سکتورونه په نښه کړي.
|
28.10.2025 رادیو آزادی یک بانو، یکی از مهاجران افغان در ترکیه، میگوید که پسر کاکایش حدود ده روز پیش از سوی پولیس ترکیه بازداشت و به کمپهای مهاجران انتقال داده شده است. پسر کاکایم از سوی پولیس ترکیه در استانبول بازداشت شده و به کمپ مهاجرین منتقل شده.
او که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که پسر کاکایش از راه قاچاق برای کار به ترکیه آمده بود و اسناد قانونی اقامت را نداشت. «مدت یکونیم هفته قبل، پسر کاکایم از سوی پولیس ترکیه در استانبول بازداشت شده و به کمپ مهاجرین منتقل شده است. او برای کاریگری به ترکیه آمده بود و با ما زندگی میکرد. اکنون هیچ اطلاعی از او نداریم؛ خانوادهاش در کابل و ما در اینجا پریشان وضعیتش هستیم.» اما شماری از افرادی که پس از بازداشت از سوی پولیس ترکیه و پس از مدتی زندانیشدن در کمپها به افغانستان بازگردانده شدهاند، حکایتهایی از سختیهای مهاجرت و زندگی در کمپها دارند. مرا به کمپ انتقال دادند که روزهای بسیار دشواری را سپری کردم.
محب، یکی از آنان، به رادیو آزادی گفت: «من از اینجا بهخاطر کاریگری به ایران و از آنجا از راههای قاچاق به ترکیه رفته بودم. مدت هشت ماه را در ترکیه سپری کردم که بهدست پولیس افتادم و بازداشت شدم. بعداً مرا به کمپ انتقال دادند که روزهای بسیار دشواری را سپری کردم. همهٔ مهاجرین در وضعیت بد قرار داشتند. بعداً اثر انگشت مرا گرفتند و دیپورت کردند. حالا هم بیکار هستم.» این نگرانیها و مشکلات در حالی مطرح میشود که بهتازگی ادارهٔ مهاجرت ترکیه از بازداشت بیش از ۳۰هزار مهاجر افغان فاقد اسناد قانونی، از آغاز سال جاری تا ۱۶ اکتوبر سال روان، در سراسر آن کشور خبر داده است. بهگفتهٔ این اداره، در مجموع بیش از ۱۲۲هزار مهاجر فاقد اسناد در سراسر ترکیه بازداشت شدهاند که افغانها بزرگترین گروه را در میان آنان تشکیل میدهند. بر اساس معلومات این اداره، که تحت نظارت وزارت داخلهٔ ترکیه فعالیت میکند، سایر بازداشتشدگان شامل شهروندان ازبکستان، ترکمنستان، ایران، مراکش، عراق، مصر، سودان و یمناند. مقامات ادارهٔ مهاجرت ترکیه گفتهاند که این بازداشتها بخشی از سیاست گستردهٔ حکومت ترکیه برای تنظیم ورود و حضور مهاجران غیرقانونی است و در شهرهای متعدد در سراسر این کشور انجام شده است. خبر بازداشت افغانها در ترکیه در حالی منتشر میشود که بهتازگی گارد ساحلی ترکیه گفته است جسد «۱۶ مهاجر غیرقانونی و یک قاچاقبر» پیدا شده است. آنان زمانی جان باختند که قایق بادی آنها روز جمعه در سواحل ترکیه غرق شد.
|
28.10.2025 صدای آلمان رسانههای پاکستانی شام یکشنبه گزارش دادند که مذاکرات اداره طالبان و حکومت پاکستان در استانبول به خاطر مواضع سخت دو جانب تقریباً به بنبست رسیده است. روزنامه پاکستانی «دان» گزارش داد که جانب پاکستانی «موضع نهایی» خود را به جانب افغانستان ارائه کرد و گفتگوها زمانی به بنبست رسید که هیئت طالبان تمایلی به اقدامات قابل تائید در برابر پناهگاههای تحریک طالبان پاکستانی و دیگر گروههای شبهنظامی نشان نداد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! روزنامه پاکستانی «د نیوز» گزارش داده است که دو جانب مذاکرات را روز دوشنبه پس از آن از سر گرفتند که جانب طالبان پاسخهای خود به تقاضاهای پاکستان را ارائه کردند. این روزنامه افزود که این پاسخ در ساعت ۲ نیمه شب به جانب پاکستانی ارائه شده است. خبرگزاری رویترز نیز به نقل از سه منبع آگاه گزارش داده است که دو جانب به مذاکرات خود برای سومین روز در استانبول ادامه میدهند. تهدید به جنگ آشکاردو کشور همسایه پس از چند روز درگیریهای مرزی که دهها کشته به جا گذاشت، به تاریخ ۱۹ اکتوبر در مذاکراتی در دوحه با آتشبس موافقت کردند. این بدترین خشونتها از زمان قدرتگیری طالبان در کابل در سال ۲۰۲۱ خوانده میشوند. دومین دور مذاکرات در حال حاضر با میانجیگری ترکیه با هدف دستیابی به آتشبس دراز مدت جریان دارد، اما هر دو طرف برداشت کاملاً متفاوتی از مذاکرات ارائه داده اند. دو منبع امنیتی پاکستان، طالبان افغانستان را به عدم همکاری در روند مذاکرات متهم کردند. یکی از منابع گفت: «هیئت پاکستانی واضح کرده است که هیچ سازشی در مورد خواستههای اصلی ما در مورد تروریسم فرامرزی امکانپذیر نیست.» یکی از نمایندگان طالبان در مذاکرات، این ادعا را که این گروه اسلامگرا مذاکرات را متوقف میکند، «نادرست» خوانده و افزوده است که بحثها هنوز در جریان است. به گفته او «در مجموع، دیدار به خوبی پیش میرود و ما در فضای دوستانه در مورد چندین موضوع گفتگو کردیم.» این منابع بنا بر دلایلی نخواستند که نامش شان ذکر شود. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در گفتگو با تلویزیون ملی افغانستان گفته است که منتظر نتایج مذاکرات جاری در استانبول هستند. او افزوده است که اداره طالبان خواهان گفتگو است و به حل مشکلات از طریق گفتگو باور دارد. سخنگوی وزارت خارجه پاکستان از اظهار نظر در مورد وضعیت فعلی مذاکرات خودداری کرد. این مذاکرات پس از آن برگزار میشود که روز شنبه وزیر دفاع پاکستان گفت که معتقد است افغانستان خواهان صلح است، اما عدم دستیابی به توافق در مذاکرات استانبول به معنای «جنگ آشکار» خواهد بود.
ترامپ پیشنهاد میانجیگری را تکرار کردنا وقت روز یکشنبه، دونالد ترامپ، رئیس جمهورایالات متحده امریکا بار دیگر پیشنهاد کمک به پایان درگیری میان این دو کشور را داد. ترامپ در حاشیه یک اجلاس منطقهای در کوالالامپور، پایتخت مالیزیا، گفت: «من این را به زودی حل خواهم کرد. من هر دو جانب را میشناسم.» او افزود: «شکی ندارم که ما این کار را زود انجام خواهیم داد.» درگیری میان اداره طالبان و پاکستان در ماه روان میلادی پس از آن آغاز شد که پاکستان با حمله هوایی بر کابل، رهبر طالبان پاکستانی را هدف قرار داد. طالبان پاکستانی یک گروه شبه نظامی جدای از اداره طالبان افغانستان است. اداره طالبان نیز با حمله بر پستههای نظامی پاکستان در امتداد مرز ۲۶۰۰ کیلومتری با این کشور به این حمله واکنش نشان دادند. پاکستان طالبان را متهم میکند که به طالبان پاکستانی اجازه داده با معافیت در داخل افغانستان فعالیت کنند و از آنجا حملاتی را علیه نیروهای امنیتی پاکستان انجام دهند. اما اداره طالبان این ادعا را رد میکند.
|
28.10.2025 دویچه ویلی د امریکا متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو وویل چې د غزې تړانګې دایمي ویش یې په کاري پلان کې نه دی شامل او اصلي هدف د غزې په بشپړ ډول بې وسلې کول او د دغې سیمې د امنیت تضمینول دي. د فرانسې خبري آژانس د رپوټ پر بنسټ روبیو د دې مطلب په بیانولو سره چې «اسرائیل هم د غزې اشغالولو ته لیوالتیا نه لري» وویل، سره له دې چې اسرائیلي ځواکونه په هغو سیمو کې موجود دي چې د بیارغونې په لومړیتوب کې قرار لري، خو دا یو موقتي وضعیت دی او د پرمختګ په دوام سره به د اوربند بهیر تغیر وکړي. د غزې د اوربند د موافقې په اساس،اسرائیلي ځواکونو د «زیړې کرښې» په نوم ساحې پورې پر شا تګ کړی دی. د امریکایي چارواکو په حواله د غزې د بیارغونې مرستې به په لومړي پړاو کې د اسرائیل تر کنترول لاندې سیمو پورې محدودې وې. روبیو دې خبرې ته په اشارې چې د حماس ترهګره ډله نباید د غزې په راتلونکې کې رول ولري، زیاته کړه: «نړیوال سوله ساتي ځواکونه باید ګام په ګام مخته لاړ شي، څو ټوله غزه بې وسلې شي. په هره اندازه چې غزه له ترهګرۍ پاک کیدو ته نزدې کیږي، وضعیت با ثباته کیږي. دا اوږدمهاله پروګرام دی او اسرائیلیانو په ښکاره ویلي دي چې د غزې د اشغالولو اراده نه لري.» د سوله ساتو ځواکونو په ترکیب کې ابهامد اسرائیلي ورځپاڼې «هاآرتص» د رپوټ پر بنسټ د اسرائیل لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو د دې پوښتنې په ځواب کې چې امریکا د اسرائیل امنیتي سیاست دغه هیواد ته دیکته کوي وویل چې اسرائیل به په خپل صلاحیت دا تعینوي چې کوم نړیوال ځواکونه به په غزه کې د اوربند د موافقې برخه وي او کوم نه. دغه څرګندونې په داسې شرایطو کې کیږي چې تر اوسه پورې روښانه نه ده چې آیا عربي هیوادونه او نور هیوادونه به غزې ته د سوله ساتې ځواکونو په چوکاټ کې د خپلو سرتیرو استولو ته اماده وي او که نه. بل لور ته د ترمپ حکومت غزې ته د امریکایي سرتیرو استول رد کړي دي، خو د نړیوالو رسنیو د رپوټونو په حواله په دې څو ملیتي ځواکونو کې د مشارکت له پاره له انډونیزیا، متحده عربي اماراتو، مصر، قطر، ترکیې او اذربایجان جمهوریت سره خبرې شوې دي. نتانیاهو د خپلو خبرو په دوام وویل: «مونږ د خپل امنیت کنترول په لاس کې لرو او همدارنګه په واضح ډول مو اعلان کړی دی چې د نړیوالو ځواکونو په هکله، دا اسرائیل دی چې ټاکي به کوم ځواکونه مونږ ته د منلو وړ نه دي، مونږ په همدې ډول عمل کړی او ورته به دوام ورکوو.»
|
27.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: هیأت پاکستانی در جریان مذاکرات با طالبان در استانبول ترکیه، تأکید کرده که حمایت و پناهدادن طالبان به گروههای تروریستی، بهویژه آنهایی که علیه پاکستان فعالیت میکنند، برای اسلامآباد قابلقبول نیست. رسانههای پاکستانی، روز یکشنبه، ۴ عقرب، گزارش دادهاند که در این نشست، هیأت پاکستانی از طالبان خواسته تا برای پایاندادن به تهدیدهای امنیتی از خاک افغانستان، اقدامات عملی و موثر انجام دهند. طبق گزارشها، استدلالهای هیأت طالبان در این نشست غیرمنطقی و دور از واقعیتهای میدانی بوده است. در گزارشها آمده که به باور مذاکرهکنندهگان پاکستانی، نشانههایی وجود دارد که طالبان در پی «دستورکاری» مبهم هستند. به گفته آنان این دستورکار نه به نفع ثبات افغانستان، نه به سود پاکستان و نه هم به خیر منطقه است. هیأت پاکستانی در این نشست گفته که ادامه و پیشرفت مذاکرات به رفتار مثبت طالبان بستهگی دارد. این در حالی است که دور دوم مذاکرات میان طالبان و پاکستان برای دستیابی به میکانیسم نظارت و مبارزه با گروههای تروریستی، در استانبول آغاز شده است. قرار است در این مذاکرات برای رسیدن به یک توافق سیاسی بلند مدت نیز پرداخته شود.
|
27.10.2025 بی بی سی د ترکیې په استانبول کې د افغانستان او پاکستان تر منځ د خبرو دویم پړاو په دویمه ورځ هم روان دی. په استانبول کې د بي بي سي خبریال یما بارز وايي، د لومړۍ ورځې خبرې تېره شپه ناوخته پای ته ورسېدې. د یوې سرچینې په وینا د تېرې ورځې په خبرو کې دواړو لوریو د هغه څه عملي کېدو او څار لپاره چې تېره اونۍ د قطر په دوحه کې پرې تفاهم شوی و، د خپلو طرحو مسودې وړاندې کړې. د سرچینې په وینا په دې کې د یوه او بل پر ضد د خپلې خاورې او وسله والو ډلو نه کارولو موضوعات شامل دي. بل لور په یوه تازه اعلامیه کې د پاکستان پوځ د یو شمېر وسله والو وژلو ادعا کړې، چې د دوی په خبره له افغانستانه یې پاکستان ته د ننوتلو هڅه کوله. بل لور یوې سرچینې بي بي سي ته وویل، په استانبول کې له ډېرو اوږدو او پرلپسې خبرو وروسته له ځايي مهال سره سم د شپې پر دوو بجو د طالبانو حکومت پلاوي پاکستاني لوري ته د خپلې طرحې وروستۍ مسوده سپارلې ده. سرچینه زیاتوي په مسوده کې ویل شوي، پاکستان باید ډاډ ورکړي، چې د افغانستان ځمکنی او هوايي حریم به نه نقضوي او هېڅ یوې ډلې او مخالف ځواک ته به اجازه نه ورکوي، چې د افغانستان پر ضد د پاکستان خاوره وکاروي.
|
27.10.2025 دآزادی رادیو افغانستان ته د پاکستان د دفاع د وزیر خواجه اصف له خوا د ښکاره جګړې ګواښ د امریکایي سیاستوال زلمي خلیلزاد غبرګون پارولی. د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وایي، افغانستان ته د پاکستان د دفاع د وزیر له خوا د ښکاره جګړې ګواښ "پوره بې مسولیتي" ده. خلیلزاد نن یکشنبه پر خپله ایکس پاڼه لیکلي، خواجه اصف له افغانستان او د پاکستان له پښتنو سره په دښمنۍ مشهور دی او پوښتلي یې دي، ایا دا ښه نظریه ده چې د یوه شخص احساسات پاکستان جګړې خواته بوځي؟ خواجه اصف پرون په سیالکوټ کې یوې غونډې ته وویل، که یې د طالبانو له حکومت سره ستونزې د خبرو له لارې هوارې نه شي، له افغانستان سره " ښکاره جګړه" پیلوي. د طالبانو حکومت د خواجه اصف پر خبرو تبصره نه ده کړې، خو مخکې یې ویلي، تر څو چې پر افغانستان برید ونه شي، دوی پاکستان باندې حمله نه کوي. خلیلزاد ویلي، د افغانستان او پاکستان جګړه دواړو لورو ته زیان اړونکې ده او باید ترې ډډه وشي. دا څرګندونې داسې مهال کیږي چې پاکستان په دې وروستیو کې پر کابل او پکتیکا هوایي بریدونه وکړل چې وروسته طالبانو د ډیورند کرښې په اوږدو کې پر پاکستاني پوځیانو غچ اخیستونکې حملې وکړې. په دغو بریدونو او د پاکستاني پوځیانو په ځوابي ډزو کې دواړو لورو ته لسګونه پوځیان او ملکیان ووژل شول. که څه هم د اکتوبر په ۱۸مه، دوحه کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سملاسي اوربند هوکړه وشوه، خو حالات لا نورمال نه دي او د تګ راتګ او سوداګرۍ لارې تړلې دي.
|
27.10.2025 رادیو آزادی شورای مهاجرین ناروی (آنآرسی) با ابراز نگرانی از وخامت اوضاع بشری و اقتصادی در غرب افغانستان میگوید که سال های متمادی خشکسالی، بخش زراعت را ویران کرده و باعث افزایش بیکاری و فقر به ویژه در ولایت بادغیس شده است. (آنآرسی) روز شنبه، ۲۵ اکتوبر، در صفحه ایکس خود همچنان هشدار داده که بازگشت شمار فزایندهٔ مهاجران این بحران را عمیقتر ساخته است. شورای مهاجرین ناروی در ادامه افزوده است که کاهش کمکها ظرفیت ارائهٔ حمایت را محدود ساخته و تأکید کرده است که اقدام فوری از سوی تمویل کنندگان بسیار ضروری است. در همین یکی دو سال گذشته باور کنید چیزی که کشت میکنیم همان را بدست نمیآوریم
زلمی، یکی از دهقانان در ولسوالی سنگ آتش ولایت بادغیس، یکشنبه، ۲۶ اکتوبر، به رادیو آزادی در این مورد گفت: "در این چند سال آخر، معمولاً یا با خشکسالی روبهرو هستیم یا طوفان های شدیدی میشود؛ محصولات ما از بین میرود. در همین یکی دو سال گذشته باور کنید چیزی که کشت میکنیم همان را بدست نمیآوریم. مصارف گاورانی و زحماتی که میکشیم یک طرف، حتی مصارف خود را بدست نمیآوریم. این مشکلات واقعاً روزگار دهقانان را دشوار ساخته و همه ساله ما متضرر هستیم." همزمان، زاهدالله احمدی، دهقان در ولسوالی مقر ولایت بادغیس، نیز به رادیو آزادی گفت: "امسال محصولات زراعتی ما به شدت آسیب دیده، وضعیت بسیار خراب است. باور کنید تمام زحمات ما بینتیجه مانده و هیچ محصول برداشت نتوانستیم، اکنون زمستان رسیده و ما هم بیکار ماندیم؛ نه محصولی داریم و نه منبع درآمد." امسال محصولات زراعتی ما به شدت آسیب دیده، وضعیت بسیار خراب است. باور کنید تمام زحمات ما بینتیجه مانده
با این حال، مشکلات تنها به ولایت بادغیس درغرب افغانستان محدود نیست. بازگشت گستردهٔ مهاجران از کشورهای همسایه، فشار مضاعفی بر منابع و اقتصاد محلی در ولایت های دیگر نیز وارد کرده است. ثناگل، یکی از مهاجران برگشته از پاکستان در ولایت لغمان، به رادیو آزادی گفت: "اینجا غریبی است. پولی که یو ان اچ سی آر برای ما داده بود، به کرایهٔ موتر دادیم. صدای ما را کی بلند کند، کی بشنود؟ در میان مهاجرین زنان بیوه، ایتام و کسانی اند که کار کرده نمیتوانند، کسی که توان کار کردن را دارد هم کار نیست؛ این چطور شود؟"
|
27.10.2025 صدای آلمان پس از درگیریهای چندین روزه بین طالبان و پاکستان که منجر به کشته شدن دهها نفر شد، دو طرف تلاش دارند در استانبول ترکیه برای صلح و ثبات پایدار باهم به تفاهم برسند. طالبان و اسلامآباد، یک دیگر را متهم به آغاز درگیریها میکنند. این مرگبارترین درگیری بین دو کشور در چند سال گذشته بود و روابط طالبان و پاکستان در پایینترین سطح تنزیل یافت. همزمان با این درگیریها، نگرانیهایی به وجود آمدند که گروههای مسلح دیگر مانند القاعده ممکن است با استفاده از این وضعیت بار دیگر عرض اندام کنند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پاکستان، طالبان را به نادیده گرفتن شبهنظامیانی که برای حملات از مرز عبور میکنند، متهم میکند؛ اتهامی که طالبان افغان آن را رد میکنند. ادامه مذاکرات طالبان و پاکستان در استانبولدور دوم مذاکرات بین هیئتهای طالبان و پاکستان روز شنبه در استانبول آغاز شد. در حال حاضر آتشبس بین دو کشور برقرار است، ولی مذاکرات استانبول به این موضوع تمرکز دارد که دو طرف به یک چهارچوب پایدار برای صلح و امنیت مرزی دست یابند. دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در حاشیه نشست «آسهآن» در مالیزیا گفت: «شنیدهام که پاکستان و افغانستان شروع به همکاری کردهاند. اما من این موضوع را خیلی سریع حل خواهم کرد.» او این اظهارات را هنگام شرکت در مراسم امضای توافقنامه صلح بین تایلند و کامبوج بیان کرد و افزود که رهبران پاکستان «افراد بزرگی» هستند. روزها درگیری بین افغانستان و پاکستان دهها کشته و صدها زخمی برجای گذاشتند. اگرچه پاکستان حمله به غیرنظامیان را تکذیب کرد و گفت که شبهنظامیان و مخفیگاههای آنها را هدف قرار میدهد.
|
27.10.2025 باختر د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر دونالد ترمپ د قطر په «العدیده» هوایي ډګر کې د لنډ مهاله توقف پر مهال د قطر له امیر شیخ تمیم بن حمد الثاني، لومړي وزیر شیخ محمد بن عبدالرحمن الثاني او د دغه هیواد د بهرنیو چارو له وزیر سره ولیدل. دغه لیدنه کتنه د امریکا د ولسمشر په الوتکه «ایرفورس ون» کې دننه او مالیزیا ته د ترمپ د سفر په مسیر کې ترسره شوې ده. د رسمي رپوټونو په حواله، د خبرو اترو اصلي محور په غزه کې د نړیوالو سوله ساتو ځواکونو مستقر کیدل و. ټاکل شوې ده چې دغه ځواکونه به د غزې له پاره د ترمپ د سولې طرحې د دویم پړاو په چوکاټ کې فعالیت وکړي او دنده به یې د حماس او اسرائیل ترمنځ د اوربند د عملي کیدو تضمینول او د امنیت ساتل وي. ترمپ خبریالانو ته وویل چې قطر مذاکراتو ته د زمینې مساعدولو او منځګړیتوب په برخه کې مهم رول درلود او اوس کولی شي په راتلونکي پړاو، یعنې د سوله ساتي ځواکونو په مستقر کولو کې نقش ولوبوي. د امریکا ولسمشر همدارنګه زیاته کړه: «هیله لرم چې دغه اوربند د ټولو خواو له پاره پایداره پاتې شي، ځکه ژمنه شوې ده او باید ورته ژمن پاتې شي.» د ترمپ په وینا ۵۹ هیوادونو په غزه کې په بین المللي ماموریت کې له ګډون کولو سره لیوالتیا ښودلې ده او دغه اقدام کولی شي په سیمه کې د سولې له پایدارۍ سره مرسته وکړي. مخکې تر دې د «کان» اسرائیلي شبکې رپوټ ورکړی و چې مصر، اذربایجان، قطر، اردن او انډونیزیا غزې ته د ځواکونو استولو له پاره خپله امادګي اعلان کړې ده. ترکیې هم ویلي دي چې د خپلو ځواکونو په استولو سره غواړي د اوربند د بهیر په څارنه کې ګډون ولري. په ورته وخت کې اسرائیل په دې ماموریت کې د ترکي ځواکونو له موجودیت سره مخالفت کړی دی. که څه هم مخکې تر دې دونالد ترمپ د حماس او اسرائیل ترمنځ د اوربند د موافقې په برخه کې د انقرې او د ترکیې د ولسمشر رجب طیب اردوغان د رول ستاینه کړې وه.
|
26.10.2025 دویچه ویلی د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر دونالد ترمپ د قطر په «العدیده» هوایي ډګر کې د لنډ مهاله توقف پر مهال د قطر له امیر شیخ تمیم بن حمد الثاني، لومړي وزیر شیخ محمد بن عبدالرحمن الثاني او د دغه هیواد د بهرنیو چارو له وزیر سره ولیدل. دغه لیدنه کتنه د امریکا د ولسمشر په الوتکه «ایرفورس ون» کې دننه او مالیزیا ته د ترمپ د سفر په مسیر کې ترسره شوې ده. د رسمي رپوټونو په حواله، د خبرو اترو اصلي محور په غزه کې د نړیوالو سوله ساتو ځواکونو مستقر کیدل و. ټاکل شوې ده چې دغه ځواکونه به د غزې له پاره د ترمپ د سولې طرحې د دویم پړاو په چوکاټ کې فعالیت وکړي او دنده به یې د حماس او اسرائیل ترمنځ د اوربند د عملي کیدو تضمینول او د امنیت ساتل وي. ترمپ خبریالانو ته وویل چې قطر مذاکراتو ته د زمینې مساعدولو او منځګړیتوب په برخه کې مهم رول درلود او اوس کولی شي په راتلونکي پړاو، یعنې د سوله ساتي ځواکونو په مستقر کولو کې نقش ولوبوي. د امریکا ولسمشر همدارنګه زیاته کړه: «هیله لرم چې دغه اوربند د ټولو خواو له پاره پایداره پاتې شي، ځکه ژمنه شوې ده او باید ورته ژمن پاتې شي.» د ترمپ په وینا ۵۹ هیوادونو په غزه کې په بین المللي ماموریت کې له ګډون کولو سره لیوالتیا ښودلې ده او دغه اقدام کولی شي په سیمه کې د سولې له پایدارۍ سره مرسته وکړي. مخکې تر دې د «کان» اسرائیلي شبکې رپوټ ورکړی و چې مصر، اذربایجان، قطر، اردن او انډونیزیا غزې ته د ځواکونو استولو له پاره خپله امادګي اعلان کړې ده. ترکیې هم ویلي دي چې د خپلو ځواکونو په استولو سره غواړي د اوربند د بهیر په څارنه کې ګډون ولري. په ورته وخت کې اسرائیل په دې ماموریت کې د ترکي ځواکونو له موجودیت سره مخالفت کړی دی. که څه هم مخکې تر دې دونالد ترمپ د حماس او اسرائیل ترمنځ د اوربند د موافقې په برخه کې د انقرې او د ترکیې د ولسمشر رجب طیب اردوغان د رول ستاینه کړې وه.
|
26.10.2025 روزنامه هشت صبح نتایج یک تحقیق تازه در امریکا نشان میدهد که چتباتهای هوش مصنوعی در مقایسه با انسانها تا ۵۰ درصد چاپلوستر عمل میکنند و معمولاً گفتههای کاربران را بدون بررسی تکرار یا تایید میکنند. نشریه علمی نیچر، روز شنبه، ۲۵ اکتوبر، گزارش داده این تحقیق که از سوی گروهی از پژوهشگران در موسسه فناوری فدرال زوریخ انجام شده، رفتار ۱۱ مدل زبانی بزرگ از جمله چتجیپیتی و جیمینی را در پاسخ به بیش از ۱۱هزار پرسش ارزیابی کرده است. پژوهشگران دریافتهاند که این مدلها در بسیاری موارد دیدگاه کاربر را تایید و حتا خطاهای آشکار را نادیده میگیرند. بر اساس یافتهها، GPT-5 کمترین میزان چاپلوسی (۲۹ درصد) و مدل DeepSeek-V3.1 بیشترین میزان چاپلوسی (۷۰ درصد) را از خود نشان داده است. پژوهشگران هشدار دادهاند که این گرایش در استفاده از هوش مصنوعی در علوم زیستی و پزشکی خطرناک است، زیرا میتواند به تکرار فرضیههای نادرست و تحلیلهای غلط منجر شود. پژوهشگران تاکید کردهاند که چاپلوسی در چتباتها میتواند دقت علمی را ضعیف کند و بر روند پژوهشهای دانشگاهی و تصمیمگیریهای تخصصی اثر منفی بگذارد. این در حالی است که در سالهای اخیر، استفاده از مدلهای زبانی بزرگ (LLMs) مانند ChatGPT و Gemini در دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنایع علمی بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
|
26.10.2025 بی بی سی د پاکستان او افغانستان ترمنځ په دوحه کې تر هوکړې وروسته د خبرو دویم پړاو نن شنبه د ترکیې په استانبول کې پيل شو. په افغانستان کې د طالبانو حکومت ویلي چې خپل پلاوی یې ورلېږلی دی. د طالبانو د حکومت د پلاوي مشري د کورنیو چارو وزارت مرستیال حاجي نجیب کوي چې مخکې د استخباراتو ریاست اداري مرستیال و. په پلاوي کې په نورو کسانو کې د طالبانو د حکومت د سیاسي کمېسیون یو غړی انس حقاني، د بهرنیو چارو وزارت لومړی سیاسي رییس نور احمد نور، د دفاع وزارت د اپراسیون مرستیال نورالرحمان نصرت او د بهرنیو چارو وزارت ویاند، عبدالقهار بلخي شامل دي. سرچینې وايي، په پاکستاني پلاوي کې لوړپوړي امنيتي چارواکي، په استخباراتي اداره کې د افغانستان د چارو مسؤول او د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزارت د افغانستان د برخې مسؤول شامل دي.
|
26.10.2025 دآزادی رادیو د طالب او پاکستاني چارواکو ترمنځ د خبرو او د دوحې له ناستې او هوکړې وروسته نن ترکیه د دواړو لوریو ترمنځ د خبرو اترو کوربنه ده. د دې ناستې نېټه د دوحې د ناستې پرمهال ټاکل شوې وه. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد پرون جمعه د اکتوبر ۲۴ مه په خپله اېکس پاڼه په یو بیان کې ویلي د کورنیو چارو وزارت د مرستیال حاجي نجیب په مشرۍ یو پلاوی په دې ناسته کې د ګډون په هدف استانبول ته رسېدلی دی. یو شمېر پاکستاني خبریالانو د سرچینو له قوله ویلي چې د پاکستان له اړخه په دې ناسته کې د ګډون په هدف د افغانستان لپاره د پاکستان د استخباراتو مسول، د پوځ عملیاتي مشر او د بهرنیو چارو وزارت استازی ترکیې ته رسېدلي دي. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي، په دې ناسته کې له پاکستاني اړخ سره د څو ورځې وړاندې د دوحې د هوکړې په تعقیب او د باقي پاتې مسلو په اړه خبرې اترې کیږي، خو نوموړي په دې اړه نور جزیات نه دي ورکړي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویاند طاهر حسین اندرابي بیا پرون جمعه د اکتوبر ۲۴ په خپل اوونیز خبري کنفرانس کې وویل تمه ده چې په دغه غونډه کې د ستونزو د هواري په اړه پر یوه ثابت میکانیزم سلا وشي. نوموړي ویلي په استانبول کې د څارنې د یو ټینګ تصدیق وړ میکانیزم د جوړېدو تمه لري تر څو د ترهګرۍ هغه ګواښ له منځه یوسي چې د افغانستان له خاوري پاکستان ته متوجه دي. د افغانستان له خاورې پاکستان ته ورپېښ ګواښ هغه تور دی چې دا هیواد یې همیش په طالبانو پورې کوي خو په افغانستان کې د طالبانو حکومت دغه ادعاوې په وار وار رد کړي او ویلي یې دي چې ترهګري د پاکستان کورنۍ مسله ده چې باید په خپل کور یې ختمه کړي. په همدې حال د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو په وزارت کې یو شمېر سرچینو د نوم د نه ښودلو او غږ نه خپرولو په شرط ازادي راډيو ته ویلي چې د ترکیې ناسته درې ورځې دوام کوي او دا چې د دواړو هیوادونو تخنیکي ډلې به د اوربند په غځولو، امنیتي همکاریو ، دوه اړخیزې سوداګرۍ او له پاکستانه د افغان کډوالو په ستنېدو خبرې وکړي.
|
26.10.2025 رادیو آزادی وزارت خارجه پاکستان اعلام کرده که تا زمان تکمیل ارزیابی وضعیت امنیتی، راههای تجارتی و ترانزیتی با افغانستان همچنان مسدود خواهد بود. طاهر حسین اندرابی، سخنگوی این وزارت، روز جمعه، ۲۴ اکتوبر، در جریان کنفرانس مطبوعاتی هفتگی این وزارت گفت که «جان پاکستانیها ارزشمندتر از هر کالای تجارتی است.» او افزود که در نقاط مرزی مانند چمن و انگور اده، حکومت از مشکلات تاجران آگاه است و مردم عادی نیز به دلیل کمبود کالاها متضرر میشوند. او اما تأکید کرد که حملات مسلحانه با استفاده از گذرگاههایی که مرتبط به تجارت ترانزیتی افغانستان است صورت گرفته که منجر به کشته شدن چندین شهروند پاکستانی شده است. اندرابی گفت که این موضوع آنها را عمیقاً متأثر ساخته است و از اینرو پاکستان باید یک اولویت بسیار واضح در مورد تجارت ترانزیتی افغانستان و امنیت ملی داشته باشد، زیرا به گفته او، زندگی و امنیت پاکستانیها اولویت اصلی آنها باقی مانده است. این تصمیم حکومت پاکستان، حالا تاجران افغان را که با پاکستان داد و ستد تجارتی دارند، بهشدت نگران کرده است. به سبب راهبندی، به میوه و سبزی افغانستان صدمهی بزرگ وارد شده است. تاجران ما بسیار متضرر شدند، تقریباً در حدود هفتصد تا هشتصد میلیون افغانی اموال فاسد شد.
عبدالغفور، یکی از تاجران سبزی و میوه، میگوید در چند روز گذشته که گذرگاه بین دو کشور مسدود مانده، آسیب شدید به تاجران رسیده و ادامهی این وضعیت زیان زیادی را به تاجران دو طرف وارد خواهد کرد. «به سبب راهبندی، به میوه و سبزی افغانستان صدمهی بزرگ وارد شده است. تاجران ما بسیار متضرر شدند، تقریباً در حدود هفتصد تا هشتصد میلیون افغانی اموال فاسد شد. در مسیرهای تورخم، غلامخان، انگور اده و دیگر مسیرها، مسدود شدن راهها ضرر بزرگ به تاجران افغان و پاکستان است، چون فصل میوهی پاکستان شروع میشود، به خودشان هم ضرر است. حالا این مشکل ایجاد شده است، اما به نظر من در این کار فایدهی هیچ کشوری نیست.» در کنار صادرکنندهها، برخی تاجران که از پاکستان اموالشان را وارد افغانستان میکنند، نیز از این تصمیم پاکستان نگران هستند.
|
26.10.2025 صدای آلمان نیویارک ټایمز ورځپاڼې د اسرائیل او متحده ایالاتو د پوځي سرچینو په حواله رپوټ ورکړی دی چې د امریکا بې پيلوټه الوتکې د اسرائیلیانو په خوښه په غزې تړانګه کې د میداني فعالیتونو انځورونه اخلي. دغه بې پيلوټه الوتکې د اسرائیل په سویل کې د امریکا متحده ایالاتو د همغږۍ مرکز د فعالیتونو ملاتړ کوي چې د تیرې اونۍ راهیسې د بشردوستانه ضرورتونو او اوربند مراعتولو نظارت کوي. په ورته وخت کې رپوټونه وایي چې امریکایي لوری ترجیح ورکوي چې د اسرائیل پر معلوماتو د تکیه کولو پر ځای د وضعیت د ارزونې له پاره د خپلو بې پيلوټه الوتکو په وسیله له اخیستل کیدونکو ویډیوګانو یا انځورونو څخه استفاده وکړي. په داسې حال کې چې د غزې جګړه د زیاتیدو په حال کې ده، د اسرائیل او امریکا د حکومتونو ترمنځ په پرله پسې ډول اختلافات رامنځته شوي دي. د متحده ایالاتو دفاع وزارت او د اسرائیل پوځ هیڅ یوه یې د نیویارک ټایمز پوښتنو ته ځواب نه دی ورکړی.
|
26.10.2025 دویچه ویلی بانک آینده ایران که در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد، شبکهای از ۲۷۰ شعبه در سراسر این کشور داشت که ۱۵۰ شعبه آن فقط در تهران بوند. اما به گزارش خبرگزاری ایسنا، این بانک اخیراً به دلیل قرضه فلج شده بود و ضرر انباشته آن به حدود ۵،۲ میلیارد دالر میرسید. بانک آینده تقریباً ۲،۹ میلیارد دالر قرضداری داشت. روز شنبه، یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه گزارش داد که صفهای مشتریان در بیرون شعبه سابق بانک آینده در تهران دیده میشدند و پولیس نیز در آنجا حضور داشت. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پس از تصمیم بانک مرکزی، داراییهای بانک آینده به بانک ملی که یک بانک دولتی است، تعلق گرفت. بانک ملی تضمین داده است آنانی که در این بانک پول داشتند، میتوانند در بانک ملی سرمایههای شان را حفظ کنند. ابوالفضل نجارزاده، مدیر بانک ملی، روز شنبه در تلویزیون دولتی این کشور گفت: «انتقال از بانک آینده به بانک ملی اکنون کامل شده است.» روز پنجشنبه، علی مدنیزاده، وزیر اقتصاد ایران، گفت که مشتریان بانک آینده «نگران نباشند.» در ماه سپتمبر، سازمان ملل متحد تحریمهای شدیدی را علیه ایران اعمال کرد. این اقدام پس از ماهها دیپلماسی پرتنش با هدف احیای مذاکرات هستهای انجام شد، زمانی که نیروهای اسرائیلی و ایالات متحده امریکا تاسیسات هستهای ایران را بمباران کردند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! این تحریمها «بازگشت سریع» اقداماتی هستند که در سال ۲۰۱۵، برداشته شده بود. دلیل رفع تحریمها در آن زمان این بود که ایران با محدودیتهای عمدهبر برنامه هستهای خود تحت توافقی که توسط باراک اوباما، رئیس جمهور سابق امریکا مذاکره شده بود، موافقت کرد. اما دونالد ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود از این توافق خارج شد و همان زمان تحریمهای گستردهای را بر ایران اعمال کرد.
|
25.10.2025 روزنامه هشت صبح وزارت خارجه ایالات متحده استیون فاگین، دیپلمات کهنهکار و سفیر فعلی امریکا در یمن را به عنوان فرمانده غیرنظامی مرکز هماهنگی اجرای توافق غزه منصوب کرده است. خبرگزاری رویترز، روز جمعه، ۲۴ اکتوبر، گزارش داده که این اعلامیه پس از بازدید مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا، از مرکز هماهنگی غیرنظامی در جنوب تلآویو صادر شده است. بربنیاد گزارش، این مرکز وظیفه نظارت بر اجرای توافق صلح، هماهنگی کمکهای بشردوستانه و بازسازی در نوار غزه را بر عهده دارد. روبیو در جریان بازدید گفته است که شمار دیپلماتهای امریکایی مستقر در این مرکز افزایش خواهد یافت و آنها به حدود ۲۰۰ سرباز امریکایی که در بخشهای لوجستیک، مهندسی و امنیت فعالیت دارند، خواهند پیوست. استیون فاگین از سال ۱۹۹۷ در وزارت
|
25.10.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد وايي، د دوحې د خبرو دویم پړاو لپاره د دوی پلاوی د کورنیو چارو وزارت مرستیال حاجي نجیب په مشرۍ ترکیې ته روان شوی. ښاغلي مجاهد په یوه اېکس پیغام کې ویلي، په دې ناسته کې به ''د باقې پاتې مسائلو په اړه خبرې اترې کیږي.'' په پام کې ده، دا خبرې به سبا شنبه د ترکیې په کوربتوب په استانبول کې پیل شي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند تمه ښودلې چې په دې غونډه کې د څارنې یو ټینګ او تایید وړ میکانیزم رامنځ ته شي. دې X پوسټ نه تېرشئایا له X نه د منځپانګې اجازه شته؟دې لیکنه کې له social media راخیستل شوي مواد شته. له ښودلو وړاندې یې ستاسې اجازه پکار ده، ځکه ښایيکوکیز یا بله تکنالوژي پکې کارول شوې وي. کولی شئ له اجازې مخکې د social media site پالیسي ولولئ. د دې لپاره غوښتنه ومنئ او مخکې لاړ شئ خبرداری: بي بي سي د بهرنیو وېبپاڼو د منځپانګې مسؤله نه دهد پوسټ X پای سرچینې وايي، ټاکل شوې د دواړو حکومتونو تخنیکي ټیمونه د اوربند پر غځولو، امنیتي همکاریو، دوه اړخیزې سوداګرۍ او له پاکستانه د افغان کډوالو پر ستنېدو خبرې وکړي. د پاکستان او افغانستان د حکومتونو پلاوي په قطر کې تر سلا شوي اوربند وروسته د ترکیې په استانبول ښار کې پر دې خبرې کوي چې د هغه اوربند د غځېدو او اړوندو چارو په اړه یوې اوږدمهالې هوکړې ته ورسېږي.
|
25.10.2025 دآزادی رادیو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ دا اونۍ اسیا ته مهم سفر پیلوي او د چین له ولسمشر شي جین پینګ سره یې لیدو کتو د نړیوالو پام ځانته اړولی دی. ټرمپ به په دغه سفر کې مالیزیا، جاپان او جنوبي کوریا ته ولاړ شي او دا یې سپینې ماڼۍ ته له بیا راتګ وروسته اسیا ته لومړنی سفر دی. ټاکل شوې نوموړی د اکتوبر په ۳۰مه د اسیا پاسفیک اقتصادي همکاریو د غونډې په څنډه کې، چې په جنوبي کوریا کې جوړیږي، د چین له رهبر او ولسمشر شي جین پینګ سره وګوري. د واشنګټن او بیجینګ ترمنځ په اقتصادي جګړه کې له تازه نانندریو سره سره ټرمپ ویلي، هیله لري چې له چین سره " پر ټولو شیانو" موافقې ته ورسیږي. هغه لومړی مالیزیا ته ځي چې هلته به آسه آن په نوم غونډه کې ګډون وکړي. مالیزیا کې به نوموړی د امریکا او مالیزیا ترمنځ د سوداګرۍ هوکړه وکړي او د تایلند او کمبودیا ترمنځ د سولې هوکړې شاهد به هم و اوسي. وروسته بیا توکیو ته ځي او د جاپان له لومړنۍ ښځینه صدر اعظمې سانائه تاکایچی سره به وګوري. د هغه د سفر ډیره برخه به پر جنوبي کوریا متمرکزه وي، چیرته به چې ټرمپ د هغه هېواد له ولسمشر سره ګوري او یوه میلمستیا کې به برخه اخلي. وروسته همدې جنوبي کوریا کې د چین له ولسمشر سره ګوري چې نړیوال بازارونه به یې جدي څارنه کوي. راپورونه وایي، جنوبي کوریا ممکن ټرمپ ته خپل تر ټولو لوړ دولتي مډال ورکړي. فرانس پریس وایي، د شمالي کوریا له خوا د بالستیک توغندیو تازه ازموینې د شمالي کوریا له مشر کیم جونګ اون سره د ټرمپ د بیا لیدو احتمال زیات کړی دی.
|
25.10.2025 رادیو آزادی دومین دور گفتوگوها دربارهی توافق آتشبس میان طالبان و پاکستان قرار است فردا در شهر استانبول برگزار شود. دو طرف پیشتر، در ۱۸ اکتوبر، با میانجیگری قطر و ترکیه در دوحه بر سر آتشبس به توافق رسیده بودند. وزیر دفاع طالبان، که به نمایندگی از افغانستان توافق آتشبس را با وزیر دفاع پاکستان امضا کرده بود، در صحبت با الجزیره گفته است در نشست استانبول دربارهی راههای اجرای آتشبس و ایجاد یک سازوکار مشخص گفتوگو خواهد شد؛ سازوکاری که نهتنها میان افغانستان و پاکستان، بلکه در کل منطقه به صلح و ثبات پایدار کمک کند. در توافق دوحه، دو طرف بر آتشبس فوری تعهد کرده بودند و پس از آن، درگیریهای شدید در امتداد خط دیورند متوقف شد، هرچند گزارشهایی از حملات موشکی پاکستان در برخی مناطق منتشر گردید. طالبان در آن توافق پذیرفته بودند که از گروههای ضدپاکستانی حمایت نکنند. سخنگوی وزارت خارجهی پاکستان، شفقعلیخان، امروز در یک کنفرانس خبری گفت که کشورش امیدوار است طالبان گامهای قاطع برای از میان بردن گروههای تروریستی بردارند. او افزود که هیئت پاکستانی با این امید به نشست استانبول میرود که در آنجا یک راهکار نظارتی قوی ایجاد شود. شفقعلیخان گفت: پاکستان همچنان امیدوار است که در نشست آینده در استانبول، یک راهکار و مکانیزم نظارتی بسیار نیرومند و پایدار ایجاد شود تا از نفوذ تروریسم از خاک افغانستان به پاکستان جلوگیری شده و از تلفات بیشتر شهروندان پاکستانی پیشگیری گردد. پاکستان به دنبال تشدید تنشها نیست، اما از طالبان میخواهد تعهدات خود در برابر جامعهی جهانی را عملی کرده و علیه گروههای تروریستی اقدامات قاطع انجام دهند.»
|
25.10.2025 صدای آلمان حکومتهای امریکا و آلمان با تأکید از اسرائیل خواستهاند که فوراً برنامههای مربوط به الحاق کرانه باختری را متوقف کند. سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان به خبرگزاری رویترز گفت: «رأیگیریهای روز چهارشنبه در کنست [پارلمان اسرائیل] درباره طرحهای قانونی برای الحاق بخشهایی از کرانه باختری، در مسیری قرار دارد که ما آن را کاملاً اشتباه میدانیم.» به گفته او، حکومت آلمان هرگونه الحاق مغایر با حقوق بینالملل را رد میکند. حکومت آلمان گفته که در شرایط فعلی، تمام تلاشها باید بر حفظ آتشبس تازه برقرار شده در نوار غزه و اجرای کامل طرح صلح ۲۰ مادهای متمرکز باشد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! سخنگوی وزارت خارجه آلمان تأکید کرد که از دید حکومت آلمان، راهحل دو کشوری برای اسرائیلیها و فلسطینیها تنها راه تضمین زندگی هر دو طرف در صلح، امنیت و کرامت است. به گفته او این شامل حق فلسطینیها برای داشتن کشوری مستقل نیز میشود. پارلمان اسرائیل راه را برای الحاق هموار میکندروز چهارشنبه این هفته پارلمان اسرائیل (کنست) با اکثریت آرا به پیشبرد دو طرح قانونی برای الحاق کرانه باختری رأی داد. طرح اول شامل گسترش قوانین اسرائیلی به تمام شهرکهای اسرائیلی در کرانه باختری است. طرح دوم که محدودتر است، به الحاق یک شهرک بزرگ در شرق اورشلیم مربوط میشود. نمایندگان راستگرا از هر دو طرح حمایت کردند، هرچند که نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و اکثریت اعضای حزب او لیکود در حال حاضر با چنین اقدامی مخالفت کرده اند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! اسرائیل بهطور سیستماتیک شهرکسازی در کرانه باختری را گسترش داده است. این شهرکها از سوی سازمان ملل متحد و بخش بزرگی از جامعه بینالمللی غیرقانونی و مغایر با حقوق بینالملل تلقی میشوند. فلسطینیها کرانه باختری و اورشلیم شرقی را برای تشکیل کشور مستقل آینده خود مطالبه میکنند.
هشدار امریکا در مورد الحاقمارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا، که روز پنجشنبه برای گفتگو وارد اسرائیل شد، بار دیگر به حکومت اسرائیل نسبت به برنامههای الحاق هشدار داد. او با اشاره به طرح ۲۰ مادهای رئیسجمهور دونالد ترامپ برای غزه، گفت این تلاشها «تهدیدی برای توافق صلح» هستند. بر اساس این طرح، توافق آتشبس میان اسرائیل و سازمان تروریستی حماس در ۱۰ اکتبر حاصل شد. روبیو این توافق را «تاریخی» خواند و گفت: «اکنون باید مطمئن شویم که این روند ادامه پیدا میکند.» تهدید ترامپ به قطع کامل حمایتترامپ در مصاحبهای که روز پنجشنبه توسط مجله خبری «تایم» منتشر شد، گفته که در صورت الحاق کرانه باختری، حمایت امریکا از اسرائیل قطع خواهد شد. او در پاسخ به سوالی گفت: «اگر این اتفاق بیفتد، اسرائیل تمام حمایتهای ایالات متحده را از دست خواهد داد.» رئیسجمهور امریکا افزود: «این اتفاق نخواهد افتاد، چون من به کشورهای عربی قول دادهام.» بیشتر بخوانید: ترامپ: به اسرائیل اجازه الحاق کرانه باختری را نخواهم داد ایالات متحده مهمترین متحد اسرائیل است. ترامپ پیشتر در ماه سپتمبر نیز حکومت اسرائیل را نسبت به چنین اقدامی هشدار داده بود. معاون رئیسجمهور امریکا، جیدی ونس، که در روز رأیگیری در کنست، برای مذاکرات در اسرائیل حضور داشت، گفت: «اگر این یک ترفند سیاسی بود، پس ترفند بسیار احمقانهای بود.» او گفت که شخصاً این اقدام را «توهینآمیز» میداند. خط سرخ کشورهای عربی و اسلامیکشورهای عربی و اسلامی، که امریکا در تلاش جلب حمایت آنها در قضیه نوار غزه است، الحاق کرانه باختری توسط اسرائیل را «خط سرخ» میدانند. آنها در بیانیهای مشترک تصمیم پارلمان اسرائیل را «با قاطعیت تمام» محکوم کردند. علاوه بر اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، کشورهایی مانند مصر، عربستان سعودی، قطر، اردن، اندونیزیا، پاکستان و ترکیه نیز این بیانیه را امضا کردند. این کشورها اقدام اسرائیل را «نقض آشکار حقوق بینالملل» خواندند.
|
25.10.2025 دویچه ویلی د افغانستان په ختیځ کې د اگست میاشتې پر ۳۱ مې زلزلې چې له ۱۹۹۸م کال راهیسې په دغه هیواد کې تر ټولو سخته زلزله وه، د شاوخوا ۲۰۰۰ کسانو ژوند یې واخیست. د نړیوال بانک ډلې په خپل رپوټ کې چې نن جمعه د اکتوبر پر ۲۴ مه خپور سوی ، د دغه طبیعي ناورین د اقتصادي زیانونو اندازه، ۱۸۳ امریکايي ډالره محاسبه کړې ده چې په ۲۰۲۳م مالي کال کې د افغانستان د داخلي ناخالص تولید له یوې سلنې سره برابره ده. اړوند:د افغانستان زلزلې یوازې په ۴۹ کلیو کې ۵۲۳۰ کورونه ویجاړ کړي په دغه زلزله کې کونړ او ننگرهار ولایتونو تر ټولو زیات زیانونه ولیدل او ویل کیږي چې په دغو دوو ولایتونو کې د اوښتو زیانونو کچه په ترتیب سره ۱۳۴،۷ میلیونه ډالر او ۴۲،۶ میلیونه ډالرو ته رسیږي.
|
24.10.2025 روزنامه هشت صبح جیدی ونس، معاون رییس جمهور امریکا، از رأی اخیر پارلمان اسراییل برای اعمال قانون بر کرانه باختری اشغالی بهشدت انتقاد کرده و آن را «نمایش سیاسی احمقانه» خوانده است. جیدی ونس روز پنجشنبه، ۲۳ اکتوبر، تأکید کرده است که دولت دونالد ترمپ با هرگونه اقدام برای الحاق کرانه باختری مخالفت میکند. ونس در پایان سفر دو روزهاش به اسراییل گفته است: «کرانه باختری به اسراییل الحاق نخواهد شد. سیاست ترمپ روشن است و این سیاست تغییر نخواهد کرد.» او افزوده است که چنین اقداماتی میتواند روند تلاشهای صلح و طرح دولت امریکا برای پایان دادن به جنگ اسراییل و غزه را تهدید کند. این اظهارات پس از آن مطرح شده است که قانونگذاران اسراییلی روز چهارشنبه لایحهای را برای گسترش قانون اسراییل بر کرانه باختری به تصویب اولیه رساندند. این لایحه با ۲۵ رأی موافق در برابر ۲۴ رأی مخالف از مجموع ۱۲۰ عضو پارلمان اسراییل تصویب شد.
|
24.10.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Sammi Cannold د عکس تشریح،د ساپي او سامي په مینه کې د طالبانو د زندان زغملو کیسه هم شامله ده.کله چې د ۲۰۲۱ کال په اګست کې کابل د طالبانو لاس ته ولوېد، نړیوالو د ګډوډۍ داسې صحنې هم ولیدې چې ګڼ شمېر افغانان د تېښتې په هڅه کې د هوايي ډګر پر لور روان وو. بل لور د امریکا پلازمېنه واشنګټن کې د امریکايي ځواکونو د طبي پرسونل یوه کارکوونکي سرتېري روف ساپي پټه هڅه پیل کړه، هڅه یې دا وه چې له هغو ملګرو او همکارانو سره مرسته وکړي چې په افغانستان کې ایسار پاتې وو او له هغه ځایه یې وباسي. ده هېڅکله داسې ګومان نه وکړی، چې په دې پروسه کې به مینه هم ومومي او دا چې افغانستان کې زېږېدلی یو مسلمان ځوان به له یوې یهودې نجلۍ سره له ټولو کلتوري او مذهبي توپیرونو سره سره مینه وکړي. دی وايي: ''لومړي سر کې مې له یوه کس سره د مرستې هڅه پیل کړه، بیا له بل سره او بیا له بل سره او وروسته دا ناڅاپه په یوه طرح بدله شوه. هلته په افغانستان کې سلګونه کسان په دې هڅو بوخت وو او دلته واشنګټن کې موږ لسګونو کسانو ورته کار کاوه.'' ساپی چې د کډوالو په یوه پنډغالي کې زېږېدلی او د زلمیتوب په کلونو کې امریکا ته کډوال شوی وايي، د ژغورنې په داسې بهیر کې ښکېل شو، چې د ده په ژوند کې یې هېڅ مخینه نه لرله
|
24.10.2025 دآزادی رادیو د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه وايي، هند سره د هوايي دهلیز درلودل نن، سبا د دوی جدي ضرورت دی. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه، هند سره د هوايي دهلیز په بیا پیلېدو ټینګار کوي وايي، دا نن، سبا د دوی جدي اړتیا ده. د دغه خونې د مدیره پلاوي غړي خان جان الکوزی چهارشنبه د اکتوبر په ۲۲ مه ازادي راډیو ته وویل، دا مهال دوی هند ته د توکو د صاداراتو په برخه کې له سختو ستونزو سره مخ دي: " هوايي کوریدور ته ډیر جدي ضرورت شته، په مسافر وړونکو، کام ایر او اریانا کې مونږ ډهلي ته له دوو ټنو نیولې تر شپږو ټنو پورې وچه میوه صادروو، دا په نورمال ډول ځي او له ډهلي نه درمل او نور ضروري مواد کابل ته را انتقالوي خو زمونږ وړاندیز لویو الوتکو لپاره دی، چې اتیا ټڼه، شپیته ټڼه مواد پورته کړي، هغه ارزانه راځي او دا اوس یې چې مونږ لېږو دا ډیر قیمته راځي، فیۍ کیلو په یو نیم ډالر، دوه ډالره راځي. " ښاغلی الکوزی وايي، چې هند ته د افغانستان د صادراتو پر وړاندې د واګه بندر تر تړل کېدو ورسته اوس دوی هغه هیواد ته له کمي او کیفي نظره د پخوا په څیر صادرات نشي کولای. د ده په خبره اوس هند ته صادارات چې تر ډیره وچه میوه ده، د بندر عباس او چابهار له لارې کېږي چې په خبره یې هم ډیر وخت نیسي او هم وچه میوه چې د سمندر له لارې ځي نم اخلي او لمدېږي. هند سره د افغانستان د صاداراتو او ورداتو پر مخ واګه بند د پاکستان او هند تر منځ د روان زېږدیز کال د اپریل په ۲۴ مه د نښتو او اړیکو تر ترینګلتیا ورسته وتړل شو. په ورته وخت کې د افغانستان د وچې میوې د صاداراتو ټولنه هم دا وړاندیز مهم بولي وايي، دوی سږ د واګه بندر د تړل کېدو له امله ونه توانېدل چې "دیوالي" لپاره کافي وچه میوه هند ته صادره کړي. د دغه ټولنې ویاند خالد احمد رحماني ازادي راډیو ته وویل: " د افغانستان ډیری وچه میوه د هندوستان په بازارونو کې د دیوالي پر درشل کې خرڅېږي، خو له بده مرغه سږ کال د واګه بندر په تړل کېدو او هوايی دهلیزونو کې د ستونزو له امله، مونږ ونه شول کولای چې د ټول افغانستان د وچې میوې د سوداګرو میوه په سم ډول خرڅه کړو. "
|
24.10.2025 رادیو آزادی وزیر خارجه امریکا به اسرائیل هشدار داد اقدامات جدید پارلمان آن کشور برای الحاق اراضی اشغالی کرانه غربی و خشونتها از سوی شهرکنشینان میتواند توافق صلح غزه را که مدت زمان کوتاهی از اجرایی شدن آن میگذرد، در معرض خطر قرار دهد. مارکو روبیو روز چهارشنبه ۳۰ میزان در مسیر سفر به اسرائیل به خبرنگاران گفت: «فکر میکنم رئیسجمهور ترامپ بهروشنی گفته که در حال حاضر نمیتوانیم از چنین اقدامی حمایت کنیم. این حرکت برای توافق صلح تهدیدآمیز است.» او افزود که ایالات متحده همچنین نگران افزایش خشونت شهرکنشینان افراطی علیه فلسطینیها در کرانه غربی است و هر اقدامی که ثبات روند صلح را به خطر بیندازد، «نگرانکننده» تلقی میشود. اظهارات روبیو ساعاتی پس از آن بیان شد که پارلمان اسرائیل، کنست، در نخستین مرحله به پیشبرد دو طرح قانونی رأی داد که هدف از آنها اعمال حاکمیت اسرائیل بر بخشهایی از سرزمینهای اشغالی کرانه غربی است. بر اساس گزارش رویترز، یکی از این طرحها خواستار تسری قوانین اسرائیل به کل کرانه غربی است و طرح دیگر بهطور مشخص بر شهرک بزرگ «معاله آدومیم» در شرق اورشلیم، بیتالمقدس، تمرکز دارد. رأیگیریها بهصورت مقدماتی انجام شد و برای تبدیل به قانون نیازمند چند مرحله بررسی دیگر در کنست هستند. در رأیگیری مربوط به طرح کلی الحاق، ۲۵ نماینده موافق و ۲۴ نفر مخالف بودند؛ اما طرح مربوط به معاله آدومیم با اکثریت ۳۱ رأی در برابر ۹ رأی تصویب شد. براساس اعلام وزارت خارجه امریکا، سفر روبیو به اسرائیل با هدف پشتیبانی از اجرای «برنامه ۲۰ مادهای ترامپ برای پایان جنگ غزه» انجام میشود. این سفر در ادامه بازدیدهای پیاپی مقامهای عالیرتبه امریکایی از اسرائیل صورت میگیرد تا آتشبس میان اسرائیل و گروه افراطی حماس پابرجا بماند؛ گروهی که امریکا و اتحادیه اروپا آن را تروریستی میدانند. معاون رئیسجمهور امریکا، جیدی ونس، نیز این هفته وارد اسرائیل شد و روز چهارشنبه با صدراعظم بنیامین نتانیاهو دیدار کرد. او قرار است روز پنجشنبه با وزیر دفاع اسرائیل و وزیر امور راهبردی این کشور نیز دیدار کند. نگرانی از فروپاشی روند تلاش برای صلحاین طرحها از سوی جناح راست و متحدان تندرو صدراعظم بنیامین نتانیاهو پشتیبانی میشود، هرچند برخی اعضای حزب حاکم لیکود نیز در رأیگیری شرکت نکردند. جامعه بینالمللی، از جمله ایالات متحده و شماری از کشورهای عربی، هشدار دادهاند که هرگونه الحاق رسمی کرانه غربی نهتنها مغایر با حقوق بینالملل است بلکه میتواند امید به اجرای طرح «راهحل دو کشوری» و همچنین ثبات در نوار غزه را از میان ببرد. دیوان بینالمللی عدالت نیز در رأی مشورتی سال ۲۰۲۴ اعلام کرده بود که اشغال طولانیمدت سرزمینهای فلسطینی از سوی اسرائیل «غیرقانونی» است و باید پایان یابد. در حال حاضر حدود ۷۰۰ هزار شهرکنشین اسرائیلی در شهرکهای واقع در کرانه غربی اشغالی زندگی میکنند و دولت اسرائیل با استناد به پیوندهای تاریخی و مذهبی با کرانه غربی، این منطقه را «مورد مناقشه» مینامد. شهرکسازی در کرانه غربی از زمان بازگشت نتانیاهو به قدرت در سال ۲۰۲۲ بهسرعت گسترش یافته و کابینه فعلی او راستگراترین دولت در تاریخ اسرائیل بهشمار میآید. تلاش واشنگتن برای حفظ توافق غزهمارکو روبیو، که پس از معاون رئیسجمهور جیدی ونس دومین مقام عالیرتبه امریکایی در سفر اخیر به اسرائیل است، با وجود هشدارها، نسبت به تداوم توافق صلح میانجیگریشده توسط دولت ترامپ ابراز خوشبینی کرد. او گفت: «هر روز تهدیدهایی علیه توافق وجود دارد، اما فکر میکنم جلوتر از برنامه هستیم و عبور از آخر هفته گذشته نشانه خوبی است.» ایالات متحده، اصلیترین حامی نظامی و دیپلماتیک اسرائیل، اکنون در تلاش است کشورهای عربی و اسلامی را متقاعد کند تا در ایجاد یک نیروی ثبات در غزه مشارکت کنند. این کشورها اما هشدار دادهاند که در صورت ادامه تلاشهای اسرائیل برای الحاق کرانه غربی، همکاری خود را متوقف خواهند کرد. مصر و قطر میانجیهای اصلی در مذاکرات آتشبس غزه هستند که از طرح برپایی دو کشور مستقل اسرائیلی و فلسطینی حمایت کردهاند.
|
24.10.2025 صدای آلمان حدود ۴۵۰ شخصیت مشهور یهودی با امضای یک نامه سرگشاده از سازمان ملل متحد و کشورهای جهان خواستند که به خاطر رفتار «غیراخلاقی» اسرائیل در غزه، اورشلیم و کرانه باختری اشغالی، تحریم هایی بر علیه این کشور وضع کنند. آنها این اقدامات اسرائیل را معادل «نسلکشی» توصیف کرده اند. مرتبط: آتش بس در غزه؛ در حملات اسرائیل شش تن کشته شدند به گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین، در این نامه آمده است: «ما با اندوهی بیپایان سر خم میکنیم چرا که مدارک و شواهد چنین قضاوت خواهد کرد که اقدامات اسرائیل با تعریف قانونی نسلکشی مطابقت دارد.» شخصیتهایی مانند اوراهام بورگ رئيس پیشین کنیست (پارلمان اسرائیل)، دانیل لِوی مذاکرهکننده پیشین اسرائیل در گفتگوهای صلح، یوناتان گلازر فلمساز برنده جایزه اسکار، والاس شان هنرپیشه امریکایی، مایکل روزن نویسنده بریتانیایی، نااومی کلاین نویسنده کانادایی، بنیامین موزر برنده جایزه پولیتزر، ایلانا گلازر و هانا اینبیندر برندگان جایزه ایمی از جمله امضاکنندگان این نامه به سازمان ملل متحد هستند. در ادامه این نامه آمده است: «همبستگی ما با فلسطینیها به معنای خیانت به یهودیت نیست، بلکه برآورده کردن آن است.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! در این نامه گفته شده است: «وقتی که بزرگان ما به ما آموختند که پایان دادن به یک زندگی به معنای ویران کردن تمام جهان است، آنها فلسطینیها را از آن مستثنی نکرده بودند. ما تا زمانی که این آتشبس به پایان اشغال و آپارتاید بیانجامد، آرام نخواهیم گرفت.» این درخواست در آستانه دیدار روز پنج شنبه رهبران اتحادیه اروپا در بروکسل صورت گرفت. گفته میشود که قرار است در این نشست طرحهای تحریم اسرائیل به تعویق انداخته میشود.
|
24.10.2025 دویچه ویلی د اروپايي ټولنې غړي هیوادونه د نن پنجشنبې (۲۰۲۵م کال د اکتوبر ۲۳) له غونډې مخکې، د مسکو پرضد تحریمونو د زیاتولو په هکله توافق ته ورسیدل. د دغې تحریمي بستې د تصویب هدف د نورو ترڅنگ د روسیې د گازي او نفتي عایداتو محدودول دي. ډنمارک چې د اروپايي ټولنې دوره یې مشري پرغاړه لري، د یوې بیانیې په خپرولو سره په دې اړه اعلان وکړ چې له روسیې څخه د مایع گاز د وارداتو بشپړ ممنوعیت به له ۲۰۲۷م کال څخه عملي سي. دغه نېټه له هغې مودې څخه یو کال ژر ده چې مخکې اعلان سوې وه. د اروپايي ټولنې ۱۹مه تحریمي بستې همدارنگه د روسیې مالي او تجارتي څانگه هم په نښه کړې او د اروپايي ټولنې په سرحدونو کې یې د روسي ډیپلوماټانو تگ راتگ او سفر محدود کړی دی. د نوموړې اعلامیې له مخې "د دغو تحریمونو د تصویب له پاره لیکل سوې پروسه د اروپايي ټولنې د شورا له خوا پیل سوې او د غړو هیوادونو له خوا د نه اعتراض په صورت کې به هغه د مرکزي اروپا پروخت سهار اتو بجو تصویب سي." اړوند:اروپايي اتحادیې پر روسیې تر ټولو سخت بندیزونه وضع کړل د دغې تحریمي بستې تصویب بلاخره له سلواکیا سره ممکن سو چې پس له څو اونیو بحثونو او مخالفتونو یې بلاخره ورسره موافقه وکړه. د سلواکیا صدراعظم، روبرت فیکو، له اروپايي کمېسیون څخه د انرژۍ د لوړو بیو او د اقلیم د اهدافو د سمون په اړه د موټرو جوړونکو او درنو صنعتونو د اړتیاوو په اړه د تضمین غوښتنه کوله. فیکو وویل چې اروپايي ټولنې هغه ته ډاډ ورکړی دی چې په دې برخه کې به گامونه پورته کړي. پر مسکو د واشنگټن تحریمي گامله بلې خوا اعلان سوی دی چې د امریکا متحده ایالاتو حکومت هم د روسیې د تیلو د شرکت په وړاندې تازه بندیزونه تصویب کړي دي.
|
23.10.2025 روزنامه هشت صبح عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده تهران تا زمانی که ایالات متحده سیاستهای «زیادهخواهانه و خواستههای غیرمعقول» خود را کنار نگذارد، به میز مذاکرات هستهای بازنخواهد گشت. خبرگزاری تسنیم روز چهارشنبه، ۲۲ اکتوبر، گزارش داده که عباس عراقچی گفته اگر امریکا با رعایت منافع و احترام متقابل و از موضع برابر وارد مذاکرات شود تا راهحلهای دیپلماتیک و مسالمتآمیز برای حل مشکلات پیدا شود، ایران آماده گفتوگو است. او در ادامه افزوده است که اگر امریکا بخواهد مسیرهای دیگر را امتحان کند، این موضوعات همچنان بینتیجه خواهد ماند. براساس گزارش رویترز، ایران از طریق میانجیها با استیو ویتکوف، نماینده ویژه امریکا در امور خاورمیانه، تماس داشته و تأکید کرده که ایران به دیپلماسی و راهحلهای مسالمتآمیز پایبند است. این در حالی است که تهران و واشنگتن پنج دور مذاکرات هستهای داشتند که با آغاز جنگ هوایی ۱۲ روزه در ماه جون متوقف شد و در این جنگ اسراییل و ایالات متحده سایتهای هستهای ایران را بمباران کرد
|
23.10.2025 بی بی سی د افغانستان او پاکستان ترمنځ ځمکنۍ لارې تړل شوې دي، تګ- راتګ نه کېږي، خو د هوا له لارې اوس خلک تګ-راتګ کولی شي چې له امله یې ګڼه ګوڼه ډېره زیاته ده او د هوایي شرکتونو په خبره د ټکټونو بیې هم ډېرې لوړې شوې دي. که څه هم د اریانا افغان هوايي شرکت ویلي، چې د یوه ټکټ بیه یې ۱۴۰ ډالره ده او له مسافرتي شرکتونو باید خلک په لوړه بیه ټکټونه وانخلي، خو د یو شمېر خلکو په خبره عملا په لوړه بیه هم د ټکټونو پېر او پلور روان دی. د ځینو افغان مساپرو په خبره د الوتنو د ټیکټونو په ځینو پلورنځیو کې پاکستان ته د الوتکې ټکټونه ان په ۵۰۰ ډالره هم پېرل کېږي. دا مهال هره ورځ کام اېیر شرکت له افغانستان نه پاکستان ته او له هغه ځایه افغانستان ته الوتنې لري او اریانا افغان هوايي شرکت هم وړاندې په اوونۍ کې پنځه ورځې پاکستان ته الوتنې لرلې، خو اوس یې په ښکاره نه دي ویلي چې ایا د دغو الوتنو شمېر یې ډېر کړی دی که نه. په ورته وخت کې د طالبانو حکومت د ټرانسپورت او هوايي چلند مرستیال وزیر فتح الله منصور کورنیو هوايي شرکتونو ته خبرداری ورکړی چې پاکستان ته د الوتکې د ټکټ بیه باید له ۱۴۰ امریکايي ډالرو ډېره نه وي:
|
23.10.2025 دآزادی رادیو پاکستاني رسنیو له دې ډلې جیو نیوز تلویزیون د اکتوبر په ۲۱ مه د خپلو سرچینو له قوله راپور ورکړ چې له دې هیواده د بې اسناده افغان کډوالو د ایستلو په لړ کې تازه په بلوچستان ایالت کې د افغان کډوالو ۱۰ کمپونه تړل شوي او په هغو کې دېره نژدې ۸۵ زره کډوال افغانستان ته استول شوي دي. په دې راپور کې چې د دې رسنۍ په ویب پاڼه خپور شوی راغلي چې یوازې د بلوچستان په کویټې ښار کې شاوخوا ۴ زره افغان کډوال نیول شوي دي. د جیو نیوز د راپور په یوه برخه کې راغلي"په کویټه کې د افغان کډوالو پر وړاندې عملیات دوام لري، او ۳۸۸۸ افغان کډوال چې په غیرقانوني ډول په دې ښار کې اوسېدل نیول شوي دي." په همدې ورځ د پنجاب ایالت پولیسو په خپله ایکس پاڼه ولیکل چې په فیصل اباد کې یې ۴۴۸ افغان وګړي نیولي او ویلي یې دي چې په دې ښار کې اوس مهال هیڅ افغان کډوال نشته. د پلازمینې اسلام اباد پولیسو هم له دې یوه ورځ مخکې په خپله ایکس پاڼه د لږ ترلږه ۱۷ افغانانو د نیولو خبر ورکړی و. په وروستیو کې د پولیسو چاپې زیاتې شوي او هره ورځ افغانان نیول کیږي او د ایستلو لپاره کمپونو ته استول کیږي.
په اسلام اباد او راولپنډۍ کې دېره یو شمېر افغانان وايي په وروستیو کې له پاکستانه د افغان کډوالو د ستنولو او نیولو لړۍ په کمساري ډول چټکه شوې ده او همدا پرون هم پولیسو د پلازمینې په ګلبرګ ګرین، فیصل ټاون او بې۱۷ سیمو کې د افغانانو په کورونو چاپې وهلي او ګڼ کسان یې نیولي دي. د اسلام اباد په بې ۱۷ سیمه کې میشت یو افغان چې نه غواړي نوم یې په راپور کې خپور شي ازادي راډيو ته وویل چې د تره زوی او د کورنۍ غړي یې پرون پولیسو ونیول او حاجي کمپ ته یې انتقال کړل.
|
23.10.2025 رادیو آزادی دفتر هماهنگی امور بشردوستانهٔ سازمان ملل متحد (اوچا) میگوید که خشکسالیهای مکرر در پنج سال گذشته معیشت مردم افغانستان را تهدید کرده و سال ۲۰۲۵ یکی از شدیدترین سالهای خشکسالی ثبتشده است. (اوچا) هشدار داده است که میزان بارندگی در سراسر افغانستان در سال جاری میلادی کمتر از حد اوسط بوده و پیشبینی میشود این روند تا پایان سال ادامه یابد. این نهاد روز سهشنبه (۲۱ اکتوبر) با نشر گزارشی گفته که خشکسالی در افغانستان ناشی از کاهش بارندگی در تقریباً تمامی ولایتها، تکرار و تشدید دورههای خشک طی پنج سال گذشته و تأثیرات تغییرات اقلیمی است. در ادامه آمده که این وضعیت باعث کمبود منابع آب، نابودی محصولات کشاورزی و علوفه، تهدید معیشت خانوادهها و بیجا شدن اجباری مردم شده است، بهطوری که شرایط فعلی با خشکسالی سال ۲۰۱۸ قابل مقایسه است. بر بنیاد معلومات این گزارش، در سال ۲۰۱۸ حدود ۳۰۰ هزار تن در نتیجۀ خشکسالی در داخل افغانستان بیجا شده و ۳.۶ میلیون تن دیگر در سطح اضطراری ناامنی غذایی قرار گرفته بودند. امسال هیچ بارندگی نیست، خشکسالی است، مزارع در حال خشک شدن است، گندم و دیگر حاصلات را کرم زده و همه از بین میروند."
در همین حال، شماری از کشاورزان در ولایتهای مختلف افغانستان میگویند که کمبود بارندگی و تداوم خشکسالی زیانهای جدی به کِشت و زراعت آنان وارد کرده است. نعیم، دهقان در ولایت کندز، روز چهارشنبه (۲۲ اکتوبر) به رادیو آزادی گفت: "امسال هیچ بارندگی نیست، خشکسالی است، مزارع در حال خشک شدن است، گندم و دیگر حاصلات را کرم زده و همه از بین میروند." عبدالعظیم، دهقان و مالدار در ولایت نیمروز، نیز میگوید که خشکسالی مزارع و مواشی آنان را آسیب رسانده است: "امسال تغییرات اقلیمی زیاد بود و بیشتر همین خشکسالی است که به مزارع و گوسفندان ما به همه ضرر رسانده، اصلاً کِشت نداریم، تقریباً سه سال میشود که کِشت نمیکنیم چون خشک میشود و گندمهایی که در زمین ریختیم و قلبه کردن همه سر ما تاوان میشود." فضلاحمد، زمیندار در ولایت تخار نیز شکایت مشابه دارد: "به دلیل خشکسالی و نبود بارندگی، بیشتر گندمها را کرم زده و دهقانان بهشدت نگراناند، زیرا این وضعیت تأثیرات بدی بر محصولاتشان گذاشته است." این کشاورزان و مالداران که از پیامدهای خشکسالی آسیب دیدهاند، از حکومت طالبان، سازمان ملل متحد و نهادهای بینالمللی امدادرسان میخواهند تا برای کاهش خسارات، آنان را کمک کنند.
|
23.10.2025 صدای آلمان حکومت پاکستان و اداره طالبان پس از روزها درگیری مرگبار در امتداد مرز، روز یکشنبه این هفته با میانجیگری قطر و ترکیه به یک توافق روی آتشبس دست یافتند. اما پس از آن که خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، گفت جزئیات این توافق محرمانه میماند، گمانهزنیهای زیادی در میان افغانها در مورد جزئیات آن ایجاد شده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! برعلاوه چهرههای مخالف طالبان، برخی تحلیلگران حقوقی در افغانستان نیز در این مورد ابراز نگرانی کرده اند. محمد فرید حمیدی، سارنوال عمومی سابق افغانستان در شبکه ایکس نوشته است که سری نگهداشتن توافقنامهها خلاف عرف بینالمللی و منشور سازمان ملل متحد است. وزارت دفاع اداره طالبان روز چهارشنبه ظاهراَ در پاسخ به این نگرانیها با نشر اعلامیهای گفت که علاوه بر توضیحاتی که داده شده است «هیچگونه جزئیات دیگری وجود ندارد.» پس از این توافق، یک اعلامیه از سوی وزارت خارجه قطر نشر شد و سخنگوی اداره طالبان نیز در اعلامیه کوتاهی در شبکه ایکس از این توافق خبر داد، اما متن توافقنامه نشر نشده است. طالبان در مورد توافقنامه چه گفتند؟ذبیحالله مجاهد در سلسله پیامهایی در شبکه ایکس از توافق روی آتشبس خبر داده و گفته بود: «تصمیم گرفته شد که هیچیک از دو کشور اقدامات خصمانه در برابر یکدیگر انجام نمیدهند و همچنین از حملات گروههایی که علیه دولت پاکستان فعالیت دارند، حمایت نخواهد شد.» بیشتر بخوانید: آتشبس میان طالبان و پاکستان؛ تاجران منتظر بازگشایی مرزها پس از افزایش انتقادها از «محرمانه» بودن این توافقنامه، وزارت دفاع طالبان روز چهارشنبه گفت: «در این توافقنامه به طور کامل بر آتشبس، احترام متقابل، خودداری از حمله به نیروهای امنیتی، غیرنظامیان و تاسیسات یکدیگر، حل تمامی مسائل از راه گفتگو و عدم حمایت از حملات بالای یکدیگر ذکر گردیده. هرگونه اظهاراتی فراتر از این موارد، فاقد اعتبار میباشد.»
چرا متن این توافقنامه علنی نشده است؟مقامهای پاکستانی دلیلی ارائه نکرده اند که چرا این توافقنامه علنی نمیشود، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی اصلی اداره طالبان، به دویچهوله گفت که دلیل علنی نشدن این توافقنامه این است که هنوز «نهایی نشده است.» مجاهد افزود: «در آن یک بند آمده است که روی بخشهایی از این توافقنامه در ۲۵ اکتوبر در نشستی دیگری در استانبول بحث و گفتگو میشود. پس این که نهایی نشده، چگونه قبل از وقت رسانهای شود؟ در آن (توافقنامه) چیزی پنهان نیست و چیزهایی که بوده، آن را ما در اعلامیه تعبیر کرده و همه رسانهها را آگاه ساختیم.»
|
23.10.2025 دویچه ویلی د طالبانو ادارې د بهرنیو چارو وزارت د چهارشنبې په ورځ (۲۰۲۵م کال د اکتوبر ۲۲) په یوې اعلامیه کې، په کابل کې د امریکا متحده ایالاتو له پخواني ځانگړي استازي زلمي خلیل زاد سره د امیر خان متقي له لیدنې کتنې څخه خبر ورکړ. په نوموړې اعلامیه کې راغلي دي: «په دغه غیررسمي غونډه کې د افغانستان او امریکا متحده ایالاتو ترمنځ د دوه اړخیزو اړیکو د پراخوالي په هکله بحثونه ترسره سول.» لکه څنگه چې خلیل زاد په اوس وخت کې په امریکا متحده ایالاتو کې کوم رسمي موقف نه لري او دغه سفر هم »غیر رسمي« نومول سوی دی، پوښتنه داده چې دواړو خواوو په کوم چوکاټ کې د افغانستان او امریکا متحده ایالاتو ترمنځ د اړیکو د پراخوالي په هکله خبرې اترې کړې دي؟ خلیل زاد د ترمپ د ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې د امریکا متحده ایالاتو په استازیتوب له طالبانو سره د دوحې توافقنامه لاسلیک کړې وه او د هغې پر بنسټ د امریکا متحده ایالاتو خپل ځواکونه له افغانستانه وایستل او په نتیجه کې یې طالبانو واک ترلاسه کړ. خلیل زاد که څه هم په اوس وخت کې کوم رسمي موقف نه لري، خو مخکې یې د یرغملو په چارو کې د امریکا متحده ایالاتو د ولسمشر ځانگړی استازی، کابل ته د خپل سفر په ترڅ کې بدرگه کړی دی. خلیل زاد چې په دا وروستیو کې تقریباً هره ورځ د ایکس په شبکه کې د افغانستان د حالاتو په هکله د نظر څرگندونه کوي، د طالبانو د ځینو مخالفو څېرو له خوا، طالبانو ته په «لابي کولو» تورن سوی دی.
|
22.10.2025 رادیو آزادی شماری از افغانهای که با نیروهای بریتانیایی کار کرده اند میگویند پس از نشر اشتباهی فهرستی از اطلاعات آنان در صفحات مجازی، تهدید به مرگ شده اند. پیش از این یک روزنامۀ بریتانیایی گزارش داده بود که شماری از افراد شامل در فهرست افشا شده، کشته شده اند. یکی از افغان های که میگوید با نیروهای بریتانیایی کار کرده و نامش شامل لیست افشا شده است به رادیو آزادی گفت که از ترس تهدیدات به پاکستان رفته و اکنون با خطر اخراج مواجه است. او بشرط افشا نشدن نامش به رادیو آزادی گفت که میخواهد هر چه زودتر به بریتانیا منتقل شود: «در چندین قطعه مهم در ولایات مختلف با بریتانویها کار کردهام. برایم ایمیل آمد که اسناد خودت هم افشا شده است؛ متوجه باش. در افغانستان پنهانی زندگی میکردیم تا اینکه تهدیدات بسیار زیاد شد. بعداً به پاکستان فرار کردیم. طالبان خانه مارا تلاشی کرده و اسناد مرا پیدا کردهاند. اکنون اگر دوباره به افغانستان بازگردانده شوم، طالبان که بدانند با بریتانویها کار کردهام، سر مرا از بدنم جدا خواهند کرد.» اگر دوباره به افغانستان بازگردانده شوم، طالبان که بدانند با بریتانویها کار کردهام، سر مرا از بدنم جدا خواهند کرد
یکی افغان دیگر نیز که نخواست نامش در گزارش گرفته شود به رادیوآزادی گفت که یکی از اقارب شان، که پسر جوان شان با سربازان بریتانیایی در افغانستان همکاری داشت، پس از تهدید ازسوی طالبان از منطقه فرار کردند. «یکی از اقارب ما که پسر شان با سربازان بریتانیایی در افغانستان کار کرده بود ، چند ماه قبل یکی از طالبان برای شان گفته بود که شما پسر تان را تسلیم ما کنید فقط میخواهیم بدانیم که با خارجی ها چه کار می کرد. پس از همین موضوع همه خانواده از افغانستان فرار کردند» این در حالیست که روزنامه دیلیمیل چاپ بریتانیا گزارش داده که بر اساس تحقیقی که به کمیته دفاعی پارلمان این کشور ارائه شده است دستکم ۴۹ عضو خانواده و همکاران افغانهای که تحت تأثیر افشای گسترده اطلاعات وزارت دفاع بریتانیا قرار گرفتهاند، کشته شدهاند. این روزنامه سهشنبه ۲۸ اکتوبر با نشر گزارشی در این مورد بدون آن که منبع یا نهادی که این تحقیق را انجام داده است مشخص کند افزوده که از میان ۲۳۱ نفر که اطلاعات شان فاش شده، ۴۹ نفر گفتهاند که یکی از اعضای خانواده یا همکاران شان به دلیل این اشتباه کشته شدهاند. اما در گزارش گفته نشده که این افراد از سوی چه کسانی کشته شده اند.
|
22.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: سیدمالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران، اعلام کرده که صدور ویزای کارگری برای شهروندان افغانستان از ابتدای میزان ۱۴۰۴ با همکاری وزارت امور خارجه این کشور آغاز شده است. خبرگزاری ایرنا روز سهشنبه، ۲۹ میزان، گزارش داده که سیدمالک حسینی تاکید کرده است که اولویت بازار کار با نیروی کار ایرانی است و در صورت نبود کارجوی ایرانی، ویزای ۹ ماهه برای سال اول صادر میشود. او افزوده که این ویزا براساس عملکرد نیروی کار خارجی و شرایط بازار کار ایرانی، امکان تمدید برای سال بعد را خواهد داشت. حسینی همچنین گفته که توافق اولیه با وزارت امور خارجه برای صدور حداکثر ۲۰۰ هزار ویزای کارگری در سال اول براساس تقاضا انجام شده و هدف اصلی این فرایند شفافسازی و رصد نیروی کار مجاز مهاجران و جلوگیری از ورود غیرقانونی است. او افزوده است: «تنها در صورتی اجازه استفاده از نیروی کار خارجی را خواهیم داد که هیچ نیروی کار ایرانی برای آن موقعیت کاری وجود نداشته باشد.» این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که ایران روند اخراج مهاجران افغان را تشدید بخشیده و از آغاز سال روان میلادی تا کنون، بیش از یک میلیون تن را دوباره به افغانستان بازگردانده است.
|
22.10.2025 بی بی سی لس کاله وړاندې په اکټوبر میاشت کې افغانستان په نړیوال کرېکټ کې داسې لوبغاړی پیدا کړ، چې ژر یې نوم وګاټه او په دوامداره توګه وځلېده. راشد خان په کورني کرېکټ کې له ځلېدو سره روزونکي او د کرېکټ بورډ چارواکي دې ته اړ کړل چې په هر مجلس کې یې یاد کړي.  د عکس سرچینه،Getty Images د عکس تشریح،راشد خان لس کاله وړاندې خپله لومړنۍ نړیواله سیالۍ وکړه
د افغانستان د ۱۹ کلنو لوبډلې روزونکی رئیس خان احمدزی د راشد خان په اړه وايي چې په کورني کرېکټ کې یې ډېرو نوم یاداوه او ده د لومړي ځل لپاره راشد خان چې هغه وخت "راشد ارمان شینواری" و، په غازي امان الله خان لوبغالي کې ولید. "ما په یوه درې ورځنۍ لوبه کې ولید چې شاوخوا ۶۵ منډې یې هم وکړې او ښه توپویشتنه یې هم وکړه. ما سره د کرېکټ بورډ ځینې چارواکي ناست وو او ورته ومې ویل چې دا په رښتیا هم لوی استعداد دی او د افغانستان لپاره به ځلانده ستوری وي. د افغانستان کرېکټ خوشبخته دی چې راشد خان لري." د ۲۰۱۵ کال د اکټوبر په ۱۸مه یې لومړۍ سیالۍ د زېمبابوې پر وړاندې وکړه. له همدې ځایه یې د یوه داسې لوبیز سفر پيل وکړ، چې نه یوازې د افغانستان د ورو توپ اچوونې برخه یې ورسره پیاوړې کړه، بلکې پياوړو توپ وهونکو ته یې سرخوږی جوړ کړ.
|
22.10.2025 دآزادی رادیو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د دوشنبې په ورځ وویل، هغه به د حماس ډلې ته د اسراییلو سره د اوربند د تړون د پلي کولو فرصت ورکړي، خو خبرداری یې ورکړ چې که چیرې دا ډله په دې کار کې ځنډ وکړي، نو "له منځه به یوړل شي". متحده ایالات او اروپايي ټولنه حماس یوه ترهګره ډله ګڼي. ټرمپ په سپینه ماڼۍ کې د آسټرالیا د لومړي وزیر انتوني البانیز کوربه توب پرمهال خبریالانو ته وویل"حماس ډیر تاوتریخوالی کړی، خو نور یې د ایران لخوا ملاتړ نه کیږي. په حقیقت کې، نور هیڅوک د دوی ملاتړ نه کوي. دوی باید ښه چلند وکړي، او که یې ونه کړي، نو دوی به له منځه یوړل شي". دا څرګندونې په داسې حال کې وشوې چې د منځني ختیځ لپاره د امریکا استازی سټیف ویتکاف او د ټرمپ پخوانی سلاکار او زوم جېرید کوشنر پرون اسراییل ته ولاړل. ټاکل شوې نن سه شنبه د امریکا مرستیال ولسمشر جي ډي ونس هم اسراییل ته سفر وکړي. دا وروسته تر دې چې پرون دوشنبه او وړمه ورځ د امریکا په منځګړیتوب د غزې له اوربنده ښکاره سرغړونې وشوې. د یکشنبې په ورځ په غزه کې د دوه اسراییلي سرتیرو له وژلو وروسته اسراییل پر غزې هوایي بریدونه وکړل چې له ۴۰ زیات فلسطینیان یې په کې ووژل. حماس ویلي، دوی پر اسراییلي سرتیرو برید کې لاس نه لري. پرون دوشنبه هم د اسراییلي لوري په ډزو کې لږ تر لږه ۳ فلسطینیان وژل شوي دي.
|
22.10.2025 رادیو آزادی اتحادیه اروپا تأیید کرده که گفتوگو های تخنیکی را با حکومت طالبان در افغانستان انجام داده است، تا در مورد بازگشت افغان های که حق قانونی ماندن در کشور های اروپایی را ندارند، راه حل عملی و میکانیزم مشخص جستجو شود. مارکوس لامر سخنگوی اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۲۸ میزان در بروکسل گفت که این اقدام برای اخراج آن عده از پناهجویانی صورت گرفته است که درخواست پناهندگی شان درتمام کشورهای اروپایی رد شده است. او افزوده که این گفتگوها در اوایل سال جاری آغاز شده است. این در حالیست که پیش از این بیست کشور عضو اتحادیه اروپا در یک نامه مشترک از کمیسیون اروپایی خواسته بودند که برای برگشت دادن آنعده از افغان های گام های عملی بردارد که اسناد قانونی اقامت ندارند. انلین فان بوسوویت وزیر مهاجرین بلجیم روز شنبه، ۱۸اکتوبر، دراین مورد گفت: «تمام کشورهای عضو در شمال، جنوب، شرق و غرب با یک مانع دشوار روبرو هستند، ما نمی توانیم افغان های را که غیر قانونی و یا مجرم هستند، حتی پس از محکومیت دوباره برگردانیم ، این وضعیت اعتماد مردم را نسبت به پالیسی پناهندگی کاهش میدهد و برای امنیت ما خطر ایجاد میکند، حالا وقت اقدام مشترک است.» به اساس معلومات او علاوه بر بلجیم ، این نامه را بلغاریا، قبرس، جرمني، استونیا، فنلند، یونان، هنګري، ایرلند، ایتالیا، لیتوانیا، لوگزامبورگ، مالتا، هالند، ناروی، اتریش، پولند، سلواکیا، جمهوری چک و سویدن امضا کرده اند. مشخص نیست که درحال حاضر چه تعداد افغان ها در اروپا با تهدید اخراج روبرو هستند، اما جرمنی پس از حاکمیت دوباره طالبان دوبار ده ها افغان را به کابل بازگردانید، که به گفته مقام های جرمنی پرونده های جرمی داشتند.
|
22.10.2025 صدای آلمان |
22.10.2025 دویچه ویلی د فرانسې پخوانی ولسمشر نیکولا سرکوزي، د خپل بندیگرت مودې تیرولو له پاره زندان ته ولاړ. نوموړی له لیبیا څخه د غیرقانوني مالي مرستو د تر لاسه کولو په تور محکوم سوی دی.
د فرانسې پخوانی ولسمشر نیکولا سرکوزي، د سې شنبې په ورځ (۲۰۲۵ م کال د اکتوبر ۲۱) په ۲۰۰۷ م کال کې د انتخاباتي مبارزې له پاره له لیبیا څخه د غیر قانوني مالي مرستو د ترلاسه کولو د دسیسې په تور د خپل پنځه کلن محکومیت د دورې د پیل کولو له پاره زندان ته ولاړ. په دوهمه نړیواله جگړه کې د نازیانو له همکار مارشال فلیپ پتن، څخه وروسته سرکوزي د فرانسې لومړنی پخوانی ولسمشر دی چې زندان ته ځي. دغه محافظه کاره سیاستوال له ۲۰۰۷ څخه تر ۲۰۱۲ کال پورې د فرانسې ولسمشر وو. سرکوزي د پولیسو په ملتیا په پاریس کې د لا سانته زندان ته انتقال سو. هغه مخکې له دې، په داسې حال کې چې د خپلې مېرمنې کارلا بروني، لاس یې نیولی و، د خپل کور مخې ته راښکاره سو. د هغه اولادونه او لمسیان یې هم د خدای په اماني له پاره له هغه سره حاضر ول. سرکوزي زندان ته د تگ په هکله څه وویل؟سرکوزي زندان ته پرلار، په ټولنیزه شبکه کې په یوې وینا کې وویل چې همدارنگه دغه «قضايی رسوايی» محکوموي. هغه ولیکل: «په داسې حال کې چې د لا سانته د زندان له دروازو څخه د تیریدو په حال کې یم، د هغو فرانسوي نارینه وو او ښځو په اړه فکر کوم چې له هر قشر او د هر نظر درلودونکي دي. غواړم په نه ماتیدونکي ځواک سره هغوی ته ووایم چې نن سهار، دا یو پخوانی ولسمشر نه دی چې زنداني کیږي، بلکه یو بې گناه انسان دی.» هغه ادعا کوله چې له پلټنو وروسته یې محکومیت د هغه سند پر بنسټ وو چې «اوس یې جعلي توب ثابت سوی دی.» اړوند:فرانسه: پخوانی ولسمشر سرکوزي په پنځه کاله بند محکوم سوی قاضي حکم کړی دی چې سرکوزي باید د بیا کتنې د استیناف له اوریدو پرته، د خپل محکومیت دوره پیل کړي، ځکه«د دغه جرم له امله په عمومي نظم کې د گډوډۍ شدت» ډیر لوړ وو. د نوموړي حکم له مخې، سرکوزي یوازې هغه وخت د استناف محکمې غوښتنه کولای سي چې هغه په زندان کې وي او قاضیان تر دوو میاشتو پورې وخت لري چې په دې اړه غور وکړي، د هغه وکیلانو اعلان کړی دی چې دغه غوښتنه به ډیر ژر وړاندې سي.
سرکوزي له څه ډول شرایطو سره مخامخ دی؟امکان لري چې سرکوزي د پاریس په مرکز لاسانته زندان په انفرادي څانگه کې وساتل سي؛ هغه ځای چې بندیان په جلا جلا کوټو کې دي او د امنیتي دلایلو له امله له زندان څخه بهر فعالیتونو پر وخت هم یو له بل څخه بیل ساتل کیږي. له دغو تدابیرو څخه هدف، له نورو زندانیانو سره د اړیکو یا زندان ته د قاچاق سوو موبایلونو په مرسته عکس اخیستلو څخه مخنیوی دی. د زندان د دغې برخې دیوالونه شاوخوا له ۹ څخه تر ۱۲ مترو مربع پورې مساحت لري. انفرادي زندانیان په ورځ کې یو ځل یوازې د زندان په کوچنۍ محوطه کې د قدم وهلو اجازه لري او کولای سي په اونۍ کې درې ځله ملاقات ولري. د دغه زندان انفرادي دیوالونه له بیارغونې وروسته په شاور یا حمامونو سمبال سوي دي. سرکوزي همدارنگه کولای سي په میاشت کې د ۱۴ یورو په ورکولو سره له تلویزیون څخه هم استفاده وکړي او یوه ثابت ټیلیفون ته لاس رسی پیدا کړي. هغه د «لو فیگارو» فرانسوۍ ورځپاڼې ته وویل چې غواړي په لومړۍ اونۍ کې درې کتابونه له ځانه سره واخلي، یو له هغو څخه د «کنت مونت کریستو» په نوم د الکساندر دوما، اثر دی چې د یوه سړي کیسه ده چې په ناحقه توگه بندي کیږي او د هغه کس په غچ اخیستلو پسې ځي چې هغه ته یې خیانت کړی دی. د دې خبرې په پام کې نیولو سره چې سرکوزي ۷۰ کلن دی، هغه کولای سي د خپلې سزا له پیل کیدو وروسته سمدلاسه د ضمانت غوښتنه وکړي. د فرانسې د قانون له مخې، د ۷۰ کالو او پورته عمر لرونکي بندیان کولای سي تر ځینو شرایطو لاندې له زندان څخه بهر خپلې سزاگانې تیرې کړي، لکه الکترونیکي څارنه یا تر څارنې لاندې اقامت.
|
21.10.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، هشدار داده است که در صورت نقض توافق آتشبس در غزه، امریکا حماس را ریشهکن خواهد کرد. ترمپ، روز دوشنبه، ۲۰ اکتوبر، در گفتوگو با خبرنگاران در کاخ سفید گفته است که ایالات متحده و شرکای بینالمللی گامهای متعددی برای حفظ آتشبس برداشتهاند. او افزود: «ما با حماس توافق کردیم که آنها خوب خواهند بود، آنها رفتار خوبی خواهند داشت و اگر چنین نشود، خواهیم رفت و آنها را ریشهکن خواهیم کرد.» رییس جمهور امریکا همچنان مدعی شده که حماس «در حال نقض توافق» است و هشدار داده در صورت عمل نکردن این گروه به تعهداتش «وضعیت خیلی سریع رسیدهگی خواهد شد.» بر مبنای توافق آتشبس که از ۱۰ اکتوبر اجرایی شده، حماس تا کنون ۲۰ اسیر زنده اسراییل را آزاد و پیکر ۱۳ اسیر دیگر را تحویل داده است؛ در مقابل نزدیک به دو هزار زندانی فلسطینی آزاد شدهاند.
|
21.10.2025 بی بی سی د افغانستان او زېمبابوې کرېکټ ملي لوبډلو ترمنځ یوازنۍ ټېسټ لوبه روانه ده. افغان لوبډله خپله لومړۍ پاڼۍ کې پر ۱۲۷ منډو وسوځېده او اوس د زېمبابوې لوبغاړي توپ وهنه کوي. زېمبابوې په لومړۍ ورځ د ۱۳۰ منډو په جوړولو سره دوه لوبغاړي له لاسه ورکړي دي. دا سیالي د زېمبابوې په کوربتوب د پلازمېنې هرارې کرېکټ لوبغالي کې کېږي. د لوبې پچه زېمبابوې وګټله او لومړی یې د توپ اچونې پرېکړه وکړه. د افغانستان له اړخه د توپ وهنې لومړۍ پاڼۍ کې تر ټولو ډېرې منډې (۳۷) رحمانالله ګوربز وکړې. عبدالمالک په ۳۰ رن اوټ او ابراهیم ځدران په ۱۹ منډو وسوځېد. د زېمبابوې براډ اېوانس ۵ او بلیزنګ موزراباني ۳ افغان لوبغاړي وسوځول. افغانستان دې سیالۍ ته ډېر نوي لوبغاړي انتخاب کړي دي. د دوی له ډلې دا د افغانستان ملي لوبډلې لپاره د خلیل ګوربز، شرف الدین اشرف او ضیاءالرحمان لومړنۍ ټېسټ لوبه ده.
|
21.10.2025 دآزادی رادیو په غزه کې د امریکا په منځګړیتوب د نازک اوربند له ماتولو وروسته لوړپوړي امریکایي استازي اسراییل ته رسیدلي دي. رویټرز اژانس لیکلي، د منځني ختیځ لپاره د امریکا ځانګړی استازی سټیف ویټکاف او د ولسمشر ډونالډ ټرمپ زوم جرېډ کوشنر اسراییل ته رسیدلي چې د غزې د اوربند پلان پر دویم پړاو خبرې وکړي. ټاکل شوې د امریکا مرستیال ولسمشر جي.ډي.ونس هم سبا سه شنبې اسراییل ته سفر وکړي. امریکایي چارواکي داسې مهال د منځني ختیځ په سفر ځي چې غزه کې پرون او نن د تاوتریخوالي پیښې شوي چې له اوربنده ښکاره سرغړونې بلل شوي دي. رویټرز د روغتیایي چارواکو په حواله لیکلي، نن دوشنبه ( د تلې ۲۸مه) د اسراییلي پوځیانو په ډزو کې په غزه کې د اوربند کرښې ته نژدې درې فلسطینیان وژل شوي دي. پرون یکشنبه اسراییلي سرتیرو وروسته تر هغه پر غزه هوایي بریدونه وکړل چې د ادعا له مخې یې حماس په رفح کې د دوی دوه پوځیان ووژل. حماس، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، د اسراییلي پوځیانو د وژلو پیښه کې خپل لاس لرل رد کړي دي. د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم ویلي، فکر نه کوي چې د حماس مشرانو دې له اوربنده سرغړونه کړې وي. پر غزه د اسراییل په پرونیو هوایي بریدونو کې له څلویښتو ډېر فلسطینیان وژل شوي دي. رویټرز لیکلي، امریکایي او عرب مرکچیان به دواړه لوري وهڅوي چې اوربند ټینګ وساتي او د اوربند په دویم پړاو به خبرې وکړي. د غزې د اوربند پلان د اکتوبر په ۱۳مه د امریکا او مصر د ولسمشرانو په مشرۍ د شرم الشیخ په غونډه کې لاسلیک شو. په دغه تړون کې په غزه کې د اوربند کرښې او بې پلوه یا حایل سیمې مشخصې شوې، خو د غزې اوسیدونکي وایي، دغه کرښې یوازې په الکترونیکي ډول مشخصې شوي او په ځمکه ځانګړې نښې نه لیدل کیږي.
|
21.10.2025 رادیو آزادی  برنامهٔ جهانی غذا (دبلیو اف پی) نسبت به تشدید گرسنگی در افغانستان هشدار داده است. این برنامه روز دوشنبه در صفحه ایکس نوشته که میزان سوتغذیه نیز در این کشور به سرعت رو به افزایش است. با این حال، برنامهٔ جهانی غذا تأکید کرده که به سبب کاهش بودجه، تنها قادر است از بخش محدودی از نیازمندان پشتیبانی کند و افزوده که این برنامه پیش از فرارسیدن زمستان، به حمایت فوری نیاز دارد. در این حال شماری از نیازمندان در افغانستان می گویند که به کمک های فوری غذایی ضرورت دارند. یک باشنده شهر کابل که نخواست نام اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت: بسیار به مشکل ما پول یک بوجی آرد و یک سیر بوره و یک بوشکه روغن را پیدا می کنیم
«بسیار به مشکل ما پول یک بوجی آرد و یک سیر بوره و یک بوشکه روغن را پیدا می کنیم و گاهی وقت همان را هم پیدا نمی توانیم ؛ زیرا کار نیست زندگی بسیار خراب است از این که کار و بار نیست به طرف بیبنی مردم دچار مشکل است این بسیار سخت است وقتی که عاید نداشته باشی.» همچنان یوسف باشنده ولایت بلخ می گوید که دو کودک مبتلا به سوء تغذیه دارد و نمی تواند به آنان درست رسیدگی کند. «ما کلنیک مراجعه می کنیم آنچه را که برای اطفال می دهند یک روز می دهند و یک روز نمی دهند همین مشکلات است معاش من هم کم است نمی توانم به فرزندانم درست رسیدگی کنم، اما موادی را که کلنیک می دهد به ما به طور متواتر نمی رسد.» هشدار برنامهٔ جهانی غذا پیش از فرارسیدن زمستاناین در حالیست که ۵ روز پیش از این برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد (WFP) همچنان هشدار داده بود که افغانستان یکی از شش کشور جهان است که به خاطر کاهش کمک های بشردوستانه در معرض خطر گرسنگی شدید قرار دارد و ۱۴ میلیون تن در این کشور ها با قحطی یک گام فاصله دارند. در گزارشی این برنامه که چهارشنبه، ۱۵ اکتوبر منتشر شد آمده که در افغانستان نزدیک به ۹.۵ میلیون نفر با ناامنی غذایی مواجه هستند؛ رقمی که برنامه جهانی غذا از افزایش آن ابراز نگرانی کرده است، زیرا گفته که تنها می تواند به ۸ درصد از اهداف خود برای پاسخگویی به نیازهای بشری در زمستان پیشرو دست یابد.
|
21.10.2025 صدای آلمان این اقدام که احتمالاً به دلیل نقض گسترده حقوق بشر توسط طالبان با واکنشهای انتقادی در داخل اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد، پس از آن صورت گرفت که اکثریت کشورهای عضو اتحادیه اروپا از بروکسل خواستند با کابل تماس بگیرد تا روند اخراج پناهجویان رد شده افغان تسهیل شود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! مارکوس لامرت، سخنگوی کمیسیون اروپا، روز دوشنبه در یک نشست خبری در بروکسل گفت: «اوایل امسال، ما تماسهای اکتشافی در سطح فنی با مقامات بالفعل افغانستان آغاز کردیم.» طالبان از زمان بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ و تطبیق تفسیر سختگیرانه خود از شریعت اسلامی، تا حد زیادی در عرصه جهانی منزوی شدهاند. تقاضای ۲۰ کشور به تسهیل بازگشت پناهجویان رد شده افغانستان۲۰ کشور عضو اتحادیه اروپا در نامهای که به ابتکار بلجیم تهیه شده است، از کمیسیون این اتحادیه خواستند اقداماتی برای تسهیل بازگشتهای داوطلبانه و اجباری افغانهایی که حق اقامت ندارند، انجام دهد. آنلین فان بوسویت، وزیر مهاجرت بلجیم، در بیانیهای گفت: «ما نمیتوانیم اتباع بدون اقامت افغانستان را حتی پس از محکومیت بازگردانیم. این موضوع اعتماد عمومی به سیاست پناهندگی را تضعیف میکند و امنیت جمعی ما را تحت تأثیر قرار میدهد. زمان آن رسیده که اروپا بهصورت متحد عمل کند.» بیشتر بخوانید: پناهجویان رد شده افغان در اتحادیه اروپا توسط آلمان اخراج شوند؟ این متن توسط کشورهایی از جمله اتریش، آلمان، یونان، ایتالیا، هالند، ناروی، پولند و سویدن امضا شده است. اکثر این کشورها خواستار محدودیتهای گستردهتر در زمینه مهاجرت شدهاند، بهویژه پس از تغییر دیدگاه عمومی که باعث تقویت احزاب راست افراطی در سراسر اتحادیه شده است. در اکثر این کشورها شکایت میشود که پناهجویان رد شده به میزان کافی پس فرستاده نمیشوند. طبق دادههای اتحادیه اروپا، کمتر از ۲۰ درصد از افرادی که دستور ترک را دریافت کردهاند، واقعاً به کشورهای شان بازگردانده میشوند.
|
21.10.2025 دویچه ویلی طالبانو او پاکستان د تېرې اوونۍ په پاې کې په دوحه کې پر یو اوربند موافقه وکړه. دغه تړون د دواړو اړخونو تر منځ تر څو ورځو نښتو وروسته د قطر په منځګړیتوب رامنځ ته شو. دا په ۲۰۲۱ کال په افغانستان کې واک ته د طالبانو تر رسیدو راهیسې، د پاکستان او د طالبانو د ځواکونو تر منخ تر ټولو خونړۍ نښتې وې چې د دواړو لورو په کې په لسونو کسان ووژل شول. طالبان او پاکستان چې یو وخت یې سره نژدې اړیکې لرلې وروسته له هغې د ۲۶۰۰ کيلومتره پولې په اوږدو کې په نښتو کې ښکیل شول چې اسلام آباد له طالبانو څخه وغوښتل چې هغه وسلوالو ته چې په خبره یې په افغانستان کې پټنځایونه لري او په پاکستان کې بریدونه کوي، ځای ور نه کړي. خو طالبان بیا د اسلام آباد دغه ادعا ردوي او ټینګار کوي چې دوی هېڅ چا ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان له خاورې د یوه بل هیواد پر ضد استفاده وکړي. آصف وویل: «د افغانستان له لورې هر څه چې راځي هغه به د دغه تړون نقض وي.» هغه زیاته کړه: «هرڅه [د تړون] له همدې بند سره تړاو لري.» د پاکستان دفاع وزیر وویل چې د اوربند په هوکړه کې چې د افغانستان، پاکستان، ترکیې او قطر له لوري لاسلیک شوی، روښانه شوی چې چې هېڅ ډول تجاوز به نه ترسره کیږي. په افغانستان کې د طالبانو د دفاع وزارت د پاکستان د دفاع وزیر د تازه څرګندونو په هکله په سملاسي توګه د رويترز خبري آژانس پوښتنې ته ځواب نه دی ورکړی.
|
20.10.2025 روزنامه هشت صبح بهدنبال حملات مرگبار اسراییل پس از نقض آتشبس، منابع پزشکی در غزه اعلام کردند که شمار قربانیان این حملات از بامداد امروز به ۳۵ تن رسیده است. الجزیره روز یکشنبه، ۱۹ اکتوبر، گزارش داده که ارتش اسراییل بار دیگر نوار غزه را هدف حملات هوایی قرار داده است و در واکنش به حملاتی که منجر به کشته شدن دو سرباز این کشور شده بود، جریان کمکهای بشردوستانه به این منطقه را متوقف کردهاند. براساس گزارش، اسراییل اعلام کرده که نیروهای فلسطینی در جنوب غزه به سربازانش حمله کردهاند، در حالی که حماس با متهم کردن اسراییل به «نقضهای مکرر آتشبس» گفته است که ارتباطش با نیروهای باقیمانده در رفح از ماهها پیش قطع شده و «مسوول هیچ رویدادی در آن مناطق نیست». در همین حال، افزایش تنشها باعث نگرانی شدید مردم غزه از احتمال بازگشت جنگ شده است. آنان میگویند که از سرگیری درگیریها «به معنای بازگشت به کابوس جنگ» خواهد بود و از میانجیهای بینالمللی خواستهاند برای حفظ آتشبس اقدام کنند. اسراییل همچنان از حماس خواسته است اجساد ۲۸ گروگان کشتهشده را بازگرداند و اعلام کرده که گذرگاه رفح میان غزه و مصر «تا اطلاع ثانوی» بسته خواهد ماند.
|
20.10.2025 بی بی سی
رپوټونو کې ویل شوي، ناروې او د اروپايي ټولنې نولس غړي هېوادونه د اروپايي ټولنې پر کمېسیون فشار ډېروي، چې په اروپا کې د مېشتو غیر قانوني افغان کډوالو په خپله خوښه یا زور له لارې د بېرته استولو لړۍ چټکه کړي. د یورو نیوز خبري شبکې په رپوټ کې پر شنبه (۱۸ اکتوبر) د بلجیم د کډوالو او پناه غوښتونکو چارو وزیرې انیلین وان بوسویت له قوله ویل شوي، چې د اروپايي ټولنې غړو شلو هېوادونو په یوه لیک کې د یادې ټولنې د نړیوالو چارو او کډوالۍ له کمشنر ماګنوس برونر غوښتي چې په اروپا کې د مېشتو غیر قانوني افغان کډوالو په خپله خوښه یا زور د ایستلو لړۍ چټکولو لپاره له طالبانو سره د خبرو په ګډون لارې چارې ولټوي. په رپوټ کې ویل شوي، ډېری اروپايي هېوادونه په افغانستان کې د طالبانو له حکومت سره د کډوالو ستنولو د رسمي تړون نه درلودلو له کبله نه شي کولای ان هغه افغان کډوال هم وباسي، چې په بېلابېلو جرمونو کې د لاس درلودلو له کبله په سزا محکوم شوي دي. وان بوسویت وړاندیز کړی چې د اروپايي ټولنې د پولو چارو ادارې (فرونټیکس) ته د دې ټولنې د بیا یوځای کېدو پروګرام له لارې باید په خپله خوښه د ستنېدو په تنظیم او ملاتړ کې قوي رول ورکړل شي. په لیک کې دا وړاندیز هم شوی، چې د جبري ستنولو په لړ کې باید د هغو کسانو ایستلو ته لومړیتوب ورکړل شي، چې خطرناک بلل کېږي او یا د جرمونو په تړاو په سزا محکوم شوي دي. د بلجیم د پناه غوښتنې او کډوالۍ وزیرې انیلین وان بوسویت په مشرۍ دې وروستي نوښت کې د اروپايي ټولنې او ناروې په ګډون د اتریش، بلجیم، بلغاریې، قبرس، چک جمهوریت، استونیا، فنلنډ، جرمني، یونان، هنګري، ایرلینډ، ایټالیا، لیتوانیا، لوګسمبورګ، مالټا، هالنډ، پولنډ، سلواکیا او سویډن لخوا د اروپايي ټولنې د نړیوالو اړیکو او کډوالۍ چارو له کمشنر غوښتل شوي، چې له طالبانو سره د خبرو په ګډون داسې لارې چارې ولټوي، چې د غیرقانوني افغان کډوالو د شړلو لړۍ ورسره چټکه شي.
|
20.10.2025 دآزادی رادیو یو شمېر افغانان په ځانګړي ډول هغه ناروغان چې غواړي پاکستان ته د درملنې لپاره ولاړشي، سوداګر او د سوداګریزو موټرو چلونکي د طالبانو او د پاکستان له حکومت غواړي چې د دواړو لوریو ترمنځ د سم لاسي اوربند له هوکړې وروسته دې د لومړۍ ګام په توګه ټولې لارې د هر ډول تګ راتګ لپاره پرانیزي. دوی وايي له تېرو نږدې لسو ورځو راهیسي د دواړو هیوادونو ترمنځ ټولې دروازې د هر ډول تګ راتګ لپاره تړل شوي چې له امله یې دوی له ډېرو ستونزو سره مخ دي. د کندز ولایت یو اوسېدونکی چې ناروغ دی یکشنبه د اکتوبر ۱۹ مه یې ازادي راډيو ته وویل، له څو ورځو راهیسي تورخم ته نږدې د یو خپلوان په کور کې د هاغاړه اوښتو او دروازې د خلاصېدو په انتظار دی:"په پاکستان کې مې جراحي عملیات کړی و، ماته روغتیا پالانو ویلي چې ۱۵ ورځې وروسته ورشم، اوس زما ورځې پوره شوي دي ما غوښتل پاکستان ته لاړم شم، خو لارې تړل شوي، زه اوس هم په تورخم کې یم دلته ډېر نور ناروغان هم شته چې له لیرې لیرې ځایونو راغلي دي او دلته د پاتې کېدو لپاره کوم ځانګړی ځای هم نه لري او له ډېرو ستونزو سره مخ دي." بل خوا په سوداګریزو توکو بار د یو شمېر موټرو چلونکو ازادي راډيو ته وویل چې له څو ورځو راهیسي کرښې ته نږدې له هر ډول اسانتیاوو پرته د دروازې د خلاصېدو په تمه دي. موټر چلونکی بصیر چې په غلام خان بندر کې د لارې د خلاصون په تمه دی وايي:"پنځه شپږ شپې شوې چې دلته ولاړ یو، نه د خوړلو څه لرو او نه هم د شپې تېرولو ځای شته، ان د ډوډۍ د راوړلو لپاره باید څلور پنځه کیلو متره لیرې لاړ شو، دلته ان د لمونځ او اودس ځای لا نشته، له ډېرو ستونزو سره مخ یو." افغان سوداګر هم وايي چې د لارو د تړل کېدو له امله دوی ته درانه مالي زیانونه اوښتي دي. د بشر خان په نوم یو افغان سوداګر چې له پاکستانه صادارات او واردات کوي ازادي راډيو ته یې وویل:"زموږ ټولې لارې چې په تازه میوې بار وې اوافغانستان غاړه ولاړې وې هغه مو بېرته جلال او لغمان ته راستنې کړې او تازه میوې مو هلته په سړو خونو کې ځای پر ځای کړې، ډېر زیانونه اوښتي، په ځانګړي ډول بزګرانو ته ځکه په اوس وخت کې د تازه میوو او سبزیو موسم دی." د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې چارواکي وايي د لارو د تړل کېدو له امله افغان سوداګرو ته میلیونونه افغانۍ مالي زیانونه اوښتي دي. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې د مدیره پلاوي غړي خان جان الکوزي یکشنبه د اکتوبر ۱۹ مه ازادي راډیو ته وویل، لا هم ټولې دروازې تړلې دي خو د دواړو لوریو د سوداګرۍ خونو ترمنځ خبرې رواني دي:"کوم مالونه چې خرابېدل، هغو مو بیرته راستانه او لیلام کړل، په دې برخه کې سوداګرو ته له ۵ تر ۶ سوه میلیونه افغانیو زیان رسېدلی دی، دغه شان د افغانستان په بازارونو کې د انګورو، مڼو، بادرنګو او رومیانو بیې چې پاکستان ته صادریږي پنځوس په سلو کې ښکته شوې دي." نوموړي نږدې پنځه ورځې وړاندې ازادي راډيو ته ویلي چې په دې اړه یې په کابل کې د پاکستان د سفارت له مسولینو سره کتلي او دواړه لوري د دروازو د خلاصېدو ملاتړ کوي خو په خبره یې دا مسله د اقتصاد وزارتونو پورې اړه نلري بلکې د امنیتي او سرحدي ادارو پورې اړه لري. د افغانستان او پاکستان ترمنځ د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د تورخم او سپین بولدک – چمن په ګډون د انګور اډې، غلام خان او خرلاڅي په نوم ټولې لارې د اکتوبر په ۱۱ مه تر سختو نښتو وروسته وتړل شوې.
|
20.10.2025 رادیو آزادی ميزان ۲۷, ۱۴۰۴ ساکنان دو سوی خط دیورند از توافق روی برقراری آتش بس فوری میان حکومت طالبان و پاکستان استقبال کرده اند، این توافق یک روز پیش، پس از درگیری های شدید میان نیروهای طالبان و پاکستان، با میانجیگری قطر و ترکیه در شهر دوحه صورت گرفت. شماری از آنان به رادیو آزادی گفته اند که در جریان درگیری ها، بیشترین آسیب را مردم محل متحمل شده اند و اکنون امیدوارند این توافق به آتش بس دایمی و زمینه ساز صلح و ثبات در منطقه مبدل شود. محمد علی، یکی از باشندگان ولسوالی ناری ولایت کنر به رادیو آزادی گفت که در درگیری های اخیر، منطقه شان به شدت آسیب دیده، اما اکنون از پایان جنگ خوشحال اند. با این آتش بس، دیگر خون ریزی متوقف خواهد شد
"این اقدام نیک است، در چند روز گذشته، درگیریها جان شمار زیادی از غیر نظامیان را گرفت؛ در میان آنان زنان، کودکان و حتی بازیکنان کریکت نیز شامل بودند. با این آتش بس، دیگر خون ریزی متوقف خواهد شد." یکی از باشندگان ولسوالی مومندره ولایت ننگرهار که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، در گفتگو با رادیو آزادی گفت افغان ها طرفدار جنگ نیستند، زیرا به گفته او، درگیری های مسلحانه زیان های گسترده ای به مردم وارد کرده است. "جنگ تمام شد، ما بسیار خوش هستیم. این آتش بس باید دایمی شود، چون جنگ کشور ها را ویران می کند و مردم را نابود می سازد، ما جنگ نمی خواهیم، فقط آرزو داریم این آتش بس پایدار بماند." آتش بس باید دایمی شود، چون جنگ کشور ها را ویران می کند و مردم را نابود می سازد
صدیق افریدی یکی از باشندگان منطقه تیرا از آن سوی خط دیورند نیز، به رادیو آزادی گفت: "در این درگیری ها هر دو طرف خسارات زیادی دیده اند، اکنون که توافق صلح صورت گرفته، کار بسیار خوبی انجام شده است، اما لازم است این توافق دایمی باشد، نه اینکه پس از یک ماه دوباره نقض شود و جنگ ها از سر گرفته شوند." زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ویژه ایالات متحده برای صلح افغانستان، نیز از این توافق استقبال کرده و در بیانیه ای در صفحه ایکس خود یکشنبه ۱۹ اکتوبر نوشته است که افغانستان و پاکستان با میانجیگری قطر و ترکیه به توافق رسیده اند.
|
20.10.2025 صدای آلمان سازماندهندگان این تظاهرات گفتند که ۷ میلیون نفر در سراسر ایالات متحده امریکا در اعتراضات از نیویورک تا لاس آنجلس راهپیمایی کردند. به گفته آنان تظاهرات در شهرهای کوچک در سراسر مرکز ایالات متحده و حتی نزدیک خانه دونالد ترامپ در فلوریدا نیز برگزار شد. هزاران نفر در واشنگتن در نزدیکی ساختمان کنگره ایالات متحده، جایی که حکومت فدرال به دلیل بنبست قانونگذاری برای سومین هفته در تعطیلی به سر میبرد، شعار میدادند: «دموکراسی این گونه است!» در تابلوهای رنگارنگ که در این اعتراضات حمل میشدند، از مردم میخواستند که «از دموکراسی محافظت کنند» و برخی دیگر خواستار لغو آژانس مهاجرت و گمرک امریکا یا «آیسیای» شدند؛ ادارهای که به عنوان مرکز سرکوب مهاجرت ترامپ شناخته میشود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! مظاهره کنندگان آنچه را که تاکتیکهای قهرآمیز میلیاردر جمهوریخواه، از جمله حمله به رسانهها، مخالفان سیاسی و مهاجران بدون مدرک مینامیدند، محکوم کردند. کالین هافمن، بازنشسته ۶۹ ساله، هنگام راهپیمایی در برودوی نیویارک به خبرگزاری فرانسه گفت: «هرگز فکر نمیکردم که زنده بمانم و مرگ دموکراسی کشورم را ببینم. ما در یک بحران هستیم که در آن ظلم رژیم و اقتدارگرایی وجود دارد. احساس میکنم نمیتوانم در خانه بنشینم و کاری نکنم.» معترضان یک بالون غولپیکر را که در آن ظاهر ترامپ به نمایش گذاشته شده بود، در لاس آنجلس به هوا فرستادند.
|
20.10.2025 دویچه ویلی
د قطر د بهرنيو چارو وزارت د يکشنبې (د ۲۰۲۵ کال د اکتوبر ۱۹مه) په سهار خبر ورکړ چې د دواړو هېوادونو استازو د دوحې په خبرو کې د «سمدستي اوربند او د دايمي سولې او ثبات د ټينګښت لپاره د ميکانيزمونو پر جوړولو» موافقه وکړه. همدارنګه، د راتلونکو ورځو لپاره د نورو خبرو پر ترسره کولو هم توافق شوی دی. د قطر په پلازمېنه دوحه کې د خبرو له پای ته رسیدو وروسته د پاکستان د دفاع وزير خواجه آصف وويل، دواړه لوري به «د يو بل حاکميت ته درناوی کوي.» نوموړي زياته کړه چې د افغانستان او پاکستان استازي به راتلونکې شنبه د ترکيې په ستر ښار استانبول کې د خبرو نوې پړاو پيل کړي. خواجه آصف وويل، هغه ترهګري چې له افغانستانه په پاکستان کې ترسره کېږي "سمدستي به پای ته رسېږي."
|
19.10.2025 روزنامه هشت صبح
میلیونها شهروند ایالات متحده قرار است در بیش از دو هزار و ۵۰۰ نقطه در سراسر امریکا علیه سیاستها و عملکرد دولت دونالد ترمپ به خیابانها برآیند. گاردین روز شنبه، ۱۸ اکتوبر، گزارش داده است که این اعتراضات زیر نام «بدون پادشاهان» از سوی ایتلاف از گروههای چپگرا برگزار خواهد شد. طبق گزارش، برگزارکنندهگان گفتهاند که هدف از این تظاهرات، رساندن پیام روشن به کاخ سفید است که «ترمپ پادشاه نیست» و امریکا بر بنیاد مردمسالاری بنا شده است. وبسایت رسمی این جنبش در بیانیهای نوشته است: «شعار شاه نه! فقط یک فریاد خیابانی نیست؛ بلکه یادآور اصول بنیادی ملت امریکا است. این شعار از خیابانها برخاسته، بر پوسترها نقش بسته و از میدانهای شهر تا دهکدههای دور طنینانداز شده است تا مردم را برای مبارزه با دیکتاتوری متحد کند.» براساس اعلام برگزارکنندهگان، اعتراضات امروز در بیش از دو هزار و ۵۰۰ شهر و منطقه در هر ۵۰ ایالت امریکا انجام خواهد شد. هدف از این اقدام، تمرکززدایی از اعتراضات و نشاندادن گستردهگی مخالفت عمومی با دولت ترمپ عنوان شده است. در گزارش آمده است که در برخی شهرها، نیروهای نظامی و گارد ملی در حالت آمادهباش قرار دارند. سازماندهندهگان اعتراضات گفتهاند که انتظار دارند یکی از بزرگترین روزهای اعتراض مدنی در تاریخ ایالات متحده رقم بخورد. آنان از شرکتکنندهگان خواستهاند تا برای نمایش وحدت، لباس زرد بپوشند؛ رنگی که بهگفته آنان، نماد مقاومت در برابر استبداد است. با این حال، دونالد ترمپ در روزهای اخیر اعلام کرده که در چارچوب «کمپاین انتقامجویانهاش، مخالفان سیاسی را سرکوب خواهد کرد. به گزارش رسانههای امریکایی، ایتلاف «بدون پادشاهان» پیشتر در ماه جون سال روان میلادی نیز تظاهراتی گسترده را سازماندهی کرده بود که میلیونها تن در آن شرکت کرده بودند. این اعتراضات در حالی برگزار میشود که تنشهای سیاسی در امریکا پس از آغاز دومین دوره ریاست جمهوری دونالد ترمپ شدت یافته است و بسیاری آن را آزمونی برای پایداری دموکراسی امریکایی توصیف میکنند.
|
19.10.2025 بی بی سی
د طالبانو حکومت وايي د شنبې پر ماښام له رئیس الوزار ملا محمد حسن اخند سره د مالیزیا لومړي وزیر داتو محمد انور ابراهیم ټیلیفوني خبرو کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د وروستي کړکېچ په تړاو غږېدلی دی. د طالبانو حکومت مرستیال ویاند حمد الله فطرت وايي ملا محمد حسن اخند ویلي "افغانستان د جګړې پلوی نه دی بلکې په سر کې هم پاکستاني لوري د افغانستان د حریم په نقضولو د جګړې پیلوونکی و."هغه وویل" د هېواد د ملي دفاع وزیر په مشرۍ له پاکستاني لورې سره په دوحه کې خبرې روانې دي او موږ خبرو ته په درنښت منتظر یو چې کومو پایلو ته رسېدلی شو.د مالیزیا لومړي وزیر د افغانستان او پاکستان د چارواکو ترمنځ د خبرو د پیل هرکلی کړی او د دیپلوماسۍ له لارې يې د مسلې پر حل ټینګار کړی. د طالبانو حکومت مرستیال ویاند وایي د مالیزیا لومړي وزیر له خپله اړخه د دې کړکېچ کابو کولو لپاره د مرستې ډاډ څرګند کړی دی. د مالیزیا لومړي وزیر هم مهاله د پاکستان له لومړي وزیر شهباز شریف سره هم پر ټلیفون خبرې کړي او ترې غوښتي یې دي چې د کړکېچ پراخېدو مخنیوي لپاره دې دغه هېواد اړین ګامونه پورته کړي. د پاکستان دولتي ټلویزون پي ټي وي د لومړي وزیر شهباز شریف له قوله ویلي " پاکستان په افغانستان کې سوله او ثبات غواړي، خو لاهم له "افغان خاورې او له پولې پورې غاړې ترهګرۍ" سره مخ دی." په دغو خبرو کې ښاغلي شریف ټينګار وکړ چې "افغان چارواکي بايد سم لاسي او اغېزناک ګامونه پورته کړي، چې له افغان خاورې فعالې هغه ترهګريزې شبکې له منځه يوسي چې پرله پسې د پاکستان دننه بريدونه پلانوي." د طالبانو حکومت وايي د پاکستان امنیتي اندېښنې او د دغه هېواد وسله والې ډلې د هغوی خپله کورنۍ مسله ده چې افغانستان پورې اړه نه لري.
|
19.10.2025 دآزادی رادیو د پاکستان د صدراعظم په مشرۍ د دغه هیواد د لوړ پوړو چارواکو په یوه غونډه کې ویل شوي، چې افغان کډوالو ته په مېلمستونونو کې د استوګنې اجازه ورکول جرم ګڼل کېږي. په ورته وخت کې، یو شمېر هغه افغان کډوال چې نورو هیوادونو ته د تګ کیسونه لري وايي د هوټلونو او مېلمستونونو مالکانو ته خبرداری ورکړل شوی چې بې اسناده افغان کډوال وباسئ. د طالبانو حکومت او پاکستان ترمنځ د اړیکیو په ترینګلېدو سره، پاکستان یو ځل بیا ټینګار کړی چې د افغان کډوالو د استوګنې موده تر هېڅ ډول شرایطو لاندې نهغځوي او ټول هغه افغان کډوال چې قانوني اسناد نهلري، له دغه هیواده به وایستل شي. په دې اړه د پاکستان د صدراعظم د دفتر په اعلامیه کې چې د جمعې په ورځ (د اکتوبر ۱۷مه) خپره شوې، ویل شوي چې د پاکستان د صدراعظم شهباز شریف په مشرۍ د دغه هیواد د لوړ پوړو چارواکو په یوه غونډه کې راپور ورکړل شوی چې د اکتوبر تر ۱۶مې نېټې، ټول ټال یو میلیون، څلور لکه، ۷۷ زره او ۵۹۲ افغان وګړي له پاکستانه بېرته خپل هیواد ته ستانه کړل شوي او یوازې هغو افغانانو ته چې د پاکستان معتبره ویزه لري، د استوګنې اجازه ورکول کېږي. خو مخکې یو شمېر افغان کډوالو ازادۍ راډیو ته ویلي وو چې له جولای میاشتې راهیسې، له بیا بیا غوښتنو سربېره، نهدي توانېدلي چې ویزې تر لاسه کړي.
|
19.10.2025 رادیو آزادی انتظار میرود افغانستان و پاکستان امروز در دوحه، پایتخت قطر، گفتوگوهای صلح را آغاز کنند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در شبکهٔ ایکس نوشت: «همانگونه که وعده داده شده بود، امروز مذاکرات با جانب پاکستانی در دوحه برگزار میشود.» او افزود که هیئت طالبان به رهبری ملا محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان در این گفتوگوها شرکت خواهد کرد. خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، و جنرال عاصم ملک، رئیس ادارۀ استخبارات این کشور، نیز برای گفتوگو با مقامهای طالبان به دوحه سفر کردهاند.
|
19.10.2025 صدای آلمان در واکنش به کشته شدن سه بازیکن محلی کریکت در پکتیکا، کریکت بورد افغانستان اعلام کرد که از حضور در مسابقات سه جانبه کنارهگیری میکند. حملات هوایی که به پاکستان نسبت داده میشوند، روز جمعه در افغانستان انجام شدند.
ولایت پکتیکا در جنوب افغانستان شب گذشته شاهد حملات هوایی نظامیان پاکستان بود و بر بنیاد گزارشها، در این حملات حداقل ۱۷ غیرنظامی کشته شدند. کریکت بورد افغانستان گفت که سه تن از جان باختگان، بازیکنان کریکت بودند. کریکت بورد افغانستان در واکنش به این رویداد، از حضور در مسابقات سه جانبه با پاکستان و سریلانکا کناره گیری کرد. براساس بیانیه کریکت بورد افغانستان، سه بازیکن محلی کریکت، روز جمعه پس از مسابقات دوستانه در شرنه مرکز پکتیکا در یک گردهمایی در ولسوالی ارگون هدف حملات هوایی پاکستان قرار گرفتند و کشته شدند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! سعید نعیم سادات، سخنگوی کریکت بورد افغانستان گفت که این سه بازیکن، کبیر آقا ارگون، صبغت الله زیرک و هارون نام داشتند.
|
19.10.2025 دویچه ویلی دغه ایرانی چارواکي ویلي چې هېواد یې د وروستیو ترینګلتیاوو د راکمولو لپاره د هر ډول همکاریو چمتووالی لري. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت په ټولنیز شبکه «ایکس» (پخواني ټویټر) کې لیکلي چې د دوی د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي او د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د سیمه ایزو موضوعاتو په ځانګړي ډول د افغانستان او پاکستان ترمنځ د وروستیو نښتو په اړه تلیفوني خبرې کړې دي. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د متقي له قوله ویلي: «افغانستان د جګړې پلوی نه دی، له پیله د پاکستان لوري زموږ د هوایي حریم په نقض سره جګړه پیل کړې وه.» ویل کېږي چې په وروستیو څو ورځو کې ددواړو هېوادونو په نښتو کې لسګونه کسان وژل شوي دي. د جمعې په ورځ د پاکستان د هوایي برید په ترڅ کې د افغانستان د پکتیکا ولایت په یوه سیمه کې لږ تر لږه ۱۷ ملکي وګړي وژل شوي، چې درې تنه یې د سیمه ایز کریکټ لوبغاړي وو. دغه تلیفوني خبرې په داسې حال کې شوې چې د طالبانو او پاکستان استازي د قطر په پلازمېنه دوحه کې د وروستیو نښتو په اړه خبرې کوي. د طالبانو پلاوی نن د دفاع وزیر محمد یعقوب مجاهد په مشرۍ قطر ته رسیدلی دی، داسې مذاکرات چې په هکله یې تر اوسه پورې جزئیات نه دي ورکړل شوي. د راپورونو له مخې، د پاکستان ملي ټلوېزیون ویلي چې د دې خبرو په دوحه کې د پاکستان د دفاع وزیر خواجه آصف او د استخباراتو مشر جنرال عاصم ملک هم ګډون لري. متقي ویلي چې د طالبانو اداره د دې خبرو د پایلې او مثبتې نتیجې په تمه ده. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت په اعلامیه کې راغلي چې د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د دوحې خبرو هرکلی کړی او ټینګار یې کړی چې دا مسئله باید د ډیپلوماټیکو لارو حل شي. هغه زیاته کړې چې ایران چمتو دی هر ډول مرسته وکړي چې د دې قضیې د حل لپاره اړینه وي.
|
18.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: سناتور عرفانالحق صدیقی، رییس کمیته روابط خارجی سنای پاکستان، گفته که اسلامآباد در برابر تروریسم سازش نخواهد کرد و از میانجیها خواسته طالبان افغان را به صداقت در گفتوگو و دوری از «جاهطلبیهای ناکام هند» تشویق کنند. صدیقی روز پنجشنبه، ۲۴ میزان، در گفتوگو با یک شبکه محلی گفته که پاکستان ضمن پایبندی به مبارزه قاطع با تروریسم، خواهان روابط صلحآمیز و همکاری با کشورهای همسایه، بهویژه افغانستان، است. او افزوده که تلاشها برای بهبود روابط با طالبان از زمان دولت نواز شریف آغاز شده و دولت کنونی نیز این مسیر را دنبال کرده است. به گفته او، پاکستان با مردم افغانستان مشکلی ندارد و روابط میان دو ملت بر پایه احترام متقابل است، اما نگرانیهای اسلامآباد متوجه تحریک طالبان پاکستانی (تیتیپی) و دیگر گروههای تروریستی است که امنیت ملی و ثبات منطقه را تهدید میکنند. سناتور صدیقی با اشاره به گزارشهایی درباره تامین سلاح برای اعضای تیتیپی، گفته است که رد این حمایتها به هند میرسد. او افزوده است: «هند پس از شکستهای پیهم و انزوای بینالمللی، اکنون میکوشد از خاک افغانستان برای آسیبزدن به پاکستان استفاده کند.» صدیقی همچنان در بخشی از گفتوگو به دیدار خود با ملا عمر، رهبر پیشین طالبان، در سال ۱۹۹۵ اشاره کرده و گفته است: «ملا عمر در آن دیدار گفت که افغانها در هر زمان دشوار در کنار پاکستان خواهند بود و نسل کنونی باید به آن تعهد احترام بگذارد.» او در پایان هشدار داده است که پاکستان هرگونه تجاوز علیه خاک خود را رد میکند و در برابر هر تهدیدی از خود دفاع خواهد کرد.
|
18.10.2025 بی بی سی د افغانستان کرېکټ بورډ وايي چې د پکتیکا ولایت په ارګون ولسوالۍ کې پر لوبغاړو د برید له کبله یې له پاکستان سره د کرېکټ راروانې لوبې لغوه کړې دي. کرېکټ بورډ ویلي، "د پکتیکا ولایت د ارګون ولسوالۍ د هغو اتلو لوبغاړو د شهادت له امله ژوره خواشيني څرګندوي چې له یوې دوستانه لوبې وروسته نن ماښام د پاکستاني رژيم د یوه ناځوانمردانه برید ښکار شوي دي." کرېکټ بورډ د درو لوبغاړو عکسونه خپاره کړي او ویلي یې دي چې "په دې زړهبوږنوونکې پېښه کې د ارګون ولسوالۍ د کبیر، صبغت الله او هارون په نوم د درو لوبغاړو په ګډون اته تنه شهیدان شوي او اته نور هېوادوال ټپيان دي." د کرېکټ بورډ په وینا، دغه لوبغاړي په شرنه کې تر یوې سيمهييزې لوبې وروسته په ارګون کې یو ځای د دمې لپاره سره راټول شوي وو چې برید پرې شوی دی. په پام کې وه چې افغان لوبډله د راروانې نومبر میاشتې په وروستیو کې له پاکستان سره د کرېکټ شل اووریزې لوبې وکړي خو د افغانستان کرېکټ بورډ اوس ویلي چې د دغه برید "قربانیانو ته د درناوي په موخه" یې د دې لوبو د لغوه کولو او پکې د نه ګډون پرېکړه کړې ده. د پاکستان کرېکټ بورډ د افغان کرېکټ بورډ دې پرېکړې ته لا کوم غبرګون نه دی په ډاګه کړی او نه هم د پاکستان حکومت د دغه برید په اړه څه ویلي دي. وړاندې په افغانستان کې د طالبانو حکومت یوه ولایتي چارواکي د دغه برید په اړه بيبيسي ته وویل چې له ځايي وخت سره سم د جمعې ماښام "پاکستاني رژيم د پکتیکا ارګون ولسوالۍ په خانهدار کلي کې د یوه قصاب کور ویشتلی دی چې ملکي خلک پکې شهیدان او ټپیان دي."
|
18.10.2025 دآزادی رادیو د پاکستان حکومت د کراچۍ بندر له لارې له افغانستان څخه د ټولو ټرانزیټي سوداګریزو توکو لیږد ودراوه. دا اقدام د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ د وروستیو نښتو په دوام شوی دی. یو شمېر هغه افغان سوداګر چې خپل توکي د کراچۍ بندر له لارې افغانستان ته واردوي، اندیښمن دي وايي، سیاسي ستونزې ته باید له سوداګرۍ سره ونه تړل شي. د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ ګډه خونه هم د دې ستونزې د حل لارو غوښتنه کړې ده. افغان سوداګر احمد شاه وايي چې د پاکستان د کراچۍ بندر له لارې یې افغانستان ته د توکو یو شمېر واردونکي کانټینرونه اوس هلته بند پاتې دي او هره ورځ له دې درکه لوی زیانونه ګالي. ده د جمعې په ورځ «د اکتوبر په ۱۷مه» ازادي راډیو ته وویل چې په کراچۍ بندر کې یې د توکو بندیدو، خورا اندیښمن کړی او ټینګار کوي چې د سیاست مسله باید له سوداګرۍ سره ونه تړل شي: زما پنځه کانټینرونه اوس مهال د کراچۍ په بندر کې بند دي، زما نور توکي هم کراچۍ بندر ته په لاره دي، زما واردات شین او تور چای، ټایرونه او بطرۍ دي چې افغانستان ته د دې بندر له لارې راځي، پر هر کانټینر ورځنۍ کرایه راځي، که د کراچۍ په بندر کې له پنځو ورځو څخه ډیر ودریږي، نو دیمریج "د ځای کرایې" لپاره جریمه پرې راځي، سیاست باید له سوداګرۍ جلا شي، ځکه له همدې امله ټول له ستونزو سره مخ دي.
یو بل فابریکه لرونکی رحیم الله مایار چې د کراچۍ بندر له لارې خام مواد او ماشینونه را واردوي، ورته شکایت لري او ټینګار کوي چې د دې ستونزې د حل لپاره باید بدیلې لارې ولټول شي: «فعلاً زما شاوخوا دولس کانټینرونه بند دي چې ډیری یې خام مواد او ماشینونه دي، دا له اروپا، هند او ترکیې د دې بندر له لارې راځي، موږ غواړو چې په بدیلو لارو کار وشي، لکه د چاه بهار بندر او منځنۍ آسیا ته دې لاره برابره شي.» دا اندیښنې په داسې حال کې مطرح کیږي چې پاکستاني رسنیو راپور ورکړی چې د پاکستان حکومت په رسمي ډول د کراچۍ بندر له لارې د افغانستان د ټولو سوداګریزو ټرانزیټي محمولو د ځنډولو اعلان کړی دی. د پاکستان د مالیاتو فدرال ادارې (اف بي ار) په یوه اعلامیه کې چې د ځینو پاکستاني رسنیو لخوا خپره شوې، ویلي چې د افغانستان د ټرانزیټي او سوداګرۍ محمولو لپاره د ننوتلو او وتلو ټول جوازونه لغوه او ترخیص شوي او په کراچۍ او قاسم بندرونو کې د توکو تصفیه تر بلې خبرتیا پورې بنده شوې ده. د دې بیان له مخې، د دې محمولو لیږد به تر هغه وخته پورې بند وي څو چې په سرحدي ګمرکونو کې سوداګریز فعالیتونه بیا پیل شي. ځینو پاکستاني رسنیو لکه «جیو نیوز» او ایکسپریس ټریبیون راپور ورکړی چې دا پریکړه د طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ د وروستیو نښتو او په کراچۍ کې د ګمرک چارواکو له امنیتي غونډې وروسته شوې ده. «اکسپرس تریبیون» د پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ د ګډې خونې د مشر جنید مکدا په حواله لیکلي چې دا مهال ۲۹۱ کانټینرونه چې افغان ټرانزیټي توکي لیږدوي، د کراچۍ او قاسم بندرونو کې بند پاتې دي. د پاکستان د عوایدو فدرال ادارې پریکړه د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ ګډه خونه هم تاییدوي خو وايي چې په ورځني ډول د کانټینرونو د درېدو او د هغو د کرایې له امله افغان سوداګرو ته ډېر زیان رسېږي. د دې خونې اجرایوي رییس نقیب الله صافي ازادي راډیو ته وویل: «د عوایدو عمومي ریاست ټولو ګمرکاتو ته چې د دې ریاست په چوکاټ کې دي، لارښوونه کړې چې د کراچۍ بندر تر هغه وخته پورې وتړي چې د دواړو هیوادونو ترمنځ سوداګري عادي شي، دا لومړی ځل دی چې داسې کار کېږي او دا به افغان سوداګرو ته لوی زیان ورسوي، موږ له پاکستانه غوښتنه کوو چې اجازه ورکړي چې دا توکي تورخم، غلام خان او چمن ته ورسېږي او کله چې بندرونه خلاص شي، افغانستان ته ولیږدول شي.» دا پریکړ
|
18.10.2025 رادیو آزادی خبرنگار رادیو مشال بخش پاکستان رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی از وزیرستان جنوبی گزارش داده است که طیاره های بی پیلوت پاکستانی امشب قریۀ خاندار در ولسوالی ارگون ولایت پکتیکای افغانستان را بمباران کردند. همزمان طلوع نیوز، رسانه که در داخل افغانستان فعالیت میکند به نقل از منابعی که نخواسته اند نام شان ذکر شود گزارش داده است که نیروهای طالبان "حملات متقابل" انجام داده اند. پیش از این رسانه های داخلی و خبرگزاری های خارجی گزارش داده بودند که پاکستان و حکومت طالبان آتشبسی را که قبلاً نافذ شده بود تمدید کرده اند. تا به حال در باره تلفات ناشی از درگیری های امشب در امتداد خط دیورند گزارشی در دست نیست. درگیری ها بین نظامیان پاکستانی و حکومت طالبان، پس از حملات منسوب به پاکستان بر اهدافی در کابل پایتخت افغانستان در نهم ماه اکتوبر، آغاز شد. نیروهای سرحدی طالبان و پاکستان در اوایل همین هفته در امتداد خط دیورند درگیر نبردهای خونین شدند. در تازهترین تنشها، روز چهارشنبه دو حمله هوایی بر کابل انجام شد که آن هم به پاکستان نسبت داده شد. همچنین در منطقه اسپینبولدک، نیروهای دو طرف با هم درگیر جنگ خونین شدند. این جنگ ده ها کشته و صد ها زخمی به جا گذاشت.
|
18.10.2025 صدای آلمان رسانههای امریکا گزارش دادند که جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی در نخستین دوره حکومت ترامپ، روز پنجشنبه رسماً متهم شده است. براساس این گزارشها، بولتون به نگهداری و انتقال اطلاعات دفاع ملی متهم شده است. براساس اتهامات وارده، او بیش از یک هزار صفحه اطلاعات درباره فعالیتهای حکومت را با اقارباش به اشتراک گذاشته است. مرتبط: بولتون: ترامپ به شی جینپینگ و پوتین حسادت میورزد بولتون در نخستین دوره کاری ترامپ به عنوان مشاور امنیت ملی و سفیر در سازمان ملل کار کرده بود تا این که در سال ۲۰۱۹ برکنار شد. او از آن زمان به یکی از منتقدان شناخته شده رئیس جمهور امریکا تبدیل شده است. در آگست گذشته ماموران «اف بی آی» خانه بولتون را در چارچوب تحقیقات راجع به استفاده بالقوه نادرست از اسناد طبقه بندی شده تفتیش کردند. وکیل بولتون گفت که موکلش «هیچ اطلاعاتی را به صورت غیرقانونی به اشتراک نگذاشته و حفظ هم نکرده است». ابی لاویل، وکیل مدافع بولتون به اسوشیتدپرس گفت: «این اتهامات در مورد بخشهایی از یادداشتهای شخصی سفیر بولتون از بیش از ۴۵ سال دوره کاریاش میباشد، اسنادی که محرمانه نیستند و او آنها را فقط با افراد بسیار نزدیک خانوادهاش به اشتراک گذاشته است که از سال ۲۰۲۱ برای «اف بی ای» هم معلوم بوده است.» او افزود: «سفیر بولتون مانند بسیاری از کارمندان دولت در طول تاریخ خاطراتش را ثبت کرده است، این جرم نیست.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
درباره اتهامات وارد شده به بولتون دیگر چه میدانیم؟این شکایت حقوقی در محکمه فدرال در مریلند ارائه شد که محل زندگی بولتون است و خانه او نیز همین جا در تابستان مورد تفتیش قرار گرفت. براین اساس، مشاور پیشین ترامپ به هشت فقره انتقال اطلاعات دفاع ملی و ۱۰ فقره نگهداری اطلاعات دفاع ملی متهم شده است که همه این موارد به معنای نقض قانون جاسوسی میباشد. اگر بولتون گناهکار شناخته شود، میتواند برای هر کدام از این موارد به تا ۱۰ سال زندان محکوم شود. سارنوالان گفته اند که بولتون در اپریل ۲۰۱۸ تا اگست ۲۰۲۵ بیش از یک هزار صفحه اطلاعات راجع به فعالیتهای روزمرهاش به عنوان مشاور امنیت ملی را با دو فرد در میان گذاشته است که مجوزهای لازم را نداشته اند. گفته شده اطلاعات فوق سری نیز در شمول این اسناد یاد شده بوده است.
|
18.10.2025 دویچه ویلی د رويترز خبري آژانس په حواله دا خبره دريو پاکستاني او د افغان طالبانو يوې سرچینې کړې ده. تر دې مخه د افغانستان داخلي رسنيو هم د طالبانو د وياند ذبيح الله مجاهد له قوله ويلي ول چې «تر څو پرې تیري ونه شي، اوربند ته ژمن پاته کیږي.» اړونده موضوع: طالبانو پاکستان پر کابل د ډرونونو پر حملې تورن کړی يوې پاکستانۍ سرچینې چې نه یې غوښتل نوم یې په ډاګه شي، وويل چې پاکستانی پلاوی لا دمخه د قطر پلازمينې دوحې ته رسېدلی دی او انتظار کيږي چې افغان پلاوی به سبا، شنبه قطر ته ورسيږي. د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ دا اوربند تر هغه وروسته شوی و چې د چهارشنبې په ورځ د ډيورنډ کرښې په اوږدو کې په بېلابیلو سيمو کې سختې نښتې شوې وې. د ملګرو ملتونو په حواله په دغو نښتو کې يو شمیر ملکي کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې وه. که چېرې دا اوربند چې د چهارشنبې په ورځ د ۴۸ ساعتونو له پاره رامنځته شوی وو، نه وی تمديد شوی نو نن، جمعه ماښام یې موده پای ته رسېدله.
د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ دغه نښتې هغه مهال پېل شوې، چې په کابل کې د طالبانو ادارې تېره اوونۍ پاکستان د کابل او د افغانستان په ختیځ کې پر یو بازار پر بمبارۍ تورن کړ. د پاکستان حکومت دغه هوايي حملې نه منلي او نه ېې هم رد کړي. طالبانو د دې په ځواب کې د يکشنبې په ورځ غچ اخيستي بريدونه وکړل چې پاکستان یې هم ځواب ووایه. د دوو ورځو تر ارامۍ وروسته د چهارشنبې په ورځ يو ځل بيا دغه نښتې پېل شوې چې تر دې وروسته د دواړو هېوادونو ترمنځ دروازې هم وتړل شوې.
|
17.10.2025 باختر با وجود توافق آتشبس میان اسراییل و فلسطین، ساکنان نوار غزه همچنان با کمبود شدید مواد غذایی و تاخیر در توزیع کمکهای بشردوستانه روبهرو هستند. الجزیره روز پنجشنبه، ۱۶ اکتوبر، گزارش داده است که براساس توافق آتشبس، اسراییل متعهد شده بود روزانه ۶۰۰ موتر حامل کمکهای انسانی را وارد غزه کند، اما اکنون این تعداد را به ۳۰۰ موتر در روز کاهش داده است. گفته میشود که بهدلیل این محدودیتها، بخش بزرگی از کمکها هنوز به دست نیازمندان نرسیده است. مقامهای اسراییلی دلیل این کاهش را «تاخیر در بیرون آوردن اجساد اسیران اسراییلی از زیر آوار» عنوان کردهاند. براساس گزارش، دادههای سازمان ملل متحد نشان میدهد از ۱۰ تا ۱۶ اکتبر تنها ۲۱۶ موتر به مقصد نهایی خود در داخل غزه رسیدهاند. رانندهگان موترههای کمکرسان میگویند روند بازرسیهای اسراییل زمانبر است و تحویل کمکها با تاخیرهای طولانی انجام میشود. تصاویر ماهوارهای شرکت پلانت لبز (Planet Labs) نیز صف طولانی موترها را در سمت مصری گذرگاه رفح نشان میدهد که در انتظار ورود به گذرگاه کرم ابوسالم هستند.
|
17.10.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت یوې سرچینې بيبيسي ته ویلي چې د دفاع وزیر به یې په قطر کې له پاکستان سره د خبرو لپاره د افغان پلاوي مشري وکړي. تمه ده مولوي محمد یعقوب مجاهد سبا دوحې ته لاړ شي. د پاکستاني پلاوي په تړاو لا څه نه دي روښانه شوي خو کتونکي انګیري چې ښايي تر ډېره د امنیتي او پوځي ادارو استازي او مشران به په کې وي. پر پاکستاني ځواکونو د "غچ" له بریدونو وروسته د طالبانو حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي وو چې د قطر او سعودي په غوښتنه یې له پاکستان سره اوربند منلی. وړاندې د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف ویلي وو چې د پاکستان او افغانستان ترمنځ د وروستۍ نښتې او ترینګلتیا د پای ته رسولو لپاره یې قطر ته د منځګړتوب وړاندیز کړی چې په وینا یې "هغوی [قطر] د دې مسئلې د هوارولو لپاره له دواړو لورو سره د جدي خبرو اترو لپاره چمتو دي."
|
17.10.2025 دآزادی رادیو د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ په وسله والو نښتو کې ملکي مرګ ژوبلې، په ملي او نړیواله کچه پراخ غبرګونونه راپارولي دي. د کابل ښار د تایمنیو سیمې یوه اوسېدونکې وایي چې د چهارشنبې ورځې ناوخته په یاده سیمه کې د پاکستان له لوري هوایي بریدونو سخت وېرولي او د دوی ګڼو ګاونډیانو ته یې مرګ ژوبله اړولې ده. دې مېرمنې چې نه غواړي په راپور کې یې نوم خپور شي، ازادي راډیو ته یې وویل"موږ د تایمني په دریم سړک کې اوسېږو او دا چاودنې په پنځم او څلورم سړک کې شوي دي. په دویم سړک یې یوه مدرسه هم ویشتلې ده. هماغه وخت چې خلکو د چاودنو غږونه واورېدل ټول ووتل. اوس ډېر کورونه تایمني کې خالي دي، خلک تللي. ډېره وېره شته، ټپیان او مړي هم خورا زیات وو. یو بلاک یې سم نیمایي ویجاړ کړی او مدرسه هم د دې لپاره چې مازدیګر و، کسان په کې زیات وو، د نجونو مدرسه وه، د مصباح مکتب څنګ کې ، زما وروڼه ورغلي وو ویل یې چې ټپیان او مړه ډېر وو. ماښام ټولې لارې بندې وې، خو سهار خلاصې شوې." یاده مېرمن زیاتوي چې د سیمې خلک سخت وېرېدلي او د نورو وختونو په شان ګڼه ګوڼه نه شته. یوناما وايي، د طالبانو او پاکستاني ځواکونو په شخړو کې نژدې څلورو سوه ملکي وګړو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
د چهارشنبې د ورځې د «اکتوبر د ۱۵ نیټې» د مازدیګر د شاوخوا څلورو بجو له چاودنو وروسته د کابل ایمرجنسي روغتون ته ۵ وژل شوي او ۳۵ ټپیان انتقال شوي دي. په دې اړه د دې روغتون په خبرپاڼه کې د ۱۰ ټپیانو حالت نازک ښودل شوی او ويل شوي چې د وژل شویو او ټپیانو کره شمېر لا څرګند نه دی. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد او د کابل د امنیه قوماندانۍ ویاند خالد ځدران تر دې چاودنو وروسته پر خپلو اکس پاڼو یوازې ولیکل، چې د تیلو یوه ټانکر اور اخیستی دی. خو مجاهد، ځدران او د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع بیا نن په دې اړه چې د پاکستان په هوایي حملو کې د اوښتې مرګ ژوبلې کره شمېر څومره دی، د ازادي راډیو پوښتنې ځواب نه کړې.
|
17.10.2025 رادیو آزادی نظیفه از زمانی که حملات هوایی مشکوک پاکستان محل سکونتش در کابل را هدف قرار داد، دیگر از خانه بیرون نشده است. او که به دلایل امنیتی با نام مستعار صحبت میکرد، به رادیو آزادی گفت: "ما از بیرون شدن میترسیم. نمیخواهیم در حملهای دیگر گیر بمانیم." نظیفه میگوید انفجارهای شدید در ۱۵ اکتبر خانهاش در منطقه تایمنی کابل – که یک منطقه مسکونی و تجارتی است – را لرزاند و شیشههای خانهاش را شکست. این حملات هوایی مشکوک در حالی در کابل انجام شد که همزمان جنگ تازهای میان طالبان و نیروهای پاکستانی شعلهور گردید. اسلامآباد همچنین در جنوب افغانستان حملات هوایی انجام داد؛ جایی که درگیریهای زمینی شدید نیز در آن جریان داشت.
|
17.10.2025 صدای آلمان گزارشها از جنوب افغانستان حاکی است که در درگیری مرزی صبح چهارشنبه در منطقه مرزی اسپین بولدگ تلفات زیادی به مردم ملکی وارد شده است. کریمالله زبیرآغا، مدیر صحت عامه منطقه اسپین بولدک یک روز پس از این درگیریهای مرگبار گفت: «ما ۱۷۰ زخمی و ۴۰ کشته داریم که همه غیرنظامی هستند.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این درگیریها شام چهارشنبه پس از آن که دو جانب روی یک آتشبس موقتی توافق کردند متوقف شد. اداره طالبان در مورد تلفات جزئیات تازه نداده و روز چهارشنبه از کشته شدن ۱۲ غیرنظامی خبر داده بود. هیئت معاونت سازمان ملل متحد «یوناما» نیز از تلفات ملکی به شمول زنان و کودکان در درگیری های روزهای گذشته خبر داده است. یوناما گفته است که گرچه آمار دقیقی از تلفات ملکی در همه مناطق در دست ندارد، اما تنها در منطقه اسپین بولدک در قندهار حداقل ۱۷ فرد ملکی کشته و ۳۴۶ تن دیگر زخمی شده اند.» شهباز شریف: توپ در میدان طالبان است
|
17.10.2025 دویچه ویلی د فرانسې خبري آژانس په حواله په سپين بولدک چېرې چې پرون، چهارشنبه (د ۲۰۲۵م کال د اکتوبر۱۵) د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ تازه نښتې شوې وې، دوکانه بيرته پرانیستل شوي او له سيمې وتلي خلک بیرته خپلو کورونو ته د راستنېدو په حال کې دي. پاکستاني او طالب چارواکو پرون د يوه ۴۸ اوربند اعلان وکړ چې د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت په حواله یې موخه «د ديالوګ له لارې يوه مثبت حل ته رسېدل» دي. اړونده موضوع: طالبان او پاکستاني چارواکي پر اوربند سلا شوي دا اوربند د پاکستان پر وخت د ماښام له شپږو بجو چې د افغانستان ۵نيمې بجې کیږي، پيل شوي دی. په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندويه پلاوي «يوناما» هم له دې اوربند څخه ملاتړ کړی او په دې نښتو کې یې د ښځو او ماشومانو په ګډون د ملکي تلفاتو څخه خبرداری ورکړی دی. يوناما ويلي دي چې تر اوسه د ملکي تلفاتو دقيقې شمیر په لاس کې نه لري خو يوازې په سپين بولدک کې «لږ تر لږه ۱۸ ملکي کسان وژل شوي او ۳۴۶ نور ټپيان شوي دي. » يوناما ويلي دي چې په پکتيا، پکتيکا، کونړ او هلمند کې لومړیو نښتو يو ملکي تن وژلی او ۱۵ نور یې ټپیان کړي دي.» يوناما له دواړو غاړو غوښتي چې «ترینګلتيا ته د پای ټکی کيږي څو ملکيان خوندي وي او د نور ځاني زيان مخه ونیوله شي.» د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د برخې مشر فولکر تورک هم له دې اوربند څخه ملاتړ کړی او له دواړو غاړو یې غوښتي چې « ملکيانو ته د نور زيان رسېدو مخه ونيسي او پایداره اوربند ته دې ژمن شي.» د اوربند د اعلانیدو تر مخه د تېرې پنجشنبې په ورځ هم په کابل کې چاودنې شوې وې چې طالبانو یې پړه پر پاکستان اچولې وه. دا تازه نښتې تر همدې بريدونو وروسته پېل شوې او د پاکستان او افغانستان ترمنځ د ديورنډ کرښې په اوږدو کې په بېلا بېلو سيمو کې نښتې وشوې. د دې نښتو په نتيجه کې دواړو غاړو ته د تلفاتو اوښتو خبرونه هم ورکړل شول. د طالبانو د معلوماتو په حواله د شنبې ورځې راهېسې د نښتو په ترڅ کې په لسګونو کسان وژل شوي او د چهارشبنې ورځې نښتو ملکيان هم وژلي دي.
په کابل کې پنځه کسان وژل شوي
|
16.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: افغان ایواک در همکاری با انجمن کهنهسربازان و شورای پناهندهگان امریکا، نامهای منتشر کرده که در آن بیش از ۵۵ نهاد، رفتار خشونتبار ادارههای مهاجرت و امنیت داخلی امریکا با کودکان و خانوادههای مهاجر را بهشدت محکوم کردهاند. افغان ایواک روز چهارشنبه، ۲۳ میزان، با نشر خبرنامهای گفته است در این نامه که از سوی گروهی از کهنهسربازان، رهبران مذهبی، مدافعان حقوق پناهندهگان و فعالان دموکراسی امضا شده، از امریکا خواسته شده تا در برخورد با مهاجران، بهویژه کودکان آسیبپذیر، اصول انسانیت، عدالت و کرامت انسانی را رعایت کند. امضاکنندهگان تأکید کردهاند که نحوه رفتار با آسیبپذیرترین قشر جامعه، معیار واقعی انسانیت و اخلاق یک کشور است و ایالات متحده باید در این زمینه «عملکرد بهتری» از خود نشان دهد. به گفته افغان ایواک هدف از این اقدام آن است که به امریکا یادآوری شود حفاظت از کودکان و خانوادههای بیپناه نهتنها یک مسوولیت اخلاقی، بلکه تعهدی قانونی و انسانی است. گفتنی است که افغان ایواک پیش از این نیز در واکنش به سیاستهای مهاجرتی ایالات متحده، نگرانیهای خود را ابراز کرده است. در ماه جنور این نهاد از تصمیم دولت ترمپ مبنی بر لغو پروازهای بیش از یکهزار و ۶۰۰ پناهجوی افغان که قبلاً برای اسکان در امریکا تأیید شده بودند، انتقاد کرده بود.
|
16.10.2025 بی بی سی د سياسي او فکري اختلافاتو سره سره د هندوستان د ښي لاسي هندو حکومت او د اسلامپالو افغان طالبانو تر منځ غوړېدونکې اړيکې په ظاهرا له تضاداتو ډکې ښکاري. خو د دوی نژدېوالی او همکاري د دواړو عملګرايي او واقعيت بيني ښيي. دواړه خواوې غواړي چې سياسي، ډېپلوماټيکي او سوداګريز تعلقات نور هم ژور کړي. هندوستان ته د طالبانو حکومت د بهرنيو چارو وزير مولوي امير خان متقي د يوې اوونۍ سفر (۹ -۱۴ اکټوبر) چې له تاوده هرکلي سره مخامخ شو د هند په افغان تګلاره کې د يوه مهم بدلون ثبوت دی. دا هند ته په افغانستان کې د طالبانو د حکومت د تر ټولو جګپوړي چارواکي سفر دی چې د پاکستان په پلازمېنه اسلام اباد کې تر هغې غونډې لس ورځې وروسته پيل شو چې د پخواني افغان حکومت د ځينو چارواکو او سیاستوالو په ګډون يو شمېر طالب ضد افغانانو په کې ګډون کړی و. د سپټمبر پر ۲۹ مه او ۳۰ مه جوړې شوې هغه غونډه کې چې د "سيمه ييز ډيالوګ" نوم ورکړل شوی، متقاعدو پاکستاني پوځي او ملکي چارواکو هم ګډون درلود. دا سفر په داسې وخت کې شوی چې هم د پاکستان او طالبانو د حکومت او هم د هندوستان او پاکستان تر منځ اړيکې پر خرابېدو دي.
|
16.10.2025 دآزادی رادیو له جرمني او څو نورو اروپايي هیوادونو وروسته د سویدن او اتریش چارواکو هم د ناقانونه او مجرمو کډوالو په ځانګړي دول افغانانو د ژر بېرته ستنولو پر اړتیا ټینګار کړی دی. سویدن غوښتنه کړې چې د اروپايي ټولنې کمیسیون دې داسې یو پروګرام جوړ کړي چې افغانستان ته د هغو کسانو د بېرته لېږلو چارې چټکې کړي چې په اروپا کې د پناه اخیستنې حق نه لري. د European Newsroom وېب پاڼې د راپور له مخې، د سویدن د کډوالۍ وزیر یوهان فورسل د سهشنبې په ورځ، د اکتوبر په ۱۴مه، د اروپايي تولنې په یوه ناسته کې د دې موضوع په مطرح کولو سره وویل: «هغوی باید داسې لارې چارې پیدا کړي چې د ناقانونه کډوالو جبري بېرته ستنول عملي شي، او که څوک سویدن ته راغلی او جرم یې کړی وي، باید وشړل شي.» نوموړي هیله څرګنده کړې چې د مثال په ډول د اروپايي ټولنې د ګډو چارټر الوتنو له لارې ډېری هغه افغانان چې د پناه حق نه لري، بېرته واستول شي. په راپور کې زیاته شوې چې په دغه ناسته کې د هغو کسانو د بېرته ستنولو د څرنګوالي په تړاو چې د پناه حق نه لري د اروپايي ټولنې د نویو قوانینو په اړه هم خبرې وشوې، خو د راپور په ټکو په دې اړه چې د اروپايي ټولنې له نورو هیوادونو د اخراج پرېکړې اجباري وي که اختیاري اختلاف موجود دی. Eunews ویب پاڼې هم سه شنبه داکتوبر ۱۴ مه راپور ورکړی چې د اتریش د کورنیو چارو وزیر ګرهارد کارنر هم د ناقانونه کډوالۍ پر وړاندې د لا زیات سخت دریځ غوښتنه کړې او ویلي یې دي هغه کسان باید بېرته واستول شي چې جدي جرمونه یې کړي ان که په خبره یې، د هغوی د بېرته ستنونې هیوادونه افغانستان یا سوریه وي. د هغه په حواله وړاندې راغلي چې «اوس ټولو ته څرګنده ده چې اروپا باید د ناقانونه کډوالۍ پر وړاندې لا سخت اقدام وکړي، په دې معنا چې مجرمین او ناقانونه کډوال باید بېرته واستول شي، ان د سوریې او افغانستان په شان هیوادونو ته.» نوموړي دغه څرګندونې لوکزامبورګ کې د کورنیو چارو د شورا غونډې ته کړې دي.
|
16.10.2025 رادیو آزادی پس از درگیریهای شدید میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی در امتداد خط دیورند، تمامی دروازهها میان دو کشور برای سومین روز بسته است. تورخم، سپینبولدک–چمن، انگوراده، غلامخان و خرلاچی پنج دروازه در امتداد خط دیورند اند که برای تجارت، ترانزیت و رفتوآمد مسافرین بین دو طرف استفاده میشد. اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان میگوید که به دلیل مسدود بودن این مسیرها، در حال حاضر صدها لاری حامل اموال تجارتی در هر دو طرف متوقف ماندهاند. این یک مشکل جدی است، هم برای جانب پاکستان ضرر است و هم به جانب افغانستان.
خانجان الکوزی، عضو هیئت مدیره این اتاق، سهشنبه ۱۴ اکتوبر به رادیو آزادی گفت هرچند برای بازگشایی این مسیرها با مسئولان سفارت پاکستان در کابل دیدار کردهاند، اما هنوز امیدواری در این خصوص وجود ندارد: «این یک مشکل جدی است، هم برای جانب پاکستان ضرر است و هم به جانب افغانستان. تمام راهها مسدود است، تا هنوز کدام روشنی هم معلوم نمیشود. ما که با تاجران هم صحبت کردیم، در هر دو طرف آنها به این باور هستند که راهها باید باز شوند، اما مسأله مربوط به وزارتهای اقتصاد نمیشود؛ همه بدست وزارتهای نظامی است.» او همچنان گفت که در حال حاضر، به علت توقف موترهای باربری حامل اموال تجارتی، تاجران هر دو طرف روزانه صدها هزار دالر ضرر میکنند. او همچنین گفت که اگر بسته بودن این راهها هفتهها و ماهها دوام کند، بر بازارهای دو طرف بهویژه افغانستان تأثیر منفی خواهد گذاشت.
|
16.10.2025 باختر از زمان شناسایی بیماری ایدز در سال ۱۹۸۱، این بیماری نقص ایمنی جان حدود ۴۴ میلیون نفر را در جهان گرفته است. ایدز یکی از بدترین اپیدمیهای تاریخ بشر است. هرچند آگاهیدهی و اقدامات وقایوی باعث کاهش مرگ و میر شده است، اما هنوز افراد زیادی در پیوند به این بیماری جان میدهند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۶۳۰ هزار نفر در جهان بر اثر ابتلا به ایدز فوت کردند. با این حال، کشف جدید در کلینیک دانشگاهی شهر کلن آلمان امیدبخش است و میتواند نشانهای از پیدا شدن یک ابزار جدید برای مبارزه با ایدز باشد. آزمایش بیش از ۸۰۰ انتیبادی علیه ویروس عامل ایدزاین تیم پژوهشی به رهبری فلوریان کلاین، مدیر مؤسسه ویروسشناسی، نمونههای خون ۳۲ نفر را بررسی کرده است. همه این افراد به ویروس عامل ایدز «HIV» آلوده بودند، اما به طور طبیعی و بدون درمان، واکنش ایمنی بسیار قوی و گستردهای علیه این ویروس ایجاد کرده بودند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پژوهشگران در آزمایشگاه بیش از ۸۰۰ نوع انتیبادی در این نمونهها را آزمایش کردند تا توانایی آنها در خنثی کردن ویروس عامل ایدز «HIV» مشخص شود. یکی از این انتیبادیها به نام «04_A06» توجه ویژهای را به خود جلب کرد. این انتیبادی محل اتصال ویروس به سلولهای بدن را مسدود میکند و از ورود «اچآیوی» به سلولها جلوگیری میکند. اگر ویروس وارد سلول شود، آن را برای تکثر خود تغییر میدهد و به مرور زمان سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند.
|
16.10.2025 دویچه ویلی د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت نن، چهارشنبه وويل چې طالبانو سره پر يوه ۴۸ اوربند سلا شوي دي. دا اعلان تر هغه وروسته شوې دی چې د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د يکشنبې په ورځ پيل شويو متقابلو بريدونو نن، چهارشنبه یو ځل بيا زور اخستی وو. په دې بريدونو کې د سرحد دواړو لوريو ته د مرګ ژوبلې اوښتو خبرونه ورکړل شوي دي. د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت په يوه اعلاميه کې ويلي دي چې دواړو لوريو پر يوه «موقتي اوربند» هوکړه کړې ده چې ۴۸ ساعته به دوام وکړي او د چهارشنبې په ورځ د سيمې پر وخت د ماښام په شپږو بجو پيليږي. د وزارت په اعلاميه کې زياته شوې: «په دې موده کې به دواړه اړخونو د خبرو اترو له لارې صادقانه هڅې وکړي څو دې پيچلې خو د حل وړ ستونزې ته مثبت حل ومومي.» د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت ويلي دي چې اوربند په افغانستان کې د طالبانو د حکومت په غوښتنه شوې خو طالبانو بيا دا خبره نه ده تائيد کړې او برعکس ادعا یې کړې. د طالبانو د ادارې ویاند ذبيح الله مجاهد پر اکس شبکه ليکلي چې «د پاکستان اړخ په غوښتنه او اصرار به نن ماښام له ۵نیمو بجو څخه وروسته داوړو هېوادونو ترمنځ اوربند پلې شي.
|
15.10.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، اعلام کرده که مرحله دوم توافق صلح غزه پس از بازگشت او از خاورمیانه و امضای آتشبس اکنون آغاز شده است. رسانههای بینالمللی، روز سهشنبه، ۱۴ اکتوبر، گزارش دادهاند که ترمپ در تروث اعلام کرده که به تازهگی از خاورمیانه بازگشته و تجربهای شگفتانگیز داشته است. بربنیاد گزارشها، ترمپ با اشاره به تبادل گروگانها افزود: «تمام ۲۰ گروگان سالم بازگشتهاند و بار سنگینی از دوش ما برداشته شد.» با این حال، رییس جمهور امریکا تاکید کرده که ماموریت هنوز پایان نیافته است، زیرا اجساد گروگانها هنوز تحویل نشدهاند و میزان پایبندی حماس به تعهداتش بر اساس توافق غزه مشخص خواهد شد. در همین حال، استیو ویتکاف، نماینده ویژه امریکا در خاورمیانه، در تلاش است تا تنشها میان اسراییل و حماس به دلیل تاخیر در تحویل اجساد کاهش یابد.
|
15.10.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،REUTERS/Anushree F خلک ډېری وخت وایي، یو انځور زر خبرې کوي. د تېرې دوشنبې په سهار د هند په ورځپاڼو کې یو انځور خپور شو چې ښيي ښځینه خبریالانې د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزیر په خبري کنفرانس کې د څوکیو په لومړي کتار کې، ښاغلي متقي ته ناستې دي. کله چې ښاغلی متقي هند ته ورسید نو د سفر په شاوخوا ۴۸ ساعتونو کې یې دا دویم خبري کنفرانس و. له دې غونډې مخکې په یو بل کنفرانس کې یې ښځینه خبریالانو ته د ګډون اجازه نه وه ورکړل شوې نو دې سره سخت غبرګونونه پورته شول او کله چې دغه کنفرانس شو نو بیا ښځینه خبریالانو ته د ګډون اجازه وه. متقي د یکشنبې د ورځې په کنفرانس کې وویل، چې د ښځو ایستل قصدي نه وو. هغه زیاته کړه:"د جمعې د ورځې د خبري کنفرانس په اړه باید ووایم، چې هغه په ناڅاپي ډول تنظیم شوی و، چې د خبریالانو یو محدود نوملړ ټاکل شوی و او د ګډون کوونکو نوملړ ډېر مشخص و. دا یوه تخنیکي ستونزه وه. زموږ همکارانو یوازې یو مشخص نوملړ ته بلنه استولې وه او له دې پرته بل نیت نه و. "
ملګرو ملتونو افغانستان کې له ښځو سره روان چلند د "د جنسیت پر بنسټ اپارتاید" په توګه ګڼلی دی. هلته ښځې او نجونې نه شي کولای، چې له شپږم ټولګي پورته ښوونځي او بیا پوهنتون ته لاړې شي، پارکونو یا ورزشي کلبونو ته هم د تګ اجازه نه لري. د ملګرو ملتونو په خبره په هغو چارو کې، چې افغان مېرمنو ته د ترسره کولو اجازه ورکول شوې هغه هم ورځ تر بلې محدودېږي او د طالبانو حکومت امر کړی چې ښځې باید حجاب وکړي او بل دا چې ښځو ته د یوازې د سفر کولو اجازه هم نشته. طالبانو، چې په افغانستان کې په ۲۰۲۱ کال کې بیا واک ترلاسه کړ، له دې مخکې ویلي و، چې د ښځو حقونه ته د دوی د "افغاني کلتور او اسلامي شریعت د تفسیر له مخې" درناوی کېږي خو لویدیځو دیپلوماتانو ویلي، چې د ښځو پر وړاندې بندیزونه د دوی د رسمیت پېژندنې هڅې له خنډ سره مخامخ کوي. د ښځو د حقونو پر وړاندې د دوی چلند په نړیواله کچه تر ټولو سخت چلند دی. متقي د پنجشنبې په ورځ هند ته د یوې اوونۍ سفر په موخه تللی دی، دیلي تراوسه په افغانستان کې د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو له هغو څو هېوادونو دی، چې له طالبانو سره یې سیاسي او نا رسمي اړیکې ساتلې دي. په کابل کې یو کوچنی ماموریت ترسره کوي او بشري مرستې استوي. دغه سفر ته د دواړو هېوادونو ترمنځ د اړیکو د پراخېدو په سترګه کتل کېږي او دواړو ته مهم دی. د راپورونو له مخې طالبان د رسمیت پېژندلې لپاره نړیوال ملاتړ ترلاسه کوي او هند خپلې ستراتیژیکې او امنیتي ګټې مخکې وړي. د تېرې جمعې په ورځ متقي د هند له بهرنیو چارو وزیر ایس جې شنکر سره ولیدل او اعلان یې وکړ، چې هند به خپل سفارت په کابل کې بېرته پرانیزي. دا سفارت په ۲۰۲۱ کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته تړل شوی و. د همدې ورځې په ورستیو کې یوه خبري غونډه وشوه، چې شاوخوا ۱۶ نارینه خبریالانو ګډون په کې کړی وو خو ښځینه خبریالانې د سفارت له دروازې وګرځول شوې. د طالبانو د حکومت یوې سرچینې منلې، چې ښځو ته د ګډون بلنه نه وه ورکړل شوې. د هند د بهرنیو چارو وزارت وویل، چې دوی له دې خبري کنفرانس سره هېڅ تړاو نه لري، ځکه دا د افغان سفارت لخوا تنظیم شوی و. خو د هند په خاوره کې د جنسیت پر بنسټ تبعیض سیاسي کسان او خبریالان غوسه کړل او د هند حکومت یې د دې پېښې د رامنځته کېدو له کبله وغانده. د اپوزیسیون مشر راهول ګاندهي وویل، دې غونډې ته د اجازه ورکولو له کبله د هند لومړي وزیر نریندرا مودي "هرې ښځې ته دا پیغام ورکړ، چې تاسې مېرمنې د هغوی د دفاع لپاره ډېرې کمزورې
|
15.10.2025 دآزادی رادیو نن د اکتوبر ۱۳ مه د طبیعي پېښو د خطر د کمولو نړیواله ورځ ده. په افغانستان کې د طبیعې افتونو یو شمېر قربانیان وايی په دغه ډول پېښو کې درانه زیانونه ورسېدلي خو د مرستو له ژمنو سره سره یې لازمې مرستې نه دي ترلاسه کړي. دوی وايي اوس چې د ژمي موسم مخ په رارسېدو دی دوی لا ډېرو بیړنیو مرستو ته اړتیا لري. د چاپیریال د برخې یو شمېر متخصصین وايي د بې کیفیته کورونو جوړول د طبیعې افتونو له امله د زیانونو د زیاتوالي یو لوی عامل دی. د کونړ د څوکۍ ولسوالۍ اوسېدونکی نعمت الله چې د تېرې اګسټ په ۳۱ مه د مرګونې زلزلې له امله سخت زیانمن شوی وايي میرمن او دوه ماشومان یې په دې زلزله کې مړه او کور یې ونړیده. کور مې ونړیده، ښځه او ماشومان مې مړه شول، موږ اوس تر خیمې لاندې سخت ژوند تیروو، موږ غواړو چې له موږ سره مرسته وشي، ځکه ژمی راروان دی او تر خیمې لاندې ژوند سخت دی، موږ کورونو ته اړتیا لرو ځکه موږ اوس مهال له جدي ستونزو سره مخ یو.
په ختیځو ولایتونو په ځانګړي ډول کونړ کې له دې مرګونې زلزلې وړاندې په وروستیو کې د افغانستان په یو شمېر نورو برخو کې هم ګڼو طبیعي افتونو بې شمېره کسان اغیزمن کړي دي. د بغلان یوه اوسېدونکی دوست محمد چې د دې ولایت د بورکې ولسوالۍ اوسېدونکی دی او د تېر کال سیلابونو له امله ورته زیانونه رسېدلي ازادي راډيو ته وویل: «زموږ په سیمه کې سیلابونو ټولو خلکو ته ګڼ زیانونه واړول، زموږ په کلي کې ۱۸ کورنۍ اوسېدې د ټولو کورونه یې ونړل او زموږ توکي او لوښي یې ځانه سره یوړل، په دې سیلابونو کې اوه کسان هم شهیدان شول، زموږ د کورنۍ په ګډون ټول کلی سخت زیانمن شو او اوس ټول له جدي ستونزو سره مخ یو، موږ سره لازمې مرستې نه دي شوي اوس مهال ان د څښلو اوبه نه لرو او یو بایلر په ۲ سوه افغانیو اخلو.»
|
15.10.2025 رادیو آزادی شماری از مهاجران افغان مقیم پاکستان از ادامه بازداشتها و افزایش فشارها بر مهاجران ابراز نگرانی میکنند. رحیم الله، یکی از نظامیان جمهوری پیشین و سرپرست یک خانواده ۵ نفره در راولپندی پاکستان، میگوید که پس از درگیریهای مرزی میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی، حکومت پاکستان شرایط زندگی مهاجران افغان را به شدت دشوارتر کرده است. او سه شنبه، ۱۴ اکتوبر، به رادیو آزادی گفت که مقام های پاکستانی به مالکان خانهها دستور داده اند تا افغان های را که بدون اسناد اقامت، خانه ها را کرایه گرفته اند، وادار به ترک خانهها کنند. مالک خانه خودم شب گذشته آمد و برایم گفت که شما ویزه ندارید خانه ما را تخلیه کرده و برای خود جای پیدا کنید
"درسه چهار روز گذشته که مناسبات حکومت پاکستان با امارت اسلامی افغانستان روبه خامت گذاشته است مشکلات زیاد را برای ما مهاجرین بوجود آورده است، گشت و گذار پولیس بسیار زیاد شده است. در کنار این مالکان خانه ها به تمام اتباع افغان که ویزه ندارند ابلاغ کرده اند که خانهها را ترک کنند، مالک خانه خودم شب گذشته آمد و برایم گفت که شما ویزه ندارید خانه ما را تخلیه کرده و برای خود جای پیدا کنید، این مشکلات است که فعلا دامنگیر تمام مهاجرین شده است." در شماری از ویدیوهای که توسط مهاجران افغان در شبکه های اجتماعی منتشر شده و گفته میشود مربوط به شهر کویته پاکستان است، دیده میشود که پولیس با موترهای بزرگ برای بازداشت مهاجران وارد عمل شده و افغان ها را بازداشت میکند. طیبه حسینی، یکی از باشندههای منطقه هزاره تاون کویته پاکستان نیز میگوید که بازداشت افغان ها درمسیر راه، خانهها و حتی دکانها جریان دارد. "من فعلا از کویته ازهزاره تاون با شما هم کلام هستم. در این جا شرایط بسیار خراب است ویدیو های که درصفحات اجتماعی نشر شده وضعیت از آن بدتر است و من خودم بیرون رفته بودم دیدم که همه راه ها را مسدود کرده بودند و هرکسی که از راه میگذرد بازداشت کرده و دکان ها را چک میکنند و داخل خانه ها شده و از مردم اسناد و مدارک میخواهند." این پناهجویان افغان ازحکومت پاکستان وسازمان ملل متحد میخواهند تا از فشار آوردن بر مهاجران افغان جلوگیری کرده و در قسمت تمدید ویزه های شان اقدام شود. در این جا شرایط بسیار خراب است ویدیو های که درصفحات اجتماعی نشر شده وضعیت از آن بدتر است
این در حالیست که پس از انجام حملات هوایی پاکستان بر شهر کابل و ولایت پکتیکا، بتازگی نیرو های طالبان درچندین ولایت کشور به شمول ننگرهار، کنر و کندهار با نظامیان پاکستانی درامتداد خط دیورند به درگیری پرداخته و هر دو طرف ادعای وارد کردن تلفات بر یک دیگر شان را کردند. ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان این درگیری را انتقام گیری از نقض حریم هوایی کابل و حملات هوایی در پکتیکا از سوی پاکستان خوانده است. پس از این درگیری ها، حکومت پاکستان بار دیگر هشدار داده است که در برابر مهاجرین افغان در خاک این کشور بر اساس قوانین اقدام خواهد کرد.
|
15.10.2025 صدای آلمان نیروهای اداره طالبان افغان و قوای پاکستانی در مرز میان دو کشور وارد درگیریهای مرگبار شدند. ناظران هشدار داده اند که این خشونت های مرزی می تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود. دلیل این منازعه میان کابل و اسلام آباد چیست؟
در روزهای اخیر میان ارتش پاکستان و نیروهای طالبان در افغانستان درگیری های شدیدی رخ داده است. این مرگبارترین درگیری میان دو همسایه، از زمان بازگشت طالبان به قدرت در کابل در سال ۲۰۲۱ می باشد. مقامات پاکستانی و رژیم طالبان در کابل ادعا میکنند که تلفات و خسارات سنگینی به طرف مقابل وارد کرده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! طالبان افغان اعلام کردند که اواخر روز شنبه در عملیاتی "تلافی جویانه" به خاطر «نقض حریم هوایی» افغانستان، به نیروهای پاکستانی در مرز حمله کردند. اداره طالبان روز یکشنبه اعلام کرد که در عملیات مرزی شبانهای که علیه پاکستان راه اندازی کرد، ۵۸ سرباز پاکستانی را کشتهاند. اما ارتش پاکستان گفت ۲۳ نفر از نیروهایش کشته شده اند. طالبان همچنین ادعا کردند که ۲۵ پوسته امنیتی ارتش پاکستان را تصرف کرده اند. مرتبط: ابراز آمادگی ترامپ به میانجیگری میان افغانستان و پاکستان در مقابل ارتش پاکستان ادعا کرد که بیش از ۲۰۰ جنگجوی طالبان افغان را کشته است. اما طالبان گفتند که تنها ۹ تن از نیروهایش کشته شده اند. ادعاهای هر دو طرف به طور مستقل قابل تأیید نیست؛ چراکه دسترسی به منطقه مرزی همچنان به شدت محدود است.
|
15.10.2025 دویچه ویلی د افغانستان د طالبانو ادارې ځواکونو او پاکستاني قواو د دواړو هېوادونو ترمنځ د پولې په اوږدو کې یوه خونړۍ جګړه وکړه. څارونکي وايي دغه سرحدي شخړې کېدای شي پر يوې لوېې جګړې بدلې شي. د کابل او اسلام آباد ترمنځ شخړه په څه ده؟
په وروستیو ورځو کې د پاکستان د پوځ او په افغانستان کې د طالبانو ځواکونو تر منځ د پولې په اوږدو کې شدېدې نښتې رامنځ ته شوي دي. دا له ۲۰۲۱م کال راهیسې چې طالبان پر افغانستان واکمن دي، د دواړوه ګاونډيو ترمنځ تر ټولو خونړۍ نښتې وې. پاکستاني چارواکو او په کابل کې د طالبانو ادارې، دواړه، یو بل ته د درونو تلفاتو او زیانونو د اړولو ادعاوې کړې دي. افغان طالبانو اعلان وکړ چې د شنبې په ورځ یې د پاکستان له خوا د افغانستان د «هوايي حریم د نقضولو» په خاطر یې په سرحد کې پر پاکستاني ځواکونو «غچ اخیستونکي» عملیات ترسره کړل. په سبا ېې یکشنبه، د طالبانو ادارې اعلان وکړ چې د پاکستان پر ضد په ترسره کړي شپني عملیاتو کې ېې ۵۸ پاکستاني ځواکونه وژلي دي. خو د پاکستان پوخ وویل چې په دغو نښتو کې د دوی ۲۳ عسکر وژل شوي دي. طالبانو همدارنګه ادعا وکړه چې د پاکستان د پوځ ۲۵ امنيتي پوستې ېې نيولي دي. په مقابل کې د پاکستان پوځ ويلي چې له ۲۰۰ ډېر د افغان طالبانو جنګیالي ېې وژلي دي. خو طالبانو وویل چې یوازې ۹ ځواکونه ېې وژل شوي دي. د دواړو خواو ادعاوې په خپلواکه توګه د تائید وړ نه دي؛ ځکه چې هغې سرحدي سیمې ته چې دغه نښتې په کې شوي، لاسرسی ډير محدود دی.
|
14.10.2025 روزنامه هشت صبح
۸صبح، کابل: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، اعلام کرده که در پی حملات اخیر، تا امروز هیچ رابطهای مستقیم و غیرمستقیم، میان پاکستان و طالبان برقرار نیست و وضعیت فعلی را خصمانه توصیف کرده است. روزنامه دان روز دوشنبه، ۲۱ میزان، گزارش داده که خواجه آصف گفته است خصومتها امکان دارد هر لحظه از سر گرفته شوند و هشدار داده که نیروهای پاکستانی نمیتوانند از هوشیاری دست بردارند. او همچنین درباره مذاکره با کابل تأکید کرده که اگر طالبان همزمان با تهدید پاکستان خواهان مذاکره باشد، ابتدا باید تهدیدهای خود را عملی کند و سپس اسلامآباد آماده گفتگو خواهد بود. آصف افزوده که نیروهای پاکستانی «مناطق مسکونی و غیرنظامیان» را هدف قرار ندادهاند و تنها مخفیگاههای تروریستی را نشانه گرفتهاند. وزیر دفاع پاکستان همچنین یادآور شده که افغانستان محل فعالیت گروههای تروریستی بینالمللی مانند داعش، القاعده و طالبان است و همه تحت حمایت طالبان عمل میکنند. این اظهارات در حالی مطرح میشود که درگیریهای مرزی میان جنگجویان پاکستان و طالبان در روزهای اخیر شدت گرفته و منجر به کشته و زخمی شدن جنگجویان دو طرف شده است.
|
14.10.2025 بی بی سی د پاکستان بهرنیو چارو وزارت وايي، دغه هېواد هیله من دی، چې افغانستان کې به داسې یو حکومت واکمن شي، چې د افغانانو رښتینې استازولي به کوي. د پاکستان بهرینو چارو وزارت د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د وړمې شپې (اکتوبر ۱۱) پېښې د طالبانو حکومت ''بې دلیله یرغل'' وباله چې په وینا یې د داسې فعالیتونو هدف ''د دواړو هېوادونو تر منځ د ورورګلوۍ اړیکو بې ثباته کول'' دي. له دې مخکې د یکشنبې پر شپه (اکتوبر ۱۲) د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې له هغه وروسته نښتې پیل شوې، چې افغانستان کې د طالبانو حکومت دفاع وزارت وویل چې پر ډیورنډ "فرضي" کرښه یې په بېلابېلو ولایتونو کې او د جمعې پر شپه (اکتوبر نهه) د کابل په ګډون په دوو سیمو کې د افغانستان د هوايي حریم د نقضولو په ځواب کې د پاکستاني لوري پر پوستو "غچ اخیستونکي" بریدونه کړي دي. د طالبانو حکومت د نژدې ۲۶۰۰ کیلومتره اوږدې ډیورنډ کرښې په اوږدو کې بریدونه وکړل، چې د رپوټونو له مخې دواړو لوریو پکې له سپکو وسلو، راکټونو، توپونو او ان ډرونونو هم کار اخیست، چې په ځینو سیمو کې یې د یکشنبې تر سهاره روان وو. له ځینو سیمو د یکشنبې ورځې په اوږدو کې هم د خال خال ډزو اورېدو رپوټونه ورکړل شول.
|
14.10.2025 دآزادی رادیو د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د طالب او پاکستاني ځواکونو تر سختو نښتو وروسته، کرښې ته نږدې د بېلابېلو ولایتونو یو شمېر اوسېدونکي وايي که څه هم اوس مهال جګړه نشته، خو وضعیت لا هم ترینګلی دی. د کونړ، ننګرهار او کندهار یو شمېر اوسېدونکو ازادي راډيو ته وویل چې پرون هم د دواړو لورو ترمنځ خال خال ډزې کېدې، خو بېګا او نن د یادولو وړ کومه پېښه نه ده رامنځته شوې. که څه هم د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د جګړو د کرارېدو راپورونه ورکول شوي، خو د افغانستان د بېلابېلو ولایتونو یو شمېر اوسېدونکي وايي وضعیت لا هم ترینګلی ښکاري. لږ ترلږه د ننګرهار، کونړ او کندهار یو شمېر اوسېدونکو ازادي راډيو سره په خبرو کې وویل که څه هم وړمه شپه تر ګرمو نښتو وروسته پرون هم په ځینو سیمو کې خال خال ډزې اورېدل کېدی، خو د دوی په خبره اوس مهال وضعیت نورمال، خو اندېښمونکې دی. "بېګا وضعیت ښه و، جنګ نه و، خو ډېر کسان چې د جګړې له وېرې له خپلو سیمو وتلي دوی بېرته نه دي راستانه شوي
د ننګرهار د دور بابا ولسوالۍ یوه اوسېدونکي د موضوع د حساسیت له امله د نوم د نه خپرېدو په شرط ازادي راډيو ته وویل: "بېګا وضعیت ښه و، جنګ نه و، خو ډېر کسان چې د جګړې له وېرې له خپلو سیمو وتلي دوی بېرته نه دي راستانه شوي او طالبانو هم خپلو پوستو ته درنې وسلې پورته کړې دي." د ختیځ کونړ د ناړۍ ولسوالۍ یوه اوسېدونکي چې دې هم نه غوښتل په راپور کې یې نوم خپور شي وویل له تېرې ورځې راهیسې طالبانو بېلابېلو پوستو ته زغره وال ټانګونه او درنې وسلې پورته کړي او د جګړې له امله بې ځایه شوي کسان لا هم بېرته خپلو مېنو ته نه دي ستانه شوي. دی ادعا کوي چې وضعیت ته په کتو هره شېبه د جګړې د پیل خطر موجود دی: "په ټوله کې په کونړ کې وضعیت ارام دی، خو په غاښي، شیګل او ناړۍ کې فرضي کرښې ته نږدې لا هم طالبان ګوته په ماشه دي، کرښې ته نږدې ډېرې کورنۍ اسعد اباد او نورو امن سیمو ته ګډه شوي دي." د سوېلي ولایت کندهار د سپین بولدک ولسوالۍ
|
14.10.2025 رادیو آزادی هزاران نفر در ساعات اولیه روز دوشنبه ۲۱ میزان در «میدان گروگانها»ی تلابیب جمع شدند تا منتظر بازگشت آخرین گروگانها در نوار غزه باشند. رسانههای اسرائیل اعلام کردند که همهٔ ۲۰ گروگان زنده این کشور در دو مرحله آزاد شدند. گروه افراطی حماس که در فهرست گروههای تروریستی امریکا و اتحادیه اروپاست، ابتدا هفت و سپس ۱۳ گروگان را تحویل صلیب سرخ بینالمللی داد. قرار است پیکر ۲۸ گروگان جان باخته نیز در روزهای آینده به اسرائیل بازگردانده شود. شش تن از آنها عومری میران، گالی و زیو برمن (دو برادر دوگانگی)، متان انگرست، ایتان مور و آلون اوهل نام دارند. حماس در ماههای گذشته فیلمهایی از برخی از این مردان را منتشر کرده بود که آنها در وضعیت جسمانی وخیمی در تونلها نشان میداد. آلون اوهل از یک چشم نابینا شده بود. این افراد بامداد دوشنبه در بخش شمالی باریکهٔ غزه به نیروهای صلیب سرخ تحویل داده شدند. حماس همچنین به خانواده چهار گروگان دیگر تلفن کرد و قبل از آزادی فرزندان آنها اجازه داد که مادران چهار گروگان با آنها تصویری حرف بزنند. عیناو تسنگاوکر، مادر ماتان، به پسرش در این تماس گفت: «خبر داری یا نه، جنگ تمام شده است. ساعتی دیگر تو را در آغوش میکشم». خانم تسنگاوکر چهرهٔ اصلی در مبارزات دو سالهٔ مردم اسرائیل برای رهایی گروگانها بود که با رهبران بسیاری در جهان برای آزادی گروگانها دیدار کرده بود. حماس ساعاتی بعد به خانواده دستکم هشت گروگان دیگر تلفن کرد و قبل از آزادی فرزندان آنها، به مادران این گروگانها امکان داد تصویری با فرزند خود صحبت کنند. در یکی از تماسها، یک شبهنظامی حماس به گروگان گفت به خانوادهات بگو که این فلم را از شبکههای خبری اسرائیل پخش کنند. این گروگان این درخواست را با مادرش در میان گذاشت و او این فلم را به شبکهٔ خبری ۱۲ اسرائیل برای پخش داد. تلاش برای آزادی بقیه گروگانهااردوی اسرائیل ساعت ۱۰ بامداد به وقت محلی اعلام کرد نیروهای صلیب سرخ برای تحویل گرفتن گروه دیگری از گروگانهای زنده اسرائیلی در غزه، راهی محلی شدهاند که گروگانگیرها به این نهاد اطلاع دادهاند. پخش زندهای از سوی انجمن خانوادههای گروگانها، افرادی را نشان میداد که به نشانه همبستگی با گروگانها روی صندلیهای زرد نشستهاند و پرچمهای آبی و سفید اسرائیل را تکان میدهند. به گفتهٔ اسرائیل، از ۴۸ گروگانی که هنوز در غزه هستند، گمان میرود ۲۰ نفر زنده باشند.
|
14.10.2025 صدای آلمان
نیروهای اداره طالبان افغانستان و حکومت پاکستان شب یکشنبه در امتداد مرز دو کشور درگیر شدند و دو جانب مدعی وارد کردن تلفات سنگین به یکدیگر شدند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! دونالد ترامپ، رئيس جمهور ایالات متحده امریکا، در حین سفر به خاور میانه در هواپیمای «ایرفورس وان» با اشاره به طرح خود برای ختم جنگ اسرائيل و حماس، به خبرنگاران گفت: «حالا میشنوم که جنگی بین پاکستان و افغانستان جریان دارد. با خودم گفتم باید منتظر بمانم تا برگردم. حالا روی یک [صلح] دیگر کار میکنم، چون در حل جنگها و ایجاد صلح خوب هستم و به آن افتخار میکنم.»
|
14.10.2025 دویچه ویلی د چين د بهرنيو چارو وزارت له خوا ويل شوي دي چې دغه هېواد د افغانستان او پاکستان ترمنځ تازه کړکيچ انديښمن کړی دی. د پاکستان او افغانستان چارواکو د يکشنبې په ورځ د زیانونو او تلفاتو د شمیرو په وړاندې کولو سره يو بل ته د درنو تلفاتو د اړولو خبره وکړه. چين چې له افغانستان او پاکستان سره شريکه پوله لري، ويلي یې دي چې د دواړو لوريو ترمنځ د وضعيت آرامولو له پاره به د منځګړيتوب هڅه وکړي، هغه دوه لوري چې تر اوسه متحد ګڼل کيدل. اړونده موضوع: ترمپ او ایران د افغانستان او پاکستان ترمنځ د منځګړیتوب وړاندیز کړی د چين د بهرنیو چارو وزارت وياند لین ژيان، د يوې مطبوعاتي غونډې په ترڅ کې وويل: «چين غواړي د پاکستان او افغانستان ترمنځ د اړيکو د ښه والي په برخه کې خپل رغنده نقش ته دوام ورکړي.» لین ژيان وويل چې د چين حکومت هيله من دی چې کابل او اسلام آباد به «آرام پاتې شي او له زغم څخه به کار واخلي او د ديالوګ او مشورو له لارې د يو بل اندیښنو په سمه توګه حل کولو ته به ادامه ورکړي څو شخړې لا پسې پراخې نه شي.» اړونده موضوع: طالبانو پاکستان د «افغانستان پر حریم پر تیري» تورن کړ په اګست میاشت کې د چین د بهرنيو چارو وزير وانګ اي، په کابل کې له خپلو پاکستاني او افغان سيالانو سره وليدل او دواړو یې غږ وکړ چې خپلې اړيکې پر هره کچه پياوړي کړي.
|
13.10.2025 روزنامه هشت صبح
دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، گفته است که ایالات متحده میخواهد به چین کمک کند، نه اینکه به آن آسیب برساند. ترمپ روز یکشنبه، ۱۲ اکتوبر، در شبکه اجتماعی تروث نوشته که شی جینپینگ نمیخواهد کشورش دچار رکود اقتصادی شود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که ترمپ دو روز پیش، چین را به اتخاذ سیاستهای «فوقالعاده تهاجمی» در صادرات مواد معدنی کمیاب متهم کرده و از وضع تعرفههای ۱۰۰ درصدی تازه بر کالاهای وارداتی از این کشور از اول نوامبر خبر داده بود. وزارت بازرگانی چین در واکنش به این تهدید، تصمیم ترمپ را «نمونهای آشکار از معیارهای دوگانه» خوانده و تاکید کرده است که افزایش تعرفهها، راه درستی برای تعامل با چین نیست. در حال حاضر کالاهای چینی شامل تعرفههای ۳۰ درصدی امریکا هستند. مواد معدنی کمیاب که چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده آن است، به یکی از محورهای اصلی تنش تجاری میان دو کشور تبدیل شده است.
|
13.10.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد وایي، د دوی ځواکونو د تېرې شپې د بریدونو پر مهال د پاکستاني اړخ تر '۲۵' پورې پوستې نیولې وې، خو د اقداماتو له درېدو سره یې بېرته پرېښي دي. نوموړي ادعا کړې چې د دوی معلومات ښيي چې د تېرې شپې په نښتو کې ۵۸ پاکستاني سرتېري وژل شوي او ۳۰ نور ټپيان شوي دي. هغه خپل اړخ ته هم د ۹ کسانو د وژل کېدو او ۱۸ نورو د ټپي کېدو پخلی وکړ. ښاغلي مجاهد دغه څرګندونې نن (یکشنبه د اکتوبر ۱۲مه) په کابل کې په یوې خبري غونډې کې وکړې او نوموړي د ډیورنډ "فرضي" کرښې په بېلابېلو سیمو کې د دوی او د پاکستان د سرحدي ځواکونو ترمنځ د تېرې شپې د نښتو په تړاو معلومات وړاندې کړل. دا نښتې تر هغې وروسته پیل شوې چې افغانستان کې د طالبانو حکومت دفاع وزارت د یکشنبې پر شپه وویل چې پر ډیورنډ "فرضي" کرښه یې په بېلابېلو ولایتونو کې او د جمعې پر شپه د کابل په ګډون دوو سیمو کې د افغانستان د هوايي حریم د نقضولو په ځواب کې د پاکستاني لوري پر پوستو "غچ اخیستونکي" بریدونه کړي دي.
|
13.10.2025 دآزادی رادیو یو معلول افغان توانیدلی چې څلورو کلونو کې د افغانستان د ویلچر کرکټ د ملي لوبډلې غړیتوب ترلاسه کړي. دا لوبغاړی قدرت الله یوسفزی نومیږي چې په ماشومتوب کې د پولیو یا ګوزڼ له کبله له پښو پاته شو. قدرت الله یوسفزی د افغانستان د ویلچر کرکټ د ملي لوبډلې غړی دی او هغه خپلې لوبډلې ته د اسیا کپ د ګټلو هیله په زړه کې لري. قدرت الله څلورو کلونو کې وکولای شول د افغانستان د ویلچر کرکټ د ملي لوبډلې برخه شي، خو هغه دا سفر څنګه پیل کړ"دا چې له ویلچر کرکټ سره زما ډیره علاقه وه، د دې ویډیو ګانې ما په فیس بوک او یوټيوب لیدلې، دا زمونږ ارمان و چې په افغانستان کې هم داسې یوه لوبډله جوړه شي، بیا څلور کاله مخکې چې زه جلال اباد کې د شهیدانو او معلولینو ریاست ته ولاړم، هلته مې وکتل چې یوه لوبډله وه او دا تمرینات یې کول، همغو سره مې ځان ثبت او راجتستر کړو." قدرت الله زیاتوي چې بیا یې پرله پسې تمرین او هڅو رنګ راوړ او څه موده مخکې د افغانستان د ویلچر کرکټ ملي لوبډلې ته انتخاب شو"تمرینونه مې کول، کول بلاخره یې ثمره دا وه چې د افغانستان د ویلچر کرکټ د ملي لوبډلې غړی شوم، کونړ کې څه موده مخکې کرکټ بورد یو کمپ جوړ کړ او له همغې طریقه د ملي لوبډلې برخه شوم. " دی د افغانستان د ویلچر کرکټ په ملي لوبډلېه کې تیز توپ اچونکی ( فست بالر ) دی. ۲۶ کلن قدرت الله یوسفزي ازادي راډیو ته وویل چې په ډیر ماشومتوب کې معلول شوی دی او په خبره یې ډاکټرانو ورته ویلي وو چې پولیو وهلی دی"زه اته کلن وم، ناروغۍ کې یې پیچاري راته کړې وه نو همغه وجه وه، خو بیا چې ډاکټرانو ته ولاړم هغوی ویل چې پولیو شوی یې، معلول شومه په دواړو پښو باندې." روغتیا پالان وايي، پولیو یا د ماشومانو ګوزن یوه خطرناکه ویروسي ناروغي ده چې درملنه نلري او یوازې واکسین کولی شي ماشومان له دې ناروغۍ وژغوري. افغانستان او پاکستان په نړۍ کې یوازیني هیوادونه دي چې د پولیو ویروس په کې په بشپړ ډول له منځه نه دی تللی. د ننګرهار ولایت د چبرهار ولسوالۍ دې ورزشکار اوسېدونکی قدرت الله یوسف زي وړاندې ازادي راډیو ته وویل، ژوند کې یې ډیرې سختۍ ګاللي خو تسلیم شوی ورته نه دی، همدا وجه چې په خبره یې نن هیڅ ډول نیمګړتیا نه احساسوي"ژوند کې مې ډیرې سختې تیرې کړي، خو تسلیم شوی نه یم، چې په ښه او بد باندې پوه شوم، ما ویل چې څنګه چې یو روغ ژوند کوي زه یې هم باید وکړم، نو په همدې اساس نن د افغانستان د ویلچر کرکټ د ملي لوبډلې غړی یم، اوس هیڅ د نیمګړتیا احساس نه کوم، ډیر زیات خوشحاله یم چې د افغانستان استازیتوب کوم او دا ماته ډېر د ویاړ ځای دی." د یادونې ده چې د افغانستان د ویلچر کرکټ ملي لوبډله د تېرې سپتمبر میاشتې په ورستیو کې پاکستان ته ولاړه او هلته یې خپلې سیالۍ لوبډلې سره څلور شل اوریزې لوبې وکړې چې یوه یې وګټله خو درې یې ورته وبایللې. قدرت الله یوسفزی هم دې لوبو کې شامل و، چې د ښې کار کرده ګۍ او وېکټو اخیستلو ویدیوګانې یې هم د مینوالو له خوا په ټولنیزو رسنیو خپرې شوې وې.
|
13.10.2025 رادیو آزادی پس از درگیری سنگین ناوقت شنبه ۱۹ میزان میان نیروهای مرزی طالبان و پاکستانی، دو طرف مدعیاند که به یکدیگر زیانهای سنگین وارد کردهاند. اردوی پاکستان روز یکشنبه اعلام کرد که در درگیریهای مرزی شب گذشته، ۲۳ سرباز پاکستانی کشته شده اند. اردو در بیانیه مدعی شده که بیش از ۲۰۰ عضو طالبان و گروههای وابسته در خاک افغانستان کشته شدهاند. پیشتر ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، این درگیریها را «حملات تلافیجویانه» خوانده و روز یکشنبه ۲۰ میزان در یک نشست خبری گفت این حملات در واکنش به نقض حریم هوایی کابل و نیز بمباران هوایی هفته گذشته در ولایت پکتیکا انجام شده است. او ادعا کرد که در این درگیریها دستکم ۵۸ عضو نیروی پاکستان کشته و حدود ۳۰ تن دیگر زخمی شدهاند. مجاهد افزود که در این نبردها ۹ تن از نیروهای طالبان کشته و نزدیک به ۱۸ نفر دیگر زخمی شدهاند. رادیو آزادی ادعاهای دو طرف را نمیتواند به طور مستقل تأیید کند. از سوی دیگر، منابع امنیتی پاکستان ادعا کردهاند که در عملیاتهای متقابل، ۲۰ پوسته امنیتی طالبان را تصرف کردهاند. اما مجاهد ادعا کرد که در این جنگ ۲۰ پایگاه پاکستانی نیز از بین رفته و مقادیر زیادی مهمات به دست طالبان افتاده است. به گفتهی مجاهد، این حملات بر اساس درخواست قطر و عربستان سعودی، ساعت ۱۲ شب متوقف شده است، اما افزود که هنوز هم از سوی نیروهای پاکستانی در برخی مناطق تیراندازیهای پراکنده صورت میگیرد. گزارشها حاکی است که حدود ساعت ۱۰ شب گذشته در امتداد خط دیورند در ولایتهای کنر، ننگرهار، هلمند، قندهار، خوست، پکتیکا و پکتیا میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی درگیریهای شدید رخ داده است. منابع امنیتی پاکستان گفتهاند که در این درگیریها از توپخانههای سنگین، تانکها، جنگندههای جت و پهپادها استفاده شده است.
|
13.10.2025 صدای آلمان مقامات گفتند که گذرگاههای مرزی کلیدی بین پاکستان و افغانستان پس از درگیریهای شدید شبانه مسدود شدند. اداره طالبان گفت که این حملات را به دلیل حملات هوایی توسط اسلامآباد در هفته جاری انجام داده است. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، آنچه را که «تحرکات افغانستان» در امتداد منطقه مرزی پاکستان در طول شب نامید، محکوم کرد. شریف در بیانیهای گفت: «هیچ مصالحهای در مورد دفاع پاکستان وجود نخواهد داشت و هر تحریکی با پاسخی قوی و مؤثر روبرو خواهد شد.» او مقامات طالبان در افغانستان را متهم کرد که اجازه میدهند خاک شان توسط «عناصر تروریستی» مورد استفاده قرار گیرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! عربستان سعودی، ایران و قطر از هر دو طرف خواستهاند که «خویشتنداری» نشان دهند. افغانستان و پاکستان، دو کشور همسایه، از زمان بازگشت طالبان به قدرت در کابل در سال ۲۰۲۱، روابط سرد داشتهاند. اسلامآباد مقامات فعلی افغانستان را به پناه دادن به شبهنظامیان طالبان پاکستانی متهم میکند که در خاک پاکستان حملات انجام میدهند. ولی مقامهای طالبان در کابل همواره این اتهامات را رد کرده اند. ارائه آمار ضد و نقیض تلفاتذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان روز یکشنبه در یک نشست خبری در کابل گفت که در این عملیات انتقامجویانه بر پوستههای مرزی پاکستان ۵۸ نیروی امنیتی پاکستانی کشته شده، ۳۰ سرباز زخم برداشته و ۲۵ پوسته مرزی پاکستان توسط نیروهای طالبان تصرف شده اند. براساس گزارش رویترز، طالبان نیز کشته شدن ۹ نفر از اعضای خود در این حمله را تایید کرده اند. براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، ارتش پاکستان گفته است که در این حملات ۲۳ عضو ارتش در حملات شنبه شب طالبان افغان کشته شده اند. ارتش پاکستان همچنین گفته است که ۲۰۰ نیروی طالبان و متحدان شان در جریان این حمله کشته شده اند. آمار و ارقام تلفات تاکنون توسط هیچ منع مستقل تایید نشده است و دویچه وله نیز نمیتواند این آمار را تایید کند. از سوی دیگر سخنگوی طالبان گفته است: «اوضاع در تمام مرزهای رسمی و خطوط بالفعل افغانستان تحت کنترل کامل است و از فعالیتهای غیرقانونی تا حد زیادی جلوگیری شده است.» پاکستان پیش از این به مکانهایی در داخل افغانستان حمله کرده و آنچه را که ادعا میکند مخفیگاههای شبهنظامیان است، هدف قرار داده است، اما این مکانها در مناطق دورافتاده و کوهستانی بودهاند.
گذرگاههای مرزی بین دو کشور مسدود شدندمقامات دو طرف مرز به خبرگزاری فرانسه گفتند که گذرگاههای تورخم، که ایالت خیبر پشتونخواه پاکستان را به ننگرهار در افغانستان متصل میکند و همچنین گذرگاه چمن در جنوب غرب أفغانستان مسدود شده اند. یک مقام ارشد پاکستانی در تورخم گفت که نیروهای بیشتری به این منطقه که در مرز بین کابل و اسلامآباد قرار دارد، اعزام شدهاند. این مقام که به دلیل نداشتن مجوز برای صحبت با رسانهها، نخواست نامش فاش شود، گفت: «مرز تورخم به طور کامل برای تردد عابران پیاده و تجارت بسته شده است.» او گفت: «نیروهای امنیتی همچنین تمام کارکنان غیرنظامی مستقر در مرز را بیرون کشیدهاند تا در صورت تیراندازی بیشتر آسیبی نبینند.» یکی دیگر از مقامات مرزی پاکستان در چمن، که ایالت بلوچستان را به قندهار، مرکز طالبان افغانستان، متصل میکند، گفت که این گذرگاه «بسته» شده است. سایر مقامات پاکستانی گفتند که درگیریهایی با استفاده از سلاحهای سنگین در حداقل چهار منطقه مرزی رخ داده است، اما هیچ تلفاتی از جانب آنها وجود نداشته است.
|
13.10.2025 دویچه ویلی د نړۍ له شلو ډېرو هېوادونو رهبران په غزې تړانګه کې د جګړې د پای ته رسولو په موخه د مصر د سرې بحیرې په غاړه تفریحي ښار شرم الشیخ کې راغونډيږي. دغه غونډه چې په رسمي توګه ورته د «شرم الشیخ د سولې غونډې» نوم ورکړل شوې، سبا یکشنبه تر غرمې وروسته ترسره کیږي. د مصر ولسمشرۍ مانۍ مخکې په یوه اعلامیه کې ویلي چې د غونډې مشري به د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر دونالد ترمپ او د مصر ولسمشر عبدالفتاح السیسی په ګډه کوي. په برلین کې د آلمان د حکومت یوه ویاند وویل چې صدراعظم فریدریش مېرڅ بلنلیک ترلاسه کړی او د دوشنبې په ورځ به د رهبرانو په دغه غونډه کې د ګډون له پاره مصر ته سفر وکړي. رهبران به په دغه غونډه کې په غزې تړانګه کې د اسرائیل او حماس تر منځ د دوه کلنې جګړې د اوربند رسمي توافق لاسلیک کړي. ویاند زیاته کړه: «آلمان به د سولې تړون د طرحې اجرا ته ژمن وي چې تر ټولو مخکې به پر یو باثباته اوربند او د بشري مرستو پر رسولو تمرکز کوي.» سرچينې دغه راز ویلي چې «صدراعظم به په خپل سباني سفر کې پر دغو ژمنو ټینګار وکړي.» نور ګډونوال رهبراند فرانسې ولسمشر امانویل ماکرون، د ملګرو ملتونو سازمان عمومي منشي انتونیو ګوتریش او د بریتانیا صدراعظم کير سټارمر هم منلې چې د شرم الشیخ د سولې په غونډه کې ګډون کوي. ځینو رسنيو رپوټ ورکړی چې د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان، د هسپانیا او پاکستان لومړي وزیران او د بحرین پاچا به هم په غونډه کې برخه واخلي. ټاکل شوې چې ترمپ به د دوشنبې په ورځ وختي اسرائیل ته ورسیږي او هلته به د یرغملانو خپلوانو ته وینا وکړي او بیا به په غونډه کې د ګډون له پاره مصر ته ولاړ شي. د اسرائیل او حماس تر منځ اوربند د جمعې په ورځ په اجرا کې راغلی. د رپوټونو مطابق په ادامه به ېې د دوشنبې ورځې په منځ کې د حماس له لوري د پاتې ټولو یرغملانو او په اسرائیل کې د بندي فلسطینیانو تبادله پیل شي. دواړو لورو هم ویلي چې د تبادلې بهیر به د دوشنبې په ورځ پیل شي.
|
12.10.2025 روزنامه هشت صبح مقامهای چینی اعلام کردند که برای دریافت اطلاعاتی درباره ۱۸ نیروی نظامی تایوان که به انتشار پیامها و عملیات روانی «جداییطلبانه» متهم شدهاند، جایزه نقدی تعیین کردهاند. پولیس شهر شیامن روز شنبه، ۱۱ اکتوبر، اعلام کرده که مقدار جایزه تا یک هزار و ۴۰۰ دالر است و این افراد به گفته پکن، اعضای بخش جنگ روانی تایوان هستند. مقامهای چینی عکسها و مشخصات این افراد را منتشر کردهاند و مدعی شدهاند که آنها وبسایتها، بازیهای آنلاین و محتوای ویدیویی برای ترویج استقلال تایوان مدیریت میکردند. این اقدام چین یک روز پس از سخنرانی لای چینگته، رییس جمهور تایوان، انجام شده که وعده تقویت دفاع هوایی و افزایش بودجه نظامی برای محافظت از جزیره را داده است. وزارت دفاع تایوان این اتهامات را رد و آن را اقدامی «استبدادی و خودخواهانه» خوانده است. این اطلاعیه چین در حالی منتشر شد که تنشها میان پکن و واشنگتن نیز در حال افزایش است. ترمپ اخیراً تهدید به وضع تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات چین کرده و روابط تجاری دو کشور تحت فشار است. ایالات متحده همچنان شریک امنیتی اصلی تایوان است، اگرچه کمک تسلیحاتی ۴۰۰ میلیون دالری آن اخیراً به تعویق افتاده است.
|
12.10.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت د دفاع وزارت وايي، "د دېورنډ کرښې په اوږدو کې یې پر پاکستاني امنيتي ځواکونو د افغانستان د حريم نقضولو او هوايي برید په ځواب کې غچ اخيستونکي بريدونه پايته رسولي دي." ياد وزارت پر اېکس خپره کړې يوه خبرپاڼه کې ګوتڅنډنه کړی چې که مقابل لوری بيا د "افغانستان حریم نقض کړ، زموږ وسله وال پوځ د خپل حریم دفاع ته چمتو دی او کلک ځواب به ورکړي." دغه وزارت ویلي، دا بریدونه د افغانستان په ختیځ ولایت کونړ، سوېل ختیځ خوست، پکتیا، پکتیکا او په سوېلي هلمند ولایتونو کې شوي. بل پلو د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي دغه بريدونه غندلی دي او په وينا یې "د پاکستان پر ملکي وګړو د افغان پوځ ډزې له نړیوالو قوانینو ښکاره سرغړونه ده. " نوموړي ويلي، "پاکستاني ځواکونو د سملاسي او اغېزمن ځواب په ورکولو سره ثابته کړه چې هېڅ ډول پارونه به ونه زغمل شي."
|
12.10.2025 دآزادی رادیو په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت په کابل او پکتیکا د پاکستاني ځواکونو وروستي هوايي بریدونه د افغانستان د فضایي حریم نقض بللی خو پاکستان یې لا په رسمي ډول مسؤلیت نه دی منلی، یو شمیر افغان سیاسي او امنیتي کارپوهان وايي، هند ته د امیر خان متقي له سفر سره هم مهاله دا بریدونه څو اړخیزه سیاسي او امنیتي پیغامونه درلودلی شي. د سیاسي او امنیتي چارو پوه اسحاق اتمر، ازادي راډیو ته وویل: "کله چې امیر خان متقي هند ته سفر وکړ او د هندي چارواکو له تود هرکلي، د تړونونو له لاسلیک او د سفارت تر کچې د سیاسي اړیکو له لوړولو سره مخ شو، پاکستان دا وخت مناسب وګڼله چې هند، د طالبانو حکومت او نورو هېوادونو ته واضح پیغام ورکړي چې په سیمېزو شخړو کې باید رقابتي مسایلو ته پام وشي." د امنیتي چارو بل پوه اختر محمد راسخ هم وايي چې هند ته د امیرخان متقي له سفر سره هم مهاله د پاکستان هوايي بریدونه دا ښيي چې اسلاماباد نه غواړي طالبان، هند او د سیمې له نورو هېوادونو سره نږدې شي، ځکه په خبره یې دا کار به د طالبانو سیاسي او اقتصادي دریځ لا پیاوړی کړي: "پاکستان نهغواړي طالبان له هند، چین، روسیې او یا د سیمې له نورو هېوادونو سره نږدې اړیکې ولري، ځکه په دې صورت کې به د طالبانو سیاسي، اقتصادي او نظامي وړتیا پیاوړې شي، په ځانګړي ډول په کابل کې، او دوی به وتوانېږي د خپلې خاورې او فضا څخه د پاکستان پر وړاندې دفاع وکړي." د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د پنجشنبې په ورځ (د اکتوبر په نهمه) د یوه لوړپوړي پلاوي په مشرۍ په یو پنځه ورځني سفر هند ته ولاړ. دا پر افغانستان د طالبانو تر واکمنېدو ورسته هند ته د دوی د لوړپوړ چارواکو په کچه لومړی سفر و. د دغه سفر پر مهال د هند د بهرنیو چارو وزیر اېس. جي. شنکر اعلان وکړ چې هند به په کابل کې خپله فني استازولي د سفارت تر کچې لوړه کړي. دواړو خواوو د سیاسي اړیکو د پراختیا او د بشري مرستو د دوام په اړه هم خبرې کړې دي. بلې خوا، امیرخان متقي، هندي رسنیو سره په خبرو کې ویلي چې د کابل د برید په اړه معلومات نه لري، خو په پکتیکا کې یې د پاکستان بریدونه غندلي دي. هغه ویلي، چې په داشان کړنو د دواړو هېوادونو ترمنځ ستونزې نه حل کېږي او باید د افغانانو حوصله ونه ازمایل شي
|
12.10.2025 رادیو آزادی کارشناسان سازمان ملل متحد محدود کردن دسترسی مردم به انترنت و رسانههای اجتماعی را محکوم کرده و گفتهاند که این اقدام حکومت طالبان تخطی آشکار از حقوق افغانها است. این کارشناسان روز جمعه ۱۰ اکتوبر با نشر اعلامیهای گفتهاند که مسدود کردن انترنت و مخابرات، حقوق اساسی بشری مانند کار، صحت و آموزش را آسیب میرساند و در شرایط فعلی این کار بیشتر سطح فقر، بیکاری و ناامنی غذایی را افزایش میدهد. در اعلامیه از حکومت طالبان خواسته شده است که محدودیتهای وضعشده بر رسانههای اجتماعی را لغو کرده و از وضع محدودیتهای هم خودداری کنند که باعث تخطی مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلتوری میگردد. به گفته آنها، قطع کردن ارتباطات بهوسیله مخابرات و انترنت و یا هم محدود کردن آن، فعالیتهای تجارتی را آسیب رسانده و بر وضعیت شکننده اقتصادی افغانستان تأثیر منفی میگذارد. در اعلامیه آمده است که این اقدام حکومت طالبان بیشتر از همه زنان را متأثر میسازد، بهخاطری که به گفته این کارشناسان، آنها بیشتر در بخش آموزش، کار و بار، تجارت آنلاین و روابط اجتماعیشان وابسته به انترنت هستند. این درحالیست که از هفتم اکتوبر به این طرف، دسترسی مردم به اپلیکیشنهای مشهور رسانههای اجتماعی در افغانستان مثل فیسبوک، تیکتاک، انستاگرام، سنپچت و شماری دیگر از آنها دشوار شده است. برخی از باشندههای ولایتهای مختلف به شمول کابل میگویند که همچنان سرعت انترنت شبکههای مختلف ضعیف شده است و آنها از طریق VPN میتوانند به مشکل از شبکههای اجتماعی استفاده کنند. در کشوری که بیکاری به اوج آن رسیده است، بیشتر دختران و پسران از همین طریق و بهگونه آنلاین برای خانوادههایشان یک لقمه نان پیدا میکردند، اما حالا با مسدود شدن این اپلیکیشنها این راه هم بهروی ما بسته شد.
یک باشنده شهر کابل که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که پس از وضع محدودیتهای طالبان در بخش کار و آموزش، برنامههای مختلف تفریحی و آموزشی را از طریق رسانههای اجتماعی بهویژه فیسبوک تعقیب میکرد، اما به گفته وی حالا دسترسیاش به شبکههای اجتماعی محدود شده است: «در کشوری که بیکاری به اوج آن رسیده است، بیشتر دختران و پسران از همین طریق و بهگونه آنلاین برای خانوادههایشان یک لقمه نان پیدا میکردند، اما حالا با مسدود شدن این اپلیکیشنها این راه هم بهروی ما بسته شد. در کنار این، در ارتباطات با دوستان ما در خارج از کشور نیز موانع ایجاد شده است.» کارشناسان سازمان ملل متحد همچنان میگویند که وضع محدودیتها بر انترنت و شبکههای اجتماعی میتواند بهگونه احتمالی وضعیت روانی زنان و دختران را بدتر کند. حکومت طالبان در ماه سپتمبر همه خدمات انترنتی را برای ۴۸ ساعت در تمام افغانستان قطع کرد که پس از واکنشهای جهانی دوباره فعال گردید. هرچند حکومت طالبان هنوز هم بهگونه رسمی در مورد مسدود شدن خدمات انترنتی و تیلفونی وضاحت نداده است، اما پیش از آن برخی از منابع طالبان به رادیو آزادی گفتند که ملا هبتالله آخندزاده، رهبرشان، میخواهد به هدف «جلوگیری از منکرات» انترنت کیبل فایبر نوری را در تمام افغانستان قطع کند.
|
12.10.2025 صدای آلمان اردوی اسرائیل در شب جمعه بار دیگر اهدافی را در لبنان هدف قرار داد. به گفته وزارت صحت لبنان، در این حمله در منطقه «الـمسیله» یک نفر کشته و هفت نفر دیگر زخمی شدند. جوزف عون، رئیسجمهور لبنان، آن را «حمله شنیع اسرائیل به تأسیسات مدنی، بدون هیچ توجیه یا بهانه» خواند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! عون توضیح داد که این حمله بهویژه سنگین است؛ زیرا درست پس از توافق بر سر آتشبس برای نوار غزه رخ داده است. خبرگزاری رسمی لبنان (ان ان ای) گزارش داد که جت های جنگی اسرائیلی ده حمله به یک محوطه شامل بولدوزرها و دیگر ماشینآلات ساختمانی انجام دادهاند. اردوی اسرائیل اعلام کرد که نیروها «زیرساختهای تروریستی» گروه حزبالله در جنوب لبنان را «هدف قرار داده و نابود کردهاند». در ادامه گفته شده که در این منطقه ماشینآلات سنگین برای «بازسازی زیرساختهای تروریستی» استفاده شده است. بیشتر بخوانید: معاون ماموریت حافظ صلح ملل متحد در بیروت زخمی شد
میان اسرائیل و گروه حزبالله از ماه نوامبر سال گذشته یک آتشبس برقرار است. با این حال، هر دو طرف یکدیگر را به نقض آن متهم میکنند. اخیراً، اردوی اسرائیل حملات خود در لبنان را افزایش داده است. به گفته آنها، هدف همواره اعضا و مواضع گروه شبهنظامی حامی ایران است. حزبالله، که هدف اعلامشدهاش نابودی اسرائیل است، بلافاصله پس از آغاز جنگ غزه در ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ با حملات راکتی منظم از لبنان، جبهه دوم علیه اسرائیل گشود. اردوی اسرائیل در پاسخ، حملات هوایی گستردهای به اهدافی در لبنان انجام داد و بعداً یک عملیات زمینی راهاندازی کرد. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! حزبالله تنها گروهی در لبنان است که پس از جنگ داخلی ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ سلاحهای خود را حفظ کرده است. این شبهنظامیان که از ایران حمایت میشوند، بهشدت از خلع سلاح خودداری میکنند و دلیل آن را حملات اردوی اسرائیل میدانند. اسرائیل از سوی دیگر، خلع سلاح حزبالله را شرط پایان حملات خود در لبنان اعلام کرده است.
|
12.10.2025 دویچه ویلی د امریکا متحده ایالاتو د دفاع وزیر پیټ هګست، دغه اعلان لږ وروسته له هغې وکړ چی د امریکا ولسمشر دونالد ترمپ د جمعې په ورځ، د فارس خلیج له دغه عربي هیواد څخه د بریدونو پر وړاندې د دفاع کولو اړوند یو اجرایوي فرمان لاسلیک کړ. څه موده مخکې اسرائیلي پوځ د قطر په پلازمېنې دوحه کې د حماس پر مشرانو هوایې برید کړی و. هګست په پنټاګون کې په داسې حال کې چې د قطر دفاع وزیر شیخ سعود بن عبدالرحمان الثاني یې په څنګ کې ولاړ و وویل: «مونږ د قطر د هوایي ځواکونو له پاره د مانتین هوم په آیداهو هوایي اډه کې د تاسیساتو د منلو سند د لاسلیک کولو په حال کې یو.» هغه وویل: «دا به د قطر د اف۱۵ جنګي الوتکو او د هغې د پیلوټانو د ځای پرځای کیدو ځای وي، څو زمونږ ترکیبي روزنې پیاوړې او همدرانګه عملیاتي ځواک او د همکارۍ وړتیاوې زیاتې شي.» د امریکا د دفاع وزیر زیاته کړه: «دا زمونږ د همکارۍ یوه بله بیلګه ده او زه هیله لرم چې ښاغلی په دې پوه شي چې کولی شئ پر مونږ حساب وکړئ.» د آیداهو اډې د انټرنټ پانې په حواله، دغه اډه اوسمهال د سنګاپور د یو شمیر جنګي جټ الوتکو کوربه هم ده. هګست د اسرائیل او حماس ترمنځ د سولې په مذاکراتو کې چې د اوربند او بندیانو د تبادلې په اړه د موافقې رامنځته کیدو سبب شو او همدرانګه له افغانستان څخه د یوه امریکایي بندي په خوشی کولو کې د قطر د «اساسي رول» له کبله د دغه هیواد مننه وکړه. د قطر دفاع وزیر د دواړو هیوادونو ترمنځ د پیاوړي او پایداره شراکت او ژورو دفاعي اړیکو ستاینه وکړه.
|
11.10.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، کرده که اگر گروههای تروریستی از خاک افغانستان وارد پاکستان شده و خون بریزند، کشورش حق دارد برای گرفتن حساب آن وارد خاک افغانستان شود. تلویزیون سما روز جمعه، ۱۸ میزان، گزارش داده که وزیر دفاع پاکستان گفته طالبان نتوانستهاند تضمین دهند که خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده نخواهد شد. مدیر کل روابط عمومی ارتش پاکستان (DG ISPR) نیز گفته که ارتش بارها هشدار داده و از طالبان خواسته است تا اجازه ندهند خاک افغانستان علیه منافع پاکستان به پناهگاه گروههای تروریستی تبدیل شود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان پاکستان و طالبان بر سر امنیت مرزی و فعالیت گروههای مسلح همچنان ادامه دارد.
|
11.10.2025 بی بی سی د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي چې هند ته په سفر تللی د کابل چاودنې او پکتیکا برید په هکله ویلي، زما معلومات دا دي، چې په کابل کې د یوې چاودنې غږ اورېدلی شوی، خو د شپې تر پایه له لټون وروسته کوم تلفات نه دي موندل شوي، او موږ تر اوسه نه پوهېږو چې دا غږ د څه شي و، ایا دا هلته د معادن کارکوونکو کومه چاودنه کړې یا بله څه خبره وه." هغه زیاته کړه: "خو په لېرې پرتو سرحدي سیمو کې ځینې بریدونه شوي دي چې موږ یې غندنه کوو، او دا د پاکستان د حکومت یوه تېروتنه بولو. دا ډول مسائل د زور له لارې نه حل کېږي." ښاغلي متقي وویل: "موږ د تفاهم او خبرو دروازې پرانیستې ساتلي دي. زموږ جغرافیایي موقعیت موږ ته دا فرصت راکوي چې یوه مهمه تجارتي لاره ولرو، نو باید له دې فرصته ګټه واخیستل شي. موږ چې څنګه له هند سره ښې اړیکې غواړو، همداراز له پاکستان سره هم ښې اړیکې غواړو، خو دا یوازې د یوې خوا له لوري نه کېږي، بلکې د دواړو خواوو له لوري کېدای شي. ښاغلي متقي زیاته کړه: "نو ځکه باید راتلونکي کې دا ډول تېروتنه تکرار نه شي، او د افغانانو زغم باید و نه ازمویل شي. که څوک داسې عمل کولو ته زړه ښه کوي، نو باید یو ځل له انګرېزانو، شوروي اتحاد (یو اېس اېس ار)، امریکا، او ناټو وپوښتي. هغوی به تاسو ته ووایي چې له افغانستان سره د دې ډول لوبو پایله ښه نه وي."
|
11.10.2025 رادیو آزادی زلزلهزدهگان کنر برای محافظت در برابر باد و باران خواهان سرپناه هستند. سميعالله، باشنده ولسوالی چوکی ولایت کنر میگوید دیگر نمیتوانند در خیمهها زندهگی کنند و باید برای ساخت خانههایشان اقدام شود. هوا سرد است، در خیمهها گذاره نمیشود.
او روز پنجشنبه، ۱۸ میزان در صحبت با رادیو آزادی از جامعۀ جهانی و حکومت طالبان خواست تا به مشکل آنان توجه کند: «خزان است، هوا سرد است، در خیمهها گذاره نمیشود، توان ساخت دوباره خانهها را نداریم. از حکومت میخواهیم برای ما سرپناه بسازد، با ما کودکان، زنان و بزرگسالان زندهگی میکنند.» بر اساس گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) که به تاریخ ۲۵ سپتمبر منتتشر کرده، زلزله شب ۳۱ اگست در شرق افغانستان نزدیک به هشتونیم هزار خانه را ویران کردهاست. در این گزارش آمده که حدود ۹۴ درصد خانوادههای زلزلهزده در فضای باز یا سرپناههای موقتی زندهگی میکنند و با نزدیک شدن زمستان، در مناطق مرتفع نیاز جدی به سرپناه دایمی و کمکهای فوری زمستانی وجود دارد.
|
11.10.2025 دآزادی رادیو د طالبانو حکومت د دفاع وزارت په کابل او پکتیکا د پاکستاني ځواکونو هوايي بریدونه غندلي او ویلي، پاکستان یو ځل بیا د افغانستان هوايی حریم نقض کړ. پاکستاني رسنیو راپور ورکړی چې د دې حملو هدف د تحریک طالبان پاکستان یو شمیر مهم مشران وو.
دغه وزارت جمعه د اکتوبر په لسمه په خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ویلي « یوځل بیا پاکستان د افغانستان هوائي حریم نقض کړ، ډېورند کرښي ته څېرمه دپکتیکا په مرغۍ ساحه کی یې په یوه ملکي بازار بمبار وکړ او د کابل پلازمیني قلمرو یې هم نقض کړ. دا د افغانستان او پاکستان په تاریخ کې یو بې ساری، له تشدد ډک او کرغېړن اقدام دی…» په بیان کې وړاندې راغلي مونږ له خپل هیواد نه دفاع خپل مشروع حق ګڼو او تر دې ورسته که وضعیت څومره هم کړکیچن کېږي پایلې به یې پاکستان ته متوجه وي. د کابل ښارپه زړه کې تېره شپه د لږ تر لږه دوو چاودنو غږونه اورېدل شوي دي. د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي " د یوې چاودنې " غږ اوریدل شوی چې په وینا یې زیان نه لري او په اړه یې پلټنه پېل کړې ده. د طالبانو د دفاع وزارت او ذبیح الله مجاهد په د دغو بریدونو په اړه ډیر جزیات نه دي ورکړي. د پاکستان حکومت تر اوسه په رسمي ډول د طالبانو حکومت دې څرګندونو ته غبرګونه نه دی ښودلی او نه یې د دې بریدونو په اړه څه ویلي دي. دا بریدونه تیره شپه د اکتوبر په نهمه د شپې ناوخته شوي دي. یو شمیر پاکستاني رسنیو راپور ورکړی چې دا هوايي بریدونه د دې هیواد د هوايي ځواک له خوا د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي د یو شمیر مهمو مشرانو د وژلو په هدف شوي دي. د پاکستان یوې انګلیسي ژبې ورځپاڼې " پاکستان ابزرور" تیره ورځ د اکتوبر په نهمه د خپلو سرچینو له قوله راپور ورکړی چې په دې هو
|
11.10.2025 صدای آلمان سوبرامانیام جیشنکر، وزیر خارجه هند، روز جمعه در دیدار با امیرخان متقی وزیر خارجه اداره طالبان در دهلی جدید اعلام کرد که سفارت هند در کابل بازگشایی میشود. هند در ماه آگست سال ۲۰۲۱ به دنبال تصرف قدرت توسط طالبان سفارت و قونسلگریهای خود در افغانستان را مسدود کرده بود. این کشور سپس در سال ۲۰۲۲ یک تیم فنی را به نمایندگی خود در کابل فرستاده بود. وزیر خارجه هند اعلام کرد: «خرسندم که امروز ارتقای ماموریت فنی هند در کابل به سطح سفارت را اعلام میکنم.» دهلی جدید در حالی از این اقدام دیپلماتیک خبر میدهد که اداره طالبان را به عنوان حکومت افغانستان به رسمیت نشناخته است. در سطح جهان تا حالا تنها روسیه حکومت طالبان را به رسمیت شناخته است. سفر تقریباً یک هفتهای متقی به هند نخستین سفر رسمی یک مقام ارشد طالبان به این کشور از زمان تصرف قدرت در سال ۲۰۲۱ است. بیشتر بخوانید: هند از سر گیری صدور ویزا به شهروندان افغانستان را تائید کرد وزیر خارجه هند با استقبال از این سفر گفت که این دیدار گامی در راستای پیشرفت مناسبات دو کشور است. جیشنکر گفت: «هند به حق حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال افغانستان کاملاَ متعهد است.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! وزیر خارجه هند ادامه داد: «همکاری نزدیکتر میان ما به توسعه ملی، و همچنین ثبات و انعطافپذیری منطقهای کمک میکند.»
|
11.10.2025 دویچه ویلی په افغانستان کې د طالبانو دفاع وزارت د ېوې اعلامې په خپرولو د افغانستان په خاوره کې د پاکستان هوايي حملې تائید او په کلکه غندلي دي. دغه وزارت ویلي چې پاکستان د پکتیکا ولایت په مرغۍ سيمه کې پر یوملکي بازار بمبارۍ او په کابل کې د ېوې حملې په ترسره کولو، يو ځل بیا «د افغانستان هوايي حریم نقض کړی دی.» دغه وزارت که څه هم په دې هکله ډېر جزئیات نه دي ورکړي، خو دغه حملې ېې د افغانستان او پاکستان په تاريخ کې بې سارې بللې دي. د دغې اعلامیې په یوه برخه کې راغلي دي: «موږ د افغانستان په حریم دا تجاوز په تر ټولو کلکو ټکو غندو او د خپل حریم څخه دفاع زموږ حق ده...» د طالبانو د دفاع وزارت په اعلامیه کې زیاته شوې: «له دې اقداماتو وروسته که وضعیت هر څومره ترینګلی کيږي عواقب به يې د پاکستان پوځ ته راجع وي.» پاکستان په افغانستان کې بريدونه نه تائيد کړي او نه یې هم رد کړيد پاکستان د پوځ ویاند، جنرال احمد شریف چوهدري، د جمعې په ورځ په یوه خبري کنفرانس کې په کابل کې د پاکستان د هوايي بريدونو په اړه پوښتنې ته له مستيقيم ځواب ورکولو ډډه وکړه، خو ویې ویل: «موږ د پاکستان د ځان او مال د حفاظت له پاره، هر اقدام چې ضروري وي، ترسره کوو ېې.» چوهدري زیاته کړه: «زموږ اقدامات یوازې هغو ترهګرو پر ضد دی چې افغان خاوره په پاکستان کې د حملې له پاره کاروي.» د پاکستان د پوځ ویاند د طالبانو له حکومت وغوښتل چې ترهګرو ته په خپله خاوره کې خوندي ځایونه ورنکړي. په دې ترتيب ښاغلي چوهدري د شوې پوښتنې په هکله روښانه ځواب ورنکړ. خو هغه دا وویل چې پاکستان د افغانستان یو ورور ګاونډی هېواد دی او له څه باندې څلورو لسیزو ېې د افغان کډوالو کوربتوب کړی دی. چوهدري وویل چې اسلام آباد «له افغان حکومت څخه غوښتنه کوي چې خپله خاوره د پاکستان پر ضد ترهګرۍ له پاره ونه کاروي.» خو په افغانستان کې د طالبانو حکومت د اسلام آباد دا ډول ادعاوې تل رد کړي او وايي چې د افغانستان خاوره د هېڅ هېواد پر ضد نه کارول کيږي. د پاکستان د فوج ویاند وویل چې دغه اقدامات په افغانستان کې د ترهګرو د خوندي پټنځایونو پر ضد د روانو عملیاتو یوه برخه ده، کوم چې موخه ېې د پاکستان په سرحدي علاقو کې د امنیت ټینګښت او یقيني کېدل ده. هغه زیاته کړه که چېرته افغان طالبان د ترهګرو پر ضد لازم اقدامات ترسره نه کړي، په هغه صورت کې پاکستان دا خپل حق ګڼي چې د خپلو سرحدونو د حفاظت له پاره په خپله لاس په کار شي. افغانستان او پاکستان تر دې مخکې هم په خپلو کې سرحدي شخړې درلودلې، خو وروستي اقدامات داسې وخت کېږي چې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي هندوستان ته پر رسمي سفر تللی دی. هغه نن په نوي ډيلي کې له خپل سیال سوبرامونیم جی شنکر سره ولیدل. شنکر وویل چې نوی ډيلی به په افغانستان کې خپل سفارت له سره خلاص کړي.
|
10.10.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، گفته که ایران تمایل خود را برای همکاری در جهت دستیابی به صلح اعلام کرده و از توافق تازه برای آتشبس در خاورمیانه حمایت میکند. الجزیره روز پنجشنبه، ۹ اکتوبر، گزارش داده که ترمپ بار دیگر از حملات هوایی ماه جون امریکا به تأسیسات هستهای ایران دفاع کرده و گفته که این اقدام برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای و فراهمشدن زمینه توافق صلح ضروری بود. او افزوده است: «اگر آن حملات انجام نمیشد، ایران احتمالاً تا حالا سلاح هستهای در اختیار داشت. اما حالا آنان به ما اطلاع دادهاند که مایلاند برای صلح کار کنند و این توافق را مفید میدانند.» ترمپ تأکید کرده که با وجود فضای بیاعتمادی میان دو کشور، واشنگتن از هر اقدام ایران برای کاهش تنش و پیشبرد گفتوگوهای صلح استقبال میکند. حملات هوایی ماه جون امریکا به تأسیسات هستهای ایران، یکی از پرچالشترین عملیاتهای نظامی در سال ۲۰۲۵ بود. در پی این رویداد، تنشها میان ایران و ایالات متحده افزایش یافت و خطر درگیری مستقیم در خلیج فارس بالا گرفت. با این حال، پس از میانجیگری چند کشور منطقه، از جمله عمان و قطر، مسیر توافق آتشبس و گفتوگوهای غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن باز شد.
|
10.10.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Getty Images لازلو کراسناهورکای سږ کال د نوبل ادبي جایزه وګټله. دغه هنګري لیکوال ته دا جایزه د هغو "زړه راښکونکو او بصیرت لرونکو اثارو چې د نړۍ پای ته ورته وېرې په منځ کې د هنر ځواک پر خلکو مني" له کبله ورکړل شوې. دې لیکوال سويډنۍ راډیو(Sveriges Radio) ته تر خبر اورېدو وروسته وویل: "زه ډېر خوشحاله یم، ارام یم او په ټولیزه توګه ډېر ناکراره هم یم." د پنځو ناولونو دغه لیکوال یو شمېر نورې ادبي جایزې یې هم ګټلې دي، چې په کې د ۲۰۱۵ کال بوکر نړیواله جایزه، او د هغه لومړني ناول "شیطان نڅوې" د ۲۰۱۳ کال د غوره ژباړل شوي کتاب جایزه ګټلې وه، چې د نړۍ پای ته ورته یو پوستمډرن یا له نویوالي ورهاخوا بڼې اثر دی. ده ته سوېډنۍ اکاډومۍ داسې مهال پر ټیلیفون د جایزې د ګټلو خبر ورکړ چې هغه فرانکفورت ته په سفر تللی و. دا جایزه به د ډسمبر په میاشت کې سټاکهولم کې د یوې پرتمینې غونډې پر مهال ورکړل شي.
|
10.10.2025 رادیو آزادی در دومین روز نشست زیر نام «دادگاه مردمی برای زنان افغان» در مادرید اسپانیا باز هم شهادت زنانی شنیده شد که در حکومت طالبان زندانی شدهاند، یا بهگفته آنها با تبعیض روبهرو شدهاند و زندهگیشان در اثر محدودیتهای وضع شده در معرض خطر قرار دارد. من زیاد افسرده شدم و کابل را ترک کردم.
هدا خموش عضو گروه اعتراضی زنان افغانستان است که قبلاً زندان طالبان را نیز تجربه کرده است. روز پنجشنبه «نهم اکتوبر» در روز دوم این محکمه شهادت داد: «من زیاد افسرده شدم و کابل را ترک کردم، اما در همان لحظه بخاطر اینکه وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان جابهجا شده بود، فردای آن روز وقتی دروازه را باز کردم که بیرون شوم، نامه دریافت کردم که نوشته بود باید خود تان را تسلیم کنید، چون شما یک فاحشه و شوهر شما یک بیغیرت است که در طی این سالها برای فحشا کارهای زیادی کردهاید و باید تقاص پس بدهید.»
|
10.10.2025 دآزادی رادیو اسرائیل او حماس اعلان کړی چې د اوږدمهاله اوربند او د بنديانو د خوشې کولو پر طرحې یې موافقه کړې ده. . دا د متحده ایالاتو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سولې د پلان لومړۍ مرحله ده، هغه جګړه د پای ته رسولو په موخه چې له دوو کلونو راهیسې روانه ده او تر اوسه یې له ۶۷ زرو ډېر کسان وژلي او د منځني ختیځ بڼه یې بدله کړې ده. د حماس د توندلاري ډلې د برید له دوهم تلین یوه ورځ وروسته — هغه برید چې د اسراییلو ویجاړونکي یرغل ته یې لاره هواره کړه — د مصر په کوربهتوب غیرمستقیمو خبرو د ټرمپ د شلمادېزې سولې طرحې د لومړۍ مرحلې پر سر موافقه رامنځته کړه.
ولسمشر ټرمپ د چهارشنبې په ماښام (د میزان ۱۶مه) پر خپلې ټولنیزې شبکې Truth Social ولیکل:
«ډېر ویاړم چې اعلان وکړم، اسراییل او حماس دواړو د سولې د پلان لومړۍ مرحله لاسلیک کړې ده. دا پدې معنا ده چې ټول بنديان به ډېر ژر خوشې شي، او اسراییلي ځواکونه به تر یوې موافقې شوې کرښې پورې شاتګ وکړي — دایمي او باوري سولې پر لور د لومړي ګام په توګه.»
|
10.10.2025 صدای آلمان |
10.10.2025 دویچه ویلی د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر يا «اوچا» دا څرګندونې د پنجشنبې په ورځ په ژنيو کې وکړې. د اوچا له خوا ويل شوي دي چې د اسرائيلي چارواکو له لوري د اجازې تر ورکولو وروسته به چې دغې جګړه ځپلې سيمې ته غځيدلې لارې کنترولوي، دا مرستندويه توکي اړمنو خلکو ته ورسول شي. زیاته شوې په دې مرستو کې خوراکي توکي، درمل، خيمې او نور هغه شیان شامل دي چې په عاجلو توګه ورته اړتيا ليدل کیږي. اړونده موضوع: م.م. د بشري مرستو پر کارکوونکو د مرگونو بریدونو د زیاتوالي په هکله شکایت کړی د روانې اونۍ په پېل کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دې دفتر ويلي ول چې اسرائيلي چارواکو د ۲۰۲۳م کال له اکتوبر میاشتې راهېسې د دوی له ټولو راجستر شويو کتارونو څخه ۴۵ سلنه ته یې نه هم اجازه ورکړې او نه یې هم هغه بند کړي دي. د اوچا يوه وياند وويل چې ملکيانو ته د مرستندویه توکو رسولو له پاره پرانیستو لارو ته اړتيا لري او د دې تضمين چې مرسته رسوونکي او اړمن کسان به خوندي وي او د بهرنيانو له پاره ویزې او د دې ډاډ هم باید موجود وي چې مرستې پرته له خنډ سيمې ته داخلې شي.
|
09.10.2025 صدای آلمان 
در یک رویداد امنیتی در پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان ۱۱ عضو نیروهای امنیتی و ۱۹ شبهنظامی کشته شدند. تحریک طالبان پاکستانی مسئولیت این حمله را به عهده گرفته است.
این درگیری صبح چهارشنبه در ایالت ناآرام خیبرپختونخوا در شمال غرب پاکستان صورت گرفته است. هرچند ارتش پاکستان گفته است که این تلفات در نتیجه عملیات بر یک مخفیگاه شبهنظامیان به میان آمده است، اما برخی منابع دیگر گفته اند که نیروهای امنیتی مورد کمین شبهنظامیان قرار گرفتند.
ارتش پاکستان گفته است که پیش از طلوع صبح یک مخفیگاه شبهنظامیان را در نزدیکی مرز افغانستان هدف قرار داد و سپس درگیری صورت گرفت که در نتیجه آن ۱۱ سرباز و ۱۹ شورشی کشته شدند.
ارتش پاکستان شورشیان کشته شده را «خوارج» توصیف کرد، اصطلاحی که حکومت برای شبهنظامیانی مانند تحریک طالبان پاکستانی و گروه ارتش آزادیبخش بلوچ استفاده میکند.
منابع دیگر به خبرگزاری رویترز گفتند که شبه نظامیان اسلامگرا یک کاروان نظامی پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان را کمین زدند و ۹ سرباز و دو افسر را کشتند.
پنج مقام امنیتی پاکستان به رویترز گفتند که کاروان نیروهای امنیتی ابتدا هدف انفجار بمبهای کنار جادهای قرار گرفتند و سپس شبهنظامیان به تیراندازی شروع کردند.
طالبان پاکستان با نشر بیانیهای مسئولیت این حمله را به عهده گرفتند. در این بیانیه که به خبرنگار رویترز ارسال شد، طالبان پاکستانی گفته اند که جنگجویان آنها به این کاروان حمله کردند. شهباز شریف نخست وزیر پاکستان در بیانیهای از نیروهای امنیتی به خاطر کشتن شبه نظامیان ستایش کرد و به نیروهایی که جان خود را از دست داده اند، ادای احترام نمود.
افزایش خشونتها در پاکستان تحریک طالبان پاکستان که خواهان سرنگونی حکومت و جایگزینی آن با یک حکومت اسلامی تندرو است، در ماههای اخیر حملاتاش بر نیروهای امنیتی پاکستان را افزایش داده است. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
اسلام آباد ادعا میکند که شبه نظامیان از افغانستان برای آموزش و برنامه ریزی حملات علیه پاکستان استفاده میکنند و هند، دشمن دیرینه پاکستان، آنها را تامین مالی و حمایت میکند. این اتهامات را هر دو کشور همسایه رد میکنند.
پاکستان در سالهای اخیر شاهد افزایش خشونتهای شبه نظامیان بوده است که مسئولیت بیشتر آنها را تحریک طالبان پاکستان به عهده گرفته است. این گروه جدا از طالبان افغانستان اما متحد آنها خوانده میشود. تحلیلگران میگویند از زمانی که طالبان در افغانستان قدرت را در دست گرفته اند این گروه نیز جسورتر شده است.
|
09.10.2025 رادیو آزادی 
امروز، هشتم اکتوبر، بیست و چهارمین سالروز حمله ایالات متحده بر افغانستان است. امریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی در همین روز حملات هوایی را بر افغانستان آغاز کرد، که در نتیجه آن نخستین دورهٔ حاکمیت طالبان پایان یافت. شماری از شهروندان افغانستان، سیاست مداران پیشین و آگاهان امور، این حمله را زمینه ساز آغاز فصل تازه ای از پیشرفت برای نسل نو افغانستان می دانند، اما شماری دیگر و نیز طالبان، آن را یکی از روز های تاریک در تاریخ این کشور توصیف می کنند. «در دوران نخست حکومت طالبان من در صنف سوم بودم، تمام مکتب ها بسته بود، کار بسیار محدود و آزادی بیان و اندیشه وجود نداشت، جامعه در ترس و وحشت زندگی می کرد.» یک باشندۀ ۳۴ سالۀ ولایت ننگرهار می گوید یک شبه زندگی خانواده او و مردم قریه اش چنان تغییر کرد که هرگز تصورش را هم نمی کردند. همان شبی که به گفته او نیروهای امریکایی بر افغانستان حمله کردند. او که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت: «در سال ۲۰۰۱، زمانی که امریکا حمله کرد، من همین جا بودم، شب حمله را هرگز فراموش نمی کنم، صدای بم ها می آمد و ما در اتاق های تاریک پنهان شده بودیم، اما وقتی حکومت طالبان سقوط کرد، زندگی آهسته آهسته تغییر کرد، پوهنتون ها دوباره باز شدند، کار پیدا شد، من هم به درسم ادامه دادم، امیدوار به زندگی شدیم، پس از پایان تحصیل، در یک موسسه بین المللی در بخش صحت کودکان کار می کردم.» این جوان می گوید در بیست سال پس از آن روز مهم ترین دستاورد هایش، تحصیلات عالی و احساس آزادی اندیشه بود و به گفته او با وجود چالش ها و ناامنی ها، بیشتر امور زندگی شان به خوبی پیش می رفت. امریکا در ۷ اکتوبر سال ۲۰۰۱ میلادی، که در افغانستان ۸ اکتوبر بود، بر این کشور حمله کرد که در نتیجه آن، نخستین دوره حکومت طالبان سقوط کرد. شماری از افغان ها ، از جمله سیاستمداران پیشین، کارشناسان، زنان و همچنین مقام های پیشین و کنونی حکومت طالبان، در مورد این تحولات دیدگاه های متفاوتی دارند. محمد عمر داوودزی، وزیر پیشین امور داخله در نظام جمهوری مخلوع به رهبری محمد اشرف غنی، می گوید در سال ۲۰۰۱ میلادی در نشست بن در مورد افغانستان، به حیث مقام ارشد سازمان ملل متحد در سطح کشور اشتراک داشت و در ایجاد نظام بدیل برای نخستین حکومت طالبان نقش مؤثری ایفا کرد. آقای داوودزی در صحبت با رادیو آزادی، دستاورد های بیست سال حاکمیت نظام جمهوری را پس از حمله امریکا چنین توصیف کرده است: «این بیست سال حضور امریکا در افغانستان دو بُعد داشت؛ نخست این که در این مدت کمک های بسیار زیادی صورت گرفت، دوم، دولت افغانستان که در بیست سال گذشته هم از نظر فزیکی و هم از نظر معنوی کاملاً ویران شده بود، دوباره بازسازی شد، یک و نیم میلیون جوان تحصیلات عالی انجام دادند، افغانستان جایگاه جهانی پیدا کرد، دیپلماسی و پاسپورت آن عزت یافت، اما در بُعد دوم، جنگ ها نیز ادامه داشت و هم امریکا و هم کشورهای منطقه سیاست های دوگانه را دنبال کردند.» اما حکومت طالبان، حمله امریکا بر افغانستان را «روز سیاه» در تاریخ این کشور خوانده است. همچنین سید اکبر آغا، رئیس پیشین شورای راه نجات افغانستان و از مقام های دوره نخست حکومت طالبان، حمله امریکا و بیست سال حضور آن در این کشور را اشغال، مداخله در سیاست داخلی و خارجی افغانستان و حتی دوره ای ناکام توصیف می کند. آقای اکبر آغا اما تأکید می کند که طالبان باید از گذشته های تلخ و جنگ ها عبرت بگیرند، حقوق مردم را تامین کنند و به آنان در حکومت سهم بدهند: «آنان (امریکا) برای اشغال آمده بودند، این بیست سال گذشته حکومت از افغان ها نبود، بلکه از آنان بود و سیاست داخلی ما قربانی سیاست های خارجی یا بیگانگان شده بود، پس این بیست سال، دوره ای ناکام بود، طالبان باید از تجربیات و دوره های گذشته عبرت بگیرند، زیرا ثبات افغانستان تنها با تأمین حقوق مردم استوار می شود.»
قابل یاد آوریست که حکومت طالبان بیست سال پس از سقوط حاکمیت نخست خود، در ماه اگست سال ۲۰۲۱ میلادی و پس از امضای توافقنامه دوحه با امریکا، بار دیگر به قدرت بازگشت و قوانین دوره نخست خود را دوباره بر افغان ها، به ویژه بر زنان، تطبیق کرده است. شینکی کروخیل، عضو پیشین ولسی جرگه و سفیر سابق افغانستان در کانادا، وضعیت کنونی حکومت طالبان را چنین ارزیابی می کند: «طالبان نه تنها اینکه از تاریخ گذشته درس نگرفتند و از فساد جلوگیری نکردند، بلکه فساد را بیشتر کردند. زندگی را بر مردم تلخ ساختند، دشمنی با زنان را دوباره آغاز کردند و حتی حق آموزش را از آنان گرفتند. در این وضعیت، بیشترین آسیب به زنان رسیده است، اما طالبان با این عملکرد ها به خود نیز زیان می رسانند، زیرا در سطح جهانی به رسمیت شناخته نمی شوند، کمکی با آنان صورت نمی گیرد، سرمایه گذاری وجود ندارد، سیستم بانکی فلج است و همه این ها تکرار اشتباهات گذشته آنان است.» اما حکومت طالبان همواره ادعا کرده است که در دوران حاکمیت آنان، حقوق مردم از جمله زنان محفوظ است؛ ادعایی که اکثریت افغان ها و جامعه جهانی آن را نمی پذیرند. شاه محمود میاخیل سرپرست پیشین وزارت دفاع در حکومت جمهوری مخلوع و آگاه امور سیاسی و امنیتی، ، می گوید هرچند حمله امریکا بر افغانستان زمینه بی ثباتی و جنگ های دوامدار را در کشور فراهم کرد، اما تأکید می کند که طالبان با اقدامات «افراطی» خود، بار دیگر زمینه مداخله کشورهای منطقه و جهان را در امور افغانستان مساعد ساخته اند: «وضعیتی که اکنون در افغانستان جریان دارد و روز به روز بدتر می شود، خود زمینه آن را فراهم می سازد که کشور های منطقه و جهان بار دیگر به گونه ای مداخله کنند یا جنگ های نیابتی شکل گیرد، که مسئولیت آن مستقیماً بر عهده طالبان است، تا زمانی که در یک کشور حاکمیت قانون وجود نداشته باشد و به مردم در حکومت داری سهم داده نشود، ثبات نیز به وجود نخواهد آمد.» در هفتم اکتوبر سال ۲۰۰۱ میلادی، که برابر با هشتم اکتوبر به وقت افغانستان بود، جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، به این دلیل که طالبان از تسلیم کردن اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده، به امریکا خودداری کردند، دستور حمله بر افغانستان و سرنگونی حکومت طالبان را صادر کرد. ایالات متحده اسامه بن لادن را مسئول حملات یازدهم سپتمبر سال ۲۰۰۱ میلادی در امریکا که سبب مرگ حدود سه هزار غیر نظامی در امریکا شد، دانست و از طالبان خواست تا او را تحویل دهند، اما ملا محمد عمر مجاهد، رهبر وقت طالبان، تصمیم گرفت بن لادن که با او بیعت کرده بود، به امریکا تحویل داده نشود. در هفتم اکتوبر، طیاره های بی ۵۲ امریکایی از پایگاه های نظامی امریکا به سوی افغانستان پرواز کردند و بمباران سنگین را بر سنگرهای طالبان در شمال، جنوب و دیگر بخش های کشور آغاز کردند. پیش از آن که نیروهای امریکایی برای عملیات زمینی وارد خاک افغانستان شوند، حملات هوایی چندین هفته ادامه یافت و در نتیجه طالبان در تمامی جبهات عقب نشینی کردند و در نهایت، حکومت آنان سقوط کرد. قابل یادآوریست که دونالد ترمپ رئیسجمهور امریکا در روزهای اخیر بار دیگر به طالبان هشدار داده است که پایگاه بگرام را تحویل دهند، اما طالبان میگویند چنین کاری را نخواهند کرد. کارشناسانی که در گزارش با آنها صحبت شده است این هشدار ترمپ را صرفاً بخشی از سیاست داخلی او و تلاش برای ترساندن طالبان می دانند و میگویند که در عمل برنامه ای برای اقدام وجود ندارد. قابل ذکر است که امریکا و متحدان پیمان ناتو در افغانستان سه هدف اساسی را دنبال می کردند: مبارزه با تروریسم، مبارزه با مواد مخدر و ملت سازی. امام بار ها گزارش های در مورد عدم تحقق این اهداف در افغانستان منتشر شده است. شماری از سازمان های بین المللی بارها در گزارش های خود افغانستان را به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد مخدر معرفی کرده اند، مقام های پیشین نظام جمهوری نیز بارها گفته اند که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان بیش از بیست گروه تروریستی فعالیت دارند. علاوه بر این، مردم عام و شماری از کارشناسان امور، تلاش ها در زمینه ملت سازی را نیز ناکام خوانده اند. در جریان دو دهه حضور نیروهای بین المللی به رهبری امریکا در افغانستان، بیش از ۱۵۰ هزار نفر کشته شدند، که در آن، بیش از ۳۵۰۰ تن نیروهای خارجی، بیش از ۶۶ هزار نیروهای افغان و بیش از ۵۱ هزار فرد ملکی شامل بودند.
|
09.10.2025 رادیو آزادی 
د افغان ښځو لپاره د ولسي محکمې په نوم د یوې ډلې فعالانو نن د هسپانیا په پلازمینه مادرید کې لومړۍ عمومي غونډه پیل کړه. د بشري حقونو کارپوهان، وکیلان، د ښځو د حقونو مدافعان او د مدني ټولنې فعالین په دې غونډه کې ګډون کوي. د غونډې تنظیموونکي وايي چې د دې غونډې هدف په افغانستان کې قربانیانو، په ځانګړې توګه ښځو او نجونو ته د دې فرصت برابرول دي چې د زده کړې، کار او په ټولنه کې یې پرونډې د بندیز په ګډون د طالبانو د پراخو محدودیتونو په اړه شاهدي ورکړي.د دې غونډې یوې تنظیمونکې د رواداري په نوم د بشري حقونو د ټولنې مشرې او د افغانستان د بشري حقونو د خپلواک کمیسیون پخوانۍ مشري شهزاد اکبر آزادي راډیو ته وویل چې که څه هم د دې محکمي نهایي سند به اجرایي بڼه نه لري خو هغه په نړۍ کې په تیره اسلامي هیوادونو کې خلکو ته د طالبانو په اړه یوذهنیت ورکولای شي چې دوی په افغانستان کې څه ترسره کوي. نوموړي د دې محکمې د وروستي سند پرنورو مهمو اړخونو هم رڼا واچوله.
" موږ نهایي فیصله د یوه مهم سند په توګه د څو هدفونو لپاره په کاراچولای شو. یو، د مختلفو جزایي بهیرونو لپاره یعنې، د جرمونو نړیواله محکمه کولای شي له هغه کارواخلی. د عدالت نړیواله محکمه ترې کار اخیستلای شي که د افغانستان قضیه هلته مطرح شي. دا داسې یوه محکمه ده چې په ترکیب کې یې د جنوبي افریقا یوه مسلمانه ښځینه قاضي چې د ریاست چارې یې مخ ته وړي، شامله ده، اوهغه کولای شي د خلکو لپاره یو جلا اخلاقي اعتبارولري. که څه هم دا محکمه اجرایي صلاحیت نه لري خو کیدای شي فیصله یې پرعامه ذهنیت ډیراغیز ولري. په تیره بیا موږ هیله من یو که وکولای شو پیغام یې خپلو مخاطبانو ته په اسلامي هیوادونو کې ورسوو."
د افغان ښځو لپاره د ولسي محکمې په نوم د یوې ډلې د فعالانو دا غونډه د بشري حقونو د فعالینو د هغو هڅو یوه برخه هم ده چې د طالبانو مشران مسؤل ګڼي او په افغانستان کې د ښځو د حقونو پراخه سرغړونې مستند کوي. د غونډې شواهد به له بیا کتنې وروسته د هیوادونو رسمي محکمو ته سپارل کیږي. دې ولسي محکمې چې د جنګي جرمونو، سیستماتیکې ځپنې او له بشري حقونو د سرغړونو په څیر قضیې څیړي، له مخکې په ټوله نړۍ کې پنځوس غونډې جوړې کړې دي. د بشري حقونو یو شمیرفعالان وروسته له هغې په مادرید کې جرګه کیږي چې روانه اونۍ د ملګروملتونو د بشري حقونو شورا یو پریکړه لیک تصویب کړچې له مخې یې په افغانستان کې د بشري حقونو او له نړیوالو قوانینو د جدي سرغړونو پیښې څېړل کیږي. د دغو څیړنو لپاره به یو نړیوال خپلواکه میکانیزم رامنځ ته کیږي چې د طالبانو او نورو لوریو له خوا د بشري حقونو د نقض پیښې مستند کوي.
د بشري حقونو مدافغانو او نړیوالو بنسټونو د ملګروملتونو د بشري حقونو د شورا د وروستي اقدام هرکلی او هغه یې په افغانستان کې د حقیقت موندنې، عدالت او حساب ورکولو په لور یو مهم ګام بللی دی.
د طالبانو حکومت تر اوسه د ملګروملتونو د بشري حقونو د شورا د وروستي اقدام په وړاندې غبرګون نه دی ښودلی، خو مخکې یې ویلي وو چې د ښځو د حقونو په اړه نړیوالې اندیښنې د دوی په ټکوبې بنسټه دي او ادعا یې کړې وه چې د ښځو په ګډون د ټولو خلکو حقونه د اسلامي شرایعت له مخې خوندي دي.
خو د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال په اګست کې واک ته له رسیدو وروسته، د ښځو او نجونو پر تعلیم او کار سخت محدودیتونه لګولي. نجونو یې له شپږم ټولګیو پورته ښوونځیو ته له تلو راګرځولې او د پوهنتونونو دروازې یې هم د نجونو او ښځو پرمخ تړلې دي. دغه راز یې په ډیری دولتي او غیر دولتي ادارو کې د ښځو پرکارهم محدودیتونه لګولي دي.
|
09.10.2025 باختر 
د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي به د پنجشنبې پر ورځ له هندي چارواکو سره خبرې وکړي. هغه به په هندي کې له خپل سیال او نورو لوړپوړو چارواکو سره وګوري. د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویاند ضیا احمد تکل رسنیو ته د چهارشنبې پر ورځ وویل چې ښاغلی متقي د مسکو له سفر مخامخ هند ته روان شوی دی. د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت یوې سرچینې بي بي سي ته وویل، له ښاغلي متقي سره په دغه سفر کې د طالبانو حکومت د سوداګرۍ وزارت مرستیال احمد الله زاهد، د بهرنیو چارو وزارت څلورم سیاسي ریس عبدالقهار بلخي او د دغه وزارت لومړی سیاسي ریس مفتي نور احمد ملګرتیا کوي. د هند د بهرنیو چارو وزارت ویاند، رندھیر جیسوال، د اکټوبر پر درېیمه د متقي د سفر پخلی وکړ او ویې ویل چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا کمیټې متقي ته هند ته د سفر معافیت ورکړی دی. متقي د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د بندیز لګول شویو ترهګرو په نوملړ کې دی، له همدې امله هغه اړ شو چې هند ته د تګ لپاره ځانګړی معافیت واخلي. د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په ویناپانه کې راغلي " د سپټمبر پر ۳۰ امیر خان متقي ته د سفر معافیت تصویب شو چې د اکټوبر له ۹مې تر ۱۶ هند ته سفر وکړي."
د متقي دا سفر په داسې وخت کې کېږي چې د برتانیې لومړی وزیر کیر سټارمر هم د اکټوبر پر اتمه په دوه ورځني سفر ممبۍ ته رسېږي. په ۲۰۲۱ کال کې په افغانستان کې واک ته تر رسېدو وروسته، دا د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر لومړنی سفر دی چې هند ته یې کوي. تر اوسه دا نه ده روښانه چې متقي به د هند له لومړي وزیر نرېندرا مودي سره وګوري که نه. متقي به د خپل سفر پر مهال له یو شمېر سوداګریزو ډلو سره لیدنې وکړي. هند تر اوسه په افغانستان کې د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی. تېره جمعه د بهرنیو چارو وزارت په اونیزه خبري غونډه کې، کله چې له ویاند رندھیر جیسوال د طالبانو حکومت د رسمیت پېژندنې په اړه پوښتنې وشوې، هغه هیڅ ځواب ورنکړ او چوپ پاتې شو. په افغانستان کې د طالبانو حکومت د ښځو پر کار او زدکړو د بندیز په څېر ځينې داسې پرېکړې کړې دي چې د بشري حقونو له سختو سرغړونو سره تړلې دي. دا ځکه خو ډېر هېوادونه په ډاډه زړه له هغوی سره ډيپلوماتیکو اړیکو جوړولو ته لاس نه غځوي. د هند د مشهورې انګریزي ژبې ورځپاڼې "دی هندو" د راپور له مخې، متقي ته به د بهرنیو چارو وزیر په توګه په پوره پروټوکول سره درناوی وشي. د هغه مېلمه پالنه به دولتي چارواکي کوي او د اکتوبر پر ۱۰مه به د ډیلي په حیدراباد هاوس کې د هند د بهرنیو چارو وزیر اېس جې شنکر له متقي سره خبرې وکړي. دا لا روښانه نه ده چې متقي به د هند له لومړی وزیر نریندرا مودي سره هم وګوري که نه. مسکو فارمټ د سې شنبې پر ورځ د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف په مشرۍ د مسکو فارمټ مشورتي غونډې کې ۱۰ هېوادونو ګډون کړی وو. په دې غونډه کې د هند استازیتوب په روسیه کې د هند سفیر ویني کمار کاوه. پر دې سربېره، د مسکو په دې فارمټ کې د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق، او همدارنګه د چین، ایران او د مرکزي آسیا د هېوادونو استازو هم حضور درلود. له افغانستان څخه د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر متقي په دې غونډه کې شامل وو.
د دې ناستې خپاره شوي انځور کې، متقي د طالبانو له سپین بیرع سره ناست لیدل کېږي. په ډېرو سیمه ییزو او نړیوالو ناستو که د طالبانو حکومت استازي برخه هم ولري، بیرغ د هېواد د استازي بیرغ په توګه نه کارول کېږي. د مسکو فارمټ په ګډه اعلامیه کې د ټرمپ د هغه بیان پر وړاندې هم مخالفت څرګند شوی، چې په کې یې د بګرام هوايي اډې بېرته د امریکا تر کنټرول لاندې راوستلو خبره کړې وه. که څه هم د بګرام نوم په مخامخ ډول نه دی یاد شوی، خو په اعلامیه کې راغلي: "په افغانستان او ګاونډیو هېوادونو کې د هیڅ هېواد د نظامي جوړښت د ځای پر ځای کولو هڅې د منلو وړ نه دي، په ځانګړي توګه کله چې موخه یې د سیمې د سولې او ثبات په ګټه نه وي." کار پوهان وايي، په مسکو فارمټ کې د متقي ګډون او ورکړل شوی پروټوکول د طالبانو حکومت د ځان لپاره یوه سیاسي بریا ګڼي او هند ته سفر یوه بله ډيپلوماټیکه لاس ته راوړنه چې له کلونو ګوښیتوب وروسته د سیمې له دغه ځواکمن هېواد سره اړیکې پالي. که څه هم هند د ځينو افغانانو له هغو نیوکو سره مخ دی چې وايي، د بشري حقونو یوه سرغړونکي حکومت ته ولې نژدې کېږي. د دې مخالف نظر بیا په افغان رسنیو کې دا ترسترګو کېږي چې وايي هند د افغانستان یو پخوانی ستراتېژیک ملګری هېواد دی او که واکمن هر څوک وي، د کابل او ډیلي اړیکو کې باید واټن رامنځ ته نشي.
|
09.10.2025 بی بی سی نشست سه روزه «دادگاه مردمی برای زنان افغانستان» امروز در مادرید، پایتخت اسپانیا، آغازبه کار کرده است. «استماع و رسیدگی به جنایات علیه بشریت و نقضهای فاحش حقوق بشری زنان و دختران در افغانستان» هدف دادگاه است. برگزارکنندگان میگویند در دو روز اول دادگاه، شاهدانی از داخل و خارج افغانستان شهادت میدهند؛ زنانیکه سالها با محدودیت و «خشونت سیستماتیک» زندگی کردهاند؛ تجربه خشونت خانوادگی یا ازدواج اجباری دارند، فعالان مدنی و حقوق زنان و تعدادی از زنانی که مخفیانه در مخالفت با محدودیتهای طالبان فعالیت کردهاند. این دادگاه به ابتکار چهار نهاد مدنی و حقوقی افغان در تبعید و با همکاری نهاد «دادگاه دائمی مردمی» مستقر در رم برگزار شده است. چهار نهادی که این دادگاه را برگزار کردهاند، میگویند این نشست «واکنشی» است به محدودیت و کندی مسیرهای رسمی عدالت. هرچند احکام دادگاه مردمی برای زنان افغانستان الزامآور نیست، برگزارکنندگان امیدوارند نتایج آن سندی تاریخی و اخلاقی برای دادخواهی زنان افغانستان باشد. آنها باور دارند که این دادگاه فرصتی مستقل و اخلاقی برای مستندسازی رنجها و مطالبات زنان است.
کیفرخواست و محورهای اتهامجلسات دادگاه شامل قرائت کیفرخواست دادستانها و ادای شهادت در حضور قضات و کارشناسان بینالمللی و افغان است همراه با ارائه نظرات کارشناسان درباره حقوق زن در اسلام. بنفشه یعقوبی، یکی از چهار دادستان، میگوید: «ما میخواهیم که صدای زنان افغانستان را به جهانیان برسانیم و سهم کوچکی در رساندن این صدا داشته باشیم.» به گفته برگزارکنندگان، هدف از این دادگاه مردمی که یک ریوه غیررسمی اما معتبر در حقوق بینالملل مدنی محسوب میشود، افزایش توجه جهانی به وضعیت زنان افغانستان و جلوگیری ازعادیسازی سیاستهای «سرکوبگر» حکومت طالبان است. شهرزاد اکبر، رئیس «رواداری»، نهاد حقوق بشری متمرکز بر افغانستان و یکی از تنظیمکنندگان این دادگاه میگوید: «ما میخواهیم وضعیت زنان در افغانستان را در کانون توجه افکار عمومی جهان قرار دهیم.» خانم اکبر که قبلا رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان بود، گفت در دادگاه، ۱۰ شاهد حضوری شهادت میدهند و شماری دیگر نیز از داخل افغانستان و کشورهای دیگر بهدلایل امنیتی شهادت خود را صوتی یا نوشتاری طرح میکنند. او میگوید: «برخی از زنانی که در اروپا زندگی میکنند نیز از ترس آسیب رسیدن به خانوادههایشان در افغانستان از حضور علنی خودداری کردهاند.» چهار حقوقدان افغان که دادستان «دادگاه مردمی برای زنان افغانستان» هستند کیفرخواست را تهیه کردهاند. محب مدثر، پژوهشگر حقوق بشر، بنفشه یعقوبی، فعال حقوق زنان که قبلا وکیل مدافع و فعال حقوق معلولین در افغانستان نیز بوده است و آزاده رازمحمد، مشاور حقوقی کارزار بینالمللی «پایان آپارتاید جنسیتی» از دادستان های این دادگاه هستند. دادستانها میگویند کیفرخواست را با همکاری پژوهشگران، وکلای بینالمللی و فعالان مدنی آماده کردهاند و در آن نظام طالبان به «جنایت علیه بشریت و نقض میثاقهای بینالمللی» متهم شدهاست. افغانستان عضو میثاقهای بینالمللی حقوق بشراست. این میثاقها حق آموزش، کار، آزادی بیان، آزادی مذهب و برابری زنان و کودکان را تضمین میکنند. اما برگزارکنندگان این دادگاه میگویند که حکومت طالبان با محروم ساختن دختران از ادامه تحصیل پس از مقطع ابتدایی، گرفتن حق کار از زنان، محدود ساختن آزادی بیان و سرکوب رسانهها، بازداشتهای خودسرانه و محروم کردن از خدمات اجتماعی و حقوق اساسی، این حقوق را نقض کردهاست. قانون «امر به معروف و نهی از منکر» که در اوت ۲۰۲۴ اعلام شد، مسئله دیگری است که این دادگاه به آن میپردازد. این قانون دامنه محدودیت زنان را در افغانستان گسترش دادهاست. بر اساس ماده ۱۳ این قانون، زنان موظف هستند در همه اماکن عمومی بدن و چهره خود را بپوشانند و حتی صدای زنانه «حرام» اعلام شده است. حکومت طالبان تا به حال به این دادگاه واکنشی نشان نداده است اما در گذشته همه اتهامها را رد کرده و سیاستهای خود را مطابق با اصول اسلامی و فرهنگی افغانستان دانسته است. آنها بارها اعلام کردهاند که محدودیتهای اعمالشده به زنان و دختران مثل ممنوعیت تحصیل بالاتر از کلاس ششم، منع اشتغال در برخی مشاغل و محدودیت در پوشش و حضور در اماکن عمومی، بر اساس تفسیر آنها از شریعت اسلام است و با فرهنگ و سنتهای افغانستان همخوانی دارد.
ترکیب قضات و روند دادرسیرواداری، موسسه حقوق بشر و دموکراسی افغانستان، نهاد پژوهش و توسعه و مجمع مدافعان حقوق بشر نهادهای برگزارکننده دادگاه است. نهاد «ملاله فند» که از حامیان مالی نهاد «رواداری» است، هزینه برپایی این دادگاه را تأمین میکند. «ملاله فند» مربوط ملاله یوسفزی، دختر پاکستانی برنده جایزه نوبل صلح میشود. او یکی از مدافعان شناخته شده آموزش دختران است. شهرزاد اکبر به بیبیسی گفت که قضات و کارشناسان به صورت داوطلبانه با این دادگاه همکاری میکنند. قضات دادگاه مادرید هشت قاضی از کشورهای اسپانیا، ایتالیا، مصر، هند، آفریقای جنوبی و افغانستان هستند. در میان آنها رشیده مانجو، گزارشگر پیشین سازمان ملل در امور خشونت علیه زنان، و غزال حارس، وکیل قانون اساسی و رئیس اسبق اداره بازرسی افغانستان، نیز حضور دارند. قضات این دادگاه در طول دو روز، شهادتها و مستندات چهار دادستان افغان را بررسی میکنند و در پایان بیانیهای مقدماتی درباره یافتههایشان را منتشر خواهند کرد. نتیجه نهایی دادگاه تا پایان سال جاری میلادی اعلام میشود. این دادگاه تحت نظارت «دادگاه دائمی مردمی» برگزار میشود، نهادی بینالمللی که به بررسی نقض حقوق بشر، جنایات علیه بشریت، جنایات جنگی و نسلکشی میپردازد. مقر اصلی آن در رم، ایتالیا است و تاکنون بیش از ۵۰ جلسه استماع در سراسر جهان برگزار کرده است. این محکمه، شبکهای از متخصصان شناختهشده بینالمللی است و سابقه طولانی در رسیدگی به پروندههای بینالمللی دارد. این دادگاه پیشتر دو جلسه در باره افغانستان برگزار کرده است: نخست در سال ۱۹۸۱ در استکهلم و دوم در سال ۱۹۸۲ در پاریس که هر دو به بررسی تهاجم نظامی اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹ اختصاص داشتند.
دادگاهی بدون قدرت الزام اما با وزن اخلاقی و سیاسیهرچند این دادگاه صلاحیت صدور حکم یا بازداشت ندارد، برگزارکنندگان آن میگویند تأثیر اخلاقی و سیاسی آن میتواند قابل توجه باشد. به گفته شهرزاد اکبر، «این دادگاه میخواهد به جهان یادآوری کند که افغانستان امروز زندانی بزرگی برای زنان است. در نبود یک نظام قضایی مشروع، چنین محاکمی میتوانند سندی تاریخی از رنج زنان افغان باقی بگذارند.» کارشناسان نیز معتقدند یافتههای این دادگاه میتواند در آینده بهعنوان منبع حقوقی مکمل در پروندههای رسمی، مانند تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی کیفری یا دیوان دادگستری بینالمللی استفاده شود. برگزارکنندگان میافزایند که «دادگاه مردمی برای زنان افغانستان» علاوه بر ارزش حقوقی، تلاشی است برای بازسازی حافظه جمعی و جلوگیری از فراموشی. آنها هشدار میدهند که سکوت و بیتفاوتی جهانیان در برابر «نقض حقوق زنان در افغانستان» میتواند به تداوم رنج آنان مشروعیت ببخشد. در پایان، قضات بیانیهای منتشر خواهند کرد که بازتاب شهادتها و شواهد است.
|
08.10.2025 صدای امریکا 
وزارت خارجۀ ایالات متحده در گزارش سالانۀ ۲۰۲۵ در مورد قاچاق انسان در جهان گفته است که سواستفاده از کودکان توسط طالبان و سایر گروهها در افغانستان ادامه داشته و به سربازگیری و قاچاق کودکان و "بچه بازی" به گونۀ خاص در این گزارش اشاره شده است. وزارت خارجۀ ایالات متحده گفته است که مقامهای طالبان در بچهبازی دخیل بوده و نیز کودکان تا ۱۲ سال در صفوف آن گروه جلب و جذب میشوند که آنان را بیشتر در معرض خطر سواستفادۀ جنسی قرار میدهد. در گزارش آمده است که طالبان در زندانها و توقیفگاههای خود، کودکان قربانی قاچاق را در کنار بزرگسالان و در شرایطی نگه میدارند که خطر سواستفاده جنسی، کار اجباری و شکنجۀ آنان را افزایش میدهد. با اینحال، طالبان جلب و جذب کودکان را به صفت سرباز رد کرده و اعا دارند که پسرانی که هنوز مو در صورت -ریش و بروت – نداشته باشند، اجازه ندارند در خطوط جنگ یا پایگاههای آن گروه به کار گماشته شوند. بر اساس گزارش وزارت خارجۀ ایالات متحده، قربانیان قاچاق انسان به شمول قربانیان بچهبازی، هم از ترس مقامهای طالبان و هم به خاطر ننگ اجتماعی و بیم از بدنامی، نمیخواهند شکایت رسمی درج کنند. در گزارش آمده است: "طالبان و دیگر گروهها به گونۀ غیرقانونی کودکان را جلب و جذب کرده و از آنان در جبهات و نقشهای حمایوی کار میگیرند. طالبان توسط به اجبار و فریب، به شمول وعدههای دروغین، کودکان را جلب و جذب میکنند." در گزارش وزارت خارجۀ ایالات متحده آمده است که طالبان کودکان را از مکاتب در افغانستان و پاکستان، برای آموزشهای دینی و نظامی در "مدارس جهادی" جلب و جذب میکنند و خانوادهها را تشویق میکنند تا به فرزندان شان اجازۀ پیوستن به صفوف این گروه را بدهند. همچنین در این گزارش آمده است که گروههای مانند شاخۀ خراسان گروه دولت اسلامی (داعش) و جبهۀ مقاومت ملی، از کودکان در "مخاصمات مستقیم برای تعبیه و انفجار وسایل انفجاری، حمل اسلحه، جاسوسی، و نگهبانی پایگاهها" کار میگیرند. با آنکه رهبر طالبان حدود یکسال پیش با صدور فرمانی، قاچاق انسان را منع کرد و خواستار رسیدگی به چنین قضایا شد، در گزارش وزارت خارجۀ ایالات متحده آمده است که وزارتخانهها و دیگر نهادهای عامه در افغانستان حتا کمترین معیار لازم را برای محو قاچاق انسان عملی نمیکنند. گزارش حاکی است که حکومت طالبان، در سه سال گذشته جز اعلام اینکه ۳۰۰نفر را در پیوند به قاچاق انسان بازداشت کرده است، در این زمینه تحقیق و بازجویی نکرده و هیچ مورد اتهام علیه عاملان قاچاق انسان از سوی این گروه اعلام نشده است. یافتههای این گزارش حاکی است که بحران اقتصادی، رویدادهای وخیم اقلیمی، اخراج اجباری مهاجران افغان از کشورهای همسایه و عدم مصوونیت غذایی، خطر قاچاق انسان را در افغانستان افزایش بخشیده و دختران زیر سن را در معرض خطر ازدواج پیش از وقت، از جمله با برخی اعضای طالبان، قرار داده است. گزارش حاکی است که طالبان همچنان حقوق زنان، اقلیتها و دیگر گروههای آسیبپذیر را نقض میکند و بر بنیاد این گزارش، اقلیتهای قومی و مذهبی مانند شیعیان به ویژه هزارهها، سیکها و هندوها به دلیل تهدیدها از سوی طالبان و گروههای دیگر مانند شاخۀ خراسان داعش، به گونۀ فزاینده در معرض "بهرهگیری" قرار دارند. در این گزارش آمده است که برخی از زنان و دختران افغان که در افغانستان، هند، ایران و پاکستان "فروخته" شدهاند، توسط همسران جدیدشان برای اهدافی به شمول قاچاق جنسی و خدمتکار خانه بهرهگیری میشوند. این گزارش با اشاره به "سواستفاده و آزار و اذیت مهاجران افغان در ایران" گفته است که شبکههای قاچاق، مهاجران افغان را از ایران به اروپا منتقل کرده و آنان را برای بازپرداخت هزینۀ قاچاق شان، وادار به کار اجباری در رستورانها و "قاچاق جنسی" میکنند. در این گزارش آمده است که برخی قاچاقچیان افغان، پسران افغان را در آلمان، هنگری، مقدونیۀ شمالی و صربستان در معرض "بچهبازی" قرار داده اند. برای رسیدگی به این وضعیت در افغانستان، وزارت خارجۀ ایالات متحده در این گزارش سفارش کرده است که طالبان و دیگر گروهها از سربازگیری کودکان پرهیز کرده و از کودکان به ویژه کودکان مهاجر عودت کننده، کودکان گدا در خیابانها محافظت کنند. همچنین این گزارش خواستار تدوین و انفاذ قوانین جامع برای مجازات عاملان قاچاق انسان و ممنوعیت بر بچهبازی در افغانستان، به شمول صفوف طالبان، شده و سفارش کرده است که جنایات مرتبط با قاچاق کودکان پیگرد شده و عاملان آن، به شمول مقامهای طالبان، به کیفر رسانیده شوند. تا زمان نشر این گزارش، طالبان و جبهۀ مقاومت ملی افغانستان در پیوند به یافتههای این گزارش واکنش نشان نداده اند، اما در گذشته اتهامها و گزارشهای این چنینی را رد کرده بودند.
|
08.10.2025 رادیو آزادی 
شماری از ساکنان کندهار میگویند که از شام سهشنبه ۷ اکتوبر، اینترنت فایبر نوری در این ولایت با اختلال جدی روبهرو شده است. آنان میگویند که وایفای منازل و شرکتهای تجارتیشان از کار افتاده و تا هنوز علت این مشکل روشن نیست. اینترنت وایفای قطع شده است و کار نمیکند، این انترنت بعد از شام قطع شد و معلوم نیست که تا چه وقت قطع خواهد بود. پیش از این، اینترنت فایبر نوری در ولایت کندز نیز روز دوشنبه قطع شده بود، اما روز سهشنبه دوباره وصل شد. این در حالی است که هفتهٔ گذشته حکومت طالبان برای ۴۸ ساعت، اینترنت و خدمات مخابراتی را در سراسر افغانستان قطع کرده بود. بهار نیل، یک باشندهٔ شهر هرات به رادیو آزادی گفت که با شنیدن خبر قطع اینترنت فایبر نوری در ولایت کندهار نگران است که قطع انترنت در سراسر افغانستان دوباره تکرار نشود: «همه نگرانیم و تشویش داریم. زندگی مردم این روزها خیلی وابسته شده به اینترنت. هر بخشی از زندگی یک ارتباط به آن میگیرد، از کار و وظیفه گرفته تا تحصیلی که ممنوع شده. بالاخره دختران با روشهای مختلف در حال حاضر تلاش میکنند که آنلاین درس بخوانند. تمام اینها به شرایط بدی قرار میگیرند و این وضعیت برای آنان سخت و مشقتبار میشود. انشاءالله که شاهد این روز نباشیم و جلو این کار گرفته شود.» ادارههای مخابراتی و مسئولان حکومت طالبان تا اکنون در مورد علت این اختلالها ابراز نظر نکردهاند. این در حالی است که همزمان روز سهشنبه ۱۵ میزان، سیمینار سهروزهٔ تمام والیان و ولسوالان حکومت طالبان که به کندهار فراخوانده شده بودند، در این ولایت پایان یافت. حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان با نشر اعلامیهای در شبکهٔ ایکس خود گفته که هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان در سخنرانیاش در این سیمینار تأکید کرده که آنان نمایندگان حکومتشان هستند و باید با تقوا، عدالت و پیروی از شریعت عمل کنند تا رفتار و عملکردشان بر مردم اثرگذار باشد. گفتنی است که حکومت طالبان از ۷ تا ۹ میزان تمامی خدمات اینترنت و شبکههای مخابراتی را در افغانستان قطع کرده بود که با واکنشهای گسترده از سوی کاربران، فعالان مدنی و نهادهای بینالمللی روبهرو شد. از جمله سازمان عفو بینالملل، قطع اینترنت در افغانستان را اقدامی ناسنجیده و در تضاد با معیارهای بینالمللی و دارای پیامدهای ناگوار بر زندگی مردم خواند. شماری از افغانها نیز پس از وصل شدن دوبارهٔ اینترنت و خدمات مخابرات گفتند که در دو روز قطع اینترنت، کار، آموزش آنلاین و فعالیتهای تجارتیشان بهشدت مختل شد. همچنان مشکلات جدی در بخش تبادلهٔ اسعار، امور گمرکی، فعالیت شرکتهای هوایی، تجارت، صادرات و واردات به میان آمد. حکومت طالبان بیشتر از یک ماه قبل، اینترنت وایفای را در بیش از ده ولایت بهگونهٔ تدریجی قطع کرد و سپس خدمات تمامی شبکههای انترنتی و مخابراتی را در افغانستان برای دو روز متوقف ساخت. برخی منابع طالبان به رادیو آزادی گفته بودند که این اقدام به هدف جلوگیری از «منکرات» صورت گرفته است. مقامهای طالبان تا هنوز هیچ توضیح رسمی دربارهٔ دلیل قطع گستردهٔ اینترنت ارائه نکردهاند. سحر فطرت، پژوهشگر امور زنان در سازمان دیدبان حقوق بشر، پیش از این به رادیو آزادی گفت که محرومسازی مردم از دسترسی به اینترنت، راه را برای پنهانکاری، نقض حقوق بشر و سرکوب صدای شهروندان باز میکند. او تأکید کرد که جامعهٔ جهانی و نهادهای حقوق بشری میتوانند با اعمال فشارهای دیپلوماتیک، حمایت از رسانهها و نهادهای مدنی مستقل و ایجاد چهارچوبهای نظارتی پاسخگویی بینالمللی تضمین کنند که طالبان دوباره دست به چنین اقداماتی نزنند و در صورت وقوع، مسئولان آن مجبور به پاسخگویی شوند.
|
08.10.2025 رادیو آزادی 
د مسکو فارمټ اوومه ناسته نن د اکتوبر ۷ مه جوړه شوه، امير خان متقي له ناستې وروسته رسنیو ته وویل چې ټول ګډون کوونکو په یو اتفاق په افغانستان کې په سوله او ثبات ټینګار وکړو. د طالبانو د بهرنیو چاور وزیر امیر خان متقي د مسکو فارمټ د اوومې ناستې ګډون والو ته په وینا کې که څه هم د کوم ځانګړي هیواد نوم وانه خیست خو وې ویل یو شمېر لوري هڅه کوي چې افغانستان سیمې ته د خطر په توګه معرفي کړي. امیر خان متقي په خپلې وینا کې چې ویډیو بڼه یې سې شنبه د اکتوبر اوومه د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند ضا احمد تکل په خپل یوټیوب خپره کړې په افغانستان کې د داعش په ګډون د بهرنیو ترهګرو ډلو د موجودیت په اړه راپورونو ته په اشارې وویل ،اوس مهال په دې هیواد کې هیڅ بهرنۍ ترهګره ډله چې د نورو هیوادونو پرضد د افغانستان خاوره استعمال کړي نشته او په خبره یې له ناامنۍ زورېدونکي هیوادونه دې په دې برخه کې خپل مسوولیت په خپله ترسره کړي. «زه په ډېر تاسف وایم چې یو شمېر لوري فعاله هڅه کوي چې په تېرو څلورو کلونو کې د راغلې ارامۍ او امنیت د ستایلو پر ځای افغانستان سیمې ته د خطر په توګه معرفي کړي، زموږ اطلاعات دا دی چې په وروستیو کې داعش او یو شمېر نورو ډلو د سیمې په نورو هیوادونو کې د تجهیز او روزنې مراکز جوړ کړي دي چې افغانستان ته د اندېښنې وړ دي.» نوموړي دغه شان ادعا وکړه چې اوس مهال په افغانستان کې د نشه یې موادو کر او قاچاق صفر ته نژدې شوی خو په خبره یې په نورو هیوادونو کې چې هغه یې نوم وانه خیست د نشه يي توکو تولید او قاچاق زیات شوی دی. امیر خان متقي د سیمې له هیوادونو غوښتنه وکړه چې په دې برخه کې دې خپلواکې څېړنې ترسره کړي. دا په داسې حال کې ده چې د طالبانو حکومت له دې وړاندې پاکستان د داعش په ملاتړ تورن کړی او ویلي یې وو چې د دې هیواد په یو شمېر سیمو کې د داعش وسله والو فعال مرکزونه موجود دي او په دې مرکزونو کې دوی ته روزنه ورکول کیږي خو پاکستان دغه ادعاوي رد کړي دي. ښاغلي متقي له ناستې وروسته رسنیو ته وویل چې ټول ګډون کوونکو په یو اتفاق په افغانستان کې په سوله او ثبات ټینګار وکړو. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف د دغه ناستې په پرانستونکې وینا کې وویل چې مسکو ته د افغانستان یا ګاونډیو هیوادونو په خاوره کې د درېیمو هیوادونو پوځي تاسیسات په هیڅ دلیل د منلو وړ نه دي. (موږ ته په هیڅ صورت یو وار بیا په افغانستان او دګاونډیو هیوادونو په خاوره کې د درېیمو هیوادونو پوځي تاسیسات د منلو نه دي، هغه که په هره بهانه وي، بهرنی پوځي حضور کولای شي د سیمې د بې ثباتۍ او نویو جګړو لامل شي، د افغانستان تاريخ له بهرني پوځي حضوره ډک دی او له تېرو تجربو باید هر چا زده کړې کړې وي.) دا خبرداری په داسې حال کې ده چې په وروستیو کې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په وار وار په افغانستان کې د بګرام هوايي اډې په بېرته ترلاسه کولو ټینګار کړی دی. نوموړي ان خبرداری ورکړی چې که طالبان دغه اډه امریکا ته ورنکړي نو بدې پېښې به رامنځته شي خو د بدو پېښو په اړه یې څه نه دي ویلي، د طالبانو حکومت په بګرام کې هر ډول بهرنی پوځي حضور رد کړی. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف دغه شان وویل داسې یو خپلواک او باثباته افغانستان غواړي چې له خپلو ګاونډیو سره په سوله او تفاهم کې ژوند وکړي. نوموړي پر لویدیځو هیوادونو تور پورې کړ چې له افغانستان سره د دښمنانه سیاست له امله یې دا هیواد له ستونزو سره مخ کړی دی۰ د کوربه روسیې ترڅنګ، هند، ايران، قزاقستان، چين، قرغزستان، پاکستان، تاجکستان، ترکمنستان او د ازبیکستان، ځانګړو استازو او لوړو پوړو چارواکو په دې ناسته کې برخه اخیستې ده. روسیي رسنیو ویلي د دې ناستې ګډون وال به د افغانستان په سیاسي، اقتصادي وضعیت او دغه راز د ترهګرۍ او مخدره موادو سره د مبارزې په لارو چارو بحث وکړي. د مسکو فارمټ اوومه ناسته داسې مهال جوړیږي چې په افغانستان کې د ترهګرو ډلو د موجودیت او مخدره موادو د تولید او قاچاق په اړه له دې وړاندې اندېښنې ښودل شوي دي. د منځنۍ اسیا د هیوادونو په ګډون روسیې او پاکستان په وار وار په افغانستان کې د داعش په ګډون د د ټي ټي پي او بیلابیلو ترهګرو ډلو پر موجودیت اندېښنه ښودلې ده خو طالبانو په دې هیواد کې د هر ډول بهرنیو ترهګرو موجودیت رد کړی دی. مسکو فارمټ د افغانستان په اړه د روسیې په مشرې د سیمه ییزو هیوادونو ناسته ده چې شپږمه هغه یې تېر کال د طالبانو له ګډون پرته ترسره شوې وه. دا فارمټ په ۲۰۱۶ ډیسمبر کې پیل شو. که څه هم په لومړیو کې یې غړو شمېر کم خو په وروستیو کې یې د غړو شمېر په تدریجې ډول یولس هیوادونو ته لوړ شوی دی.
|
08.10.2025 بی بی سی 
سیزده سال پیش، ابیگیل آدمز گرینوی ــ نقاش و مجسمهساز ساکن واشنگتن ــ در حال قدمزدن در محله جورجتاون بود که ناگهان چیزی توجهش را جلب کرد: فروشگاهی کوچک و پر از رنگ، پارچههای سوزندوزیشده و نقشونگارهای آشنا برای مهاجران افغان. در پشت ویترین، صداهایی غریب به گوش میرسید: موسیقیای پر از ریتم، اندوه و شکوهی کهن. او وارد شد و همانجا زندگیاش تغییر کرد. ابیگیل امروز آن لحظه را اینگونه به یاد میآورد: «هرگز موسیقی افغانستان را نشنیده بودم، اما در همان اولین برخورد مرا مجذوب خود کرد. کلمات را نمیفهمیدم، اما احساسش را درک میکردم؛ انگار موسیقی مستقیماً با قلبم حرف میزد.» مسعود نهتنها طبله (سازی از خانواده سازهای کوبهای که در افغانستان و هندوستان نواخته میشود) را با مهارتی کمنظیر مینوازد، بلکه به چندین زبان نیز آواز میخواند. همین آشنایی، نقطه آغاز همکاری غیرمنتظره آنها بود. ابیگیل که دههها در هنرهای تجسمی غرق بود، تصمیمی گرفت که حتی نزدیکترین دوستانش را شگفتزده کرد: او میخواست موسیقی افغانستان را بیاموزد. نقاشی و مجسمهسازی را کنار گذاشت و سراغ سازهای دشوار رفت: هارمونیوم و طبله. سازهایی که فراگیریاش سالها تمرین و تلاش میطلبد و کمتر زن غربی به سراغش میرود. اما ابیگیل، پا پس نکشید. ابیگیل میگوید: «در آغاز حتی نمیدانستم چگونه باید کنار ساز بنشینم. اما مسعود با صبوری تمام قدمبهقدم به من آموخت؛ نه فقط تکنیک، بلکه احساسی که پشت هر نت نهفته است.» دگرگونی ابیگیل تنها به موسیقی محدود نمانده است. او اغلب جامههای سنتی افغانستان را بر تن میکند؛ خانهاش پر است از قالیهای دستباف و سازهای محلی؛ او عاشق غذاهای سنتی افغانستان است و ماشیناش با رنگهای شاد رنگآمیزی شده که نظیرش در واشنگتن و آمریکا نیست. خودش میگوید: «میخواستم موسیقی را زندگی کنم، نه فقط بنوازم.» همین بود که ابیگیل آدمز گرینوی همراه مسعود عمری، گروه موسیقی «طبله برای دو نفر» را بنیان نهادند. ابیگیل درباره گروه «طبله برای دو نفر» میگوید همهچیز با مسعود عمری آغاز شد؛ نوازندهای که سالها شاگردی کرده و در موسیقی کلاسیک طبله به استادی رسیده است. او که در کابل به دنیا آمده و پس از جنگ به اسلامآباد رفته بود، یازده سال نزد استادش آموزش دید تا سرانجام مقام «گورمانی» گرفت؛ عنوانی در سنت موسیقی کلاسیک هند که به معنای تأیید استاد و رسیدن شاگرد به مرتبه استادی است. ابیگیل میافزاید: «وقتی به این موسیقی وارد شدم، مسعود همهچیز را از پایه به من آموخت. احساس میکنم خدا درستترین استاد را سر راهم قرار داد؛ کسی که میدانست چگونه این موسیقی را به من منتقل کند.» او ادامه میدهد: «کاری که ما میکنیم واقعاً استثنایی است. مسعود همزمان با نواختن طبله، دهها ترانه را در چهار زبان ــ فارسی، اردو، هندی و پشتو ــ میخواند؛ کاری که تقریباً ناممکن به نظر میرسد. آنها بدون نت و تنها با حافظه اجرا میکنند و همهچیز بر پایه اعتماد متقابل پیش میرود. ابیگیل میگوید: «شاید در آمریکا چندان شناخته نشده باشیم، اما در افغانستان، پاکستان، هند و حتی روی یوتیوب، مردم بهخوبی میدانند که چیزی متفاوت در جریان است.» امروز این دو با نام «طبله برای دو نفر» روی صحنه میروند. مسعود همزمان مینوازد و آواز میخواند، و ابیگیل با هارمونیوم یا مجموعهای از سه طبله کوچک او را همراهی میکند. ابیگیل میگوید: «وقتی اجرا میکنیم، مسعود باید مطمئن باشد که دقیقاً میدانم کجای موسیقی ایستادهام. چون او همزمان سه کار انجام میدهد: مینوازد، میخواند و شعرها را به یاد میآورد.» موسیقیشان برای بسیاری از شنوندگان آمریکایی شاید ناآشنا باشد، اما در فضای مجازی و میان افغانهای مهاجر و مخاطبان جنوب آسیا، طرفداران پرشوری پیدا کردهاند. ویدیوهایشان از کابل تا لاهور و دهلی دستبهدست میشود. ابیگیل میگوید که راه او برای پذیرفته شدن در جامعه افغان آسان نبوده است. او به عنوان زنی غربی که موسیقی شرقی را مینوازد، با چالش روبهرو بود، اما تلاش و تمرین مداومش باعث شد تجربههای فراموشنشدنی به دست آورد. او میگوید: «بزرگترین چالش زندگی من این بوده که از سوی جامعه افغان پذیرفته شوم، چون میدانم برای یک زن، آنهم زن غربی، غیرمعمول است که این موسیقی را بنوازد.»
ابیگل میگوید این انتخاب، برای او چیزی فراتر از زیباییشناسی است؛ نوعی مأموریت برای زنده نگهداشتن موسیقیای که در افغانستان امروز خاموش شده است.
از زمان بازگشت طالبان درآگوست ۲۰۲۱، کنسرتها ممنوع و سازها شکسته شدهاند. بسیاری از هنرمندان یا سکوت کردهاند و یا کشور را ترک کردهاند. در چنین شرایطی، گروه «طبله برای دو نفر» باور دارد که کارشان نهتنها یک همکاری فرهنگی، بلکه عملی از سر مقاومت است.
ابیگیل خاموشی موسیقی در افغانستان را «تراژدی» میداند و باور دارد که «موسیقی و هنر کلید هویت یک فرهنگاند؛ آنها داستان، تاریخ و پیامهای یک کشور را روایت میکنند. بدون موسیقی و هنر، چیزی عظیم خاموش شده است.»
مسعود که سالها در کابل استاد و نوازنده شناختهشدهای بود، اکنون در غربت با سازش به گذشته و هویتش وصل میشود. ابیگیل اما چیزی یافته که هرگز انتظارش را نداشت: هدفی تازه در زندگی.
ابیگیل میگوید موسیقیاش حامل پیامی ساده اما عمیق است: هیچ سدی برای آموختن و آفرینش وجود ندارد. ابیگیل میگوید شنوندگان واکنشهای پرحرارتی نشان دادهاند: جوانان مهاجر افغان پس از اجراها از او تشکر میکنند که صدای فرهنگی را زنده نگاه داشته که میترسیدند نابود شود. مخاطبان غربی هم غالباً محو پیچیدگی و زیبایی این موسیقی میشوند. او خود را نماینده افغانستان نمیداند، اما ایمان دارد که عشق میتواند از هر مرزی بگذرد: «موسیقی زبان دل است؛ مهم نیست از کجا آمدهای، اگر با دل گوش بدهی، درک خواهی کرد.» او میافزاید: «حالا وقتی مردم آمریکا مرا میبینند که با تمام وجودم این موسیقی را اجرا میکنم و در کنسرتهای حرفهای مینوازم، خوشحال میشوم که آنها هم تجربه مشابهی دارند.» بازخوردها همیشه مثبت است؛ به گفته ابیگیل غربیها هیجانزده میشوند، موسیقی را دوست دارند، حتی اگر کاملاً زبان یا ریتم آن را نفهمند. شعار«طبله برای دونفر» روشن و بیپیرایه است: «نواختن برای صلح» و موسیقی، در هر کوبش طبله، ثابت میکند که هیچ سرکوبی، هیچ جنگی و هیچ سکوتی توان خاموشکردنش را ندارد.
او باور دارد که «هر چیزی ممکن است، ما میتوانیم در هر سنی هر چیزی را بیاموزیم» و اجرای موسیقی افغانستان توسط یک زن آمریکایی خود نمونهای از شکستن مرزهاست. او امیدوار است شنوندگان پس از شنیدن موسیقیشان هم لذت ببرند و هم دلشان گشوده شود
|
08.10.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو مشر مولوي هبت الله اخوندزاده د والیانو او ولسوالانو په یوه کمسارې درې ورځنۍ ناسته کې لارښوونه کړې چې زیرک ټیلیفونونه دې "ډېر نه کاروي."
په دغه ډول ناستو کې خبریالانو ته اجازه نه ورکول کېږي خو بيبيسي د دې غونډې له ځینو کډونوالو سره خبرې کړې دي. دغې ناستې ته د طالبانو حکومت ټول والیان او څه باند ۴۰۰ ولسوالانو ور بلل شوي وو. دې ناستې ته د طالبانو حکومت کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني، د امربالمعروف وزیر محمد خالد حنفي، عدلیې وزیر عبدلحکیم شرعي او د پوهنې وزیر حبیب الله اغا په ګډون ځینې نور لوړ پوړي چارواکي هم ورغلي وو.
د هغو کډنوالو په وینا چې درې ورځې دغې ناستې ته ورغلی وو او نه یې غوښتل نومونه یې واخیستل شي، بيبيسي وویل د مولوي هبت الله اخوندزاده په وینا کې د زیرک ټیلیفونونو په کمې کارونې ټینګار وشو، خو د انټرنېټ د بندېدو په اړه "هېڅ ونه ویل شول." دغو کډنوالو چې د ښاغلي اخوندزاده وینا یې اورېدلې وه، وویل، "هغه ټینګار کاوه چې په دغو شیانو [زیرک ټیلیفونونو] ځانونه مه بوختوئ، دا مو وخت ضایع کوي، ځوانان تشویق کړئ چې غټ ټیلیفونونه ډېر ونه کاروي."
|