13.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، اعلام کرده که کشورش آماده است تا به حفظ آتشبس میان پاکستان و طالبان کمک کند. اردوغان روز جمعه، ۲۱ قوس، این اظهارات را در حاشیه نشست بینالمللی صلح و اعتماد در عشقآباد پایتخت ترکمنستان، در دیدار با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، مطرح کرده است. رییس جمهور ترکیه تاکید کرده که انقره در تلاش برای تقویت روابط با اسلامآباد است و همکاری دو کشور در حوزههای انرژی، تجارت و سرمایهگذاری افزایش خواهد یافت. او همچنان آمادهگی ترکیه برای مشارکت در مکانیسمی که برای حفظ عدم درگیری ایجاد شده، اعلام کرده است. این نشست به مناسبت سیامین سالگرد وضعیت بیطرفی دایم ترکمنستان و اعلام سال ۲۰۲۵ بهعنوان «سال بینالمللی صلح و اعتماد» توسط مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شده است.
|
13.12.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت ته نږدې رسنۍ (المرصاد) ادعا کړې چې د کډوالو چارو پر مخکېني وزیر خلیل الرحمان حقاني د داعش برید "د پاکستان له بلوچستانه پلان او رهبري شوی و." دې رسنۍ د خلیل الرحمان حقاني د وژل کېدو د لومړي تلین په مناسبت یو "مستند" خپور کړی چې یو کس پکې "اعتراف" کوي چې په داعش ډلې پورې تړلی او هغه برید یې رهبري کاوه چې د کډوالو چارو دغه مخکېنی وزیر پکې ووژل شو. بيبيسي دا ویډیو کتلې خو په خپلواکه توګه یې ریښتینولي نه شي تاییدولی او نه هم دا معلومه ده چې له دغه کس په څه ډول شرایطو کې دا اعتراف اخیستل شوی دی. د پاکستان حکومت یا کوم چارواکي هم په دې اړه لا کوم غبرګون نه دی ښکاره کړی خو په دې وروستیو کې پاکستاني چارواکي او په افغانستان کې د طالبانو حکومت دواړه د ځينو بریدونو پړه پر یوه او بل وراچوي او په خپلو هېوادونو کې یې د ناامنۍ پر رامنځته کولو تورنوي.
|
13.12.2025 دآزادی رادیو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، که څه هم غواړي له ایران سره یوې هوکړې ته ورسېږي، خو که تهران یو ځل بیا د خپلو اتومي فعالیتونو د بیا پیلولو لور ته ګان واخلي، نو بیا به د امریکا له برید سره مخامخ شي. ټرمپ د پنجشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د خبریالانو پوښتنو ته د ځواب ویلو په ترڅ کې د ایران د اتومي پروګرام او د واشنګټن ـ تهران د احتمالي شخړو په اړه څرګندونې وکړې. هغه په لومړي سر کې د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتانیاهو سره د خپلو «ښو اړیکو» یادونه وکړه او د ایران پر اتومي تاسیساتو بریدونه یې «بریالي او فوقالعاده» وبلل. ټرمپ وویل: «موږ په بي ۲ الوتکو د ایران اتومي وړتیا له منځه یووړه. اوس دا اصطلاح (له منځه وړل) کارولی شم، ځکه د اتومي انرژۍ کمیسیون تایید کړه چې موږ د دوی اتومي وړتیا او ظرفیت له منځه وړی دی.» ده همداراز وویل چې ایران د اتومي وسلو جوړولو ته ډېر نژدې شوی و، خو د امریکا له بریدونو وروسته دغه پروسه شاته یووړل شوه: «دوی یوازې دوې میاشتې ـ یا ښايي دوې اوونۍ ـ لرلې. نه پوهېږم دوې اوونۍ وې که دوې میاشتې، خو ډېر لږ وخت پاتې و. دوی به ډېر ژر اتومي وسلو ته رسېدلي وای، خو زموږ ځواکونه ولاړل، کار یې بشپړ کړ، او همدې سوله ممکنه کړه ځکه اوس نور څوک له ایران څخه نه وېرېږي.» ټرمپ: هغوی ډېر غواړي له ما سره توافق وکړي، او که توافق ممکن وي، زه هم علاقه لرم:
د ټرمپ دا څرګندونې په داسې حال کې کړي چې د اتومي انرژۍ نړیوالې ادارې (IAEA) د ایران د اتومي پروګرام د «له منځه تلو» په اړه د ټرمپ له ادعا سره موافق بیان نه دی ورکړی، بلکې له تهران څخه یې غوښتي چې دوی ته اجازه ورکړي چې د دغه هیواد اتومي تاسیسات وګوري او د ایران د اتومي وضعیت په اړه یو واقعي او دقیق انځور وړاندې کړي. ډونالډ ټرمپ په خپلو خبرو کې دا هم وویل چې د ایران هغه اتومي مرکزونه چې ویشتل شوي، نور هیڅکله د پخوا په شان د فعالیت توان نه لري. د هغه په وینا، «ایران هم اعتراف کړی چې نور نه شي کولی په هماغو مرکزونو کې اتومي فعالیت وکړي، او که غواړي چې بیا پیل وکړي، باید نوي مرکزونه جوړ کړي.»
|
13.12.2025 رادیو آزادی در یک مکتب خصوصی در ولایت کندهار، انیمیشنهای ساخته شده با هوش مصنوعی توسط کریمه نعیمی، روی پرده نمایش داده میشود.
او که از یک سال بدینسو تصویریسازی ادبیات داستانی پشتو را از طریق هوش مصنوعی آغاز کرده، تا کنون ده قصه برای کودکان را بهصورت انیمیشن تهیه کردهاست.
کریمه در مورد دلیل آغاز این کارش به رادیو آزادی گفت: "وقتی کودکان خودم بزرگ میشدند، میخواستم برایشان کارتون پشتو باشد، اما هیچ کارتونى وجود نداشت، یا به زبان انگلیسی بود یا فلمهای جاپانی و کوریايی. پس ساختن کارتون بسیار مهم است." بهگفتهٔ او، این قصههایی که انیمیشن شدهاند، بخشی از آنها حکایات فولکلور مردم و بخشی از نویسندهگان معاصر است. قابل یادآوریست که شمار دیگری از افراد نیز برای کودکان چنین انیمیشنهایی ساخته اند.
کریمه نعیمی که مادر سه کودک و اصلاً از ولایت کندهار است، اکنون در لندن زندهگی میکند، اما در سال ۲۰۰۰ از افغانستان بیرون شده و حدود هفت سال در هالند نیز اقامت داشته و در آنجا در بخش تکنالوژی معلوماتی یا «آیتی» آموزش دیده و کار کردهاست. کریمه مدت طولانی در رادیو و تلویزیون نیز فعالیت کردهاست.
او تازه با استفاده از (ایآی) ساخت یک درامه به نام «اعتدال» را نیز آغاز کرده که یک بخش آن تکمیل شدهاست. این درامه که نوشتهٔ ایمل پسرلی، از نویسندهگان زبان پشتو است، تصویرسازی، تهیه کنندهگی و کارگردانیاش را کریمه نعیمی به دوش دارد. کریمه دربارهٔ این درامه میگوید: "بیشتر چیزهایی که میخواستم، بهدست آوردم. تنها یک ماه پیش که روی این کار مصروف بودم، نمیتوانستم از زوایای مختلف به کمره دستور بدهم، اما در چند روز اخیر تجربههایی کردم و حالا اگر این درامه را دوباره بسازم، میتوانم تصاویر را از زوایای بیشتر ایجاد کنم." کریمه میگوید در بخش صداهای پشتو در سیستمهای «ایآی» هنوز مشکلات وجود دارد، اما بهگفتهٔ او، این بخش با سرعت در حال تغییر و پیشرفت است.
درامه در بخش ادبیات داستانی پشتو، از دیدگاه برخی از پیشکسوتان هنر تمثیلی افغانستان، در قالب تصویری بسیار کم کار شدهاست، هرچند در بخش درامههای رادیویی کارهایی صورت گرفته است. بانو نعیمی میافزاید نویسندهٔ این درامه به او گفته که این برنامه ادامه خواهد داشت و هر بخش آن موضوع متفاوتی را در بر خواهد گرفت. کریمه نعیمی که مسئول یک پرودکشن است و یک چینل یوتیوب نیز دارد، میگوید اکنون با استفاده از هوش مصنوعی از تولیداتش پول بهدست میآورد، زیرا برخی شرکتها پروژهها را به او میدهند و او در بدل پول برایشان کار میکند: "چینل یوتیوبی که ساختهام، رایگان است، اما پروژههایی از طرف شرکتهای مختلف برایم میآید که در بدل پول برایشان انجام میدهم."
|
13.12.2025 صدای آلمان |
13.12.2025 دویچه ویلی د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزارت ویاند، حافظ ضیا احمد د جمعې په ورځ د ایکس پر ټولنیزه شبکه دغه موضوع شریکه کړه. نوموړي افغانستان ته د دوو تابعیتونو لرونکو افغانانو د سفر په هکله رپوټونو ته غبرگون وښود او زیاته یې کړه: « دا چې ویل کیږي چې په بهر کې د دوو تابعیتونو درلودونکي افغانان هیواد ته د ستنیدو له پاره د افغانستان ویزې ته ضرورت لري ، دا ډول پریکړه نه ده رامنځته سوې.» اړونده موضوع: اروپايي هيوادونه د تابعيت ورکولو شرايط څنګه تنظيموي؟ حافظ ضیا احمد ویلي دي:« هغه افغانان چې غواړي په خارجي پاسپورټونو سره افغانستان ته سفر وکړي، لکه د پخوا په شان د خپل افغاني هوئیت په ښودلو سره، د افغانستان ویزې ته اړیتا نه لري او کولای سي پرته له ویزې افغانستان ته سفر وکړي.» خو د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت دا نه ده معلومه کړې، هغه افغانان چې دوه تابعیته لري او غواړي له بهر څخه افغانستان ته داخل سي، که د افغانستان د هوئیت اسناد ونلري، نو څرنگه د افغانستان خپل اصليت ثابت کړي.
|
12.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: محمد صادق، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، اعلام کرده است که با یو شیاویانگ، نماینده ویژه چین در کابل، دیدار کرده است. صادق روز پنجشنبه، ۲۰ قوس، در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است که در این دیدار درباره تهدید امنیت منطقهای از سوی گروههای تروریستی مستقر در افغانستان گفتوگو کردهاند. او افزوده است که سفر یو شیاویانگ بخشی از مشورتهای منظم پاکستان و چین برای تقویت همکاریها در زمینه مقابله با تروریسم است. گفتنی است که نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان چندی پیش نیز با یک مقام اتحادیه اروپا درباره حضور «گروههای تروریستی» که از خاک افغانستان فعالیت میکنند، گفتوگو کرده بود.
|
12.12.2025 بی بی سی د ملګرو ملتونو په هغه رپوټ کې چې تېره ورځ د دې سازمان امنیت شورا ته وړاندې شو، راغلي چې د تېرې اګست میاشتې له لومړۍ نېټې بیا د اکتوبر تر ۳۱مې پورې دوی په افغانستان کې د خوندیتوب او امنیت په هکله یې د ۲۷۳۷ پېښو رپوټونه ثبت کړي، چې د پروسږ ۲۰۲۴ کال همدې مودې پرتله ۱۴ اعشاریه اووه سلنه زیاتوالی ښيي. په رپوټ کې ویل شوي، د اکست میاشتې له لومړۍ نېټې بیا د اکتوبر میاشتې تر ۳۱مې پورې په افغانستان کې د طالبانو حکومت وسله والو مخالفو ډلو د هېواد پر خاوره د کنټرول په لړ کې د دوی پر وړاندې هېڅ پام وړ ګواښ نه دی رامنځته کړی. په رپوټ کې زیاته شوې: ''په بغلان، هلمند، هرات، کابل، کندهار، کندز، نیمروز، پنجشېر او تخار ولایتونو کې د افغانستان ازادۍ جبهې، د ملي مقاومت جبهې، د ملي جګړې جبهې، د ملي تحرک جبهې، د افغان خلکو اسلامي ازادۍ جبهې او د افغانستان د ازادۍ غورځنګ پر امنیتي پوستو او کاروانونو د ډزو، لاسي بمونو ۴۱ پیښو مسوولیت په غاړه اخیستی، چې پر پوستو او کاروانونو د لاسي بمونو بریدونو او ډزو، پېښې پکې شاملې دي، چې له دې څخه ۱۹ پېښې تائید شوې دي.'' په رپوټ کې دغه راز ویل شوي، د اګست له لومړۍ نېټې نیولې بیا تر اکتوبر ۳۱ پورې، د داعش-خراسان ډلې بریدونه د شمېر او کچې له پلوه کم شوي او دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو حکومت امنیتي ځواکونو د دې ډلې پر ضد عملیاتو ته دوام ورکړ. رپوټ زیاتوي، یادې ډلې د اګست پر ۱۲مه ادعا وکړه، چې د دوی دوه غړي چې د غلا تورونه پرې لګول شوي وو، له کندز زندانه ایستل شوي او د توقیف په حال کې وژل شوي دي. د اګست پر ۱۳مه د طالبانو حکومت ځواکونو د داعش خراسان ډلې یو قوماندان وواژه او د اګست پر ۱۵مه بیا یادې ډلې ادعا وکړه، چې په ننګرهار ولایت کې یې د طالبانو یو جاسوس اعدام کړی دی.
|
12.12.2025 دآزادی رادیو د ناټو عمومي منشي د خپل تړون له غړیو هیوادو وغوښتل چې دفاعي هڅې زیاتې کړي چې د روسیې د تیري مخه ونیسي. مارک روټه د جرمني په پلازمینه برلین کې د ډسمبر په یولسمه دا خبرې وکړې او څرګنده یې کړه چې کیدای شي چې داسې جګړه ونښلي چې زموږ پلرونو او نیکونو لیدلې او زغملې وه. د ناټو عمومي منشي مارت روټه وایي چې د ناټو اکثر غړي د روسیې د بیړني ګواښ احساس نه کوي خو حقیقت دا دی چې دوی باید ډیر ژر لاس پکار شي، خپله دفاعي بودیجه پراخه کړي او د وسلو د تولید چارې زیاتې کړي چې د هغسې جګړې مخه ونیول شي چې زموږ پخوانیو نسلونو لیدلې وه. ښاغلي روته وویل چې د روسیې دوهم هدف اروپا ده، خو اکثر لاهم په دې باور دي چې زمان د دوی په ګټه څرخي، خو حقیقت داسې نه دی اوس هغه زمانه ده چې باید د ناټو غړي هیوادونه لاس په کار شي. د ناټو عمومي منشي بیا وویل، جګړه زموږ د دروازې تر شا رارسیدلې، روسیې جګړه اروپا ته رارسولې او د ناټو متحدین باید ورته چمتو واوسي. د ناټو عمومي منشي دا خبرداری هم ورکړ چې ښایي روسیه د پنځو کلونو په ترڅ کې د ناټو پرضد له پوځي ځواکه استفاده وکړي. د ناټو له عمومي منشي سره په خبرې غونډه کې د جرمني صدراعظم فریدرښ میرڅ بیا د اوکراین د جګړې د حل پر لارو چارو خبرې وکړې او د واشنګتن د سولې طرحې ته یې اشاره وکړه چې د اوکراین د خاورې یوه برخه روسیې ته وسپارل شي او جګړه ودرول شي، ده وویل، د دې طرحې په اړه یې د چهارشنبې په ورځ له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره په ټیلفون خبرې وکړې. صدراعظم میرڅ بیا وویل، اوس دا مهمه ده چې اوکراین د خپلو کومو سیمو ورسپارلو ته چمتو دی او د دې پریکړه باید د اوکراین ولسمشر او ولس وکړي. میرڅ د ناټو له عمومي مشر مارک روټه سره په ګډه خبرې غونډه کې دا هم وویل چې دا به یوه تېروتنه وي چې د اوکراین ولسمشر په داسې سولې مجبور کړو چې د اوکراین ولس له څلورو کلونو جګړو، مرګ ژوبلې او سختیو وروسته سر ورته ټیټ کړي.
|
12.12.2025 رادیو آزادی پس از آنکه صدها تن از علمای دینی طالبان با صدور قطعنامهی اعلام کردند که هیچ افغانی اجازه ندارد برای فعالیت نظامی به خارج از افغانستان برود، حکومت پاکستان به گونه محتاطانه به این تصمیم علمای دینی در افغانستان واکنش نشان دادهاست. طاهر اندرابی، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان روز پنجشنبه «یازدهم دسمبر» در یک نشست خبری در اسلامآباد ازین اعلام استقبال کرد، اما افزود که در قطعنامه از تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) نام برده نشده، بنابر این پاکستان منتظر خواهد ماند تا ببیند عملاً چه اتفاقی میافتد. اندرابی میگوید که اسلامآباد در جریان گفتوگوهایی که با میانجیگری قطر و ترکیه انجام شده بود، از طالبان خواسته بود که رهبر شان این موضوع را بهصورت کتبی به پاکستان تضمین کند.
|
12.12.2025 صدای آلمان رسانهها گزارش داده اند که شماری از علما در نشستی در کابل بر حمایت از نظام طالبان تاکید کرده و گفته اند که از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده نشود که ظاهراَ پاسخی به درخواستهای اخیر پاکستان است. سخنگویان طالبان به سوالهای دویچهوله در این رابطه پاسخ نگفتند، اما سخنان امیرخان متقی را شریک کردند که در این رابطه در محفلی در کابل ایراد کرده است. وزیر خارجه اداره طالبان روز پنجشنبه در مراسم فراغت مدرسه جامعه ریاض در کابل گفته که براساس فتوای علما در کابل «حفظ این نظام تنها کار نیروهای امنیتی و مسئولین نیست... [بلکه] بر کل ملت، بر فرد فرد فرض است.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! متقی افزوده است: «هر کسی، چه دور یا نزدیک، که به این نظام تجاوز کند، حریم افغانستان را نقض کند، جهاد بر مسلمانان فرض است و هر فرد دفاع میکند.» اداره طالبان پس از حمله ۹ اکتبر در کابل، پاکستان را متهم به نقض حریم هوایی افغانستان کرد. این حمله بعداً سبب درگیری مرزی بین اداره طالبان و حکومت پاکستان شد که در آن دهها تن از دو طرف کشته و زخمی شدند. این فیصله علما در زمانی صورت گرفته است که پاکستان بارها از اداره طالبان خواسته تا مانع فعالیت تحریک طالبان پاکستان یا تیتیپی در خاک افغانستان شود.
متقی: نمیگذاریم از خاک افغانستان علیه دیگران استفاده شودوزیر خارجه طالبان در این نشست گفت رهبران طالبان عهده کرده اند که از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده نمیشود: «این حرف همه علما و شیوخ است که مردم از این اطاعت کنند و اگر کسی خاک افغانستان را به ضرر دیگران استفاده میکند، امارت اسلامی حق دارد که جلو آن را بگیرد.» متقی با اشاره به فیصله نشست علما گفت: «هر افغان که از این امر سرپیچی کند، امارت اسلامی حق دارد که در بارهاش اجراآت کند.»
|
12.12.2025 دویچه ویلی د ولسمشر ډونالډ ترمپ حکومت د هغو بهرنیانو له پاره د ویزو د بهیر یوه نوې او چټکه طرحه معرفي کړې ده چې غواړي د اقامې د حق د ترلاسه کولو له پاره د یو میلیون ډالر (۸۵۵ زره یورو) ورکولو ته لیواله وي. د ترمپ د ادارې له خوا په اصطلاح "طلایی کارت"، د گرین کارت د نوې شوې بڼې په توګه معرفي سوی دی چې، مهاجرو ته په امریکا کې د دایمي اقامت زمینه برابروي. ترمپ د نوي طلايي کارت په اړه څه وویل؟ترمپ په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل: « په اصل کې دا گرین کارت دی، خو تر هغه لا ښه، لا ډیر پیاوړی، لا ډیره پیاوړې لار.» ولسمشر ترمپ چې امریکا ته یې د مهاجرت ډیریو لارو ته لاس رسی سخت کم کړی دی، د مهاجرت ددغه «مسیر» رامنځته کول یې یوه ستره موضوع وبلله. ترمپ په خپله ټولنیزه شبکه «تروث سوشل» کې ولیکل چې طلایي کارت "له شرایطو سره برابر او تایید سویو ټولو کسانو له پاره د تابعیت د مستقیمې لارې" زمینه برابروي. ترمپ زیاته کړه: «زموږ ستر امریکايی شرکتونه کولای سي، بالاخره خپل بې ساري استعدادونه وساتي.» «پلاتین کارت» هم عرضه کیږيترمپ د لومړي ځل له پاره دغه طرحه د روان کال په پیل کې اعلان کړه. د چهارشنبې په ورځ د (trumpcard.gov) ویبپاڼه فعاله سوه. دغه ویبپاڼه تقاضالرونکو ته اجازه ورکوي چې د چټکې پروسې له پاره د داخلي امنیت وزارت ته د ۱۵ زرو ډالرو په ورکولو سره د متحده ایالاتو د ویزې له پاره عریضه وکړي. په دغه ویبپاڼه کې راغلي دي: "د داخلي امنیت وزارت ته د ۱۵ زرو ډالرو د پروسې په فیس سره، او د خپل شالید له تایید وروسته، د ۱ ملیون ډالرو په ورکولو سره، د ټرمپ له طلايی کارت سره په ریکارډ وخت کې د امریکا اقامه ترلاسه کړئ." "د داخلي امنیت وزارت ته د ۱۵زرو ډالرو د پروسس فیس سره، او د خپل شالید تایید وروسته، د ۱ ملیون ډالرو په ورکولو سره، د ټرمپ د سرو زرو کارت سره په ریکارډ وخت کې د امریکا استوګنه ترلاسه کړئ." د امریکا د سوداګرۍ وزیر هاوارډ لوټنیک وویل چې ۱۰زره کسانو لا دمخه په دې پروګرام کې نوم لیکنه کړې او وړاندوینه یې کړې چې دا کولای سي امریکا ته د ملیارډونه ډالرو د رسېدو باعث شي. شرکتونه کولای سي د "کارپوریټ طلايی کارت" له پاره تر ۲ ملیون ډالرو پورې بهرني کارګران سپانسر کړي. د ويبپاڼې پر بنسټ د "ترمپ پلاتین کارت" چې د ۵ میلیونو ډالرو په بیه عرضه کیږي، د هغوی درلودونکو ته اجازه ورکوي چې تر ۲۷۰ ورځو پورې په امریکا متحده ایالاتو کې پاته سي، پرته له دې چې پر بهرنیو عایداتو باندې مالیات ورکړي.
|
11.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: کریستینا مارکوس لاسن، نماینده دنمارک در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، با تأکید بر ضرورت جمعآوری اسناد مربوط به نقض حقوق بشر در افغانستان، خواهان پاسخگویی عاملان این نقضها شده است. لاسن روز چهارشنبه، ۱۹ قوس، گفته که حمله طالبان به حقوق بشر در افغانستان گسترده و سیستماتیک بوده است. او خواهان رعایت کامل حقوق انسانی تمام مردم افغانستان، بهویژه حق آموزش و کار زنان، شده است. نماینده دنمارک تأکید کرده که بدون رعایت حقوق انسانی، افغانستان نمیتواند به ثبات و توسعه دست یابد و جامعه جهانی نباید در این زمینه کوتاهی کند.
|
11.12.2025 بی بی سی د هند استازي پارواتانني هریش د ملګرو ملتونو په غونډه کې د خپلو خبرو پر مهال د وروستیو بریدونو او د "افغان ښځو، ماشومانو او ورزشکارانو د وژنو" په اړه خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړه او ویې ویل چې باید د ملګرو ملتونو منشور ته بشپړ درناوی وشي او نړیوال قانون مراعات شي. هغه د غونډې مشر ته په خبرو کې زیاته کړه: "موږ له هغو غږونو سره یوځای کېږو چې د ملکي وګړو د بشپړې خوندي ساتنې او د بشردوستانه حقونو د بنسټیزو اصولو د مراعات غوښتنه کوي". نوموړي همدارنګه هغه څه وغندل چې هغه ورته "سوداګریزه او ترانزیتي ترهګري" ویلي. د هغه په وینا، په وچه کې د ایسار افغانستان د لاسرسي لارو قصدي تړل "د نړیوالې سوداګرۍ د سازمان د اصولو ښکاره سرغړونه او د یوه زیانمن هېواد پر وړاندې د ګواښ او تېري یو ډول عمل" دی. د هند استازي زیاته کړه چې دغه فشارونه د افغانانو پر ژوند او د هېواد د بیارغونې پر بهیر سخت اغېز کړی. که څه هم هغه د کوم ځانګړي هېواد نوم وانخیست، خو څرګنده وه چې اشاره یې پاکستان ته وه؛ هغه هېواد چې ورستیو میاشتو کې یې د افغانستان خاوره په نښه کړې او د سوداګرۍ او ترانزیت لارې یې تړلې دي. هغه د افغانستان د "ځمکنۍ بشپړتیا، حاکمیت او خپلواکۍ" لپاره د هند پر ټینګ ملاتړ دلالت وکړ او ویې ویل چې دوی د افغانستان امنیتي وضعیت له نژدې څاري. پارواتانني هریش په ټینګار وویل: "نړیواله ټولنه باید اوس چټک ګامونه واخلي چې د امنیت شورا په لېست کې شاملې ډلې او کسان لکه "داعش"، "القاعده" او ورسره تړلې ډلې نور د سرحدونو هاخوا په ترهګرۍ کې ونډه وانه خلي." هغه په پای کې له طالبانو سره د واقعبینانه تعامل، د متوازنو تګلارو او د افغانستان لپاره د هند د پراختیایي او بشري ملاتړ د دوام د اړتیا یادونه وکړه.
|
11.12.2025 دآزادی رادیو د استرالیا د کډوالو شورا (RCOA) د هغو راپورونو په اړه ژوره اندیښنه څرګنده کړې چې ښایي په پلازمینه کانبیرا کې د افغانستان سفارت بند شي. دې شورا په خپله ویبپاڼه کې په یوه راپورکې ویلي، دغه اندیښنې وروسته له هغې زیاتې شوې چې ویل کیږي ښایي د بهرنیو چارو او سوداګرۍ وزارت د طالبانو د حکومت ترفشارلاندې چې په هغه هیواد کې یې د سفیر د لرې کولو غوښتنه کړې سفارت بند کړي. دې شورا د استراليا له فدرالي حکومت څخه غوښتي چې ډاډ ترلاسه کړي چې سفارت بند نشي او په دې هیواد کې مېشت افغانان له مهمو قونسلي او دیپلوماتیکو خدماتو بې برخې پاتې نه شي. د کورنیو چارو وزارت د معلوماتو له مخې، د ۲۰۲۳ کال په جون په میاشت کې، په استرالیا کې میشت د هغو افغانانو شمیر ۷۸ زره او ۳۷۰ کسانو ته رسیده چې په افغانستان کې زېږېدلي دي. د استرالیا د کډوالو شورا اندېښنه لري چې د سفارت بندیدل ښايي د طالبانو له واکمنۍ سره د قونسلي اړیکو د پیل په توګه و انګیرل شي او زیاتوي ډېری افغانانو سره دا پوښتنې راولاړې شوې چې په راتلونکي کې به د سفر اسناد څنګه صادریږي او ایا هغوی به اړ شي چې له هماغو چارواکو سره اړیکه ونیسي چې ترې راتښتېدلي دي. د دې شورا په وینا له خوندي او باوري لارو پرته به زرګونه کسان د هویت د تثبیت، د ویزو د اخیستو، او د کورنۍ د یو ځای کېدو په چارو کې د ځنډ له خطر سره مخ شي. په استرالیا کې د افغانستان د سفارت د بندیدو په اړه دغه اندیښنې وروسته له هغې راپورته شوي چې درې ورځې مخکې د لیندۍ په ۱۶ د طالبانو حکومت د اسټرالیا له لوري د دوی پر څلورو لوړ پوړو چارواکو د بندیز اعلان غیرعادلانه وباله. اسټرالیا د ډسمبرپه ۶ د هغه څه له کبله چې په افغانستان کې د بشري حقونو او په ځانګړي ډول د ښځو لپاره مخ په خرابېدو وضعیت بلل شوي، د طالبانو د حکومت پر څلورو چارواکو، د طالبانو د حکومت پرقاضي القضات عبدالحکیم حقاني د لوړو زده کړو پر وزیر ندا محمد ندیم، د عدلیې پر وزیر عبدالحکیم شرعي، او د امر بالمعروف او نهی عن المنکر پر وزیر محمد خالد حنفي د سفر او مالي بندیزونه ولګول. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد یې په غبرګون کې وویل چې د غلطو معلوماتو او بې ګټې دریځونو پر ځای باید د نړۍ هیوادونه له افغانستان سره د تعامل لاره غوره کړي.
|
11.12.2025 رادیو آزادی امروز چهارشنبه، دهم دسمبر، شورای امنیت سازمان ملل متحد میزبان نشستی برای بحث دربارهٔ وضعیت افغانستان است. هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) پیش ازین در صفحهٔ فیسبوک خود در یک اعلامیه از برگزاری این نشست خبر داده است. در این اعلامیه جزئیات بیشتری ارائه نشده است، اما شورای امنیت سازمان ملل متحد این نشست دربارهٔ افغانستان را همزمان با روز جهانی حقوق بشر برگزار میکند؛ کشوری که از زمان رسیدن دوبارهٔ طالبان به قدرت، وضعیت حقوق بشر بهویژه حقوق زنان در آن بسیار وخیم توصیف شده است. شماری از فعالان حقوق زن از شورای امنیت میخواهند که با اقدامات عملی، برای پایان دادن به محدودیت های گستردهای که علیه زنان در افغانستان وضع شده است، کار کند. ترنم سیدی، یکی از آنان، به رادیو آزادی گفت که حکومت طالبان هر روز محدودیت ها بر زنان را افزایش میدهد و جهان نباید تنها نظارهگر باشد، بلکه باید از طریق تحریم ها و فشار های هدفمند طالبان را وادار به تغییر رفتار کند. در زمینهٔ حق کار، آموزش و آزادیهای اساسی زنان افغان نباید هیچگونه معامله صورت گیرد
"در زمینهٔ حق کار، آموزش و آزادیهای اساسی زنان افغان نباید هیچگونه معامله صورت گیرد. همچنان، زنان افغان از سازمان ملل میخواهند که با استفاده از راههای دیپلماتیک و سایر ابزارها، فشارها بر طالبان را افزایش دهد و برای زنان در افغانستان فضای امن فراهم سازد. زنان نباید تنها بخشی از اعلامیهها باشند، بلکه باید تمام حقوقی که در اسناد و اعلامیههای حقوق بشری برای زنان تضمین شده، به زنان افغان داده شود." یاسمین یقین نبیزاده، از دیگر فعالان حقوق زن، به رادیو آزادی گفت: "سازمان ملل باید بدون هیچ تردید و تأخیر، رفتار طالبان با زنان را بهعنوان آپارتاید جنسیتی تعریف و محکوم کند. همچنان باید یک سازوکار پاسخگویی ایجاد شود تا براساس آن، رهبران طالبان بهویژه کسانی که در وضع محدودیتها بر زنان نقش دارند، تحریم و وادار به پاسخگویی شوند.
|
11.12.2025 صدای آلمان سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) فهرست جدید میراثهای فرهنگی ناملموس بشریت را اعلام کرد که هنر مینیاتوری سبک کمالالدین بهزاد از افغانستان نیز شامل آن است. این تصمیم در بیستمین جلسه کمیته میراثهای فرهنگی ناملموس یونسکو که روز سه شنبه برگزار شد، اتخاذ شده است. یونسکو در توضیح این هنر مینیاتوری نوشته است که این سبک مینیاتوری در ولایتهای هرات، غور، قندهار، بلخ و کابل رواج دارد. یونسکو در این مورد گفته است: «هنر مینیاتور، شکلی دقیق و نمادین از نقاشی صحنههایی از تاریخ و ادبیات است. کارکرد اصلی آن آشنا کردن جوامع با عناصر فرهنگ، تاریخ و ادبیات است که دانش و بینش گذشته جمعی آنها را مجسم میکند.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! در وبسایت یونسکو توضیح داده شده است که این سنت مینیاتوری شامل نقاشی چهرهها و صحنههای دقیق، رنگارنگ و پیچیده است که داستانهای اجتماعی، مسائل اقتصادی و اسطورههای منطقهای را بیان میکند.
|
11.12.2025 دویچه ویلی د آلمان په ختيځ کې پولیسو تر هغه وروسته چې د موټر چلوونکي په څوکۍ ناسته يوه ښځه یې د ګرځنده تلیفون د کارولو پر مهال مشاهده کړې، يو ټکان ورکوونکی کشف کړی. پوليسو ليدلي چې د موټر شتيرنګ د بل چا په لاس کې دی.
د آلمان په راينلنډ فالز ایالت کې د پولیسو يوې ګزمې پر لويه لاره په يوه موټر کې د يوې ښځې تر ليدو وروسته چې پخپل لاسي تليفون کې پر ټايپ کولو مصروفه وه، داسې څه کشف کړي چې دوی یې شوک کړي دي. په داسې حال کې چې د موټر چلولو پر مهال له ګرځنده تلیفون څخه استفاده او يا چټ کول پخپله هم يو خطرناک عمل دی خو هغه څه چې د پولیسو افسرانو په دقيقه توګه کتلو باندې مشاهده کړي، هغوی یې ډېر حیران کړي دي. اړونده موضوع: آلمان: یوه اته کلن هلک پر لويې لاري موټر ځغلولی دی پولیسو ليدلي چې يو ډېر کوچنی ماشوم چې لا دوه کلن شوی هم نه دی، د ښځې په غيږ کې ناست دی او دواړه لاسونه یې د موټر پر شتیرنګ باندې ايښي دي. پوليسو سملاسي موټر ته له لوې لارې د وتلو لارښوونه کړې ده او نږدې پراته ښار رامشتاین کې یې د سړک پر غاړه بشپړه ارزونه کړې ده. دا پېښه سه شنبه د شپې ناوخته شوې ده.
د پوليسو په حواله موټر چلوونکې په دې اړه چې دا څومره خطرناک کار دی، هیڅ تفاهم نه دی ښوولی. هغې ټینګار کاوه چې د ماشوم وضعيت یې ښه نه وو او هغه يوازې د فاست فوډ د يوه رستوران پر لور روانه وه. اړونده موضوع: د آلمان محکمې په حجاب کې د موټر چلولو اجازه ور نه کړه پوليس وایي چې دا توضيح د هغې د جرم شديدوالی نه راکموي. اوس د نوموړې په اړه يوه رسمي پلټنه پېل شوې ده او د ماشوم په خطر کې د اچولو په اړه د انديښنو په هکله اړونده چارواکو ته خبر ورکړل شوی دی. په آلمان کې د موټر چلولو سخت مقرراتپه آلمان کې د موټر چلولو ډېر سخت مقررات نافذ دي چې پر اساس یې څوک نه شي کولی په موټر کې ماشوم په غیږ کې ونيسي او ماشومان باید د خپل عمر پر اساس په ځانګړو او خوندي څوکيو کې کښينول شي. څوک چې د موټر شتيرنګ ته ناست وي او له ګرځنده تليفون څخه استفاده وکړي، لږ تر لږه ۱۰۰ يورو جريمه کيږي او د موټر چلولو په جواز نامه کې يو منفي پواينټ اخلي او که چېرې له موبايل څخه استفاده د خطر رامنځته کولو او يا ټکر باعث شي نو دا جريمه نوره هم لوړيږي.
|
10.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در ولایت میدانوردک اعلام کرده که دهها عدد آلات موسیقی و قیلیون را که طی هفتههای گذشته از بازارهای این ولایت جمعآوری کرده بود، به آتش کشیده است. این اداره روز سهشنبه، ۱۸ قوس، با نشر خبرنامهای گفته است که در مجموع ۱۶۰ وسیله شامل دیک، طبله، رباب، پیانو، دستگاههای MP3، تیپ و همچنان ۱۵ عدد قیلیون «طبق دستور شرع» سوزانده شدهاند. طبق گفتههای طالبان، این وسایل برای «ترویج موسیقی و اعمال خلاف شریعت» استفاده میشدند و جمعآوری و حریق آنها بخشی از سیاست این گروه در محدودسازی فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی شهروندان است. پس از برگشت دوباره طالبان بر افغانستان، موسیقی از فضاهای عمومی حذف شده و برگزاری محافل موسیقی حتا در مراسم عروسی با محدودیتهای شدید مواجه شده است. در چند سال گذشته، طالبان در بیشتر ولایتها نیز اقداماتی مشابه انجام دادهاند که به گفته منابع محلی، سبب مهاجرت شمار زیادی از هنرمندان و توقف فعالیتهای هنری در کشور شده است.
|
10.12.2025 بی بی سی متحده ایالتونو دا اوونۍ "د امریکا ملي امنیت تګلاره" خپره کړه چې افغانستان نه دی پکې یاد شوی. که څه هم د افغانستان په ګډون ځينې نور هېوادونه هم په دې سند کې نه دي ځای یا یاد شوي خو امریکا په دغه ملک کې د اوسنۍ زمانې "تر ټولو اوږده جګړه" درلوده او هلته یې سلګونه میلیارده ډالر لګولي او د ۲۰۲۱ کال په اګست کې په یوه "ناوریني" حالت کې ترې ووتله. خو له هماغه راهیسې په افغانستان کې د طالبانو حکومت په تېرو څلورو کلونو کې تل د امریکايي سیاستوالو پر ژبه پاتې شوی دی. د حقوقي او نړیوالو اړیکو کارپوه ملک ستېز له بيبيسي سره په مرکه کې ویلي چې، "د امریکا ملي امنیت ستراتېژۍ" کې د افغانستان نوم نه یادول سیاسي لامل لري. دی زیاتوي، "ډونلډ ټرمپ غواړي له افغانستانه د خلکو پام واړوي او هلته کړې ټولې تېروتنې د جوبایډن (مخکېني ولسمشر) په ادارې پورې وتړي." د ښاغلي ستېز په وینا، له افغانستانه تر وتو وروسته د امریکا مسؤلیت ته په کتو، د امریکا په ملي تګلاره کې د افغانستان نوم نه یادول د "نیوکې وړ" ده. هغه په دې باور دی چې د طالبانو تر حاکمیت لاندې افغانستان ښايي امریکا ته "خطر پېښوونکی" برېښي. ځینې نړیوال رپوټونه ښيي چې ترهګرو ډلو ته په افغانستان کې د فعالیت زمېنه برابره ده خو د امریکا ملي امنیت ستراتېژۍ کې دا موضوع نه ده یاده شوې چې دغه هېواد باید څه وکړي چې افغانستان د امریکا ملي امنیت لپاره پر یوه خطر بدل نه شي." په افغانستان کې د طالبانو حکومت په ځلونو دا خبره رد کړې چې په دغه هېواد کې دې ترهګرې ډلې وي. هلته د داعش د فعالیت په اړه یې هم ویلي چې سخت یې ځپلی دی او پر وړاندې یې مبارزه کې "د پام وړ لاسته راوړنې" درلودلې دي. ځينې رپوټونه او نړیوالې څېرې هم د طالبانو حکومت دا خبره تاییدوي. په دې وروستیو کې د روسیې ولسمشر ولاديمیر پوتین هم له یوې هندۍ رسنۍ سره په خبرو کې له ترهګرۍ سره د طالبانو حکومت "قوي مبارزه" ستایلې ده
|
10.12.2025 دآزادی رادیو د بې پولې خبریالانو ټولنې په تازه راپور کې د روسیې ولسمشر او د طالبانو مشر د هغو دوو مشرانو په توګه یاد شوي دي چې تر ټولو ډېر ژورنالیستان او د رسنیو کارکوونکي یې تر فشار لاندې راوستي او ځپلي دي. په راپور کې ویل شوي چې د ۲۰۲۵م کال د دسمبر تر لومړۍ نېټې پورې، په ۴۷ هېوادونو کې ټول ۵۰۳ ژورنالیستان بندیان دي. چین، روسیه او میانمار په ترتیب په لومړي، دوهم او درېیم مقام کې دي. راپور همدا راز وایي چې په افغانستان کې دا مهال اووه ژورنالیستان او د رسنیو کارکوونکي په بند کې دي. د ژورنالیستانو د خوندیتوب کمېټې (CPJ) هم د ډسمبر په ۸مه طالبانو ته په یوه لیک کې غوښتنه کړې چې بندي ژورنالیستان خوشې کړي او د طالبانو دا کړنې یې «د بیان د بنسټیز حق ښکاره سرغړونې» بللي دي. د پوتین او ملا هبت الله په اړه ځانګړې څېړنه په راپور کې چې د ۲۰۲۵م کال د دسمبر په ۹مه خپور شو، راغلي چې ولادیمیر پوتین او ملا هیبت الله اخوندزاده د نړۍ هغه دوه رهبران دي چې تر ټولو زیات رسنیز فعالان او خبریالان یې ځپلي دي. د راپور پر بنسټ، روسیې په ۲۰۲۵م کال کې د شوروي اتحاد له ړنګېدو وروسته د مطبوعاتو تر ټولو ستره ځپنه تجربه کړه او په نړیوال شاخص کې د روسیې ځای تر ټولو ټیټې درجې، یعنې ۱۷۱م مقام ته راولویده. راپور وایي د ملا هیبت الله تر مشرۍ لاندې افغانستان کې ژورنالیستان له «بېدرېغه سانسور» سره مخامخ شوي دي او پرله پسې محدودیتونه او بندیزونه د دې وضعیت ښکارندويي کوي.
په افغانستان کې د ژورنالیستانو نیونې راپور زیاتوي چې د ۲۰۲۱م کال په اګست کې د طالبانو له بیا واک ته رسېدو وروسته، تر اوسه تر ۱۶۵ ډېر رسنیز کارکوونکي نیول شوي دي چې یوازې په ۲۰۲۵م کال کې یې شمېر ۲۵ کسانو ته رسېږي. په راپور کې راغلي چې طالبانو د توانا خبري اژانس مسوول او د رسنیزو بنسټونو او خبریالانو د فدراسیون مشر ابوذر صارم سرپلی او د جاپان د NTV تلویزیون خبریال شکیب نظري دې ته اړ کړي چې «جعلي اعترافونه» وکړي، چې ویډیو یې وروسته په ټولنیزو شبکو کې خپره شوه.
|
10.12.2025 رادیو آزادی یک گزارش تازهٔ پولیس فدرال جرمنی نشان میدهد که افراد مظنون از سوریه و افغانستان در بخشهای مختلف جرمی بهطور قابل توجهی دخیل هستند. در گزارش موسوم به «سراسری جرم و جنایت در بستر مهاجرت» برای سال، ۲۰۲۴ که دوشنبه ۸ دسمبر منتشر شد، آمده است که از مجموع ۳.۱ میلیون جرم ثبتشده حدود یازده درصد آن مربوط به پروندههایی بوده که در آن حداقل یک مظنون از مهاجران شناسایی شده است. این آمار شامل جرایمی مانند جرایم علیه حیات، دزدی، جعل اسناد، جرایم علیه آزادی جنسی، همچنین جرایم مواد مخدر و جرایم سازمانیافته میشود. در ادامه آمده که تفاوت در جرایم خشونتآمیز بهویژه چشمگیر است و در دستهبندی هایی مانند جرایم جنسی و مواد مخدر نیز مظنونان سوری و افغان بسیار بیش از سهم خود از جمعیت پناهجویان حضور دارند. در سال ۲۰۲۴ مجموع پناهجویان افغان در جرمنی بیش از ۳۲۳ هزار نفر ثبت شده است
بر اساس این گزارش در میان شهروندان جرمنی ۱۶۳ مظنون به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر وجود دارد، در حالیکه این رقم برای سوریها «۱۷۴۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر» و برای افغانها «۱۷۲۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر» است. این گزارش نشان میدهد که در سال ۲۰۲۴، تعداد مظنونان مهاجر و جرایم ارتکابی آنها در مجموع ۳.۶ درصد کاهش یافته است، اما این کاهش عمدتاً به دلیل قانونیسازی جزئی کانابیس (چرس) بوده و این کاهش در بیشتر در بخش جرایم مواد مخدر، سرقت و کلاهبرداری مشاهده میشود، در مقابل، در جرایم خشونتآمیز و قتل افزایش وجود داشته است. در ادامه آمده که در سال ۲۰۲۴ مجموع پناهجویان افغان در جرمنی بیش از ۳۲۳ هزار نفر ثبت شده است.
|
10.12.2025 صدای آلمان جریانهای سیاسی مخالف طالبان مانند «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات»، «مجمع ملی برای نجات» و «حرکت ملی برای صلح و عدالت» روز دوشنبه حرکتی را زیر نام «همصدایی جریانهای همسو» اعلام کردند. اشتراک کنندگان این نشست در مورد شرایط ایجاد حکومت همه شمول در افغانستان سخن گفتند و به تقاضاهایی تاکید کردند که اداره طالبان در چهار سال اخیر به هیچ یک از آنها پاسخ مثبت نگفته است. هرچند خواستهای اعلام شده این حرکت قبلاَ نیز توسط این جریانها اعلام شده بود، اما این نخستین بار پس از تصرف قدرت توسط طالبان است که اکثریت جریانهای مخالف طالبان مشترکاً موضعگیری میکنند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! چهرههایی چون عطا محمد نور والی سابق بلخ، محمد محقق از حزب وحدت مردم افغانستان، عبدالرشید دوستم رئيس حزب جنبش ملی اسلامی، حنیف اتمر رئیس «حرکت ملی برای صلح و عدالت»، یونس قانونی، احمد مسعود رئیس «جبهه ملی مقاومت»، محمد عمر داوودزی، اسماعیل خان، سرور دانش و شماری دیگر از چهرههای سیاسی و مقامهای سابق در این نشست حضور داشتند. این جریانها عمدتاَ در بیرون از افغانستان تشکیل شده و چهرههای سیاسی حاضر در این نشست نیز در خارج از افغانستان به سر میبرند. خواست این جریانها چیست؟این جریانها بر حل بحران کنونی از طریق گفتگوهای بینالافغانی، تدوین قانون اساسی جدید و حضور زنان در روندهای سیاسی تاکید نمودند.
|
10.12.2025 دویچه ویلی د المان صدراعظم فریدریش مېرڅ د سه شنبې (د دسمبر میاشتې ۹ نیټه) په ورځ وویل چې دامریکا متحده ایالاتو نوې ستراتیژي چې تیره اونۍ خپره شوه، داسې برخې لري چې «د اروپا له نظره مونږ ته د منلو وړ نه دي.» مېرڅ همدارنګه وویل چې اروپا باید د واشنګټن د ستراتیژۍ تغیر په غبرګون کې په متحده ایالاتو پورې لږه وابستګي ولري. مېرڅ د متحده ایالاتو د ستراتیژۍ تغیر په هکله څه وویل؟په داسې حال کې چې مېرڅ د امریکا د ستراتیژۍ ځینې برخې رد کړې، خو ویې ویل چې دغه سند د محتوا له پلوه د حیرانتیا وړ نه دی، ځکه دا تقریباً دامریکا د ولسمشر د مرستیال جی دي ونس، د خبرو منعکس کوونکی دی چې د فیبرورۍ په میاشت کې یې د مونشن په امنیتي کنفرانس کې کړې وې. مېرڅ د امریکا متحده ایالاتو د ستراتیژۍ په هکله وویل: «ځینې برخې یې د منلو وړ دي او ځینې برخې یې د اروپا له لیدلوري څخه د منلو وړ نه دي.» نوموړي زیاته کړه: «زه اړتیا نه وینم چې امریکایان دي په اروپا کې د دیموکراسۍ د ژغورنې له پاره کوښښ وکړي. که ژغورنې ته اړتیا وي، مونږ کولی شو پخپله یې مدیریت کړو.» جی دي ونس، المان او نور اروپايي متحدین یې د بیان ازادۍ په محدودولو او د «المان له پاره بدیل» په څیر ښي اړخو ګوندونو څنډې ته کولو تورن کړي وو. اړوند مطالب: آلمان غواړي د اروپا «تر ټولو قوي» پوځ ولري په دې ستراتیژۍ کې چې تیره اونۍ خپره شوه، اروپايي حکومتونه د سیاسي ازادۍ په کمزورې کولو او بیان د ازادۍ په محدودولو تورن شوي دي. مېرڅ استدلال وکړ چې دا ډول ارزونې په دې لویه وچه کې د سیاسي واقعیتونو منعکس کوونکي نه دي. مېرڅ راین لنډ-فالتس ایالت ته د خپل سفر په جریان کې وویل چې د واشنګټن د ستراتیژۍ تغیر هغه لیدلوری پیاوړی کوي چې
|
09.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: یک پناهجوی افغان که سال گذشته پس از تهدید طالبان به ایالات متحده رفته بود، از سوی اداره مهاجرت امریکا بازداشت شده است و احتمال اخراج او به افغانستان وجود دارد. ایبیسی نیوز، دوشنبهشب، ۱۷ قوس، به نقل از وکیل این پناهجو گزارش داده که بازداشت او در پی افزایش فشارهای امنیتی بر مهاجران افغان پس از تیراندازی اخیر در واشنگتن انجام شده است. الورا موکرجی، وکیل این پناهجو، گفته که موکلش روز چهارشنبه گذشته هنگام حضور در اداره مهاجرت در نیویارک بازداشت شده است. او تاکید میکند که این پناهجو هیچ سابقه جنایی ندارد و در تمام جلسات مهاجرتیاش حاضر شده است. بر اساس اسناد دادگاه، این مرد پس از آنکه طالبان او را به مرگ تهدید کردند، از افغانستان فرار کرده بود. بازداشت این پناهجو پس از آن صورت میگیرد که دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، تمامی پروندههای مهاجرتی افغانها را بهدنبال تیراندازی اوایل ماه جاری در واشنگتن به حالت تعلیق درآورد. در این رویداد یک عضو گارد ملی کشته و یک تن دیگر زخمی شده بود و متهم این تیراندازی، رحمانالله لکنوال، پناهنده افغان و کارمند پیشین نهادهای امریکایی، اتهامها را نپذیرفته است.
|
09.12.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،RTA په افغانستان کې د طالبانو حکومت د کانونو او پترولیم وزارت وايي، د امو سیند حوزې له قشقرې ساحې ۱۸ زره ټنه استخراج شوي اومه تېل یې پلورلي دي. دا تېل پرون (یکشنبه د ډسمبر ۷مه) داوطلبۍ ته وړاندې شوې او د تېلو د چاڼ برخه کې یوه فعال کورني شرکت پېرلې دي. د دغو تېلو ټولیز ارزښت شاوخوا لس نیم میلیونه ډالر ښودل شوی. د طالبانو حکومت د کانونو او پترولیم وزارت وايي، روان کال یې تر دې دمه ۶۰ زره ټنه اوومه تېل استخراج او تصفیې لپاره د "شفافې داوطلبۍ" له لارې پر کورنیو شرکتونو پلورلي دي. د طالبانو حکومت لومړی ځل د ۲۰۲۳ کال جون کې د افچین په نوم چیني شرکت سره په ګډه قشقرې کې د تېلو د استخراج د پیلېدو خبر ورکړ. اوس دغلته د تېلو د فعالو څاګانو شمېر ۱۸ ته رسېدلی، چې د طالبانو حکومت په وینا په ورځنۍ کچه ترې ۱۱۰۰ ټنه اوومه تېل استخراجېږي.
|
09.12.2025 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو د بشري مېشتیدنې پروګرام یو این هبتات په افغانستان کې د ټرافیکي پېښو له امله د رامنځته شویو مرګ ژوبلو په اړه اندېښنه ښودلې ده. دغه پروګرام پرون یکشنبه د ډیسمبر ۷ مه په خپله اېکس پاڼه په یو بیان کې ټرافیکي پېښې د مخنیوي وړ بحران او په افغانستان کې د مرګونو مخکښ لامل بللی دی. یو این هبتات ټینګار کړې چې د خوندي سړکونو جوړول، موټر چلونکو ته مسلکي روزونه، د عامه پوهاوي زیاتول او د ترافیکي قوانینو پلي کول د ټرافیکي پېښو له امله د رامنځته کېدونکو تلفاتو د کمولو کلیدي سراتیژي ده. دا په داسې حال کې ده چې تازه پرون د ډیسمبر ۷ مه ناوخته د کندز په علي اباد ولسوالۍ کې د ۴۰۴ مسافر وړونکي بس موټر د چپه کېدو له امله له شلو ډېرو کسانو ته مرګ ژوبله واوخته. په کندز کې د طالبانو د حکومت د امنیه قومندانۍ ویاند جمعه الدین خاکسار ازادي راډيو ته وویل: " د کندز – بغلاند عمومي لارې په اوږدو کې د علي اباد دروازې ته نږدې د ۴۰۴ بس موټر د چپه کېدو له امله دوه مسافر مړه او ۲۰ نور ټپیان شوي دي، ټپیان د علي اباد ولسوالۍ د امنیتي ځواکونو له لوري د کندز سیمه ییز روغتون ته لېږدول شوي دي." نوموړي د پېښې لامل د موټر چلونکي بې احتیاطي بللې او ویلي یې دي چې د ټپیانو روغتیايي وضعیت د ډاډ وړ دی. د افغانستان په شمال کې د یو شمېر ټرانسپورتي شرکتونو مسولین وايي په دې لویو لرو ډېری ټرافیکي پېښې د سړکونو د تنګوالي او د یو شمېر موټرو له لوري د لیزر څراغونو د کارولو او دغه راز د ټرافیکي نښو د نشتوالي له امله رامنځته کیږي.
|
09.12.2025 رادیو آزادی
برنامۀ جهانی غذا (WFP) از افزایش فقر و سوء تغذیه در افغانستان در فصل زمستان هشدار داده و گفته است که توانایی این سازمان برای فعالیت در کشورهای مانند افغانستان به دلیل کمبود بودجه به شدت متاثر شده است. کارل اسکاو، رئیس اجرایی برنامۀ جهانی غذا در مصاحبه با الجزیره که به روز یکشنبه در صفحۀ ایکس دبلیو اف پی منتشر شده، گفته که به دلیل کاهش منابع مالی، کمکهای این سازمان در افغانستان از ۱۰ میلیون به دو میلیون تن کاهش یافته است. او گفته که سال ۲۰۲۵ چالش برانگیزترین سال برای ملل متحد از نظر مصئونسازی منابع در بخش کمکهای بشری بوده است. در افغانستان کمکهای خود را از ۱۰ میلیون نفر به دو میلیون تن کاهش دادیم.
کارل سکاو گفت که جهان با یک "طوفان کامل" نیازهای بیسابقۀ بشری و کاهش به سرعت منابع مالی روبهرو است. "در برخی از مناطق عملیات خود را ۸۰ درصد کاهش میدهیم، در افغانستان کمکهای خود را از ۱۰ میلیون نفر به دو میلیون تن کاهش دادیم، در مناطقی که میدانیم با فرا رسیدن زمستان کودکان میمیرند، ما نتوانستیم مواد غذایی را از قبل تهیه و ذخیره کنیم." برنامۀ جهانی غذا در افغانستان همچنان هشدار داده است که فقر و سوءتغذیه در میان زنان و کودکان افغان به سرعت افزایش خواهد یافت و به سطحی خواهد رسید که در سالهای اخیر پیشینه نداشته است.
|
09.12.2025 صدای آلمان جنرال عاصم منیر، فرمانده جدید نیروهای مسلح پاکستان، این اظهارات را در شهر راولپندی به مناسبت ایجاد فرماندهی مشترک نظامی جدید پاکستان ابراز کرد. او در این مراسم از سوی گارد افتخاری هر سه شعبه نظامی پاکستان مورد استقبال قرار گرفت. عاصم منیر هفته گذشته به عنوان فرمانده جدید نیروهای مسلح پاکستان تعیین شد. مقامات گفته اند که انتصاب او به این سمت، هماهنگی بین ارتش، نیروی دریایی و نیروی هوایی را با توجه به تغییرات امنیتی منطقه، بهبود میبخشد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! منیر گفت که فرماندهی جدید نیروهای دفاعی گامی تاریخی است که یک فرماندهی سهگانه متحد را برای تقویت هماهنگی در حوزههای زمینی، هوایی، دریایی، امنیت سایبری و اطلاعاتی در بحبوحه افزایش تهدیدات امنیتی ایجاد میکند. «پیام روشن» به طالبان افغانمنیر به افسران حاضر در این مراسم گفت که «پیام روشنی» به اداره طالبان در افغانستان ارسال شده است و آن این که باید بین پاکستان و «فتنه خوارج» یکی را انتخاب کند. حکومت پاکستان این اصطلاح را برای تحریک طالبان پاکستانی یا «تیتیپی» که یک گروه ممنوعه است، استفاده میکند. اگرچه طالبان افغان و طالبان پاکستانی دو جریان جداگانه اند، اما با هم متحد هستند و تحلیلگران میگویند از زمان تصرف افغانستان توسط طالبان در سال ۲۰۲۱، گروه تیتیپی جسورتر شده است.
|
09.12.2025 دویچه ویلی
جنرال عاصم منير، دغه څرګندونې په راولپنډۍ کي په خپل مقر کي وکړې، په هغه ځای کي چي د پوځ د درو سرو څانګو له خوا وستايل سو او د پاکستان د وسله والو ځواکونو د مشر په توګه خپله دنده پيل کړه. پر دې دندې د هغه ګمارنه تيره اونۍ تائيد سوه او لکه څرنګه چي چارواکو ويلي دي، دا به د سيمه ايزو امنيتي تحرکاتو د بدلون په جريان کي د پوځ، سمندري ځواکونو او هوايي ځواکونو ترمنځ همږغي نوره هم ښه کړي. منير وويل چي د دفاعي ځواکونو نوی مرکزي دفتر يو تاريخي ګام دی، چي مخ پر زياتېدونکي امنيتي ګواښونو ته د ځمکي، هوا، سمندر، سايبري امنيت او معلوماتو په برخو کي د همږغۍ د پياوړتيا له پاره د پوځ د درو څانګو متحده قومانده رامنيځته کيږي. عاصم منير افسرانو ته وويل چي په کابل کي د طالبانو ادارې ته «روښانه پيغام» ابلاغ سوی دی: «دغه اداره بايد د پاکستان او «فتنه الخوارج» ترمنځ پريکړه وکړي. فتنه الخوارج اصطلاح پاکستاني چارواکي د پاکستاني طالبانو د منع کړل شوې ډلې له پاره کاروي هغه ډله چي په تحريک طالبان پاکستان يا ټي ټي پي په نوم هم پيژندل کيږي. که څه هم د پاکستاني طالبانو ډله له افغان طالبانو څخه يوه جلا ډله ده، خو له افغان طالبانو سره نږدې اړيکي لري او له هغه وخت راهيسي چي طالبان بيا په افغانستان کي واک ته رسېدلي دي دغه ډله نوره هم زړوره سوې ده. په افغانستان کي د طالبانو ادارې تر اوسه پوري په دې اړه کومه تبصره نه ده کړې.
|
08.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: ذکی حکیمزاده، مشتزن افغانستان، پس از پیروزی بر حریف امریکاییاش در رقابتهای سازمان «دبلیوبیسی»، به کمربند قهرمانی این دور از مسابقات دست یافته است. این مبارزه شنبهشب، ۱۵ قوس، در شهر واشنگتن دیسی و در رده وزنی ۵۵ کیلوگرام برگزار شده است. حکیمزاده پیش از این دیدار، چندین مبارزه حرفهای در کارنامه داشته و با اتکا بر تجربه و عملکرد فنی خود توانسته است در راندهای پایانی بر حریف امریکاییاش پیروز شود. ذکی حکیمزاده پیش از این پنج پیروزی در رشته کیکبوکسینگ ثبت کرده بود و این دستآورد تازه، موفقیت دیگری در مسیر حرفهای او بهشمار میرود.
|
08.12.2025 بی بی سی د پاکستان بهرنیو چارو وزارت ویاند طاهر اندرابي د پاکستاني پوځ مشر فیلډ مارشال عاصم منیر او پاکستاني پوځ په هکله د هند بهرنیو چارو وزیر اېس جېشنکر څرګندونې 'پاروونکې، بې بنسټه او بې مسوولیته' بللې او په خبره یې دوی یې په کلکه ردوي. د یادونې ده، چې د هند بهرنیو چارو وزیر اېس جېشنکر پر شنبه یوه خبري غونډه کې د پاکستاني پوځ مشر په هکله یوې پوښتنې ته ځواب کې وویل، هغه څه چې اوس پاکستان کې روان دي، د دې هېواد د نژدې ۸۰ کالو تاریخ منعکسوي. ښاغلي جېشنکر زیاته کړه، پاکستان کې پوځ تل په یوه نه یوه بڼه واکمني کوي، کله د پردې تر شا او کله هم مخامخ راځي او دا هر څه کوي. د هند بهرنیو چارو وزیر ادعا وکړه، چې هغه ډېری ستونزې هم د پاکستاني پوځ له کبله رامنځته کېږي، چې هند ورسره مخامخ وي. د نوموړي په خبره، ترهګري، روزنیز کمپونه او د هند پر ضد فکري دښمني هم داسې څه دي، چې په پاکستاني پوځ پورې تړلي موضوعات دي. د هند بهرنیو چارو وزیر زیاته کړه، د پاکستان اوسنی وضعیت، د دواړو هېوادونو د وړتیاوو او اعتبار تر منځ هم څرګند توپیر شته. جېشنکر زیاته کړه، هند باید بې ځایه ځان له پاکستان سره پرتله نه کړي او نه هم داسې کومه اړتیا شته، چې پر پاکستان ډېر پام ورټول کړي.
|
08.12.2025 دآزادی رادیو د سپین بولدک – چمن دروازه افغانستان ته د ستنېدونکو افغان کډوالو پرمخ پرانستل شوه. په سپین بولدک او چمن کې لږ ترلږه دوه ځايي سرچینو ازادي راډيو ته تایید کړه چې دغه دروازه چې د وړمې شپې د جګړې له امله تړل شوې وه نن د ورځې شاوخوا یولس بجې پرانستل شوې ده. د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د سپیږ بولدک – چمن په سیمه کې د ډیسمبر په ۵ مه د طالب او پاکستاني ملیشه ځواکونو له سختې نښتې او دروازې د تړل کېدو له امله په چمن کې د سلګونه افغان کډوالو کورنیو د بندو پاتې کېدو راپورونه خپاره شوي وو. یو شمېر کډوالو ازادي راډيو ته ویلي وو چې په دې سور ژمي کې د دوی ماشومان او میرمنې له سخت تکلیف سره مخ دي. د کندهار د سپین بولدک ولسوالۍ او د کویټې د چمن د سیمې یو شمېر اوسېدونکې وايي چې دغلته د طالب او پاکستاني ځواکونو ترمنځ ډیسمبر د ۵ مه نېټې د نښتې له امله تړل شوې دروازه یکشنبه د ډسمبر ۷ مه بېرته افغانستان ته د ستنېدونکو افغان کډوالو پرمخ پرانستل شوه. د کندهار د سپین بولدک ولسوالۍ یوه اوسېدونکي کاکړ ازادي راډيو ته وویل چې دروازه نن د ورځې نږدې یولس بجې پرانستل شوې او خپل هیواد ته د افغان کډوالو د راوختلو بهیر روان دی. لاره رایله شوه، لس یو لس بجې به وې، اوس ټول افغان کډوال راروان دي، او لاره خلاصه
د کرښې بلې غاړې ته د چمن یو ځای خبریال د نوم د نه خپریدو په شرط ازادي راډيو ته وویل چې د کډوالو د زیات هجوم له امله ګڼه ګوڼه ډېره زیاته ده.
«پرون د جګړې له امله لاره بنده وه خو نن بیرته خلاصه شوې ده، او افغان کډوالې کورنۍ اوړي، وړمه شپه چې جګړه وه دا کډوال ټول د ماسټر پلان په نوم یوه سیمه ده ټول هلته تللي وو، شپه یې هلته تېره کړې او نن چې لاره خلاصه شوه ټول واوختل.»
|
08.12.2025 رادیو آزادی سازمان ملل متحد میگوید ممنوعیت طالبان بر حضور کارمندان زن افغان این سازمان در محل کارشان در افغانستان وارد سومین ماه شده است. بخش زنان سازمان ملل متحد روز یکشنبه، ۷ دسمبر، با نشر اعلامیهای گفت که این ممنوعیت بر فعالیتهای بشردوستانه تأثیر منفی گذاشته و هرچه طولانیتر ادامه یابد، خدمات نجاتبخش بیشتری را در معرض خطر قرار خواهد داد. به گفتهٔ این نهاد، کارمندان زن افغان همچنان از طریق خانهها و جوامع محلی به ارائهٔ کمکهای بشردوستانه ادامه دادهاند؛ از جمله به قربانیان زلزله و عودتکنندگان از پاکستان و ایران. سازمان ملل متحد تأکید کرده که تنها در صورتی میتواند با اطمینان به زنان و دختران نیازمند در افغانستان رسیدگی کند که به کارمندان زن آن اجازهٔ فعالیت آزادانه داده شود. این سازمان بارها از حکومت طالبان خواسته است تا ممنوعیت حضور زنان در محلهای کاری را لغو کند، اما طالبان تاکنون در این زمینه پاسخ مثبت نداده اند. پیش از این، رسانهها به نقل از منابع طالبان گزارش داده بودند که ممنوعیت حضور کارمندان زن افغان سازمان ملل متحد در محل کارشان بخشی از عملیسازی فرمانی است که بر اساس آن، زنان و دختران از کار در مؤسسات غیردولتی داخلی و خارجی منع میشوند. ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در ماه دسمبر ۲۰۲۲ فرمانی صادر کرد که براساس آن زنان و دختران از کار در تمامی سازمانهای بینالمللی و داخلی منع شدند.
هرچند نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد در ابتدا از این فرمان مستثنی بودند، اما در ماه سپتمبر امسال یونما اعلام کرد که طالبان به کارمندان زن سازمان ملل متحد در کابل و دیگر ولایتها اجازهٔ ورود به محل کار را ندادهاند.
|
08.12.2025 صدای آلمان
با فرا رسیدن فصل زمستان در افغانستانبرنامه جهانی غذا هشدار داد که میزان سوء تغذیه در میان زنانو کودکان افغان به سطحی بیسابقه در سالهای اخیر خواهد رسید. ملل متحد قبلاً گفته بود که به دلیل کاهش بودجه تنها میتواند به ۱۰ درسد از افراد نیازمند در افغانستان کمکهای غذایی برساند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! برنامه جهانی غذا گفته که از سال ۲۰۲۴ تاکنون، فعالیت بیش از نیمی از تیمهای سیار که در زمینههای صحت و تغذیهدر أفغانستان فعالیت میکردند، متوقف شده است. اوچا: زنان و دختران افغان بیشتر آسیب پذیرنداز سوی دیگر، دفترهماهنگی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) گفته است که شکافهای بزرگ در تامین بودجه، زنان و دختران افغان را بیشتر در معرض خطر قرار داده است
|
08.12.2025 دویچه ویلی
چارواکو په سپتمبر میاشت کې وویل چې امریکا متحده ایالاتو نژدې ۴۰۰ ایراني اتباع تشخیص کړي چې بېرته به خپل هېواد ته ډيپورټ شي. چارواکو ويلي وو چې له دې ډلې ۱۲۰ تنه په لومړنۍ پرواز کې د قطر له لارې پلازمېنه تهران ته لېږدول کیږي. د ولسمشر ترمپ ادارې د کار له پیل راپدېخوا د غیرقانوني مهاجرو پر اخراج تمرکز زیات کړی دی. د ایران د بهرنیو چارو وزارت د یکشنبې په ورځ د دسمبر ۷مه وویل چې دوی له امریکا دوهمه ډله اخراج شوو ایرانیانو رسېدو ته په تمه دي. د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند، اسماعیل بقايي وویل: «په راتلونکو ورځو کې به نژدې ۵۵ هېوادوال ایران ته ورسېږي... دا په وروستیو میاشتو کې ایران ته بېرته ستنېدونکې دوهمه ډله ده.» بقايي زیاته کړه چې د امریکا متحده ایالاتو له لوري دغه اخراجونه «د نړېوالو قوانينو خلاف، د سیاسی مبناو او د مهاجرت ضد پالیسو» پر اساس کیږي. نور ولولۍ: امریکا د ېوې هوکړې له مخې سل ایرانیان اخراج کړل ایران او امریکا په خپلو کې مستقیمې اړيکې نه لري خو بقايي وویل چې دوی د خپلو ګټو د محافظت دفترونو او یا هم د منځګړو په مرسته اړيکې تامینوي. د ایران د فوټبال ټیم د امریکا د ویزو ستونزهبقايي همدارنګه پر واشنګټن نیوکه وکړه چې د فوټبال نړېوال جام د قرعه کشۍ مراسمو کې د ګډون له پاره ېې د ایران د فوټبال پلاوي ټولو غړو ته ویزې نه دي ورکړي. د پچې اچونې مراسم د جمعې په ورځ د دسمبر ۵مه واشنګټن کې ترسره شول. ویاند وویل: «موږ د امریکا د دغه تصمیم خلاف خپل اعتراض کړی چې د فوټبال نړیوال جام د پچې اچونې مراسمو له پاره ېې زموږ اعزامي ټيم ته ویزې نه دي ورکړي.» د ایران د فوټبال فدراسیون مشر امیر مهدي علوي ويلي چې دوی د ۹ ویزو وړاندیز کړی وو خو امریکا یوازې ۴ ویزې منلي چې په هغو کې د ټیم د کوچ، اردیشیر امیر قلعه نويي، له پاره ویزه هم شامله دی. امریکا متحده ایالاتو له اوږدې مودې راهیسې پر ایراني اتباعو د ویزو صادرولو سخت محدودیتونه لګولي دي.
|
07.12.2025 روزنامه هشت صبح رحمانالله لکنوال، پناهجوی افغان متهم به تیراندازی به دو عضو گارد ملی امریکا، در همان پایگاه ضدتروریستی در قندهار خدمت کرده که محمد داوود الکوزی، متهم به تهدید انجام حمله انتحاری، نیز در آن حضور داشته است. دیلی میل، شنبهشب، ۱۵ قوس، گزارش داده در همان روز که اتهامات رسماً علیه لکنوال مطرح شد، وزارت دادگستری اعلام کرده که یک شهروند افغان دیگر به نام محمد داوود الکوزی، به دلیل تهدید ساخت بمب و انجام حمله انتحاری متهم شده است. در همین حال، منابع به نیویارک پست گفتهاند که لکنوال و الکوزی هر دو در زمان جنگ افغانستان در یک پایگاه در قندهار خدمت کردهاند. یک مقام سابق ارشد نظامی افغانستان افزوده که با وجود تفاوت در نقشهای آنها، دوره خدمتشان با یکدیگر همپوشانی داشته است. جنرال هبتالله علیزی، آخرین رییس ستاد ارتش افغانستان، گفته که الکوزی بهعنوان نگهبان امنیتی در واحد Strike Force 03 شش سال خدمت کرده و همچنان با پولیس ملی افغانستان همکاری داشته است. این مقام سابق توضیح داده که الکوزی نزدیک به ۲۰ سال در جنگ افغانستان خدمت کرده و پرسیده که چه زمانی و چگونه رادیکالیزه شده است. او همچنان افزوده که به نظرش، الکوزی به تحقیقات بیشتری نیاز دارد، حتا بیش از آنچه برای لکنوال انجام شده است. پرونده علیه لکنوال و الکوزی هماکنون در حال بررسی است و تحقیقات برای روشن شدن ارتباط احتمالی آنها و انگیزه تیراندازی ادامه دارد.
|
07.12.2025 بی بی سی د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین وايي، د افغانستان وضعیت بدلېدلو لپاره د طالبانو له حکومت سره د اړیکو ساتل خورا مهمه چاره ده. ښاغلی پوتین په ټینګار سره وویل، افغانستان په بشپړه توګه د طالبانو تر کنټرول لاندې دی او هېڅ یو هېواد نه شي کولای، په کابل کې له اوسني مشرتابه سره د اړیکو له درلودلو پرته، د دې هېواد پر چارو واقعي اغېز ولري. د هند ټلویزوني شبکې (انډیا ټوډې) په یوه مرکه کې له ښاغلي پوتین پوښتنه وشوه، چې مسکو ولې په افغانستان کې د طالبانو حکومت په رسمیت وپېژاند؟ "هر هېواد یو شمېر مسائل لري، افغانستان هم استثنا نه دی، دې هېواد کې تر لسیزو کورنۍ جګړه روانه وه، دا ډېره بوږنکونکې وه، خو (اوس) طالبان په څرګند ډول په افغانستان کې وضعیت کنټرولوي او دا ثبوت دی، دا باید په لومړي سر کې وویل شي، او باید ومنل شي، ځکه واقعیت دی، دویمه دا، چې باید په پام کې ونیول شي، دا چې افغان حکومت له ترهګرۍ، داعش او دې ته ورته ډلو په ګډون له ترهګرو سازمانونو سره د مبارزې لپاره ګڼ اقدامات کړي. دا هم موږ ټولو ته ښه معلومه ده." د نشه يي توکو تولیداتو کمښتپوتین دغه راز د طالبانو د حکومت هغه هڅې وستایلې چې د ترهګرۍ پر ضد او د نشهيي موادو د تولید په کمولو کې یې کړې دي. هغه وویل: "افغان چارواکو د نشه يي توکو (کوکنارو) تولید په څرګنده توګه راکم کړی او په فعاله توګه د خپلو پولو په دننه کې د نشهيي موادو له منځه وړلو برخه کې له ګواښونو سره مبارزه کوي." روسیه د هغو لږ شمېر هېوادونو له ډلې ده، چې په ۲۰۲۱ کال کې یې د طالبانو د بیا واکمنېدو او د امریکایي ځواکونو له وتلو وروسته په کابل کې خپل سفارت نه و تړلی. مسکو دغه راز په ۲۰۲۲ کال کې د طالبانو له حکومت سره لومړی نړیوال اقتصادي تړون لاسلیک کړ چې له مخې یې افغانستان ته تېل، ګاز او غنم برابروي. په روان کال کې طالبان د روسیې له هغه لېسته هم وایستل شول چې ترهګریز سازمانونه په کې شامل وو. پوتین تر دې وړاندې د طالبانو حکومت د "ترهګرۍ ضد مبارزې ملګری" بللی و.
|
07.12.2025 دآزادی رادیو آسټرالیا د هغه څه له کبله چې په افغانستان کې د بشري حقونو او په ځانګړي ډول د ښځو لپاره مخ په خرابېدو وضعیت بلل شوي، د طالبانو د حکومت پر څلورو چارواکو د سفر او مالي بندیزونه اعلان کړل. رویټرز خبري آژانس راپور ورکوي چې په دې چارواکو کې د طالبانو د حکومت د سترې محکمې رییس او قاضي القضات عبدالحکیم حقاني او درې تنه وزیران شامل دي. د خبر له مخې د آسټرالیا د بهرنیوچارو وزیرې پیني وونګ ویلي چې دا چارواکي پر افغان ښځو او نجونو په وروستیو لګېدلو محدودیتونو او د قانون له حاکمیت او ښې حکومتولۍ په سرغړونو کې دخیل وو. د طالبانو په حکومت کې یوې سرچینې د آسټرالیا دا اقدام غیرعادلانه بللی دی. دې سرچینې چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي، آزادۍ راډیو ته وویل چې د دوی حکومت له آسټرالیا سره هېڅ راز اړیکي نه لري. سرچینې زیاته یې کړه چې حکومتونه باید خپل دریځونه د افغانستان شرایطو ته په پام اعلان کړي. آسټرالیايي ځواکونو په افغانستان کې د ناټو په مشرۍ د پوځي حضور پرمهال نژدې دوه لسیزې د طالبانو پرضد په جګړو کې برخه لرله خو د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې یې خپل ځواکونه له دې هېواده وایستل. د جرمونو نړیوالې محکمې د روان کال په چنګاښ میاشت کې د طالبانو د قاضي القضات او همداراز د دې ډلې د لوی مشر ملاهبت الله آخوندزاده د نیولو حکم صادر کړ، خو طالبانو وویل چې دا محکمه په رسمیت نه پېژني.
|
07.12.2025 رادیو آزادی برنامه توسعهای سازمان ملل متحد اعلام کرده، که افغانستان با افزایش طوفان های ریگی و گرد و غبار، خشکسالی های طولانی مدت و تخریب زمین روبرو است. خشکسالی درولسوالی های هرات به یک مشکل بسیار جدی مبدل شده است
خیرالله یکی از دهقانان درولسوالی غوریان ولایت هرات میگوید خشکسالی های اخیر آسیب زیادی به به کشت وحاصلات آنان وارد کرده است. او که زعفران و برخی از حبوبات را در زمین هایش کشت می کند،روزشنبه ۶ دسمبر به رادیو آزادی گفت که امسال به دلیل کاهش بارندگی ها سطح آب بسیار پائین آمده و این مساله سبب نگرانی بیشتر آنان شده است: «خشکسالی دراین اواخر درولسوالی های هرات به یک مشکل بسیار جدی مبدل شده است متاسفانه که یک قطره آب هم نباریده واین سبب شده است که سطح آب بسیار پائین برود و محصولات زراعتی ما درحد صفر رسیده است مردم علاقه مندی به زراعت ندارند،زراعت به اثر خشکسالی به رکود مواجه شده است متاسفانه ازاین ناحیه ما بسیارمتضرر هستیم» عبدالحق یکی از دهقانان در ولایت ننگرهار که بیشتر در زمین هایش تربوز، خربوزه می کارد و درخت های مالته دارد نیزشکایت مشابه را مطرح می کند: «درهر سال ما به سبب خشکسالی حدود بیست تا بیست و پنج درصد زیان می بینیم، در سال های اخیر دهقانان بخاطری که باران نمیشود و بته های شان خشک شده است زیان دیده اند ، بالای بته ها گرد و غبار زیاد نشسته و حاصلات را کاهش داده و طبعا که ما از لحاظ خشکسالی آسیب جدی دیده ایم» این نگرانی ها درحالی مطرح می شود که برنامه توسعهای سازمان ملل متحد به تازگی اعلام کرده است که افغانستان با افزایش طوفان های ریگی و گرد و غبار، خشکسالی های طولانی مدت و تخریب زمین روبرو است. بیش از ۶۰ درصد چراگاه ها بهدلیل استفاده بی رویه تخریب شدهاند
این اداره سازمان ملل متحد روزجمعه ۵ دسمبر در این گزارش گفته است که این شرایط، تهدیدی جدی برای جان و معیشت مردم افغانستان به شمار میرود. بر اساس گزارش (یو ان دی پی) ، افغانستان که در میان ده کشور بیشترین آسیبپذیری در برابر تغییرات اقلیمی قرار دارد،سالانه بیش از ۵۰ روز طوفان ریگی و گرد وغبار را در ولایت های جنوبی و غربی از جمله هرات، فراه، نیمروز و کندهار تجربه میکند، در حالی که در دشتهای شمالی مانند بلخ و جوزجان این پدیده بین ۲۰ تا ۳۰ روز در سال رخ میدهد. (یو ان دی پی)همچنین تأکید کرده است که پوشش جنگلی در افغانستان به کمتر از ۲ درصد کاهش یافته و بیش از ۶۰ درصد چراگاه ها بهدلیل استفاده بی رویه تخریب شدهاند که این وضعیت به ایجاد منابع گستردهٔ گرد وغبار منجر شده است.
|
07.12.2025 صدای آلمان کریستی نوم وزیر امنیت داخلی ایالات متحده امریکا گفت این اقدام به دلیل نگرانیهای امنیتی صورت میگیرد. وزیر امنیت داخلی امریکا افزود که رئیسجمهور ترامپ همواره کشورهای بیشتری را برای این فهرست بررسی میکند. بر اساس گزارش اداره مهاجرت امریکا، از آغاز دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ تا پایان ماه اکتوبر، نزدیک به دو میلیون نفر این کشور را ترک کردهاند؛ ۵۳۰ هزار نفر اخراج شدهاند و یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر خودشان از امریکا خارج شدهاند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! حکومت امریکا میخواهد تا پایان سال جاری شمار اخراجها را به ۶۰۰ هزار نفر برساند. کاخ سفید تاکید کرده است که «اخراجهای جمعی» ادامه خواهد داشت. در کنار این، مدت اعتبار مجوز کار برای پناهجویان از پنج سال به یکونیم سال کاهش یافته است. مقامهای اداره مهاجرت گفتهاند این تغییر برای بررسی بیشتر خارجیها صورت گرفته است. این تصمیم صدها هزار نفر و شرکتهایی را که به نیروی کار مهاجر وابستهاند، از جمله صنایع پروسس گوشت، تحت تأثیر قرار میدهد.
|
07.12.2025 دویچه ویلی د استرالیا د بهرنیو چارو وزیرې پني وانګ د شنبې (د دسمبر میاشتې ۶ نیټه) په ورځ وویل چې د طالبانو د ادارې دغه چارواکي «د ښځو او نجونو په سرکوبه کولو، د ښې حکومتوالۍ او قانون د حاکمیت په کمزورې کولو کې» لاس لري. دغه بندیزونه د طالبانو ادارې د قاضي القضات او درو وزیرانو پر وړاندې وضع شوي دي. په افغانستان کې له طالبانو سره د ناټو په مشرۍ نړیوالو ځواکونو له دوو لسیزو جګړې وروسته، استرالیا یو له هغو هیوادونو څخه و چې د ۲۰۲۱م کال په اګست کې یې خپل ځواکونه له افغانستان څخه و ایستل. طالبان په افغانستان کې یو وار بیا واک ته له رسیدو راهیسې د ښځو او نجونو پر کار او زده کړو بندیز لګولو له طریقه، د ښځو د حقونو او آزادۍ محدودولو له کبله له شدیدو نیوکو سره مخامخ دي. د طالبانو اداره وایي چې له اسلامي قوانینو څخه د خپل تفسیر او سیمه ایز عرف مطابق د ښځو حقونو ته درناوی کوي. پني وانګ په دغه اعلامیه کې ویلي دي چې دغو بندیزونو قاضي القضات او د طالبانو ادارې درې وزیران په نښه کړي دي او هغوي یې «زده کړو، کار، د تګ راتګ ازادۍ او په عمومي ژوند کې مشارکت» ته، د ښځو او نجونو لاسرسي په محدودولو تورن کړي دي. نوموړې زیاته کړه چې دغه اقدامات د استرالیا د حکومت د نوو قوانینو د چوکاټ یوه برخه ده چې دغه هیواد ته دا امکان ورکوي چې «پر طالبانو د فشار زیاتولو له پاره په مستقیم ډول بندیزونه او سفري محدودیتونه وضع کړي.» استرالیا د سویلي اسیا په دغه جګړه ځپلي هیواد کې یو وار بیا د طالبانو واک ته رسیدو وروسته، زرګونه کسان چې اکثره یې ښځې او ماشومان ول له افغانستان څخه تخلیه یا وایستل. په افغانستان کې د موجودو وګړو اکثریت یې د لوږې بحران له امله د ژوندي پاتې کیدلو له پاره په بشري مرستو پورې تړلي دي.
|
06.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: منابع محلی در ولایت قندهار میگویند که درگیری شدیدی میان نیروهای طالبان و ارتش پاکستان در گذرگاه اسپینبولدک – چمن رخ داده است. منابع، جمعهشب، ۱۴ قوس، گفتند تنش زمانی آغاز شده است که نیروهای پاکستانی نخستین شلیکها را انجام داده و پس از آن دو طرف با سلاحهای سبک و سنگین به تبادل آتش پرداختند. منابع محلی افزودهاند که صدای تیراندازی تا کنون در منطقه شنیده میشود و وضعیت در مرز متشنج گزارش شده است. این در حالی است که نزدیک به دو ماه از بستهبودن مرز تورخم پس از درگیریهای مشابه میان دو طرف میگذرد و هر دو طرف برای بازگشایی این گذرگاه از یکدیگر تعهدات امنیتی خواستهاند.
|
06.12.2025 بی بی سی د طالبانو د حکومت د ټولګټو یا فواید عامې وزارت ویلي، چې د ارملک –لامان (۵۲ کیلومتره) د سړک قیرکول یې بشپړ کړي او ۶۵ میلیونه ډالر پرې لګېدلي دي. دا سرک د افغانستان د لویې حلقوي لارې یوه مهمه برخه ده. د افغانستان لویه حلقوي لاره له درې زرو کیلومترونو زیات اوږدوالی لري او ۱۶ ولایتونه له یو بل سره نښلوي. د قیصار–لامان سړک، چې ۲۳۳ کیلومتره اوږدوالی لري، کار یې په ۲۰۰۶ کال کې پیل شوی و او د ارملک –لامان د برخې په بشپړېدو سره اوس یوازې ۱۵۱ کیلومتره پاتې دي چې د افغانستان حلقوي سړک بشپړ شي. د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس بيبيسي ته په مرکه کې ویلي، چې ارملک –لامان لاره د افغانستان د حلقوي لویې لارې یوه مهمه، ستراتیژیکه او بنسټیزه برخه ده. نوموړي د دې برخې اوږدوالی ۵۲ کیلومتره یاد کړ، چې د هرات ولایت د کرخ ولسوالی د بادغیس ولایت له لامان سیمې سره نښلوي. دا سړک د ۶۵ میلیونه ډالرو په لګښت جوړ شوی دی. ښاغلي حق شناس دا پروژه د"افغانستان د حلقوي سړک مهمه او حیاتي برخه" وبلله او زیاته یې کړه، چې دا به د لېږد اسانتیا، د لګښت او وخت د کمېدو، د سیمه ییز تجارت د پیاوړتیا، د خدمتونو د ښه کېدو او د هرات، بادغیس او فاریاب د خلکو لپاره د اسانتیاوو په برابرولو کې مهم رول ولري. د افغانستان د لویې حلقوي لارې د جوړولو کار، چې له درې زرو کیلومترو زیات اوږدوالی لري، افغانستان کې د وروستي پرځېدلي جمهوريت پر مهال پیل شوی و او د طالبانو له بیا واکمنېدو مخکې یې ډېرې برخې بشپړې شوې وې.
|
06.12.2025 دآزادی رادیو د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین تیرماښام هند ته ولاړ. د دې سفر یو هدف د دفاعي اړیکو پراختیا یاده شوې ده او دا په داسې حال کې چې نوی ډیلی د متحده ایالاتو له سخت فشار سره مخ دی چې له مسکو څخه د تیلو پیرل ودروي. صدراعظم نریندرا مودي په خپله د نوي ډیلي په هوايي ډګر کې د روسیې د ولسمشر ښه راغلاست ته ورغلی و. دا هند ته د اوکراین له جګړې راوروسته د ولادیمیر پوتین لومړی سفر دی، له ده سره د روسیې دفاع وزیر اندري بیلوسوف هم مل دی او تمه ده چې د جنګي جټ الوتکو او هوایي دفاع سیستمونو د خرڅلاو په تړاو له هندي لورې سره خبرې وکړي. د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف وویل چې د روسیې د پرمختللیو ( ایس-څلورسوه) هوایي دفاعي سیستمونو د پلورلو موضوع د خبرو د اجنډا یوه مهمه برخه ده. هندي رسنیو راپور ورکړی دی چې مسکو ممکن هند ته وړاندیز وکړي چې ( سو-اووه پنځوس) الوتکي په ګډه جوړې کړي. هند د نړۍ د وسلو یو له لویو واردونکو څخه دی او له اوږدې مودې راهیسې هند له روسیې څخه ډیره وسله اخلي. د رویټرز اژانس د راپور له مخې په ورته وخت کې نوی ډیلی له نورو هیوادونو څخه هم د وسلو د پيرودلو لټه کوي او په کور دننه یې هم د وسلو تولید زیات کړی دی. د ستاکهولم د سولې د نړیوال څیړنیز انیسټیټیوټ په وینا هند له دوه زره نهمه تر دوه زره دیارلس پورې خپلې شپږ اویا فیصده وسلې له روسیې اخیستې او له دوه زره نولسمه تر دوه زره درویشتم پورې دا فیصدي شپږ دیرش سلنې ته راټیټه شوې ده. ولادیمیر پوتین په داسې وخت کې هند ته سفر کړی چې د اګست په میاشت کې د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په اکثر هندي وارداتو پنځوس فیصده تعرفه لګولې ده او علت یې دا یاد کړی دی چې هند له روسیې ډیر او په دوامداره ډول تیل اخلي چې روسیه دا پیسې د اوکراین په جګړې لګوي.
|
06.12.2025 رادیو آزادی معصومه محمدی ۱۶ ساله باشنده ولسوالی دهدادی در نزدیکی شهر مزار شریف مرکز ولایت بلخ است که از وضعیت بد صحی دختر ۹ ماههاش و نبود دسترسی به دوا و داکتر شکایت دارد. دخترم به شدت بیمار است، اینجا حتی داکتری نیست که او را معاینه کند
او روز جمعه «۵ دسمبر» به رادیو آزادی گفت که به شمول دختر خردسالاش شوهر خواهرش نیز بیمار است، اما به خدمات صحی دسترسی ندارند: "دخترم به شدت بیمار است، اینجا حتی داکتری نیست که او را معاینه کند. شوهر خواهرم هم شدیداً بیمار است. دخترم از سردی هوا سینهوبغل شدهاست، شیر هم خورده نمیتواند و بسیار بیحال است. حیران ماندهام چه کنم." معصومه میگوید قبلاً در ایران زندهگی میکردند، اما در آغاز سال جاری میلادی به افغانستان بازگردانده شدند. نجلا سلطانی باشندۀ ولسوالی چارکنت ولایت بلخ نیز از وضعیت مشابه شکایت دارد.
سلطانی که در یک کلینیک محلی قابله است، در کنار مشکلات صحی مردم به رادیو آزادی گفت که مراجعه بیماران در کلینیک نیز شدیداً افزایش یافته، اما حتی داروهای عادی هم در کلینیک وجود ندارد: "در شش ماه اخیر هیچ نوع دوا برای ما نرسیده، فقط برای سه ماه ۶۰ بسته سیروم داده بودند. نمیدانیم آن را به کی برسانیم. حالا که هوا سرد است، تعداد بیماران بسیار زیاد شده، مردم که میآیند، سروصدا میکنند، چون که دوا کم است. اگر کسی پول داشته باشد از دواخانه خصوصی دوا میگیرد، اما اگر نداشته باشد مجبور است همینجا بیاید، درحالیکه ما امکانات نداریم، حتی امبولانس نداریم، از اینکه ترانسپورت وجود ندارد، بسیاری از زنان در خانه ولادت میکنند و جان مادر و کودک در معرض خطر قرار میگیرد." حالا که هوا سرد است، تعداد بیماران بسیار زیاد شده...
باشندهگان بلخ این شکایتها را در حالی مطرح میکنند که تازه سازمان داکتران بدون مرز (اماساف) نیز نسبت به وضعیت سیستم صحی این ولایت ابراز نگرانی کرده و هشدار دادهاست که میلیونها نفر در این ولایت با مشکل عدم دسترسی به خدمات صحی روبهرو هستند.
«اماساف» در گزارشی که روز پنجشنبه «۴ دسمبر» منتشر کرده گفته است که هزاران تن از باشندههای این ولایت بهویژه در مناطق دورافتاده و نوزادان، بهدلیل بیماریهای قابل پیشگیری، با خطر مرگ روبهرو هستند. این سازمان افزوده که ازدحام در شفاخانهها، کمبود کارکنان صحی و عدم دسترسی مردم به خدمات صحی به ویژه در مناطق و ولسوالیهای مزار شریفها وضعیت را وخیمتر کردهاست.
بهگفته «اماساف» این مناطقی است که بسیاری از خدمات صحی در آن به دلیل کاهش بودجه متوقف یا تعلیق شدهاست. در گزارش آمده که خانوادهها مجبورند مسیرهای طولانی را از طریق جادههای تخریب شده سفر کنند و ناچار اند هزینههای را پرداخت کنند که توان آن را ندارند، درحالیکه به گفته این سازمان کودکانیکه بیماری جدی دارند، زنان در حال زایمان و افراد دارای بیماریهای مزمن بیشتر در قسمت دریافت خدمات عاجل با مشکلات جدی مواجه اند.
|
06.12.2025 صدای آلمان
عکس: New Zealand Police/AFPپولیس نیوزیلند مردی را که مظنون به سرقت و بلعیدن یک نسخه محدود آویز مشهور فابرژه بود، دستگیر کرد. این آویز با الهام از فیلم جیمز باند ساخته شده و ۱۹ هزار دالر امریکایی قیمت دارد. پولیس پس از شش روز نظارت بر تحرکات روده فرد مظنون ۳۲ ساله، اعلام کرد که تخم مرغ فابرژه ناوقت روز پنجشنبه بازیابی شده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پولیس اعلام کرد که این قطعه جواهر به طور طبیعی از بدن فرد متهم به سرقت خارج شده است، بدون این که هیچگونه مداخله طبی صورت بگیرد. بیشتر بخوانید: امریکا: پولیس در جستجوی سارقانی است که ۱۰۰ هزار تخم مرغ را دزدیده اند پولیس همچنین عکسی از این آویز و برچسب قیمت متصل به آن را نشر کرد که با وجود عبور از سیستم هاضمه فرد مظنون، دست نخورده باقی مانده است. گریس اندرسون، بازرس پولیس، گفت که پولیس به نظارت بر این مرد ادامه خواهد داد: "با توجه به اینکه این مرد در بازداشت پولیس است، ما وظیفه داریم که با توجه به شرایط پیش آمده به نظارت بر او ادامه دهیم." تخممرغ فابرژه، یکی از ۵۰ عدداین جواهر به شکل تخم مرغ با الهام از فیلم جیمز باند به نام "اختاپوس" ساخته سال ۱۹۸۳ با بازی راجر مور ساخته شده است. این فیلم در مورد عملیات قاچاق جواهر است که یک تخم مرغ فابرژه جعلی در آن شامل است. در توضیح آنلاین این قطعه جواهر گفته شده است که این تخم مرغ فابرژه با طلای ۱۸ عیار ساخته شده، دو یاقوت آبی و ۱۸۳ قطعه الماس دارد. طول این آویز ۸.۴ سانتیمتر است.
|
06.12.2025 دویچه ویلی د پاکستان له حکومت سره د طالبانو د ادارې پوځي نښتې، د طالبانو له ادارې څخه له عمومي ملاتړ سبب سوې. د خوست او جلال آباد په شان ولایتونو کې خلکو په ډله ایزه توگه په گلانو سره د طالبانو له ځواکونو هرکلی وکړ. په ټولنیزو رسنیو کې هم د طالبانو له غړو څخه د هرکلي ویډیوگانې خپرې سوې. ددې خبرې په پام کې نیولو سره چې په افغانستان کې د پاکستان پرضد احساسات موجود دي او شديد دي، داسې یو ملاتړ د حیرانتیا وړ هم نه و. خو له طالبانو څخه د ملاتړ د موضوع جالب ټکی دادی چې په تکرار سره له هغوی څخه د پاکستان د نیابتي ډلې په توگه یادونه سوې ده او د افغانستان په دننه کې په سختدریځه سیاست سره هر ډول انتقادي نظریه ځپي. د طالبانو د مخالفینو غبرگونکه څه هم د دغې ډلې د ملاتړو او طرفدارو کسانو له خوا له طالبانو څخه دا ډول ملاتړ عادي ښکاري، خو حتی د پخواني حکومت ځینو څېرو او چارواکو هم چې پوره ۲۰ کاله له طالبانو سره جنگیدلي دي، د پاکستان په وړاندې له طالبانو څخه د ملاتړ غوښتونکي سول. د افغانستان د کورنیو چارو وزارت پخواني معین، خوشحال سادات د ایکس په شبکه کې یوه بحث کې په سرحدي نښتو کې د طالبانو له دریځ څخه په ملاتړ، د پاکستان په وړاندې د طالبانو له اقداماتو څخه ستاینه وکړه:«په هغه وخت کې موږ فکر کاوه چې طالبان د هغوی (پاکستان) غلامان دي، هو یو یا دوه تنه وو چې د هغوی امر یې مانه، خو هغوی ټول دا ډول نه وو.» د افغانستان د پخواني حکومت دغه چارواکي ټینگار وکړ چې طالبان د پاکستان بریدونو ته په ډیرې چټکتیا او قاطعانه ډول جواب ورکړ، په داسې حال کې چې پخواني حکومت داسي یو کار نه وو کړ
|
05.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، ارزگان: منابع محلی از کشته شدن یک جوان در ولایت ارزگان خبر میدهند. منابع روز پنجشنبه، ۱۳ قوس، به روزنامه ۸صبح گفتهاند که تفنگداران ناشناس حوالی ساعت ۸:۰۰ صبح امروز یک جوان به نام سمیعالله را در بازار ولسوالی چوره ولایت ارزگان با ضرب گلوله کشتند. به گفته منابع، سمیعالله باشنده اصلی ساحه چونی ولسوالی گیزاب ولایت ارزگان بود. منابع گفتهاند که طالبان دو تن را به اتهام دست داشتن در این رویداد از ترینکوت مرکز ارزگان بازداشت کردهاند. این در حالی است که تفنگداران ناشناس یک صراف را نیز در مقابل اعضای خانوادهاش با ضرب گلوله روز گذشته در هرات به قتل رسانده بودند. جسد یک جوان دیگر نیز امروز در مربوطات حوزه ششم امنیتی شهر لشکرگاه ولایت هلمند پیدا شده بود. طالبان در حالی مدعی تأمین امنیت در سراسر کشور هستند که قتلهای مرموز و دزدی در ولایتهای مختلف کشور افزایش یافته است.
|
05.12.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت یو ځل بیا ټینګار کړی چې له پاکستان سره به تر هغه سوداګریزې لارې پرا نه نیزي چې تر څو یې داسې "قوي ډاډ" نه وي ورکړی چې د "سیاسي فشار" په توګه به د لارو له تړلو کار نه اخلي. د طالبانو حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد دا څرګندونې نن پنجشنبه (لیندۍ ۱۳/دسمبر ۴) پرخپله اېکسپاڼه په یوه خبرپاڼه کې کړې دي. ښاغلي مجاهد پاکستان تورن کړ چې له افغانستان سره یې د سوداګرۍ او ټرانزیټ لارې "په ناقانونه ډول د سیاسي او اقتصادي فشار د وسیلې په توګه" وتړلې او "د دواړو غاړو ولسونو ته یې جدي زیانونه ورسول." د ذبیح الله مجاهد په وینا، اوس افغانستان د خپل اړتیا وړ توکي له ګڼو نورو هېوادونو پوره کوي او حکومت یې پرېکړه کړې چې، "د سوداګرۍ او ټرانزیټ د پراختیا او د دواړو لورو ولسونو د هوسایۍ او باعزته تجارت په خاطر به له پاکستان سره سوداګریزې لارې هغه وخت بېرته پرانیستل کېږي چې د پاکستان حکومت څخه قوي اطمینان تر لاسه شي چې په راتلونکي کې دغه لارې د سیاسي فشار، غیر قانونې استفادې او د ولسونو د ځورولو لپاره ونه تړل شي او د دواړو هیوادونو د تجارانو او خلکو حقونه خوندي پاتې شي."
|
05.12.2025 دآزادی رادیو د اسلام اباد او کابل ترمینځ په اړیکوکې د زیاتې شوې ترینګلتیا له امله د سیمې ستراقتصادي لوبغاړی چین له ګواښ سره مخامخ شوی دی. پیکینګ اندېښمن دی چې د افغانستان او پاکستان تر منځ د بشپړې جګړې په صورت کې به په دواړو هیوادونو کې د چین د زیربنایي پروژو مخه ډب شي. چین په بل ګاونډ تاجکستان کې افغانستان پولې ته څیرمه سیمه کې پرچینایي کارګرانو وروستیو بریدونو هم اندیښمن کړی دی. چین د امریکا په مشرۍ د جګړې تر پای ته رسېدو وروسته افغانستان، په سیمه کې د خپل نفوذ د پراخولو، د دې هیواد طبیعي زیرمو ته د لاسرسي او له سختدریځو ډلو د خپلو پولو د خوندي کولو لپاره یوښه فرصت ګاڼه. خو سره له دې چې پیکینګ له ۲۰۲۱ راهیسې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان کې خپل اقتصادي او سیاسي حضور پراخ کړی، د چین ګټې د کابل او پاکستان ترمنځ د زیاتیدونکو شخړو او په سیمه کې د چینایي کارکوونکو او پروژو پر ضد د بریدونو له امله له ګواښ سره مخ شوي دي.
|
05.12.2025 رادیو آزادی یکی از باشندهگان ولسوالی دیوهگل در ولایت کنر که سرپرستی یک خانوادهٔ ۱۲ نفری را به عهده دارد، میگوید که سه ماه پیش خانهاش به اثر زلزله ویران شد و اکنون زیر خیمهها زندهگی میکنند. تعداد زیادی از کودکان دچار سینهبغل و زکام شدهاند.
او که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود روز پنجشنبه «چهارم دسمبر» به رادیو آزادی گفت، که کودکانش نیز در اثر سرمای هوا دچار سینهبغل شدهاند: «هوا در منطقه چلس آنقدر سرد است که ممکن همین هفته برف هم ببارد. مردم با مشکلات زیادی روبهرو هستند، پیش از این مردم میتوانستند در خانههای خود بخاری روشن کنند، اما اکنون در خیمهها حتی امکان روشن کردن بخاری هم وجود ندارد. هرچه تلاش کنیم، نمیتوانیم در خیمهها از کودکان به خوبی مراقبت کنیم. بیماریها زیاد شدهاند و تعداد زیادی از کودکان دچار سینهوبغل و زکام شدهاند.» برخی از زلزله زدهگان در ولایت شمالی سمنگان افغانستان نیز شکایت مشابهی دارند. اگر کودکان ما بیمار شوند، ما پول درمانشان را نداریم.
شیرخان، از باشندهگان ولسوالی تنگی تاشقرغان سمنگان که خانهاش در زلزلهٔ اخیر ویران شده و اکنون با خانوادهٔ شش نفری خود زیر خیمه زندهگی میکند، به رادیو آزادی گفت: «وقتی زلزله شد، خانهٔ ما تخریب شد. ما اکنون در وضعیت بسیار بدی قرار داریم، خیمهها را آوردهاند و ما در همین خیمهها زندهگی میکنیم. پس از این زمستان میرسد و هوا سرد است. اگر برای ما سرپناه یا خانه ساخته نشود، کودکان ما در هوای سرد بیمار میشوند. اگر کودکان ما بیمار شوند، ما پول درمانشان را نداریم. باید برای ما سرپناه ساخته شود.»
|
05.12.2025 صدای آلمان |
05.12.2025 دویچه ویلی د څیړنې او امنیتي مطالعاتو مرکز (CRSS) د رپوټ له مخې د ۲۰۲۵م کال په لومړیو ۱۱ میاشتو کې په پاکستان کې لږ تر لږه ۳۱۸۷ کسان وژل شوي ۱۹۸۱ نور ټپیان شوي چې په دوی کې ملکي خلک، امنیتي کار کوونکي او مجرمین شامل دي. دغه شمیر په ټول ۲۰۲۴م کال کې ۲۵۴۶ و. د دې رپوټ له مخې چې په ایکسپریس تریبون رسنۍ کې خپور شوی دی، دغه تلفات د ترهګریزو بریدونو او ترهګرۍ پر وړاندې د مبارزې عملیاتو ترڅنګ د تاوتریخوالي د ۱۱۸۸ پيښو په ترڅ کې رامنځته شوي دي. د تاوتریخوالي اکثره پيښې په خیبرپښتونخوا او بلوچستان ایالتونو کې رامنځته شوي چیرې چې د ۲۰۲۵ کال له جنورۍ تر نومبره پورې په مجموعي ډول د شوو بریدونو تناسب ۹۲ او د وژل شوو ۹۶ سلنه وو. په رپوټ کې ویل شوي چې خیبرپښتونخوا تر ټولو ډیره اغیزمنه شوې ده، چیرې چې ۶۸ سلنه (۲۱۶۵) مړینې او ۶۲ سلنه (۷۳۲) د تاوتریخوالي پيښې رامنځته شوي دي. بلوچستان په دویم نمبر کې ځای نیولی دی چیرې چې ۲۸ سلنه مړېنې (۸۹۶)، په داسې حال کې چې د تاوتریخوالي د پيښو تناسب ۳۰ سلنه و.
|
04.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: سازمان ملل هشدار داده که کاهش بودجه برنامههای مقابله با ماین در افغانستان موجب افزایش روزافزون تلفات غیرنظامیان شده است. سازمان ملل شامگاه چهارشنبه ۱۲ قوس با نشر گزارشی تازه گفته است که هر ماه حدود ۵۴ تن در افغانستان بر اثر انفجار ماینهای باقیمانده از جنگ کشته میشوند و این کشور همچنان در میان بالاترین نرخهای تلفات ناشی از ماین در جهان قرار دارد. نیک پاند، مسوول برنامههای مقابله با ماین در ماموریت سازمان ملل در افغانستان (UNAMA)، گفته است که بیشترین قربانیان، کودکان به ویژه پسران مناطق کوهستانی، هستند که هنگام چوپانی یا بازی با اشیای باقیمانده از جنگ، جان خود را از دست میدهند. او افزوده که شمار نیروهای پاکسازی ماین از حدود ۱۵ هزار تن در سال ۲۰۱۱ به تنها یک هزار و ۳۰۰ تن کاهش یافته و این کمبود منابع مالی، فعالیتهای حیاتی مقابله با ماین را با خطر توقف مواجه کرده است. کریستل لوپفورست، نماینده UNMAS درجینوا، اعلام کرده که از سال ۱۹۹۹ تا کنون بیش از ۳۰ هزار کودک در افغانستان قربانی ماین شدهاند و ادامه کار در این کشور برای کاهش تلفات جهانی حیاتی است.
|
04.12.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت وايي چې په ایران کې د وژل شوو لسو افغانانو مړي ور رسېدلي دي. په فراه کې د طالبانو حکومت چارواکو بيبيسي ته منلې چې د ۱۱ وژل شوو افغانانو له ډلې یې د لسو مړي نن چهارشنبه (دسمبر ۳/ لیندۍ ۱۲) ترلاسه کړي دي. له ایران سره پر پوله فراه ولایت کې د طالبانو حکومت د ابو نصر بندر امر خطیب فراهي وايي چې ټولټال "۱۲ تنه وو چې درې یا څلور د فراه وو، نور د هرات وو. دوی د ابو نصر بندر له لارې ایران ته په قاچاقي ډول اوښتي وو. هغوی بې رحمه ګیر کړي وو او په ظالمانه ډول یې په شهادت رسولي وو. یو پکې زخمي پاتې شوی و، ۱۱ شهیدان شوي وو." ښاغلی فراهي وايي چې دغه کسان په اصل کې موده وړاندې وژل شوي دي خو په وینا یې، ایران په خپلو سړخونو کې ساتل او د دوی له ډلې د ژوندي پاتې شوي ژوبل کس په مرسته یې کورنۍ او بیا د طالبانو حکومت له حاله خبر شوی دی. ښاغلی فراهي وايي چې اوس "لس جنازې راوښتې دي. یو زخمي او شهید لا پاتې دی چې ښايي هغه به هم را واړول شي." د طالبانو حکومت یوې بلې سرچینې بیا ویلي چې ټولټال د ۱۲ تنو مړي افغانستان ته را اړول شوي او خپلو کورنیو ته سپارل شوي دي او ښايي "دا شمېر تر دې هم ډېر شي." ایراني چارواکو لا په دې اړه څه نه دي ویلي.
|
04.12.2025 دآزادی رادیو یو شمیر کابل ښاریان وايي، د ژمي په رانېږدې کېدو سره هوا ککړه شوې چې له امله یې خلک ناروغان شوي دي. د ژمې په رانژدې کېدو د کابل هوا بیا ککړه شوې. کابل ښاریان شکایت کوي وايي، له دې امله ناروغۍ هم ډیرې شوې دي. د کابل ښار د پکتیاکوټ اوسېدونکې بسیمې چهار شنبه د دسمبر په ۳ مه ازادي راډیو ته وویل: " د کابل هوا په دې ورستیو کې ډیره خرابه شوې ده، څوک بیرون نشي وتلی، چې ووځي ناروغان کېږي، زمونږ کور کې هم ټول ناروغان دي پراته دي. " د کابل ښار د خوشحال مېنې ( کوټه سنګي) اوسېدونکې فاطمې هم ازادي راډیو ته ورته خبرو وکړه: " د ژمي په رارسېدو سره هوا ډېره خرابه شوې، ککړه شوې ده، خلک غریب دي، بل څه د سوند لپاره نه لري، ډیری زغال سنګ کاروي، د همدې لپاره هوا دومره ککړه ده چې ناروغي یې هم رامنځته کړې. " د ځینو روغتونونو مسوولین هم دا خبره تایدوي چې د هوا د ککړتیا له امله ناروغۍ په خلکو کې ډیرې شوې دې. کابل کې د یکتا په نوم د یو خصوصي روغتون د بېړنۍ خونې مسوول محمد اشرف سلطاني ازادي راډیو ته وویل، چې ډیری خلکو ته د هوا د ککړتیا له امله تنفسی ناروغۍ پیدا شوې دي. ده اندېښنه وښوده چې دا شمیر ورځ بلې ته ډېرېږي: " کوم کسان چې اوس مونږ په بېړنۍ خونه کې لرو او د هوا د ککړتیا له امله ناروغان دي شمیر یې دیر دی، او دا ورځ په ورځ زیاتېږي." هڅه مو وکړه په دې اړه د طالبانو تر کنترول لاندې د چاپیریال ساتنې ملي ادارې د اړیکو او عامه پوهاوي برخې مشر
|
04.12.2025 رادیو آزادی در ادامهٔ محدودیت های تازهٔ ادارهٔ دونالد ترمپ رئیس جمهور امریکا در بخش مهاجرت به ایالات متحده، حکومت این کشور به تازگی تمام درخواست های مهاجرتی از جمله گرینکارت و تابعیت را برای شهروندان ۱۹ کشور غیراروپایی بهگونهٔ کامل متوقف کرده است. افغانستان هم در میان این کشورها قرار دارد. بر اساس یادداشت رسمی ادارهٔ خدمات تابعیت و مهاجرت ایالات متحده که روز سهشنبه (۲ دسمبر) منتشر شده، این ممنوعیت شامل تمام پروندههای میشود که از سوی شهروندان آن کشورهای ثبت شدهاند که حکومت امریکا در ماه جون سال جاری بر سفر اتباع شان را به این کشور محدودیت اعلام کرده بود. در فهرست کشورهای که با سختترین محدودیت های مهاجرتی، بدون هیچگونه استثنا، روبهرو شدهاند، افغانستان، برما، چاد، جمهوری دموکراتیک کانگو، گینهٔ استوایی، اریتریا، هایتی، ایران، لیبیا، سومالیا، سودان و یمن شامل اند. در کنار اینها، در فهرست ۱۹ کشور یادشده، بروندی، کیوبا، لاوس، سیرالیون، توگو، ترکمنستان و ونزویلا نیز شامل هستند؛ کشورهای که با محدودیت های جزئیتر مهاجرتی روبهرو شدهاند. سیاست تازهٔ ادارهٔ ترمپ در بخش مهاجرت، بر آن دسته از درخواست های نیز محدودیت وضع میکند که هماکنون در مرحلهٔ بررسی و پروسس قرار دارند. همچنان، این پالیسی دستور میدهد که پرونده های مهاجرتی شهروندان کشور های یادشده بار دیگر بررسی شوند؛ حتی آن پروندههای که مراحل پروسس را قبلاً سپری کردهاند. تغییرات جدید در قوانین مهاجرتی، افغان های مقیم ایالات متحده را نیز بهشدت متأثر ساخته است. پناهندگی من تأیید شد و حالا برای گرین کارت درخواست دادهام، اما آنها کاملا این روند را متوقف کردهاند
|
04.12.2025 صدای آلمان |
04.12.2025 دویچه ویلی د پخواني شوروي اتحاد د مرکزي آسيا پنځه جمهوريتونو ازبکستان، قزاقستان، کرغیزستان، تاجيکستان او ترکمنستان ويره درلودله چې په کابل کې به د طالبانو له لوري د واک سمبالول په سيمه کې د افراطيت د خپريدو لامل شي. خو د طالبانو له واکمنېدو څلور کاله وروسته اوس د هغوی د لومړنيو اندېښنو ځای اقتصادي همکاريو نیولی دی. د ازبکستان د سوداګرۍ او صنايعو خونې د سې شنبې په ورځ ويلي دي: «د ترمز – حیرتان پل چې ازبکستان له افغانستان سره نښلوي، بيرته فعال کړل شوی دی. مسافرين اوس کولی شي د دواړو هېوادونو ترمنځ مستقيم او خوندي سفر وکړي.» اړونده موضوع: د طالبانو ادارې چارواکو د تاجيکستان د انرژۍ له وزیر سره لیدلي همدا راز زياته شوې ده چې د دواړو هېوادونو ترمنځ به د ویزې مقررات پر ځای پاتې وي. دغه حکومتي ارګان ويلي دي چې د سرحدي لارې تړل کیدو خلک اړ کړي ول چې د افغانستان ستر ښار مزار شريف ته د رسېدو له پاره د تاجيکستان له لارې سفر وکړي، په داسې حال کې چې دغه ښار د ازبکستان له سرحد څخه د يوازې ۷۵ کيلومترو په واټن کې پروت دی. د ازبکستان د سوداګرۍ او صنايعو خونې له خوا همدا راز زیاته شوې ده چې د سرحدي لارې پرانیستل به «د صادراتي شرکتونو فعاليتونه ډېر آسانه کړي. يادې خونې همدا راز په دې «وروستيو کلونو کې افغانستان ته د صادارتو د دوامدارې ودې» ستاينه هم وکړه.
|
03.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: اداره تحقیقات فدرال پاکستان (FIA)، اعلام کرده است که شهروندان افغان با پرداخت مبالغ هنگفت، کارتهای هویت و پاسپورت پاکستانی دریافت کردهاند. تلویزیون پاکستانی سما، شامگاه سهشنبه، ۱۱ قوس، گزارش داده که سفارت افغانستان در عربستان سعودی ۱۲ هزار و ۹۶ پاسپورت پاکستانی را به سفارت پاکستان در ریاض بازگردانده است. بربنیاد گزارش، بررسیها نشان داده که هفت هزار و ۶۱۳ پاسپورت بهطور غیرقانونی و با همکاری ماموران اداره ثبت و احوال پاکستان (نادرا) و کارکنان مهاجرت به شهروندان خارجی صادر شده بود. گفتنی است که در پی فشارها و اخراج گسترده مهاجران افغان از پاکستان، برخی شهروندان با پرداخت مبالغ هنگفت، پاسپورت و کارت شناسایی پاکستانی دریافت کردهاند.
|
03.12.2025 بی بی سی ه اډیاله زندان کې د پاکستان له پخواني بندي لومړي وزیر عمران سره یې د خور لیدو ته جازه ورکړل شوې ده. عظمی خان له ښاغلي خان سره له شلو دقیقو لیدنې وروسته خبریالانو ته وویل، د عمران صحت ښه دی، خو ډېر غوسه و او ویل یې رواني زوریاتی پرې راوړل کېږي. د عظمی خان په وینا، عمران خان ورته ویلي چې ټوله ورځ په کوټه کې بند ساتل کېږي او یوازې د لږ وخت لپاره له کوټې د باندې پرېښودل کېږي. د اسلاماباد عالي محکمې او اډیاله زندان مخې ته د پاکستان تحریک انصاف (پيټيای) له لاریونونو وروسته د پخواني لومړي وزیر عمران خان خور عظمی خان ته اجازه ورکړل شوې وه چې له خپل ورور سره وګوري. د پيټيای ویاند او هم د اډیاله زندان یوه چارواکي بي بي سي اردو ته دا خبره تایید کړې وه چې عظمی خان ته له عمران خان سره د لیدو اجازه ورکړل شوې ده. پرون چې درې واړه خویندې یې، علیمه خانم، نورین نیازۍ او عظمی خان اډیاله زندان ته د دې لپاره ورغلي چې له عمران خان سره وویني، نو هلته یې پولیس په مخ کې ودرېدل، خو لږ وروسته د زندان له لوري یو چارواکی د عمران خان خویندو ته ورولېږل شو او ورته وویل شول چې هوکړه شوې عظمی خان ورسره کتلی شي. د زندان د چارواکي په وینا، عظمی خان به ډېر ژر د خپل ورور د لیدو لپاره زندان ته ننوځي. باید وویل شي چې تر دې مخکې د دوی کورنۍ ادعا کوله چې نژدې یو میاشت کېږي له پخواني صدراعظم سره یې لیدنه نه ده شوې ځکه د دوی په وینا "حکومتي چارواکي نه غواړي چې د عمران خان پیغامونه له زندانه بهر شي". له بي بي سي سره په ځانګړې مرکه کې د عمران خان خور نورین خان تور پورې کړی و چې: "دوی (حکومتي چارواکي) پرېشانه دي چې موږ له زندانه د عمران خان خبرې خلکو ته ورسوو نو ځکه یې پر لیدلو بشپړ بندیز لګول شوی".
|
03.12.2025 دآزادی رادیو د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي نن د تاجکستان د بهرنیو چارو له وزیر سراج الدین مهرالدین سره ټیلفوني خبرې وکړې. په دغو ټیلفوني خبرو کې ” د دواړو هېوادونو ترمنځ د سیاسي اړیکو، اقتصادي همکارۍ، سرحدي وضعیت، امنیتي همغږۍ او سیمه ییزو ابتکاراتو په اړه خبرې وشوې.” د افغانستان د طالبانو اداره وايي چې دوی د تاجیکستان چارواکو ته ډاډ ورکړی چې د پولو د امنیت د سختولو او د دوو هیوادونو په پوله کې د وروستۍ پېښې په اړه د ګډو څېړنو ترسره کولو ته تیار دي. دا څرګندونې تر هغه وروسته شوي چې د تاجکستاني چارواکو په وینا، په تېرو اوونیو کې د افغانستان له خاورې څخه په بریدونو کې پنځه چینایان وژل شوي دي. د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي د تاجکستان له باندنیو چارو وزیر سره د ټیلیفوني خبرو پر مهال د پنځو چینايي کارګرو پر وژل کېدو خواشیني څرګنده کړه او ټینګار یې وکړ چې کابل د افغانستان او تاجکستان د سرحدي ځواکونو ترمنځ د همغږۍ د زیاتولو لپاره چمتو دی. هغه وویل: "د بد نیتو عناصرو پر ضد ګډو اقداماتو ته عاجله اړتیا ده." د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د بیان پر اساس، متقي همداراز وویل چې د دواړو هېوادونو ترمنځ "د اعتماد رامنځته شوې فضا" باید زیانمنه نه شي. تر دې مخکې د روانې لیندۍ/ قوس په اوومه د طالبانو د باندنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې بې له دې چې د کوم هیواد یا ډلې نوم واخلي، ویلي و چې د دوی د اړوندو اورګانونو د لومړنیو ارزونو او معلوماتو پر اساس، په دې پېښه کې هغه کړۍ لاس لري چې په سیمه کې د ګډوډۍ، بېثباتۍ او د هېوادونو ترمنځ د بېباورۍ د رامنځته کولو لپاره هڅې
|
03.12.2025 رادیو آزادی گفتگوی تلیفونی میان سراج الدین مهرالدین، وزیر خارجه تاجیکستان و امیرخان متقی، وزیرخارجه حکومت طالبان همچنان به هماهنگیهای امنیتی و وضعیت مرزی افغانستان و تاجیکستان پرداخته است. این مکالمه پس از دو حملۀ جداگانۀ صورت گرفته که به گفتۀ ریاست جمهوری تاجیکستان در آن شهروندان چین هدف قرار گرفتند. ریاست جمهوری تاجیکستان دوشنبه اول دسمبر ادعا کرد که در حملات که از خاک افغانستان صورت گرفت، حداقل پنج تبعه چین کشته و پنج تن دیگر از آنها زخمی شدند. حملۀ نخست در ۲۶ نومبر در منطقۀ شمسالدین شاهین ولایت ختلان بر یک فابریکۀ پروسس طلا انجام شده که در آن دستکم سه شهروند چین کشته و یک تن دیگر شدیداً زخمی شده است. حملۀ دوم در روز یکشنبه ۳۰ نومبر، بر کارگران یک شرکت سرکسازی صورت گرفته که در آن دستکم دو کارمند چینی کشته و چند تن دیگر زخمی شدهاند.
|
03.12.2025 صدای آلمان پس از کشته شدن پنج شهروند چین در مناطق مرزی تاجیکستان در نتیجه تیراندازی از افغانستان، ظاهراَ این کشور در تلاش همکاری روسیه و پیمان امنیت جمعی در تامین امنیت مرز این کشور با افغانستان است. سه منبع امنیتی تاجیکستان به خبرگزاری رویترز از گفتگوهایی میان این کشور و روسیه در این رابطه خبر داده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! مقامهای تاجیکستان گفته اند که در اثر حملاتی از افغانستان در روزهای جمعه و یک شنبه پنج شهروند چین در مناطق مرزی کشته و پنج تن دیگر زخمی شده اند. هنوز مشخص نیست که این حملات از سوی چه گروهی صورت گرفته است. اداره طالبان بدون این که از گروه مشخص نام ببرد، این حملات را به «حلقاتی» نسبت داده که به گفته آن در پی «ایجاد آشوب و بیثباتی» در منطقه اند. به دنبال این رویدادها چین از شهروندان خود که در بخشهای استخراج معادن و تجارت فعالیت دارند خواست که مناطق مرزی تاجیکستان با افغانستان را فوراَ ترک کنند. همچنین امام علی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان روز دوشنبه با رؤسای ادارات امنیتی کشورش در رابطه به این رویدادها تشکیل جلسه داد. یکی از سه منبع امنیتی از شورای امنیت تاجیکستان به رویترز گفته است که مقامات با روسیه در رابطه به این امکانات صحبت کرده اند که سربازان روسی از پایگاه روسیه در تاجیکستان توظیف شوند تا به صورت مشترک با سربازان تاجیکستان در امتداد مرز گزمه کنند.
|
03.12.2025 دویچه ویلی د پاکستان تحريک انصاف يا «پي ټي آی» ګوند غوښتنه کوي چې د دغه ګوند مشرانو او د عمران خان، د کورنۍ غړيو ته یې له دغه پخواني لومړي وزير سره د ليدنې کتنې اجازه ورکړل شي. په راولپنډۍ کې د يوه ستر لاريون تر اعلان وروسته د پاکستان حکومت هلته پر راغونډيو بندیز ولګاوه او ۱۴۴ قانوني ماده نافذه کړې ده. د پاکستاني رسنيو د رپوټونو په حواله د اسلام آباد لوړې محکمې او د راولپنډۍ د اډياله زندان دباندې د راټولېدو دا پريکړه په داسې وخت کې شوې ده چې په دغو ښارونو کې پر ټوليدو يا غونډو کولو باندې بندیز دی. اړونده موضوع: د عمران خان د روغتيا په اړه یې د ګوند او کورنۍ اندېښنې په پلازمينه اسلام آباد کې د نوامبر له ۱۸مې نیټې راهېسې د دوو میاشتو له پاره دا بندیز نافذ دی. په راولپنډۍ ښار کې بيا چارواکو له دوشنبې ورځې څخه د درې ورځني بندیز اطلاع ورکړې ده. د پي ټي آی ګوند يوه مشر اسد قيصر، وويل چې د اپوزیسيون د پارلمان او سنا مجلس غړي به لومړی د اسلام آباد د لوړې محکمې مخې ته احتجاج کوي او بيا به خپل اعتراض تر اډياله زندانه پورې پراخوي. د نوموړي په حواله د احتجاج پريکړه له دې کبله شوې چې د اسلام آباد لوړه محکمه نه ده توانيدلې چې پر احکاماتو یې عمل وشي او د اډياله زندان چارواکي هم چمتو نه دي چې د محکمې پر حکم باندې عمل وکړي. تېره اوونۍ کله چې د خيبر پښتونخوا اعلی وزير ته چې د پاکستان تحريک انصاف ګوند سره تړاو لري، په اتم ځل هم تر غوښتنې وروسته له عمران خان، سره د ليدو کتو اجازه ور نه کړل شوه نو هغه له زندانه دباندې پرلت وکړ. همدا شان د عمران خان، کورنۍ ته هم له څو اونیو راهېسې له نوموړي سره د ملاقات اجازه نه ده ورکړل شوې. د نوموړي د روغتيا په اړه بېلا بېل اټکلونه کيږي.
|
02.12.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، فراه: منابع محلی در ولایت فراه میگویند جسد ۱۲ جوان افغان که شب گذشته در نزدیکی مرز ایران هدف تیراندازی نیروهای مرزبانی این کشور قرار گرفتند، پیدا شده است. منابع روز دوشنبه، ۱۰ قوس، گفتند که این جوانان از ولسوالی شندند هرات بودند و هنگام تلاش برای عبور از راه غیرقانونی به ایران، نیروهای مرزی این کشور آنها را هدف تیراندازی قرار دادهاند. به گفته منابع، جسد ۱۲ تن از این مهاجران کشف شده و از سرنوشت سایر اعضای این گروه ۳۵ نفری تا کنون اطلاعی در دست نیست. منابع محلی میافزایند که قربانیان تنها از هرات نبودهاند، بلکه افرادی از ولایات دیگر کشور نیز در میان آنها حضور داشتهاند. این رویداد در حالی رخ میدهد که در سالهای اخیر گزارشهای متعدد از تیراندازی مرزبانان ایرانی بر مهاجران افغان نشر شده است.
|
02.12.2025 بی بی سی نن د ډسمبر لومړۍ د اېچایوي-ایډز په تړاو د عامه پوهاوي نړیواله ورځ ده. افغانستان کې هم د نړۍ د نورو هېوادونو په څېر هر کال د ایډز نوې مثبتې پېښې ثبتېږي او د راپورونو له مخې دا شمېر په لوړېدو دی. افغانستان کې د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي، په ۲۰۲۵ کال کې د اېچ ای وي-اېډز نږدې درې سوه مثبتې پېښې ثبت شوې دي. دا شمېر په تېرو څو کلونو کې تر ټولو لوړ دی. په ۲۰۲۴ کال افغانستان کې د اېچایوي شاوخوا دوه سوه او اوړم کال کې ټولټال ۱۸۳ مثبتې پېښې ثبت شوې وې. د نړۍ والو مرستو کمېدو افغانستان کې هم له ایډز سره د مبارزې چارې ټکنۍ کړي او له امله یې لسګونه هغه ټولنیز سازمانونه له فعالیته لویدلي چې د ایډز په اړه عامه پوهاوي لپاره یې کار کاوه. افغانستان کې د ایډز ، جنسي ناروغیو او زیړي د ملي پروګرام مشر ډاکتر عبد الرحمن شیریندل بيبيسي ته وویل افغانستان کې د ایډز ناروغۍ تشخیص کې د ټولنیزو ستونزو او امکاناتو د کموالي له امله لویه تشه موجوده ده. هغه زیاتوي، اټکل دا دی چې په افغانستان کې ښايي شاوخوا ۱۳۵۰۰ کسان پر اېچایوي اخته وي. خو رسمآ ثبت شوي یوازې څه باندې څلور زره کسان دي. په دوی کې څه باندې درې زره نارینه او یوولس سوه ښځینه دي.
|
02.12.2025 دآزادی رادیو داسې مهال چې د ملګرو ملتونو د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالي د مخنیوي ۱۶ ورځنی کمپاین روان دی، په افغانستان کې د دغه سازمان د بشري استوګنې پروګرام (یو اېن هبیتات) وايي په دې هېواد کې ښځې او نجونې هره ورځ له بېلابېلو خطرونو سره مخ دي. دغه پروګرام د یکشنبې په ورځ «د نومبر ۳۰مه» په خپله اېکس پاڼه (پخواني ټویټر) په یو بیان کې ویلي دا خطرونه د سړکونو له ناامنۍ نیولې د لومړنیو خدمتونو تر نشتوالي پورې مسایل دي چې اوس مهال افغان ښځې ورسره مخ دي. «یو اېن هبیتات» ویلي د ښځو او نجونو لپاره د خوندي او امن فضا رامنځته کول اړین دي ترڅو دوی بېلابېل مهارتونه زده کړي او پرمختګ وکړي. دغه پروګرام غوښتنه کړې چې د جنسیت پر بنسټ د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په جریان کې باید هر څوک د افغان ښځو او نجونو ملاتړ وکړي. یو شمېر افغان مېرمنې هم وايي چې ورځ تر بلې یې په وړاندې ستونزې ډېرېږي او دا چې په افغانستان کې دوی ځان په امن کې نه احساسوي. د پلازمېنې کابل یوې اوسېدونکې چې نه یې غوښتل د موضوع د حساسیت له امله یې په راپور کې نوم خپور شي د غږ د بدلون په شرط ازادي راډيو ته وویل: "موږ په سړکونو امنیت نه لرو، په کور کې د پرېکړې حق نه لرو او د راتلونکې لپاره هېڅ هیله هم نه شته، د طالبانو له راتګ وروسته، د زده کړو، کار او هر څه حق موږ نه اخیستل شوی دی، ان له کوره د بیرون تګ حق له موږ اخیستل شوی دی، هره ورځ په وېره کې ژوند کوو، د داسې قوانینو لاندې په موږ محدودیتونه لګول شوي چې ان لیکل شوي نه دي، دوی یوازې یو هدف لري چې موږ له ټولنې حذف کړي." په همدې حال کې د جنسیت پر بنسټ د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په مناسبت د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې (یو اېن ومن) هم په یو بیان کې ویلي دي چې په افغانستان کې د ښځو ملاتړ کوونکي سازمانونه د تمویل له کمښت سره مخ دي، خو دوی لا هم له تاوتریخوالي سره د مخ ښځو ملاتړ ته دوام ورکوي.
|
02.12.2025 رادیو آزادی نادیه ندیم، بازیکن افغانتبار، پس از مهاجرت از افغانستان به دنمارک، سفر ورزشی خود را در سال ۲۰۰۰، زمانی که ۱۲ ساله بود، از کمپ مهاجران آغاز کرد و به میدانهای فوتبال اروپا رسید. وقتی دیدم دخترهای همسن و سالم فوتبال بازی میکردند، عشق من به فوتبال آغاز شد.
«ما خود ما زمانی که به دنمارک آمده بودیم، در یک کمپ مهاجرین بودیم و پهلوی کمپ ما میدانهای فوتبال بود. وقتی دیدم دخترهای همسن و سالم فوتبال بازی میکردند، عشق من به فوتبال آغاز شد. از همان کمپ بازیکردن را شروع کردم و فکر میکنم از همان زمان زندگی من کمکم تغییر کرد.» نادیه ندیم، فوتبالر افغان این فوتبالیست ۳۷ ساله به تازگی، روز پنجشنبه ۲۷ نومبر، برندهٔ جایزهٔ بینالمللی «پای طلایی » سال ۲۰۲۵ در بخش زنان شد. جایزهٔ بینالمللی فوتبال «پای طلایی» (Golden Foot) به بازیکنان فعال تعلق میگیرد که حداقل ۲۷ سال سن داشته و در فوتبال چه بصورت فردی یا تیمی عملکرد برجستهای نشان داده باشند. نادیه ندیم میگوید که از حدود سه ماه پیش دیگر برای تیم ملی فوتبال دنمارک که در سال ۲۰۰۹ به این تیم راه یافته بود،بازی نمی کند و در دوران حرفهای خود نیز برای باشگاه های فوتبال امریکا، منچستر سیتی انگلستان، PSG فرانسه و ایسی میلان ایتالیا نیز بازی کرده است. او افزود که میخواهد با استفاده از این فرصت در عرصهٔ فوتبال در افغانستان همکاری داشته باشد: «معمولاً (پای طلایی) یک بنیاد هم دارد که کمک میکنند و مکاتب میسازند. پس من همراه با آنها صحبت کردم که اگر در پلان شما باشد، یک روز میتوانیم یک مکتب فوتبال یا یک آکادمی در افغانستان بسازیم، چون در آنجا استعداد زیاد و فرصتها کم است.» نادیه ندیم در سال ۲۰۲۲ از رشتهٔ طب فارغالتحصیل شده و اکنون به عنوان داکتر فعالیت میکند. او افزود که در صورت فراهم شدن امکان، علاقه دارد برای افغانستان بازی کند. «اگر مرا بگذارند، هزار فیصد میخواهم بازی کنم، چون وقتی کوچک بودم این فرصت را نداشتم، چون تیم ملی افغانستان نبود. ولی حالا که هستند، چرا نی؟ این جای افتخار است. مادر و پدرم افغان بودند و من خودم یک افغان هستم.» زنان در افغانستان از سوی حکومت طالبان اجازه ورزش و اشتراک در تیم ها یا مسابقات ورزشی را ندارند و تیم فوتبال زنان افغان پناهنده « Afghan Women United » در خارج از افغانستان فعالیت می کند. فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) در ماه می سال جاری میلادی، تشکیل تیم ملی فوتبال زنان افغانستان در تبعید را تصویب کرد و بودجۀ مالی و عملیاتی این تیم را تأمین کرد. پس از بازگشت طالبان به قدرت، ورزش زنان در افغانستان ممنوع شده و دختران و زنان از ورزش، حضور در رقابتهای ورزشی و حتی رفتن به ورزشگاهها منع شدهاند.
|
02.12.2025 صدای آلمان بعد از تیراندازی یک فرد مظنون افغان بر دو عضو گارد ملی در واشنگتن، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا گفته است که توقف موقتی روندهای پناهندگی برای «مدت طولانی» برقرار خواهد ماند. ترامپ روز یک شنبه در هواپیمای ریاست جمهوری «ایر فورس وان» به خبرنگاران گفت که برای این تعلیق هیچ «محدودیت زمانی» وجود ندارد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! او افزود: «ما این مردم را نمیخواهیم. میدانید که چرا ما اینها را نمیخواهیم؟ به خاطری که بسیاری شان خوب نبوده اند، و اینها نباید در کشور ما باشند.» تیراندازی بر گارد ملی در واشنگتنروز چهارشنبه هفته گذشته بر اثر تیراندازی در واشنگتن دو عضو گارد ملی به شدت زخمی شدند. بعداً یکی از آنها که ۲۰ ساله بود بر اثر جراحات وارده جان باخت. فرد مظنون به این تیراندازی یک مرد ۲۹ ساله افغان است که بازداشت شده و با اتهام قتل مواجه است. تا کنون انگیزه فرد مظنون روشن نیست. حکومت ایالات متحده امریکا روز جمعه عجالتاَ همه روندهای پناهندگی را تعلیق کرد. جوزف ایدلو، رئیس اداره مهاجرت ایالات متحده امریکا اعلام کرده است که «تمامی تصمیمات مربوط به پناهندگی تا زم
|
02.12.2025 دویچه ویلی د رويټرز خبري آژانس په حواله په افغانستان کې دغو بریتانوي ځواکونو د خپلې قوماندانۍ د سلسله مراتب علم او پوهاوي باوجود د تورنو کسانو له محاکمې پرته یا خپلسري وژنې کړي دي. په دې هکله د بریتانيا د دفاع وزارت (MoD) وروسته له هغې د تحقیقاتو امر وکړ چې بي بي سي تلویزیون په خپل یو مستند فلم کې وویل چې د بریتانیا د هوايي خدماتو ځانګړو نخبه ځواکونو (SAS) څه باندې یوه لسیزه مخکې په افغانستان کې د جګړې پر مهال ۵۴ کسان په مشکوکو شرایطو کې وژلي دي. تحقیقات مشخصا پر هغو شپنیو عملیاتو څېړنې کوي چې بریتانوي ځواکونو د ۲۰۱۰ کال له منځ د ۲۰۱۳ کال ترمنځ پورې په افغانستان کې ترسره کړي دي. هغه مهال بریتانیا په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د پوځي ائتلاف یو غړی و چې ځواکونو ېې د طالبانو پر ضد جګړه کوله. د بریتانیا پوځي پولیسو تر دې وړاندې هم د نخبه ځانګړو ځواکونو په ګډون د بریتانیا پوځ له خوا په افغانستان کې د مشکوکو ناوړه اقداماتو په تړاو تحقیقات کړي، خو د بریتانیا دفاع وزارت ويلې چې په هېڅ یو دغو تحقیقاتو کې د محاکمې وړ کافي شواهد ونه موندل شول. نور ولولۍ: په افغانستان کې وژنې: د بريتانوي ځواکونو په اړه د څېړنو دوام له څېړنو څخه موخه دا ده چې وکتل شي چې آیا د بریتانيا د پوځي پولیسو په تحقیقاتو کې د خپلسرو وژنو په هکله معتبر معلومات موجود ول که نه، آيا پوځي پولیسو د دغو اندېښنو په هکله تر ېوې لسیزې وروسته تحقیقات په ښه توګه ترسره کړي یا دا چې غيرقانوني وژنې پټې شوي دي. نوي شواهد چې د دوشنبې په ورځ خپاره شوي د افسر له خوا په شخصي توګه ورکړل شوي دي. دغه افسر چې په (ان ۱۴۶۶) پېژندل کيږي هغه مهال د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو په عمومي قوماندانۍ کې د عملیاتي چارو مرستیال قوماندان و. هغه په نوو شواهدو کې په ډاګه کړې چې په ۲۰۱۱ کې د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو ۱ (UKSF1) عملیاتو پر مهال یو شمېر نیول شوي مشکوک کسان څنګه وژل شوي دي.
|
01.12.2025 روزنامه هشت صبح دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، گفته است که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، به تغییرات جهانی با سرعت و کارآمدی واکنش نشان میدهد تا منافع کشورش حفظ شود. خبرگزاری تاس روز یکشنبه، ۳۰ نوامبر، به نقل از پسکوف گزارش داده که شتاب تحولات در روابط بینالملل و جنگ بزرگی که علیه روسیه در جریان است، نیازمند تصمیمگیری سریع و دسترسی فوری به اطلاعات دست اول است. به گفته سخنگوی کرملین، بسیاری از پروتکلها و جزییات رسمی که پیشتر الزامی بود، اکنون اهمیت خود را از دست داده و آنچه بیشتر اهمیت دارد، سرعت برگزاری ملاقاتها، تبادل نظر و اتخاذ تصمیمات فوری است. پسکوف افزوده که رییس جمهور روسیه تلاش میکند تا تصمیمات اتخاذشده به بهترین نحو با منافع ملی کشور هماهنگ باشد و این رویکرد به دلیل شرایط جنگی و تغییرات سریع جهانی ضروری است.
|
01.12.2025 بی بی سی له ډوډۍ وروسته د پلي تګ پر وخت له بدنه ګاز اېستل یا باد پرې کول داسې څه دي چې کله وارې خلک ترې مخ اړوي او نه مني چې دا کار کوي. داکټران وایي، کله چې تاسو ډوډۍ وخوړله نو بیا پلی تګ وکړئ او د بدن باد هم پرې کړئ. د دوی په خبره دا کار د هاضمې، وینې شکر کنټرول، فایبر هضم او ان د رواني روغتیا لپاره هم ګټې لري. خو له خوراک وروسته قدم وهل، په ټولنیزو رسنیو کې د روغتیا یو نوی بحث راپورته کړی دی. پوښتنه دا ده چې ایا دا داسې کار دی چې موږ ټول یې باید وکړو؟ په خواله رسنیو کې یوه فعاله مېرمنه چې مېرلن سمیت نومېږي وایي، په دې اړه یې ویډیوګانې ډېرې لاس په لاس شوې دي. دغه مېرمنه چې یوه اقتصاد پوهه ده وایي: "ډېر کلونه مخکې، زه او مېړه به مې د ماښام له خوړو وروسته له خپل سپي سره د ګرځېدو لپاره وتلو، پلی تګ به مو کاوه او باد به مو پرې کاوه او هماغلته مو دې ته د 'فارټ واک' نوم ورکړ، ځکه چې موږ به بهر وتلو، کله به مو چې باد پرې شو نو پړه به مو پر سپي اچوله." ولې له ډوډۍ وروسته پلی تګ او د باد پرې کېدل روغتیا ته ګټه لري؟دغه فکر او نوم یې که څه هم خندوونکی ښکاري خو "فارټ واک" روغتیایي ګټې لري. په اصل کې د هغه بندې شوې هوا په اېستلو کې مرسته کوي چې له خوړو وروسته په خېټه کې راټولېږي. کله چې تاسې خواړه، اوبه یا لاړې تېروئ، ورسره لږه هوا هم تېرېږي چې په هاضمې سیستم کې راټولېږي. له ځینو درملو ورهاخوا ځېنې داسې خواړه هم شته چې بدن یې نه شي هضمولی نو د خېټې دننه ګاز جوړوي.
|
01.12.2025 دآزادی رادیو د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د هغه مکتوب جزییات رسنیز شوي چې د خپل ارتباطي چینل له لارې یې د متحده ایالتونو ټولو سیاسي استازولیو ته استولی دی. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت افغانانو ته د ویزې د نه ورکولو د پریکړې نوي جزییات رسنیز کړي دي.
رویټرز د دغه وزارت د هغه مکتوب یوه کاپي ترلاسه کړې چې د جمعې په ورځ یې د خپل ارتباطي سیستم له لارې ټولو ډيپلوماتیکو ادارو ته استولی دی. په مکتوب کې له ټولو ډيپلوماتیکو ادارو غوښتل شوي چې د افغان اتباعو د کډوالۍ یا هرې بلې بڼې ویزه رد کړي. دې بندیز کې د( ایس.آی.وي) یا کډوالۍ ځانګړې ویزې هم شاملې دي. د مکتوب له مخې، د هغو افغانانو ویزې چې د جمعې له ورځې مخکې تایید شوي، نه چاپیږي او کومې چې چاپ شوي هم دي، هغه به په انلاین او فزیکي ډول بې اعتباره کیږي. د افغان ایوک سازمان مشر شاون وان ډایور چې امریکا ته د افغانانو د لېږلو په پروسه کې مرسته کوي ویلي " له شک پرته دا (د امریکا د حکومت) د هغو هڅو نتیجه ده چې له میاشتو میاشتو ورته کار وشو." پرافغان پاسپورت لرونکو د ویزې بندیز وروسته تر هغه ولګول شو چې د تیرې چهارشنبې په ورځ یوه افغان سپینې ماڼۍ ته نژدې د ملي ګارد پر دوو سرتیرو ډزې وکړې. د افغان ایوک سازمان ویلي، له ۲۰۲۱ کال راهیسې شاوخوا دوه لکه افغانان امریکا ته تللي دي. د سازمان د معلوماتو له مخې ۲۶۵ زره نور افغانان د خپلو غوښتنلیکونو پروسس ته په تمه دي چې دوی کې ۱۸۰ زره د ( ایس.آی.وي) کیس لرونکي دي.
|
01.12.2025 رادیو آزادی وزارت امنیت داخلی امریکا، پس از رویداد تیراندازی رحمانالله لکنوال بر دو عضو گارد ملی امریکا، اعلام کرده است که محمد داوود الکوزی، تبعهٔ دیگر افغانستان، نیز بازداشت شده است. این وزارت روز یکشنبه، ۳۰ نوامبر، در بیانیهای که در صفحهٔ ایکس خود منتشر کرده، گفته است که این تبعهٔ افغان در یک ویدیو در شبکهٔ اجتماعی تیک تاک تهدید کرده بود که با ساخت بمب، یک ساختمان را در منطقهٔ فورتوُرت ایالت تگزاس منفجر میکند. این وزارت افزوده است که محمد داوود الکوزی روز سهشنبهٔ هفتهٔ گذشته یک روز پیش از آنکه رحمانالله لکنوال، تبعهٔ دیگر افغانستان، در واشنگتندیسی بر دو عضو گارد ملی امریکا تیراندازی کند، از سوی پولیس فدرال (افبیآی) بازداشت شده بود. چهارشنبهٔ هفتهٔ گذشته، رحمانالله لکنوال، تبعهٔ افغان، در نزدیکی قصرسفید در واشنگتن بر سربازان گارد ملی امریکا حمله کرد؛ حملهای که در نتیجهٔ آن دو سرباز زخمی شدند و یکی از این سربازان که زن بود بعداً به دلیل جراحتهای شدید جان باخت.
|
01.12.2025 صدای آلمان |
01.12.2025 دویچه ویلی د واشنګټن د بريد تورن کس کلونه د روانې ګډوډۍ سره تېر کړي وو. هغه به کله اوږده موده په توره انزوا کې تېروله او کله به يې ناڅاپې موټر کې اوږده سفرونه کول. د هغه وضعه دومره خرابه شوې وه چې یوه ټولنیز فعال د مرستې لپاره د کډوالۍ د يوې ادارې سره اړيکه ونيوله او برېښناليکونه يې ورته ولېږل. دغه فعال وېره لرله چې لکڼوال به ځان ته زيان ورسوي. لکڼوال له خپلې مېرمنې او پنځو زامنو سره چې ټول د ۱۲ کلونو څخه د کم عمر دي، په بیلینګهم، واشنګټن کې مېشت شو. خو د ځايي يوې ټولنې د غړي په وینا له سختو ستونزو سره مخ و. د ټولنې دغه غړی هغه کس دی چې د امریکا د کډوالو او کډوالو د کمیټې ته استول شوې ایمیلونه یې شریک کړي دي. زیاتېدونکي خبرداريد اسوشیټېډ پرېس په لاس ورغلو ایمیلونو کې د رحمانالله لکڼوال په اړه زیاتېدونکي خبرداري ښکاري. له ایمیلونو څخه څرګنده شوې چې لکڼوال د ادغام په هڅه کې و. خو ثابت کار یې نه شو ساتلی او نه د انګلیسي کورسونو پابند پاتې کېده، په داسې حال کې چې د «تورو انزوا دورو او بېپروا سفرونو» ترمنځ بدلېده. کله ناکله به هغه په خپل «تیاره شوې کوټې کې اونۍ تېرولې، له هېڅ چا سره به یې خبرې نه کولې، نه له خپلې ښځې او نه له خوږو اولادونو سره.» په ۲۰۲۳ کال کې یو وخت کورنۍ د څو میاشتو د کرايي له نه ورکولو وروسته د ایستلو له خطر سره مخ شوه. نور ولولۍ: په واشنگټن کې د فېرونو پېښه د افغانانو د پراخې اندیښنې سبب سوې ده د ويسټ ورجينيا د ملي ګارډ غړې ۲۰ کلنه سارا بکستروم او ۲۴ کلن سټېف سرجنټ اندرو وولف په هغه څه کې سخت ټپيان شول چې چارواکو د کمین برید وباله. بکستروم په دا بله ورځ د ټپونو له امله ساه ورکړه. پلټونکي لا هم د برید د انګېزې معلومولو هڅه کوي. لکڼوال چې ۲۹ کلن دی، اوس د لومړۍ درجې د قتل په تور تورن شوی. هغه په ۲۰۲۱ کال کې د «اوپريشن الایز وېلکم» نومې پروګرام له لارې امریکا ته داخل شوی و. دا هغه پروګرام و چې په ترڅ کې يې له افغانستان څخه د امریکا له وتلو وروسته لسونه زره افغانان له افغانستان څخه تخليه او مېشت کړي وو.
|
30.11.2025 روزنامه هشت صبح زارهای هوش مصنوعی نقش مهمی در افزایش خرید آنلاین امریکاییها در جمعه سیاه ایفا کرده و سبب شده است خریداران از فروشگاههای پر ازدحام دوری کرده و با کمک چتباتها قیمتها را مقایسه و تخفیفها را دریافت کنند. رویترز شنبهشب، ۲۹ نوامبر، گزارش داده است که خرید آنلاین در بزرگترین روز فروش سال به رقم بیسابقه ۱۱.۸ میلیارد دالر رسیده که نسبت به سال گذشته ۹.۱ درصد افزایش دارد. بر اساس گزارش، هوش مصنوعی سبب شکلگیری ۱۴.۲ میلیارد دالر فروش آنلاین جهانی در جمعه سیاه شده که سه میلیارد دالر آن در امریکا بوده است. بر بنیاد گزارش، حجم سفارشها در مجموع یک درصد کاهش یافته و متوسط قیمت فروش هفت درصد افزایش یافته است. جمعه سیاه، پس از جشن روز شکرگزاری در امریکا، بزرگترین رویداد خرید سال در این کشور است و میلیونها خریدار برای استفاده از تخفیفها و پیشنهادهای ویژه به فروشگاهها و سایتهای آنلاین مراجعه میکنند.
|
30.11.2025 بی بی سی د پاکستان پوځ رسنیز دفتر (ای اېس پي ار) مشر ډګر جنرال احمد شریف ادعا کړې، چې افغانستان کې د ترهګرو پټنځایونه دي او د القاعده او داعش په ګډون د ترهګرو ډلو مشران همالته دي، 'د طالبانو له رژیمه غواړو، چې ترهګرو ته د اسانتیاوو له چمتو کولو باید ډډه وکړي.' د ای اېس پي ار مشر دا څرګندونې د روانې نومبر میاشتې پر ۲۵مه له یو شمېر خبریالانو سره خبرو کې کړې، خو بشپړې څرګندونې یې د نومبر پر ۲۸مه رسنیو ته رسېدلي. احمد شریف وايي، د طالبانو په هغه ادعا کې هېڅ منطق نه شته، چې تحریک طالبان پاکستانیان دي چې هلته کډوال شوي او په خبره یې که هغوی پاکستانیان دي، نو باید پاکستان ته وسپارل شي. نوموړی زیاتوي: "دا څنګه مېلمانه دي، چې له وسلو سره پاکستان ته راځي او ترهګري کوي." جنرال احمد شریف ادعا وکړه، چې په، " افغانستان کې د ترهګرو پټنځایونه او د القاعده او داعش په ګډون د ترهګرو ډلو مشران شته، چې له افغانستانه وسلې او پیسې ترلاسه کوي او د پاکستان پر ضد یې کاروي." د پاکستاني پوځ ویاند زیاتوي: "موږ د افغانستان پر وړاندې ټول ثبوتونه کېښودل، چې دوی یې له پامه نه شي غورځولی، پاکستان د طالبانو له رژیمه غواړي، چې د تائید وړ یوه میکانیزم پر بنسټ هوکړه وکړي." نوموړي دغه راز وویل، په پاکستان کې د ځانمرګو بریدونو لپاره له هغو ګاډو کار اخیستل کېږي، چې په وینا یې د ګمرکي مالیو له ورکولو پرته ګرځي او د پوښتنې په انداز یې وویل: "داسې لکونه نان کسټم پیډ (له ګمرکي مالیې ورکولو پرته اخیستل شوي ګاډي) په صوبه کې ګرځي، نو مخنیوی یې د چا کار دی؟ په سرحدي سیمو کې د سیاسي ترهګرۍ او جرم ترمنځ یو پیاوړی پیوستون شته." د پاکستاني پوځ ویاند ادعا کوي، چې د روان کال اوږدو کې تر اوسه "یو زر ۸۷۳ ترهګر وژل شوي، چې ۱۳۶ افغان وګړي هم پکې شامل دي."
|
30.11.2025 دآزادی رادیو د امریکا بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ، چې افغان پاسپورټ لرونکو ته یې د ویزو ورکول ځنډولي دي. د دغه وزارت له لوري په خپور شوي بیان کې راغلي چې دا قدم د امریکا د ملي امنیت او عامه خوندیتوب د ساتنې لپاره اخیستل شوې دی. د امریکا په واشنګټن ډي سي کې د دې هیواد د ملي ګارډ په دوه سرتیرو د یو افغان وګړي تر حملې وروسته د امریکا د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړې، افغان پاسپورټ لرونکو ته یې د ویزې ورکول ځنډولي دي. د دغه وزارت له لوري په خپور شوي بیان کې چې نن شنبه د نومبر ۲۹ مه د دې وزارت په اېکس پاڼه خپور شوی راغلي چې دا قدم د امریکا د ملي امنیت او عامه خوندیتوب د ساتنې لپاره شوی دی. په همدې حال کې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د قونسلي برخې په رسمي ویب پاڼه په یو بیان کې راغلي چې د روانې نومبر له ۲۷ مې وروسته د افغان ځانګړې کډوالۍ ویزې (SIV)په ګډون ټولو افغان پاسپورت لرونکو ته تر بلې خبرتیا پورې د ویزو صادرول ځنډول شوي دي، خو په بیان کې راغلي چې د روان کال د ډیسمبر تر ۳۱ مې لا هم په شرايطو برابر کسان کولای شي د SIV کیسونو لپاره خپل اسناد جمع کړي. خو د ویزو د ځنډېدو اعلان په پاکستان کې میشت د ایس اي وي ګڼ کیس لرونکي اندېښمن کړي. دوی غوښتنه کوي چې امریکا دې د یو فرد سزا ټولو ته نه ورکوي. ډېر د اندېښنې وړ ځکه دی چې موږ لا له وړاندې په پاکستان کې له نامعلوم برخلیک سره مخ یو
د پاکستان په اسلام اباد مې میشت د ایس ای وي یو افغان کیس لرونکي چې نه یې غوښتل په راپور کې یې نوم خپور شي نن شنبه د نومبر ۲۹ ازادي رادي راډيو ته وویل چې له تېرو څلورو کلونو راهیسي له خپلې درې کسیزې کورنۍ سره یو ځای د امریکا ویزو ته منتظر دی. "د ټولو افغان کیس لرونکو د کیسونو ځنډول ډېر د اندېښنې وړ ځکه دی چې موږ لا له وړاندې په پاکستان کې له نامعلوم برخلیک سره مخ یو، او له دې وروسته به د بې برخلیکي دا کیسه به نوره هم اوږدیږي، د فرد سزا ټول ملت ته ورکول دا نه قانوني عمل دی او نه اصولي پرېکړه ده." په همدې هیواد کې یو بل میشت د ایس اي وي افغان کیس لرونکي هم ورته اندېښنه وښوده او غوښتنه یې وکړه چې دوی په افغانستان کې د امریکا د موجودیت پر مهال د هغه هیواد له سرتیرو سره د ترهګرۍ په وړاندې په لومړۍ کرښه کې همکاري کړې ده.
|
30.11.2025 رادیو آزادی هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان «یوناما» در پنجمین روز کمپاین شانزده روزه محو خشونت علیه زنان، تأکید کرده است که زنان افغان باید بار دیگر حق حضور خود را در جامعه بدست آورند. «یوناما» روز شنبه ۲۹ نوامبر در صفحهٔ فیسبوک خود افزوده که وقتی زنان در انزوا نگهداشته شوند، هیچ جامعهای نمیتواند به قلههای پیشرفت دست پیدا کند. کمپاین ۱۶ روزه محو خشونت علیه زنان هر سال در جهان از ۲۵ نوامبر تا ۱۰ دسمبر برگزار میشود که امسال با هشتگ #StandWithAfghanWomen از سوی یوناما نیز همراهی میشود. یوناما به ادامهٔ شعارهای خود همچنین افزوده است که وقتی زنان نتوانند کار کنند، خانوادهها بیشتر به فقر فرو میروند. شماری از زنان که پس از حاکمیت دوبارهٔ حکومت طالبان در افغانستان به دلیل محدودیتهای وضع شده از سوی طالبان وظایفشان را از دست دادهاند، میگویند در وضعیت دشوار شب و روزشان را سپری میکنند. یاسمین در کابل که در یک ادارهٔ غیردولتی کار میکرد میگوید که سرپرستی خانوادهٔ شش نفرهٔ خود را به عهده دارد. نانآور فامیل بودم فعلاً بیکار هستم دو یتیم برادرم، خانم برادرم و همشیرههایم است که من کار میکردم و روزگار را پیش میبردیم، همه چیزی که بود را هم مصرف کردیم فعلاً صبر خدا کرده زندگی را به ناکامی پیش میبریم،
او به رادیو آزادی گفت: «من نانآور فامیل بودم فعلاً بیکار هستم دو یتیم برادرم، خانم برادرم و همشیرههایم است که من کار میکردم و روزگار را پیش میبردیم، همه چیزی که بود را هم مصرف کردیم فعلاً صبر خدا کرده زندگی را به ناکامی پیش میبریم، اگرچه به معاش بلند کار کردیم، اما حالا به صد افغانی هم کار پیدا شود کار میکنم اما نیست.» مرسل، بانوی دیگر کارمند پیشین وزارت اقتصاد حکومت طالبان نیز که اکنون خانهنشین شده است، شکایت مشابه دارد. «فعلاً مشکلات اقتصادی ما بسیار زیاد شده است، مشکلاتی که به دلیل محرومیت ما از کار در شرایط فعلی پیش آمده است، در برابرش خود را ناتوان احساس میکنم. در چهار سال هر چیزی که داشتیم مصرف کردیم، فعلاً در کل از افغانستان ناامید شدیم.»
|
30.11.2025 صدای آلمان |
30.11.2025 دویچه ویلی د آلمان حکومت تېره ورځ په داسې حال کې ۷۱ نور افغانان له پاکستانه راانتقال کړل چې د امریکا حکومت د نیویارک د چهارشنبې ورځې (د ۲۰۲۵ کال د نوامبر ۲۶مه نېټه) مرګوني برید وروسته د ټولو افغانانو د مهاجرت دوسیې درولي دي. د آلمان د کورنیو چارو وزارت یو ویاند د جمعې په ورځ وويل چې دغه ۷۱ افغانان په الوتکو کې د پاکستان له پلازمېنې اسلام آباده د برلین او هانوفر ښارونه ته رسېدلي دي. ویاند وویل چې دغه افغانان د آلمان د منل کېدو فدرالي پروګرام له لارې راانتقال شوي دي. سربېره پر دې چې صدراعظم فریدریش مېرڅ د مهاجرو شمېر د کمولو له پاره مبارزه کوي، خو د هغه په حکومت کې د ژمنه شوو افغانانو انتقال ادامه لري. د می میاشت راپدېخوا چې د مېرڅ په مشرۍ د آلمان نوی فدرالي حکومت خپل کار پیل کړی، دا لسمه ډله افغانان دي چې د یادو پروګرامونو په چوکاټ کې آلمان ته راانتقاليږي. د کورنیو چارو وزارت ویاند زیاته کړه چې دغو ټولو ۷۱ کسانو هېواد ته د داخلېدو قانوني ژمنې ترلاسه او د منل کېدو او د امنيتي چک اپ ټول مراحل ېې بشپړ شوي دي. لا هم په حدود د ۱۹۰۰ نور افغانان په دې هيله د انتظار ژوند تېروي چې د آلمان د منل کېدو مختلفو پروګرامونو له لارې آلمان ته انتقال شي.
|
29.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: کمیته دفاع بریتانیا متن شهادت فردی را نشر کرده است که نخستین بار نشت اطلاعات بازنشستهگان افغان ا شناسایی کرده و وزارت دفاع را مطلع ساخته بود. این کمیته روز جمعه، ۷ قوس، اعلام کرده «شخص الف»، که هویتش افشا نشده، پس از درز اطلاعات، مقامهای بریتانیا را هشدار داده، اما با دستور قضایی فوقالعادهای روبهرو شده که او را از هرگونه صحبت یا تایید موضوع منع کرده است. شخص الف توضیح داده که در سال ۲۰۲۱ و هنگام سقوط کابل، در کمک به نیروهای امنیتی سابق افغانستان و خانوادههایشان مشارکت داشته و ابتدا در امور اداری و سپس در رسیدهگی به پروندهها در شبکه گستردهای از واحدها فعالیت کرده است. او گفته است درز اطلاعات زمانی آشکار شد که یک خانواده تحت حمایت او، اطلاعات حساس را بهطور ناشناس در فیسبوک مشاهده کردند. این شاهد افزوده که پس از اطلاعرسانی اولیه به مقامهای دولتی، هیچ پاسخ فوری دریافت نکرده و هفتهها بعد در جلسهای غیرمنتظره با دستور قضایی فوقالعاده مواجه شده است. بر بنیاد گزارش، نمایندهگان مجلس بررسی کردند که چگونه این نشت اطلاعات میتواند جان افغانهایی را که جزییاتشان در فایلهای افشا شده آمده بود، تهدید کند. شخص الف گفته است که پس از برداشته شدن دستور قضایی، بیش از پنج هزار پیام دریافت کرده و همه افغانها دچار وحشت شده بودند. کمیته دفاع اعلام کرده است که تحقیقات خود را ادامه میدهد و جلسه عمومی برای ارایه شواهد در ۹ دسامبر برگزار خواهد شد. این افشای گسترده دادهها در فبروری
|
29.11.2025 بی بی سی د طالبانو حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت وایي، یوه افغان شرکت له یوې هندۍ کمپنۍ سره د درملو سکتور کې د ۱۰۰ میلیون ډالرو په ارزښت هوکړهلیک لاسلیک کړی دی. دا هوکړه د متحدو عربي اماراتو په دوبۍ کې د افغانستان کونسلګرۍ ودانۍ کې د افغان روفي نړیوال ګروپ شرکت او د هند د زایدوس لایفساینسز ترمنځ لاسلیک شوې. د طالبانو حکومت د سودګرۍ وزارت په اعلامیه کې راغلي، "ټاکل شوې په لومړیو کې دغه هندی شرکت خپل تولیدي درمل افغانستان ته صادر او یو څه وخت وروسته د دغه شرکت څانګه افغانستان ته انتقال او د درملو تولید پيل کړي." دا هوکړه هند ته د طالبانو حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي په مشرۍ د یوه پلاوي له سفر وروسته کېږي. د طالبانو د سوداګرۍ وزارت اعلامیه وایي، د هغه سفر پر مهال د هند له دولتي چارواکو او خصوصي سکتور سره افغانستان کې په ځانګړې توګه د درملو برخه کې پانګونې په تړاو مفصلې خبرې شوې وې. زایدوس لایفساینسز د درملو برخه کې د هند یو ستر سهامي شرکت دی. دا شرکت وایي، د درملو صنعت کې د هند په کچه څلورم ځای لري، مرکزي دفتر یې په احمد اباد کې دی خو د هند پر پېنځو نورو ایالتونو ګجرات، مهاراشترا، ګوا، هماچل پرادېش او سکم سربېره په متحدو ایالتونو او برازیل کې هم څېړنیز تاسیسات او تولید ځایونه لري.
|
29.11.2025 دآزادی رادیو پاکستاني پولیسو د سې شنبې په سهار یوه بجه « دنومبر په ۲۵مه» په ارجنتینا پارک، هغه ځای چې افغان کډوالو په خیمو کې په کې یې ژوند کاوه، چاپه ووهله او ډیری یې ونیول او حاجي کمپ ته یې ولیږدول. سلیمان د تېر جمهوري حکومت له پخوانیو پوځیانو دی چې د سې شنبې په سهار «د نومبر په ۲۵مه» د اسلام اباد په «ارجنتینا» پارک کې د پاکستاني پولیسو له خوا د افغان کډوالو له یوې ډلې سره یوځای ونیول شو او افغانستان ته واستول شو. نوموړي د جمعې په ورځ «د نومبر په ۲۸مه» ازادي راډیو ته وویل، دی د امنیتي ګواښونو له ویرې له افغانستانه وتلی و، خو اوس چې بیرته افغانستان ته شړل شوی، له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ او خپلې شپې، ورځې په ویره کې تیروي: "زه خپله له خپلې کورنۍ سره راډیپورت شوم، زموږ ژوند له خطر سره مخ دی او اوس یو نا معلوم ځای کې ژوند کوو، د خطر احساس کوو، خو «یو ان اچ سي ار» او د بشري حقونو ادارو موږ سره هېڅ مرسته ونه کړه." د پاکستان په اسلام اباد کې د «ارجنتینا» پارک د کډوالو له ډلې بله ایستل شوې یوه ښځینه افغان مدني فعاله چې د موضوع د حساسیت له امله یې نه غوښتل نوم یې په راپور کې خپور شي، وايي چې په حاجي کمپ کې یې ډېرې ستونزې وګاللې او اوس په افغانستان کې د یوې ملګرې په کور کې په خورا سخت حالت کې ژوند کوي: "له یوې ورځې زیات وخت زه او ماشومان مې وږي تږي پاتې وو، وروسته چې دلته افغانستان ته راغلو نه مو د تلو ځای درلود او نه مو کولای شول کوم کار وکړو، یوه بله نجلۍ هم موږ سره راډیپورت شوې ده، کورنۍ یې نشته، درې خویندې یې اسلام اباد کې پاتې دي، دا نجلۍ یې موږ ځان سره راوستله، دا چې ځوانه نجلۍ وه وېرېده چې یوازې پاتې شي." په ورته وخت کې، یو شمیر هغه کورنۍ چې د اسلام اباد په «ارجنتینا» پارک کې له پولیسو تښتیدلي او لاهم په پاکستان کې ژوند کوي، د خپل وضعیت په اړه اندیښمن دي. یوې بې سرپرسته ښځې او مدني فعالې چې نه یې غوښتل نوم یې په راپور کې خپور شي، ازادي راډیو ته یې وویل: "هره شېبه د ایستلو له خطر سره مخ یو، نه خوراک او نه پوښاک ته څه لرو، در په دره یوه ځوانه ښځه له څلورو کوچنیو ماشومانو سره پر سړکونو شپې ورځې تېروم، فعلاً حیران پاتې یو چې څه وکړو، موږ کې مدني فعالان او پخواني پوځیان هم وو چې ټول یې افغانستان ته ډیپورت کړل."
|
29.11.2025 رادیو آزادی پس از حملۀ روز چهارشنبه یک شهروند مظنون افغان به دو عضو گارد ملی امریکا در نزدیکی کاخ سفید در واشنگتن دیسی، حکومت امریکا اعلام کرده که گرینکارتها یا اقامت دایمی شهروندان «کشورهای مورد نگرانی» را به گونه "کامل و سختگیرانه" بازنگری میکند. جوزف اَدلو، رئیس ادارهٔ خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده امریکا، ناوقت روز پنجشنبه «۲۷ نوامبر» در صفحه اکس "تویتر سابق" خود نوشته است که این تصمیم را پس از این رویداد و به دستور دونالد ترمپ رئیس جمهور امریکا، اتخاذ کردهاست. جوزوف ادلو نوشته که این بازنگری شامل تمام دارندهگان "گرینکارت" از کشورهایی خواهد بود که از سوی حکومت ترامپ به عنوان "کشورهای مورد نگرانی" معرفی شده بودند. هرچند ازین کشورها نام برده نشده، اما شامل کشورهایی میشوند که در ماه جون امسال از سوی رئیس جمهور ترمپ، ورود شهروندانشان به این کشور ممنوع شده بود
این کشورها شامل شهروندان افغانستان، کیوبا، هائیتی، ایران، سومالیا و ونزوئلا بودند. این اقدام شماری از افغانهای بدون اسناد، دارندهگان گرینکارت و افغانهایی که در انتظار انتقالشان به امریکا بودند، را به شدت نگران کردهاست. یکی از افغانها ساکن شهر کرولیس در ایالت اورگن امریکا که نخواست به دلیل حساسیت موضوع ناماش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت که در نوامبر ۲۰۲۴ همراه خانواده شش نفرهاش از طریق برنامه اسکان مجدد وارد امریکا شده و هنوز مدارک اقامت دایمی دریافت نکردهاست: "متأسفانه هنوز هیچ اسنادی نگرفتهایم. پس از این حادثه خیلی نگران شدهایم، چون تا هنوز گرینکارت خود را بدست نیاوردیم و حتی حمایت غذایی هم نداریم. وقتی بیرون میرویم، با نگاه متفاوت امریکاییها روبهرو میشویم که شرمآور است و این خود آغاز آسیبپذیری ماست. میترسیم پس از این نفرت نسبت به پناهندهگان بیشتر شود و خدماتی که نیاز داریم کاهش پیدا کند. این وضعیت مانند ما افرادی را که تازه وارد امریکا شدهاند به شدت تحت تاثیر قرار دادهاست." مشعل شیرالله قیومی، یک افغان ساکن ایالت نبراسکای امریکا که در سال ۲۰۲۱ به طور قانونی وارد امریکا شده و با نیروهای امریکایی همکاری کرده و گرینکارت هم دارد، هرچند بازنگری گرینکارتها را نگرانکننده نمیداند، اما آن را ضیاع وقت و سبب ایجاد مشکلات اجتماعی میخواند: "جرم فردی است، همه افغانها یکسان نیستند.افکار متفاوت دارند، اکثر کسانیکه اینجا آورده شدهاند، بخاطری است که با امریکا کار کردهاند. همه از بررسیها گذشته ایم. اگر مدارک ما را دوباره بررسی کنند، من آمادهام، چون در افغانستان با آنها کار کردهایم و اسناد داریم، اما نگرانی این است که این کار ضیاع وقت است، چون همه پروسس شده ایم و ماهها منتظر بودهایم. نگرانی دیگر این است که روند ورود دیگر افغانها متوقف شده که برای ما نگرانکننده است، چون بسیاری از خواهران و برادران ما در کشورهای دیگر گیر ماندهاند."
|
29.11.2025 صدای آلمان |
29.11.2025 دویچه ویلی د امريکا متحده ايالاتو ولسمشر دونالد ترمپ د پنجشنبې په روځ (۲۰۲۵م کال د نوامبر ۲۷) وويل چي مهاجرت به له هغو هيوادونو څخه چي هغه يې «د دريمي نړۍ هيوادونه» بولي، بند کړي. ترمپ په هغه پست کي چي د شپې په وروستيو کي يې په خپل ټولنيز پلتفرم «تروت سوشل» کي خپور کړ، له اقتصادي پلوه مخ پر ودي هيوادونو له پاره يې يوه پخوانۍ او توهينونکې اصطلاح کارولې ده «زه به د دريمي نړۍ له ټولو هيوادونو څخه مهاجرت په دايمي ډول بند کړم، ترڅو د امريکا متحده ايالاتو سيستم په بشپړ ډول روغ سي.» ترمپ دغه راز ليکلي دي چي «هر هغه څوک به ليري کړي چي د امريکا له پاره خالصه شتمني نه وي» او «ټولو هغو ته به چي زموږ د هيواد اتباع نه دي ټولي فدرالي کټي او سبسايډۍ ختمي کړي، هغه کډوال چي کورنۍ ارامتيا ته زيان رسوي له تابعيت څخه محروم کړي او هر هغه بهرنی وګړی چي د ټولني مالي بار، امنيت ته خطر يا د لوېديځ له تمدن سره مطابقت نه لري، اخراج کړي.» ترمپ ليکلي چي په دې کي د هغو افغانانو له پاره د ويزې ځانګړی پروګرام هم شامل دی چي د طالبانو له واک ته رسېدو دمخه يې په افغانستان کي له امریکا متحده ايالاتو سره کار کړی دی.
د واشنګټن تر بريد وروسته د بشپړي بررسۍ امردغه پوستونه چي په امريکا کي د «تنکس ګيوينګ» رخصتۍ په ورځ ليکل سوي دي، له هغه وروسته خپريږي چي د ترمپ ادارې په واشنګټن کي د امریکا د ملي ګارد پر دوو غړيو باندي د بريد په تعقيب له ۱۹ هيوادونو څخه ورغليو کډوالو د دايمي استوګني حالت د بشپړي بررسۍ امر وکړ. يو افغان چي په افغانستان کي يې له امريکايي ځواکونو او استخباراتي ادارو سره کار کړی وو او په ۲۰۲۱م کال کي امریکا ته تللی وو، د چهارشنبې په ورځ سپيني ماڼۍ ته نږدې پر امنيتي کسانو د ډزو په ارتباط نيول سوی دی.د دغو ډزو په پايله کې د امريکا د ملي ګارډ دوه غړي سخت ټپيان سوي ول چې يوې شلن کلنې عسکرې ساره. بي ژوند له لاسه ورکړی دی او د بل روغتيايي وضعيت ډېر حساس دی.
|
28.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: شورای هماهنگی مأموریتهای دیپلماتیک و کنسولی جمهوری اسلامی افغانستان با انتشار بیانیهای، حمله اخیر علیه اعضای گارد ملی ایالات متحده در واشنگتن دیسی را محکوم و آن را اقدامی «کاملاً غیرقابل توجیه» توصیف کرد. این شورا روز پنجشنبه، ۶ قوس، در بیانیه خود تأکید کرده است که «اقدام یک فرد واحد نباید به عنوان نماینده ملت افغانستان تعبیر شود.» شورای هماهنگی دیپلماتها همچنین از میراث صلحطلبانه و آزادیخواهانه مردم افغانستان یادآوری کرده و تأکید کرده است که هیچ نوع خشونت فردی یا گروهی نمیتواند به این ارزشها پیوند داده شود. در بیانیه آمده است که شمار زیادی از شهروندان افغانستان بهدلیل فشار و آزار طالبان و عمل نکردن این گروه به تعهدات توافقنامه دوحه، مجبور به ترک کشور شدهاند. شورای هماهنگی مأموریتهای دیپلماتیک همچنین هشدار داده که شهروندان معمولی همچنان در معرض خطر بوده و با چالشهای جدی روبهرو هستند و نیاز فوری به حمایت بینالمللی و برنامههای اسکان مجدد دارند. این شورا در پایان از همکاری دو دهه گذشته افغانستان و ایالات متحده در مبارزه با تروریسم بینالمللی قدردانی کرده و نقش مهم این همکاری را در حفاظت از امنیت و کرامت انسانها یادآوری کرده است.
|
28.11.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Reuters د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ وویل، د ملي ګارډ له هغو دوو غړو یوه یې چې د چهارشنبې په ورځ په واشنګټن ډيسي کې په ډزو ویشتل شوي وو، ساه ورکړه. ۲۰ کلنه سارا بیکسټروم د ټپونو له امله مړه شوې ده. ټرمپ دا خبر د پنجشنبې په ورځ تایید کړ. دویم ټپي شوی د نیشنل ګارډ غړی، ۲۴ کلن اندریو وولف دی چې اوس هم په ډېر خراب حالت کې دی، چارواکو د پنجشنبې سهار وویل. ټرمپ د شکرانې په مناسبت له امریکایي ځواکونو سره د خبرو پر مهال د بیکسټروم مړینه تایید کړه. هغه وویل: "د لوېدیځې ورجینیا سارا بیکسټروم چې موږ یې په اړه غږېدو، ډېره درنه، ځوانه او فوقالعاده نجلۍ وه... هغه اوس مړه ده، نور له موږ سره نه شته". ټرمپ زیاته کړه بل ټپي عسکر وولف "د ژوندي پاتې کېدو مبارزه کوي". د عدلیې وزیرې پم بونډي له ډزو وروسته فاکس نیوز ته وویل، بیکسټروم په شکرانې رخصتي کې د رضاکارانه دندې لپاره پلازمېنې واشنګټن ته تللې وه. د لوېدیځې ورجینیا سناتور جیم جسټس وویل د بیکسټروم د مړینې په اورېدو "بېخي غمجن" شوی دی.
|
28.11.2025 دآزادی رادیو د پاکستان تحریک انصاف ګوند د خپل زنداني مشر عمران خان روغتیا ته ژوره اندیښنه څرګنده کړه. د دې ګوند مشران وروسته تر دې اندیښمن شوې دي چې له یوې مودې راهیسې د راولپنډۍ په اډیاله زندان کې د عمران خان لیدو ته خلک نه ورپریږدي. په خواله رسنیو کې د عمران خان د مرګ او ژوند په اړه بیلابیلې اوازې خپرې شوې دي. د پاکستان تحریک انصاف ګوند د نومبر په اووه ویشتمه د خپل زنداني مشر عمران خان د لیدو غوښتنه وکړه. د تحریک انصاف ګوند جګپوړي غړي وایي چې دوی د عمران خان صحت ته اندیښمن دي، ځکه چې له شاوخوا درې اونیو راهیسې نه د ده د کورنیو غړیو او نه هم وکیلانو ته اجازه ورکړل شوې ده چې هغه وویني. عمران خان له څه باندې دوو کلونو راهیسې د فساد د یوشمیر تورونو له امله په څوارلس کاله بند محکوم دی. عمران خان دا تورونه بې بنسټه ګڼي او وایي چې پوځ د دې لپاره په فساد تورن کړی دی چې دی له سیاسته په شا شي. د پاکستان تحریک انصاف وویل چې د نومبر له څلورمې راهیسې هیچا عمران خان نه دی لیدلی او نه دوی ته له هغه سره د لیدو د بندیز په اړه توضحیات ورکړل شوې دي. د تحریک انصاف ګوند ویاند زلفي بخاري رویټرز اژانس ته وویل، د عمران خان روغتیا ته دوی اندیښمن دی او د هغه انزوا هم اندیښمن کړې دي. ښاغلي بخاري زیاته کړه چې حکومت باید سمدستي د عمران خان د کورنۍ غړي پریږدي چې په زندان کې د هغه لیدو ته ورشي. د عمران خان د کورنۍ او ګوند غړیو په دې وروستیو کې په راولپنډۍ کې د ایډیاله زندان مخې ته مظاهرې وکړې او له عمران خان سره یې د لیدو غوښتنې وکړې. د تحریک انصاف ګوند ویاند وویل چې بیا به هم د ایډیاله زندان ته ورشي چې پر چارواکو فشار زیات کړي او پریږدي چې دوی له خپل مشر سره وګوري. د زندان د قوانینو له مخې باید لږ تر لږه په اونۍ کې یو ځل د عمران خان د لیدو اجازه ورکړل شي، خو چارواکي یې د ځینو شرایطو له مخې د دې اجازې مخه نیولی شي. تحریک انصاف ګوند وایي، داسې اونۍ اونۍ تیرې شوې دي چې څوک یې نه دې ورپرې ایښي چې له عمران خان سره په زندان کې ملاقات وکړي. ځایي رسنیو راپور ورکړی چې ښایي ۷۳ کلن عمران خان یو بل زندان ته چې امنیت یې سخت نیول شوی وي، انتقال شي چې په دې ډول به د هغه د لیدو امکانات نور هم سخته شي.
|
28.11.2025 رادیو آزادی کمیشنری عالی سازمان ملل متحد (یو ان اچ سی آر) میگوید با فرارسیدن زمستان و سرد شدن هوا، هزاران مهاجر افغان تحت فشارهای فزاینده، باوجود وضعیت وخیم حقوق بشری و انسانی در افغانستان، به کشور بازمیگردند. این سازمان در اعلامیهای که روز پنجشنبه، ۲۷ نوامبر در ویبسایت خود منتشر نموده، به نقل از فیلیپا کاندلر، نمایندهٔ یو ان اچ سی آر در پاکستان افزوده است که در سال ۲۰۲۵ بیش از یک میلیون افغان از پاکستان به افغانستان برگشتهاند. به گفتهٔ او در شرایط مناسب، این یک موضوع برای تجلیل میبود، اما در وضعیت کنونی، این بازگشتها نگرانی ایجاد میکند نه راهحل. این سازمان در ادامه هشدار داده است که با سرد شدن هوا و کمبود جدی منابع، فاصله میان نیازها و امکانات بهسرعت در حال افزایش است و اگر بازگشتکنندگان نتوانند دوباره بهخوبی ادغام شوند، مهاجرت دوبارهٔ آنان اجتنابناپذیر خواهد بود. در اعلامیه با اشاره به وضعیت وخیم اقتصادی افغانستان آمده است که برای حمایت از خانوادههای آسیبپذیر بازگشتکنندگان، به حداقل ۳۵ میلیون دالر نیاز است. در عین حال، برنامهٔ توسعهای سازمان ملل متحد (یو ان دی پی) نیز از نبود کمکهای لازم برای بازگشتکنندگان ابراز نگرانی کرده است. این اداره به تاریخ ۲۷ نوامبر در شبکهٔ ایکس نوشته است که با کاهش کمکها در افغانستان، بیش از ۶۰ درصد از خانوادههای بازگشته در سال گذشته هیچ کمک بینالمللی دریافت نکردهاند.
|
28.11.2025 صدای آلمان دفترهماهنگی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد ( اوچا) در گزارش تازهای اعلام کرده است که بهدلیل مداخلات گوناگون اداره طالبان ۶۰ فعالیت بشردوستانه در ماه اکتوبر در سراسر افغانستان بهطور موقت متوقف شده است. اوچا در این گزارش که ناوقت روز پنج شنبه منتشر کرده، گفته است که این محدودیتها کمک به بخشهای امنیت غذایی، حفاظت، دسترسی به آب و خدمات صحی را متاثر کرده است. در این گزارش آمده است که شرکای بشردوستانه این سازمان در ماه اکتوبر ۸۴ رویداد محدودیت دسترسی به خدمات بشردوستانه را ثبت کردهاند. مداخله در فعالیت های بشردوستانهشایعترین انواع این محدودیتهای دسترسی به کمکها ، شامل مداخله در فعالیتهای بشردوستانه، خشونت علیه کارکنان، داراییها و تأسیسات بشردوستانه، محدودیتهای تردد در داخل این کشور و عملیات نظامی در مرزها بود که باعث توقف بعضی فعالیت ها شده است. به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید براساس این گزارش از جمله ۳۱ مورد محدودیت دسترسی در ولایت هرات، ۹ مورد در ننگرهار، ۷ مورد در قندهار، ۷ مورد در قندوز و شش مورد در ولایت کابل به ثبت رسیده است. بربنیاد آمار این گزارش از مجموع ۸۴ مورد محدودیت دسترسی، ۷۰ مورد مربوط به مداخله در عملیات بشردوستانه بوده است. این مداخلات شامل تأخیر در امضای تفاهمنامهها، دخالت در روند تدارکات و استخدام، مداخله مستقیم در اجرای برنامهها، درخواست فهرست کارکنان و دادههای حساس مانند فهرستهای توزیع و نظرسنجی و همچنین ادامه محدودیتها علیه زنان امدادگر میشود.
ادامه و شدت محدودیت برکارمندان زناین وضعیت دسترسی میلیونها نیازمند به کمکهای حیاتی را مختل کرده و نگرانی جدی سازمان های امدادی را برانگیخته است. این گزارش میافزاید که ممنوعیت سراسری فعالیت زنان امدادگر همچنان ادامه دارد و مانع حضور آنان در دفاتر و مشارکت در فعالیتهای بشردوستانه شده است. این محدودیتها همچنین دسترسی زنان نیازمند به کمکها و خدمات اساسی را بهشدت مختل کرده است. از مجموع موارد گزارششده، ۲۴ مورد به محدودیتهای جنسیتی مربوط میشود که عمدتاً بر کارکنان زن و زنان نیازمند تأثیر گذاشته است. این موارد شامل ممانعت از مشارکت زنان در ارزیابیها، حضور آنان در محلهای توزیع، اجرای ممنوعیتها علیه زنان و تهدید امدادگران زن، از جمله در ارتباط با رعایت پوشش میشود.
|
28.11.2025 دویچه ویلی په واشنگټن کې فېرونه او د امریکا د ملي گارډ د دوو سرتیرو ټپي کیدل له پراخو غبرگونونو سره مخامخ سوي دي. د امریکايی چارواکو د څرگندونو له مخې، د دغه برید عامل یو افغان تبعه دی چې په ۲۰۲۱ م کال کې واک ته د طالبانو له بیا رسیدو وروسته، امریکا ته انتقال سوی و. ددغه برید په نتیجه کې د امریکا د ملي گارډ دوه سرتیري سخت ټپیان سول. دغه پیښه د امریکا او نړۍ په رسنیو کې له پراخو غبرگونونو سره مخامخ سوه او ددغه هیواد ولسمشر، ډونالډ ترمپ د افغانستان دپخواني حکومت له سقوط وروسته، د افغانانو د انتقال له امله د امریکا پر پخواني ولسمشر، جو بایدن باندې سخت انتقاد وکړ. د امریکا متحده ایالاتو پخواني ولسمشر، بارک اوباما ددغې پیښې په غبرگون کې د ټولنیزو رسنيو په ايکس شبکه کې ولیکل:«زورزیاتی په امریکا کې ځای نه لري. زه او میشل د هغو سرتیرو له پاره چې نن په واشنگټن ډي سي کې د مرمیو تر هدف لاندې راغلل، دوعا کوو او له خواشینۍ ډکو شیبو کې د هغوی له کورنیو سره خپله خواخوږي څرگندوو.» د ۲۰۲۴ م کال په انتخاباتو کې د امریکا د ولسمشرۍ نوماندې، کامالا هېریس هم دغه اقدام غندلی او هغه یې د نه منلو وړ وباله. اړوندم موضوع: د امریکا یوې محکمې د افغانانو له پاره د لنډمهاله حفاظت لغوه کول مؤقتاً وځنډول هېریس پر خپله ایکس پاڼې ولیکل:«زه او داگ د ملي گارډ د هغو دوو سرتیرو له پاره چې د نن ورځې په پیل کې په واشنگټن کې د مرمیو هدف وگرځیدل، د هغوی د کورنیو او هغې ټولنې له پاره چې هغوی ورباندي گران دي، دوعا کوم. د زورزیاتيو هر ډول د منلو وړ نه دی او موږ ټول باید په گډه دغه پیښه وغندو.» د ډونالډ ترمپ مرستیال، جي ډي وینس هم د نوموړې پیښې په وړاندې غبرگون وښود. هغه پر ایکس ولیکل چې په ۲۰۲۱ م کال کې، امریکا ته د افغانانو له انتقالولو سره مخالف و. وینس ولیکل:«په یاد لرم چې په ۲۰۲۱ م کال کې مې له ارزونې پرته افغان پناه غوښتونکو د سیل په وړاندې د دروازې پر پرانیستلو انتقاد وکړ. دوستانو مې پیغام راولیږه او زه یې نژاد پالونکی وبللم. هغه وخت د توضیح ورکولو وخت و. هغوی باید زموږ په هیواد کې نه وای.» «د افغانانو ډله ایزه سزا غیرعادلانه ده»په عین حال کې، د افغانستان له پاره د ملگرو ملتو د بشري حقونو ځانگړي رپوټ ورکوونکي ، ریچارډ بنت په ایکس کې وویل چې د یوه کس د ترسره سوي عمل له امله باید ټولو افغانانو ته سزا ورنکړل سي.
|
27.11.2025 باختر ۸صبح، کابل: وزارت خارجه هند اعلام کرده که سفر نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت طالبان، به دهلی نو «موفق و سازنده» بوده و در جریان آن نشستهای متعدد با مقامهای بلندپایه هند برگزار شده است. رندهیر جیسوال، سخنگوی وزارت خارجه هند، شامگاه چهارشنبه، ۵ قوس، در یک نشست خبری گفته که دیدارهای انجامشده در جریان این سفر «نتایج بسیار خوبی» در پی داشته و بیانگر تعهد دو طرف برای گسترش همکاریهای تجاری و اقتصادی است. وزارت خارجه هند تاکید کرده که دهلینو به همکاری با طالبان برای تقویت مشارکت اقتصادی و ایجاد منافع پایدار برای مردم هر دو کشور متعهد است. بربنیاد اعلامیه وزارت خارجه هند، دو طرف توافق کردهاند که نمایندهگان تجاری در سفارتهایشان تعیین کنند و اتاق مشترک بازرگانی و صنایع را ایجاد نمایند. این سفر در حالی انجام شده که طالبان در تلاش هستند مسیرهای تازه تجارت منطقهای را فعال کنند. وزارت صنعت و تجارت طالبان پیشتر هدف این سفر را بررسی راههای استفاده از بندر چابهار و توسعه ترانزیت تجاری عنوان کرده بود.
|
27.11.2025 بی بی سی ه افغانستان کې د ملګرو ملتونو استازولۍ (یوناما) د افغانستان په خوست او کونړ ولایتونو کې هغو هوايي بریدونو ته غبرګون څرګند کړی، چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت چارواکو په وینا د پاکستان پوځ کړي دي. یوناما پر اېکس یوه پیغام کې د وړمې شپې دغو بریدونو مرګ ژوبلې په هکله ویلي، چې لږ تر لږه لس ملکي کسان پکې وژل شوي او شپږ نور ټپیان شوي دي. د یوناما په پیغام کې ویل شوي د دې هوايي بریدونو ډېری قربانیان ماشومان وو. په پیغام کې زیاته شوې: ''یوناما یو ځل بیا غوښتنه کوي، چې د ملکي خلکو خوندیتوب او ملکي خلکو ته د زیان اوښتیو مخنیوي لپاره باید نړیوال قانون ته درناوی وشي.'' له دې مخکې د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي و، دغه بریدونه د پاکستان پوځ کړي، چې دوی یې د افغانستان پر حریم تېری بولي او په وینا یې په مناسب وخت کې به لازم ځواب ورکړي. تېره ورځ بیا د پاکستان دولتي رسنیو راپور ورکړ، چې د پاکستان پوځ ویلي دوی هېڅکله هم ملکي وګړي نه په نښه کوي او نه هم بې له مخکې خبرتیا برید کوي. د سې شنبې پر ورځ له ځینو خبریالانو سره د خبرو پر مهال د پاکستان د پوځ ویاند جنرال احمد شریف چودري زیاته کړه: "د پاکستان هره پوځي کړنه په ښکاره اعلان کېږي."
|
27.11.2025 دآزادی رادیو په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمې استازولۍ د افغانستان په ختیځ کې وروستي هوایي بریدونه غندلي او له امنیت شورا څخه یې د پاکستان پر ضد د اقدام غوښتنه کړې ده. په ورته وخت کې د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکونکي له پاکستانه غوښتي چې د روغې جوړې خبرو ته دې ستون شي. د افغانستان په څو ختیځو ولایتونو کې د وروستیو هوايي حملو په اړه د غبرګونونو په دوام په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ د ملګرو ملتونو له امنیت شورا څخه په دې اړه د اقدام غوښتنه کړې ده. په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمې استازولۍ سرپرست نصیر احمد فایق پرون سې شنبه د نومبر ۲۵ مه په خپله اېکس پاڼه په یوه اعلامیه کې دا بریدونه غندلي او لیکلي یې دي چې امنیت شورا دې د نورو سرغړونو د مخنیوي لپاره اقدام وکړي. نوموړي دغه حملې د افغانستان د ځمکنۍ بشپړتیا، د ملګرو ملتونو د منشور او نړیوالو بشري قوانینو څخه سرغړونه بللې او لیکلي یې دي :"د بل هیواد د ځمکنۍ بشپړتیا څخه سرغړونه او په خپلو کورونو کې د ماشومانو وژل هیڅکله د ترهګرۍ په وړاندې مبارزه نه ده. " په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ ټینګار کړی چې په افغانستان او سیمه کې د تل پاتې سولې، امنیت او ثبات یوازینۍ حل لاره په دغه هیواد کې د عدالت، د قانون پر حاکمیت، د خلکو په ارادې او نړیوالو مکلفیتونو ته د بشپړ درناوي پر بنسټ د یو مسول، ټول شموله او حساب ورکونکي حکومت رامنځته کول دي. په همدې حال کې د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکونکي ریچارډ بېنټ ویلي د ملکي وګړو ساتنه مهمه ده او ښکیل اړخونه دې یو وار د خبرو میز ته راوګرځي او تاوتریخوالی دې بند دي. ریچارډ بېنیټ په خپله اېکس پاڼه په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د سیاسي استازولۍ یا یوناما هغه بیان شریک کړی چې وايي په خوست او کونړ کې د هوايي بریدونو له امله ۱۰ کسان مړه شوي او ۶ نور ټپیان شوي دي، ریچارډ بینټ لیکلي یوناما نړیوال قانون ته د درناوي او د ملکي وګړو د خوندیتوب غوښتنه کړې ده. په افغانستان کې د طالبانو حکومت پرون د نومبر په ۲۵ مه وویل چې د پاکستان هوايي ځواکونو د دې هیواد په کونړ، خوست او پکتیکا هوايي حملې کړي دي، چې له امله یې لس ملکیان وژل شوي او لږ ترلږه اته نور ټپیان ش
|
27.11.2025 رادیو آزادی همایون تندر، یکی از علاقهمندان سینما های سابق در کابل، خاطراتش از سینماهای شهر، فلمهای هندی و ستارههای محبوب مانند درمندرا و شور و شوق تماشاگران را قصه میکند. در آخرین سالهای سلطنت محمد ظاهرشاه و آغاز حکومت سردار محمد داود خان، سینما در افغانستان رونق زیادی داشت
همایون تندر، میگوید در آخرین سالهای سلطنت محمد ظاهرشاه و آغاز حکومت سردار محمد داود خان، سینما در افغانستان رونق زیادی داشت. او که ۶۹ ساله است و در خارج از کشور زندگی می کند، به رادیو آزادی گفت از دوران جوانی خاطرات زیادی از تماشای فلم به ویژه فلم های هندی در سینما های کابل دارد. "ما بچهها بودیم، اگرچه نوجوانان هم بودیم اما هنوز خیلی بزرگ نشده بودیم، به سینمای پامیر میرفتیم، آنقدر پول نداشتیم که تکت بخریم، سپس به مسئول دروازه سینما دو افغانی میدادیم تا اجازه بدهد داخل شویم، اما شرط داشت که سر چوکی ننشینیم." آقای تندر میگوید که به دلیل تعداد زیاد علاقمندان به تماشای فلم در سینماهای کابل، بهویژه فلمهای هندی، نه تنها تکت ها بلکه شمارهٔ چوکی های سینما نیز در بازار سیاه فروخته میشد. "سینمای بهزاد در شهر قدیم کابل، نزدیک بازار چوب بود، صندلیهای چوبی بلندی داشت. وقتی وارد میشدیم، کسی پیدا میشد که کمی بدماش می بود، شال یا لنگی خود را روی چوکی پهن میکرد و میگفت اینجا را برای دوستانم رزرو کردهام، بعد قبل از شروع فلم، جای یک نفر را دوباره به دو افغانی میفروخت." همایون تندر میگوید که بسیاری از همصنفی های او با تماشای فلم های هندی زبان اردو را هم یاد گرفته بودند.
او اضافه میکند که تنها جوانان مجرد نه ، بلکه خانوادهها نیز به سینما میرفتند: "در سینماهای زینب ننداره و پارک، جمعه شبها خانوادهها بهطور دستهجمعی میرفتند، دختران و زنان هم شامل بودند، پدران، برادران و افراد دیگر همراه بودند." آقای تندر میگوید که آن زمان ورود به سینما با لباس افغانیِ «پیراهن و تنبان» اجازه نبود و تنها با پوشیدن پتلون میتو
|
27.11.2025 صدای آلمان پس از تاخیر طولانی، احتمالا در هفتههای آینده شماری از افغانهایی که از سوی آلمان به آنها وعده حفاظت داده شده، به این کشور انتقال داده شوند. الکساندر دوبرینت، وزیر داخله آلمان روز چهارشنبه در جلسه غیرعلنی کمیته داخلی پارلمان آلمان «بوندستاگ» گفت که احتمال دارد این کار با شدت بیشتری صورت گیرد. به گفته او، شهروندان افغان که از سوی آلمان وعده پذیرش از نظر قانونی الزامآور دارند و بررسی امنیتی شان مثبت است، ممکن به آلمان منتقل شوند. اما افراد متاثر شده دیگر ممکن نتوانند وارد این کشور شوند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پس از به قدرت رسیدن دوباره گروه اسلامگرای طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱ حکومت ائتلافی پیشین آلمان به افراد به خصوص آسیبپذیر به شمول کارمندان محلی که با نیروهای آلمانی همکاری کرده بودند، فعالان حقوق بشر، قاضیها و خبرنگاران وعده پذیرش در آلمان را داد. نزدیک به ۱۸۰۰ افغان از برنامههای مختلف پذیرش آلمان در حال حاضر در پاکستان به سر می برند، از جمله که تقریباً ۲۲۰ نفر از برنامه موسوم به کارمندان محلی و حدود ۹۳۰ نفر مربوط برنامه پذیرش فدرال میشوند. حدود ۲۰۰ أفغان دیگر که در اواخر تابستان از پاکستان به افغانستان اخراج شدهاند نیز در کشور خود در انتظار می باشند. دوبرینت توضیح داد که تلاش می شود پذیرش ها در سال روان انجام شود، اما نمی توان این را تضمین کرد.
|
27.11.2025 دویچه ویلی د افغانستان په چارو کې د پاکستان پخواني استازي آصف دراني د چهارشنبې په ورځ افغان طالبانو ته خبرداری ورکړ چې پر ضد ېې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پرېکړه ليکونه لا هم پرانیستي دي. هغه د خپلې اکس شبکې پر حساب لیکلي: «د طالبانو رژیم ته یو دوستانه نصیحت: د طالبانو پر وړاندې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پریکړه لیکونه لا هم خلاص دي؛ کېدای شي چې هغوی د بشري حقونو د نقض او تروریزم څخه د ملاتړ په دلیل تر قانوني تعقیب لاندې راشي.» پر افغانستان د طالبانو د حاکمیت له څلورو کلونو په تېرېدو تر اوسه د هغوی حکومت یوازې روسیې په رسمیت پېژندلی دی. نړېوالې ټولنې په دغه موده کې په کراتو له طالبانو غوښتي چې پر ښځو لګول شوي محدودیتونه لرې کړي، د بشر حقونو درناوی وکړي او په افغانستان کې تروریستي ډلو ته د فعالیت اجازه ورنکړي. په پاکستان کې د ناامنيو پېښو په ډیرېدو سره د دغه هېواد چارواکي پر افغانستان حاکمو طالبانو باندې تور لګوي چې هغو وسله والو ته چې په پاکستان کې حملې کوي، پناه ورکوي. خو په کابل کې د طالبانو اداره دغه تورونه ردوي او وايي چې د افغانستان له خاورې د هېڅ هېواد پر ضد استفاده نه کيږي. د کابل او اسلام آباد ترمنځ د ننګونو ډکې اړیکې دغه خبرداری داسې وخت شوی چې د کابل او اسلام آباد ترمنځ اړيکې د ګډې پولې په اوږدو کې د دواړو لورو د امنيتي ځواکونو تر منځ تر خونړیو حملو وروسته ډېرې خرابې شوي او په استانبول کې ېې د اوږدمهاله اوربند له پاره مذاکرات هم له کومې پایلې پرته پای ته ورسېدل
|
26.11.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، اعلام کرده که در صورت نهایی شدن توافق صلح میان اوکراین و روسیه، آماده است با ولادیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین و ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، دیدار کند. ترمپ روز سهشنبه، ۲۵ نوامبر، در پیامی در شبکه اجتماعی تروث گفته که در روزهای اخیر تیم او «پیشرفت چشمگیری» در روند پایان جنگ اوکراین و روسیه داشته است. به گفته او، طرح صلح ۲۸ مادهای پیشنهادی امریکا پس از گفتوگوهای اخیر در جینوا میان مقامهای واشنگتن و کییف، «بهگونه دقیق تنظیم شده» و تنها «چند مورد اختلاف» میان طرفهای درگیر باقی مانده است. ترمپ، استیو ویتکاف، نماینده ویژهاش، را برای گفتوگو با پوتین به مسکو فرستاده و دن دریسکال، سکرتر ارتش امریکا، نیز مامور انجام گفتوگوها با مقامهای اوکراینی شده است. رییس جمهور ایالات متحده افزوده است: «امیدوارم بهزودی با رییس جمهور زلنسکی و رییس جمهور پوتین دیدار کنم، اما تنها زمانی که توافق پایان جنگ نهایی شده باشد یا در مراحل نهایی قرار داشته باشد.» این سخنان در حالی بیان میشود که جنگ اوکراین همچنان ادامه دارد و تلاشهای دیپلماتیک برای دستیابی به توافق صلح پایدار هنوز به نتیجه نرسیده است.
|
26.11.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Getty Images که څه هم په فلمي نړۍ کې درمیندر د اکشن یا جنګي فلمي ستوري په توګه پېژندل کېده، خو که ځیر شو، نو ده نور ډېر صفتونه هم لرل. بشپړ نوم یې درمیندر کېول کرېشنا دېول دی، خو په درمیندر مشهور دی. په هندي فلم (انوپما) کې هغه د یوه حساس لیکوال په توګه را څرګند شو؛ په (ستیاکام) فلم کې یې د هغه مثالي ځوان رول ادا کړ، چې د ټولنې په اړه اندېښمن دی؛ په (چوپکي، چوپکي) فلم کې هغه سړی چې خلک خندوي... په عادي یا واقعي ژوند کې درمیندر شاعر و، میین و، د اولادونو پلار و او د نړۍ د ښکلیو سړیو په کتار کې شمېرل کېده. هغه په الکولو یا شرابو هم روږدی شو، خو وروسته یې پرېښودل. سیاست ته یې هم د یو څه وخت لپاره مخه کړه، خو خوند یې ور نه کړ.
|
26.11.2025 دآزادی رادیو د طالبانو حکومت پرافغانستان د پاکستان تازه هوایي بریدونه په کلکه وغندل او ویې ویل چې په مناسب وخت کې به ورته ځواب ورکړي. د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد نن پرخپله ایکسپاڼه د دغو بریدونو په اړه په نویو بیانونو کې وویل: د افغانستان پکتيکا، خوست او کنړ ولايتونو کې د تېرې شپې هوايي بريدونه د افغانستان د حريم نقض او د پاکستانۍ ادارې له خوا له ټولو منلو شوو نړيوالو نورمونو سره صريح ټکر دی
“د پاکستاني پوځيانو له خوا د افغانستان پکتيکا، خوست او کنړ ولايتونو کې د تېرې شپې هوايي بريدونه د افغانستان د حريم نقض او د پاکستانۍ ادارې له خوا له ټولو منلو شوو نړيوالو نورمونو سره صريح ټکر دی. “ ښاغلي مجاهد نن مخکې په یوه بل بیان کې ویلي و چې د خوست د ګربزو په مغلګۍ سیمه کې د پاکستان پوځ د شپې شاوخوا ۱۲ بجې پریوه کور بمبار کړی چې لږ تر لږه ۹ ماشومان، ۵ هلکان او ۴ نجونې او یوه ښځه پکې وژل شوي دي. ښاغلي مجاهد همدارنګه په کونړاو پکتیکا ولایتونو کې د پاکستان په هوایي بریدونو کې د ۴ ولسي وګړو د ټپي کیدو پخلی وکړ. د پاکستان پوځ تراوسه پورې رسماً نده تایید کړې چې دغه بریدونه یې ترسره کړې خو په اسلام آباد کې یوشمیر باوري سرچینو آزادي راډیو ته تایید کړې چې دغه بریدونه د پوځي جټ الوتکو او ډرونونو په وسیله شوې دي. د طالبانو ویاند دغه راز وویل: “د پاکستاني پوځيانو دغه ډول جنایتنه يوازې دا چې کومه لاسته راوړنه نه ده، بلکې يو ځل بيا ثابته شوه چې د غلطو معلوماتو پر اساس اقدام د وضعيت له لا ترينگلتيا او د پاکستان د پوځي رژیم له رسوایې او ناکامي پرته بله پايله نه شي لرلای. “ ښاغلي مجاهد زیاته کړه، “اسلامي امارت دغه سرغړونه او جنایت په کلکه غندي او يو ځل بيا تکراروي چې له خپل هوايي او ځمکني حريم او خلکو څخه دفاع خپل شرعي حق بولي او په مناسب وخت کې به لازم ځواب ورکړي.“ پاکستاني چارواکی تور پورې کوي چې ټي ټي پي په افغانستان کې امن پټنځایونه لري او له نورو وسله والو ګروپونو سره په ګډه په پاکستان باندې خپلې حملې له هماغه ځایه تنظیم او مخته وړي. دا تور د طالبانو حکومت په کلکه رد کړی او ټینګار یې کړی چې اجازه نه ورکوي له افغان خاورې د نورو هېوادونو پر ضد کار واخیستل شي. پاکستان دغه
|
26.11.2025 رادیو آزادی پولیس پاکستان حوالی ساعت یک بامداد سه شنبه، ۲۵ نوامبر، بر پارکی در اسلامآباد که شماری از خانوادههای پناهجوی افغان زیر خیمهها در آن بسر میبردند هجوم برده و به گفتۀ تعدادی از مهاجران افغان، صدها تن از این پناهجویان را بازداشت کرده است. این پناهجویان افغان، اما از حکومت پاکستان می خواهند تا از اخراج اجباری آنان خودداری کند. دیبا فرهمند فعال مدنی و یکی از پناهجویان افغان می گوید پس از یورش پولیس پاکستان بر خانواده های پناهجوی افغان در پارک "ارجنتینا" در اسلام آباد به شدت آسیب دیده است. او به رادیو آزادی گفت که پولیس زنان، کودکان و همه را لت و کوب کرده است "ما چهار ماه در پارک ارجنتینا در G6/2 بودیم و اعتراض داشتیم که ما دیپورت نشویم بخاطری که ویزه نداشتیم، خانه نداشتیم و درهمین خیمه ها زندگی کردیم تا بالاخره یک بجه شب سرما حمله کردند و ما را به شدت لت و کوب کردند" به شمول زنان، کودکان، مردان و بچه ها همه را لت و کوب کردند و ما را به حاجی کمپ آوردند
مریم یکی دیگر از زنان پناهجوی افغان است که می گوید همراه با دو کودک خردسال اش بازداشت و به حاجی کمپ آورده شده است. او سه شنبه ۲۵نوامبر به رادیو آزادی گفت: "ما را با لت و کوب با بسیار وضعیت خراب به موتر ها سوار کردند و به این کمپ آورده اند، ما حدودا ۳۰۰ خانواده بودیم که درجمع ما خانم حامله است، طفل که تازه به دنیا آمده وجود دارد چند لحظه پیش یک طفل دو ماهه در بغل مادرش از حال رفت تنفس اش بند شد مادرش چیغ می زد بجای که آرام اش بسازند او را لت وکوب می کردند" او میگوید بیشتر این افراد، از جمله خودش، بایومتریک شده و در معرض اخراج به افغانستان قرار گرفته، اما تاکنون هیچ نهاد مسئول رسیدگی به امور مهاجران به کمک آنان نرسیده است.
|
26.11.2025 صدای آلمان خبرگزاری سیانان با استناد به یک سند داخلی دولت و یک فرد آگاه از این موضوع گزارش داده است که در این بازنگری دیده میشود که پناهندگان «تهدیدی برای امنیت ملی یا عامه» نباشند. برای مطالب ویدیویی به صفحه یوتیوب دویچه وله دری سر بزنید طبق این گزارش، این بازنگری شامل پناهجویانی میشود که بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ و در زمان حکومت بایدن وارد امریکا شدهاند. در این مدت، حدود ۲۳۵ هزار تن با برنامهای محافظت که مورد بحث قرار گرفته است، درخواست پناهندگی کردهاند. انتقاد نهادهای حامی پناهندگانپروژه بینالمللی کمک به پناهندگان که در نیویارک مستقر است این برنامه ترامپ را شدیدا محکوم کرد. این نهاد در یک اعلامیه گفته است که این اقدام میتواند بالای افراد به ویژه افراد آسیبپذیر فشار وارد کند. این سازمان انتقاد کرد که پناهندگان در برنامه پذیرش ایالات متحده قبلا مورد بررسی دقیق قرار گرفتهاند، علاوه بر این بازنگری گسترده برنامه ریزی شده یک بار غیرضروری بر نهادهای دولتی خواهد بود.
|
26.11.2025 دویچه ویلی د طالبانو ویاند، ذبیح الله مجاهد د سه شنبې په ورځ (۲۰۲۵ م کال د نوومبر ۲۵) خبر ورکړ چې پاکستاني واحدونو په نیمه شپه د خوست ولایت په گوربز ولسوالۍ کې یو کور چې ملکي کسان پکښي اوسیدل، بمبارد کړ. نوموړی کور په بشپړ توگه نړیدلی دی. د هغه په خبره، پاکستان سربیره پردې په کونړ او پکتیکا ولایتونو کې هم بریدونه کړي دي چې له امله یې نور څلور کسان زخمیان سوي هم دي. مجاهد د ایکس پر پاڼه ددغو بریدونو په وړاندې غبرگون کې لیکلي دي: «د پاکستاني پوځيانو له خوا د افغانستان د پکتيکا، خوست او کونړ په ولايتونو کې د تېرې شپې هوايي بريدونه د افغانستان د حريم نقض او د پاکستانۍ ادارې له خوا له ټولو منلو سویو نړيوالو نورمونو سره صريح ټکر دی.» د دغو بریدونو په اړه تر اوسه پورې د پاکستان پوځ او یا هم بهرنیو چارو وزارت له خوا کومه څرگندونه نه ده سوې. پخواني ولسمشر حامد کرزي دغه بریدونه غندلي ديد افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي، د پاکستان له خوا پر خوست، کونړ او پکتیکا ولایتونو هغه هوایي بریدونه چې پکښې کوچنیان او مېرمنې وژل سوي دي، په کلکه غندلي او دا عمل یې د ټولو نړیوالو اصولو خلاف ګڼلی دی. کرزي د پنجشنبې په ورځ د ایکس پر شبکې ولیکل چې « دغه بریدونه د افغانستان له ملي حاکمیت څخه ښکاره سرغړونه، له نړیوالو قوانینو سره په ټکر او د ښه گاونډیتوب د روحیې پر ضد دي.» نوموړی له پاکستانه غواړي چې له افغانستان سره د نړیوالو اصولو او د ښه ګاونډیتوب پر بنسټ اړیکې خپلې کړي، عاقبت اندیشي دې وکړي او د تخریبي او دښمنانه پالیسیو له تکرارولو څخه دي ډډه وکړي. د پاکستان د پوځ پر مرکزي دفتر باندې د ځانمرګي برید مسؤلیت هیڅ ډلې نه دی منلی، خو دولتي ټلویزیون پي ټي وي رپوټ ورکړی دی چې بریدګر افغانان وو او ولسمشر آصف زرداري یې پړه د "بهرنیانو په ملاتړ د خوارجو پر فتنې" واچوله، چې اسلام آباد دغه اصطلاح د تحریک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) د وسله والو له پاره کاروي.
|
25.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: سرکنسول پاکستان در جلالآباد با والی طالبان در ننگرهار دیدار کرده؛ دیداری که پس از افزایش حملات مرگبار در پاکستان و بالا گرفتن تنشهای مرزی میان دو طرف انجام شده است. روزنامه دان، دوشنبهشب، ۳ قوس، گزارش داده است که این دیدار ساعاتی پس از آن برگزار شده که سه عضو نیروهای فدرال پاکستان در نتیجه یک حمله انتحاری در منطقه صدر پشاور جان باختند. بربنیاد گزارش، این نخستین دیدار در سطح بالا میان شفقتالله خان، سرکنسول پاکستان در جلالآباد، و ملا محمد نعیم آخند، والی طالبان در ننگرهار، در چند ماه اخیر است. براساس گزارش، در این دیدار، والی طالبان بر «حسن نیت، برادری و پیوندهای تاریخی» میان طالبان و پاکستان تاکید کرده است. پاکستان سالهاست که طالبان را به پناه دادن به جنگجویان تیتیپی در خاک افغانستان متهم میکند؛ اتهامی که طالبان همواره رد کردهاند. با وجود اهمیت دیدار، سرکنسولگری پاکستان در جلالآباد و وزارت خارجه این کشور تا کنون درباره گفتوگوهای انجامشده اظهار نظر نکردهاند. منابع آگاه اما گفتهاند که والی طالبان به دیپلمات پاکستانی اطلاع داده که برای کاهش تنشها «پیش از این نیز تلاشهایی انجام داده است». این دیدار پس از آن صورت میگیرد که گفتوگوهای استانبول میان هیاتهای دو طرف درباره تروریسم فرامرزی چندین بار بینتیجه پایان یافت و سرانجام پاکستان اعلام کرد که مذاکرات «به مرحله نامعلوم» وارد شده است. طالبان نیز پس از شکست این گفتوگوها روابط تجارتی با پاکستان را به حالت تعلیق درآوردند. گفته میشود مولوی عزیزالله مصطفی، معاون والی طالبان، مولوی جانمحمد انقلاب، رییس امور خارجه طالبان در ننگرهار، و قاری احسانالله عثمانی، سخنگوی طالبان در این ولایت، نیز در این دیدار حضور داشتهاند.
|
25.11.2025 بی بی سی د طالبان حکومت د کار او ټولنیزو چارو وزارت ویلي،ایران تر اوسه د افغان کارګرانو لپاره له اتو زرو ډېرې د کار وېزې صادرې کړي دي. د دې وزارت ویاند سمیعالله ابراهیمي بيبيسي ته وویل، کابل کې د ایران سفیر علیرضا بیګدلي د طالبانو د کار او ټولنیزو چارو له وزیر سره د لیدنې پر مهال دا خبره تایید کړې چې هغوی له اتو زرو ډېرې د کار وېزې افغان کارګرو ته ورکړي دي.
د طالبانو د کار او ټولنیزو چارو وزیر عبدالمنان عمري د یکشنبې په ورځ (د لیندۍ/قوس پر دویمه) د ایران له سفیر علیرضا بیګدلي سره وکتل. لکه څنګه چې د کار او ټولنیزو چارو وزارت په خپله خبرپاڼه کې لیکلي، د ایران سفیر په دې لیدنه کې ویلي چې د ایران د کارموندنې مرستیال به ډېر ژر افغانستان ته سفر وکړي چې موخه یې "د کاري ځواک تبادله او د کار بازار ښه مدیریت" دی. د وزارت ویاند زیاته کړه چې د طالبانو حکومت هم له د ایران له سفیر غوښتي چې د کارګرو د لېږد بهیر دې د یو دوه اړخیز تفاهملیک له مخې او د کار وزارت له لارې ترسره شي چې د کارګرو قانوني حقونه خوندي شي. ایراني چارواکو له دې وړاندې اعلان کړی و چې دوی د افغان کارګرو لپاره د ۲۰۰ زرو د کار وېزو د ځانګړو کولو پلان لري.
|
25.11.2025 دآزادی رادیو د پېښور پولیسو تایید کړې چې د دوی دری ملیشه سرتیري په ننني ځانمرګي برید کې وژل شوي. د پېښور د پولیسو مشر میا سعید رسنیو ته ویلي چې ځانمرګي بریدګر د سرحدي پولیسو د مرکز مخ ته برید کړی. هغه ویلي پولیسو دوه نور بریدګر مرکز ته د ننوتلو څخه مخکې په ډزو سره وژلي دي. برید صدر روډ سره شوی چې ګڼه ګوڼه لري د ملیشه سرحدي پولیسو دغه مرکز د پیښور د ګڼې ګوڼې په یوه سیمه صدر روډ کې موقعیت لري او نږدې ورته د پوځ یو مرکز هم پروت دی. اخوا د لېډي ریډنګ روغتون ویاند محمد عاصم وايي، روغتون ته ۱۱ ژوبل کسان لېږدول شوي چې زیاتره یې ولسي وګړي دي. پر اېف سي مرکز د برید ذمه واري لا چا نه ده منلې.
|
25.11.2025 رادیو آزادی پس از آنکه طالبان ورود زنان بیمار و پایوازانشان بدون برقع را به شفاخانهٔ حوزوی هرات ممنوع کردند، اکنون پوشیدن برقع یا چادری را بر کارمندان صحی زن این شفاخانه نیز اجباری ساختهاند. دو کارمند صحی زن به رادیو آزادی تأیید کردند که روز یکشنبه پس از ساعتها انتظار، تنها زمانی اجازهٔ ورود یافتند که توانستند چادری پیدا کنند. یک داکتر زن در شفاخانهٔ ۴۰۰ بستر هرات که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش درگزارش گرفته شود به شرط تغییر صدا به رادیو آزادی گفت در حالی که بیماران بستری داخل شفاخانه به آنها نیاز داشتند، دهها داکتر، نرس و قابله در دروازهٔ شفاخانه متوقف شده بودند و نیروهای طالبان اجازهٔ ورود آنان را نمیدادند. او دوشنبه ۳ قوس به رادیو آزادی گفت: دو روز میشود که بدون چادری حتی داکتران را به شفاخانه نمیگذارند.
«دو روز میشود که بدون چادری حتی داکتران را به شفاخانه نمیگذارند. دیروز بسیاری از همکاران ما ساعتها پشت دروازه ایستاد بودند و به ما اجازه ورود ندادند. در نهایت مجبور شدیم به خانه برگردیم.» یک داکتر زن دیگر نیز در پیامی کتبی به رادیو آزادی نوشته است که با وجودیکه تمام کارمندان صحی ماسک و حجاب داشتند، نیروهای طالبان از آنان خواستهاند که حتماً چادری بپوشند. در پیام او چنین آمده است: «صبح دیروز به شفاخانه آمدیم. با وجودی که چادرنماز و ماسک داشتیم، نیروهای نظامی طالبان تنها به این دلیل اجازهٔ ورود ندادند که ما چادری نداشتیم. ما داکتران زن دو ساعت پشت دروازهٔ بسته ایستاد بودیم، در حالی که بیماران داخل شفاخانه به کمک ما نیاز داشتند.» این داکتران زن به رادیو آزادی گفتند که نزدیک به یک ماه میشود، زنان بیمار و پایوازان شان نیز بدون برقع یا چادری اجازهٔ ورود به شفاخانهها در این ولایت را ندارند. شماری از زنان باشندهٔ هرات نیز به رادیو آزادی گفتهاند که در این زمینه با مشکلات جدی روبهرو هستند. یک زن باشندهٔ هرات بدون گرفتن نام اش گفت چند روز پیش بیمار بود، اما تنها به دلیل نداشتن چادری اجازهٔ ورود به شفاخانه را پیدا نکرد: «د
|
25.11.2025 صدای آلمان وزرات خارجه اداره طالبان امروز دوشنبه (۳ قوس/ ۲۴ نوامبر) در شبکه ایکس نوشته است که سفیر جدید امارات متحده عربی، اعتبارنامه خود را به امیر خان متقی سپرده است. بر اساس این خبرنامه، متقی در دیدار با سیف محمد الکتبی، سفیر جدید امارات متحده در کابل، توسعه بیشتر روابط تجاری میان دو کشور و ایجاد سهولت در صدور ویزا برای افغانها از سوی امارات متحده را مهم خوانده است. یوتیوب دویچه وله دری را ببینید به گفته وزارت خارجه طالبان، محمد الکتبی گفته است که برای ایجاد تسهیلات در صدور ویزا برای تاجران افغان تلاش خواهد کرد. وزیر خارجه طالبان همچنان تاکید کرده که فرصتهای زیادی برای گسترش روابط میان دو کشور وجود دارد که باید از آن ها بهره برداری شود. براساس این خبرنامه، الکتبی نیز وعده داده که روی پروژههای جدید در زمینههای تجارت و ترانزیت دوجانبه کار خواهد کرد. الکتبی جانشین عیسی سالم الظاهری میشود که از اواسط سپتمبر ۲۰۱۸ به عنوان سفیر امارات متحده عربی در افغانستان کار کرده است. امارات متحده عربی هرچند اداره طالبان را به رسمیت نشناخته است، اما با آن مناسبات دیپلماتیک دارد. در ماه آگست سال گذشته اداره طالبان بدرالدین حقانی را به عنوان سفیر خود برای امارات متحده معرفی کرد و اعتبارنامه او از سوی این کشور مورد پذیرش قرار گرفت. به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید نمایندگی دیپلماتیک اکثر کشورهایی که با اداره طالبان مناسبات دارند، توسط کاردار یا سفرای که در دوره حکومت پیشین افغانستان اعتبارنامه شان مورد پذیرش قرار گرفته بود اداره میشوند.
|
25.11.2025 دویچه ویلی
په وروستیو کلونو او میاشتو کې د مهاجرت او پناه غوښتنې سیاستونه په څو هیوادونو لکه آلمان، امریکا متحده ایالاتو او پولڼد کې په انتخاباتي کمپاین او سیاسي بحثونو کې کلیدي موضوعگانې وې. دغه بحثونه کولای سي ډیر احساساتي سي او ډیری وخت یې په اړه جعلي معلومات خپریږي. "د پیوستون حوض" به چې د اروپايي ټولنې د مهاجرت او پناه غوښتنې د نوي تړون یوه مهمه برخه ده، د ۲۰۲۶ م کال له نیمایي څخه نافذ سي. په دغه چوکاټ کې به هغه غړي هیوادونه چې د مهاجرت د فشارونو له ډیرې لوړې کچې سره مخامخ دي، له دغه برنامې څخه د مرستې مستحق سي. د اروپا د کمیسیون وروستۍ ارزونې ښيی چې د نورو هیوادونو په منځ کې آلمان کولای سي د ۲۰۲۶ م کال تر پایه د پناه غوښتونکو له منلو څخه د معافیت عریضه وړاندې کړي. اړوند:المان: په ۲۰۲۵ م کال اخراجونه ۱۸ سلنه زیات شوي لکه څرنگه چې په اروپايي ټولنه کې د مهاجرو او پناه غوښتونکو د ویش په هکله پوښتنې مطرح کیږي ، په ټولنیزو شبکو کې یوه پخوانۍ ادعا لاس په لاس کیږي. په نړۍ کې د مهاجرو او پناه غوښتونکو د شمیر ترکیبادعا: په تیک تاک کې په دغه پوست کې داسې ادعاد کیږي چې "د نړۍ ۸۵ سلنه مهاجر مسلمانان دي" او "هغوی په ۵۶ اسلامي هیوادونو کې د پناه غوښتنه نه کوي". ددغې ادعا یوه برخه له حداقل ۲۰۱۹ م کال راهیسې په ټولنیزو رسنیو کې لاس په لاس کیږي، خو په دا وروستیو کې یې یو واربیا پام ځانته راړولی دی. د ډویچه ویلې حقیقت موندنه: دغه ادعا ناسمه ده دغه ادعا همدارنگه په آلماني، چینايي، پرتگالي، هالندي، فرانسوي، ایتالیايي او اسپانوي ژبو هم خپره سوې ده او په بیلابیلو پولنیزو رسنیو کې پوست سوې ده.
|
24.11.2025 روزنامه هشت صبح اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات ایران هشدار داده است که دشمنان خارجی، از جمله ایالات متحده و اسراییل، در پی هدف قرار دادن آیتالله خامنهای، رهبر مذهبی ایران، و بیثبات کردن جمهوری اسلامی هستند. خبرگزاری ایسنا روز یکشنبه، ۲۳ نوامبر، به نقل از اسماعیل خطیب، گزارش داده است که دشمنان خارجی در تلاش هستند تا رهبر ایران را هدف قرار دهند. این هشدار در حالی مطرح شده است که پیشتر در جریان جنگ ۱۲ روزه، اسراییل مقامات ارشد نظامی و دانشمندان هستهای ایران را هدف قرار داد و ایالات متحده نیز بر تاسیسات هستهای این کشور حمله کرد. این در حالی است که یسراییل کاتز، وزیر دفاع اسراییل، پیشتر تهدید کرده بود که حملات علیه ایران را از سر خواهد گرفت و آیتالله علی خامنهای، رهبر مذهبی این کشور، را هدف قرار می
|
24.11.2025 بی بی سی پاکستانۍ رسنۍ وايي، د ترکیې د حکومت جګپوړی پلاوی به، چې د دغه هېواد او طالبانو حکومت ترمنځ لانجو ته د یوې سولهییزې حل لارې د موندلو هڅو په لړ کې پاکستان ته استول کېږي، راتلونکې اوونۍ اسلام اباد ته ورشي. دوی دا خبر اسلام اباد کې د ترکیې د سفیر ډاکتر عرفان نذیراوغلو په حواله ورکړی دی. دې نیوز ورځپاڼه وايي، نوموړي ورته ویلي چې افغانستان او پاکستان "باید د وروڼو په څېر ژوند وکړي" او دا چې ترکیه د دغه کار ممکنولو ته ژمنه ده. پاکستان ته د ترکیې د دغه پلاوي د استول کېدو خبر د هغه هېواد ولسمشر رجب طیب اردوغان، د نومبر ۷مه استانبول کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د درېیم پړاو خبرو له بېپایلې کېدو وروسته په باکو کې د پاکستان له لومړي وزیر شهباز شریف سره د لیدو پر مهال ورکړ. هغه مهال ویل شوي وو چې په دغه پلاوي کې به د ترکیې د بهرنیو چارو او دفاع وزیران او د استخباراتو مشر شامل وي. خو د شاوخوا دوه اوونیو له تېرېدو سره سره اسلام اباد ته د دغه پلاوي د سفر د وخت او مهالویش رسمي جزییات نه دي رامخ ته شوي. په دې منځ کې داسې ګنګوسې هم وې، چې ګوندې دا سفر د پاکستاني لوري د نه همکارۍ له کبله ځنډېدلې. خو د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند طاهر انداربي جمعه ناوخته په خپله اوونیزه خبري غونډه کې دا رد کړه چې ګوندې دغه سفر د اسلام اباد د نه همکارۍ له کبله ځنډېدلی دی.
|
24.11.2025 دآزادی رادیو د طالبانو د حکومت د کرنې او مالدارۍ وزارت په افغانستان کې د زعفرانو د کښت او تولید په کچه کې د زیاتوالي خبر ورکړی دی. د دغه وزارت مرستیال په هرات کې د زعفرانو د جشنوارې په لومړۍ ورځ وویل چې سږ کال په ۱۲ زره هکتاره ځمکه کې زعفران کرل شوي دي. خو د زعفرانو یو شمېر بزګران او د زعفرانو د شرکتونو مسولین وايي سږ کال حاصلات د قناعت وړ نه وو خو په نړیوالو بازارنونو کې د افغانستان د زعفرانو غوښتنه زیاته ده. د زعفران ګل لسمه جشنواره په هرات کې د درې ورځو لپاره جوړه شوې او ۷۲ غرفې په کې کېښودل شوي دي. دا په داسې حال کې ده چې د زعفرانو د کاروباریانو د ټولنې د معلوماتو پر بنسټ تېر کال د افغانستان ۹ زره هکتاره ځمکې ۳۵ ټنه زعفران حاصل ورکړی وو. دغه ټولنې وړاندوینه کړې وه چې سږ کال به د تېرو کلونو په پرتله ۳۰ سلنه د زعفرانو په صادراتو کې زیاتوالی راشي خو د زعفرانو یو شمېر بزګران وايي سږ کال یې د زعفرانو حاصل د قناعت وړ نه وو. په هرات ولایت د زعفرانو یو بزګر خیرالله نیازي ازادي راډيو ته وویل چې سږ کال د طالبانو حکومت او نړیوالې ټولنې دوی سره هیڅ ډول مرسته ونه کړه چې له امله یې دوی له نویو ستونزو سره مخ دي. له بده مرغه اوس چې موږ له کومو ستونزو سره مخ یو، د اقلیمي بدلون او د اوبو کمښت دی، په ویالو کې اوبه نه راځي، اړ یو چې په په لوړ لګښت اوبه برابرې کړو، او خپل پټي پرې اوبه کړو، د مرستندویه بنسټونو له لوري د بزګرانو هیڅ ډول ملاتړ نه دی شوی، نه دولت په دې برخه کې مرسته کړې او نه هم نړیوالې ټولنې
د فاریاب ولایت د شیرین تګاب ولسوالۍ د زعفرانو د بزګرانو د ټولنې یوه غړي محمد شریف بیګزاد هم ورته شکایت وکړو: "په شیرین تګاب ولسوالۍ کې د زعفرانو نږدې ۷۰ بزګران شته، سږ کال د ګرمۍ له امله زموږ حاصلات ډېر کم وو، بزګران له دې امله چې د نړیوالې ټولنې او دولت له لوري یې ملاتړ نه کیږي ډېر مایوسه شوي دي." په افغانستان کې د زعفرانو د تولید او پروسس د یو شرکت مسول عبدالله خیراندایش هم دغه ستونزې تاییدوي او وايي د وچ کالۍ له امله د زعفرانو په تولید کې کمښت راغلی او په نړیوال بازار کې د زعفرانو غوښتنه لوړه ده. نو
|
24.11.2025 رادیو آزادی شماری از مهاجران افغان ساکن در مناطق مختلف پاکستان که در خانه های کرایی زندگی میکنند میگویند که در روزهای اخیر مالکان خانه ها به آنان هشدار دادهاند که خانه ها را تخلیه کنند و هیچ کس حاضر نیست خانهای جدید به آنان کرایه دهد. به گفتهٔ آنان، مالکان خانه ها گفتهاند که حکومت پاکستان بر آنان فشار آورده تا به افغان های بدوناسناد اجازهٔ سکونت در خانه های کرایی را ندهند و یا خانه های کرایی جدید به آنان کرایه ندهند.
این مهاجران میگویند به همین دلیل با مشکلات جدی روبرو شدهاند. یک افغان ساکن منطقهٔ E11 شهر اسلامآباد که پروندهٔ مهاجرت اس آی وی به امریکا را دارد، میگوید همراه با همسر و پنج فرزندش از هشت ماه به اینسو در آنجا زندگی میکند، اما به تازگی صاحبخانه به او دستور داده که خانه را ترک کند. او که به دلیل نگرانیهای امنیتی نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت که با وجود ارائهٔ درخواست تمدید ویزا، حکومت پاکستان تاکنون ویزا او را تمدید نکرده است. «حکومت به مالکان خانه هشدار داده که افغان ها را از خانه ها بیرون کنند و خانه ها را خالی نمایند.
در اینجا همه با مشکلات زیادی روبرو هستیم. خواست ما این است که حداقل به افغان های که پروندهٔ مهاجرت دارند، مهلت داده شود تا پرونده های شان بررسی شود و بتوانند به هدف اصلیشان برسند.» یک افغان دیگر ساکن منطقهٔ B17 اسلامآباد که با مشکل مشابه روبرو است و نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت:
«حکومت گفته اگر یک پاکستانی به افغان های بیاسناد خانه بدهد، زندانی خواهد شد. اکنون وضعیت بسیار خراب است؛ پولیس شب هنگام میآید، حتی ساعت سه یا چهار صبح وارد خانه ها میشوند و مردم را با خود میبرند.»
افغا
|
24.11.2025 صدای آلمان |
24.11.2025 دویچه ویلی تیره اونۍ د طالبانو په اداره کې د رئیس الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر افغان سوداګرو ته وویل: «د سوداګرۍ مسیر د پاکستان پر ځای د نورو بدیلو لارو په طرف واړوئ» پاکستان د څلورو خواو په وچه کې د ایسار افغانستان تر ټولو لوی سوداګریز شریک دی. د نړیوال بانک په حواله پاکستان خپل دغه ګاونډي هیواد ته وریجې، درمل او اومه مواد صادروي، په داسې حال کې چې په ۲۰۲۴م کال کې د افغانستان ۴۵ سلنه صادرات پاکستان ته شوي دي. له دې جملې څخه له ۷۰ سلنې ډیر یعنې د ۱،۴ میلیارده ډالرو په ارزښت یې کرنیز محصولات ول چې زر خرابیږي، لکه انځر، پسته، انګور، انار او داسې نور.. د اکتوبر په ۱۲ نیټه د پاکستان او افغانستان ترمنځ له نښتو وروسته د سرحدونو د بندیدو پر مهال په سلګونو لاریو کې د افغانستان میوې خثی او لمنځه لاړې. د پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو د ګډې خونې په حواله دواړو خوا ته له ۱۰۰ میلیونه ډالرو ډیر زیان اوښتی او ۲۵ زره سرحدي کارګر اغیزمن شوي دي. افغانستان ایران، منځني اسیا او هند ته مخ اړولی دید هرات د سوداګرۍ خونې مشر محمد یوسف امین په خبره د اکتوبر له ۱۵ راهیسې له ایران او ترکمنستان سره په سوداګرۍ کې له ۶۰ تر ۷۰ سلنه زیاتوالی رامنځته شوی دی. تیره میاشت افغانستان د لومړي ځل له پاره روسیې ته مڼې او انار واستول. روسیه د نړۍ یوازنی هیواد دی چې په کابل کې یې د طالبانو ادرې حکومت په رسمیت پيژندلی دی.
|
23.11.2025 روزنامه هشت صبح در بیستونهمین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۹) که سال گذشته در باکو برگزار شد، افغانستان پس از تسلط طالبان برای نخستینبار بدون نماینده رسمی یا حتا ناظر در نشست حضور داشت. با وجود آنکه روسیه در سال ۲۰۲۵ گامهایی در جهت بهرسمیتشناسی طالبان برداشته است، این گروه همچنان از سوی اکثریت جامعه جهانی و سازمان ملل بهرسمیت شناخته نمیشود و به همین دلیل از حضور در روندهای اقلیمی نیز محروم ماند. این محرومسازی در ظاهر اقدامی اصولی و در راستای جلوگیری از مشروعیتبخشی به طالبان جلوه میکند، اما در واقع یکی از خودویرانگرترین تصمیمهای سالهای اخیر است؛ تصمیمی که پیامدهای آن نهتنها افغانستان، بلکه امنیت و ثبات منطقه و حتا اروپا را مستقیماً متأثر خواهد کرد. افغانستان همزمان یکی از آسیبپذیرترین کشورهای جهان در برابر تغییرات اقلیمی و جوانترین کشور منطقه است. بر اساس آمار صندوق جمعیت ملل متحد و بانک جهانی (۲۰۲۴)، بیش از ۶۳ درصد جمعیت افغانستان—حدود ۲۷ میلیون نفر—زیر ۲۵ سال سن دارند. چنین انباشت کمسابقهای از جوانان، اگر از فرصت، مهارت، شغل و امید محروم بماند، بهجای «نیروی توسعه» به «نیروی بحران» تبدیل میشود. تغییرات اقلیمی این روند را شتاب میدهد. اقتصاد افغانستان عمدتاً بر کشاورزی و دامداری استوار است. گزارش سازمان غذا و زراعت ملل متحد (فائو) نشان میدهد که ۶۱ درصد نیروی کار کشور—حدود ۲۴ تا ۲۵ میلیون نفر—مستقیم یا غیرمستقیم به زمین، آب و دام وابستهاند. این گروه عمدتاً مهارتهای صنعتی یا تخنیکی ندارند و از دستدادن زمین یا منابع آب برای آنان مترادف با ازدسترفتن کامل معاش است. در چنین شرایطی، قطع یا کاهش جدی کمکهای اقلیمی—برای جلوگیری از فرسایش خاک، مدیریت آب، احیای مراتع، بیمه محصولات یا جنگلکاری—پیامدهایی دارد که بهسادهگی قابل پیشبینی است: ۱. روستاها خالی
|
23.11.2025 بی بی سی د پاکستان بهرنیو چارو وزارت وایي، له افغانستان سره د سوداګرۍ بیا پیل د دوی په وینا د پولې له هاغې غاړې د طالبانو حکومت لخوا د ترهګرۍ د ملاتړ پای ته رسېدو پورې اړه لري. د دغه وزارت ویاند طاهر اندرابي د جمعې ماښام په خپل اوونیز خبري کنفرانس کې یو ځل بیا تور پورې کړی، چې ګوندې په افغانستان کې د طالبانو حکومت د پاکستاني طالبانو تحریک (ټيټيپي) او د بلوڅ ازادي غوښتونکي پوځ (بياېلاې) ملاتړ کوي او دا چې دوی لارې د همدغه ګواښ مخنیوي لپاره تړلې دي. نوموړي وویل "د دغه ځنډ او د سرحدي لارې د پرانیستل کېدو مسوولیت افغان طالبانو ته ورګرځي." هغه همدا راز د ټاپي، کاسا ۱۰۰۰ او اورګاډي پټلۍ په څېر د غټو سیمهییزو پروژو برخلیک هم له دغو وسلهوالو ډلو د طالبانو حکومت په ادعا شوي ملاتړ پورې تړلی وباله. ښاغلي اندرابي وویل، د دوی مرستیال لومړي وزیر اسحاق ډار د دغو پروژو پرمختګ لپاره دوه ځله کابل ته سفر او رښتینې هڅې کړې، خو د دغو ټولو پروژو بریالیتوب د ده په وینا دې پورې تړلی چې د طالبانو حکومت "د هغو ترهګرو ډلو ملاتړ او هڅونه ودروي، چې د افغانستان له خاورې فعالیت کوي." د طالبانو حکومت تر اوسه د اسلام اباد دغو تازه څرګندونو او تورونو ته غبرګون نه دی ښودلی، خو مخکې یې په وار وار ویلي چې ټيټيپي او نورې وسلهوالې ډلې په افغانستان کې نشته او دا چې د افغانستان خاوره د هېڅ هېواد پر ضد نه ده کارول شوې.
|
23.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان په سړو سیمو کې نن شنبه ( د قوس/لیندۍ لومړنۍ) د ښوونځيو له څلورم تر دولسمو ټولګیو پورې زده کوونکو کلنۍ ازموینې پیل شوې. له دې ازموینو ورسته به هلکان له دولسمو ټولګيو فارغ او کانکور ازموینې ته چمتوالی نیسي، خو نجونې به له شپږم ټولګي تر فارغېدو وروسته په کور کیني. " زما هیله ده چې یوه ډاکټره شم، خو بدبختانه چې اوس نه شم کولای خپلو زده کړو ته دوام ورکړم." غواړم مونږ ته د زده کړې زمینه برابره شي، چې تر دې ورسته هم زده کړه وکړو
دا د شپږم ټولګي د زده کوونکې سپوږمۍ خبرې دي چې وایي، غوښتل یې ډاکټره شي، خو اوس تر شپږم ټولګي پورته د زده کړو اجازه نه لري." غواړم مونږ ته د زده کړې زمینه برابره شي، چې تر دې ورسته هم زده کړه وکړو، تر دولسم ټولګي پورې، پوهنتون ووایو، خپل درسونه ووایو او د دې درسونو له لارې خپل هیواد ته خدمت وکړو، خپلو خلکو لپاره یو څه وکړو، نو اوس فعلاً که مونږ تولګي نه فارغ شو په کور به ناست وو. " د افغانستان په سړو سیمو کې له څلور تر دولسم ټولګي پورې د ښوونځیو کلنۍ ازموینې نن د قوس لومړۍ نېټه پیل شوې. د طالبانو حکومت د پوهنې وزارت ویلي، چې دا ازموینې به د همدې میاشتې تر ۱۵ نېټې دوام وکړي. د کابل د احمد شاه بابا مینې ( ارزان قیمت ) سیمې اوسېدونکې کلثوم هم ازادي راډیو ته ورته خبره وکړه ویې ویل، دا چې نور نه شي کولای زده کړو ته دوام ورکړي له دې امله سخته خپه ده:" زه په شپږم صنف کې یم او طالبان له شپږم ټولګي ها خوا اجازه نه ورکوي، زه هم خپه یم او صنفیان مې هم خپه دي، زمونږ د طالبانو له حکومت غوښتنه ده چې زمونږ مکتبونه بېرته خلاص کړي. " د طالبانو حکومت پر افغانستان تر بیا واکمنېدو ورسته نجونې له شپږم ټولګي پورته له زده کړو منع کړې دي چې له امله یې په میلیونونه دوی د زده کړو له دوام پاتې دي. د طالبانو حکومت د پوهنې وزارت ویلي وو چې دا کار دوی د خپل مشر ملا هبت الله اخندزاده په لارښوونه کړی او تر بل امر پورې به ځنډېدلې و
|
23.11.2025 رادیو آزادی پس از آن که پاکستان بیش از ۴۰ روز تمام گذرگاههای خود را به روی هر گونه رفت و آمد و تجارت با افغانستان مسدود کرد، سفارت ایران در کابل اعلام کرد که اتاقهای تجارت و سرمایهگذاری افغانستان و ایران تفاهمنامه همکاری تجاری امضا کردهاند. این سفارت روز شنبه، ۲۲ نوامبر در اعلامیهای که در صفحه ایکس خود منتشر کرده، جزئیات بیشتر در مورد این توافقنامه ارائه نکرده، اما نوشته که امضای این تفاهمنامه چشمانداز همکاری بخشهای خصوصی دو کشور را بهبود خواهد بخشید. اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان میگوید که ایران یک شریک تجاری خوب افغانستان است و با امضای این تفاهمنامه، همکاریهای دوجانبه میان دو کشور در زمینههای تجارت، سرمایهگذاری و سکتور خصوصی بیشتر خواهد شد. من باور دارم که روابط تجاری ما با ایران بیشتر بهبود خواهد یافت.
خانجان الکوزی، عضو هیئت مدیرۀ این اتاق به رادیو آزادی گفت که در حال حاضر، این اتاق سالانه دو و نیم میلیارد دالر با ایران داد و ستند تجارتی دارد و تلاشها ادامه دارد تا این رقم بیشتر شود. "من باور دارم که روابط تجاری ما با ایران بیشتر بهبود خواهد یافت و هر مشکلی که وجود دارد با ایجاد اتاق مشترک حل خواهد شد، علاوه بر آن موضوع ایجاد تسهیلات برای تاجران افغان در بندر چابهار وجود دارد که روی آن نیز کار جریان دارد." یک روز پیش از امضای این تفاهمنامه، اتاق تجارت مشترک افغانستان، ایران و ازبیکستان هم تشکیل شده است. خبرگزاری صدا و سیمای ایران به نقل از پور آبادی؛ مسئول اتاق بازرگانی مشترک در ایران گزارش داده که گفته هدف از ایجاد این ساختار، افزایش مراودات اقتصادی خراسان شمالی با ازبیکستان و افغانستان است.
|
23.11.2025 صدای آلمان نورالدین عزیزی وزیر صنعت و تجارت اداره طالبان با شورای توسعه صادرات ادویه هندوستان دیدار و گفتگو کرده است. طالبان قبلاً به تاجران توصیه کرده بود که از پاکستان ادویه وارد نکنند و بجای آن راههای بدیل را جستجو کنند. وزارت تجارت اداره طالبان در صفحه ایکس خود نوشت: «در این ملاقات جانب هندوستان بر علاقمندی خود برای گسترش همکاریها و افزایش صادرات ادویه به افغانستان تاکید کرده و آمادگی خویش را برای سرمایهگذاری مشترک و ایجاد فابریکههای تولیدی ادویه در افغانستان ابراز داشت.» به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید بیانیه گفته است که دو طرف در باره واردات دوا، ارتقای کیفیت ادویه، زمینههای سرمایه گذاری و رفع چالشهای موجود در روند تجارت ادویه بین دو کشور بحث و تبادل نظر کرده اند. در بیانیه آمده است: « براساس توافق بهعملآمده، قرار است مسئولان و فعالان سکتور ادویه افغانستان از فابریکههای پیشرفته و معتبر دوایی در هندوستان بازدید نمایند و در مقابل، هیئتی از بخش ادویه هندوستان به هدف بررسی زمینههای عملی ایجاد فابریکههای تولیدی دوا در افغانستان و توسعه صادرات، به کابل سفر خواهند کرد. بیانیه گفته است که در این شورا حدود ۵۷ فابریکه معیاری و باکیفت جهانی عضویت دارند.
|
23.11.2025 دویچه ویلی طالبان په دې لټه کې چې له پاکستان سره د تیرې میاشتې تر نښتو وروسته د سوداګرۍ له پاره بدیلي لارې ومومي. خو له څو اونیو راهیسې د لارې بندیدو د دواړو لورو سوداګرو ته سخت زیان اړولی او په زیاته بیا د تازه میوو سوداګرو ته. پاکستان ته د افغانستان د تازه میوو صادراتو بندیدل د دې سبب شوي چې هلته یې بیه څو برابره لوړه شوې ده.
|
22.11.2025 روزنامه هشت صبح وقوع یک زلزله قدرتمند در نزدیکی پایتخت بنگلادیش، دستکم نه کشته و بیش از ۳۰۰ زخمی برجا گذاشته است. رسانههای بنگلادیشی روز جمعه، ۲۱ نوامبر، به نقل از مقامهای صحی گزارش دادهاند که این زلزله در نزدیکی شهر نرسندی، در ۳۳ کیلومتری داکا، رخ داده است. اداره هواشناسی بنگلادیش شدت این زمینلرزه را ۵.۷ ریشتر اعلام کرده و گفته که لرزش حدود ۲۶ ثانیه ادامه داشته است. محمد یونس، رییس دولت موقت بنگلادیش، در اعلامیهای این رویداد را «تکاندهنده» خوانده و گفته است: «این حادثه به خانوادهها در چندین منطقه خسارات جدی وارد کرده است.» این زمینلرزه در هند نیز احساس شده، اما مقامهای هندی گفتهاند تا کنون گزارشی از تلفات یا خسارات قابل توجه ثبت نشده است.
|
22.11.2025 بی بی سی د اوکرایین ولسمشر ولودیمیر زیلېنسکي وروسته له هغې چې د امریکا وړاندیز شوې د سولې طرحې مخکېنۍ مسوده یې ترلاسه کړه چې له روسیې سره د جګړې د پای لپاره جوړې شوې، وايي د جګړې د ختمولو لپاره له متحده ایالاتو سره د "ریښتینې همکارۍ" لپاره تیار دی. څو امریکايي رسنۍ راپور ورکوي چې د دې طرحې له مخې به کېیف د دونباس په ختیځ کې هغه سیمې پرېږدي چې لا هم د اوکرایین تر کنټرول لاندې دي. همداراز به د خپل پوځ اندازه راکموي او دا به ژمنه کوي چې هېڅ وخت به له ناټو سره نه یوځای کېږي. د اوکرایین ولسمشر دا هم ویلي د دې طرحې په اړه د امریکا له ولسمشر ډونلډ ټرمپ سره د خبرو نیت لري. رپوټونه وايي دا طرحه د امریکا ځانګړي استازي سټیو ویتکاف او د هغه روسي سیال کریل دیمیتریف چمتو کړې، په داسې حال کې چې اوکرایین په دې پروسه کې شامل نه و. په هغه بیان کې چې د زیلېنسکي دفتر د پنجشنبې په ورځ، د نومبر پر ۲۰ خپور کړ، ولسمشر ویلي باور لري دا مسوده "د ډيپلوماسۍ د بیا راژوندۍ کېدو لامل کېدای شي" او زیاته کړې یې ده چې اوکرایین "منلې چې د طرحې پر ګټو داسې کار وکړي چې جګړې ته یو عادلانه پای وټاکل شي". کېیف ویلي د "هر هغه معنا لرونکو وړاندیزونه ملاتړ کوي چې رښتینې سوله رامنځته کولای شي". اوکراییني چارواکو تر اوسه هېڅ داسې تفصیل نه دی په ډاګه کړی چې په دې وړاندیز کې څه شامل دي. خو د هغو سرچینو په وینا چې د امریکایي رسنیو اکسیوس، فایننشل ټایمز او رویټرز لخوا راخیستل شوي، د طرحې دا پلان دی چې کېیف به د دونباس په ختیځ کې له هغو څخه تېر شي چې لا هم د اوکرایین تر کنټرول لاندې دي، د خپل پوځ اندازه به په څرګند ډول راکمه کړي او له ډېرو وسلو به لاس واخلي.
|
22.11.2025 دآزادی رادیو په افغانستان کې د خصوصي ټلویزیونونو یو شمېر مسوولین، خبریالان، ښځینه ویاندویانې او د ټلویزیوني پروګرامونو تولیدونکي وايي، د طالبانو حکومت په دې هیواد کې پر تلویزیوني خپرونو پراخ محدودیتونه لګولي دي. نن، د نومبر ۲۱مه، د تلویزیون نړیواله ورځ ده. د طالبانو حکومت د اطلاعاتو او کلتور وزارت چارواکي د رسنیو په ملاتړ په ټینګار سره وايي، چې رسنۍ باید خپلې خپرونې د اسلامي پالیسیو او ارزښتونو پر بنسټ او افغاني کلتور سره سمې تنظیم کړي. د افغانستان په یوه خصوصي ټلویزیون کې یوه ښځینه ویانده وه، وايي د ټلویزیوني خپرونې د ثبت او تولید پر مهال له ګڼ ستونزو او محدودیتونو سره مخ ده.
دې چې د موضوع د حساسیت له امله نه غوښتل نوم یې په راپور کې خپور شي د غږ د بدلون په شرط ازادي راډیو ته وویل:
"کله چې سټډیو ته ننوځو او ټاکل شوې وي چې خپرونه ولرو، هغه سوالونه چې باید مطرح کړو، له خپله مېلمه یې پوښتلی نه شو، بله موضوع د ماسک کارونه او هغه محدودیتونه دي چې د خپرونې د ترسره کولو پر مهال وي او د وېرې له امله اکثرا زموږ ذهن ګډوډوي، چې د خپرونې پر مهال نه شو کولای ښه تمرکز ولرو، خپل هدف ورسوو او پروګرام وچلوو."
په افغانستان کې ځینې خبریالان چې د ټلویزیوني پروګرامونو لپاره محتواوې تولیدوي هم معلوماتو ته د لاسرسي له نشتوالي او د دوی په کار کې د طالبانو له لاسوهنو شکایت کوي.
د افغانستان د دوو ولایتونو خبریالانو چې نه یې غوښتل نومونه یې په راپور کې خپاره شي، ازادي راډیو ته وویل:
“مطبوعات افغانستان کې تر سخت سانسور او د طالبانو تر شدید کنټرول لاندې دي، ان هغه ادارې چې د رسنیو اړوند یې کار نه دی، د راپورونو خپرولو کې لاسوهنې کوي.”
|
22.11.2025 رادیو آزادی ده ها عمده فروش بزرگ و متوسط در شهرهای راولپندی و اسلامآباد پاکستان می گویند که ده ها میلیون کلدار زیان کرده اند. زیان هر تاجر از 40 میلیون تا 100 میلیون روپیه است
شماری از تجار با تجربه و ثروتمند که در این دو شهر پیش از این تجار موفق در این شهر به شمار میرفتند، اکنون ادعا می کنند که در آستانه از دست دادن همۀ سرمایهگذاریهایشان قرار دارند. بر اساس گزارش اکسپرس تریبون، آنها می گویند که از قبل برای خریداری میوه و سبزیجات تازه به خصوص انگور، انار قندهار و میوه های خشک مانند کشمش، مبلغ قابل توجهی را به تجار افغان پرداخته اند. بر اساس گزارش کانتینرها و موترهای باربری حامل محصولات فاسد شونده از هفته ها در تورخم در سمت افغانستان گیر مانده اند. میوههای تازه مانند انار و انگور و سبزیجات کاملاً فاسد شده و بسیاری از لاری های باربری دوباره به مبدا برگشته اند. تجار افغان با قاطعیت تقاضاهای پرداخت غرامت از سوی همتایان پاکستانی شان را رد کرده، تأکید می کنند که آنها مسؤل فاسد شدن محصولات نیستند، زیرا این مشکل ناشی از بسته شدن سرحد بوده است. آنها میگویند که آنها محصولات را طبق قرارداد ارسال کرده اند، شواهد ویدیویی بارگیری و اسنادی در دست دارند که نشان دهنده پرداخت هزینه های ترانسپورت است. یک کنسرسیوم بزرگ تجارتی پاکستان زیان احتمالی را تا 150 میلیون روپیه تخمین کرده
منابع در بازار های اصلی راولپندی و اسلام آباد تایید کرده اند که زیان هر تاجر از 40 میلیون تا 100 میلیون روپیه است. یک کنسرسیوم بزرگ تجارتی پاکستان زیان احتمالی را تا 150 میلیون روپیه تخمین کرده، پیش از این، تجار افغان نیز گفته بودند که این خسارت به میلیونها دالر میرسد. براساس روزنامه اکسپرس تریبون پاکستان، در حالی که صادرکنندگان افغان تمایل نشان دادهاند که هزینۀ انتقال میوههای خشک را کاهش دهند و تخفیفهای ۱۵از تا ۲۰ درصد را پذیرفته اند، اما قاطعانه از دادن هرگونه امتیاز در مورد میوههای تازه به ویژه انگور، انار قندهار و سبزیجات خودداری کردهاند. غلام قدیر میر، رئیس انجمن تجار بازار سبزیجات در پاکستان میگوید، اکنون قیمت فی کیلو انگور و انار در اسلامآباد و راولپندی به ۶۰۰ تا ۷۰۰ روپیه رسیده که نتیجه مستقیم برهم خوردن زنجیرۀ تامین از افغانستان است. همچنین کمبود و افزایش تقاضا نیز منجر به افزایش قیمت انگور در پاکستان شده است.
|
22.11.2025 صدای آلمان پس از سقوط این جنگنده هندی، مقامات دبی اعلام کردند که تیمهای امدادی در محل حضور دارند و کارمندان اطفائیه در حال مهار آتش هستند. در باره این رویداد چه میدانیم؟این حادثه حدود ساعت ۲:۱۰ بعد از ظهر به وقت محلی پس از انجام یک مانور نمایشی رخ داد و هواپیما در فاصله حدود ۱ مایل (۱،۶ کیلومتر) از محل نمایش سقوط کرد و آتش گرفت. جمعیت زیادی برای تماشای نمایش هوایی در میدان هوایی بینالمللی آل مکتوم در دبی ورلد سنترال در امارات متحده عربی تجمع کرده بودند. به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داد که این جت چندینبار از روی محل نمایش عبور کرد تا اینکه به نظر رسید کنترل خود را از دست داده و مستقیم به سمت زمین سقوط کرد. پیلوت در اثر برخورد هواپیما به زمین جان باخت. دفتر رسانهای دبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «یک هواپیمای جنگنده تِجاس هندی که امروز در نمایشگاه هوایی دبی شرکت داشت، سقوط کرده و منجر به مرگ پیلوت شده است.» مرگ پیلوت در بیانیه نیروی هوایی هند نیز تایید شد.
|
22.11.2025 دویچه ویلی
د هندوستان د بهرنیو چارو وزارت یوه چارواکي آنند پرکاش د جمعې په ورځ وویل چې د هندوستان او افغانستان ترمنځ به د هوايي ګارګو خدمات ډېر ژر پیل شي. هغه وویل: «زه خوښ یم چې اعلانوم د کابل-ډيلي او کابل-امرتسر ترمنځ د بار د انتقال هوايي دهلیزونه فعاله شوي او ډېر ژر به پرې د هوايي کارګو پروازونه ترسره شي.» د طالبانو ادارې د نومبر په ۱۹مه وویل چې د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي د هندوستان د رسمي بلنې پر اساس هندوستان ته پر رسمي سفر تللی دی. وزارت وویل چې عزیزي د خپل سفر په جریان کې په نوي ډيلي کې د پراګتي میدان نړېوال نندارتون ته ولاړ او هلته ېې د افغاني شرکتونو له غرفو او نندارتونونو ليدنه وکړه. دغه وزارت پر اکس شبکه لیکلي چې عزيزي همدارنګه له خپل هندي سیال جی شنکر سره لیدلي او هغه سره د چابهار بندر په لا ډېر فعالولو، د دواړو هېوادونو د آتشي پر معرفي او د افغانستان خصوصي سکتور ته د ویزو په صادرولو کې د سهولتونو د رامنځ ته کولو پر موضوعاتو غږېدلی دی.
|
21.11.2025 روزنامه هشت صبح
مقامهای اوکراینی پیشنهاد صلح تازه امریکا و روسیه برای پایان دادن به جنگ را رد کردند و آن را «پوچ» و غیرقابل قبول خواندند. گاردین روز پنجشنبه، ۲۰ نوامبر، گزارش داده که آنان این پیشنهاد را یک تحریک برای ایجاد تفرقه و گمراه کردن متحدان اوکراین خواندهاند. اولکساندر مرژکو، رییس کمیته سیاست خارجی پارلمان اوکراین، گفته است که هیچ نشانهای از آمادهگی کرملین برای مذاکرات جدی وجود ندارد و پوتین تلاش میکند تا وقتکشی کرده و از تحریمهای امریکا اجتناب کند. سرگی کیسلیتسیا، معاون اول وزیر خارجه اوکراین، نیز این ابتکار را غیرواقعی و یک عملیات اطلاعاتی کلاسیک به سبک شوروی توصیف کرده است. مقامهای اوکراینی تأکید کردهاند که این سند عملاً به معنای تسلیم و پایان حاکمیت اوکراین است. طبق گزارشها، این طرح ۲۸ مادهای خواستههای مشابه با پیشنهادات اولیه مسکو پس از تهاجم سال ۲۰۲۲ دارد و بدون مشورت با کییف تهیه شده است. این طرح از اوکراین میخواهد بخش شمالی دونباس را به روسیه واگذار کند، اندازه ارتش را نصف کند و سلاحهای دوربرد خود را تحویل دهد. همچنین حضور نیروهای خارجی در خاک اوکراین ممنوع است و تضمینهای امنیتی ارایه شده از سوی امریکا نیز نامشخص اعلام شده است. در ادامه جنگ، روسیه حملات خود به زیرساختهای انرژی اوکراین را افزایش داده است. در آخرین حملات، اسراییل چندین شهر غربی، از جمله ترنوپیل، را بمباران کرده که دستکم ۲۶ کشته از جمله سه کودک برجای گذاشت است.
|
21.11.2025 بی بی سی د حماس تر کنټرول لاندې د روغتیا وزارت ویلي چې د چهارشنبې په ورځې په غزه کې د اسرائيلو په بریدونو کې لږ تر لږه ۲۵ فلسطینیان وژل شوي دي. دا د اوربند له پلي کېدا راهیسې هلته په تېرو پنځو اوونیو کې تر ټولو خونړۍ ورځ بلل شوې ده. ژغورنډلو ویلي چې له دې ډلې لس تنه په هغه برید کې وژل شوي چې د غزې ښار په ګاونډ 'زیتون' سیمه کې د مذهبي اوقافو وزارت وداني پکې په نښه شوه. د اسرائيلو پوځ بیا وايي چې دوی هله د "حماس ترهګریز اهداف" په نښه کړل چې وسلهوالو کسانو په 'خانیونس' کې له اوربنده په "سرغړونې" سره د دوی پر سرتېرو ډزې وکړې. خو حماس دا ادعا رد او غندلې او ویلي یې دي چې په تاوتریخوالي کې دا "خطرناک زیاتوالی" اوربند له خطر سره مخ کولی شي. په غزه کې د حماس د ملکي دفاع ادارې ویاند محمود بسال بيبيسي ته ویلي چې پرون چهارشنبه د لمر له لوېدو څو شېبې وروسته د اسرائيلو هوايي، ډرون او د توپخانې بریدونو د غزې ښار او خانیونس څو سیمې په نښه کړې. د ښاغلي بسال په وینا، دا د تېرو څو ورځو له نسبي ارامۍ وروسته په بریدونو کې د زیاتوالي څرګندونه کوي. ملکي دفاع ادارې هم رپوټ ورکړی چې په 'زیتون' نومي سیمه کې پر مذهبي اوقافو وزارت برید د شاوخوا ودانیو ته هم سخت زیان اړولی دی.
|
21.11.2025 دآزادی رادیو د ایران پولیسو د دې هېواد په سیستان او بلوچستان ولایت کې ۲۳۰ افغان کډوال نیولي دي. ایراني چارواکي وايي چې دا اقدام د غیر قانوني بهرنیانو په وړاندې د پراخو اقداماتو یوه برخه ده. په افغانستان کې یو شمېر کورنۍ هم تأییدوي چې د دوی د کورنۍ غړي او خپلوان چې د کار لپاره ایران ته تللي وو، په یاد هېواد کې نیول او وهل ډبول شوي دي.
د پروان ولایت یو اوسېدونکی دی چې وايي دې وروستیو کې یې د ماما زوی د اقتصادي ستونزو او کار لپاره په غیر قانوني لارو ایران ته سفر کړی و. ده چې د موضوع د حساسیت له امله یې نه غوښتل نوم یې په راپور کې خپور شي، د غږ د بدلولو په شرط یې ازادي راډیو ته وویل چې د ماما زوی یې په دې وروستیو کې د ایران پولیسو نیولی دی او کورنۍ یې د وضعیت په اړه سخته اندېښمنه ده: "زما د ماما زوی په همدې اوونۍ کې د ایران پر لور خوځېدلی و، پرون یې چا پلار ته احوال ورکړی و چې په لاره کې ایراني پولیسو نیولي دي، کورنۍ یې او موږ ټول اندېښمن یو، هغه د اقتصادي ستونزو او بې کارۍ له امله افغانستان نه تللی و." د سمنګان ولایت یوه اوسېدونکې ناهيد هم وايي چې د دې د خاله زوی او د هغه یو شمېر ملګري چې د کار موندلو لپاره ایران ته روان وو، د ایراني پولیسو لخوا نیول شوي او سخت وهل شوي دي: "۱۸ سمنګاني ځوانان په قاچاقي لاره ایران ته تلل چې د پولیسو لخوا نیول شوي او ډېر وهل ډبول شوي وو چې د وهلو نښې یې لا هم په بدن کې ښکاري او د دوی په ډله کې زما د خاله زوی مجیب هم نیول شوی و چې وروسته کمپ ته انتقال شوی و او افغانستان ته راډیپورت شول." دا اندېښنې په داسې حال کې دي چې د ایران پولیسو په دې وروستیو کې د دغه هېواد په سیستان او بلوچستان ولایت کې شاوخوا ۲۳۰ افغان کډوال نیولي دي. ایراني چارواکي دا نیول د هغه پراخ پلان برخه بولي چې په یاد هېواد کې له قانوني استوګنې پرته د بهرنيو وګړ په وړاندې پیل شوی دی. د ایران دولتي رسنۍ صدا او سیما خبري اژانس په ګډون ځینو ایراني رسنیو د سیستان او بلوچستان ولایت د نیمروز ولسوالۍ د پولیسو قوماندان حسین میرصوفي په حواله لیکلي چې دا افغانان د افغانستان پولې ته نږدې په نیمروز او زهک ولسوالیو کې نیول شوي دي. ایراني چارواکو دا کسان "غیر مجاز بهرني اتباع" بللي دي. ایراني چارواکي او رسنۍ اکثراً د "بهرني یا غیر مجاز اتباعو" اصطلاح د هغو افغان کډوالو لپاره کاروي چې په دې هېواد کې د استوګنې قانوني اسناد نه لري.
|
21.11.2025 رادیو آزادی گلپانه دختر ۱۰ سالهای که میگوید به درخواست پدر و مادرش به مکتب نمیرود، هر روز برای کمک به تأمین هزینههای خانواده در چهارراهی بتخاک کابل ساجق میفروشد. او به رادیو آزادی گفت: «اینجا ما ساجق میفروشیم؛ یک پاکت دو یا سه افغانی است. پول نداریم. پدر و مادرم میگویند برو ساجق بفروش. پدرم کراچیرانی میکند.» بلال، باشندهٔ ساحۀ احمدشاه بابا مینه (ارزانقیمت)، پسر ۱۴ سالهی است که در یک رستورانت شاگردی میکند. درم به بیماری سرطان مبتلا است. در خانه کسی نیست که سرپرستی خانواده را بکند، بناً من در رستورانت شاگردی میکنم و روزانه ۱۰۰ افغانی برایم میدهند.
او میگوید روزانه حدود ۱۰۰ افغانی مزد میگیرد و با همان مصارف خانواده را تأمین میکند، زیرا پدرش به بیماری سرطان مبتلا است و توان کار کردن ندارد و کسی دیگری هم نیست که مخارج خانه را به دوش بکشد: "پدرم به بیماری سرطان مبتلا است. در خانه کسی نیست که سرپرستی خانواده را بکند، بناً من در رستورانت شاگردی میکنم و روزانه ۱۰۰ افغانی برایم میدهند." تمیم، کودک ۱۲ سالهی دیگری است که یک کراچی دارد و از بازار پروژۀ تایمنی کابل سودای مردم را تا خانهشان انتقال میدهد. او که پدر ندارد و مادرش در خانه خیاطی میکند، تنها یک خواهر خردسال دارد. تمیم میگوید روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ افغانی کار میکند: "به مکتب میروم، از ساعت هشت تا دوازده، بعد دوباره میآیم اینجا تا ساعت نُه شب، در خانه کسی نیست که کار کند." برخی خانوادهها نیز میگویند از روی بیچارهگی زیاد مجبورند بالای کودکان خود کار کنند و تمام دروازههای امید به رویشان بسته شدهاست. فاطمه، باشندهٔ کارته نو کابل میگوید: "پدر کودکان بستر است، بیمار است و نمیتواند کار کند. همین کودکان اند که میروند کار میکنند، ۲۰، ۳۰ افغانی به دست میآورند. یک تخم و نان خشک میآورند و میخوریم. همینها پول پیدا میکنند و با آن زندهگی میگذرانیم. اگر اینها کار نکنند، چه بخوریم؟" بر اساس کنوانسیون جهانی حقوق کودک که افغانستان نیز در سال ۱۹۹۴ میلادی به آن پیوسته است، کار کردن بالای کودکان ممنوع اعلام شدهاست. هرچند در افغانستان آمار دقیق شمار کودکان کارگر وجود ندارد، اما نصیر احمد فایق سرپرست نمایندهگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد در دوازدهم فبروری سال گذشته میلادی در یک نشست این سازمان گفته بود که در حال حاضر بیش از یک میلیون کودک افغان به دلیل فقر و مشکلات اقتصادی به کارهای شاقه و خطرناک مشغول اند.
|
21.11.2025 صدای آلمان شرکت برق افغانستان «برشنا» که تحت اداره طالبان است اعلام کرد که افغانستان و ازبکستان قرارداد انتقال برق در سال ۲۰۲۶ را تمدید کردند. برق وارداتی از ازبکستان بخش عمده ای از انرژی برق مورد نیاز در شهرهای بزرگ افغانستان از جمله کابل پایتخت این کشور را تامین می کند. یوتیوب دویچه وله دری را ببینید شرکت برشنا با نشر پیامی در شبکه ایکس نوشته است که «با تمدید این قرارداد نه تنها تامین انرژی برق مورد نیاز کشور در سال آینده تضمین می شود، بلکه زمینه رشد اقتصادی، جذب سرمایه گذاری و توسعه زیربناهای جدید برق نیز فراهم می شود.» در پیام برشنا گفته شده که این شرکت در سال جاری چهار توافقنامه مهم به ارزش ۲۴۳ میلیون دالر با شرکت های ازبکستان امضا کرده است که نقش مهمی در تقویت انرژی برق افغانستان دارد. به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید شرکت برشنا نگفته است که بر اساس این قرارداد در سال آینده میلادی قرار است چند کیلووات برق به افغانستان صادر شود و یا مبلغ آن چقدر است. کمبود برق در افغانستانبر اساس گزارش ها نزدیک به ۸۰ درصد از انرژی برق افغانستان از کشورهای همسایه این کشور به شمول ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان تامین می شود و تنها ۲۰ درصد انرژی برق این کشور از بندهای آب و منابع داخلی به دست می آید. افغانستان همواره در فصل زمستان با کمبود انرژی برق مواجه می شود و برق این کشور نیز گواه برچاوی است.
|
21.11.2025 دویچه ویلی د طالبانو د ادارې د صنعت او تجارت وزیر، نورالدین عزیزی نوي ډیلي ته د خپل سفر په ترڅ کې د هند د بهرنیو چارو له وزیر، سوبرامانیام جیشنکر سره لیدنه کتنه کړې ده. دغه سفر په داسې یوه وخت کې ترسره کیږي چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ اړیکې کړکیچنې دي او د سرحدي شخړو له امله د دواړو هیوادونو تجارت لاهم بند دی. جیشنکر د پنجشنبې په ورځ پر ایکس ولیکل:«نن مازدیگر په نوي ډیلي کې د افغانستان د صنعت او تجارت له وزیر، الحاج نورالدین عزیزی سره له لیدنې کتنې څخه خوشحاله یم.» د هند خارجه وزیر زیاته کړه: «په دغه لیدنه کتنه کې مو د تجارت، ارتباطاتو او اړیکو د پیاوړي کیدو او له خلکو سره د خلکو د اړیکو په اړه خبرې وکړې او د افغانستان د خلکو له پرمختگ او هوساینې څخه مو د هند پر ملاتړ ټینگار وکړ.» اړوند:له پاکستان سره د سوداګرۍ ځنډول؛ طالبانو هند ته هيئت لېږلی
پاکستان سره له کړکیچ سره سم له هند سره د طالبانو اړیکېد طالبانو د سوداگرۍ وزیر د یوه هیئت په مشري د چهارشنبې په ورځ نوي ډیلي ته سفر وکړ. د طالبانو د صنایعو او تجارت وزارت د پنجشنبې په ورځ د ایکس پر پاڼه ولیکل چې نورالدین عزیري د هند له خارجه وزیر سره په لیدنه کتنه کې«د ایران د چابهار بندر د بیا فعاله کیدو، د دواړو هیوادونو د تجارتي اتیشې د معرفي کیدو او د افغانستان د خصوصي سکتور د غړو له پاره د ویزې د صادرولو د آسانتیاوو په هکله بحث او د نظر تبادله وکړه.» د طالبانو د تجارت د وزارت په اعلامیې کې راغلي دي: «د هغه کاري گروپ د بیا فعاله کیدو په نتیجه کې چې مخکې د دواړو هیوادونو ترمنځ موجود و، د گډې خونې او چابهار د بندر د ستونزو د حل کیدو په هکله هوکړې رامنځته سوې.» دا په شاوخوا تیرې یوې میاشتې کې، هند ته د طالبانو د لوړپوړو چارواکو دوهم سفر دی. مخکې له دې د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزیر، امیرخان متقي هند ته سفر وکړ او له هندي مقاماتو سره یې د ډیپلوماټیکو او اقتصادي اړیکو د پراخوالي په هکله توافق وکړ.
|
20.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: عظما بخاری، وزیر اطلاعات ایالت پنجاب پاکستان، گزارشها در مورد تعیین پاداش نقدی برای گزارش دهندهگان افغانهای بدون مدرک اقامت قانونی را کرده است. بخاری روز چهارشنبه، ۲۸ عقرب، گفته پنجاب تنها یک سازوکار گزارشدهی راهاندازی کرده که به مقامها کمک میکند اطلاعات معتبر دریافت کنند. او تأکید کرده است که برای موثر بودن سیاست دولت فدرال درباره مهاجران افغان، تمام ایالتها باید آن را بهطور یکسان اجرا کنند. برخی گزارشها پیشتر از آغاز عملیات گسترده ایالت پنجاب علیه افغانهای بدون مدرک اقامت و تعیین پاداش نقدی برای گزارشدهندهگان در مورد مهاجران افغان بدون مدرک اقامت خبر داده بودند.
|
20.11.2025 بی بی سی پر پاکستان د اقتصادي تکیې کمولو او د بدیلو سوداګریزو لارو اسانولو په موخه په افغانستان کې د طالبانو حکومت د سوداګرۍ وزیر په رسمي سفر نوي ډیلي ته رسېدلی دی. د نورالدین عزیزي پنځه ورځنی سفر به د دواړو هېوادونو تر منځ د سوداګریزو اړیکو او وارداتو او صادراتو پر پراخولو ورټول وي، ځکه چې له نژدې شپږو اوونیو راهیسې له پاکستان سره ټولې سوداګریزې لارې تړل شوې دي. دا د طالبانو حکومت دویم لوړپوړی چارواکی دی چې په کابو دوو میاشتو کې هند ته سفر کوي. هممهاله په کابل کې د افغان، ایراني او د سیمې نورو هېوادونو محصولات نندارې ته وړاندې شوي چې د طالب چارواکو په وینا، د افغان سوداګرو لپاره له پاکستان پرته په نورو هېوادونو کې سوداګریز فرصتونه برابر کړي. د طالبانو حکومتي چارواکو په وینا، له "مجبوریته د پاکستان پر ځای د بدیلو لارو" لټول اوسنۍ ستونزې ته په کتو یوازېنی غوراوی دی.
|
20.11.2025 رادیو آزادی در میانه تنش میان طالبان و پاکستان، نورالدین عزیزی وزیر صنعت و تجارت حکومت طالبان، در رأس یک هیئت بلندپایه روز چهارشنبه ۲۸ عقرب وارد دهلی نو شد. وزارت صنعت و تجارت طالبان در خبرنامهای در ایکس گفت که قرار است عزیزی با مقامهای ارشد هند، از جمله وزیران خارجه و تجارت، و نیز با تاجران و سرمایهگذاران این کشور دیدار کند. رسانههای هندی سفر او را پنجروزه خوانده اند. به اساس خبرنامه تمرکز این گفتوگوها بر افزایش همکاریهای اقتصادی، تسهیل روابط تجاری، ایجاد زمینههای مشترک سرمایهگذاری و تقویت نقش افغانستان در مسیرهای ترانزیتی منطقه عنوان شده است. وزارت صنعت و تجارت طالبان افزوده که این سفر بر استفاده مؤثر از ظرفیتهای بندر چابهار و تشویق سرمایهگذاری هند در افغانستان تمرکز دارد. وزارت خارجه هند از این سفر استقبال کرده و گفته است که تقویت تجارت دوجانبه و سرمایه گذاری بین دو کشور از موارد کلیدی این سفر است. پاکستان گذرگاه تورخم و سایر گذرگاه ها با افغانستان را از حدود ۵ هفته به اینسو پس از درگیری ها میان دو طرف،بسته است.
|
20.11.2025 صدای آلمان
سازمان ملل متحد می گوید برای بازسازی مناطق زلزله زده در افغانستان به ۱۲۸.۸ میلیون دالر نیاز است. خسارات زلزله در ولایت های شرقی این کشور ۸۶.۶ میلیون دالر برآورد شده است. ظرفیت ارائه خدمات به دلیل زلزله، خشکسالی و بازگشت های گسترده مهاجران تحت فشار قرار گرفته است. حداقل ۴.۳ میلیون مهاجر افغان به کشورشان بازگشته اند.
نتیجه یک ارزیابی جدید به رهبری سازمان ملل متحد نشان می دهد که افغانستان برای بازسازی خانه ها، مکاتب و خدمات کلیدی در ولایت های زلزله زده در شرق کشور به ۱۲۸.۸ میلیون دالر نیاز دارد. این ارزیابی هشدار می دهد که روند بازسازی در افغانستان که با "کمبودهای قابل توجهی" دست و پنجه نرم می کند، با کاهش شدید حمایت مالی اهداکنندگان مواجه شده است.
|
20.11.2025 دویچه ویلی د آلمان داخله وزارت ویلي چې د منلو د ژمنو لرونکو افغانانو څخه فقط ۶۲ تنو یې آلمان ته د نه راتګ په بدل کې د پیسو ترلاسه کولو وړاندیز منلی دی. لا هم ډیر شمیر حقوقي دعواوې دوام لري او د پروازونو وضعیت هم نامعلوم دی.
د آلمان د حکومت له خوا له مالي وړاندیزونو سره سره، د منلو د ژمنو لرونکي ډیری افغانان آلمان ته د راتلو په تمه دي. د آلمان حکومت ځینو هغو افغانانو ته چې له میاشتو یا حتی کلونو راهیسې په پاکستان کې منتظر دي، د منلو له پروگرام څخه د تیریدو په صورت کې د پیسو د ورکولو وړاندیز کړی دی. خو له هغو څخه ډیرو محدودو کسانو دا وړاندیز منلی دی. د آلمان د کورنیو چارو وزارت ویاند وویل: «تر اوسه پورې یوازې ۱۰ سلنه هغو کسانو چې ورسره اړیکه نیول سوې ده، ددغه ډول وړاندیز منلو ته چمتووالی ښوولی دی چې شمیر یې ۶۲ تنه دی.» هغه ویلي چې له هغو نورو کسانو سره اړیکې ادامه لري چې لایې هم نهايی پریکړه نه ده کړې. اړوند:د بشري حقونو استازی: افغانان په بیړه ویزې ته اړتیا لري ځينو کسانو پس له بریالیو قانوني اقداماتو وکولای سول آلمان ته داخل سي. په برلین کې د حکومت له بدلیدو راهیسې، هغه افغانان چې د آلمان له خوا یې د منلو ژمنې درلودې، په پنځو عادي پروازونو کې د پاکستان له پلازمینې، اسلام آباد څخه په آلمان کې د هانوور ښار ته انتقال سوي دي. په مجموع کې تقریباً ۱۹۰۰ افغانان لاهم په پاکستان کې، په آلمان کې د بیا میشت کیدو په تمه شپې او ورځې تیروي.
|
19.11.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، اعلام کرده که در جریان اختلافات هستهای با ایران، «کاملاً آماده» توافق با تهران است. الجزیره روز سهشنبه، ۱۸ نوامبر، به نقل از ترمپ گزارش داده که ایران نیز «به شدت» خواهان توافق با ایالات متحده است. او گفته است که اختلاف بر سر غنیسازی هستهای همچنان ادامه دارد. این اظهارات ترمپ در حالی مطرح میشود که مذاکرات دو کشور برای دستیابی به توافقی جامع بر سر برنامه هستهای ایران هنوز به نتیجه نرسیده است. ترمپ در دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در کاخ سفید از نقش حمایتی عربستان در حمله ایالات متحده به تأسیسات هستهای ایران در اوایل سال جاری قدردانی کرده است. به گفته ترمپ، عربستان سعودی اجازه داده است که امریکا این حملات را انجام دهد.
|
19.11.2025 بی بی سی د سعودي شهزاده محمد بن سلمان واشنګټن ته له رسېدا وروسته له سپینې ماڼۍ بهر د امریکا له ولسمشر ډونلډ ټرمپ سره چې هرکلي ته یې راوتلی و، په لاس روغبړ وکړ. دا لومړی ځل دی چې په تېرو اوو کلونو کې د سعودي شهزاده واشنګټن ته سفر کوي. د دې سفر موخه د امریکا او سعودي ترمنځ اقتصادي او د پانګونې اړوندو اړیکو پیاوړتیا ده او سعودي هڅه کوي له متحده ایالاتو سره یو پراخ دفاعي تړون لاسلیک کړي. دا سفر ځکه هم مهم بلل کېږي چې سعودي په وروستیو کلونو کې د سترو بدلونونو شاهد و. دغه هېواد د "اوپک پلس" له لارې د انرژۍ په نړیوال بازار کې خپل رول ډېر قوي کړی، د اقتصاد د رنګارنګۍ لپاره یې د بهرنۍ پانګونې پرمخ دروازې پرانیستې او د نړیوال منځګړتوب په برخه کې یې هم مهم رول لوبولی، په ځانګړي ډول د روسیې او اوکرایین د کړکېچ په مسله کې. له بلې خوا واشنګټن هڅه کوي سعودي وهڅوي چې له اسرائیل سره د اړیکو د عادي کولو لوري ته ګام واخلي، خو دا د هغو شرطونو په چوکاټ کې چې د سیمې دایمي سولې ته مناسبه فضا رامنځته شي او د امریکا ستراتیژیکې ګټې خوندي پاتې شي.
|
19.11.2025 دآزادی رادیو د هغې مېړه په یوه دفتر کې د پاک کاري کوي او په خبره یې په ډېر بد وضعیت کې په یوه کرایي کور کې اوسي. هغې د سې شنبې په ورځ د نومبر په ۱۸ مه ازادي راډیو ته وویل، د هوا په سړېدو سره د خوراکي او سون توکو په بیو کې هم لوړوالی راغلی چې خلک یې سخت اندېښمن کړي دي: د سون توکو بیې هم ورځ تر بلې لوړیږي، د یوې بورې وړو په بیه کې له درې تر ۴ سوه افغانیو توپیر راغلی،
"د خوراکي او سون توکو بیې خورا لوړې شوي دي، په داسې حال کې چې هوا سړه شوې ده، د سون توکو بیې هم ورځ تر بلې لوړیږي، د یوې بورې وړو په بیه کې له درې تر ۴ سوه افغانیو توپیر راغلی، دغه شان د غوړیو او وریجو بیې هم لوړې شوي دي، زه درې معلول ماشومان لرم، ان د هغوی لپاره د درملو د اخیستلو توان نه لرم، د وړو او غوړیو اخیستل خو ډېره لیرې خبره ده." د خوړو او سون توکو بیې یوازې په کابل نه بلکې د افغانستان په نورو ولایتونو کې هم لوړې شوي او د سیمې د اوسېدونکې ستونزې یې زیاتې کړي دي. د ختیځ ولایت کونړ اوسېدونکی ناصر چې د یوې ۱۲ کسیزې کورنۍ سر پرست دی ازادي راډيو ته یې وویل: "زه یو وړوکی سوزوکی موتر لرم، چې هره ورځ پرې له سل تر یونیم سل افغانیو ګټم، خو دا چې ژمی راورسېده، د خوراکي موادو بیې هم ورسره لوړې شوې، مخکې مې د وړو یوه بورۍ په ۱۲ سوه اخیسته خو اوس یې بیه ان ۱۷ سوه افغانیو ته رسېدلې ده چې موږ یې د اخیستلو توان نه لرو." د کابل یو دوکاندار ظریف ازادي راډیو ته وویل چې په تېرو دوه میاشتو کې د خوراکي توکو بیې لوړې شوي تر دې چې بې وزله خلک یې د اخیستلو توان نه لري: " یوه بورۍ اوړه چې په ۱۴ سوه افغانیو وه اوس یې بیه ۱۶ سوه ته رسېدلی ده، یوه بوشکه غوړي چې په ۱۶ سوه وو اوس ۱۹ سوه دي، خوراکي موادو په ټوله ګې ګران شوي دي، او خلک یې نه شي اخیستلی، خلک ډېر بې وزله دي، زه له همدې امله خوراکي مواد نه راوړم ځکه پلور یې کم دی."
|
19.11.2025 رادیو آزادی با نزدیک شدن فصل زمستان، وضعیت هزاران تن که در کمپهای موقت در ولایت کنر بسر میبرند، نگرانکننده خوانده شده است. سازمان داکتران بدونمرز در گزارشش گفته است که حدود ۸ هزار فرد آسیبدیده در نتیجۀ زلزله در شرق افغانستان، در چندین محل بودوباش موقت در ولسوالی نورگل استند، منطقهای که در میان کوهها واقع شده است. عصمتالله عصمت، مشاور صحی این سازمان در ولایت کنر، گفته است زلزلهزدگان بدون دسترسی به برق و سیستم گرمایش شب و روز را در کمپهای موقت سپری میکنند. نمایی از کمپ پتن، یکی از محلهای بودوباش موقت برای زلزلهزدگان در ولسوالی نورگل ولایت کنر برف که ببارد، وضعیت سختتر میشود.
در گزارش به نقل از آقای عصمت آمده است که با سردتر شدن هوا بیماریهای موسمی مانند عفونتهای دستگاه تنفسی مثل سینهبغل، و نیز امراض قابلسرایت مانند سرخکان و سیاهسرفه افزایش خواهد یافت. اکرام، باشندۀ منطقۀ مزاردرۀ ولسوالی نورگل ولایت کنر است. او به رادیو آزادی گفت که زندگی زیر خیمه بهشدت دشوار است: «مشکلات این است که دیشب باران بارید؛ قابلتحمل بود، اما برف که ببارد، وضعیت سختتر میشود. کودکان، همه بیسرپناه استند.» زلزلهای با قدرت شش اعشاریه صفر درجۀ ریشتر در سیویکم ماه آگست امسال در شرق افغانستان رخ داد. به گفتۀ سازمان داکتران بدونمرز، این یکی از مرگبارترین زلزلهها در یک دهۀ اخیر در افغانستان بود که در چهار ولایت بشمول کنر و ننگرهار بیش از ۲۲۰۰ تن را کشت و اضافه از ۳۰۰۰ تن را زخمی کرد. برای زلزلهزدهها خانه ساخته شود.
محمد شریف، باشندۀ ولسوالی چوکی ولایت کنر، یکی از آسیبدیدگان زلزله است. او به رادیو آزادی گفت که پیش از رسیدن فصل زمستان، برای زلزلهزدگان سرپناه فراهم شود. «زمستان در حال فرارسیدن است و این زلزلهها خانههای ما را ویران و همهچیز را تخریب کرده. بعد از این هوا سردتر میشود و زندگی در خیمه دشوار است، زیرا اینجا در زمستان برف میبارد و بارندگیها زیاد میشود. نیاز اساسی این است که برای زلزلهزدهها خانه ساخته شود.» افغانستان همواره شاهد زلزلههای مرگبار بوده است.
|
19.11.2025 صدای آلمان دونالد ترامپ، قصد دارد که فروش جنگندههای اف-۳۵ را به عربستان سعودی تایید کند. اسرائیل یگانه کشوری است که از چنین جنگندههای ساخت امریکا در خاورمیانه برخوردار است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا با اشاره به عربستان سعودی روز دوشنبه گفت که این کشور خلیج فارس "متحد بزرگی" است و «ما اف-۳۵ خواهیم فروخت.» در حال حاضر، اسرائیل یگانه کشور در خاورمیانه است که جنگندههای اف-۳۵ ساخت ایالات متحده امریکا را در اختیار دارد. ترامپ روز سه شنبه از محمد بن سلمان، ولیعهد بانفوذ عربستان سعودی در کاخ سفید، پذیرایی میکند. رئیس جمهور ایالات متحده همچنان خواستار عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل است. هرچند این امر در گذشته به دلیل جنگ در نوار غزه بعید به نظر میرسید اما فروش جنگندهها میتواند چنین انگیزهای را ایجاد کند. پس از حمله هوایی اسرائیل بالای نمایندگان حماس در قطر، ولیعهد عربستان سعودی احتمالاً برای تضمینهای امنیتی از ایالات متحده امریکا، پافشاری کند. منابع آگاه از مذاکرات همچنین گفته اند که ترامپ و ولیعهد عربستان سعودی، توافقی را در مورد چهارچوب همکاری هستهای غیرنظامی در حوزه دیگری که در گذشته بحثبرانگیز بود، امضا خواهند کرد. عربستان سعودی میخواهد از فناوری ایالات متحده استفاده کند، اما این امر مشمول قوانین سختگیرانه ای است. انتظار میرود کنگره ایالات متحده چنین توافقی را از نزدیک بررسی کند. عربستان سعودی تأکید میکند که به دنبال داشتن سلاحهای هستهای نیست. اولین سفر پس از ۷ سالاز زمان قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ که در ایالات متحده زندگی و کار می کرد، این اولین سفر محمد بن سلمان به واشنگتن میباشد. یک گزارش استخباراتی ایالات متحده امریکا به این نتیجه رسیده بود که این قتل با تائید بن سلمان صورت گرفته است. ترامپ به داشتن روابط خوب با عربستان سعودی متعهد است و از این کشور در ماه می بازدید کرد. در جریان این دیدار، دو کشور بر سر یک قرارداد تسلیحاتی به توافق رسیدند و تعهدات سرمایهگذاری به ارزش میلیاردها دالر را پذیرفتند.
|
19.11.2025 دویچه ویلی د پاکستان پوځ ويلي دي چې ځواکونو یې د استخباراتي معلوماتو پر اساس په خیبر پښتونخوا ایالت کې د وسله والو پر دوو پټنځايونو چاپې وهلي دي. زياته شوې چې په دې ترڅ کې ۱۵ وسله وال وژل شوي.
د پاکستان پوځ د يوې اعلامیې په جاري کولو سره ويلي دي چې لومړي عمليات نن، سه شنبه (د ۲۰۲۵م کال د نومبر ۱۸) د خيبر پښتونخوا په ډيره اسماعيل خان سيمه کې وشول چې په دې ترڅ کې ۱۰ پاکستاني طالبان ووژل شول. اړونده موضوع: وسله والو د پاکستاني ملیشو مشر او ۵ نور کسان وژلي دويمه چاپه په شمالي وزيرستان کې وهل شوې چېرته چې د پوځ په حواله پنځه «خوارج» وژل شوی دي. د پاکستان پوځ په دې وروستيو کې د خوارج اصطلاح د تحريک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) سره د تړاو لرونکو جنګيالو له پاره کاروي او ادعا کوي چې افغانستان او هند د هغوی ملاتړ کوي، هغه ادعا چې د افغانستان او هند حکومتونه یې په کلکه ردوي.
|
18.11.2025 روزنامه هشت صبح
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفته که پس از دو سال جنگ فاجعهبار در غزه، سرانجام مسیر پیشرفت و صلح فراهم شده است. گوترش دوشنبهشب، ۱۷ نوامبر، در ایکس نوشته است که باید این فرصت به اقدامات عملی تبدیل شود و آتشبس فعلی به صلح پایدار تبدیل گردد. دبیرکل سازمان ملل همچنان از همه خواسته است که برای ایجاد منطقهای عاری از تمام سلاحهای کشتار جمعی در خاورمیانه تلاش کنند. او تاکید کرده است که مردم غزه و منطقه حق دارند در شرایطی با ثبات و صلح زندهگی کنند و جامعه جهانی مسوولیت دارد تا این خواسته را محقق سازد.
|
18.11.2025 بی بی سی د بریتانیا د کورنیو چارو وزارت د پناه غوښتونکو په اړه خپله وړاندیز کړې پالیسۍ جزییات په ډاګه کړي دي. ټاکل شوې چې نن شبانه محمود د دغه پلان جزییات د بریتانیا پارلمان ته وړاندې کړي او هلته د استازو پوښتنو ته ځواب ووایي. تر اوسه په دې تړاو څه ویل شوي: - محمود وویل چې "د پالیسۍ اوسنی حالت د خورا پام وړ بدلون په حال کې دی".
- د کورنیو چارو وزیرې وویل "اخلاقي دنده" لري چې د "پناه غوښتنې نیمګړی سیستم" اصلاح او "ویشل شوی هېواد سره یو موټی کړي."
- اغلې محمود وویل، حکومت پر دې بوخت دی چې د پناه غوښتونکو د استوګنې ټول هوټلونه "ژر تر ژره" وتړي، خو زیاته یې کړه چې دا یوه "پېچلی پروسه" ده.
- هغې وویل چې بریتانیا د بشري حقونو له اروپايي کنوانسیون (ECHR) ونه وځي، خو په هغه کې به اصلاحات وغواړي - په ځانګړي توګه ۸مه ماده کې چې د محرمیت او د کورني ژوند حق ته اشاره کوي.
- کورنیو چارو کې د دولت وزیر مایک ټپ وویل، حکومت د کډوالۍ له "اساسي لاملونو" سره مبارزه کوي، لکه پر کډوالو کارګرو د تکیې کمولو او د دې شرایطو سختول چې څوک بریتانیا ته راتلی شي.
د بریتانيا د کورنيو چارو وزيره شبانه محمود به د دغه هېواد د پناه غوښتنې پاليسۍ کې د پراخو اصلاحاتو د يوې برخې په توګه د غيرقانوني کډوالو د چټکو ايستلو پلان اعلان کړي. د دغه پلان له مخې کډوالو ته به لنډمهاله پناه ورکول کېږي او هر کله یې چې خپل هېواد خوندي وګڼل شي، بېرته به ورستنول کېږي. په بريتانيا کې د دايمې استوګنې لپاره بايد شل کاله په دې هېواد کې ژوند وکړي. اغلې محمود به دا هم ووايي چې که د دريو افریقايي هېوادونو حکومتونه د ناقانونه کډوالو د ايستل کېدو په برخه کې خپله ښه همکاري ونه کړي، بريتانيا به د دغو هېوادونو وګړو ته د ويزو ورکړه ودروي
|
18.11.2025 دآزادی رادیو د کابل ښار اوسېدونکې او د افغاني جامو، ګاڼو، دستکولونو او بېلابېلو نورو لاسي صنایعو جوړولو د یوې کارګاه مشره ده چې وایي له تېرو نږدې دوو کالو راهیسې یې د شدیدو محدودیتونو له امله په هېڅ ډول ملي او نړیوالو اقتصادي او سوداګریزو نندارتونو کې د ګډون چانس نه دی موندلی. له زده کړو راګرځول شوې دا مېرمن چې له تېرو ۱۰ کالو راهیسې په دې برخه کې فعالیت کوي او شاوخوا ۲۰ نورې نجونې هم ورسره په کار بوختې دي، د نوم نه خپرولو په شرط ازادي راډیو ته وویل: "ما یو نیم کال وړاندې یو دوه ځلې نندارتونونو کې ګډون وکړ، خو دې وروستیو کې موږ ته د ګډون اجازه نه راکول کېږي، دوی (طالبان) وایي چې باید محرم درسره وي، نو محرم کله تل موږ سره تللی شي، یا دې ټول وخت هلته له موږ سره کېني، نو له دې کبله مې نور نندارتونونو کې ګډون ونه کړای شو، نندارتون ډېر ښه و، ګټه یې کوله، خلکو او سوداګرو سره به اشنا کېدو، زموږ بزنس کارټونه به یې وړل." د هرات ولایت اوسېدونکې او د زعفرانو د تولید د یو شرکت مشره ملیحه شمس چې له لسیزو راهیسې په دې برخه کې کار کوي، هم ورته شکایت لري. تېر کال ما امام ابو حنیفه (رح) نندارتون کې ګډون کړی و، خو هېڅ ډول ګټه مې ترې ونه کړای شوه، ځکه چې دوی هېڅ نارینه ته اجازه نه ورکوله چې زموږ غرفې ته راشي
دې ازادي راډیو ته وویل: "دې نندارتون کې ښځو ته په اسانه د ګډون اجازه نه ورکول کېږي، تېر کال ما امام ابو حنیفه (رح) نندارتون کې ګډون کړی و، خو هېڅ ډول ګټه مې ترې ونه کړای شوه، ځکه چې دوی هېڅ نارینه ته اجازه نه ورکوله چې زموږ غرفې ته راشي یا موږ ورسره خبرې وکړو، له بده مرغه اوس نندارتونونو کې د ښځو د ونډې اخیستو اجازه نشته، مګر دا چې کوم نندارتون یوازې او مشخص د ښځو لپاره وي." د دغه ولایت یوې بلې اوسېدونکې او د خیاطۍ کارګاه مشره چې د زعفرانو د تولید د یوه شرکت مشري هم کوي او د کرنیزو محصولاتو سوداګره ده، ازادي راډیو ته وویل، د دې لپاره چې ۲۵ تنه له زده کړو او دولتي او غیر دولتي ادارو راګرځول شوې نجونې او ښځې ورسره کار کوي، مجبوره ده چې خپل کار ته دوام ورکړي. خو دې مېرمنې چې نه غوښتل راپور کې یې نوم خپور شي، ټینګار کوي چې له غوښتنو سره سره له تېرو څلورو کلونو راهیسې نه له هېواده بهر او نه په هېواد کې دننه ورته له نارینه محرم پرته نندارتونونو کې د ګډون اجازه ورکړل شوې چې په خبره یې ورځ تر بلې له ډیوالۍ سره مخ ده: "موږ ته خو هېڅ نندارتون یا کوم فعالیت ته چې مو په ګټه وي اجازه نه راکوي، نندارتون خو پرېږدئ حتی کله چې مو کوم دولتي ارګان کې کار بند وي، مثلا زما نن د کار جواز د تمدید اړتیا وه، خو دوی له چادري پرته هېڅ ښځې نه پرېږدي، نه خبرې ورسره کوي، موږ په بشپړ ډول ډیوالي شوې یو، میاشت کې حتی ۱۰۰ افغانۍ راته نه پاتې کېږي، ۳۵ پایه د خیاطۍ ماشینونه لرو چې د دې د مصرف او کارګاه کرایه ورنه کړای نه شم، مجبوره یم چې نور یې وتړم، که چېرې موږ ته د مجالسو او (نندارتون) اجازې راکول کېدای نن به ولې دومره شاته پاتې وو."
|
18.11.2025 رادیو آزادی یک سازمان حقوق بشری ایران به نام "حالوش" میگوید که دست کم هفت پناهجوی افغان در ولایت سیستان و بلوچستان ایران، توسط نیروهای مرزی ایران کشته شدهاند. این سازمان ناوقت روز یکشنبه، ۱۶ نوامبر با نشر ویدیویی در صفحهٔ اینستاگرام خود گفته است که این رویداد روز جمعه، ۱۴ نوامبر در منطقهٔ سراوان رخ داده است. مقامهای ایرانی تاکنون در مورد این حادثه ابراز نظر نکردهاند، اما پیش از این نسبت به ورود غیرقانونی مهاجران به ایران هشدار داده اند. حالوش در گزارش خود گفته است که نیروهای ایرانی با شلیک سلاحهای سبک و نیمهسنگین این افغانها را هدف قرار دادهاند و شماری را نیز زخمی کردهاند، اما این نهاد آمار زخمیها را ارائه نکرده است. سازمان حالوش به پرسشهای رادیو آزادی در مورد چگونگی این رویداد پاسخ نداد، اما در گزارش خود گفته که تلاش میکند آمار دقیق کشتهشدگان و زخمیها را مشخص سازد. این سازمان ویدیویی را نیز منتشر کرده که در آن اجساد خون آلود دیده میشود، اما رادیو آزادی نمیتواند به گونۀ مستقل درستی این ویدیو را تأیید کند. حالوش افزوده که نیروهای ایرانی دهها افغان دیگر را که وارد خاک ایران شده بودند، بازداشت کرده و به کمپهای دیپورتی در زاهدان انتقال دادهاند؛ افرادی که ظاهراً روز شنبه به افغانستان بازگردانده شدهاند.
|
18.11.2025 صدای آلمان طاهر حسین اندرابی، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان به روزنامه «دان» گفته است که اسلامآباد از پیشنهاد ایران برای میانجیگری میان اداره طالبان و حکومت پاکستان استقبال میکند. او به این روزنامه گفته است: «پاکستان همیشه طرفدار یافتن راهحلهای صلحآمیز برای مشکلات از طریق گفتگو و دیپلماسی است و ما از پیشنهاد میانجیگری کشور برادر، ایران، قدردانی میکنیم.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه در مجمع گفتگوی تهران از تلاشهایی برای ایجاد ثبات میان افغانستان و پاکستان خبر داد و گفت: «تماسهای تلفنی برقرار کردهایم و امیدواریم به نتایج ملموس برسد و انشاءالله یک جلسه منطقهای در این ارتباط تشکیل شود.» اداره طالبان حاکم بر افغانستان و حکومت پاکستان تا حالا سه دور مذاکره با میانجیگری قطر و ترکیه داشته اند. هرچند دوجانب در نخستین دور مذاکره در دوحه روی حفظ آتشبس تفاهم کردند، اما دو دور مذاکرات بعدی در استانبول نتیجهای در پی نداشت.
|
18.11.2025 دویچه ویلی د طالبانو ادارې د بهرنیو چارو وزارت د دوشنبې (د نومبر میاشتې ۱۷ نیټه) په ورځ په ایکس شبکه کې د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي دي چې د تاجکستان هیواد یوه لوړپوړي پلاوي، چې د دغه هیواد د مختلفو ادارو چارواکي په کې شامل دي، په کابل کې له امیر خان متقي سره لیدلي دي. په دغه اعلامیه کې راغلي دي چې دواړو خواو د مناسباتو په پیاوړې کولو، په ځانګړي توکه د ديپلوماتیکو اړیکو او اقتصادي همکاریو په هکله بحث او نظرونه تبادله کړي دي. د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي ویلي دي چې دوه اړخیز مناسبات په مختلفو برخو کې د پراختیا په حال کې دي او هیله یې څرګنده کړې ده چې په نزدې راتلونکي کې به د دواړو هیوادونو په مناسباتو کې د پام وړ پرمختګونه رامنځته ش
|
17.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، میگوید تهران در روزهای اخیر برای کاهش تنش و برقراری آرامش میان پاکستان و طالبان تلاش کرده و قرار است یک نشست منطقهای در آینده برگزار شود. عراقچی یکشنبهشب، ۲۶ عقرب، در حاشیه کنفرانس بینالمللی «حقوق بینالملل تحت تهاجم: تجاوز و دفاع» گفته که حکومت این کشور در روزهای اخیر بر ایجاد ثبات و جلوگیری از افزایش تنش میان پاکستان و طالبان تمرکز کرده و رایزنیهایی را با طرفهای مختلف انجام داده است. او اظهار داشته که تهران امیدوار است این تلاشها به «نتایج ملموس» منجر شود و زمینه برای برگزاری یک نشست منطقهای فراهم گردد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان اسلامآباد و طالبان در هفتههای اخیر افزایش یافته و تلاشهای میانجیگرانه برخی کشورهای منطقه ادامه دارد.
|
17.11.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت دولتي هوايي شرکت اریانا افغان ائرلاینز مسوولین وايي، د هوايي کارګو یا بارچالانۍ بیې کموي. د اریانا افغان هوايي شرکت په یوه اعلامیه کې ویل شوي، له نن یکشنبه د نومبر ۱۶مې به د هند (ډيلي سکتور) لپاره د هغو مالونو لېږد یوې کیلو کرایه یو امریکايي ډالر وي، چې له افغانستانه صادرېږي او دغه راز به د صادراتي مالونو یوې کیلو لېږد کرایه اتیا سېنټه وي. د یادونې ده، چې د پاکستان او افغانستان تر منځ په دا وروستیو کې د تاوتریخوالي له ډېرېدو وروسته پاکستان د کراچۍ بندر له سمندري لارې د افغان ټرانزیټ سوداګریزه لار تړلې او افغان سوداګر وايي، زرګونه کانټینره وراداتي مالونه یې په کراچۍ او لارو کې ایسار پاتې دي. د کابل او اسلام اباد ترمنځ د کړکېچ زیاتوالي په ترڅ کې، د طالبانو حکومت د رئیس الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د چهارشنبې په ورځ له افغان سوداګرو وغوښتل چې له نړۍ سره د سوداګرۍ لپاره د پاکستان پر ځای بدیلې لارې ولټوي. نوموړي دغه راز له پاکستانه د درملو واردوونکو ته وویل چې په درېیو میاشتو کې خپل حسابونه په پاکستان کې تصفیه کړي.
|
17.11.2025 دآزادی رادیو د ازبکستان ولسمشرشوکت میرضیاییف د یکشنبې په ورځ د "مرکزي آسیا ټولنې" په نوم د سیمه ییزې همکارۍ د یوه سازمان د رامنځته کیدو وړاندیز وکړ. هغه دا په سیمه کې له اتیا ملیونه د زیاتو کسانو لپاره د اقتصادي ادغام د پیاړتیا لپاره یوه هڅه وبلله. د رویترز د راپورله مخې میرضیاییف په تاشکند کې د پخواني شوروي د پنځو جمهوریتونو او د اذربایجان مشرانو ته په وینا کې وړاندیزوکړچې د مرکزي آسیا د پنځو هیوادونو د مشرانو دغه منظمې غونډې دې د سیمه ییز بلاک په یوه رسمي چوکاټ کې پرغونډو بدلې شي. هغه د اقتصادي، امنیتي او چاپیریالي همکاریو د پیاوړتیا پراړتیا هم ټینګار وکړ. قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، ازبکستان اوترکمنستان چې په منځنۍ آسیا پورې تړلي او د کانونو او انرژۍ بډایه زیرمې لري، په دودیز ډول له اقتصادي او سیاسي پلوه یې له روسیې سره نږدې اړیکې پاللي اوس لویدیځ ورته پام زیات کړی. پردې سیمې چین چې یو نږدې ګاونډی یې دی، هم د پام وړ سوداګریز نفوذ لري. په راپورکې په دې اړه چې ایا د ازبکستان دې وړاندیزته نورو هیوادونو سمدستي غبرګون ښکاره کړی اوکنه، څه ندي ویل شوي، خو د ټولو پنځو هیوادونو مشرانو چې په تیرو څولسیزو کې یې ترمنځ کله ناکله اړیکي خرابې شوي، وروستیو کلونو کې ویلي چې د سیمه ایز ادغام پراخول غواړي. د دې کال په پیل کې د سیمې دوو هیوادونو، قرغزستان او تاجکستان، خپل ترمنځ د اوږدې مودې سرحدي شخړې چې په نتیجه کې یې په سلګونو کسان ووژل شول، حل کړې. د دې میاشتې په پیل کې د ټولو پنځو هیوادونو مشرانو په ګډه او همغږي ډول د متحده ایالاتو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره د خبرو اترو لپاره واشنګټن ته سفر وکړ.
|
17.11.2025 رادیو آزادی سازمان ملل متحد میگوید روند بازداشت و توقیف پناهجویان افغان در پاکستان در هفتهٔ نخست ماه جاری نسبت به هفتهٔ پیش از آن ۷۲ درصد افزایش یافته است،شماری از مهاجران افغان مقیم این کشور هم می گویند که افزایش بازداشتها باعث ایجاد مشکلات جدی برای آنان شده است. یک افغان ساکن اسلامآباد، پایتخت پاکستان که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، به شرط به رادیو آزادی گفت که پولیس هر روز به منطقهٔ آنان میآید و شمار زیادی از افغان های بدون اسناد را بازداشت میکند. « پولیس نه شب میشناسد و نه روز؛ میآید و افغان ها را با خود میبرد
. از یکسو تمدید ویزه را متوقف کردهاند و از سوی دیگر فشار برای بازداشت افغان ها را افزایش دادهاند. همهٔ افغان ها اینجا با مشکلات جدی روبهرو هستند.» از این بازداشت ها حتی کوچیان افغان که از دههها به اینسو در این کشور زندگی کرده اند نیز در امان نماندهاند. محمد زمان، یک کوچی ساکن منطقهٔ مانسهرهٔ ایالت خیبرپختونخوا به رادیو آزادی گفت که یک روز پیش پنج تن بازداشت شدند. او افزود: "ما چنین مردمی هستیم که یک ماه در یکجا، بیست شب در جای دیگر میگذرانیم؛ تابستان را در ناران سپری میکنیم و همینطور تا بابو سرتاپ میرویم، اکنون حدود بیست شب یا یک ماه میشود که به مانسره آمدهایم ؛اما آنان میگویند به وطنتان برگردید. دیروز هم چند تن از افراد ما را بردند و هنوز هم در بند هستند." از سوی دیگر ، حاجی سعید خان یکی از نمایندگان این کوچیان، نیز به رادیو آزادی گفت: «هر خانه در اینجا از پنج تا ششصد رأس گوسفندان ماده دارد. ما تابستان را در ناران سپری میکنیم و در زمستان پایین میآییم. اکنون در بازار ما را نمیگذارند، مالداری ما با مشکلات روبهرو شده است. ما میخواهیم برای ما وقت بدهند تا این گوسفندان ما فروخته شود، چون اکنون فروش نمیشود؛ حتی قصابها آن را نمیخرند. مالِ قربانی هم فروخته نمیشود و گوسفندان باردار هستند، ما در یک وضعیت بسیار بد قرار گرفتهایم.»
|
17.11.2025 صدای آلمان پاکستان اعلام کرده که آماده است در دو جبهه با افغانستان و هند بجنگد. همزمان، پرسشهایی درباره امکان وقوع چنین جنگی و نقش هند و ایران در افزایش تنش میان افغانستان و پاکستان مطرح شده است.
خواجه عاصف، وزیر دفاع پاکستان اعلام کرد که کشورش آمادۀ جنگ در دو جبهه با افغانستان و هند است. محسن نقوی، وزیر داخله پاکستان هم در گزارشی به پارلمان این کشور خبرداد که دو حمله انتحاری اخیر درپاکستان توسط اتباع افغانستان انجام شده است. در یکی از این حملات در اسلامآباد، ۱۲ نفر کشته و ۲۷ نفر زخمی شدند. وزیر داخله پاکستان با اشاره به "وضعیت جنگی" در این کشور همچنان اعلام کرد: «کشاندن این جنگ به اسلامآباد پیامی از کابل است که پاکستان میتواند با تمام قوا به آن پاسخ دهد.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! تنشها زمانی تشدید شدند که ماه گذشته جنگندهها و پهپادهای پاکستانی از جمله به محل اختفای رهبر "تحریک طالبان پاکستان" در کابل حمله کردند. طالبان نیز در پاسخ به این حملات، چندین پاسگاه مرزی ارتش پاکستان را هدف قرار دادند. پس از این درگیریها، مذاکرات صلح با میانجیگری قطر و ترکیه در دوحه و استانبول برگزار شد و به آتشبسی محدود انجامید، اما روابط دو کشور همچنان بحرانی است و گذرگاهای مرزی و مسیرهای رفتوآمد میان دو کشور بسته شدند. در روزهای گذشته، " تنشهای لفظی" میان رهبران طالبان و مقامهای پاکستانی شدت گرفته است. اما آیا این تنشها میتواند به جنگ فراگیر تبدیل شود؟ "هند طالبان را علیه پاکستان تحریک میکند"طارق فرهادی، کارشناس أمور سیاسی میگوید، در صورت آغاز جنگ هند مستقیما وارد درگیری نخواهد شد اما ممکن است برای تحقیر ارتش پاکستان، تسلیحات پیشرفتهای در اختیار طالبان بگذارد.
|
17.11.2025 دویچه ویلی په پام کې ده نن يکشنبه د نومبر ۱۶مه د آلمان د ماتم ملي ورځ «فولکس تراورتاګ» د لمانځنې په مراسمو کې د ايټالیا ولسمشر، سرګيو متاریللا، هم په بوندېستاګ کې د پارلمان سفلا مجلس ته وینا وکړي. متاریللا چې له دوو ورځو راپدېخوا په آلمان کې دی د شنبې په ورځ د آلمان ولسمشر فرانک والتر شتاینمایر له خوا ېې هرکلی وشو. د آلمان د پارلمان مشرې یولیا کلوکنر د مراسمو څخه دمخه وویل چې د ماتم ملي ورځ مفهوم باید د یادښت د یو ساده مراسمو څخه ډېر لوړ وي. هغې وویل: «هغه خلک چې د جګړې او تاوتریخوالي قربانیانو درناوی کوي، هغه خلک چې پوهیږي چې د نفرت او ړوندوالي خاتمه چېرته ده، نه باید چوپه خوله پاته شي، په داسې حال کې چې سوله او دیموکراسي د نړۍ په هرځای کې ګواښل کيږي.»
|
16.11.2025 روزنامه هشت صبح
۸صبح، کابل: منابع محلی در جنوب افغانستان میگویند گروهی از شکارچیان عرب، با نامه رسمی طالبان، در روزهای اخیر در دشتها و کوههای ولایتهای کندهار و زابل پرندهگان وحشی را شکار کردهاند. منابع محلی، روز شنبه، ۲۴ عقرب، گفتند این گروه که شمارشان به حدود ۱۰ تن میرسد، با چندین موتر در ولسوالیهای دامان، ارغستان و میوند در قندهار و ولسوالی شهرصفا در زابل دیده شدهاند. منابع میگویند شکارچیان عرب جواز شکار از اداره حفاظت محیطزیست و برگه رسمی گردشگری وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان را با خود داشتهاند. بر اساس گزارشها، این شکارچیان تنها جگر پرندهگان شکارشده را با خود میبرند و بقیه گوشت را در طبیعت رها میکنند. علاوه بر این، گفته میشود چند افغان نیز برای خدمت و محافظت، همراه آنها بودهاند. با آنکه طالبان بهطور رسمی فعالیتهای شکار را ممنوع کرده و شمار زیادی را به اتهام نقض قانون بازداشت کردهاند، هر سال گروههای مختلف شکارچیان خارجی برای شکار به ولایتهای جنوبی افغانستان میروند. ب باشندهگان محلی میگویند پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان و باز شدن مسیر گردشگری برای خارجیها، رفتوآمد این شکارچیان آسانتر شده است.
|
16.11.2025 بی بی سی افغانستان په تېره یوه لسیزه کې وتوانېد، چې له پاکستانه د غنمو واردات صفر ته ورسوي. په افغانستان کې د طالبانو حکومت پر افغان سوداګرو غږ کړی، چې پر پاکستان سوداګریزه تکیه راکمه او پر ځای یې "نورو بدیلو لارو" ته مخه کړي. دا ګام وروسته له هغه اخېستل کېږي، چې له وروستیو ترینګلتیاوو راهیسې پاکستان له افغانستان سره کابو ټولې ټرانزیټي او سوداګریزې لارې تړلې دي. پاکستان په تېرو څو لسیزو کې د افغانستان تر ټولو ستر سوداګریز او ټرانزیټي دهلېز او نږدې نیمه سوداګري یې د همدې هېواد له لارو کېده. د نړیوالو او اسیایې بازارونو څارونکو بنسټونو شمېرې ښیې چې پاکستان په ۲۰۱۵ کال کې، یعنې لس کاله وړاندې، د ۳۲۰ میلیونو ډالرو په ارزښت اوړه افغانستان ته صادر کړي وو، خو اوس دغه کچه نږدې صفر ته راټیټه شوې ده. دا شمېرې ښیې، چې افغانستان نور د پاکستان اوړو ته اړ نه دی او خپل ځان ته یې د باوري نور ملګري موندلي، چې د هر کال په تېرېدو یې اړیکې ورسره پراخېږي. افغانستان په ۲۰۲۴ کال کې له ازبکستان، قزاقستان او روسیې د ۶۸۹ میلیونو ډالرو په ارزښت غنم او اوړه پېرلي او د اټکل له مخې، دغه کچه به روان زېږدیز کال کې ۷۵۰ میلیونو ډالرو ته ورسېږي
|
16.11.2025 دآزادی رادیو فرانسوي چارواکي او تحلیلګر وایي، د نړۍ دوه بد نومو ترهګرو ډلو داعش او القاعده د پام وړ وده کړې، خو په وینا یې اروپا لپاره یې د ګواښونو کچه کمه شوې. دوی دغه څرګندونې د اسلامي دولت ډلې یا داعش له خوا د پاریس د خونړي برید د لسمې کلیزې په مناسبت کړي دي، هغه برید چې ۱۳۰ تنه په کې ووژل شول. فرانسوي چارواکي او څیړونکي په دې باور دي چې د داعش او القاعده اوسنۍ وړتیا لا هم د نړۍ امنیت ته یو ګواښ دی، خو زیاتوي، اروپا کې یې د احتمالي خطر کچه کمه شوې. د دوی په وینا یو وخت داعش او القاعده وړتیا درلوده چې کسان و روزي او د برید په موخه یې اروپا ته واستوي، خو په خبره یې منځني ختیځ په ځانګړې توګه عراق او سوریه کې د دغو ډلو ځپنې له هغوی دا وړتیا اوس اخیستې ده. فرانسوي څیړونکی او د جهادي ډلو کارپوه میرس هېکر بیا له یوې بلې اندیښنې پرده پورته کوي، هغه دا چې اوس داعش او القاعده اروپا ته جنګیالي نه شي استولی، خو په تبلیغاتو سره د اروپا دننه خلک خپلولی شي. هېکر فرانس پریس ته ویلي، تازه په فرانسه کې د داعش له تبلیغاتو سره د تړاو په تور یو افغان تبعه نیول شوی او په وینا یې دا د داعش او القاعده د ګواښونو په بڼه کې د بدلون یوه نښه ده. فرانس پریس که څه هم نه دي ویلي چې دغه افغان د کومې پیښې په تور، چېرته او څه وخت نیول شوی، خو د هېکر په وینا له داعش او القاعده څخه الهام اخیستل د ګواښ یوه نوې بڼه ده. " داسې ښکاري چې له ۲۰۲۲ کال راهیسې د اسلامي دولت ډلې ( داعش) د بریدونو لپاره محدود ظرفیت پیدا کړی، خو تراوسه دغې موضوع پر اروپا اغیز نه دی کړی. دوی که د هدفي بریدونو هڅه هم کړې، شنډه شوې ده. نن سبا ( الهام بښونکې) ترهګرۍ یو اصلي ګواښ دی. همدا څو ورځې وړاندې فرانسه کې یو افغان ونیول شو چې د داعش له تبلیغاتو متاثره شوی و."
|
16.11.2025 رادیو آزادی مژگان ساغر، شاعر افغان که بسیاری از شعرهایش بازتابدهنده زندگی زنان افغان است، اومیگوید که هفته گذشته یکی از مجموعه های اشعار به زبان عربی در مصر منتشر شده است. او درباره این مجموعه شعری به رادیو آزادی گفت: "مجموعه شعری من با عنوان (الفتاة الفارسیة) یا (دختر فارسی) که شامل شعرهای انتخابی از دو مجموعه شعری من است، در حدود ۲۰۰ صفحه در مصر چاپ و منتشر شده است. این تنها برای من نه، بلکه برای تمام زنان افغان یک دستاورد به شمار میرود. ما تاریخ زنان افغانستان را مینویسیم، باید شعر زنان افغانستان را بنویسیم." یک بخش از اشعار مژگان ساغر:تو را به مویم چه ؟ نبین به چادر من هی تو را به مویم چه؟ تو را به تندی ِ فریاد در گلویم چه؟ تو کور خود شدهای طالبانه غفلت کن تو را به ناز و نیاز و به سمت و سویم چه؟
او میگوید پیش از این نیز یک مجموعه شعریاش در جرمنی به زبان آلمانی و یک کتاب مشترک دیگر از اشعارش همراه با سایر شاعران به زبان انگلیسی در لندن منتشر شده است، که به گفته او بسیاری از این شعرها به زندگی زنان افغان اختصاص دارد: "کتابی که در سال ۲۰۲۳ در جرمنی توسط خانه شعر برلین چاپ شد که KONTINENTALDRIFT نام دارد و در دری معنای رانش قاره ای میدهد. همچنان کتابی که در لندن به زبان انگلیسی چاپ شده، SONGS OF FREEDOM یا ترانه های آزادی نام دارد که این کتاب کار مشترک با شمار دیگری از شاعران زبان فارسی است." مژگان ساغر که از سال ۱۹۹۶ سرودن شعر را آغاز کرده است، سه مجموعه شعر به نامهای «سیب به رنگ»، «آفتاب میبارد» و «اقیانوس ناآرام» دارد که به زبان دری منتشر شدهاند.
او که در سال ۲۰۰۲ از افغانستان به جرمنی آمده، متولد کابل است و در رشته مراقبت از کودکان تحصیل کرده و در حال حاضر معلم مکتب ابتدایی در این کشور است.
این شاعر افغان میگوید تلاش میکند با زبان شعر، صدای زنان افغان را به گوشههای مختلف جهان برساند.
|
16.11.2025 صدای آلمان پس از تنشها با پاکستان ، طالبان تلاشهای خود را برای گسترش تجارت و داد و ستد از طریق مسیرهای تجاری به ایران آغاز کردهاند. رسانههای ایرانی گزارش داده اند کهنورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت طالبان ، امروز (شنبه) در سفری به سیستان و بلوچستان ایران با مقامهای محلی این ولایت درباره گسترش همکاریهای تجاری و اقتصادی میان ایران و افغانستان توافق کرده است. به صفحه اینستاگرام دویچه وله بپیوندید خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داده است که وزیر صنعت و تجارت طالبان، و منصور بیجار، والی سیستان و بلوچستان در پایان نشست مشترک خبری بر افزایش مبادلات تجاری ایران و افغانستان تا ۱۰ میلیارد دالر، توسعه ظرفیت ترانزیتی مرز میلک و استفاده از بندر چابهار تأکید کردند. منصور بیجار، والی سیستان و بلوچستان گفته است:« بازدید مشترک هیئت افغانستان و بررسی ظرفیتهای مرز میلک منجر به امضای تفاهمنامهای برای افزایش حجم مبادلات تجاری تا ۱۰ میلیارد دالر شد.» خبرگزاری دولتی ایرنا همچنان گزارش داده است که بهمنظور تسهیل ترددهای تجاری، عملیات ساخت مسیر زمینی دوم در نقطهصفری مرز پلابریشم-میلک آغاز خواهد شد. وزیر صنعت و تجارت اداره طالبان در بازدید از مرز میلک در این باره اعلام کرده است:« با توافق ایران و افغانستان و بهمنظور روانسازی ترددهای تجاری، عملیات ساخت مسیر زمینی دوم در نقطه صفر مرزی آغاز شد.»
|
16.11.2025 دویچه ویلی د طالبانو تر کنټرول لاندې ملي تلویزیون ویلي چې نن، د شنبې په ورځ د نومبر په ۱۵مه، د تاجیکستان د امنیتي او بهرنیو چارو وزارت لوړپوړو چارواکو یو پلاوی کابل ته رسیدلی دی. د دې سفر هدف د افغانستان او تاجیکستان ترمنځ سیاسي، اقتصادي او امنیتي اړیکو پراخول یاد شوي دي. باختر آژانس په ایکس (پخواني ټویټر) کې لیکلي چې ټاکل شوې ده د تاجیکستان پلاوی له طالب چارواکو سره د «راتلونکې همکارۍ، په دوشنبې کې د افغانستان د سفارت وضعیت، او یو شمېر نورو موضوعاتو» په اړه خبرې وکړي. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت تر اوسه په رسمي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي. د طالبانو د بیا واکمنیدو را په دیخوا په د تیرو څلورو کلونو کې افغانستان ته د تاجیکستان د لوړپوړو چارواکو لومړنی سفر دی تاجیکستان د طالبانو د مخالفو جریانونو او جبهاتو کوربه دی، چې په کې د احمد مسعود په مشرۍ د مقاومت جبهه هم شامله ده او په دوشنبې کې رسمي دفترونه لري. دغه نظامي جبهه وخت ناوخت په افغانستان کې د طالبانو پر پوستو بریدونه ترسره کوي. په تېرو څلورو کلونو کې د افغانستان سفارت په دوشنبې کې د پخواني حکومت له لوري ټاکل شوي سفیر له خوا اداره کېږي. له هغه وروسته چې طالبان بېرته واک ته ورسېدل، تاجیکستان تل د افغانستان په اړه خپلې جدي امنیتي اندېښنې مطرح کړي دي. دغه هېواد چې د ګډ امنیتي تړون سازمان غړی دی، تر دې وړاندې په دې سازمان کې د افغانستان له پولې سره د سرحد د پیاوړتیا طرح وړاندې کړې وه؛ هغه طرح چې د دې تړون د شورا له لوري هم تصویب شوې ده.
|
15.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: روزمری دیکارلو، معاون دبیر کل سازمان ملل متحد، در گفتوگوی تلفنی با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، گفته که سازمان ملل از تلاشهای خود برای افزایش تعامل با این گروه دریغ نکرده است. وزارت خارجه طالبان روز جمعه، ۲۳ عقرب، در خبرنامهای گفته است که دو طرف درباره وضعیت بشری افغانستان گفتوگو کردهاند. طبق این خبرنامه، امیرخان متقی گفته است که روند کمکرسانی نباید متأثر از موضوعات سیاسی باشد. همچنان، دو طرف درباره زلزلهزدهگان، بازگشت مهاجران و مواد مخدر گفتوگو کردهاند. در این گفتوگو، روزمری دیکارلو خواهان همکاری طالبان با کارمندان سازمان ملل در افغانستان شده است. او خاطرنشان کرده است که با کشورهای عضو سازمان ملل و گروههای دخیل در افغانستان برای افزایش تعامل در تماس هستند. وزیر خارجه طالبان نیز گفته است که این گروه بهجز «یک کشور»، با کشورهای همسایه و منطقه روابط خوب دارد. معاون دبیر کل سازمان ملل در نشستهای دوحه درباره افغانستان نیز خواهان تعامل با طالبان شده بود.
|
15.11.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Dr.Zaghlool Najjar Official Facebook Page د مصر عالم او داعي، ډاکټر زغلول النجار، چې د ۲۰۲۵ کال د نومبر پر ۹ مه نېټه د ۹۲ کلونو په عمر مړ شو، د دوشنبې پر ورځ د اردن پلازمېنه عمان کې خاورو ته وسپارل شو. زغلول راغب محمد النجار په ۱۹۳۳ کال کې د مصر عربي جمهوریت په غربیه ولایت کې زیږېدلی او په اته یا نهه کلنۍ کې یې په یوه ښونځي کې قران کریم حفظ کړی و، چې په خپلو ټلویزیوني مرکو کې یې د عربي ژبې او د کلمو د تلفظ په سمولو کې د هغه ښونځي له چاپېریاله تل ستاینه کوله. النجار په ۱۹۴۵ کال کې له خپل پلار سره، چې ښوونکی و، د اوسېدو لپاره د مصر پلازمېنې قاهرې ته لاړ او هلته یې د شبرا په ثانوي ښوونځي کې د منځني کچې زده کړې پیل کړې. النجار په ۱۹۵۱ کال کې د قاهرې پوهنتون د علومو پوهنځي ته ورغی او هلته یې جیولوژي ولوسته. هغه په ۱۹۵۵ کال کې له ځمکپوهنې (Earth Sciences) د لېسانس سند ترلاسه کړ. النجار په یو شمېر ټلویزیوني مرکو کې یادونه کړې چې د ولسمشر جمال عبدالناصر په دوره کې د اخوان المسلمین ډلې سره د تړاو له امله نیول شوی و، چې د مصر اوسنی حکومت یې یوه ترهګره ډله بولي.
|
15.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان فوټبال فدراسیون او یو شمیر افغان فوتبالران، د فیفا د فني او پراختیايي کميټې د غړي په توګه د محمد یوسف کارګر ټاکل کېدل د دغه هیواد فوتبال ته د نړۍ د پام اړولو په برخه کې خورا مهم فرصت بولي. داسې مهال چې د افغانستان د فوټبال فدارسیون مشر یوسف کارګر مخکې په اختلاس تورن و، د افغانستان د فوټبال فدراسیون وايي تازه هغه ، د فوتبال نړیوال فدراسیون ( فیفا) د فني او پراختیايي کميټې د غړي په توګه ټاکل شوی. دا اداره دا ټاکنه د افغانستان د فوټبال او فوتسال ورزش ته د نړیواله د پام اړولو په برخه کې مهمه بولي. د دغه فدراسیون ویاند مصطفی هاشمي جمعه د نومبر په ۱۴ ازادي راډیو ته وویل، د افغانستان د فوټبال فدراسیون مشر محمد یوسف کارګر تازه یوه ورځ مخکې د څلورو کلونو لپاره د دې کميټې د غړی په توګه ټاکل شوی دی. «د محمد یوسف کارګر ټاکنه د افغانستان فوټبال فدراسیون ته هم یو ارزښناکه ګام دی او کولای شي په بېلابیلو لکه د فوټبال او فوټسال لپاره د ورزشي لوبغالو او اکاډیمیو د جوړولو په برخه کې د فوتبال د نړیوال فدراسیون فیفا پام دې هیواد ته راولاړوي.» یو شمیر افغان پخواني فوتبالران هم دا ټاکنه مهمه ګڼي. د شیوا د فوټبال د ټیم پخواني ګول ساتونکي زمري کلیوال ازادي راډیو ته وویل: «د محمد یوسف کارګر تعینیدل د فیفا فني کمیټه کې دا د افغانستان د فوټبال لپاره یو نیک اقدام دی، دا به زمینه برابره کړي چې افغانستان کې فوټبال وده وکړي، دا اوس چې ګورو افغانستان کې فوټبال شته خو فوټبال ته میدانونه نشته، سهولتونه نشته.»
|
15.11.2025 رادیو آزادی برخی رسانههای پاکستانی گزارش داده که مقامهای امنیتی ایالت پنجاب پاکستان اعلام کردهاند که برای شناسایی، بازداشت و اخراج مهاجرین "غیر قانونی" افغان، به کسانیکه در بارۀ این مهاجرین به آنها معلومات بدهند، جایزۀ نقدی میدهند. هرچند حکومت ایالتی پنجاب پاکستان تا حال در این مورد رسماً چیزی نگفته، اما بر اساس گزارش تلویزیون ۲۴ نیوز پاکستان، پولیس این ایالت اعلام کرده که در بدل شریک ساختن معلومات در بارۀ "مهاجرین غیر قانونی افغان" ۱۰ هزار روپیۀ پاکستانی میپردازند. مقامهای پولیس لاهور نیز در گفتوگو با این رسانهها تأیید کردهاند که روند بازداشت و اخراج افغانهایی که کارتهای (ایسیسی) و (پی او آر) دارند، تشدید شدهاست. بهگفتهٔ مقامهای امنیتی پاکستان، این نوع اسناد قبل از این از سوی حکومت این کشور بیاعتبار اعلام شده و دارندهگان آن اجازهٔ ماندن در پاکستان را نخواهند داشت. شماری از مهاجرین افغان در پاکستان میگویند، پس از حملات اخیر در چند شهر این کشور، روند بازداشت، آزار و اذیت و اخراج افغانها بهگونهٔ بیسابقه شدت یافته است. آنها میگویند پاکستان افغانستان را مسئول این حملات دانسته و فشارها بر مهاجرین افغان را افزایش داده است. مردم اموالشان را جمع کردهاند، پولیس گاهی در کوچهها و گاهی در جاهای دیگر ایستاده اند، مرعات هیچ نیست.
یوسف خان، یک مهاجر افغان باشندۀ اسلامآباد که از ۴۰ سال به اینسو در این کشور زندگی میکند، امروز جمعه، (۱۴ نوامبر) به رادیو آزادی گفت که پولیس به مالکان خانهها هشدار داده که پناهجویان و مهاجران غیر قانونی را از خانههایشان بیرون کنند. او گفت: "مشکلات بسیار زیاد شده است. مردم اموالشان را جمع کردهاند، پولیس گاهی در کوچهها و گاهی در جاهای دیگر ایستاده اند، مرعات هیچ نیست، زمانیکه افغان را بازداشت میکند مثلیکه لاتریشان برآمده باشد، مردم را از خانهها بیرون میکنند، خانههای کرایی پیدا نمیشود، خانۀ خود ما کرایی بود، اما از خانه بیرون ما کردند، بخاطری که اعلام کردهاند که خانهها را به کرایه ندهید، مالکان خانهها هم میترسند."
|
15.11.2025 صدای آلمان این حادثه یک روز پس از آن رخ داد که دولت و ارتش اسرائیل در یک اقدام نادر از خشونت شهرکنشینان اسرائیلی انتقاد کردند. اخیراً حملات علیه فلسطینیها در این منطقه افزایش یافته است. وزارت خارجه فلسطینیها در شهر رامالله در مرکز کرانه باختری اعلام کرد که شهرکنشینان اسرائیلی در جریان شب مسجد حاجه حمیده در نزدیکی شهر دیر استیا را به آتش کشیدند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این اداره فلسطینی روز پنجشنبه اعلام کرد: "این اقدام به وضوح حرمت اماکن عبادی را نقض میکند و نشاندهنده نژادپرستی عمیق شهرکنشینان تحت حمایت حکومت اشغالگر است." عکسهای نشر شده از صحنه نشان میدهد که دیوارهای داخلی مسجد توسط دود، سیاه شده و چندین نسخهای از قرآن سوخته است. بیشتر بخوانید: مخالفت آلمان و امریکا با طرح اسرائيل در مورد کرانه باختری بر روی دیوار خارجی مسجد نیز گرافیتیهایی به زبان عبری عبارتهایی مانند "ما نمیترسیم"، "دوباره انتقام خواهیم گرفت" و "ادامه دهید به محکوم کردن" نوشته شده است. این پیامها به نظر میرسد که در پاسخ به محکومیتهای مقامات اسرائیلی علیه خشونت شهرکنشینان در کرانه باختری نوشته شده است.
|
15.11.2025 دویچه ویلی ډېر هغه افغانان چې د آلمان له خوا د منلو ژمنې لري، د آلمان له حکومت سره په دعوی کولو کې بریالي دي. دغه معلومات د برلین او د بایرن د انسباخ له اداري محکمو څخه راځي، چې د آلمان مطبوعاتي آژانس ورسره اړیکه نیولې وه. دا هغه کسان دي چې له ځانگړي گواښ سره د مخامخ کیدو له امله یې دآلمان د حکومت له خوا د منلو په چوکاټ کې، آلمان ته د راتگ له پاره ژمنې ترلاسه کړي دي. د دوی ډېری یې له میاشتو يا حتی کلونو راهیسې د ویزو د ترلاسه کولو له پاره په پاکستان کې انتظار باسي. اړوند:د بشري حقونو استازی: افغانان په بیړه ویزې ته اړتیا لري د ویزو د کمښت پر وړاندې اقدامات اکثراً بریالي ويد می میاشتې له نیمایي راهیسې د برلین له اداري محکمې سره د لږترلږه ۱۱۷ عاجلو غوښتنلیکونو له ډلې څخه، ۴۹ یې بریالي سوي دي. په ډیریو قضیو کې، د آلمان حکومت ته د ویزو د ورکولو امر سوی و؛ په ځینو قضیو کې، یوازې د پریکړې کولو امر سوی و. په ۱۸ قضیو کې، د عریضه کوونکو عاجل غوښتنلیکونه رد سوي وو او د اکتوبر تر ۳۱ پورې ۴۱ قضیې لاهم روانې وې. لکه څنگه چې د محکمې ویاند وویل نوموړي ارقام حتمي نه دي چې بشپړ وي. محکمې د آلمان حکومت ته د جریمې گواښ کړیپه ۱۴ قضیو کې، محکمې تر اوسه پورې د آلمان حکومت ته د جریمې گواښ کړی، چې معمولا ۱۰ زره یورو ته رسیږي، ځکه چې د محکمې د پریکړو په پلي کولو کې پاته راغلي دي. په هرصورت، تر کومه ځایه چې لیدل کیدای سي، تر اوسه هیڅ ډول جریمه نه ده وضع سوې. خو، د بهرنیو چارو وزارت به تل هغه یوه ویزه نه ورکوله چې د محکمې له خوا به ورته امر سوی و. په ځینو مواردو کې به، د مهاجرت او کډوالو له پاره مسؤل فدرالي دفتر (BAMF) د منلو وړاندیز بیرته واخیست او یا به یې لغوه کړ. محکمې څرگنده کړه: "دا کار په اغیزمن ډول د اړوندو عریضه کوونکو د ویزې د ادعا اساس له منځه وړي." د آلمان د کورنیو چارو وزارت په وینا، چې د مهاجرت او کډوالو د فدرالي دفتر (BAMF) مسؤلیت لري، د دواړو ترمنځ هیڅ اړیکه نسته. یوې ویاندې څرگنده کړه: "د افغانستان له پاره د آلمان له خوا د منلو پروگرام په چوکاټ کې د منلو د ژمنې د لغوه کولو یا بیرته اخیستلو بیا کتنه د ویزې د صادرولو له پاره له هر ډول ځنډیدلي گړندي یا قانوني پروسې څخه په خپلواکه توگه ترسره کیږي."
|
14.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: دفتر برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) اعلام کرده است که بازگشت گسترده افغانها در ماههای اخیر فشار شدیدی بر جوامع میزبان وارد کرده و بیشتر خانوادهها در شرایط دشواری قرار دارند. این سازمان روز پنجشنبه، ۲۲ عقرب، گزارشی را تحت عنوان «از بازگشت تا بازسازی برای بازگشتکنندهگان افغان و جوامع میزبان» منتشر کرده است. این گزارش نشان میدهد که بیش از ۲.۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ به افغانستان بازگشتهاند و بسیاری بدون پسانداز، مدارک یا مسکن وارد کشور شدهاند. براساس گزارش، ورود بازگشتکنندهگان فشار زیادی بر جوامع میزبان وارد کرده است که پیشتر با فقر، کمبود فرصتهای شغلی و محدودیت خدمات اساسی مواجه بودند. علاوه بر این، زمینلرزهها، سیل و خشکسالی به خانهها، درمانگاهها و مراکز آموزشی آسیب زده و خانوادهها را در وضعیت ناامنی بیشتری قرار داده است. این سازمان افزوده است که زنان و دختران بیشترین چالشها را تجربه میکنند؛ آنان با محدودیت در رفت و آمد، دسترسی محدود به خدمات و افزایش خطرات امنیتی روبهرو هستند. این گزارش براساس دادههای «ارزیابی جامع افغانستان ۲۰۲۵» تهیه شده است که وضعیت بیش از ۴۸ هزار خانواده، از جمله بیش از یک هزار بازگشتکننده را تحت پوشش قرار داده است.
|
14.11.2025 بی بی سی بيبيسي د امریکا له ولسمشر ډونلډ ټرمپ نه د پانوراما په یوه برخه کې د وینا د ځینو برخو د ګډولو له امله بخښنه غوښتې، خو د تاوان لپاره یې د هغه غوښتنې رد کړې دي. د دې ادارې په وينا، دغه سمون داسې "ناسمه انګېرنه" پيدا کړې وه چې ګوندې ولسمشر ټرمپ د تاوتريخوالي لپاره مستقیمه غوښتنه کړې وه". بيبيسي زياته کړه چې دغه پروګرام به نور نه خپروي. د ټرمپ وکيلانو ګواښ کړی که بيبيسي بېرته خپلې خبرې وانخلي، بښنه و نه غواړي او تاوان ورنه کړي، نو دوی به پر دې شبکه يو ميليارد ډالره (۷۵۹ ميليونه پونډه) دعوه وکړي. د دې رسوايۍ له امله د بيبيسي عمومي مشر ټېم ډېوي او د خبر د برخې مشره دېبرا ټرنېس له دندو استعفا وکړه. بيبيسي له سپينې ماڼۍ سره د نظر اخيستو لپاره اړيکه نيولې ده. دا بښنه وروسته له هغې راغله چې "ډېلي ټېليګراف" يو بل ورته دویم ایډیټ شوی کلیپ افشا کړ، چې په ۲۰۲۲ کال د "نيوزنايټ" په خپرونه کې خپور شوی و. بيبيسي د پنجشنبې په ماښام د "سمونونو او څرګندونو یا سپیناوي" په برخه کې وليکل چې د ټرمپ د وينا د سمونې له امله پر "پانوراما" خپرونه نيوکې شوې وې، نو ځکه يې بيا له سره وکتله. بيبيسي وويل: "موږ منو چې زموږ سمون په ناڅاپي ډول داسې انګېرنه رامنځته کړه چې موږ د وينا يوه پرلهپسې برخه ښيو، نه دا چې دا د وينا له بېلابېلو برخو یوڅو ټوټې وې او همدې کار دا ناسمه انګېرنه پيدا کړه چې ولسمشر ټرمپ د تاوتريخوالي مستقيمه غوښتنه
|
14.11.2025 دآزادی رادیو د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي وایي چې روانه اونۍ په پاکستان کې د دواړو ځانمرګي بریدونو ترسره کونکي افغانان وو. نقوي نن پنجشنبې په اسلام آباد کې د پارلمان یوې غونډې ته چې جریان یې په ژوندۍ بڼه پرټلویزیون خپریده، وویل چې په اسلام آباد او واڼه کې د ځانمرګو بریدګرو هویت تثبیت شوی او دواړه افغانان وو. "د افغان اتباعو هویت تثبیت شوی او شواهد اوس د ټولې نړۍ په مخ کې دي او اوس د کابل مسولیت دی چې اقدام وکړي."
د پاکستان دفاع وزیر خواجه محمد آصف هم نن د پارلمان په ودانۍ کې خبریالانو ته ورته څرګندونې وکړې او ویې ویل چې پلټونکو په وروستي برید کې د ښکیلو کسانو په منځ کې افغان اتباع موندلي دي. هغه زیاته کړه: "د افغان اتباعو هویت تثبیت شوی او شواهد اوس د ټولې نړۍ په مخ کې دي او اوس د کابل مسولیت دی چې اقدام وکړي." د پاکستان دفاع او کورنیو چارو وزیران دغه څرګندونې وروسته له هغې کوي چې یوه ځانوژونکي د سې شنبې په ورځ په اسلام آباد کې د محکمې ودانۍ مخې ته د پولیسو یوې ګزمې ته نژدې ځان ته چاودنه ورکړه چې په نتیجه کې یې دولس کسان ووژل شول او ۲۷ نور ژوبل شول. تردې یوه ورځ مخکې یوه بل ځانوژونکي د جنوبي وزیرستان په واڼه سیمه کې د دوشنبې په ورځ د یوه پوځي ښوونځي له لویې دروازې سره پر چاودیدونکو موادو ډک موټرته چاودنه ورکړه چې درې کسان پکې ووژل شول. له چاودنې وروسته وسله وال دغه ښوونځي ته چې پکې د پوځیانو له خوا ملکیانو ته روزنه ورکول کیږي، دننه شول او له پاکستاني سرتیرو سره یې نښتې پیل کړې. د راپورله مخې دغو نښتو څه باندې ۲۴ ساعته دوام وکړاو هله پای ته ورسیدې چې ټول حمله کونکي ووژل شول. پاکستي جګپوړي چارواکي په داسې حال کې د اسلام آباد او واڼه په بریدونو کې افغانان په لاس لرلو تورنوي، چې د دواړو بریدونو مسولیت د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي پورې تړلې د جماعت الاحرار ډلې اخیستی. یوشمیرسرچینو ویلي چې د پاکستان امنیتي ادارو په اسلام آباد کې د ځانوژونکې حملې په تړاو یوشمیرمشکوک کسان نیولي دي. دوو استخباراتي چارواکو د جرمني ډي پي آې خبري آژانس ته ویلي چې د نیول شویو مشکوکو کسانو په ډله کې یو سمبالونکی او یو تسهیلونکی هم شامل دي. دغه نیونې اسلام آباد ته نژدې په راولپنډۍ ښار او خیبرپښتونخوا ایالت کې شوې دي. یوه چارواکي چې نه یې غوښتل نوم یې په ډاګه شي، دې آژانس ته وویل چې داسې ښکاري چې د برید ترشاه د یوې بشپړې شبکې لاس و او زیاته یې کړې ده چې نورې نیونې به هم ترسره کړي.
|
14.11.2025 رادیو آزادی فرید سرپرست خانواده ۲۲ نفری و یکی از آسیب دیدهگان زلزله ۳۱ ماه اگست در منطقه چلس ولسوالی چوکی ولایت کنر است. او روز پنجشنبه به رادیو آزادی گفت که با سرد شدن هوا بیماریها در خانوادۀشان افزایش یافته و زندهگی زیر خیمه برایشان بسیار دشوار شدهاست. فرید میگوید که در حال حاضر نیازمندی جدی به کمک از سوی حکومت و مؤسسات بینالمللی دارند: "هوا بسیار سرد است، هیچ گذاره نمیشود، یک طفل من مریض بود دیروز پیش داکتر بردم، ۳،۵۰۰ افغانی را برایش دوا گرفتیم، امروز باز دوباره به همان حالت شده، باز پیش داکتر آوردیم خدا کند که خوب شود، اینجا مشکلات بسیار زیاد است، ما میخواهیم که برای ما سرپناه ساخته شود." فعلاً زمستان رسیده و در خیمه زندهگی برای ما بسیار دشوار شدهاست، زندهگی زیر خمیه سپری نمیشود، ما فرزندان خردسال داریم که سینهوبغل شدهاند.
نیک محمد باشندۀ دره دیوه گل ولایت کنر یکی دیگر از آسیب دیدهگان زلزله نیز شکایت مشابهی دارد: "فعلاً زمستان رسیده و در خیمه زندهگی برای ما بسیار دشوار شدهاست، زندهگی زیر خمیه سپری نمیشود، ما فرزندان خردسال داریم که سینهوبغل شدهاند، اگر ما زمستان اینجا بمانیم با مشکلات زیاد روبهرو خواهیم شد، کودکان ما خواهند مرد، بخاطریکه همین حالا شدید زکام شده و سینهوبغل هستند." آنان میگویند در کنار بیماریهای مختلف دیگر بیشتر آسیب یدهگان از تکالیف روحی و روانی نیز رنج میبرند. این درحالیست که سازمان داکتران بدون مرز (ام اس اف) تازه گزارش داده که مردم در مناطق زلزلهزده در شرق افغانستان با نزدیک شدن فصل زمستان با افزایش ناامیدی و افسردهگی روبهرو هستند. در گزارشیکه روز چهارشنبه «۱۲ نوامبر» در وبسایت این سازمان نشر شده، «ام اس اف» اعلام کرده که زلزلۀ اخیر در ولایت کنر هزاران نفر را در وضعیت آسیبپذیر قرار داده و بسیاری از بازماندهگان اکنون در کمپهای موقت و در شرایط سخت زندهگی میکنند. داکتران بدون مرز این فاجعه را یکی از مرگبارترین زمینلرزههای یک دهه گذشته در افغانستان خوانده و افزوده که هزاران خانواده آسیبدیده آواره شدهاند. این سازمان گزارش داده که حدود ۸،۰۰۰ نفر که در دو کمپ در ولسوالی نورگل ولایت کنر زندهگی میکنند، از آسیبهای روانی و ناراحتیهای روحی رنج میبرند. ناهیده نور، یکی از داکتران سازمان داکتران بدون مرز در کنر گفته "صدای زلزله و صحنههای ویرانی هنوز در ذهن بازماندهگان طنینانداز است".
|
14.11.2025 صدای آلمان نهادهای عدلی و قضایی آلمان با انجام عملیاتهایی در ۱۲ ایالت علیه تبلیغات منفی اسلامگرایانه در اینترنت اقدام کردند. به گفته اداره فدرال پولیس جنایی آلمان که رهبری این عملیات را بر عهده داشت، بیش از ۵۰ حکم تلاشی اجرا و شمار زیادی از مظنونان مورد بازجویی قرار گرفتند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! در گزارش این اداره آمده است که مظنونان عمدتاً نوجوانان و جوانان تازهبالغ هستند که هم مخاطبان و هم پخشکنندگان تبلیغات اسلامگرایانه در فضای مجازی محسوب میشوند. با این حال، از بازداشت کسی در جریان عملیات خبر داده نشده است. روز اقدام مشترک در سه کشوراین تلاشیها بخشی از یک روز اقدام مشترک میان آلمان، اتریش و سویس علیه تبلیغات اسلامگرایانه در فضای مجازی بود. در مجموع در سراسر آلمان بیش از ۱۰۰ ماموریت پولیس صورت گرفت. به جزء ایالتهای مکلنبورگ-فورپومرن، راینلند-فالتس، زارلند و زاکسن-انهالت، همه ایالتهای دیگر شامل این عملیات بودند. بیشتر بخوانید: سارنوال فدرال آلمان: خطر تروریسم با انگیزه اسلامیستی بالاست بر اساس اعلام اداره فدرال پولیس جنایی آلمان، این اقدام بر پایه اطلاعات اداره فدرال پولیس جنایی و اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی انجام شد. مرکز مشترک اینترنتی این دو نهاد هر روز محتوای اسلامگرایانه در فضای مجازی را شناسایی و فیلتر میکند تا بررسی شود که آیا شامل جرایم میشود یا خیر. به گفته منابع امنیتی، این محتواها میتوانند شامل سرودهای مذهبی با محتوای غیرقانونی یا ویدیوهای تبلیغاتی گروههای افراطگرا باشند. کارشناسان میگویند پلتفرمهای آنلاین پرطرفدار در روند رادیکالسازی جوانان نقش مهمی دارند. در حال حاضر، تبلیغات جهادی از طریق شبکههایی مانند تیکتاک، اینستاگرام، راکتچت و تلگرام منتشر میشود.
|
14.11.2025 دویچه ویلی د پاکستان د پارلمان اولسي جرگې د اساسي قانون دغه تعدیل د دوه پر دریمې برخې څخه په زیاتو رایو سره تصویب کړ او یوازې څلورو استازو هغه ته مخالفه رایه ورکړه. د پاکستان سنا دوې ورځې مخکې، پس له هغه چې اپوزیسیون د دغو اصلاحاتو په هکله بحث تحریم کړ، دغه لایحه تصویب کړه، داسي یو اقدام چې د اساسي قانون د بدلون له پاره چټک او غیرمعمول ښکاري. په اساسي قانون کې د داسي اصلاحاتو داخلیدل، معمولاً اونۍ یا میاشتې دوام کوي. دغه تعدیل به د ولسمشر تر لاسلیک کیدو وروسته چې یو تشریفاتي امر دی، په قانون واوړي. د دغه تعدیل له مخې، دپاکستان د پوځ مشر عاصم منیر، به د " دفاعي ځواکونو د مشر" تر نامه لاندې نوې دندې ته ارتقا وکړي او پر پوځ سربیره د پاکستان سمندري او هوايي ځواکونه هم د هغه تر قوماندې لاندې راځي. د کاري دورې له پای ته رسیدو وروسته به هغه خپله رتبه وساتي او د ټول عمر له پاره به له عدلي تعقیب څخه معافیت ولري. پوځي قدرت، قضايي محدودیتد پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف، دغه تعدیل د اداري همږغۍ او ملي یووالي پر لور یو گام وباله. هغه وویل: "که موږ هغه نن ورځ د اساسي قانون په یوې برخې تبدیل کړی دی، یوازې د فیلد مارشال (عاصم منیر) په اړه نه دی.« هغه زیاته کړه چې په دغه تعدیل کې د سمندري او هوايي ځواکونو ستاینه سوې ده. او د سوالیې په توگه ادامه لري: »په دې کې څه ستونزه موجوده ده؟ ملتونه خپل د اتلانو درناوی کوي... موږ پوهیږو چې څرنگه د خپلو اتلانو درناوی وکړو."
|
13.11.2025 روزنامه هشت صبح کش پاتل، رییس افبیآی امریکا، اعلام کرده که چین در چارچوب توافق با دولت دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، با طرحی برای متوقفکردن تولید مواد شیمیایی مرتبط با میتآمفتامین موافقت کرده است. پاتل روز چهارشنبه، ۱۲ نوامبر، گفته است که این توافق نتیجه سفر اخیر او به بیجینگ است؛ سفری که پس از دیدار ترمپ با شی جینپینگ، رییس جمهور چین، در کوریای جنوبی انجام شد. او افزوده است: «چین تمام ۱۳ ماده پیشساز تولید میتآمفتامین را فهرست و طبقهبندی کرده و بر هفت شرکت تولید مواد شیمیایی فرعی مرتبط با آن کنترل خواهد داشت.» وزارت تجارت چین نیز اعلام کرده است که صدور برخی مواد شیمیایی به امریکا، کانادا و مکسیکو تنها با مجوز ممکن خواهد بود و نظارت بر تولید و صادرات مواد شیمیایی خارج از فهرست کنترل تشدید خواهد شد. این توافق پس از آن حاصل شد که ترمپ تعرفهها بر کالاهای چینی مرتبط با جریان میتآمفتامین را به نصف کاهش داد و گفت که شی جینپینگ «بهشدت تلاش خواهد کرد تا جریان این ماده مرگبار را متوقف کند».
|
13.11.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت د کورنیو چارو مرستیال وزیر او له پاکستان سره د مذاکراتي پلاوي غړی رحمت الله نجیب وايي چې پاکستان ترې هلته د هر راز جګړې د "ناروا" ګڼلو فتوا غوښتله. ښاغلي نجیب نن چهارشنبه (نومبر ۱۲/لړم ۲۱) په کابل کې په یوه خبري کنفرانس کې وویل، پاکستاني پلاوي غوښتل د طالبانو حکومت مشر مولوي هبت الله اخوندزاده داسې یوه فتوا صادره کړي چې له مخې یې په پاکستان کې هر راز جګړه او ناامني "ناروا" وګڼل شي. خو دوی که څه هم ورته ویل چې په پاکستان کې ناامني "موږ پورې اړه نه لري" خو د ښاغلي نجیب په وینا، درېیمګړو [ترکیې او قطر] چې "زموږ له خپلمنځي حساسیتونو ډېر خبر نه دي ټینګار کاوه چې که شیخ صاحب" داسې فتوا ورکولو ته راضي شي نو ښايي په پاکستان کې امن رامنځته، د دواړو ګاونډيانو ترمنځ روانه کشاله حل او مذاکرات یوې پایلې ته ورسېږي. خو رحمت الله نجیب وايي، د طالبانو حکومت د پلاوي ځواب ورته دا و چې "امیر فتوا نه ورکوي" بلکې دا د "دارالافتاء" کار دی او که د پاکستان حکومت "زموږ دارالافتاء ته استفتاح راولېږي نو بیا دې نتیجې ته انتظار وکړي خو دا تمه دې نه کوي چې فتوا به د دوی په خوښه وي. بلکې هغه به د شریعت په رڼا کې فیصله کوي او بیا چې هره فتوا صادره شوه، موږ نه به ګیله نه کوئ." که څه هم د پاکستان حکومت او یا یې پلاوي دې څرګندونو ته تر اوسه کوم غبرګون نه دی ښکاره کړی خو د استانبول مذاکراتو پرمهال او ترې مخکې او وروسته هم پاکستانیو چارواکو هلته روانه ناامني په افغانستان پورې تړلې. د طالبانو له حکومته یې غوښتي چې د افغانستان خاوره د پاکستان پر ضد ونه کارېږي.
|
13.11.2025 دآزادی رادیو د پاکستان په پلازمینه اسلام اباد او د خیبرپښتونخوا په واڼه کې تر ځانمرګو بریدونو وروسته د طالبانو او پاکستان حکومتونو یو وار بیا د یو بل پر وړاندې سختې څرګندونې کړي دي. په افغانستان کې د طالبانو حکومت افغان سوداګرو ته له پاکستان سره د هر ډول سوداګرۍ په ځانګړي ډول د درملو د واردولو د پای ته رسېدو خبره کړې ده. د طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر نن د نومبر ۱۲ مه له افغان صنعتکارانو او سوداګرو سره د یوې غونډې پر مهال افغان سوداګرو ته درې میاشتې وخت ورکړو چې له پاکستاني لوري سره خپل سوداګریز تړونونه پای ته ورسوي او که له دې خبرتیا وروسته هم سوداګر د پاکستان له لارې مالونه واردوي او یا یې صادروي د ستونزو د رامنځته کیدو په صورت کې به یې د دوی حکومت غم ونه خوري. نوموړي وویل چې افغان سوداګر دې د پاکستان پرځای نورو بدیلو لارو ته د سوداګرۍ لپاره مخه کړي او ګواښ یې وکړو چې له هغه هیواد سره به سوداګریزې لارې وروسته له هغې خلاصیږي چې اسلام اباد په هر ډول شرایطو کې د دغه لارو د نه بندیدو تظمین ورکړي: "که پاکستان د لارو خلاصېدل غواړي په داسې شرایطو به خلاصیږي چې دوی تظمین ورکړي چې په هیڅ ډول حالاتو کې به لارې نه بندیږي، د مالیې وزارت ته هدایت کوم چې له دریو میاشتو وروسته له پاکستانه درملو ته د واردیدو اجازه ورنکړي او اوس خو دا خبره شوه چې باید افغان سوداګر افغانستان ته له پاکستانه هیڅ ډول واردات ونه کړي." ملا برادر پاکستان تورن کړ چې سوداګریز مسایل سیاسي کوي او دا د دې لامل شوی چې د دواړو هیوادونو سوداګرو ته زیان واوړي، نو د همدې لپاره یې له پاکستان سره د تجارتي لارو د بندیدو پریکړه کړې ده. پاکستان له افغانستان سره د تورخم او سپین بولدک چمن تر څنګ د اوښتو راوښتو او سوداګرۍ ټولې لارې له تېرې څه باندي یوې میاشتې راهیسي تړلي دي. دا لارې د تېرې اکتوبر په یولسمه د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د دواړو لوریو ترمنځ تر سختو نښتو وروسته په یو اړخیز ډول د پاکستان له لوري وتړل شوې چې نن د نومبر ۱۲ مه لا هم تړلي دي. که څه هم له دې نښتو وروسته دواړو لوریو په دوحه او د ترکیې په استانبول کې درې ځل ناستې وکړې خو د اوربند له غځېدو پرته په دې ناستو کې کومه ښکاره هوکړه ونه شوه.
|
13.11.2025 رادیو آزادی شماری از مردم در ولسوالی کامدیش نورستان می گویند دهها هکتار جنگل در این ولایت طعمهٔ آتش شده است. این آتشسوزی از روز یکشنبه هفته جاری از جنگل های قریه کشتوز آغاز شد
آنان میگویند این آتشسوزی از روز یکشنبه هفته جاری از جنگل های قریه کشتوز آغاز شد و اکنون تلاشهای مردم محل و نیروهای حکومت طالبان، برای مهار کامل آن جریان دارد. رحمان رحمانی، یکی از باشندگان قریهٔ کشتوز این ولسوالی چهارشنبه ۱۲ نوامبر به رادیو آزادی گفت: "مردم در حال مهار آتش هستند، این آتش از سه روز به اینسو در جریان است، مردم به ساحه رسیدهاند و در حال کنترل هستند، انشاءالله کنترل شده، ولی چون آتش زیاد است، امکانش است که گسترش یابد، به همین دلیل مردم از ساحه بیرون نشده اند،علت آن معلوم نیست." به گفتهٔ مردم محل، تاکنون علت این آتشسوزی روشن نیست؛ با این حال، در موارد مشابه پیش از این ، بیاحتیاطی افراد محل عامل اصلی آتشسوزیها در جنگلات نورستان دانسته شده است. هنوز از میزان دقیق خسارات و گسترهٔ جنگلهای سوخته گزارشی در دست نیست، اما شماری از باشندگان به رادیو آزادی گفته اند که در پی این آتشسوزی دهها هکتار جنگل نابود شده است. آتشسوزی های مشابه در سال های اخیر در کنر و نورستان رخ داده که به بخش زیادی از جنگلات آسیب رسانید
سعید خان، باشندهٔ ولسوالی کامدیش، میگوید برای مهار چنین رویدادها در این ولسوالی امکانات لازم وجود ندارد: "در ولسوالی کامدیش یکی مشکل نبود سرک است و از طرف دیگر هیچ نوع خدمات اطفائیه در آنجا وجود ندارد، پس خواهش ما از حکومت این است که در این زمینه اقدامات لازم بردارد." مقامهای محلی حکومت طالبان در نورستان نیز وقوع آتشسوزی در جنگلات این ولایت را تأیید میکنند.
سرتاجالدین ساپی، سرپرست ریاست حفاظت محیط زیست تحت کنترل طالبان در این ولایت، در صحبت با رادیو آزادی گفت: "در جنگلات منطقهٔ کشتوز ولسوالی کامدیش ولایت نورستان آتشسوزی رخ داده است، در این مورد معلومات در دست نیست که چقدر جنگل سوخته باشد، اما مردم محل و نیروهای امارت اسلامی در تلاش بودند و انشاءالله آن را محو نموده باشند." سمیعالله حقبیان، رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در ولایت نورستان، به پرسشهای رادیو آزادی در مورد خسارات احتمالی ناشی از آتشسوزی پاسخ نداد.
|
13.11.2025 صدای آلمان مقامات امنیتی هند چند فرد مظنون را در منطقه مورد مناقشه کشمیر در پیوند به انفجار مرگبار این هفته در دهلی نو که حداقل ۱۲ کشته به جا گذاشت، بازداشت کردهاند. این انفجار ساعت هشت شام دوشنبه در یک موتر در نزدیکی قلعه سرخ تاریخی در دهلی رخ داد و انفجار باعث آتشسوزی بزرگی شد که در نتیجه موترها و ریکشاهای نزدیک در آتش سوختند. بیشتر بخوانید: هند: عاملان انفجار مرگبار دهلی را مجازات خواهیم کرد مقامات روز سهشنبه اعلام کردند که این انفجار را به عنوان یک اقدام تروریستی احتمالی مورد بررسی قرار میدهند. بررسی یک قضیه بر اساس قانون مبارزه با تروریسم به مقامات اختیارات بیشتری برای دستگیری یا بازداشت افراد میدهد. آنچه تاکنون میدانیم:مقامات پولیس روز چهارشنبه پس از انجام یک سری عملیات شبانه در منطقه پلواما در کشمیر تحت مدیریت هند حداقل پنج نفر را برای بازجویی بازداشت کردند.
|
13.11.2025 دویچه ویلی د طالبانو ادارې او پاکستان ترمنځ د کړکیچ له زیاتیدو او د سولې مذاکراتو له بې نتیجې پاتېدو وروسته، د دغي ادارې د رئیس الوزرا اقتصادي مرستیال عبدالغني برادر، د چهارشنبې په ورځ ( ۲۰۲۵ م کال د نوومبر ۱۲) په کابل کې د یوې ناستې په ترڅ کې د افغانستان له تجارانو او صنعتگرو وغوښتل چې ژر تر ژره دي د پاکستان پرځای د بدیلو تجارتي لارو د پیدا کولو له پاره اقدام وکړي. هغه خبرداری ورکړ چې پس له دغه اعلامیې، که هر تجار بیا هم د پاکستان له لارې مالونه وارد او یا صادر کړي او له کوم مشکل سره مخامخ سي، د طالبانو اداره به ورسره هیڅ ډول مرسته ونه کړي. د طالبانو د ادارې اقتصادي مرستیال زیاتوي: «د هیواد ټول تجاران او صنعتگر باید د پاکستان پرځای، بدیلي تجارتي لارې غوره کړي. دغه لار (پاکستان) نه یوازې زموږ تجارانو ته تاوان رسوي، بلکي بازارونه او خلک یې هم له ستونزو سره مخامخ کړي دي.»
له پاکستان څخه د درملو د وارداتو توقفد طالبانو ادارې د رئیس الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغنی برادر، له پاکستان څخه وارداتي دواوي، بې کیفیته وبللې او زیاته یې کړه چې د درملو واردکوونکو ته درې میاشتې وخت ورکول کیږي، ترڅو له پاکستاني اړخ سره خپل حسابونه تصفیه کړي او له نوموړي هیواد څخه د درملو له واردولو څخه ډډه وکړي. ملابرادر زیاته کړه: «له پاکستان څخه د دواوو له وارد کوونکو څخه په تکرار سره غواړم چې ژر تر ژره دي له بدیلو لارو څخه استفاده وکړي. که کوم څوک په پاکستان کې قرارداد ولري او یا یې هم توکي رانیولي وي، درې میاشتې وخت ورکول کیږي تر څو په همدې موده کې خپل ټول حسابونه تصفیه او کارونه جمع بندي کړي.» اړوند:د طالبانو او پاکستاني ځواکونو نښته او د یوې سترې جګړې د پېلېدو اندېښنه هغه ټینگار وکړ: «د مالیې وزارت ته سپارښتنه کوم چې پس له دریو میاشتو دي، له پاکستان څخه وارداتي درمل محصول نه کړي او هیچاته دي د هغوی د واردولو اجازه ورنه کړي.»
|
12.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، گفته است که پس از حملات اخیر در اسلامآباد و خیبرپختونخوا، حمله به پناهگاههای تروریستی در خاک افغانستان را نمیتوان رد کرد. روزنامه دان روز سهشنبه، ۲۰ عقرب، گزارش داده که خواجه آصف گفته است پاکستان پس از حملات اخیر مجبور شده است علیه عاملین آن اقدام کند. او افزوده است:«دیگر نباید هیچ توهمی درباره طالبان وجود داشته باشد که گویا آنان با پاکستان همدل یا خواهان صلح هستند. خودمان را فریب ندهیم، سه دور گفتوگو انجام شد.» آصف همچنان گفته است که رژیم طالبان متشکل از گروهها و جناحهای مختلفی است که برخی از آنها با هند در ارتباطاند و یک تعداد از بیرون هدایت میشوند. وزیر خارجه پاکستان میگوید که اسلامآباد از طالبان فقط یک خواسته داشت آن هم این که از علمیات گروههای تروریستی علیه پاکستان از خاک افغانستان، جلوگیری کند. این سخنان در حالی مطرح میشود که محمد نعیم، معاون وزیر خارجه طالبان، اعلام کرده که دلیل اصلی ناکامی مذاکرات با اسلامآباد، درخواستهای غیرواقعبینانه هیأت پاکستانی بوده است
|
12.11.2025 بی بی سی د پاکستان د کورنیو چارو د وزیر ویلي، اسلام اباد کې د یوې محکمې مخې ته ځانمرګي برید کې لږ تر لږه ۱۲ تنه وژل شوي او ۲۷ نور ټپیان دي. په وژل شویو کې وکیلان هم دي. د محسن نقوي په وینا، د لومړنیو څېړنو له مخې څرګنده شوې چې ځانمرګي بریدګر غوښتل محکمې ته ننوځي، خو د موکې نه موندلو له امله یې پر پولیسو د موټربم برید وکړ. د کورنیو چارو وزیر په وینا، دغه ځانمرګی برید په ځايي وخت ماسپښین ۱۲:۳۹ بجې شوی او اوس د قانون پلي کوونکو ادارو لومړیتوب دا دی چې ځانمرګی بریدګر وپېژني. بله خوا، د PIMS روغتون د ایمرجنسي وارډ ډاکټر عدنان د بيبيسي شهزاد ملک ته ویلي چې له چاودنې وروسته ۱۲ مړي روغتون ته راوړل شوي دي او اوس له ایمرجنسي وارډه د مړو ساتنځي ته انتقالېږي. د وکیلانو د استازیو په وینا، په وژل شویو کسانو کې څو وکیلان هم دي چې د چاودنې پر وخت د (محکمې) مخې ته له مراجعینو سره وو. محسن نقوي خبریالانو ته وویل: "د نن اسلاماباد برید سره ډېر څه تړلي دي او په دې اړه به ډېر ژر شواهد وړاندې شي. هر څوک چې په کې ښکېل وي، که له بل هېواده هم وي، هېڅ به ونه بښل شي" هغه وویل چې دوه اونۍ وروسته به هېڅ موټر پرته له اي-ټګ (E-tag) څخه اسلاماباد ته نه شي ننوتلی. پاکستان کې د روان کال په اوږدو کې د جګړهیزو او ترهګریزو پېښو شمېر ډېر شوی، خو اسلاماباد کې درې کاله وروسته دا لومړی ځانمرګی برید دی چې ګڼو کسانو ته پکې مرګژوبله اوړي.
|
12.11.2025 دآزادی رادیو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سوریې ولسمشر احمد شرع وستایه او ویې ویل چې د هغه جهادي سابقه کولای شي د جنګ ځپلې سوریې په بیا رغونه کې له هغه سره مرسته وکړي. ټرمپ له شرع سره خپله لیدنه رغنده وبلله. ښاغلي ټرمپ وویل: «ما له هغه سره یوه موافقه کړې ده. هغه یو ډېر پیاوړی مشر دی. هغه له ډېرې سختې سیمې څخه راغلی دی، او هغه یو سخت سړی دی. زه هغه خوښوم. زه ورسره موافق یم. ولسمشر، د سوریې نوی ولسمشر. او موږ به د سوریې د بریا لپاره هر هغه څه وکړو چې موږ یې کولی شو ځکه چې دا د منځني ختیځ برخه ده. موږ اوس په منځني ختیځ کې سوله لرو. لومړی ځل دی که څوک یې یاد ولري چې داسې څه رامنځته شوي» رسنۍ د ټرمپ او شرع د لیدنې لپاره سپینې ماڼۍ ته نه وې بلل شوې او وروسته د دې لیدنې په تړاو ښاغلي ټرمپ د خبریالانو پوښتنې ځواب کړې. شرع، چې وسله والو ځواکونو یې د تیر کال په وروستیو کې د اوږدې مودې واکمن بشار الاسد له واکه لرې کړ، د سوریې لومړنی مشر و چې سپینې ماڼۍ ته لاړ. خو سپینې مانۍ ته د ۴۳ کلن احمد شرع تاریخي سفر یوازې څو ورځې وروسته له هغه وشو چې واشنګټن هغه د ترهګرۍ له لیست څخه لرې کړ. د شرع تر قوماندې لاندې پخوانۍ وسله واله ډله، حیات تحریر الشام (HTS)، پخوا له القاعدې سره تړلې وه. د دې ډلې اکثر وسله وال غړي دمګړۍ د سوریې په نظام کې جذب شوي دي.
|
12.11.2025 رادیو آزادی اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد هشدار داده که تغییرات اقلیمی فشارهای اقتصادی بر مناطق روستایی افغانستان را افزایش میدهد و کشاورزان افغان را دوباره به کشت کوکنار مجبور میکند. تاثیرات شرایط محیطی و مشکلات فزاینده اقتصادی باعث محدودیت کشت محصولات قانونی شده
این اداره در اعلامیهای دوشنبه ۱۰ نوامبر گفته که تاثیرات شرایط محیطی و مشکلات فزاینده اقتصادی سبب محدودیت کشت محصولات قانونی شده است. سازمان ملل متحد از جامعه بینالمللی و نهادهای مرتبط خواسته است که برای جلوگیری از افزایش تولیدات غیرقانونی خشخاش در افغانستان، تلاشها برای مبارزه با تغییرات اقلیمی را در اولویت قرار دهند. این اداره پیش از این در گزارشی گفته بود که کشت کوکنار در افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است، اما در اعلامیهای جدید گفته است که با وجود این کاهش، بازگشت گسترده مهاجران افغان از کشورهای همسایه که فشار بر بازار کار را افزایش داده است، ترس از افزایش احتمالی کشت کوکنار را افزایش داده است. یک دهقان از ولسوالی اچین ولایت ننگرهار که خواست نامش فاش نشود، به رادیو آزادی گفت که با خشکسالی شدید مواجهاند و درآمد حاصل از کشت گندم و جواری برای تأمین هزینه آبرسانی با استفاده از پمپهای دیزلی کافی نیست. «وضعیت ما بسیار دشوار است، پول نیست، حاصلات نیست، خشکسالی شدید است، مجبورهستیم دوباره به کشت کوکنار روی بیاوریم، کوکنار خوب است، مقداری سود از آن بدست می آید، اما حاصلات گندم و جواری به اندازه کوکنار سودآور نیست.» محمد علی باشنده و دهقان قلعه گاه ولایت فراه نیز می گوید که به دلیل مشکلات شدید اقتصادی مجبور اند دوباره به کشت خشخاش رو بیاورند. او به رادیو آزادی گفت: حکومت طالبان گزارش ملل متحد در مورد افزایش تولید تریاک در افغانستان را رد کرده
«از سه سال به این سو در اینجا در فراه خشکسالی شدید بوده است، ما دهقانان از زمین مواد غذایی برداشت میکنیم، اما حالا زمین خشک شده و آب نیست، بنابراین باید برای فرزندان خود غذا پیدا کنیم، اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، دوباره باید به کشت کوکنار روی می اوریم چون دیگر گزینه باقی نمانده است.» این دهقانان از حکومت و جامعه جهانی برای کشت جایگزین کمک میخواهند.
|
12.11.2025 صدای آلمان به گفته مقامات امنیتی پاکستان روز سه شنبه یک موتر بمبگذاری شده در مقابل دادگاهی در اسلام آباد پایتخت پاکستان انفجار کرد و دست کم ۱۲ تن را کشت. این انفجار که صدای آن کیلومترها دورتر نیز شنیده شد، به چندین موتر در بیرون دادگاه آسیب رساند. این رویداد در ساعاتی رخ داد که معمولاً صدها تن برای حضور در جلسات دادگاه در محل حضور مییابند. محسن نقوی، وزیر داخله پاکستان گفته است که فرد بمبگذار تلاش کرد پیاده وارد ساختمان محکمه شود اما پس از ده یا پانزده دقیقه انتظار مواد انفجاری همراه خود را در نزدیکی یک موتر پولیس منفجر کرد. به گفته او در این رویداد ۲۷ تن نیز زخمی شده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اما دو مقام امنیتی دیگر به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفتند که انفجار ناشی از یک موتر بمبگذاری شده بود. هنوز هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفته است، اما محسن نقوی به خبرنگاران گفت که که این رویداد را از زوایای مختلف بررسی میکنند. پاکستان در سالهای اخیر با حملات شبهنظامیان در سراسر این کشور و ظهور دوباره طالبان پاکستانی مواجه بوده است. در تصاویر و ویدیوهای منتشر شده از صحنه حادثه افزادی خونآلود در کنار یک موتر پولیس دیده میشوند. تلویزیون پاکستان پیش از این گزارش داده بود که دستکم ۱۳ نفر در این انفجار زخمی شدهاند. بر اساس این گزارش بیشتر قربانیان عابران پیاده یا مراجعین دادگاه هستند.
|
12.11.2025 دویچه ویلی په سپينه ماڼۍ کې د امریکا له ولسمشر دونالد ترمپ سره د سوریې د موقت ولسمشر د لیدنې نتیجه، د دمشق پر وړاندې د امریکا د لګول شوو بندیزونو د ځنډولو غځیدل او د امریکا په مشرۍ له داعش ضد ائتلاف سره د سوریې یوځای کیدل و. په ۱۹۴۶م کال کې د سوریې له تاسیس راهیسې دا لومړی ځل دی چې د امریکا یو ولسمشر د سوریې یوه ولسمشر ته په سپينه ماڼۍ کې هرکلی کوي. ترمپ د احمد شرع په هکله چې پخوا یو جهادي شخص و، وویل: «نوموړی یو ډیر ځواکمن رهبر دی» ترمپ د هغه د ځواک له کبله د هغه ستاېنه وکړه او زیاته یې کړه: «نوموړی له یوې ډیرې سختې سیمې څخه دی او پخپله هم یو سر سخته انسان دی.» د امریکا ولسمشر دونالد ترمپ د دې مطلب په بیانولو سره چې غواړي سوریه ډیره موافقه اوسي وویل: «شرع کولی شي دا کار ترسره کړي، زه واقعاً په دې باور لرم.» د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وویل د سوریې پر وړاندې د دغه هیواد بندیزونه د ۱۸۰ نورو ورځو له پاره ځنډول کیږي. ترمپ په می میاشت کې له دمشق سره د واشنګټن د اړیکو بهترولو پروګرام پر اساس (په سوریه کې د بشارالاسد د حکومت له نسکوریدو وروسته) د دمشق پر وړاندې د امریکا بندیزونه ځنډولي ول. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په ۲۰۱۹م کال کې پر سوریې د لګول شوو بندیزونو په بشپړ ډول لغوه کیدو ملاتړ کړی و. په هر حال وروستۍ پریکړه باید د امریکا کانګرس وکړي. د داعش ضد ائتلاف سره د دمشق یوځای کیدلد هغه څه پر اساس چې د ترمپ او شرع د ملاقات په هکله اعلان شول، سوریه هم د امریکا تر رهبرۍ لاندې د داعش ضد ائتلاف سره یوځای شوې ده.
|
11.11.2025 باختر
۸صبح، کابل: متحده عرب اماراتو د افغانستان په شمال کې زلزلهځپلو ته د بشردوستانه مرسته پنځمه جوپه استولې ده. وام دولتي خبري اژانس دوشنبه د لړم پر ۱۹مه راپور ورکړی چې دا مرسته په بلخ او سمنګان کې د زلزله ځپلو کورنیو د لاسنیوي لپاره د متحده عرب اماراتو د هڅو د دوام په موخه لېږل شوې ده. د راپور له مخې، تر اوسه متحده عرب اماراتو د مرستو په پنځو جوپو کې پنځه زره او ۴۰۰ خوراکي کڅوړې چې ټولیز وزن یې ۱۳۵ ټنه کېږي، افغانستان ته لېږلې دي. د طالبانو د عامې روغتیا وزارت له خوا د خپرو شویو شمېرو له مخې، د افغانستان په شمال کې د وروستۍ زلزلې په پایله کې ۲۷ کسان مړه او ۹۵۶ نور ټپيان شوي دي.
|
11.11.2025 بی بی سی با  دریشی شیک و مرتب و موهای آراسته و عقبزد شده، حضور احمد شرع، رئیسجمهور نسبتاً جدید سوریه، در صحنه بینالمللی وارد مرحلهای تعیینکننده شده است. او که لباس رزم را کنار گذاشته و نام جدیدی برای خود برگزیده، اکنون دست در دست قدرتمندترین رهبران جهان میگذارد. رهبر سوریه تنها دو روز پس از آنکه ایالات متحده رسماً وضعیت او را بهعنوان «تروریست جهانی ویژه تحریمشده» لغو کرد، برای یک سفر رسمی وارد واشنگتن شد. قرار است این رهبر اسلامگرای افراطی سابق سوریه با دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، در کاخ سفید دیدار کند؛ ۱۱ ماه پس از آنکه ائتلاف تحت رهبری او حکومت بشار اسد را سرنگون کرد. اما چه چیزی باعث چنین تغییرات چشمگیر در مردی شده که زمانی برای بازداشت او ۱۰ میلیون دالر جایزه تعیین شده بود؟
با دریشی شیک و مرتب و موهای آراسته و عقبزد شده، حضور احمد شرع، رئیسجمهور نسبتاً جدید سوریه، در صحنه بینالمللی وارد مرحلهای تعیینکننده شده است.
او که لباس رزم را کنار گذاشته و نام جدیدی برای خود برگزیده، اکنون دست در دست قدرتمندترین رهبران جهان میگذارد. رهبر سوریه تنها دو روز پس از آنکه ایالات متحده رسماً وضعیت او را بهعنوان «تروریست جهانی ویژه تحریمشده» لغو کرد، برای یک سفر رسمی وارد واشنگتن شد. قرار است این رهبر اسلامگرای افراطی سابق سوریه با دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، در کاخ سفید دیدار کند؛ ۱۱ ماه پس از آنکه ائتلاف تحت رهبری او حکومت بشار اسد را سرنگون کرد. اما چه چیزی باعث چنین تغییرات چشمگیر در مردی شده که زمانی برای بازداشت او ۱۰ میلیون دالر جایزه تعیین شده بود؟
|
11.11.2025 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام (UNDP) وايي چې له ۸۰ سلنې څخه زیات افغانان باوري برېښنا ته لاسرسی نه لري، چې روغتیا، خوندیتوب او چاپیریال یې اغیزمن کړي دي. دې ادارې د یکشنبې په ورځ «د نومبر په ۹مه» په خپل ایکس پاڼه لیکلي چې ډیری کورنۍ د خپلو ورځنیو اړتیاوو د پوره کولو لپاره پر خَسو او لرګیو تکیه کوي، چې پراخه کارول یې د چاپیریال د تخریب لامل کیږي. وړاندې راغلي چې افغانستان لا هم د انرژۍ له پلوه یو له خورا ناامنه هیوادونو دی. یو شمیر افغانان وايي چې د دوامداره بریښنا نشتوالي له امله اړ دي چې د خپلو ورځنیو اړتیاوو د پوره کولو لپاره نور سونګ توکي وکاروي. د بلخ ولایت د مزار شریف ښار اوسېدونکې فېروزې محمدي په دې اړه ازادي راډیو ته وویل:"ډېرې وخت چې برښنا نه وي موږ له لرګیو او سکرو ګټه اخلو، بخارۍ مو هم همدا ډول دي، د دې لپاره چې ژمی کېږي، برښنا ځي، په ډېریو کلیو کې اصلا برق نه شته او هغوی اصلاً له برښنایي وسایلو کار نه اخلي." بلخوا د طالبانو د حکومت د چاپېریال ساتنې ملي اداره وايي چې سره له دې چې افغانستان د اقلیمي بدلون له امله شپږم زیان منونکی هېواد دی، خو په رسمي ډول په برازیل کې د ملګرو ملتونو د اقلیمي بدلون ۳۰م کنفرانس (Cop_30) ته نه دی بلل شوی. دې ادارې د یکشنبې په ورځ په یوه خپره کړې خبرپاڼه کې زیاته کړې چې دا مسله به افغانان د اقلیمي بدلون له نړیوالو صندوقونو مالي او تخنیکي مرستې ته له لاسرسي څخه محروم کړي. په خبرپاڼه کې ویل شوي چې افغانان د وچکالۍ، سیلابونو، ځمک ښویدنې، د یخچالونو ویلې کیدو، د ژوند تنوع له لاسه ورکولو، د کرنیزو
|
11.11.2025 رادیو آزادی بحران کمآبی در تهران در هفتههای اخیر وارد مرحلهای تازه شده است، تا جایی که مقامهای دولتی این کشور و کارشناسان نسبت به احتمال جیرهبندی گسترده و حتی تخلیۀ بخشهایی از پایتخت در صورت تداوم خشکسالی هشدار دادهاند. رضا حاجیکریم، رئیس فدراسیون صنعت آب ایران اخیراً در گفتوگو با وبسایت دیدهبان ایران هشدار داده که طرح انتقال آب از طالقان "که مسئولان ذیربط در ماههای گذشته بارها از آن بهعنوان راهحلی برای مدیریت بحران آب تهران" یاد کردهاند، "سیاستی شکستخورده است"، زیرا خود طالقان نیز دچار خشکی کامل شده و آبی برای انتقال وجود ندارد. همزمان عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب، روز شنبه تأکید کرد که شرایط به جایی رسیده است که "مجبوریم محدودیتهایی را در میزان مصارف اعمال کنیم." رئیس فدراسیون صنعت آب ایران با تأکید بر اینکه وضعیت آب تهران بهصورت تصاعدی رو به وخامت است، گفت: "جیرهبندی آب باید خیلی زودتر از این شروع میشد. اکنون ۶۲ درصد آب تهران از منابع زیرزمینی تأمین میشود و سطح آب این منابع بهشدت پایین رفته است." رئیس مرکز ملی پیشبینی سازمان هواشناسی ایزان نیز روز شنبه اعلام کرد از ابتدای سال آبی جاری میزان بارشها در این کشور در مقایسه با دورۀ بلندمدت نزدیک به ۸۶ درصد و در تهران حدود ۹۶ درصد کاهش یافته است. او ادامه داد: "اگر مصارف ده درصد کاهش پیدا نکند، اختلال در تامین آبرسانی پایدار تهران حتمی است." رئیس فدراسیون صنعت آب ایران افزود: "راه نجات تهران تنها با زنجیرهای از اقدامات ممکن است؛ از بازچرخانی فاضلاب و اصلاح الگوی مصرف گرفته تا کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی." در روزهای اخیر، شهروندان تهرانی از قطع چندساعته و مکرر آب در مناطق مختلف شهر خبر دادهاند؛ قطعیهایی که به گفته شرکت آب و فاضلاب تهران، بهمنظور پر کردن مخازن و جلوگیری از فروپاشی شبکۀ آبرسانی انجام میشود. گزارشهای منتشرشده در رسانههای داخلی ایران حاکی است که جیرهبندی شبانۀ آب در برخی مناطق پایتخت آغاز شده و اکنون تا ساعتهای اولیه بامداد ادامه دارد.
|
11.11.2025 صدای آلمان سیومین کنفرانس اقلیمی ملل متحد (کاپ۳۰) امروز دوشنبه در برازیل آغاز میشود و نمایندگان کشورها در آن در مورد تغییر اقلیم، پیامدهای آن و راههای جلوگیری از گرمایش زمین بحث میکنند. اداره ملی حفاظت از محیط زیست اداره طالبان با نشر اعلامیهای از دعوت نشدن افغانستان به این کنفرانس جهانی ابراز نگرانی کرده است. این اداره در اعلامیهای گفته است: «باوجود آنکه افغانستان از جمله کشورهای شدیداً آسیبپذیر در برابر تغییرات اقلیمی محسوب میگردد، ولی متأسفانه از سوی چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم ملل متحد (UNFCCC) برای شرکت در سیامین کنفرانس تغییر اقلیم ملل متحد (کاپ۳۰) دعوت رسمی نگردیده است.» این اداره از سازمان ملل و جامعه جهانی خواسته است تا حقوق مشروع افغانستان را به رسمیت شناخته و زمینه حضور آن را در نشستهای جهانی فراهم سازند. طالبان میگویند که با همکاری نهادهای ملی و بینالمللی، آمادگی کامل برای حضور در این نشست را داشتند تا صدای مردم آسیبدیده را به گوش جهانیان برسانند. اداره طالبان محروم ماندن افغانستان از حضور در این کنفرانس را خلاف اصول عدالت اقلیمی و همبستگی جهانی دانسته است. در بخش دیگر این اعلامیه آمده است: «عدم دعوت هیئت افغانستان به کنفرانس کاپ۳۰ و نشستهای مشابه، نشاندهنده بیتوجهی سازمان ملل متحد به حقوق مردم افغانستان در زمینه عدالت اقلیمی است.» اداره ملی حفاظت محیط زیست طالبان با اشاره به خشکسالیها، سیلابها، ذوب یخچالهای طبیعی، کاهش محصولات زراعتی و تخریب محیط زیست ناشی از جنگهای طولانی، اعلام کرده است که مردم افغانستان با وجود سهم اندک در تولید گازهای گلخانهای، از قربانیان اصلی بحران اقلیمی به شمار میروند.
|
11.11.2025 دویچه ویلی د آلمان په بن ښار کې د افغانستان د قونسلگرۍ فعالیت له یو څه ځنډ وروسته د دوشنبې په ورځ ( ۲۰۲۵ م کال د نوومبر لسمه) د طالبانو د ادارې د یوه استازي تر مدیریت لاندې له سره پیل کیږي. د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړی دی: «د نوموړې قونسلگرۍ د فعالیت په پیل کیدو سره به، د افغانستان اتباع او نور مراجعین وکولای سي سر له نن دوشنبې څخه د آنلاین له لارې د ملاقات وخت واخلي او د قونسلي چارو د سرته رسولو له پاره نوموړي نمایندگۍ ته مراجعه وکړي.» سره له دې، د دغه رپوټ تر لیکلو پورې لا په نوموړې قونسلگرۍ پورې اړونده ویب پاڼه لا نه ده فعاله سوې او لاس رسی ورته نه وو. اړوند:په برلین کې د افغانستان سفیر او په بن کې جنرال قونسل له دندو لاس په سر شوي د طالبانو د ادارې له خوا معرفي سوی استازی مصطفی هاشمي، په بن کې د افغانستان د ډیپلوماټیکي نمایندگۍ مسؤلیت پرغاړه لري. د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزارت همدارنگه ویلي دي چې په دغه قونسلگرۍ کې به ډیر ژر د پاسپورټ د صادرولو او ویشلو خدمات هم پیل سي. د آلمان له خوا د طالبانو د دوو استازو منلد آلمان حکومت د روان کال په جولای مياشت کې اعلان وکړ چې د طالبانو له خوا دوه استول سوي استازي یې د قونسلي چارو د سرته رسولو او مجرمو پناه غوښتونکو د اخراج د آسانولو له پاره منلي دي. شاوخوا دوې میاشتې مخکې ددغې قونسلگرۍ مشرتابه او ټولو کارکوونکو چې د جمهوریت نظام له سقوط راهیسې یې په دغې استازولۍ کې کار کاوه،«د آلمان د حکومت له خوا د طالبانو د استازو د منلو» په وړاندې د اعتراض په توگه په ټولیز ډول استعفا ورکړه. په آلمان کې ځینو میشتو افغانانو هم څو ورځې مخکې د نوموړي اقدام په غبرگون کي د دغې قونسلگرۍ مخې ته په مظاهرو لاس پورې کړ.
|
10.11.2025 روزنامه هشت صبح
مدیرکل و رییس بخش خبر شبکه بیبیسی پس از انتقادها بهدلیل جانبداری این رسانه بریتانیایی، از جمله نحوه ویرایش سخنرانی دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا استعفا دادند. خبرگزاری رویترز روز یکشنبه، ۹ نوامبر، گزارش داده که بیبیسی پس از آنکه نسخهای از گزارش داخلی یک مشاور پیشین در زمینه استانداردهای رسانهای به روزنامه دیلی تلگراف درز کرد، تحت فشار شدید قرار گرفته است. این گزارش از ضعف بیبیسی در پوشش جنگ اسراییل و حماس، مسایل مربوط به جنسیت و پخش سخنرانی ترمپ انتقاد کرده بود. براساس گزارش، کاخ سفید پیشتر بیبیسی را یک «ماشین تبلیغاتی» خوانده بود زیرا مشخص شد برنامه مستند پانوراما در این شبکه دو بخش جداگانه از سخنرانی ترمپ را طوری ویرایش کرده بود که گویی او مردم را به شورش در کاپیتول هیل در جنوری ۲۰۲۱ تشویق کرده است. تیم دیوی، مدیرکل بیبیسی، گفته است پس از «فشارهای شدید شخصی و حرفهای در سالهای اخیر» تصمیم به کنارهگیری گرفته است. بیبیسی که از سوی بسیاری در جهان به عنوان رسانهای معتبر شناخته میشود، در سالهای اخیر بهدلیل کاهش بیطرفی و چالش در پوشش موضوعات سیاسی و اجتماعی مورد انتقاد قرار گرفته است.
|
10.11.2025 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي وايي، پاکستاني لوري ترې د استانبول په خبرو کې د دې تضمین غوښت چې نور به په دغه هېواد کې امنیتي پېښې نه کېږي. نوموړی وايي "حتی یو وارې دا غوښتنه هم وشوه، چې د ټيټيپي ګروپونه دې افغانستان ته واړول شي." اسلام اباد تر اوسه دغو څرګندونو ته غبرګون نه دی ښودلی. د طالبانو حکومت بهرنیو چارو وزیر دا څرګندونې نن (یکشنبه د اکتوبر ۹مه) په دغه وزارت کې د دیپلوماسۍ انستیتوت د پنځمې تخصصي ښوونیزې دورې د فراغت غونډې ته وینا کې کړې. امیر خان متقي د استانبول په خبرو کې د نه پرمختګ تر ټولو لوی لامل د ده په وینا د پاکستاني لوري همدغه نامعقولې او غیر عملي غوښتنې یادې کړې. نوموړي وویل: "د دوی غوښتنه دا وه چې موږ ته تضمین راکړئ چې په پاکستان کې به بیا امنیتي پېښه نه کېږي. نو ایا موږ د پاکستان د امنیت زیمه وار یوو؟ ایا موږ هلته سوله ساتي پوځونه لرو؟ ایا موږ هلته د پولیسو یا د پوځ واګي په لاس کې لرو چې موږ امنیت ټینګ کړو؟" هغه زیاته کړه، پاکستان له یوې خوا تور پورې کوي چې ټيټيپي افغانستان کې ده او له دې ځایه پرې بریدونه کوي، خو هممهاله دا غوښتنه او وړاندیز هم کوي، چې د دې ډلې ګروپونه او قطعات دې له پاکستانه افغانستان ته واړول شي. د طالبانو حکومت بهرنیو چارو وزیر وویل که پاکستان پر ډیورنډ کرښه د ټيټيپي وسلهوالو د تګ راتګ ادعا لري، نو ولې یې له خپلې خوا افغانستان ته د اوښتلو مخه نه نیسي؟
|
10.11.2025 دآزادی رادیو
د ملګرو ملتونو د بشري میشتېدنې پروګرام (یو ان - هبیتات) په افغانستان کې د کثافاتو او د اوبو د ناسم مدیریت له امله د خطرونو په اړه خبرداری ورکړی دی. دغې ادارې نن یکشنبه د نومبر ۹ مه په خپله اېکس پاڼه لیکلي افغانستان د چاپیریال د تخریب له اړخه له ګواښ سره مخ دی. په بیان کې راغلي چې په دې هیواد کې د کثافاتو او اوبو ناسم مدیریت، او د شنو سیمو نشتوالي د خلکو روغتیا او ژوند ته جدي ګواښ پېښ کړی دی. د ملګرو ملتونو دې ادارې ټینګار کړی چې د ټولنې په کچه پر موخو ولاړو ښاري پراختیايي پروګرامونو له لارې چاپیریال خوندي کېدای او د افغانستان خلک یې له اوږدمهاله ګټو برخمن کیدای شي. په همدې حال کې د افغانستان د یو شمېر ولایتونو اوسېدونکې وايي د دوی په سیمو کې د کثافاتو مدیریت کمزوری دی. د کابل اوسېدونکې شیبا روفي د یکشنبې په ورځ د نومبر په ۹ مه ازادي راډيو ته وویل: " دلته یې د ۱۵ کوڅو لپاره یوازې یوه دانه د کثافاتو دولتي ډبه ایخې ده خو دلته ډېرې زیاتې کورنۍ ژوند کوي، که د ورځې پنځه یا شپږ ځلي هم دا کثافت دانۍ خالي شي بیا هم کمه ده، خو له بده مرغه ښاروالي له درې یا څلورو ورځو وروسته راځي او دا کثافت دانۍ انتقالوي، ان کله کله خو یوه اونۍ هم پاتې شي." دا په داسې حال کې ده چې د طالبانو تر کنترول لاندې د کابل ښاروالۍ فرهنګي سلاکار نعمت الله بارکزي د روان کال په اګسټ میاشت کې ازادي راډيو ته ویلي وو چې په کابل کې د کثافت دانیو د ایښودلو پروسه پیل شوې او په دې ښار کې تراوسه ۱۵ سوه کثافت دانۍ کېښودل شوي او دوی هڅه کوي چې دا شمېر له ۵ زرو زیات شي. د ننګرهار اوسېدونکي الفت الله هم ازادي راډيو ته وویل: "ستونزې ډېرې دي، د ګڼې ګوڼې په ډکه سیمه کې د کثافت دانیو کمښت، دغه شان خلکو ته د عامې پوهاوی نه ورکول چې د اړتیا پر مهال خپل کثافت کوم ځای وغورځوي، او دغه شان د ښاروالۍ محدود خدمات."
|
10.11.2025 رادیو آزادی یک قاضی پیشین زن در حوزه غرب افغانستان میگوید که پیش از بازگشت طالبان به قدرت، ۲۱ سال در بخش های مختلف قضایی و حقوقی فعالیت داشته است، اما در چهار سال گذشته که شغل خود را از دست داده، با وضعیت نامناسب بشری و تهدیدهای امنیتی مواجه است. او که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش در گزارش ذکر نشود، به رادیو آزادی گفت: "از زمانی که مشاغل خود را از دست دادهایم، در این چهار سال هر آنچه وسایل خانه داشتیم فروختیم تا مخارج زندگی را تأمین کنیم. ما همه سرپرست خانواده های خود بودیم. شرایط به گونهای است که حتی از ترس، نمیتوانیم فرزندان خود را برای درمان به مراکز صحی ببریم." هر کجا درخواست پناهندگی دادهایم، هزاران فورم پر کردهایم، اما هیچ کشوری ما را نپذیرفته است.
این زن افزود که همکاران زن او در سراسر افغانستان تنها ۳۳ نفر باقی ماندهاند و در حالی که هر کدام آنان تحصیلات عالی دارند و از سال ها تجربه کاری برخورد دارند و نقش مهمی در تامین عدالت در نهاد های عدلی و قضایی ایفا کرده اند، اکنون بیکار اند. یک سارنوال زن در کابل نیز وضعیت مشابه را توضیح داد و تأکید کرد که در صورت ادامه ممنوعیت ها، زندگی آنان بیش از پیش دشوار خواهد شد: او که نیز نخواست نامش به دلیل حساسیت موضوع ذکر شود به رادیو آزادی گفت: "روز به روز محدودیت ها افزایش مییابد. من به عنوان یک سارنوال، با آمدن طالبان شغل خود را از دست دادم، همه همکارانم بیکار شدند، تعدادی کشته یا تهدید شدند و بسیاری مجبور به ترک کشور شدند. من تنها از قشر خود صحبت میکنم، اما تمامی زنان و دختران، چه شاغل بودند و چه نبودند، از وضع محدودیت های طالبان آسیب دیدهاند، این به وضوح نقض حقوق بشر است." رادیو آزادی تلاش کرد نظر وزارت عدلیه طالبان درباره شکایت ها و خواسته های این زنان را بپرسد، اما برکتالله رسولی، سخنگوی این وزارت، به پرسش ها پاسخ نداد. با این حال، مقامات
|
10.11.2025 صدای آلمان قبل از ظهر روز نهم نومبر سال ۱۹۱۸، ماکس فون بادن، صدراعظم وقت آلمان، اعلام کرد: «امپراتور و پادشاه تصمیم گرفته است از تخت دست بکشد.» چند ساعت بعد، فیلیپ شایدمان، سیاستمدار حزب سوسیالدموکرات آلمان، در برابر ساختمان پارلمان در برلین، جمهوریت را اعلام کرد. با این رویداد، در روزهای پایانی جنگ جهانی اول، امپراتوری آلمان پایان یافت و پایههای جمهوری وایمار، نخستین جمهوری دموکراتیک سراسری آلمان، گذاشته شد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اعلام جمهوری در سال ۱۹۱۸ نخستین و یا آخرین رویداد مهمی نبود که در تاریخ آلمان با نهم نومبر گره خورد. در ۹ نومبر سال ۱۸۴۸، نیروهای شاهی در جریان سرکوب انقلاب مارچ، رابرت بلوم، نماینده نخستین پارلمان سراسری آلمان را به گلوله بستند. در ۹ نومبر ۱۹۲۳، آدولف هیتلر تلاش کرد با یک کودتا، حکومت رایش را سرنگون کند و دموکراسی پارلمانی را از بین ببرد. پانزده سال بعد، در ۹ نومبر ۱۹۳۸، در جریان یورشهای موسوم به «شب شیشههای شکسته»، رژیم نازی بسیاری از یهودیان را کشت، شکنجه یا تبعید کرد و کنیسهها و فروشگاههای یهودیان را ویران ساخت. سپس در ۹ نومبر ۱۹۸۹، دیوار برلین فروریخت و راه برای وحدت دو آلمان هموار شد.
|
10.11.2025 دویچه ویلی اردوغان ویلي چې په دغه پلاوي کې به د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر، دفاع وزیر او د استخباراتو ادارې مشر شامل وي. دوی به په دې موخه پاکستان ته سفر کوي تر څو په استانبول کې د افغانستان او پاکستان تر منځ د سولې او دايمي اوربند په موخه درول شوو خبرو ته ادامه ورکړي. دواړو لورو په وروستیو کې په استانبول کې درې دوره مذاکرات درلودل خو ټول مذاکرات ناکام اعلان شول. اسوشتید پریس د رسمي معلوماتو له مخې لیکي چې اردوغان د آزربایجان په پلازمېنه باکو کې د پاکستان له صدراعظم شهباز شریف سره کتلي دي. نور ولولۍ: آیا د طالبانو او پاکستان ترمنځ اوربند به ادامه پیدا کړي؟ سرچينه زیاتوي اردوغان د یکشنبې په ورځ له باکو څخه د بېرته راستنېدو پر مهال په الوتکه کې وویل چې د دغې درې اړخیزې کتنې موخه د پاکستان او افغانستان تر منځ د امکان تر حده ژر د یو دایمي اوربند تړون لاسلیک کول وو. په رپوټ کې په دې هکله نور جزئیات نه دي ورکړل شوي. افغان طالبانو تېره میاشت وروسته له هغې د کرښې په اوږدو کې د پاکستاني ځواکونو پر پوستو «انتقامي» حملې وکړې چې وې ویل پاکستان پر کابل او د افغانستان پر یو شمېر نورو سېمو حملې کړي او په دې کار سره ېې د افغانستان حریم نقض کړی دی. نور ولولۍ: طالبانو تائید کړه چې پاکستان سره ېې وروستي مذاکرات ناکام شوي په دغو حملو کې د دواړو خواوو په لسونو کسان ووژل شول چې بیا ېې ترمنځ د قطر او ترکیې په منځګړیتوب د نومبر په ۱۹مه په قطر کې اوبند وشو. همدارنګه هوکړه وشوه چې دواړه لوري به د پاتو ستونزو د حل له پاره په ترکیه کې خپلو مذاکراتو ته ادامه ورکوي.
|
09.11.2025 روزنامه هشت صبح دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، خواستار آن شده است که ورزشگاه آینده تیم واشنگتن کاماندرز به نام او نامگذاری شود. رویترز روز شنبه، ۸ نوامبر، گزارش داده که ترمپ این خواسته را به گروه مالکیت تیم NFL به رهبری جاش هریس منتقل کرده است. ترمپ پیش از این نیز نام خود را روی ساختمانها، هوتلها، کازینوها و زمینهای گلف گذاشته و محصولات متنوعی با برند ترمپ، از جمله بوت و کتاب انجیل، عرضه کرده است. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، گفته: «این نام زیبا خواهد بود، زیرا رییس جمهور ترمپ امکان بازسازی ورزشگاه جدید را فراهم کرده است.» ورزشگاه در آینده با بودجه ۳.۷ میلیارد دالر در واشنگتن دیسی ساخته خواهد شد و جایگزین ورزشگاه سابق RFK Stadium خواهد شد. این ورزشگاه ظرفیت ۶۵ هزار تن را خواهد داشت و انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰ افتتاح شود.
|
09.11.2025 بی بی سی
تر هغې وروسته چې په استانبول کې د ترکیې او قطر په منځګړیتوب د طالبانو حکومت او پاکستان ترمنځ درېیم پړاو خبرې بېپایلې پای ته ورسېدې، دواړو خواو پر یوه بل د پړې اچولو ترڅنګ ویلي چې اوربند به دوام کوي. خو کابل او اسلام اباد کې د چارواکو غبرګونونو سره دا خبرداری هم مل دی، چې که له مقابل لوري پرې برید وشي، نو ځواب به وايي. د طالبانو حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد د شنبې پر سهار پر خپله اېکس پاڼه خپاره کړي بیان کې ویلي، "د پاکستاني پلاوي له خوا د غیر مسؤولانه او نه همکارۍ روحیه د دې لامل شوه چې د افغانستان اسلامي امارت له نېک نیت او د منځګړو له ټولو هڅو سره سره کومې پایلې ته ونه رسېږو". هغه زیاته کړې، "د افغانستان اسلامي امارت استازي د مشرتابه په ځانګړي هدایت، په ښه نیت او صلاحیت سره له پاکستاني لوري سره استانبول کې دوه ورځې پر لهپسې (د نومبر ۶مه او ۷مه) په دې هیله ګډون وکړ چې دا ځل به پاکستانی اړخ له خپلو مشرانو سره له سلا مشورو وروسته په مسؤولیتپذیرۍ او رغنده نیت د ستونزې د اساسي حل لپاره جدي وي او له واقعبینانه او قابل عمل غوښتنو سره به خبرو ته وړاندې شي." ښاغلي مجاهد زیاته کړې: "متأسفانه چې پاکستاني لوري د خبرو پرمهال د خپل امنیت په تړاو ټول مسؤولیتونه د افغانستان حکومت ته راجع کول په داسې حال کې چې له خپلې خوا يې نه د افغانستان د امنيت او نه د خپل امنیت په اړه د هېڅ ډول مسؤولیت منلو ته چمتووالی نه ښود." څه چې د جنجال یو مهم ټکی بلل کېږي د پاکستاني چارواکو هغه ادعاوې دي چې وايي ټي ټي پي او نور پاکستان ضد وسله وال افغانستان کې پناه ځایونه لري او له هغه ځایه یې ملاتړ کېږي. استانبول کې د خبرو له ناکامېدو وروسته په کمساري ډول د طالبانو
|
09.11.2025 دآزادی رادیو د ملګروملتونو یوه تازه سروې ښيي چې په افغانستان کې د کوکنارو په کښت او د تریاکو په تولید کې شل سلنه کموالی راغلی دی. د ملګروملتونو د مخدروموادو او جرمونو د کنټرول ادارې په خپل راپور کې پر دې هم اندېښنه ښودلې چې په دې هېواد کې د کیمیاوي ترکیبي موادو په وسیله د مخدروموادو د جوړولو کچه لوړه شوې ده. د بدخشان ولایت د درایم ولسوالۍ د یوه لیرې پراته کلي اوسېدونکي عبدالله په خپله ځمکه کې په پټه یوه اندازه کوکنار کرلي دي. عبدالله چې دا یې اصلي نوم نه دی وايي، د دوی په ولسوالۍ کې د کوکنارو د له منځه وړلو لپاره د طالبانو د حکومت کمپاین تراوسه نه دی پیل شوی او دی نه پوهېږي چې د کوکنارو کروندې ته به یې څه ورپېښ شي. د عبدالله په وینا د لویو لارو پر غاړه د نژدې پرتو سیمو خلک د طالبانو له وېرې ترډېره د کوکنارو پرځای نور شیان کري. نوموړی وایي "په هغو سیمو کې چې د طالبانو د حکومت په ولکه کې دي او سړک ته نژدې دي، هلته خلکو کوکنار هېڅ نه دي کرلي او کري یې هم نه. خلک بدیل کښتونه کري، مثلا زموږ په سیمه کې خلک غنم، اوربشې، نخود او نور شیان کري. خلک د بېوزلۍ له پلوه اندېښمن دي. بېکاري ده، بېوزلي او نور مشکلات دي. خلک له جدي اقتصادي ستونزو سره مخامخ دي." له بادغیس ولایت څخه هم یوه کروندګر د نوم نه ښودلو په شرط آزادۍ راډیو ته وویل چې په دې ولایت کې د کوکنارو کښت د طالبانو له فرمان وروسته بند شوی دی مګر د هغه په وینا ځینو کروندګرو د خپلو کورونو په انګړونو کې په پټه کوکنار کرلي دي. ملګري ملتونه وايي چې د اوبو د کمښت، خرابې هوا او اقلیمي بدلونونو له کبله د افغانستان څه باندې ۴۰ سلنه کرنیزه ځمکه شاړه شوې ده.
په هلمند، کندهار او فراه ولایتونو کې د کوکنارو د کرکېلې دودیزو سیمو ته چې څومره واټن لنډېږي، نو هومره پر دې کښت بندیز هم سختېږي. په افغانستان کې د کوکنارو په کرکېله کې وروسته له هغه کمښت راغی چې په ۲۰۲۲ کال کې د طالبانو لوی مشر ملا هېبت الله آخوندزاده په یوه حکم کې د کوکنارو کرکېله او د تریاکو تولید او قاچاق غیرقانوني وبلل او بندیز یې پرې ولګاوه. هغه مهال د کوکنارو کروندو شاوخوا ۲۳۲زره هکتاره ځمکه رانغاړله خو یوکال وروسته په ۲۰۲۳ کال کې د پام وړ کموالی پکې راغی. د ملګروملتونو د مخدروموادو او جرمونو د کنټرول د ادارې UNODC سروې ښيي چې په ۲۰۲۴ کال کې د افغانستان په شاخوا ۱۲۸۰۰ هکتاره ځمکه کې کوکنار کرل شوي وو، خو دا اندازه سږکال ۱۰۲۰۰ هکتاره ته راټیټه شوې ده چې د سروې له مخې د تېر کال پرتله شل سلنه کموالی ښيي.
|
09.11.2025 رادیو آزادی حکومت طالبان در افغانستان در توضیحات خود دربارهٔ بینتیجه پایان یافتن گفتگوهای هیئتهای طالبان و پاکستان در استانبول ترکیه ناکامی این مذاکرات را ناشی از رفتار غیرمسئولانه و عدم همکاری حکومت پاکستان دانسته است. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان روز شنبه ۸ نوامبر در یک نشست خبری آنلاین گفت که هیئت طالبان به این امید در این گفتوگوها شرکت کرد که جانب پاکستان برای یافتن راهحل اساسی برای مشکلات پیشآمده جدی باشد و با مطالبات عملی مذاکره کند، اما به گفتهٔ او، جانب پاکستانی در جریان گفتوگوها تمام مسؤولیتهای تأمین امنیت داخلی خود را به حکومت آنان راجع کرد. دلیل که این بار جریان مذاکرات موفق نشد، این بود که جانب پاکستان خواستار راجع کردن مسؤولیت امنیت داخلی پاکستان به افغانستان بود که افغانستان باید این امنیت را تأمین کند، در حالی که این کار از توان افغانستان بالاست.
«دلیل که این بار جریان مذاکرات موفق نشد، این بود که جانب پاکستان خواستار راجع کردن مسؤولیت امنیت داخلی پاکستان به افغانستان بود که افغانستان باید این امنیت را تأمین کند، در حالی که این کار از توان افغانستان بالاست، پاکستان خود متعهد به پذیرفتن هیچ مسؤولیت امنیتی نبود، به همین خاطر این مذاکرات نتیجه نداشت.» با این حال، او گفت که آنان متعهد به ادامهٔ مذاکرات با کشورهای همسایه در منطقه هستند. سخنگوی حکومت طالبان همچنین گفت که تحریک طالبان پاکستان یا ناامنی در آن کشور قبل از سال ۲۰۰۲ آغاز شده و این به سیاست داخلی و اقدامات نظامی پاکستان ارتباط دارد. او با اشاره به عملیات نظامیان پاکستان علیه تحریک طالبان پاکستان در نقاط مختلف آن کشور بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ گفت که در این عملیات صدها هزار باشندهٔ محل در آنسوی خط دیورند متأثر شده و این عملیات نشان میدهد که تحریک طالبان پاکستان سالهاست در آن کشور جابجا شده است. با این حال، پاکستان بارها ادعا کرده است که تحریک طالبان پاکستانی (TTP) در افغانستان تحت کنترل طالبان پناهگاههای امن دارد و طالبان با آنها کمک و همکاری میکند. خواجه آصف در صحبت با شبکهٔ تلویزیونی جیو نیوز پاکستان گفت که فعلاً آتشبس بین افغانستان و پاکستان برجای خود باقی خواهد ماند، تا زمانی که به گفتهٔ او هیچ حملهای از جانب افغانستان صورت نگیرد. او مدعی شد که در جریان مذاکرات استانبول، هیئت طالبان با آنها توافق داشته، اما آنها آمادهٔ امضای توافقنامهٔ کتبی نبودند. خواجه آصف تأکید کرد که پاکستان هنوز بر موقف خود تأکید میکند که نباید از خاک افغانستان برای حملات علیه پاکستان استفاده شود، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در یک نشست خبری بار دیگر اطمینان داده گفت که حکومت آنان خود را مسؤول میداند که از خاک افغانستان علیه هیچ کشور استفاده نشود. پیش از این، عطاالله تارر، وزیر اطلاعات مرکزی پاکستان، ناوقت جمعهٔ ۷ نوامبر در صفحهٔ ایکس خود نوشت که افغانستان مسؤول است تا تعهدات درازمدت، بینالمللی و منطقهای خود را برای کنترل تروریسم عملی کند.
|
09.11.2025 صدای آلمان نظام قضایی ترکیه حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و شماری دیگر از مقامهای ارشد این کشور را به ظن «نسلکشی» صادر کرده است. سارنوالی کل استانبول شام جمعه اعلام کرد که در مجموع برای ۳۷ مقام و فرد وابسته به حکومت اسرائیل حکم بازداشت صادر شده است. حکومت اسرائیل این اقدام را به شدت رد کرده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! به گفته سارنوالی استانبول، علاوه بر نتانیاهو، یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی و ایال زمیر، رئیس ستاد اردوی اسرائیل نیز در فهرست افراد تحت تعقیب قرار دارند. سارنوالی هنوز فهرست کامل اسامی را منتشر نکرده است. بیشتر بخوانید: شخصیتهای مشهور یهودی خواستار تحریم اسرائیل شدند در اعلامیه سارنوالی آمده است که این افراد به دلیل «مسؤولیت در ارتکاب نسلکشی و جنایت علیه بشریت» تحت پیگرد قرار گرفتهاند؛ جرمهایی که به گفته ترکیه «به طور سیستماتیک از سوی حکومت اسرائیل در نوار غزه انجام شده است.» بیشتر بخوانید: یک کمیسیون ملل متحد اسرائیل را به ارتکاب «نسلکشی» در غزه متهم کرد اسرائیل این اتهامات را «کاملا بیاساس» خوانده و با لحنی تند، رد کرده است. جدعون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، این تصمیم را « جدیدترین نمایش تبلیغاتی دیکتاتور اردوغان» توصیف کرده است. در مقابل، گروه حماس که حملهاش در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ منجر به آغاز جنگ غزه شد، از اقدام ترکیه استقبال کرده است. حماس از سوی ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، اسرائیل و برخی از کشورهای دیگر به عنوان یک گروه تروریستی طبقه بندی شده است.
|
09.11.2025 دویچه ویلی هند د بومي ژبو لپاره د مصنوعي ځیرکتیا د ژباړې پلاتفورم «Adi Vaani» معرفي کړ. د «Adi Vaani» سانسکرتي کلمه نږدې دا مانا لري: «اصلي غږ». دا اپ به محرومو ټولنو ته دا توان ورکړي چې په خپلو ژبو د انټرنېټ له معلوماتو او دولتي خدمتونو ګټه واخلي او همدارنګه هغه ژبې وژغوري چې د له منځه تلو له خطر سره مخ دي. په هند کې له ۱۹۶۱ کال راهیسې نیږدې ۲۵۰ ژبې له منځه تللې دي. د ژبپوهنې کارپوهان اندېښنه لري چې تر ۴۰۰ پورې نورې ژبې چې ډېری یې د بومي ډلو له خوا ویل کېږي او ځینې یې د ۵۰۰۰ کسانو نه هم کم ویونکي لري، ښايي په څو لسیزو کې له منځه ولاړې شي. د هندوستان د بومي چارو وزارت ویلي دي Adi Vaani د مصنوعي ځیرکتیا پر بنسټ ولاړه د ژباړې يوه وسیله ده، چې د بومي ژبو لپاره د یوه ستر راتلونکي ژبني ماډل بنسټ برابروي. دا پروژه پرمختللې AI ټکنالوژۍ د ټولنیزو او ګډو هڅو له لارو سره یوځای کوي چې د هند بومي ژبې او کلتورونه وساتي، پیاوړي يې کړي او بیا يې را ژوندۍ کړي.» دغه وزارت زیاتوي: «Adi Vaani یوازې د ژباړې يوه وسیله نه ده، بلکه دا یوه ملي ماموریت دی.»
|
08.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: نصیر احمد اندیشه، نماینده افغانستان در جنیوا، میگوید که بنبست در مذاکرات میان طالبان و پاکستان، تنها یک اختلاف دیپلماتیک نیست، بلکه بحران هویت، مشروعیت و بازخوانی تاریخی است. آقای اندیشه روز جمعه، ۱۶ عقرب، در یادداشتی تحلیلی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته که سکوت یا ابهام طالبان در قبال روابط با اسلامآباد و موضوع تحریک طالبان پاکستان (TTP)، نه یک تاکتیک سیاسی، بلکه مسالهای «هویتی و وجودی» است. او گفته که نظام طالبان فاقد قانون اساسی و نهادهای مردمی است و رهبر آن خود را «امیرالمومنین» میداند؛ مقامی که مدعی صلاحیت دینی بر همه مسلمانان و گروههایی چون تحریک طالبان پاکستان، جنبش اسلامی اوزبیکستان، حزبالله انصارالله و القاعده است. اندیشه تاکید کرده است که این دیدگاه میتواند در آینده سبب چالش با کشورهای آسیای میانه، بهویژه اوزبیکستان، نیز شود. او افزوده است که پاکستان به عنوان یک جمهوری دارای قانون اساسی و مرزهای بینالمللی، نمیتواند وجود یک مرجع اسلامی موازی را در درون یا بیرون از مرزهایش بپذیرد.
|
08.11.2025 بی بی سی  د عکس سرچینه،Getty Images د نیویارک ښاروال په توګه د لومړني مسلمان 'زهران ممداني' حیرانونکې بریا ښايي د سرلیکونو سرټکی وي، خو هغه یوازینی سیاستوال نه و چې د سېشنبې پر شپه یې تاریخ جوړ کړ. غزاله هاشمي هم د ویرجینیا مرستیالې والۍ په توګه ټاکل کېدو سره لومړنۍ مسلمانه ښځه شوه، چې د امریکا په یوه ایالت کې دا څوکۍ ګټي. اغلې هاشمي د خپلې بریا په وینا کې وویل: "دا [بریا] په دې هېواد او په دې مشترک المنافع کې د شته فرصتونو د ژوروالي او پراخوالي له کبله ممکنه وه." هاشمي جمهوريپال جان ریډ ته ماتې ورکړه چې د تلویزیوني خپرونو پخوانی محافظه کار کوربه او دې څوکۍ لپاره د ویرجینیا په کچه لومړنی ښکاره همجنس خوښوونکی نوماند و.
|
08.11.2025 دآزادی رادیو د پاکستان دفاع وزیر خواجه اصف اعلان وکړ چې په استانبول کې د پاکستان او د طالبانو د حکومت ترمنځ خبرې بې نتیجې پای ته رسېدلې دي. ده همداراز جیو نیوز ته ویلي چې د نورو خبرو لپاره هیڅ پلان نه شته. د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، خواجه اصف وویل:«بشپړ ولاړ حالت دی، خبرې نامعلوم پړاو ته داخلې شوې.» پاکستاني رسنیو نن شپه اعلان وکړ چې د جمعې په ورځ په استانبول کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ خبرې له خنډ سره مخامخ شوې او پاکستانی پلاوی د خبرو له مېزه ووت. د پاکستان جیو نیوز او پوځ ته نژدې سما رسنۍ وویل چې پاکستان د دې لپاره د خبرو له مېزه ووت چې د طالبانو پلاوي په پاکستان کې د بریدونو د مسوولیت له منلو ډډه کوله. دا په داسي حال کې ده چې تر دې مخکې د طالبانو پلاوي ته نژدې سرچینو ویلي و چې پاکستان د افغانستان د طالبانو له حکومته غواړي چې د هغو حملو د مخنیوي مسوولیت په غاړه واخلي چې د ډیورند کرښې پورې خوا ته کېږي. سما وايي چې د پاکستان او افغانستان وروستۍ خبرېناکامه شوي، او د جمعې په ورځ د پاکستان پلاوی له خبرو وروسته د هوايي ډګر پر لور روان شو. د قطر او ترکیې چارواکي د روانو تحولاتو خبر ساتل کېږي. د پاکستاني رسنیو پر اساس، د خبرو د راتلونکې په اړه پرېکړه به اوس د پاکستان د لوړې کچې مشرتابه له سلا مشورو وروسته کېږي. له بلې خوا، د پاکستان دفاع وزیر خواجه محمد آصف ویلي، هېواد یې غواړي چې د پاکستان او افغانستان خبرې د یو لیکلي تړون په پایله کې پای ته ورسېږي، نه یوازې د شفاهي تفاهم له لارې. هغه د پارلمان مخې ته له خبریالانو سره په خبرو کې وویل: «موږ غواړو هر څه روښانه او په سند کې شامل وي. که د تړون سرغړونه وشي، نو قطر او ترکیه به د تضمین کوونکو په توګه عمل کوي.» آصف زیاته کړه چې پاکستان ته د خبرو اترو په اړه د بل چا لارښوونې ته اړتیا نشته، خو ټینګار یې وکړ چې دا خبرې دواړو هېوادونو او د سیمې د سولې لپاره حیاتي اهمیت لري. جیونیوز وايي، د دواړو هیوادونو ترمنځ په خبرو کې خنډ هغه مهال رامنځته شو چې پاکستان او د
|
08.11.2025 رادیو آزادی خوانندهای از سنپترزبورگ که با ترانههای ضد جنگ و اجراهای خیابانی بداههاش طرفداران پرشوری پیدا کرده، پس از آنکه یک محکمه تشخیص داد یکی از ترانههایش شامل واژهای رکیک بوده، با حکم تمدید بازداشت روبهرو شده است. تشکیل دوسیه علیه دیانا لُگینووا، که با نام هنری نائوکو شناخته میشود، بین شمار روزافزونی از جوانان روسیه حساسیتبرانگیز شده است؛ برخی از آنان از پیگرد سنگین یک خواننده و نوازنده خشمگیناند و برخی دیگر بهطور کلی از واکنش سرکوبگرانۀ کرملین در واکنش به هرگونه مخالفت و انتقاد از دولت ناراضی هستند. اوایل ماه جاری میلادی، لُگینووا که خوانندۀ اصلی گروه استاپتایم است، به اتهام اجرای کنسرتی که ورودی یک ایستگاه مترو را بسته بود، مجرم شناخته و به ۱۳ روز بازداشت اداری محکوم شد. ولادیسلاو لئونتیف، دهل نواز گروه استاپتایم، و الکساندر اورلوف، گیتاریست آن، نیز احکام بازداشت مشابهی دریافت کردند.
|
08.11.2025 صدای آلمان پس از تیراندازی کوتاه مدت مرزی بین اعضای طالبان افغان و نیروهای امنیتی پاکستان در روز پنجشنبه، گفتگوهای صلح روز جمعه در ترکیه ادامه یافت. این مذاکرات به هدف تداوم برقراری آتشبسی برگزار شد که روی آن در ماه گذشته در قطر بین طرفین توافق شده بود. این توافق به یک هفته درگیری شدید که دهها نفر را به کام مرگ کشاند، پایان داد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اداره طالبان و حکومت پاکستان یکدیگر را مقصر آغاز تیراندازیهای تازه مرزی دانستند و بر تعهد خود به ادامه مذاکرات تاکید کردند. در آرزوی آرامش ساکنان مناطق آسیب دیده از درگیریهای مرزی، بر ختم برخوردهای مسلحانه و تامین صلح دایمی تاکید دارند. عنایتالله ۳۰ ساله باشنده ولسوالی سپینبولدک ولایت قندهار به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما بچهها و جوانان داریم. این (تیراندازیها) حالا زندگی روزمره ما شده است. همه اینها باید متوقف شود تا بتوانیم زندگی کنیم.» بر بنیاد گزارشها، در نتیجه تیراندازی روز پنجشنبه در ولسوالی سپینبولدک، چهار زن و یک مرد کشته شدند. همچنین خبرنگاران خبرگزاری فرانسه خانههایی را دیدند که در نتیجه درگیریها قسماً تخریب شده اند. در منطقه چمن در سمت پاکستان، محیالله اچکزی که کارگر است گفت که در حال بازی کریکت بود که «اوضاع ناگهان خیلی بد شد.» او به خبرگزاری فرانسه گفت: «اینجا کودکان بیگناه هستند و امیدواریم منطقه دوباره امن شود و همه چیز تحت نظارت باشد.«
|
08.11.2025 دویچه ویلی
د آلمان پوځ یوه لوړپوړي جنرال خبرداری ورکړی چې روسیه د دې وړتیا لري چې هر وخت د ناټو پر حریم محدود برید ترسره کړي. په وروستیو کې د پولنډ په هوايي حریم کې د ډرونونو لیدل اندېښنې راپارولي دي. مسکو د ناټو ضد نظریه ردوي.
آلمان د پوځ يو لوړ رتبه جنرال الکساندر زولفرانک، له رویټرز خبري آژانس سره په یوه مرکې کې وویل: «که تاسو د روسیې موجوده وړتیا او د محاربې توان ته وګورۍ نو روسیه کولی شي هر وخت، آن تر سبا هم ژر د ناټو پر حریم په وړه کچه برید وکړي.» هغه زیاته کړه چې «روسیه په اوکراین کې له کوچنیو، چټکیو، سیمې پورې محدودو، خو نه لويو» بریدونو سره «ډېره ښکېله ده.» جنرال سولفرانک چې د آلمان د ګډو عملیاتونو قوماندانۍ او له هېواده بهر د دفاعي پلانونو د څارنې مشر دی، همدارنګه خبرداری ورکوي که چېرته روسیه خپلو تسلیحاتي هڅو ته همدا ډول ادامه ورکړي، نو کېدای شي له ۲۰۲۹ مخکې د ناټو پر ۳۲ غړي لرونکي اتحاد په لویه کچه بالقوه برید وکړي. نور ولولۍ: ناټو روسیې ته د خپل هوايي حریم د نقضولو په هکله خبرداری ورکړ خو د روسیې ولسمشر ولاديمیر پوتین دغه ډول تهاجمي موخې ردوي او استدلال کوي چې په ۲۰۲۲ کې پر اوکراین د مسکو پوځي یرغل هم په اصل کې د ناټو د روسیې ضد پراختیا غوښتونکو موخو د دفاع له پاره و. پوتين مخکې ويلي و چې غربیان په اوکراین کې د جګړې عامل شول. سولفرانک، چې دغه مرکه ېې د برلین په شمال کې واقع خپل مقر کې کړې د روسیې د قدرت په هکله ېې وویل چې، په اوکراین کې له ماتو سره سره، د روسیې هوايي ځواک خپله د پام وړ محاربوي وړتيا حفظ کړې او اټومي او توغنديز ځواک ېې هم په خپل حال پاته دی.
|
07.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: رسانههای پاکستانی اعلام کردهاند که مذاکرات صلح میان پاکستان و طالبان پس از حملات مرزی در سپینبولدک متوقف شده است. تلویزیون سما روز پنجشنبه، ۱۵ عقرب، گزارش داده است که هیأت پاکستانی شواهدی از تیراندازی بدون تحریک از مرز افغانستان به طرف پاکستان ارایه کرده است. در ادامه آمده است که پاکستان این شواهد را با میانجیگران ترکیه و قطره نیز درمیان گذاشته است. براساس گزارش، پاکستان همچنان ادعا کرده است که برخی عناصر از سوی افغانستان به مواضع پاکستانی تیراندازی کردهاند که نیروهای امنیتی این کشور پاسخ فوری دادهاند. این سخنان در حالی مطرح میشود که ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، اعلام کرده است که عصر امروز بار دیگر نیروهای پاکستانی بر ولسوالی سپینبولدک در ولایت قندهار حمله کردند. مجاهد افزوده است که جنگجویان طالبان بهخاطر احترام به تیم مذاکرهکننده و جلوگیری از تلفات ملکی، هیچگونه واکنشی نشان ندادهاند. این حملات در حالی صورت میگیرد که تیمهای مذاکره کننده طالبان و پاکستان برای دور جدید گفتوگوهای صلح در استانبول حضور یافتهاند.
|
07.11.2025 بی بی سی په استانبول کې سرچینو بيبيسي ته ویلي، د طالبانو حکومت او پاکستاني پلاوو ترمنځ په استانبول کې خبرې پیل شوې. سرچینې ویلي د لومړۍ ورځې خبرې پای ته ورسېدې او د خبرو "فضا ښه وه" او د خبرو پرمهال پاکستاني لوري يوه طرحه د طالبانو حکومت پلاوي ته سپارلې او بحثونه شوې دي. خو روښانه نه ده چې طرحه کې څه غوښتنې او وړاندیزونه وو. ټاکل شوې سبا (جمعه، نومبر اومه/لړم ۱۶مه) خبرې بیا پیل شي. د درېیم پړاو دا خبرې د ترکیې او قطر په منځګړتوب کېږي. د سرچینو په وینا دا خبرې به دوه ورځې روانې وي خو که اړتیا پېښه شي، ښايي نورې ورځو ته هم وغځول شي. دواړه پلاوي پرون استانبول ته رسېدلي وو.
|
07.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه د هوا له لارې نورو هیوادونو ته د افغانستان د وچې او تازه میوې د صادراتو د اقدام هرکلی کوي خو وايي، دا د تازه مېوې د صادراتو ستونزه په بشپړه توګه نشي حلولای. خو د دغه خونې د مدیره پلاوي غړي خان جان الکوزي ازادي رادیو سره په خبرو کې، بیا د وچې میوې د صادراتو په برخه کې دا اقدام ګټور وباله. د افغانستان د وچې میوې د صادراتو ټولنه وايي، دوی هیله من دي چې دا پرېکړه ژر عملي شي. داسې مهال چې له نېږدې میاشت راهیسې د افغانستان او پاکستان تر منځ ټولې لارې د سوداګرۍ او ترانزیت پر مخ تړلي، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه د هوا له لارې نورو هیوادونو ته د افغانستان د وچې او تازه میوې د صادراتو هرکلی کوي خو وايي، دا اقدام د تازه میوې د صاداراتو ستونزه په بشپړه توګه نشي حلولای. خو د دغه خونې د مدیره پلاوي غړي خان جان الکوزي پنجشنبه د نومبر شپږمه ازادي رادیو سره په خبرو کې په ځانګړي ډول د وچې میوې د صادراتو په برخه کې بیا دا اقدام ګټور وباله: تازه میوه که په یو ډالر یو کیلو انار انتقال شي نو هغه شان چې باید ګټه وکړي نه یې شي کولای
"دا یو ښه اقدام دی، خصوصاً د وچو میوو په برخه کې به یو څه سهولت وي، که څه هم ځینو توکو برخه کې به ستونزې وي لکه ممیز او ان بادام خو یوازې په ځنغوزیو، پستې، زعفران، هینګه ته واره کوي، تازه میوه که په یو ډالر یو کیلو انار انتقال شي نو هغه شان چې باید ګټه وکړي نه یې شي کولای، په هر صورت بعضې اموال په تازه میوو کې هم کیدای شي ګټه وکړي."
|
07.11.2025 رادیو آزادی سخنگوی حکومت طالبان تایید می کند که نیرو های پاکستان امروز پنجشنبه (۱۵ عقرب ، ۶ نوامبر) به ولسوالی اسپین بولدک حمله کردند. ذبیح الله مجاهد در شبکۀ ایکس در این باره ابراز تاسف کرده و نوشته است ، در حالی که دَور سوم مذاکرات با جانب پاکستانی در شهر استانبول آغاز شده است، نیروهای پاکستانی عصر امروز باردیگر به اسپین بولدک شلیک کرده و به مردم تشویش ایجاد کردند. آقای مجاهد در ادامه نوشته است که نیروهای حکومت طالبان به احترام تیم مذاکراتی و جلوگیری از تلفات افراد ملکی هنوز واکنش نشان نداده اند. سخنگوی حکومت طالبان افزوده است که در دَور قبلی مذاکرات در بارۀ تمدید آتش بس و عدم «تجاوز» توافق شده بود. پیش از این ، برخی از رسانه های داخلی افغانستان و خبرگزاری فرانسپرس به نقل از منابع از حملۀ نظامیان پاکستان به اسپین بولدک خبر داده بودند. از سوی دیگر ، طلوع نیوز به نقل از یک منبع حکومت طالبان گزارش داده که یک هاوان نیروهای پاکستان به یک خانه در منطقه لقمان ولسوالی اسپینبولدک ولایت قندهار اصابت کرده و دو نفر کشته شده اند. در ادامه آمده که در نتیجه این شلیک ،چهار غیرنظامی در سرک شورابک اسپین بولدک زخمی شده اند.
|
07.11.2025 صدای آلمان دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با نشر گزارش تازهای گفته است ساحات تحت کشت کوکنار در افغانستان در سال ۲۰۲۵ در مقایسه با سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است. یافتههای سازمان ملل نشان میدهند که در سال گذشته میلادی، ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار زمین تحت کشت کوکنار بوده است، در حالیکه ساحات تحت کشت کوکنار پیش از ممنوعیت آن از سوی طالبان در سال ۲۰۲۲ به ۲۳۲ هزار هکتار در سراسر افغانستان میرسید. سازمان ملل علاوه کرده است که پس از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر، شمار زیادی از کشاورزان به کشت حبوبات و سایر محصولات زراعتی روی آوردهاند. از سوی دیگر، با بدتر شدن وضعیت آب و هوا و خشکسالی، بیش از ۴۰ درصد زمینهای زراعتی بایر گردیده اند. گزارش میافزاید که همزمان، برگشت حدود چهار میلیون افغان از کشورهای همسایه که ده درصد جمیعت این کشور را تشکیل میدهند، باعث تشدید رقابت در دسترسی به فرصتهای شغلی و منابع محدود موجود گردیده است. صفحه اینستاگرام دویچه وله دری این سازمان هشدار میدهد که همه این عوامل همراه با کاهش میزان کمکهای بشری احتمالاً علاقه به کشت دوباره خشخاش را افزایش خواهد داد. اولیور استولپ، نماینده منطقهای دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد گفته است: «مسیر عبور افغانستان برای فایق آمدن بر کشت محصولات زراعتی غیرقانونی، مستلزم سرمایهگذاریهای هماهنگ و درازمدت، بهشمول همکاریهای بینالمللی است.» او بر توانمندسازی کشاورزان بهوسیله فعالیتهای درآمدزایی بدیل، محو محصولات زراعتی غیرقانونی و مبارزه با قاچاق مواد مخدر تأکید
|
07.11.2025 دویچه ویلی په وروستیو کلونو کې د پاکستان او افغانستان ترمنځ اړیکې ترینګلي شوي دي. اسلام آباد پر کابل تورې پورې کوي چې د هغو وسلوالو ډلو ملاتړ کوي چې د افغانستان له خاورې په پاکستان کې بریدونه کوي. په افغانستان کې حاکم طالبانو د پاکستان دغه ادعاوې رد کړي دي. د دواړو هیوادونو ترمنځ وروستۍ شخړه وروسته له هغو راپورته شوه چې د اکتوبر په ۹مه په پلازمېنه کابل کې چاودنې وشوې، چې د طالبانو حکومت يې پړه پر پاکستان واچوله، او د غچ اخيستلو له پاره یې د پولې په اوږدو کې پر پاکستاني پوځي اهدافو بریونه وکړل. په دې نښتو کې له ۷۰ زيات کسان، چې ملکيان هم پکې شامل وو، وژل شوي او سلګونه نور ټپيان شوي دي. دواړو هېوادونو د اکتوبر په ۱۹مه د ترکيې او قطر په منځګړيتوب د اوربند هوکړه وکړه، خو د هغې جزييات لا نه دي نهايي شوي. په استانبول کې د تيرو څو ورځو پرله پسې خبرو اترو يوه کړکېچنه دوره تېره اوونۍ د اوربند د غځولو او د پنجشنبې په ورځ د بيا خبرو او ملاقات پر هوکړې پاى ته ورسېده. کوربه هېواد ترکيې د تيرو خبرو په پاى کې وويل چې دواړه لورې د سولې د ساتلو او د سرغړونکو د مجازاتو لپاره د "څارنې او تصديق ميکانيزم” پر جوړولو موافقې ته رسېدلي دي.
|
06.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: عربستان سعودی اعلام کرده که به دستور خادم حرمین شریفین و ولیعهد این کشور، کمکهای فوری برای آسیبدیدهگان زمینلرزه اخیر در شهر مزارشریف ارسال کرده است. شبکه خبری الاخباریه روز چهارشنبه، ۱۴ عقرب، گزارش داده که این کمکها در چارچوب حمایتهای بشردوستانه عربستان سعودی به افغانستان صورت گرفته است. بربنیاد گزارش، این بستههای امدادی شامل مواد غذایی و تجهیزات اضطراری به منطقه آسیبدیده ارسال شده است. زمینلرزه ۶.۳ ریشتر دوشنبهشب در ولسوالی خلم ولایت بلخ، رخ داد و باعث تخریب صدها خانه و کشتهشدن دستکم ۲۷ تن و زخمیشدن ۹۰۰ تن شد.
|
06.11.2025 بی بی سی د طالبانو حکومت چارواکو بي بي سي ته ویلي پاکستان سره د خبرو لپاره یې پلاوی د ترکیې استانبول ښار ته رسېدلی. تمه ده د قطر او ترکیې په منځګړیتوب به د سولې دریم پړاو خبرې د پنجشنبې پر وځ (نومبر۶مه) پیل شي. د طالبانو حکومت یوې سرچینې بي بي سي ته وویل، په دغه پلاوي کې د طالبانو حکومت د استخبارتو مشر عبدالحق وثیق، د کورنیو چارو وزارت مرستیال رحمت الله نجیب، دوحه کې د طالبانو حکومت سفیر سهیل شاهین، انس حقاني، د بهرنیو چارو وزارت د دویم ریاست مشر عبدالقهار بلخي او د دغه وزارت یو بل چارواکی ذاکر جلالي شامل دي. تر اوسه روښانه نه ده چې د پاکستان پلاوی استانبول ته رسېدلی که نه، خو دواړه لوریو تېره اوونۍ د دویم پړاو خبرو له پاي ته رسېدو وروسته هوکړه کړې وه چې خبرې به روانې ساتي. د ترکیې د بهرنیو چارو وزارت وړاندې اعلان کړی و چې راتلونکې غونډې ته به د دواړو هېوادونو لوړ پوړي چارواکي ور وبلي چې پر نا حل شویو مسلو خبرې وکړي. د اکټوبر پر۱۱مه د ډیورنډ پر کرښه پر پاکستانیو پوله ساتو د طالبانو حکومت د ځواکونو د "غچ" له بریدونو سره د دواړو لورو ترمنځ کړکېچ پراخ شو چې له څو ورځو پرلپسې هوايي ګوزارونو او پر کرښه د خرپ او ترپ له بریدونو وروسته دواړو هېوادونو وویل " د قطر په غوښتنه یې پر اوربند سلا کړې."
|
06.11.2025 دآزادی رادیو د روغتیا نړیوال سازمان ډبیلو ایچ او وايي د افغانستان د شمال په زلزله ځپلو سیمو کې د مرستې عملیات ستونزمن شوې دي. په راپور کې راغلي دي چې د نومبر د دریمې زلزلې له امله د مرګ ژوبلې شمیرې نژدې ۱۱۵۰ ته رسیدلې دي. د روغتیا نړیوال سازمان ډبیلو ایچ او د افغانستان په شمالي ولایتونو په ځانګړي ډول بلخ او سمنګان کې په زلزله ځپلو سیمو کې د مرستې د عملیاتو په وړاندې د ستونزو په اړه اندېښنه ښودلې ده. دغه سازمان چهارشنبه د نومبر ۵ مه په خپله ایکس پاڼه په یو راپور کې ویلي چې په یو شمېر سیمو کې د ځمکې ښویدنې له امله لارې بندې شوي چې د روغتنونو ته یې د بېړنیو ټپیانو رسول او زلزله ځپلو ته د بیړنیو بشري او روغتیايي مرستو رسولو بهیر پڅ کړی اوستونزو سره یې مخ کړی دي. په راپور کې راغلي دي چې په دې زلزله کې په بلخ، سمنګان، کندز، سرپل، جوزجان او بغلان ولایتونو کې ۲۶ کسان مړه شوي او ۱۱۴۴ نور ټپیان شوي دي، داسې مهال چې پرون د نومبر په ۴ مه د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت د مړو شویو کسانو شمېر ۲۷ ښودلی وو. ډبیلو ایچ او دغه شان ویلي چې په دې زلزله کې یو شمېر روغتیايي مرکزونو ته هم زیان رسېدلې چې له امله یې د ټپیانو درملنه سخته شوې، او زیاته کړې چې په بلخ او سمنګان ولایتونو کې روغتیايي تجهیزاتو او روغتیايي پرسونل ته جدي اړتیا لیدل کیږي. وړاندې راغلي دغه شان د برېښنا موقتي پرې کېدو هم روغتيايي خدمتونه اغیزمن او بیړني طبي عملیاتونه یې سخت کړي دي. د راپور په ټکو په دې زلزله کې دغه شان ۴۳۰ کورونه هم ویجاړ شوي دي. له دې وړاندې د طالبانو حکومت پېښو سره د مبارزې د چمتوالي ملي ادارې ویلي وو چې په دې مرګونې زلزله کې ۱۷۰ کورونه په بشپړ او ۳۴۲ کورونه نیمه ویجاړ شوي دي.
|
06.11.2025 رادیو آزادی سازمان جهانی صحت (دبلیواچاو) نسبت به چالش ها و مشکلات در روند عملیات امدادرسانی در مناطق زلزلهزدهٔ ولایت های شمالی افغانستان، به ویژه در بلخ و سمنگان، ابراز نگرانی کرده است. این سازمان روز چهارشنبه، پنجم نوامبر، در گزارشی که در صفحهٔ ایکس خود منتشر کرده، گفته است که به دلیل رانش زمین در شماری از مناطق، راه ها مسدود شده و این امر روند انتقال زخمی های عاجل به شفاخانه ها و رساندن کمک های فوری بشری و صحی به آسیب دیدگان را کند و با مشکلات جدی روبرو ساخته است. به دلیل رانش زمین در شماری از مناطق، راه ها مسدود شده و این امر روند انتقال زخمی های عاجل به شفاخانه ها و رساندن کمک های فوری بشری و صحی به آسیب دیدگان را کند و با مشکلات جدی روبرو ساخته است
در گزارش آمده است که در این زلزله در ولایت های بلخ، سمنگان، کندز، سرپل، جوزجان و بغلان، ۲۶ تن جان باخته و ۱۱۴۴ تن دیگر زخمی شدهاند، در حالی که یک روز پیش از این(۴ نوامبر) وزارت صحت عامهٔ حکومت طالبان، شمار جان باختگان را ۲۷ تن اعلام کرد. دبلیواچاو همچنان افزوده است که در پی این زلزله، شماری از مراکز صحی نیز آسیب دیدهاند که به دلیل آن تداوی مجروحان دشوار شده است. این سازمان تأکید کرده که در ولایت های بلخ و سمنگان، نیاز جدی به تجهیزات طبی و کارمندان صحی وجود دارد. در ادامه گزارش همچنین آمده است که قطع موقتی برق، خدمات صحی را متأثر ساخته و انجام عملیات عاجل طبی را با دشواری روبرو کرده است. بر اساس معلومات این گزارش در این زلزله ۴۳۰ خانه ویران شده است. پیش از این، ادارهٔ ملی آمادگی مبارزه با حوادث حکومت طالبان اعلام کرده بود که در این زلزله مرگبار، ۱۷۰ خانه به طور کامل و ۳۴۲ خانه بصورت قسمی تخریب شدهاند. محمد سهیل، یکی از باشندگان ولایت بلخ، میگوید در نتیجهٔ این زلزله شماری از اعضای خانوادهاش زخمی شدهاند که هنوز هم در شفاخانهٔ مزار شریف بستری هستند.
او به رادیو آزادی گفت: "خانهٔ چهار اتاقهٔ ما به طور کامل ویران شده است. دو نفر زخمی داریم که در حال حاضر در شفاخانهٔ مزار شریف بستری اند. تمام وسایل خانهمان زیر آوار مانده است."
|
06.11.2025 صدای آلمان به گزارش جیو نیوز، اسحاقدار وزیر خارجه و معاون نخست وزیر پاکستان روز سه شنبه گفته است که امیرخان متقی وزیر خارجه اداره طالبان در یک روز شش بار با او تماس تلفونی گرفته است. براساس این گزارش، اسحاقدار گفته است که در این تماسهای تلفونی «من به وزیر افغان گفتم: ما تنها یک چیز میخواهیم، این که از قلمرو أفغانستان علیه پاکستان استفاده نشود.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! حافظ ضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه اداره طالبان با نشر اعلامیهای در شبکه ایکس، این ادعای محمد اسحاقدار را دور از واقعیت خواند. او افزوده است که در واقع نخستین تماس تلفونی میان دو طرف در چهارچوب تفاهم و هماهنگی متقابل صورت گرفته بود. سخنگوی وزارت خارجه طالبان گفته است که در این مکالمه اسحاقدار گفته است که از وضعیت آگاهی کامل ندارد و پس از کسب اطلاع کامل تماس خواهند گرفت. به گفته او، بر همین اساس مکالمه دوم نیز انجام شد و یک روز پس از این اسحاقدار تلاش کرده است که ارتباط برقرار کند اما به دلایل مختلف ارتباط برقرار نشد. وزارت امور خارجه طالبان تاکید کرده است که بنیاد روابط میان کشورها بر احترام متقابل و تعامل مبنتی بر واقعیتها استوار است. حافظ ضیا احمد گفته است که «چنین اظهارات نادرست در تضاد با روحیه احترام متقابل و تعامل دیپلماتیک میان دو کشور است.»
|
06.11.2025 دویچه ویلی د نیويارک د نوي ښاروال په توګه له ټاکل کیدو سره ديموکرات سوسيالیستي مشر زهران کوامي ممداني، په تاريخ کې خپل نوم درج کړ. هغه د دغه ښار لومړی مسلمان، لومړی جنوبي اسيا نژاده او لومړی په افريقا کې زيږېدلی ښاروال دی. د جنورۍ پر لومړۍ نېټه د خپلې دندې د پيلولو سره به نوموړی په تیره يوه پيړۍ کې د نیويارک تر ټولو ځوان ښاروال هم شي. نوموړي د ولسمشر دونالد ترمپ، له ملاتړه برخمن کانديد کرټس سليوا، ته ماتې ورکړه. ترمپ، او ميليارډر ایلون مسک، د ممداني شديد مخالفت کړی وو. تر بريا وروسته ممداني څه وویل؟د نیويارک دې نوي انتخاب شوي ښاروال وويل چې پريکړنده بريا یې د دې خبرې ښکاروندي کوي چې د امريکا متحده ايالاتو ولسمشر دونالد ترمپ، ته ماتې ورکولی کیدلی شي. ترمپ، د دې ځوان مسلمان ديموکرات سوسيالست د تګلارو سخت سرې منتقد وو. نوموړي زياته کړې: «په دې تياره سياسي عصر کې به نیويارک رڼا جوړيږي.» ممداني، وويل: «نيويارکه، تا نن شپه د تغير راوستلو ماموريت سپارلی دی. زه به هر سهار له يوې موخې سره را ويښيږم چې دغه ښار به سر له سبا لا پسې ښه کوم.» ممداني، د خپلو پلويان د ګرمو نعرو په ترڅ کې وويل: «زه د دودیز سوچ له نظره يو بشپړ کانديد نه یم. زه ځوان يم، له دې پرته چې ما هڅه وکړه ځان ستر ظاهر کړم. زه مسلمان يم. زه ديموکرات سوسيالیست يم. او تر ټولو ستر جرم مې دا دی چې له دې يوې خبرې له کبله هم معذرت نه غواړم!» نوموړي خپله بريا د کارګر قشر برياليتوب وګاڼه، هغه خلک چې د نفقې د موندلو په لټه کې دي.
ممداني به اوس نېغ په نېغه له ترمپ، سره مخامخ وي چې نوموړي ورته نه يوازې د غچ اخیستونکو اقداماتو ګواښ کړی دی، بلکې تر دې حده یې ويلي ول چې که چېرې ګټونکی شي نو کيدای شي د هغه [ممداني] د «نيولو او له هېواده د ايستلو» هڅه وکړي. ممداني، چې مور او پلار یې هنديان دي، د ترمپ، په مخاطب کولو سره وويل: «نيويارک تل تر تله د کډوالو ښار دی، داسې ښار چې کډوالو جوړ کړی او د همدوی په زيار چليږي او سر له نننۍ شپې به له همدوی څخه د يوه تر مشرتابه لاندې وي.» نوړي وويل: «که چېرې څوک ملت ته ښوولی شي چې سړی څرنګه د دونالد ترمپ، په څېر شخص ته ماته ورکولی شي نو همدا ښار دی چې دی یې زيږولی دی.»
هران ممداني څوک دی؟۳۴ کلن زهران ممداني، د نيويارک ښاروالۍ د ټاکنو په ګټلو سره د هېواد د وتلو ديموکراتيکو شخصتيونو په کتار کې د دريدو غير معمولي سفر بشپړ کړ. په جون میاشت کې د ديموکرات ګوند په مقدماتي ټاکنو کې تر حیرانوونکي بريا وروسته د نيویارک خلک د ممداني له څېرې سره بلد شول چې ږيره لري او تل پرې مسکا خپره وي. زهران په يوګنډا کې په يوه هندي نژاده کورنۍ کې زيږيدلی او د اوه کلنې راهېسې په امريکا کې ميشت دی. په ۲۰۱۸م کال یې د امريکا تابعيت ترلاسه کړ. مور یې میرا نایر، د هند د اوديشا ایالت له راورکیلا ښار سره تړاو لرونکې فلم جوړونکې ده او پلار یې پروفيسور محمود ممداني يو يوګنډايي نژاده هندی د سياسي چارو کارپوه دی. ممداني په ۲۰۱۵م کال کې د رپ موسيقۍ په نړۍ کې قدم کېښود خو د موسيقۍ په مسلکۍ نړۍ کې د قدم ايښوولو هڅې یې ډېر دوام ونه کړ. له هنرمند څخه سياستوال شوی ممداني ځان د دويمې درجې هنرمند ګڼي. له سیاست سره تر علاقمندۍ وروسته هغه په ۲۰۱۸م کال کې د نیويارک له کوينز څخه د يوه استازي په توګه ټاکل شوی وو.
|
05.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: پس از وقوع زلزله ۶.۳ ریشتری در ولایتهای شمالی افغانستان، صدها خانواده در آستانه زمستان سرد، بدون سرپناه و در وضعیت دشوار بهسر میبرند. خبرگزاری فرانسه، روز سهشنبه، ۱۳ عقرب، به نقل از بازماندهگان زلزله گزارش داده است که پس از ویرانشدن خانههایشان، شبها را در خیمه یا در خانه اقارب سپری میکنند و هیچ اطمینانی از نجات در برابر سرمای شدید زمستان ندارند. زلزله اخیر با شدت ۶.۳ ریشتر که مرکز آن ولسوالی خُلم ولایت بلخ بود، دستکم ۲۷ کشته برجا گذاشته است. بسیاری از روستاها در این ولایت ویران شده و بارانهای پیدرپی، مسیرهای خاکی را به گلزارهای غیرقابلعبور مبدل کرده است. سازمانهای امدادرسان بینالمللی از جمله سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) هشدار دادهاند که کاهش بودجه از سوی کشورهای تمویلکننده، ظرفیت آنها را برای ادامه کمکرسانی محدود کرده است. این سازمان اعلام کرده است که در نظرسنجی میان بازماندهگان، ۷۷ درصد پاسخدهندهگان گفتهاند توانایی ترک محل را ندارند و در همانجا باقی خواهند ماند. در حالی که پیشبینیها از کاهش شدید دما تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد در هفتههای آینده خبر میدهد، نهادهای امدادرسان نسبت به افزایش خطر مرگومیر ناشی از سرما در میان بازماندهگان هشدار دادهاند.
|
05.11.2025 بی بی سی د کینیا پلازمېنه نایروبي کې د افغانستان د ولسي جرګې د پخواني غړي ظاهر قدیر استیناف محاکمه د راتلونکې ډیسمبر میاشتې تر نیمايي وځنډول شوه. نن سهشنبه ښاغلی قدیر، د ده وکیل او څارنوالان د انټرنېټ له لارې په نایروبي کې د محاکمې بهیر ته حاضر شول، خو حکومتي څارنوالانو د محکمې له قاضي الکساندر میوټیټي وغوښتل چې د اسنادو ورسپارلو لپاره نور وخت ورکړي. په کینیا کې یوې ابتدايي محکمې د روان کال په مې کې پرېکړه کړې وه چې نوموړی به پرې د لګېدلو تورونو له مخې امریکا ته سپارل کېږي، خو وکیلانو یې د دې پرېکړې پر ضد د استیناف غوښتنه کړې وه. د بي بي سي خبریال حفیظ الله معروف چې د محاکمې بهیر یې د وېډیو له لارې څاره، وايي ظاهر قدیر د قاضي له دې پرېکړې خوښ نه ښکارېده چې محاکمه بلې میاشتې ته وځنډول شوه. د ظاهر قدیر یوه وکیل بيبيسي ته وویل، د ډیسمبر په پیل کې به محکمه د بلې اورېدنې کره نېټه ورته معلومه کړي. امریکايي ادارو تور پورې کړی چې ښاغلی قدیر د نشه ييتوکو د قاچاق او د وسلو د ناقانونه ساتنې په تور مطلوب بلل شوی دی.
|
05.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان په شمالي ولایتونو په ځانګړي ډول بلخ او سمنګان کې د دوشنبې د ورځې سهار وختي (د نومبر دریمه) په ځايی وخت یوې بجې شدیدې زلزلې د تلفاتو په اړه لا هم بیلابیل ارقام خپریږي. د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د مړو شمېر ۲۷ او د ټپیانو شمېر له ۹ سوه زیات شوی دی. د دې وزارت ویاند شرافت زمان نن سې شنبه د نومبر ۴ مه په خپله اېکس پاڼه په یو ویډیو بیان کې ویلي چې زیات تلفات په بلخ او سمنګان کې رامنځته شوي دي. " د دوه ورځو د ژغورنې په عملیاتو کې کوم وروستي ارقام چې له موږ سره شریک شوي دي له بده مرغه ۹۵۶ هیواد وال مو ټپیان شوي او ۲۷ نور شهیدان شوي دي، په دوی کې ۴۱۸ په شاوخوا کې کسان په سمنګان او ۴۳۵ په شاوخوا کې په بلخ کې ټپیان شوي دي." نوموړي ویلي دغه رازبغلان او سرپل ولایتونو کې یو یو تن مړ شوی دی۳۵ نور ټپیان او په کندوز او جوزجان کې ۶۸ تنه ټپیان شوي دي. له دې وړاندې د طالبانو حکومت پېښو سره د مبارزې د چمتوالي ملي ادارې ویاند یوسف حماد رسنیو ته په استولي یو غږیز پیغام کې ویلي چې د ۲۵ کسانو روغتیايي وضعیت نازک دی. پرون دوشنبه د نومبر په ۳ مه بیا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر اوچا اعلان کړی و چې په بلخ او سمنګان ولایتونو کې د زلزلې له امله ۲۰ کسان مړه او ۹۴۵ نور ټپیان شوي دي. اوچا ویلي وو چې په بلخ ولایت کې ۹ کسان او په سمنګان کې ۱۱ کسان مړه شوي، په داسې حال کې چې په بلخ کې ۶۱۶ کسان او په سمنګان کې ۳۲۹ کسان ټپیان شوي دي. په بیان کې دا هم راغلي وو چې ښايي د ارزونو په دوام کې د مړو شمېر لوړ شي.
|
05.11.2025 رادیو آزادی سازمان حفاظت از کودکان «سیف دچلدرن» می گوید که زلزلهای نیرومند در شمال افغانستان باعث وحشت شدید میان کودکان شده است.
نادیه فیضی، کودک ۱۳ ساله از ولایت سمنگان، میگوید که با وقوع زلزله در نیمه شب به شدت ترسیده است.
او روز سه شنبه ۱۳ عقرب به رادیو آزادی گفت که در دو روز گذشته از ترس به مکتب نیز نرفته است. «در خواب بودیم که زلزله شد، من زیاد ترسیده بودم ، چیغ میزدم ، حالا شب خواب نمی کنم زیاد ترس دارم تنها جای نشسته نمی توانم.» مهسا ۱۲ ساله کودک دیگر از شهر مزارشریف ولایت بلخ نیز حکایت مشابه دارد: « همه ما وحشت زده بودیم، همه چیغ می زدند، برق هم نبود نمی دانم من چگونه از خانه بیرون شدم، مادرم چیغ میزد برادرانم را از خانه بیرون می کرد، تا صبح در بیرون بودیم، خانه نمی رفتیم که باز زلزله نشود» عبدالرسول یک باشنده ولایت بلخ نیز میگوید زلزله کودکانش را وحشت زده و آشفته ساخته بود. طفل های ما طوری حالت داشتند که بالای شان تب آمده بود، بعد از این که زلزله ختم شد هر لحظه به طرف ما می آمدند می گفتند ما را در بغل بگیرید
«این طور یک حالت بود که همه اطفال ما وحشت زده شده بودند، طفل های ما طوری حالت داشتند که بالای شان تب آمده بود، بعد از این که زلزله ختم شد هر لحظه به طرف ما می آمدند می گفتند ما را در بغل بگیرید.» این نگرانی ها درحالی مطرح می شود که سازمان حفاظت از کودکان «سیف دچلدرن» دریک گزارش تازه خود گفته که زلزلهای نیرومند در شمال افغانستان باعث ایجاد وحشت شدید میان کودکان شده است. این سازمان روز دوشنبه ۳ نوامبر در گزارشی به نقل از سمیرا سید رحمان، مدیر توسعه برنامه و حمایت، سازمان حفاظت از کودکان در افغانستان ، نوشته که «کودکان درگیر ترس
|
05.11.2025 صدای آلمان کمیسیون رسیدگی به مشکلات مهاجرین در اداره طالبان اعلام کرده است که تنها در روز دوشنبه، نزدیک به سه هزار خانواده افغان از ایران و پاکستان بازگشت کرده یا اخراج شدهاند. بر اساس آمار این کمیسیون، شمار مهاجرانی که روز دوشنبه از مسیرهای مختلف به افغانستان بازگردانده شدهاند، به دستکم ۱۶ هزار و ۹۶۳ نفر میرسد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! از این میان، ۱۵ هزار و ۸۲۶ نفر از پاکستان از طریق گذرگاههای مرزی تورخم، سپینبولدک و بهرامچه در ولایت هلمند و ۴۱۷ نفر دیگر از ایران از گذرگاههای اسلامقلعه و ابریشم به افغانستان بازگشت کرده اند. اخراج مهاجران افغان از پاکستان پس از افزایش تنشها میان این کشور و طالبان شدت گرفته است. در پی توافق آتشبس میان طالبان و اسلام آباد، پاکستان روز شنبه گذرگاه مرزی تورخم را که پس از درگیری مرزی مسدود شده بود، برای اخراج مهاجران افغان بازگشایی کرد. با این حال، فعالیتهای تجاری در این مرز همچنان متوقف ماندهاند.
|
05.11.2025 دویچه ویلی د بشري حقونو د فعالانو له نظره د المان حکومت طالبانو ته تر اندازې ډیر نزدې شوی دی. اوس یو شمیر سازمانونو په یوه پرانیستي لیک کې د طالبانو رژیم ته هر ډول مشروعیت ورکول له افغان ښځو او نجونو سره خیانت بللی دی. تر لسو ډیرو سازمانونو د المان له حکومت څخه غوښتي دي چې تر هیڅ ډول شرایطو لاندې دې د طالبانو رژیم په رسمیت نه پيژني او د دې ډلې له خوا د بشري حقونو د نقض کیدو پر وړاندې دې روښانه او پریکړنده دریځ خپل کړي. په دې پرانیستې لیک کې چې د المان د لومړي وزیر فریدریش میرڅ، د بهرنیو چارو وزیر یوهان واده فول او د کورنیو چارو وزیر الکساندر دوبرینت، په مخاطب کولو سره لیکل شوی، راغلي دي چې په المان کې د افغانستان په سیاسي نمایندګیو کې د طالبانو د دوو استازو منل کیدل «یو انديښمنونکی سګنال» دی. د دې لیک لیکونکو دغه اقدام داسې یوه رژیم ته د مشروعیت او مصؤنیت ورکولو په برخه کې «خبرداری ورکوونکې نښه» بللې ده چې «په غیر قانوني ډول او زورزیاتي سره یې واک په خپل لاس کې نیولی دی او په دوامداره توګه نړیوال بشري حقونه تر پښو لاندې کوي.» د دې لیک پر اساس د طالبانو اوسني حکومت ته مشروعیت ورکول «په افغانستان کې له نجونو، ښځو او څنډې ته پریښوول شوو کسانو سره خیانت او په دغه هیواد کې د حاکم نارينه سالارۍ نظام پياوړی کول» ګڼل کیږي. طالبانو په افغانستان کې یو وار د واک له نیولو وروسته نجونې او ښځې په تدریج سره د تعلیم له حق څخه محرومې کړې او ډیر شمیر نور محدودیتونه یې پرې وضع کړل. دوی حتی بې له محرم څخه د ازادانه تګ راتګ اجازه نه لري. د دې لیک لیکونکو د المان له حکومت څخه غوښتي چې له خطر سره د مخامخ کسانو په ځانګړي توګه د نجونو او ښځو ملاتړ وکړي او نباید افغانستان او یا کوم دریم هیواد ته دې هیڅ اخراج صورت ونیسي، چیرې چې هلته دوی له تبعیض یا سیستماتیک تاوتریخوالي سره مخامخ کیږي. د المان حکومت کوښښ کوي د رد شوو پناه غوښتونکو ، په ځانګړي توګه د هغو کسانو چې جرم یې کړی دی د اخراج بهیر اسانه کړي او په دې برخه کې یې په کابل کې له طالبانو سره د تخنیکي مذاکرات کړي دي.
|
04.11.2025 روزنامه هشت صبح علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، گفته است که تهران تنها زمانی همکاری با امریکا را در نظر خواهد گرفت که این کشور از حمایت اسراییل دست بکشد و از مداخله در امور منطقه خودداری کند. خامنهای روز دوشنبه، ۳ نوامبر، در تهران گفته که در صورت قطع حمایت امریکا از اسراییل و پایان مداخلهاش در منطقه، همکاری میان دو کشور قابل بررسی است. او افزوده است که «ماهیت متکبرانه ایالات متحده چیزی جز تسلیم را نمیپذیرد» و تاکید کرده که ملت ایران باید با قدرت و ایستادهگی در برابر دشمن ظاهر شود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان ایران و امریکا پس از جنگ دوازدهروزه میان تهران و تلآویو در ماه جون بار دیگر شدت گرفته است. در جریان آن جنگ، اسراییل حملات هوایی گستردهای علیه اهداف ایرانی انجام داد و امریکا نیز برای مدتی کوتاه در حملات به تاسیسات هستهای ایران مشارکت کرد.
|
04.11.2025 بی بی سی د افغانستان له شماله رپوټونه وايي، یوې زورورې زلزلې په بلخ او شاوخوا ولايتونو کې زیانونه اړولي دي. د امریکا د جيولوجيکي سروې اداره وايي، دا زلزله چې ۶.۳ درجې وه مرکز یې د افغانستان شمال کې مزار شريف ته څېرمه په خلم کې و. ويل کېږی د زلزلې ټکانونو د افغانستان ګاونډي هېوادونه هم لړزولي دي. د زلزلې پر مهال که په ودانۍ کې یاست- له کړکیو، سترو الماریو، بخاریو او نورو درنو شیانو لرې شئ، ممکن پر تاسو در وغورځي.
- د ډوډۍ خوړلو یا لیکلو تر مېز لاندې پټ شئ او که په زلزله کې وخوځېدل، پښې یې ټینګې ونیسئ.
- که استوګنیزه مېنه کې یاست، د زلزلې پر مهال بهر یا لاندې په پوړیو( ځینو) کې منډه نه کړئ، ځکه ممکن وغورځېږئ او ټپي شئ.
- پخلنځی (اشپزخانه) د زلزلې پر مهال ډېر خطرناک ځای دی، که امکان یې وي ترې ووځئ.
- د یخچال، المارۍ او د دوی په څېرد کور د نورو لوړو او درنو وسایلو له څنګ لېرې شئ.
که له ودانۍ بهر یاستپرانیستې فضا ته لاړ شئ - له ودانیو، د برېښنا له تارونو، دودکښونو یا موریو او بل هر داسې شي لېرې شئ چې د نړېدو او راغورځېدو امکان یې وي.
|
04.11.2025 دآزادی رادیو د افغانستان په څو شمالي ولایتونو کې د تېرې شپې زوروې زلزلې ګڼه مرګ ژوبله اړولې او پراخه ویجاړي یې رامنځته کړې ده. سمنګان، بلخ، بغلان، کندز او بدخشان هغه ولایتونه یاد شوي چې د دغه زلزلې له امله په کې مالي او ځاني زیانونه پېښ شوي دي. د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت ویلي چې په دې زلزله کې نږدې ۳۰ کسه مړه شوي او نږدې ۸ سوه نور ټپیان شوي دي. یو شمېر زلزله ځپلي وايي زلزله شدیده او دوامداره وه ځکه یې پراخه ویجاړۍ تر شاه پرېښودې. د افغانستان په شمالي ولایتونو کې د ریختر په کچه ۶ عشاریه ۳ درجې زورورې زلزلې ګڼو خلکو ته ځاني او مالي زیانونه اړولي دي. سمنګان او بلخ هغه ولایتونه یاد شوي چې له نورو سیمو ډېر ځپل شوي دي، خو بغلان، کندز او بدخشان هم زیانمن شوي دي. د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس خبر ورکړی چې د نن ماسپښین تر دوه بجو پورې لږ ترلږه ۲۷ کسان مړه شوې او ۷۳۳ نور ټپیان شوي دي.
|
04.11.2025 رادیو آزادی شنیدم که راه تورخم باز شده است، مادرم را همراه با برادرم به تورخم رساندیم، اما وقتی اینجا آمدیم گفتند دروازه تنها از طرف پاکستان باز شده است.»
یکتعداد مریضان عاجل هستند که در تورخم گیرماندهاند
غفور، یکی از افغانهای دیگر، چشمدیدش را از وضعیت مردم، بهویژه مریضداران در تورخم، به رادیو آزادی چنین گفت: «در همین بیست روز، یکتعداد مریضان عاجل هستند که در تورخم گیرماندهاند. یکتعداد مردم بیچاره و ناتوان است که از سمت شمال، از میمنه، فاریاب، سمنگان، بدخشان و مزارشریف آمدهاند تا اینجا. هرکدامشان ده تا بیستهزار افغانی مصرف کردهاند.» امانالله، یکی از افغانها در آنسوی گذرگاه تورخم، نیز به رادیو آزادی گفت که مهاجران افغان چندین شبانهروز در منطقهٔ جمرود منتظر مانده و همه در وضعیت بسیار دشوار قرار دارند: «اینها را در جمرود زیاد منتظر ساختند، تقریباً بین ۱۵ تا ۱۶ روز انتظار کشیدند. پس از اینکه راه باز شد، یکتعداد رفتند، اما حالا هم برای مردمی که باقی ماندهاند، مشکلات زیاد است؛ بهخاطری که جای نیست، هوا سرد است، کودکان، زنان و حتی مریضان با مشکلات زیاد روبهرو هستند.» در کنار مهاجران افغان که منتظر بازگشت به کشوراند و مسافران گیرمانده در دو طرف گذرگاه تورخم، بهاساس گزارشها صدها موتر حامل کالاهای تجارتی نیز متوقف مانده که نگرانیها را برای تاجران افزایش داده است. مردم و تاجران افغان از هر دو حکومت میخواهند که بهگونهٔ فوری این گذرگاهها را باز کنند. این نگرانیها در حالی مطرح میشود که حکومت پاکستان به تاریخ اول نوامبر، گذرگاه تورخم را بهروی بازگشت مهاجران به افغانستان بهگونهٔ یکطرفه بازگشایی کرد.
|
04.11.2025 صدای آلمان بر اثر زلزله شدید نیمه شب دوشنبه در مناطقی از شمال افغانستان، طبق آمار اداره طالبان تا کنون ۲۷ تن جان باخته و صدها تن دیگر زخمی شده اند. صدها خانه نیز به طور کلی یا قسمی آسیب دیده است. سوبرامانیام جیشنکر، وزیر خارجه هند در گفتگو با امیرخان متقی وزیر خارجه اداره طالبان به خاطر جان باختگان زلزله اخیر در ولایت های بلخ، سمنگان و بغلان افغانستان ابراز همدری کرده و گفته است که کمکهای هند امروز به جوامع آسیبپذیر تسلیم داده میشود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! او با نشر پستی در شبکه ایکس همچنان افزوده است که به زودی محمولههای دارویی بیشتری ارسال خواهد شد. رندهیر جیسوال، سخنگوی وزارت خارجه هند نیز در پست دیگری بر حمایت هند از مردم افغانستان تاکید کرده و گفته است که این کشور اقلام غذایی را برای خانوادههای آسیب دیده از زلزله ارسال میکند. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان با اشاره به زمین لرزه در شمال افغانستان گفته است که پاکستان در این لحظات دشوار با برداران و خواهران افغان خود ابراز همدردی میکند. او در پیامی که در صفحه ایکس خود نشر کرده است اشارهای به ارسال کمک نکرده است. اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز آمادگی کشورش را برای هر گونه مساعدت در روند امداد و نجات به آسیب دیدگان زلزله در ولایت بلخ اعلام کرد. سفارت جاپان در کابل گفته است که بر اوضاع نظارت دارد و آماده حمایت از افراد آسیب دیده است. حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان و داکتر عبدالله عبدالله، رئیس پیشین شورای عالی مصالحه حکومت پیشین هم با نشر پست هایی مراتب تاسف عمیق خود را به خانواده های قربانیان زلزله بامداد امروز ابراز داشته و با آنها همدردی کرده اند. آنها از تاجران ملی و سازمان های امدادی خواستار کمک به آسیب دیدگان شده اند. ابراز حمایت سازمانهای بین المللیهیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در ایکس گفته است که از تلاش های امداد و نجات در محل حمایت می کند و افزوده است که «ما در کنار جوامع آسیب دیده ایستاده ایم و حمایت های لازم را ارائه خواهیم کرد.»
در ماه آگست نیز یک زلزله شدید در شرق افغانستان رخ داد که خسارات و تلفات زیادی به جا گذاشت. دفتر هماهنگی کمکهای بشر دوستانه سازمان ملل متحد تخمین می زند که ۲۲۱ هزار تن هنوز در شرق افغانستان «نیاز مبرم» به کمک دارند. سازمان نجات کودکان نیز گفته تیمی را به سمنگان اعزام می کند و هشدار داده که «هزاران کودک در شرق افغانستان با زمستان رو به رو هستند و فقط خیمه برای محافظت دارند.»
|
04.11.2025 دویچه ویلی
د دوشنبې د نیمې شپې یوې بجې شاوخوا، د ریشتر په مقیاس ۶،۳ درجې یوې زلزلزې د افغانستان شمال ځینې برخې ولړزولې. د دغې زلزلې مرکز د مځکې په ۱۰ کیلومترۍ کې د سمنگان ولایت په خُلم ولسوالۍ کې ثبت سوی دی. نوموړې زلزلې د بلخ او سمنگان په ولایتونو کې مرگوني تلفات او سخت زیانونه له ځانه پرې ایښي دي. د مړه سوو او زخمیانو شمیر هره شیبه د بدلون په حال کی دی. د طالبانو ادارې د عامې روغتیا وزارت ویاند ډاکټر شرافت زمان، وايي چې په دغه زلزله کې د بلخ او سمنگان په ولایتونو کې تر اوسه پورې حداقل ۲۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی او ۳۲۰ نور زخمیان سوي دي.
هغه زیاتوي چې د لا زیاتو تلفاتو امکان موجود دی او دغه ارقام د بدلون په حال کې دي: «دا معلومات ابتدايی دي او د عامي روغتیا وزارت صحي او د ژغورنې ټیمونه د پیښې په ځای کې حضور لري.» د دغې زلزلې ټکانونه په ځینو ولایتونو لکه کابل کې هم احساس سول. د نړیوال بانک ډلې په افغانستان کې د زلزلې زیان ۱۸۳ میلیونه ډالره اټکل کړی ملگرو ملتونو اعلان کړی دی چې ټیمونه او شریکان یې د افغانستان په شمال کې د زلزلزې له امله اغیزمن سوو سیمو کې حضور لري تر څو اړتیاوي ارزیابي او عاجل خدمات وړاندي کړي. افغانستان په هغه سیمه کې موقعیت لري چې د هند او یوریشیا ټیکټونیک پلیټونو سره ټکر کوي، نو له همدې امله پکښې ډېر وخت زلزلې رامنځته کیږي. په هغه زلزله کې چې د اگست میاشتې په پای کې د افغانستان په ختیځ کې رامنځته سوه، څه د پاسه ۲۲۰۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ او په زرونو نور زخمیان سول. لا هم د افغانستان په ختیځ کې ډیری زلزله ځپلې پرته له سرپناهو او ابتدايی امکاناتو ژوند کوي او مرستو ته اړتیا لري. د ژغورنې د امکاناتو نه موجودیتپه هغو انځورونو کې چې په ټولنیزو شبکو کې لاس پر لاس کیږي، لیدل کیږي چې خلک په ابتدايي وسایلو سره هڅه وي، بند پاته سوي کسان له ویجاړیو څخه وژغوري. ویل کیږي چې د ژغورنې ټیمونه لا لیري پرتو سیمو ته نه دي رسیدلي. د ولایتي روغتونونو پر شاوخوا ډیر خلک راټول سوي دي. په دغو انځورونو کې همدارنگه لیدل کیږي چې په مزار شریف ښار کې د حضرت علي زیارت یا مبارکه روضه هم د تیرې شپې د زلزلزې له امله زیانمنه سوې ده. د بریښنا قطع کیدلد دغې زلزلې په نتیجه کې د افغانستان لږترلږه نهو ولایتونو بریښنا قطع سوې ده. د بریښنا شرکت په یوې اعلامیې کې ویلي دي چې د زلزلزې له امله، د ازبکستان وارداتي بریښنا د نایب آباد په ځینو سیمو کې له سمنگان او خُلم تر پلخمري پورې قطع سوې ده. د دغې بریښنا د قطع کیدو په نتیجه کې، د کابل، بغلان، پروان، پنجشیر، کاپیسا، لوگر، پکتیا، غزني او میدان وردگو ولایتونه له دغې وارداتي برېښنا څخه، په بشپړ توگه محروم سوي دي.
|
03.11.2025 روزنامه هشت صبح سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده که تهران برای هر وضعیت احتمالی در برابر اقدامات اسراییل آمادهگی کامل دارد. خبرگزاری ایسنا روز یکشنبه، ۱۱ عقرب، گزارش داده که عراقچی هشدار داده که رژیم اسراییل ممکن است به تنشآفرینی تازهای در منطقه دست بزند، اما ایران با آمادهگی کامل به هرگونه اقدام احتمالی پاسخ خواهد داد. او افزوده است: «ما امروز از لحاظ امکانات، اطلاعات و روحیه از هر زمان دیگر آمادهتریم. اگر آنها تجربه شکستخورده جنگ ۱۲ روزه را تکرار کنند، همان نتیجه را خواهند گرفت.» عراقچی همچنین گفته که سیستم پدافند هوایی اسراییل در جنگ اخیر قابل نفوذ بوده و موشکهای ایرانی توانستهاند به این سامانهها رسوخ کنند. به گفته او، رژیم اسراییل در جنگ ۱۲ روزه به هیچیک از اهداف خود نرسیده و تکرار آن اشتباه، نتیجهای جز شکست مجدد نخواهد داشت.
|
03.11.2025 بی بی سی افغانستان کې د طالبانو حکومت عدلیې وزارت د هغو استوګنیزو ښارګوټو په اړه معلومات خپاره کړي چې دوی وايي په بشپړ یا جزوي ډول پر غصب شویو دولتي ځمکو اباد شوي دي. دغه وزارت یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د ځمکو د غصب مخنیوي او د غصب شویو ځمکو د استرداد کمېسیون یې تېرو درېیو کلونو کې د ټول هېواد په کچه د لسګونو ښارګوټو دوسیې ارزولې او د "اختصاصي محکمو د شرعي پرېکړو پر بنسټ" اعلان شوی، چې د نهو ښارګوټو ټوله ځمکه دولتي ده. خبرپاڼه کې راغلي، چې دغه ښارګوټي په ټولیز ډول ۵۰ زره جریبه ځمکه رانغاړي او په څلورو ولایتونو - کابل، بلخ، میدان وردک، غزني او ننګرهار کې دي. د طالبانو ستره محکمه وايي د ځمکو د غصب مخنیوي کمېسیون 'د اسنادو، شواهدو او مدارکو له دقیقې ارزونې وروسته'، د دغو ښارګوټو دوسیې ځانګړو محکمو ته استولې وې او دا چې 'محکمو د بې طرفه ارزونې، مشاهدې او له اړوندو ادارو د کره معلوماتو د ترلاسه کولو له لارې' پرېکړه کړې، چې د دغو ښارګوټو ټولې ځمکې دولتي دي. دغه کمېسیون دا هم معلومه کړې چې ګوندې د څو نورو ښارګوټو ځینې برخې پر دولتي او شخصي ځمکو ابادې شوې دي. د یادونې ده چې د طالبانو حکومت عدلیې وزارت د واک ته د دوی له راګرځېدو څو میاشتې وروسته (د ۲۰۲۱ کال د نومبر نیمايي کې) اعلان وکړ چې موندنې یې ښيي چې په افغانستان کې له لسو تر پنځلسو پورې لوی استوګنیز ښارګوټي پر داسې ځمکو جوړ شوي چې یا په بشپړه توګه غصب شوي او یا پکې د غصب احتمال موجود دی.
|
03.11.2025 دآزادی رادیو د طالبانو وسله والې ډلې چې له اسلام څخه په خپل افراطي تفسیر شهرت لري، د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې په کابل کې یو ځل بیا واک ته ورسېده، خو د نړیوال مشروعیت لپاره یې زیارونه له ستونزو سره مخامخ شوي دي. سره له دې چې په تیرو څلورو کلنو کې یواځې روسیه وه چې د طالبانو واکمني یې په رسمیت وپیژندله خو طالبانو وکولای شول چې په عمل کې ځان په نړیوالو ومني. په کاناډا کې د اسیا پاسیفیک د مطالعاتو د بنسټ څیړونکی مایکل کوګلمن وايي " نړۍ منلې چې طالبان د پاته کیدولپاره راغلي دي. " د طالبانو اوسنی وضعیت تر هغه څخه چې له ۱۹۹۶ څخه تر ۲۰۰۱ کال پورې د دوی د لومړۍ دورې د حاکمیت وو، یو مخ مختلف دی. هغه مهال طالبان له داخلي مقاومت سره مخامخ او پر نړیوال کچه منزوي ول. کوګلمن وايي : " له کله چې طالبان په ۲۰۲۱ کال کې واک ته ستانه شول ښودلې یې ده چې غواړي او کولای شي چې مشروعیت ترلاسه کړي. " د سیاسي وضعیت بدلون د چین او روسیې په څیر د سیمه ایزو قدرتونو په شمول څه باندې ۱۲ هیوادونه په کابل کې سفارتونه لري او ځینو هیوادونو د طالبانو دیپلوماتان منلي دي. ان یوشمیر لویدیځو هیوادونوهم طالبانو سره تماسونه نیولی دی. دغه تماسونه د داعش د خراسان ډلې د ګواښ پر وړاندې او خپل هیواد ته د هغو افغان کډوالو د بیرته ستنولو لپاره چې د پناه غوښتنلیکونه یې رد شوي، دعملي تګلارو په ترځ کې شوي دي. په لندن کې د چتم هاوس ادارې څیړونکی حمید حکیمي وايي: " په ا
|
03.11.2025 رادیو آزادی خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، گفته است که تا زمانیکه گفتوگوها با حکومت طالبان نهایی نشده، تمام امور میان پاکستان و افغانستان به حالت تعلیق باقی خواهد ماند. او در گفتوگو با تلویزیون «جیو نیوز» پاکستان که روز شنبه، اول نوامبر منتشر شده تأکید کرده است که گذرگاه تورخم تنها برای «اخراج اتباع غیرقانونی افغان» باز شده و هیچگونه فعالیت تجاری در آن انجام نخواهد شد. او همچنین گفته است که روند صدور ویزه برای افغان ها در حال حاضر متوقف شده است، اما افزوده که روند اخراج پناهجویان افغان ادامه خواهد یافت تا به گفتۀ او، این افراد بهانۀ بازگشت دوباره را پیدا نکنند. یک منبع محلی حکومت طالبان در تورخم به رادیو آزادی گفته است که روز شنبه، اول نوامبر، دستکم چهارصد خانواده از طریق این گذرگاه به افغانستان بازگشته و در کمپ محلی بازگشت کنندگان در آنجا جابجا شدهاند.
|
03.11.2025 صدای آلمان |
03.11.2025 دویچه ویلی د اسرائیل د امنیتي ځواکونو په وینا په لبنان کې یې د شعیه ملیشه ډلې حزب الله څلور غړي وژلي دي. اسرائیلي پوځ نن د یکشنبې (د نومبر میاشتې ۲ نیټه) په سهار ویلي دي چې د تیرې ورځې د برید هدف د رضوان په نوم د حزب الله ملیشه ډلې د یوه برجسته واحد افسر و. ویل شوي چې هغه د «لبنان په سویل کې د حزب الله ترهګرې ډلې د زیربنا په رغونې او د وسلو په تامین» کې مهم نقش درلود. زیاته شوې ده چې په دې برید کې د دغه واحد درې تنه نور غړي هم لمنځه تللي دي. د لبناني رسنیو په حواله یو موټر د بې پيلوټه الوتکې د برید هدف ګرځیدلی دی چې په ترڅ کې یې څلور تنه وژل شوي او درې نور ټپیان شوي دي. اسرائیلي پوځ ویلي چې د «ترهګرو فعالیتونه» د اسرائیل حکومت او ملکي خلکو ته ګواښ ګڼل کیږي او د اسرائیل او لبنان ترمنځ شوې موافقه نقضوي. په واقعیت کې د تیر کال د نومبر راهیسې د اسرائیل او حزب الله ترمنځ اوربند نافذ دی، خو اسرائیلي پوځ په وار وار په لبنان کې اهداف په نښه کړي دي. اسرائیل پر حزب الله تور لګوي چې دغه ډله غواړي یو وار بیا د ګاونډي هیواد په سویل کې خپل پوځي وړتیاوې زیاتې کړي. د لبنان حکومت په اګست میاشت کې د حزب الله د بې وسلې کولو په هکله د امریکا متحده ایالاتو پلان منلی دی. د دې پلان له مخې حزب الله باید د روان کال تر پایه پورې خپلې وسلې وسپاري. خو حزب الله هیڅ کله هم د وخت یا مودې په اساس دغه پلان نه دی تایید کړی. د حزب الله بې وسلې کول د لبنان د حکومت له پاره یوه حساسه موضوع ده، ځکه دغه ملیشه ډله په دې هیواد کې ډیر محبوبیت لري، په ځانګړي توګه په شعیه ټولنه کې.
|
02.11.2025 روزنامه هشت صبح ۸صبح، کابل: تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید، با پیروزی پرگول هفت بر صفر برابر تیم ملی زنان لیبیا، به کار خود در تورنمنت FIFA Unites: Women’s Series پای
این مسابقه روز شنبه، ۱۰ عقرب، در کشور مراکش برگزار شده است و تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید با نمایش چشمگیر توانست با نتیجه ۷–۰ تیم لیبیا را شکست دهد این پیروزی برای تیم زنان افغانستان که پس از ممنوعیت ورزش زنان در داخل کشور از سوی طالبان در سال ۲۰۲۱ در تبعید به فعالیت خود ادامه میدهد، یک دستاورد مهم به شمار میرود. پیشتر، این تیم نخستین بازی خود را در همین تورنمنت با نتیجه ۶–۱ به تیم ملی چاد واگذار کرده بود. تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید، در ماه می سال روان میلادی با حمایت فیفا و هدایت پایولین هامیل، سرمربی این تیم تشکیل شد و پس از مشورت با فیفا، نام رسمی «زنان افغان متحد» (Afghan Women United) را برای خود برگزید. این تیم متشکل از بازیکنانی است که پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، از کشور خارج شدهاند و اکنون در کشورهای مختلف از جمله استرالیا، بریتانیا و دنمارک زندهگی میکنند. برد ۷–۰ برابر لیبیا در مراکش، نه تنها بزرگترین پیروزی تاریخ تیم زنان افغانستان در تبعید است، بلکه نشانهای از بازگشت آنها به صحنه بینالمللی فوتبال زنان به شمار میرود.
|
02.11.2025 بی بی سی د افغانستان دولتي خبري اژانس چې د ۱۹۳۹ زېږدیز کال د نومبر پر لومړۍ نېټه یې بنسټ اېښودل شوی د هېواد یو له پخوانیو مهمو رسنیزو بنسټونو بلل کېږي. اوس مهال دغه خبري اژانس چې د طالبانو حکومت یې چارې سمبالوي پر ملي ژبو پښتو، دري سربېره پر انګرېزي، عربي، روسي، اردو، اوزبیکي او چینايي ژبو هم خبرونه خپروي. د طالبانو حکومت کې تر ډېره دغه اداره د دولتي چارواکو د سفرونو، ولایتونو کې د ودانیزو پروژو او د چارواکو د لیدنو کتنو په تړاو معلومات رسنیزوي. د افغانستان ۳۴ ولایتونو کې باختر شاوخوا ۱۰۰ خبریالان لري چې په ورځني ډول لسګونه رپوټونه چمتو کوي چې تر ډېره د طالبانو حکومت چارې انځوروي او یا هم د واکمنو لپاره تبلیغاتي اړخ لري. په تېرو شلو کلونو کې باختر خبري اژانس تر ډېره له پامه غورځېدلی و. کتونکي وايي هغه مهال دولت له لویه سره پر خصوصي رسنیو پام ساته او دولتي رسنۍ د معلومالتو په رسولو کې د پام وړ نه وې. ناهید علومي چې په ۱۹۸۰ کلونو کې یې د باختر اژانس د بهرنیو اړیکو د مشرې په توګه کار کاوه وايي، د دوی د دندې پر مهال دا یو ملي بنسټ او د حکومت او ولسي خلکو لپاره د ارزښت وړ اداره وه.
|
02.11.2025 دآزادی رادیو په افغانستان کې د انګورو یو شمیر سوداګر وايي، سږ کال یې د دې میوې په سوداګرۍ کې سخت تاوانونه وکړل. دوی وايي، باغونه یې اخیستي خو پاکستان سره لارې پرې بندې شوي او صادرات یې درېدلي دي. د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ د ګډې خونې چارواکي هم دا مني چې افغان سوداګر له دې درکه ډیر زیانمن شوي دي. سږ کال د انګورو سوداګري افغان سوداګرو ته ښه نه وه. دوی وايي، تر اوسه یې پاکستان سره د لارو د بندیدو له امله په دې برخه درانه تاوانونه پرې کړي دي. د انګورو یو سوداګر صفي الله پنجشنبه ازادي راډیو ته وویل: «مارکیټ ته راځي، دولس کیلو انګور خرڅېږي په دوه سوه افغانۍ، دوه نیم سوه افغانۍ ښه انګور، او چې خرابه وي سل افغانۍ، خالي پچۍ یې پنځوس افغانۍ ده او دیرش افغانۍ مزدوري پرې راځي، هیڅ هم نه برابرېږي، هر موټر کې دیرش لکه، پنځه دیرش لکه کلدارې تاوان دی.»
د انګورو یو بل سوداګر قند قلندري هم ازادي راډیو سره ورته شکایت شریک کړ: «انګور خروار په په ۳۵ زره افغانۍ وو اوس یې په شل زره هم څوک نه اخلي، د افغانستان په بازارونو کې خو دومره مصرف نه لرو او خلک هم دومره توان نه لري چې وایې خلي نو پاکستان ته تلل، اوس یې له نیمايي هم بیه راښکته شوه، داسې فکر وکړه چې ۲۵ فیصده شوه، پاکستان کې په ۴۰۰ کلدارې یو کیلو خرڅېدل خو افغانستان کې اوس په ۲۰ تر ۳۰ افغانۍ خرڅېږي، هم څوک یې نه اخلي.» مرکه شوي سوداګر وايي، په افغانستان د سړو خونو مشکل هم دی او دوی یې ساتلو ته ډیر امکانات نه لري. افغانستان چې لسګونه ډول انګور لري په مني موسم کې پخېږي، خو د شمالي ولایتونو یو شمیر بڼوال یې بیا د کنګینې په نوم له خټو جوړو شویو لوښو کې ساتي او ژمي کې هم ورنه استفاده کوي. کشمشي، حسیني، شندوخاني، قندهاري، کلک عروس او نورې یې مشهور ډولونه دي. د یادونې ده چې د افغانستان او پاکستان تر منځ ټولې ځمکنۍ لارې د اکتوبر په یولسمه د طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ د ډیورنډ کرښې په اوږدو د اکتوبر د لسمې د شپې ناوخته د نښتو له پیلېدو ورسته د سوداګرۍ، ترانزیت او هر ډول تګ راتګ پر مخ وتړل شوې.
|
02.11.2025 رادیو آزادی گذرگاه مرزی تورخم شنبه اول نوامبر به روی بازگشتکنندگان افغان از پاکستان به افغانستان، بازگشایی شده است. تلویزیون ملی تحت کنترل طالبان گزارش داده است که این گذرگاه تنها به روی بازگشت کنندگان که در آنسوی دروازه گیر مانده اند باز شده است. خبرنگار رادیو مشال رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی از محل، گزارش داده که این بازگشایی محدود شنبه و احتمالاً یکشنبه ادامه خواهد داشت و گذرگاه تورخم همچنان برای عبور کالاهای تجارتی و مردم بسته است. و افزوده که سایر گذرگاه ها میان دو کشور همچنان بسته اند و صدها لاری و هزاران نفر در دو سوی گذرگاه همچنان سرگردان ماندهاند. ریاست اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در ولایت ننگرهار نیز در شبکه ایکس خود نوشته که مسافران باید از رفتن به تورخم خوداری کنند. با این حال، باشندگان دو سوی خط دیورند خواهان بازگشایی دایمی این گذرگاه هستند. آنان میگویند در بیست روز گذشته که گذرگاه تورخم به روی هرگونه رفت و آمد مسدود شده و مشکلات جدی را به مردم دو طرف بار آورده است. حذیفه زاهد باشنده ننگرهار به رادیو آزادی گفت که مادرش بیمار است و برای درمان نیاز دارد او را به پشاور ببرد، اما به دلیل بسته بودن راه، قادر به انجام این کار نیست.
|
02.11.2025 صدای آلمان یک مرد ۲۰ ساله از افغانستان که مظنون به داشتن ارتباط با یکی از شاخههای گروه تروریستی «دولت اسلامی» است، در فرانسه بازداشت شده است. سارنوالی ضد تروریسم فرانسه روز شنبه این خبر را اعلام کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! به گفته دفتر ملی سارنوال ضد تروریزم فرانسه، این فرد به اتهام «عضویت در یک سازمان جنایی تروریستی» و «تمویل یک نهاد تروریستی» رسماً مورد پیگرد قرار گرفته است. این مظنون که هفته گذشته در شهر لیون بازداشت شد، اکنون در بازداشتگاه پیش از محاکمه نگهداری میشود. بیشتر بخوانید: حمله با چاقو در فرانسه: یک تن کشته و چندین نفر زخمی شدند واحد ضد تروریزم فرانسه گفته است: «او آشکارا به ایدئولوژی جهادی باور دارد و مظنون است که با شاخه خراسان گروه «دولت اسلامی» در تماس بوده است. براساس اعلام این نهاد، این مرد مظنون است که «پول ارسال میکرده» و در ترجمه و پخش «تبلیغات این گروه تروریستی» همکاری داشته است. گروه دولت اسلامی خراسان، شاخه گروه داعش در افغانستان است و در پاکستان و برخی از کشورهای آسیای میانه، از جمله ازبکستان، نیز فعالیت دارد. این گروه مسئول چندین حمله مرگبار در افغانستان و روسیه دانسته میشود، از جمله حمله به یک تالار کنسرت در نزدیکی مسکو در ماه مارچ سال ۲۰۲۴ که در آن ۱۵۰ نفر کشته شدند.
|
