20.12.2024 بی بی سی فرانسه کې محکمې یو ۷۲ کلن سړی چې شاوخوا یوه لسیزه یې خپلې ښځې ته نشهيي توکي ورکول او بیا یې بې سدۍ کې د لسګونو سړیو په وسیله جنسي تېری پرې کړی، په ۲۰ کاله بند محکوم کړ. پر ډومینیک پیلیکو سربېره د جنسي تېري په دې قضیه کې ۵۰ نور تورن سړي هم ګرم پېژندل شوي او له ۳ تر ۱۳ کلونو زندان سزا ورته اورول شوې ده. ډومینیک د یوه بل سړي پر ښځه هم د جنسي تېري په تړاو ګرم پېژندل شوی دی. هغه منلې چې د یوې لسیزې په اوږدو کې یې پنځوس سړي کور ته بېولي او پر خپله ښځه 'جیزل پیلیکو' یې جنسي تېري کړي. خو ډېرو تورنو شویو سړیو دا تور رد کړی. په دې قضیه کې محکوم شوي سړي ۱۰ ورځې وخت لري چې د استیناف غوښتنه وکړي. د محکمې رئیس راجر اراتا وايي، تورن کسان زندان ته له لېږدول کېدو مخکې د دې فرصت لري چې له خپلو وکیلانو سره خبرې وکړي. د ډومینیک پیلیکو وکېلې بیاتریس زوارو ویلي، موکل به یې راتلونکو لس
|
20.12.2024 بی بی سی ساعت پیش آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا از گروههایی که سوریه را در دست دارند، خواسته است که به وعدههای خود در زمینه گنجاندن گروههای مختلف در ساختار دولت عمل کنند و از انزوای بینالمللی حاکمیت طالبان افغانستان درس بگیرند. هیئت تحریر شام، گروه مسلط در سوریه است که ریشه در القاعده دارد و از سوی ترکیه حمایت میشود. رهبر این گروه پس از آن که در پی حمله سریع خود، بشار اسد، دیکتاتور سوریه را این ماه پس از سالها بنبست سرنگون کرد وعده داده است که از حقوق اقلیتها در دولت جدید محافظت کند. آقای بلینکن که روز گذشته در شورای روابط خارجی در نیویورک صحبت میکرد گفت : «طالبان در ابتدا چهرهای معتدلتر از خود نشان میداد، یا حداقل تلاش میکرد که چنین نشان دهند، اما پس از تسلط قدرت در افغانستان چهره واقعی آنها نمایان شد و نتیجه این شد که همچنان در سطح جهانی بسیار منزوی باقی مانده است.» به گفته آقای بلینکن حکومت طالبان در افغانستان پس از برخی اقدامات اولیه برای نزدیکی به غرب، تفسیر سختگیرانهای از شریعت اسلام را دوباره اعمال کرد که شامل ممنوعیت تحصیل زنان و دختران در مقاطع دبیرستان و دانشگاه میشود.
|
20.12.2024 دآزادی رادیو په تېر یو کال کې بریټانیا ته د زرو افغان کورنیو له لېږدولو وروسته، تازه د دغه هېواد دفاع وزارت اعلان کړی چې د افغان پناه غوښتونکو د بیا مېشتېدو دغه پروګرام پای ته رسوي. دفاع وزير جان هيلي، که څه هم د دې پروګرام د پای ته رسېدو نېټه نهده اعلان کړې، خو د چهارشنبې په ورځ یې پارلمان ته په يوه ليکلي بيان کې ويلي، دا بهیر نه شی کیدای چې ناتمامه پاتې شي. هیلي په دې بیان کې د دوامداره ملاتړ ژمنه کړی، خو په وینا یې " په نهایت کې دولت په پام کې لري داسې یو موقعیت ته ورسېږي چې په بریتانیا کې د افغانانو د بیا میشتندنې طرحې وتړي." د بريتانيا د دفاع وزیر ویلي، په تېر یو کال کې له ۱۰۰۰ څخه زیاتو مستحقو کورنیو ته په بريتانیه کې د بیامېشتېدو زمینه برابره شوې او په تیرو دریوو کلونو کې هره میاشت نوي کورنۍ په دغه هیواد کې میشتې شوې دي. دا په داسې حال کې ده چې په افغانستان او يا هم دریمو هېوادونو کې بريتانيا ته د تګ په تمه يوشمېر افغانان شکایت کوي او وايي، له تېرو څه باندې درې کلونو راهيسې بريتانيا کې د پناه غوښتنې په تمه دي، خو تر اوسه يې کيسونو کې کوم پرمختګ نهدی شوی او په دریمو هیوادونو کې له بیلابیلو ستونزو سره مخ دي. برتیانیا ته د تګ په تمه په دریمو هېوادونو کې میشت افغانان په پاکستان کې مېشت يو افغان چې د بريتانيا کيس لري او د امنيتي ستونزو له کبله نهغواړي نوم يې په راپور کې واخيستل شي، ازادي راډیو ته یې وویل،"زما تقريبا دوه کاله وشول پاکستان ته راغلی يم، زه د بريتانيا کيس لرم، ما له بريتانوي ځواکونو سره کار کړی دی، له دوه کلونو انتظار وروسته، دوه مياشتې مخکې يې ماته يو فورم راوستاوه، پهدې فورم کې د پلار، مور، ورونو، خويندو، که واده لرې د مېرمن او نومونه بايد ذکر شي. دا فورم مې ډک کړ له ما يې د يواينايچسيار شماره هم وغوښتنه، دا هرڅه مې ورته واستول، خو تر اوسه مې هيڅ ځواب يا اېميل مې نهدی ترلاسه کړی". دوه کاله کیږي پاکستان کې برتیانیا ته د تګ په تمه یم، خو د برتیانیايي حکومت مې نه ایمیل ځوابوي او نه مې په کېس کې کوم پرمختګ شوی دی
د عنايتالله په نوم يو بل افغان چې خپله افغانستان کې دی هم ورته اندېښنه لري. هغه ازادي راډیو سره خبرو کې وویل، "زما مور او نيمه کورنۍ په بريتانيا کې ده او موږ دلته افغانستان کې يو، افغانستان کې زموږ ژوند په خطر کې دی، د بريتانيا له حکومت مو غوښتنه ده چې زموږ د پناه غوښتونکو کارونو ته پاملرنه وکړي". د برېتانیې دفاع وزیر جان هیلي دا هم ویلي، ټاکل شوې چې د راتلونکي پسرلي له پیل څخه، له افغانستانه وراتلونکي کسان یوازې د نهو میاشتو لپاره په لنډمهاله استوګنځایونو لکه هوټلونو کې ځای پر ځای کړي او بیا به اړ وي چې د اوسېدو لپاره خپله ځانونو ته ځایونه پیدا کړي. هیلي د حکومت له خوا د لومړني ملاتړ ژمنتیا څرګنده کړه، خو زیاته یې کړه چې باید خلک ځان بساینې ته وهڅول شي. د یادونې ده چې بریتانیا کې د افغانانو د بیا مېشتېدو سکېم ACRS په ۲۰۲۲ کال کې په دې موخه پيل شوې چې په څو کلونو کې په بريتانيا کې تر ۲۰۰۰۰ کسان ځای پر ځای کړي. دغه شان بل ځانګړی پروګرام، د افغانانو د بيا مېشتېدو او مرستې پاليسي (ARAP)، د هغو افغانانو لپاره جوړ شوی چې د طالبانو له واک ته رسېدو مخکې یې له برېتانیوي ځواکونو او حکومتي ادارو سره کار کړی وي. رسمي شمېرې ښیي چې د ۲۰۲۴ کال د سپټمبر تر میاشتې پورې ۱۷,۹۵۶ کسان د ARAP پروګرام له لارې په برېتانیا کې بیا مېشت شوي دي. په داسې حال کې چې ۱۲,۴۲۶ کسان د ACRS له لارې برتیانیايي ته ورغلي، چې په کې زیانمن کډوال، ښځې، او هغه نجونې شاملې دي چې له جدي ګواښ سره مخ دي. پر افغانستان د طالبانو له بياځلي واکمنۍ وروسته زرګونه افغانان چې بهرنيو ځواکونو سره يې کار کړی و، امريکا، بريتانيا، جرمني او ځينو نورو هېوادونو کې د پناه غوښتنې او د خپلو کیسونو د مخته وړلو لپاره په ګاونديو هیوادونو پاکستان او ايران کې مېشت دي.
|
20.12.2024 صدای آلمان انتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه از شورشیان هیئت تحریر شام سوریه خواست تا به وعدههای خود در مورد مشارکت سیاسی عمل کنند. او گفت این گروه میتواند از انزوای طالبان افغانستان درس بگیرد.
با سقوط بشار اسد در سوریه توسط ائتلاف گروههای شورشی تحت رهبری گروه اسلامگرای هیئت تحریر شام، این نگرانی وجود دارد که سوریه نیز به افغانستان دیگر تبدیل شود. طالبان نیز پیش از رسیدن به قدرت در سال ۲۰۲۱، وعده دادند که حقوق زنان را محدود نمیکنند و دست به ایجاد حاکمیت سختگیرانه نمیزنند ولی پس از تصرف قدرت، این گروه حقوق زنان را به شدت محدود کرد. حاکمیت طالبان تاکنون از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده، تحریمها بر مقامات این گروه همچنان پابرجاست و جامعه جهانی از ارائه کمکهای توسعهای به این کشور به دلیل محدودیتهایی که طالبان بر حقوق زنان وضع کرده اند، خودداری میکنند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! طالبان هرچند در بیش از سه سال گذشته توانسته اند با روسیه، چین و کشورهای منطقه روابط دیپلماتیک برقرار کنند، اما در سطح بینالملل همچنان منزوی اند. گروه اسلامگرای هیئت تحریر شام که ریشه در القاعده دارد و از سوی ترکیه حمایت میشود، از زمان حمله برق آسا علیه رژیم اسد که پس از سالها بنبست منجر به سرنگونی او شد، وعده داده است که از اقلیتها محافظت کند. شماری از مقامات غربی تاکید کرده اند که هیئت تحریر شام اگر نمیخواهد منزوی شود، سوریه را به افغانستان دوم تبدیل نکند. انتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده امریکا در شورای روابط خارجی در نیویارک گفت: «طالبان هنگام تصرف افغانستان، چهره معتدلتری از خود نشان دادند، یا حداقل تلاش کردند که چنین وانمود کنند، ولی سپس چهره واقعی آنها آشکار شد. نتیجه اش این است که این گروه به صورت وحشتناکی در جهان منزوی شده است.» بلینکن در مورد هیئت تحریر شام گفت: «شما اگر به عنوان یک گروه در سوریه عرض اندام میکنید و اگر نمیخواهید منزوی شوید، باید سلسله اقدامات مشخصی را برای پیشبرد امور کشور انجام دهید.»
|
20.12.2024 دامریکا غږ هيات التحرير الشام مشر هغه ادعا رد کړه چې ګواکې غواړي سوريه د افغانستان په نسخه بدله کړي او وايي چې سوریایان د افغانستان د طالبانو په پرتله بل ډول فکر لري او سوريه به د خپل تاریخ او فرهنګ سره برابر حکومت ولري.
احمد الشعرع چې په ابو محمد الجولاني مشهور دی، له بي بي سي سره په مرکه کې وویل: "د سوریې او طالبانو ترمنځ ډېر توپیرونه شته او زمونږ د حکومت کولو طریقه هم توپیر لري."
هغه زیاته کړه: "افغانستان یوه قبایلي ټولنه ده او سوریه په بشپړه توګه بل ډول ده او متفاوت فکر لري. د سوریې حکومتداري به د دې هیواد له تاریخ او کلتور سره سم وي."
الشرع د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا د سوریې په کلتور کې د ښځو حقونو او د ښځو تعلیم ته درناوی شامل دی، وویل چې د ښځو په تعلیم باور لري.
هغه د سوریې شمال لویدیځ ولایت ته په اشارې سره چې د ۲۰۱۱ کال راهیسې د یاغیانو په ولکه کې و، وویل: "موږ څه دپاسه اته کاله په ادلب کې پوهنتون لرو. زما په اند په پوهنتونونو کې د ښځو سلنه له ۶۰ څخه زیاته ده."
خو، شنونکي په دې باور دي چې په سوریه کې عمده یاغي ډله هیات التحریر الشام، د نړیوال مشروعیت د ترلاسه کولو لپاره د افغان طالبانو په څېر تګلاره خپله کړې ده.
د سوفان ګروپ د څیړنو مشر کولن کلارک امریکا غږ ته وویل چې د سوریې په اړه د امریکا پالیسي په افغانستان کې د هغوی د تجربو په اساس جوړه شوې ده. هغه وویل چې نړیوالې ټولنې ته د پیژندنې له درکه د طالبانو او هیت التحریر الشام ډلې ترمنځ "ډیر ورته والی" شته.
کلارک وویل، "عمل کول، زیات اعتدال او د افراطي جهادي فکرونو څخه فاصله نیول" هغه ځانګړتیاوې دي چې دا دواړه دلې یې نندارې ته وړاندې کوي. خو د کلارک په وینا عمده پوښتنه داده چې آیا هیات التحریر الشام به معتدل پاتې شي که نه.
په واشنګټن کې د متحده ایالاتو د سولې په انسټیټیوټ کې یو لوړپوړی کارپوه اسفندیار میر، امریکا غږ ته وویل چې هیات التحریر الشام "د سولې ورته پیغام" وړاندې کړی لکه طالبانو چې په ۲۰۲۱ کې د واک تر لاسه کولو وروسته وړاندې کړ.
میر وویل، "هغوی د سیمه ایز سیاست لپاره داسې موقف ونیو چې د سیمې هیوادونه [او نړیوال قدرتونه] د دوی پر ضد ونه هڅیږي."
خو، د واشنګټن ډي سي د ویلسن سنټر په ځیړنیز مرکز کې د منځني ختیځ د پروګرام مشره مریسا خرما وایي، دا ډېره ستونزمنه ده چې د سوریې یاغیان له طالبانو سره پرتله شي. هغې وویل: "په سوریې کې [یاغیانو] د یو ظالم رژیم څخه د سوریې خلکو آزاد کړل. په افغانستان کې، دا په اصل کې واک ته د یو ظالم رژیم بیرته راستنیدل وو."
د سوريې ياغيانو د حيات التحرير الشام په مشرۍ د نومبر په ٢٧مه نېټه په ادلب ولايت کې د سوريې د پخواني ولسمشر بشارالاسد د حکومت د ځواکونو پر ضد تعرضي عمليات پیل کړل او د ۱۱ ورځو په ترڅ کې د څو ولایتونو له نیولو وروسته یې د سوریې پلازمینه دمشق هم ونیو.
د التحریر الشام مشر په دمشق کې له بي بي سي سره په مرکه کې پر سوریې د بندیزونو د لیرې کېدو غوښتنه هم وکړه.
هغه وویل: "اوس وروسته له دې ټولو پیښو بندیزونه باید لرې شي، ځکه هغه پر پخواني رژیم لکیدلي وو باید له ظالم او قربانیانو سره یو ډول چلند ونه شي."
|
20.12.2024 صدای امریکا گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان از تداوم محدودیتها و سیاست تبعیضآمیز طالبان علیه زنان و دختران افغان اظهار نگرانی کرده و گفته است که بر اساس قوانین بینالمللی این اقدامات جنایت تلقی میشود. بنیت روز پنجشنبه ۱۹ دسمبر (۲۹ قوس) گفت که مسوولیت همه است تا در قبال این سیاستها بایستند و افرادی را که مسوول این اعمال اند، مورد پاسخگویی قرار دهند. بنیت در مصاحبهای با بنیاد بینالمللی تعلیم تحت نام "آموزش نمیتواند، صبر کند" بار دیگر از برخورد تعبیضآمیز طالبان نسبت به زنان و دختران انتقاد کرده و آنرا توهین به کرامت انسانی آنان عنوان کرده است. او گفت: "سیستم تبعیض، انزوا، تحقیر کرامت انسانی و پنهان کاری طالبان بسیار فراگیر است که این اقدامات بر اساس دستورالعملها، فرمانها و پالیسیها استوار اند. همچنان این اقدامات در اغلب اوقات با تطبیق ستختگیرانه و بعضی اوقات مجازاتهای خشونتآمیز بر متخلفان وضع میشود." طالبان در بیشتر از سه سال گذشته، محدودیتهای شدید و سرکوبگرانه را بر زنان وضع کرده، آنان را از آموزش به سویۀ بالاتر از مکتب ابتداییه و کار در سازمانهای دولتی و غیردولتی، سفر بدون محرم شرعی مرد، رفتن به پارکها، حمامها و کلبهای ورزشی منع کرده اند، اقدامی که ملل متحد آنرا "آپارتاید جنسیتی" عنوان کرده است. این گروه در تازهترین مورد، دروازههای انستیتیوتهای طبی را به روی هزاران زن و دختر در این کشور مسدود کرده اند. گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان بار دیگر اقدامات طالبان علیه زنان و دختران را "تبعیض بر اساس جنسیت" خوانده و گفته است: "من به این نتیجه رسیدهام که ممکن است همه اینها به جرم علیه کرامت انسانی، به ویژه جرم آزار و اذیت جنسیتی تلقی شود." به گفتۀ بنیت، زنان و دختران در این کشور نیاز به پشتیبانی دارند و باید از آنان حمایت صورت گیرد. این دپلومات ملل متحد برای افغانستان، وضعیت موجود در این کشور را غیرقابل قبول توصیف کرده و از همه خواسته است تا در مقابل این اقدامات "وحشتناک" طالبان بایستند. گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر ملل متحد برای افغانستان در حالی خواستار اقدامات جدی علیه طالبان شده است که پیش از این، آسترالیا، کانادا، آلمان و هالند اعلام کرده بودند که آنان یک روند حقوقی را آغاز میکنند، روندی که میتواند به نشست استماعیه در محکمهٔ بینالمللی عدالت در هاگ منتج شود. بیش از ۲۰ کشور با نشر اعلامیهای در نیویارک حمایت شان را از اقدام حقوقی این چهار کشور علیه طالبان و برخورد این گروه علیه زنان و دختران اعلام کردند.
|
19.12.2024 بی بی سی د روسیې ملي امنیت ادارې ویلي مسکو کې د لوړپوړي جنرال ایګور کرېلوف او د هغه یوه همکار د وژنې په تور یې د ازبکستان یو وګړی نیولی. د روسیې د کیمیاوي او بیولوژیکي دفاعي ځواکونو قومندان جنرال ایګور کرېلوف او مرستیال یې پرون په مسکو کې خپل کور ته نژدې په یوه چاودنه کې ووژل شول. د روسیې امنیتي ادارې د نیول شوي کس نوم نه دی په ډاګه کړی خو ویلي یې دي چې د اوکراین استخباراتو ډلې ګمارلی وو. اوکرایین کې یوې امنیتي سرچینې د سې شنبې پر ورځ بي بي سي ته ویلي وو چې د چاودنې تر شا د دوی لاس وو. دغې اوکراینۍ سرچینې ویلي کرېلوف چې د روسیې د کیمیاوي او بیولوژیکي دفاعي ځواکونو قومندان وو دوی ځکه په نښه کړ چې په وینا یې جنګي جرمونو کې یې لاس درلودد عکس سرچینه،EPA د روسیې فدرالي امنیتي ادارې (اېف اېس بي) یوې وینا پاڼه کې ویلي، ۲۹ کلن نیول شوي کس منلې چې دی د اوکرایین ځانګړو ځواکونو ګمارلی وو. دغې ادارې یوه ویډیو هم خپره کړې چې شکمن کس په کې وايي چې ده ته د جنرال ایګور کرېلوف د وژنې په بدل کې سل زره امریکايي ډالر او اروپايۍ ټولنې ته د ورتلو اجازه ورکړل شوې وه. د روسیې امنیتي ادارې ادعا کړې چې د اوکرایین په مرسته دی مسکو ته ورغی، وروسته بیا ده ته چاودېدونکي توکي او یو موټرسایکل ورکړل شو چې په مرسته یې ده د جنرال ایګور کرېلوف کور مخې ته هغه مهال چاودنه وکړه چې هغه له کوره د راوتلو په حال کې وو.
|
19.12.2024 بی بی سی شماری از گروههای کمکرسان به کمک خانوادههای پناهجوی افغان در پایگاه نظامی لسترشایر در ناحیه میدلند شرقی انگستان وارد عمل شدهاند. این خانوادهها به خاطر همکاری با نیروهای بریتانیایی در افغانستان در طول سالیان گذشته در معرض خطر بودند و به این دلیل به بریتانیا منتقل شدهاند. هر چند برخی از این خانوادهها یک سال گذشته را در این پایگاه نظامی مربوط به وزارت دفاع سپری کردهاند اما دسترسی به کار و آموزش برای آنها مشکل بوده است، چون وضعیت آنها به گونه است که هر آن ممکن است سفارش انتقال در یک فرصت کوتاه به خانههای دایمی را دریافت کنند که میتواند در هر نقطهای از این کشور موقعیت داشته باشد. حالا نظام ملی بهداشتی بریتانیا (ٔNHS) در همکاری با گروههای کمکرسان فعالیتهایی را به منظور کاهش بیماریهای روانی در میان آنها آغاز کرده است، ناراحتیهاییکه در اثر بیسرنوشتی و دورافتادگی در میان برخی از افراد و خانوادهها رونما شده است. این خانوادهها بر اساس پالیسی ماموریت کمک به انتقال دولت بریتانیا برای شهروندان افغانستان که با دولت این کشور در افغانستان کار میکردند، به این کشور منتقل شدهاند.
|
19.12.2024 دآزادی رادیو د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان بانک وايي، تر ۸۴۰ میلیونو افغانیو زیات د افغانيو زاړه بانکنوټونه یې له منځه وړي دي. خو په کابل او یو شمیر نورو ولایتونو کې عام افغانان وايي، د زړو پیسو انتقال او ور څخه ورځنۍ ګټه اخیستنه د خلکو لپاره یوه جدي ستونزه ده. يو شمېر ښاريان او هټیوال شکايت کوي، په بازارونو کې کارول شوې پيسې ډېری وخت زړې او شلېدلې وي او دوی یې په ورځنيو راکړو ورکړو کې له ستونزو سره مخ کړي دي. ښاریان او هټیوال د ننګرهار ولایت اوسیدونکي، میر علم ازادي راډيو ته وویل، د بانکنوټونو د ساتلو د څرنګوالي په برخه کې خپله خلک مسول دي. د بانکنوټونو د ساتلو د څرنګوالي په برخه کې خپله خلک مسول دي
د هغه په خبره، "موږ څو چې پیسې ونه شلېږي ساتلو ته یې پام نه کوو، موږ خپله ځان ته ستونزه پیدا کوو ځکه که ټکسي چلونکی وي که د سبزیو پلورونکی، زړې پیسې نه اخلي". د میدان وردګو ولایت اوسیدونکي، محمد یعقوب ازادي راډيو ته وویل، "زه دا اوس د بازار نه سودا اخلم او ما نه زړې پیسې څوک نه اخلي هر دوکاندار ته یې چې ورکوم وايي دا زړې دي، تر دې وروسته زه هم هڅه کوم چې دا پيسې ښې وساتم او رانه زړې او خرابې نه شي". د پلازمینې کابل اوسیدونکې، سلطانې ازادي راډيو سره خبرو کې دا وویل چې خپلې پیسې څنګه ساتي، "زړې پیسې مې نه خوښیږي، زه پیسې په یوه واړه بکسک کې کیږدم، یو شمیر کسان پيسې په خپل جیب کې ږدي او یا یو شمیر میرمنې په خپل غاړه کې چې دا یو ناسم کار دی او زما نه خوښيږي، ځکه دوی د پیسو د ساتلو په برخه کې بې غوري کوي، زه د پیسو له کارولو وروسته لاسونه مې په اوبو او صابون مینځم". ډیری ښاریان او هټیوال په دې باور دي، تر کومه چې د افغانستان مرکزي بانک د افغانیو نوي بانکنوټونه بازار ته وړاندې او زاړه هغه راټول نه کړي، د خلکو دا ستونزه به حل نه شي. په جلال اباد ښار کې یوه هټیوال، احمد ازادي راډيو ته وویل،" موږ زړو بانکنوټونو سره ډیر مشکل لرو، یو خو چې لس زړه روپۍ بنډل کړو داسې ښکاري لکه شل زره روپۍ چې وړو راوړو، انتقال یې هم مشکل وي، بل دا چې کله سودا اخلو، پیسې ګورو چې سمې دي که نه او دا ډیر وخت نیسي، موږ له اسلامي امارت څخه غواړو چې زاړه بانکنوټونه ټول کړي او په ځای یې نوي بازار ته راوباسي". د زړو پیسو د راټولو یوازینۍ حل لار د ډیجیټلي پیسو کارونه ده، څو د بانک نوټونو د خرابیدو او ناروغیو د انتقال مخیوی وشی
د اقتصادي چارو پوه عبدالنصیر رښتيا وايي، معمولاً مرکزي بانکونه د خپلو سیاستونو له مخې هڅه کوي چې له بازارونو زړې پیسې راټولې او نوې وویشي، څو د سوداګریزو بازارونو په کار او بار کې ستونزې رامنځته نه شي. د ښاغلي رشتیا په خبره، "دا د مرکزي بانکونو دنده ده چې زړې پیسې له مارکیټ څخه ټولې کړي، د دې ستونزې د حل لار په مارکیټ کې د دیجیتالي پيسو کارونه ده څو د بانکنوټونو له خرابیدو او د بیلابیلو ناروغیو د انتقال مخنیوی وشي". په همدې حال کې د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان بانک ویلي، تر ۸۴۰ میلیونو افغانیو زیات د افغانيو زاړه بانکنوټونه یې له منځه وړي دي. دغه بانک د سه شنبې په ورځ په خپله ایکس پاڼه/پخواني ټویټر کې لیکلي، دا زاړه بانکنوټونه له مرکزي، ختیځ او سویل ختیځ زونونو راټولې شوې دي. دغه شان د دې بانک لومړي مرستیال صدیق الله خالد هم درې میاشتې وړاندې، په کابل کې د دې ادارې د پروګرامونو او لاسته راوړنو د تشریح کولو په ناسته کې ویلي و، په تېر یوه کال کې دغه بانک ۷ میلیارده ۱۸۶ میلیونه او ۵۴۴ د افغانیو زاړه او شلیدلي بانکنوټونه ی د سوداګرۍ په برخه کې د ستونزو د هوارولو په موخه، له مرکز او ولایتونو څخه راټول کړي او سوځولي او بازار ته یې نوي بانکنوټونه وړاندې کړي دي. د طالبانو تر کنترول لاندې د افغانستان بانک، له ټولو غوښتي چې افغاني بانکنوټونه سمې وساتي او د ژر خرابیدو مخه يې ونیسي.
|
19.12.2024 صدای آلمان شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویارک خواستار آن شد که مردم سوریه "به طور مسالمتآمیز، آزادانه و دموکراتیک درباره آینده خود تصمیم بگیرند". در همین حال، میدان هوایی دمشق فعالیتهای خود را از سر گرفت.
شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از سرنگونی بشار اسد روز سهشنبه از یک روند سیاسی "همه شمول و تحت رهبری مردم سوریه" در این کشور حمایت کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این شورا اعلام کرد که مردم سوریه باید قادر باشند "آینده خود را خودشان تعیین کنند". همچنین از سوریه و کشورهای همسایه آن خواسته شد که از انجام هر گونه اقداماتی که ممکن است امنیت منطقه را تهدید کند، خودداری کنند. شورای امنیت تاکید کرد: «این روند سیاسی باید به آرمانهای مشروع تمام سوریاییها احترام بگذارد و از همه آنها حفاظت کند.» اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنین از تعهد خود به "حق حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی سوریه" تاکید کردند و از همه کشورهای دیگر خواستند که به این اصول احترام بگذارند. گیر پدرسن، نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای سوریه، هشدار داد که پایان رژیم بشار اسد به معنای پایان منازعه سوریه نیست. او به درگیریها میان نیروهای کردی و گروه های شورشی مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه اشاره کرد و همچنین از برنامههای اسرائیل برای گسترش شهرکها در بلندیهای جولان انتقاد کرد. پدرسن خواستار توقف "تمام فعالیتهای غیرقانونی شهرکسازی" توسط اسرائیل شد. با این حال، او تأکید کرد که وضعیت سوریه در بسیاری از نقاط پایدارتر شده است و افزود که ادامه این روند میتواند منجر به پایان تحریم ها علیه سوریه و کمک به بازسازی کشور پس از سالها جنگ داخلی شود.
|
19.12.2024 دامریکا غږ افغانستان لپاره د بریتانیا شارژدافیر رابرټ ډیکسن وايي کابل کې یې د طالبانو د حکومت یو شمیر سرپرستو وزیرانو سره په کتنه کې هغوی سره ډیرې څرګندې خبرې کړي او په پرښځو او ماشومانو باندې یې په طبي انسیتیوتونو کې د افغان میرمنواو نجونو پر زده کړو د بندیز د اغیزو په اړه خپله ژوره اندیښنه هغوی ته څرګنده کړې ده. د بریتانیا شارژدافیر رابرټ ډیکسن د سه شنبې په ورځ ناوخته ډسمبر ۱۷(لیندۍ ۲۷) په کابل کې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د مرستیال وزیر شیرمحمد عباس ستانکزي سره د کتنې وروسته په سیمه دییزو رسنیو کې ددې کتنې په اړه خپرو شویو راپورونو ته په غبرګون کې ویلي چې د طالبانو د حکومت څو سرپرستو وزیرانو سره په کتنو کې يې افغانانو ته د بشري مرستو په رسولو کې د غیر دولتي موسسو په اهمیت هم خبرې کړي دي. هغه ویلي: "ما په کابل کې د څو سرپرستو وزیرانو سره ډیر څرګند بحث درلود. ما په طبي زده کړو کې پر ښځو باندې د بندیز او پر روغیتايي خدمتونو باندې په ځانګړي ډول پر ښځو او ماشومانو باندې د بندیز د اغیز په اړه په ټینګار سره زمونږ ژوره اندیښنه څرګنده کړه". طالبانو د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان د واک د بیا ترلاسه کولو وروسته د لومړنۍ دوره پورته دورو کې د نجونو پر زده کړو بندیز لګولی او د ۲۰۲۲ کال د ډسمبر د ۲۴ ورځې وروسته یې په پوهنتونونو او د لوړو زده کړو په موسسو کې هم د نجونو او ښځو پر زده کړو بندیز لګولی دی. طالبانو تازه د افغانستان په طبي انسیتیوتونو کې د نجونو او ښځو پر زده کړو هم بندیز لګولی دی. د راپورونو په اساس، د طالبانو د عامې روغتیا وزارت معین بخت الرحمن شرافت د ډسمبر د روانې میاشتې په سر کې په کابل کې د طبي انستیتیوتونو د مشرانو سره په یوې غونډه کې هغوی ته ویلي چې د ډسمبر درېیمه (لیندۍ ۱۳) وروسته د نجونو زده کوونکو په شمولیت او درسونو بندیز لګول شوی دی. په دغو انستیتیوتونو کې نجونو د قابله ګۍ، د غاښونو پروتیز، نرسینګ او لابراتوار په برخو کې زده کړې کولې. د طالبانو حکومت لا تر اوسه دا پریکړه، چې ویل کېږي د دغه ډلې د مشر، هبتالله اخندزاده په امر شوې، په رسمي ډول نه ده تائید کړې. د طالبانو د عامې روغتیا وزارت د معلوماتو له مخې په دغو انسیتیوتونو کې په لسګونو زره ښځو او نجونو په کابل او یو شمیر ولایتونو کې زده کړې کولې. دغه بریتانوي لوړپوړې دپلومات ویلي چې د طالبانو د حکومت ځینو چارواکو سره په کتنه کې یې اړمنو افغانانو ته د بشري مرستو په ځانګړي ډول د بریتانیا د حکومت له خوا د ۱۶۰ میلیونو سترلینګ پونډو بشري مرستې د رسولو په چارو کې د غیر دولتي موسسو پر اهمیت هم ټینګار کړی دی. هغه ویلي: "ما د افغان میرمنو، خصوصي سکټور، ملګرو ملتونو ادارو او دپلوماتیکو ملګرو سره ډیرې ښې کتنې لرلې. هغوی ټول په افغانستان کې د بې وزلۍ په پراخیدو اوظالمانه چلند څخه ډیر زیات اندیښمن وو". افغانستان لپاره د بریتانیا شارژدافیر رابرټ ډیکسن هیله ښودلې چې په را روان ۲۰۲۵ کال کې به د وضعیت د ښه کیدو لپاره یوه ښه لار پیدا شي: "لکه څنګه چې ما د سرپرستو وزیرانو سره پرې خبرې وکړې د ملګرو ملتونود خپلواکه ارزونه (UNSCR 2721)، د لا زیات خوندي او هوسا افغانستان رامنځ ته کیدو لپاره لیدلوري وړاندیز کوي". د ملګروملتونو د امنیت شورا د تیر ۲۰۲۳ کال د ډسمبر په ۲۹( مرغومې اتم) په یو پریکړه لیک کې افغانستان او د طالبانو د حکومت سره د نړیوالې ټولنې د تعامل د زیاتیدو لپاره د دغې ټولنې له عمومي منشي وغوښتل چې د ځانګړي همغږي کوونکي او خپلواک ارزونکي فریدون سینیرلي اوغلو د سپارښتونو له مخې دي افغانستان لپاره یو ځانګړی استازی وټاکي.
|
19.12.2024 صدای امریکا سازمان بینالمللی مهاجرت به مناسبت روز جهانی مهاجرت گفته است که میلیونها نفر در افغانستان از خشونتها، بیثباتی اقتصادی، و اثرات منفی دههها جنگ متضرر شده و در حالت آواره شدن و یا ترک وطن روبرو اند. این سازمان روز چهارشنبه ۱۸ دسمبر (۲۸ قوس) گفت که این شهروندان افغانستان به دلیل بهبود وضعیت اقتصادی، فرصتهای بهتر و به هدف مهیا شدن زندگی خوب، در تلاش مهاجرت از افغانستان اند. همهساله از ۱۸ دسمبر به عنوان روز جهانی مهاجرت در سراسر جهان تجلیل میشود. افغانستان از معدود کشورهای جهان است که در حدود هشت میلیون شهروندش در کشورهای خارجی به خصوص در کشورهای همسایۀ آن زندگی میکنند. همچنان حدود شش میلیون نفر به دلیل جنگها و حوادث طبیعی از مناطق اصلی شان آواره شده و در حال حاضر، در مناطق دیگر در داخل این کشور زندگی میکنند. سازمان بینالمللی مهاجرت گفته است پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، شهروندان این کشور با مشکلات زیادی به شمول بیثباتی سیاسی و اقتصادی مواجه شده و همچنان زنان و دختران در این کشور با موجی از محدودیتها روبرو شدند. در این گزارش آمده است که بحرانهای متواتر به شمول بحران خشکسالی در این کشور، مردم را به مهاجرت ترغیب کرده است. ملل متحد با اشاره گزارش اخیر بانک جهانی دربارۀ افغانستان، گفته است که در حال حاضر، نیمی از جمعیت این کشور در فقر زندگی میکنند، زنان با مشکلات زیادی مواجه اند و اکنون میلیونها خانواده برای زنده ماندن به کمکهای بشردوستانه وابسته اند. سازمان بینالمللی مهاجرت گفته است: "با وجود این تهدیدها، افغانها در طول سال انعطاف قابل توجهی در سفر خود نشان دادهاند و میلیونها نفر در حرکت هستند." این سازمان درباره دلایل سفر افغانها به ایران و پاکستان گفته است که بیشتر آنان، برای دسترسی به فرصتهای اقتصادی، مصوونیت، امکانات بهتر صحی و به هدف دیدار با اقارب شان، به این کشورها سفر میکنند. ملل متحد گفته است که بر اساس آمار ماه سپتمبر امسال، حدود ۳.۷۵ میلیون افغان در ایران و ۲.۰۵ میلیون دیگر در پاکستان زندگی میکنند. هرچند مقامهای ایرانی مدعی اند که حدود شش میلیون افغان در آن کشور به سر میبرند. در این گزارش آمده است: "امسال، تیم های پاسخگویی سازمان بینالمللی مهاجرت، ۱.۲ میلیون مهاجر افغان را که بدون اسناد اقامت قانونی بودند و به کشور شان اخراج شدند در چهار نقطۀ مرزی با ایران و پاکستان ثبت کرده است. همچنان ۱۰۰هزار نفر دیگر را در میدان هوایی کابل ثبت کردند که آنان در این مدت به کشور خود برگشت کردهاند." بر اساس معلومات ملل متحد، حدود ۸۰ هزار و ۵۰۰ مهاجر افغان که از پاکستان به کشور خود برگشته اند، بسیاری آنان گفته اند که به دلیل سیاست سختگیرانۀ دولت میزبان مجبور شدند تا به کشور خود برگردند. آنان گفته اند که به دلیل نداشتن مدارک اقامت، با مشکلات زیادی مواجه بوده و در این اواخر درآمد ثابتی برای امرار معیشت نداشته اند. این سازمان گفته است که بیش از ۱.۱ میلیون مهاجر افغان فاقد اسناد قانونی به کشورشان بازگشتهاند که از این میان، ۶۶ درصد آنان از ایران بوده اند. ملل متحد با ابراز نگرانی گفته است که بیشتر این مهاجران در حالی به مناطق خود برگشته اند که بیکاری و مشکلات اقتصادی در افغانستان، بیشتر از هر زمان دیگر افزایش یافته است. در هفتههای اخیر، پولیس ایران اخراج اجباری مهاجران افغان را افزایش داده و روزانه هزاران نفر را پس از توقیف و بازداشت به کشور شان باز میگرداند. اخیراً برخی از مهاجران افغان در ایران گفتند که پولیس ایران روزانه صدها نفر را از بخشهای مختلف آن کشور بازداشت و پس از مدتی توقیف، اخراج میکند. به گفتۀ آنان، پولیس ایران حتا شبانه وارد محل بود و باش مهاجران افغان شده و به اذیت و آزار آنان میپردازند. همزمان با این، سازمان بینالمللی مهاجرت با نشر گزارشی گفت که طی هفته نخست این ماه، شمار برگشت کنندگان نسبت به تعداد افرادی که در تلاش ترک کشور شان از طریق مرزها بوده اند، بیشتر بوده است. این ادارۀ ملل متحد اضافه کرد که حکومت ایران روند اخراج اجباری مهاجران افغان از این کشور را تشدید کرده و به همین دلیل، روزانه صدها نفر از طریق مرزها وارد افغانستان میشوند. به گفتۀ این سازمان در حال حاضر، تیمهای نظارتی آن در ده نقطۀ مرزی افغانستان با ایران و پاکستان به ویژه در مرزهای اسلامقلعه، ابوالنصر فراهی، ملک، سپین بولدک، انگور اده، غلام خان، دند پتان و تورخم، حضور دارند و آنان روند ورود و خروج مهاجران از افغانستان را نظارت میکنند.
|
18.12.2024 بی بی سی تر څو میاشتو کړکېچ وروسته، داسې نوې نښې لیدل کېږي چې اسرائیل او حماس ښايي په غزه کې اوربند او د یرغمل شویو خوشې کولو تړون ته نژدې شوي دي. په غیر مستقیمو خبرو کې ګډونوال او یوه جګپوړي فلسطیني چارواکي بي بي سي ته وویل، خبرې "پرېکنده او وروستي پړاو" کې دي. د اسرائیلو د دفاع وزیر اسرایل کاتز هم ویلي، تر بل هر وخته یوه موافقه نژدې ده. په وروستیو اونیو کې، امریکا، قطر او مصر خپلې د منځګړیتوب هڅې بیا پیل کړې دي. دوی یوې موافقې ته د رسېدو او څوارلس میاشتنۍ جګړې پای ته رسولو لپاره د زیاتې لېوالتیا خبر ورکوي. فلسطیني چارواکي یو درې پړاویز پلان اعلان کړی، چې له مخې به یې په غزه کې یرغمل شوي ملکيان او ښځینه سرتېرې په لومړیو ۴۵ ورځو کې خوشې شي. دغه راز اسرائیلي ځواکونه به د ښار له مرکزونو، ساحلي سړکونو او له مصر سره د پولې په اوږدو کې له ځمکنیو ستراتیژیکو سیمو ووځي. د چارواکو په وینا، د غزې د بې ځایه شویو لپاره به یوه تګلاره جوړه شي، چې وکولای شي بېرته شمالي سیمو ته ور ستانه شي. په دویم پړاو کې به پاتې یرغمل خوشې شي او په درېیم پړاو کې به د جګړې له پای ته رسېدو مخکې د ځواکونو وتل شامل وي. اسرائیل ګومان کوي چې په غزه کې د یرغمل شویو ۹۶ بندیانو له ډلې، ۶۲ یې لا هم ژوندي دي. داسې ښکاري، پلان د هغه تړون پر بنسټ دی چې د امریکا ولسمشر جو بایډن د می په ۳۱ نېټه بیان کړی و او د ټولو اړخونو رپوټونه هم وايي، چې د کار کولو لپاره کلیدي توضیحات موجود دي. د اکتوبر په نیمایي کې د خبرو پړاو د یوې موافقې په رامنځ ته کولو کې پاتې راغلی و. هغه وخت حماس د لنډ مهاله اوربند وړاندیز رد کړ.
|
18.12.2024 بی بی سی ذاکره حکمت زنی از افغانستان اخیرا شغل رویایی خود به عنوان پزشک را کنار گذاشت و تصمیم گرفت تمام وقت با پناهندگان در ترکیه کار کند. او نهاد خیریهای آرسا را پانزده سال پیش از اتاق دانشجویی خود همراه با شوهر و چند تن از دوستانش راه اندازی کرد تا زبانهای ترکی، انگلیسی و سواد خواندن و نوشتن را به صورت رضاکارانه به پناهندگان آموزش دهد. مولد این ایده اما یک برخورد شانسی بود که سرانجام مسیر کاری او را نیز تغییر داد. با آنکه اکنون نام ذاکره حکمت با پناهندگان افغان در ترکیه تقریبا عجین شده است، داستان زندگی او از یک خانه محقر در ولایت غزنی در جنوبشرقی افغانستان شروع میشود. ذاکره مانند هزاران دختر دیگر در دوره اول حاکمیت طالبان در سالهای ۱۹۹۶ از ادامه تحصیل باز ماند ولی از تلاش برای ادامه آموزش دست نکشید.
|
18.12.2024 دآزادی رادیو نن چهارشنبه د ډیسمبر اتلسمه د کډوالو نړیواله ورځ ده. دا ورځ سږکال بیا داسې مهال رارسیږي چې افغانستان بیا هم د نړۍ د هغو هیوادونو په سر کې دی چې یو زیات شمېر وګړي یې ژوند له هیواده بهر او په هیواد کې دننه له خپلو اصلي مینو لرې په کډوالۍ کې تیروي. د فواد په نوم یو افغان چې دا مهال په ایران کې د کډوالۍ ژوند کوي، ازادي راډیو ته په یو پیغام کې په ایران کې د افغان کډوالو د ژوند شرایط ناوړه بللي دي. فواد وايي ازادي راډیو ته ویلي"اوس د تهران په پردیس سیمه کې یم. د افغان کډوالو وضعیت دلته ډېر خراب دی. دوه اوونۍ کېږي چې د ایراني چارواکو له خوا ګڼ افغان کډوال نیول شوي او د افغانستان پولې ته اړول شوي دي." د فواد په وینا په پر یو شمېر نورو افغانانو "د جرمونو تورونه لګولي او تراوسه په توقیف کې دي." ګڼ افغانان له کلونو راهیسې په ګاونډیو هېوادونو، ایران او پاکستان کې ژوند کوي. ځینې بیا د سیمې نورو نږدې او لیرې هېوادونو ته کډه شوي دي. یو شمېر ځوانانو حتی د مرګ په ګډون د کډوالۍ د سختو لارو ستونزې زغملي او تر اروپایي هېوادونو پورې رسېدلي دي. ډېری دغه افغانان د اروپا ته د رسېدو لپاره د ترکیې له لارو کار اخلي. خو په ترکیه کې هم د افغان کډوالو په وړاندې د چارواکو له چلند د هرې ورځې په تېریدو شکایتونه زیاتیږي. وحیدالله امیري، چې له دوو کلونو راهیسې په ترکیه کې اوسي، ازادي راډیو ته په یوه رالېږلي پیغام کې ویلي، "دلته د افغانانو، ځانګړي ډول د ځوانانو، وضعیت ډېر د اندېښنې وړ دی. په نورو پولو او هم د ترکیې او ایران ترمنځ پر افغانانو ډزې کېږي او له دوی سره غیرانساني او غیراخلاقي چلند کېږي." نوموړې چې وايي دا مهال د ترکیې په وان سیمه کې اوسې زیاتوي" دلته په وان کې، په ډېرو هديرو کې د سلګونو افغانانو مړي خښ دي، خو د قبرونو پر سر یې نومونه نشته. ګڼ افغانان په روغتونونو، کمپونو او زندانونو کې د بې برخلیک حالت ښکار دي. څوک زموږ د وضعیت پوښتنه نه کوي." په افغانستان کې د سياسي، اقتصادي، امنيتي او اقليمي بدلونونو له امله ګڼ افغانان مجبور شوي چې له هېواده بهر يا هم د خپل هېواد دننه د خپلو اصلي سيمو پرېښودو ته اړ شي. د کډوالۍ نړيوال سازمان څو مياشتې مخکې وویل چې له ۲۰۲۰ م کال راهیسې شاوخوا اته ميليونه افغانان له هېواده وتلي دي. د ملګرو ملتونو د کډوالو لویې کمېشنرۍ هم څو مياشتې مخکې ويلي وو، په ټوله کې څه کم یولس ميليونه افغانان د جګړو او ناامنيو له امله بېځايه شوي، چې ډېری يې په کور دننه يا په ګاونډيو هېوادونو کې ژوند کوي. د دې کمېشنرۍ د معلوماتو له مخې، د ايران د حکومت په وينا شاوخوا څلور نیم ميليونه افغان کډوال په ايران کې اوسي. همدارنګه ۳.۲ ميليونه افغانان د افغانستان دننه له خپلو اصلي سيمو بې ځایه شوي او د ۲۰۲۳ م کال د سپټمبر له ۱۵مې راهيسې تر ۶۵۰ زرو ډېر افغانان له پاکستانه بېرته افغانستان ته ستانه کړی شوي دي. پاکستان لا هم د شاوخوا درې ميليونو افغان کډوالو کوربه دی. په وروستیو کې د ايران له لوري هم د افغان کډوالو د ایستلو بهیر چټک شوی دی. د ملګرو ملتونو د کډوالو لویې کمېشنرۍ د سوريې له وروستیو بدلونو مخکې ويلي وو، د سوریایي او اوکرایني کډوالو وروسته افغانان د نړۍ د کډوالو دریېمه لویه برخه جوړوي. د دې کمېشنرۍ د معلوماتو له مخې، د ټولو کډوالو شويو افغانانو يو ميليون يې اروپايي هېوادونو ته پناه وړې او ۸۵ سلنه يې ګاونډيو هېوادونو ايران او پاکستان ته کډه شوي دي. له افغانستانه د کډوالۍ بهير د ۱۹۸۰مې لسیزې په لومړيو کې د پخواني شوروي اتحاد د یرغل پرمهال پيل شو. د شوروي د اشغال په کلونو او د کورنيو جګړو پر مهال هم ميليونه افغانان د جګړو او ناامنيو له امله اړ شول کډوالۍ ته مخه کړي. که څه هم د طالبانو د بیا واکمنېدو وروسته د جګړې عمده لاملونه تر یوه بريده له منځه تللي، خو د اقتصادي بحران، محدوديتونو، بشري حقونو د نقض او د کاري فرصتونو د نشتوالي په څېر عوامل لا هم د دې سبب شوي چې د افغانانو د کډوالۍ بهیر دوام ومومي.
|
18.12.2024 صدای آلمان برای ایرانیان، فروپاشی رژیم اسد بسیار مهم است، زیرا سوریه سنگبنای استراتژی منطقهای تهران بوده است.
فروپاشی غافلگیرکننده و سریع رژیم بشار اسد در سوریه با خوشبینی محتاطانه بسیاری در ایران همراه شده است، کشوری که بسیاریها از رژیم اقتدارگرای مذهبی سرخورده شده اند و مردم آن مشابهتهایی را بین مبارزات خود و مردم سوریه میبینند. برای ایرانیان سقوط اسد بسیار مهم است، زیرا سوریه سنگبنای استراتژی منطقهای تهران بود که نه تنها نماد نفوذ ژئوپلیتیکی ایران بود، بلکه دو کشور شیوه مشترک حکومت اقتدارگرانه نیز داشته اند. بنابراین، طنین تحولات سوریه در بستر اجتماعی و سیاسی ایران احساس میشود. سقوط اسد امید را در میان ایرانیان برای تغییر بالقوه در داخل زنده کرده است، به ویژه پس از سرکوب وحشیانه جنبش «زن، زندگی، آزادی» توسط حکومت ایران که صدها کشته به جا گذاشت و هزاران تن دیگر زندانی شدند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! وضعیت کنونی حتی علی خامنهای رهبر مذهبی ایران را نیز واداشته است که در مورد اظهارات علنی داشته باشد. خامنهای هفته گذشته هشدار داد: «هرکسی که تحلیل یا اظهاراتش باعث دلسردی مردم شود، مرتکب جرم شده و با او برخورد میشود. برخی در خارج از کشور با استفاده از رسانههای فارسی زبان این کار را انجام میدهند، اما هیچ کس در داخل کشور نباید چنین رفتاری را انجام دهد.» اظهارات او بیانگر نگرانیهای رژیم ایران از تاثیرات سقوط اسد است؛ به خصوص از این نظر که سقوط اسد آسیبپذیری رژیمهایی را برجسته کرد که مخالفان شان را سرکوب میکنند و به شدت به حمایت خارجی متکی هستند. رهبری ایران ممکن است از این ترس داشته باشد که عوامل بیثباتکننده مشابه سوریه، مانند مشکلات اقتصادی گسترده و تضعیف اتحادهای منطقهای، در داخل کشور طنیناندازد و ثبات آن را تهدید کند.
حامیان رژیم تکان خورده اندحسین رزاق، فعال سیاسی و زندانی سابق که از زمان اعتراضات جنبش سبز در سال ۲۰۰۹ چندین بار بازداشت شده است، معتقد است که سقوط اسد اساساً سرسختترین حامیان جمهوری اسلامی را ناآرام کرده است. این حامیان، عمدتاَ متشکل از خانوادههای نخبگان رژیم و کسانی که با دستگاههای نظامی و مذهبی پیوند دارند و عمیقاً برای بقای رژیم سرمایهگذاری کردهاند، حالا با ازدست دادن یکی از متحدان کلیدی منطقهای شان تکان خورده اند. رزاق با اشاره به واکنش خانوادههای کسانی که در جنگ برای رژیم سوریه جان باخته اند گفت: «فروپاشی اسد حامیان تندرو رژیم را در شوک فرو برده است.» از این افراد که در سوریه میجنگیدند، در ایران زیر عنوان «مدافعان حرم» یاد میشود. رزاق گفت: «این وضعیت ماشین تبلیغاتی جمهوری اسلامی را به لرزه درآورده است، بسیاری از حامیان سرسخت آن اکنون این سوال را میپرسند که آیا ایران در آستانه فروپاشی است؟»
|
18.12.2024 دامریکا غږ د افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو سفارت د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په یو پیغام کې ویلي چې افغانستان کې خلک په ځانګړي ډول ښځې او نجونې هره ورځ د بنسټیزو بشري حقونو د ترلاسه کولو په مبارزې کې له ستونزو سره مخامخ دي. افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالتونو سفارت چې د قطر په پایتخت دوحه کې فعالیت کوي، د دوشنبې په ورځ ډسمبر ۱۶( لیندۍ ۲۶) د ایکس په پاڼه د جنوبي افریقا د پخواني مشر او د نوبل د سولې د جایزې ګټونکي نیلسن مانډیلا یو نقل قول هم خپور کړی: "د وګړو د بشري حقونو څخه انکار کول د هغوې انسانیت تر پوښتنې لاندې راوستل دي." د امریکا سفارت ویلي: " د افغانستان خلک، په ځانګړی ډول ښځې او نجونې هره ورځ د بنسټیزو بشري حقونو د ترلاسه کولو لپاره د مبارزې پر مهال له ننګوونو سره مخامخ دي. له تعلیم، روغتیایي خدمتونو او آزادۍ څخه د دوی محرومول د دوی انسانې کرامت ته سپکاوی دی."
|
18.12.2024 صدای امریکا وزیر خارجهٔ چین روز سهشنبه ۱۷ دسمبر (۲۷ قوس) گفت که اگر ایالات متحده و چین یکجا با هم کار کنند، بیجینگ و واشنگتن میتوانند به "چیزهای بزرگ" دست یابند. اما وانگ یی نسبت به آنچه که آن را "دخالت آشکار" ایالات متحده در موضوع تایوان خواند، هشدار داد. او گفت که بیجینگ "قاطعانه با مداخله ایالات متحده در امور داخلی چین، به ویژه در مورد تایوان، مخالف است." این اظهارات وانگ یی فقط یک روز پس از آن بیان شد که وزارت دفاع تایوان روز یکشنبه گفت که ۳۸ تانک نوع ابرامز امریکایی را شام یک شنبه دریافت کرد. تایوان در سال ۲۰۱۹ میلادی با تخصیص بودجۀ ۱.۲ میلیارد دالر ۱۰۸ تانک ابرامز را به ایالات متحده سفارش داده بود. وانگ روز سه شنبه در جریان سخنرانی در بیجینگ بر عملکرد دپلوماتیک چین در سال گذشته و چشمانداز آن برای آینده اشاره کرد و گفت که پالیسی چین در قبال ایالات متحده "تغییر نکرده است." او افزود که کار گروههای اقتصادی و همکاری در عرصهٔ کنترول فرامرزی مواد مخدر "کاملاً نشان میدهد، تا زمانی که چین و ایالات متحده همکاری کنند، کارهای بزرگ زیادی را میتوانیم انجام دهیم." وانگ با اشاره به عملکرد ایالات متحده در تایوان گفت: "ما باید پاسخ قاطع و قوی بدهیم، حقوق و منافع قانونی خود را به طور قاطع دفاع کنیم و اصول اساسی روابط بینالمللی را حفظ کنیم." در سالهای اخیر روابط میان واشنگتن و بیجینگ روی مسایل مختلف تیره شده است. مناقشات روی تجارت دوجانبه، نقض حقوق اقلیتها در چین، به ویژه مسلمانان اویغور در شین ژیانگ و وضع قوانین سختگیرانه چین بر هانگ کانگ از موضوعات جنجال برانگیز با ایالات متحده است. موقف چین در برابر تایوان و حمایت امریکا از تایوان و مناقشه در آبهای جنوب چین که چندین کشور منطقه بر آن ادعای مالکیت دارند، از عوامل عمدۀ دیگر تیرگی روابط میان دو اقتصاد بزرگ جهان است. واشنگتن مهمترین متحد و بزرگترین تمویل کنندۀ تسلیحات تایوان بوده و بستۀهای تسلیحات ایالات متحده همواره خشم چین را برانگیخته است. بیجینگ که بر تایوان ادعای مالکیت دارد گفته است که برای الحاق مجدد این جزیره با خاک چین، از تمامی گزینهها، به شمول استفاده از قدرت نظامی، دریغ نخواهد کرد. مقامات تایوانی هفته گذشته گفتند که چین بزرگترین تمرینات بحری خود را در اطراف این جزیره انجام داد. این تمرینات شامل استقرار حدود ۹۰ کشتی از نزدیکی جزایر جنوبی جاپان تا دریای جنوب چین بود. به گفتهٔ مقامات تایوان، چین در این تمرینات، حملات به کشتیهای خارجی را شبیهسازی کرده است. این تمرینات نگرانی تایوان و دیگر کشورهای منطقه را به همراه داشته است. بیجینگ این تمرینات نظامی را تایید نکرده است، اما سخنگوی وزارت دفاع آن کشور گفته است: "اینکه تمرینات را انجام میدهیم یا نمیدهیم و چه زمانی انجام میدهیم، تنها توسط ما تصمیم گرفته میشود." روابط چین و ایالات متحده، پس از روی کار آمدن مجدد دونالد ترمپ، در ۲۰ جنوری ۲۰۲۵ ممکن پرتنشتر شود. ترمپ به تاریخ ۲۵ نومبر گفت که بر تمام کالاهای وارداتی از چین، تعرفه ۱۰ درصدی را وضع خواهد کرد. وانگ بدون بازتاب اظهارات ترمپ مبنی بر افزایش تعرفههای گمرکی بر کالای صادراتی چین گفت بیجینگ امیدوار است که اداره ترمپ "انتخابهای درست را روی دست بگیرد، با چین در عین مسیر کار کند، اختلالات را حذف کند، بر موانع فایق آید، و برای توسعه پایدار، سالم و باثبات روابط دوجانبه تلاش کند."
|
17.12.2024 بی بی سی احمد شرع چې عملا یې د سوريې په پلازمېنه دمشق کې د حکومت واک په لاس کې دی، اعلان کړی، په نوي حکومت کې به ټولې وسله والې ډلې منحل شي. احمد شرع چې په ابو محمد جولاني مشهور دی، خبریالانو ته وویل، په نوي حکومت کې به یوازې پوځ ته د وسلو د لېږد اجازه وي. د سوریې په شمال ختیځ کې د کردانو نیمه خپلواکې ادارې تر دې مخکې د دمشق له نویو واکمنانو سره د شخړو د پای ته رسولو او د "هر اړخیزو ملي خبرو" د پیل غوښتنه کړې وه. په همدې حال کې د سوریې له واکه لېرې کړای شوي ولسمشر بشارالاسد له دمشق تر وتلو وروسته په لومړي ځل په ټولنیزو رسنیو کې په یوه خپره شوې اعلامیه کې ویلي، سوریه اوس د "ترهګرۍ" په واک کې ده. د "هیئت تحریر الشام" مشر احمد شرع د یکشنبې په ورځ د سوریې لپاره د ملګرو ملتونو له ځانګړي استازي ګیر پیډرسن سره هم کتلي دي. بل پلو اسرائیلي ځواکونو په بې ساري برید کې د سوریې د طرطوس په بندر کې ځینې سیمې په نښه کړې دي. د سوریې د بشري حقونو د څار سازمان چې په سوریه کې د پرمختګونو څارنه کوي، د طرطوس برید په تېره یوه لسیزه کې په سیمه کې د اسرائیلو تر ټولو سخت برید بللی دی. ويل کېږي، د دغو بريدونو موخه د هوايي دفاع تاسيسات او له ځمکې څخه ځمکې ته د توغنديو ډيپوګانې وې. د اسرائيلو لومړي وزير بنيامين نتنياهو تېره شپه پر اېکس يوه ټويټ کې ليکلي، "موږ په اصل کې منځني ختيځ بدلوو. سوریه اوس هغه سوریه نه ده، او لبنان، غزه اوس هغه غزه نه ده، او د شرارت د محور مشر، ایراني رژیم اوس د پخوا په څېر نه دی او زموږ د اوسپنیز ځواک خوند یې څکلی دی."
|
17.12.2024 بی بی سی پاتریشیا مکفیلپس، سرپرست دفتر یونسکو در افغانستان در بازدید از «منار جام» در ولایت غور خواستار «اقدامات بیشتر» برای حفظ این بنای تاریخی در غرب افغانستان شده است.
به نقل از خبرگزاری باختر که در کنترل حکومت طالبان است خانم مکفیلیپس خواستار «ساخت دیوارهای کمکی، پاکسازی اطراف منار و نصب دستگاههای دیجیتالی برای نظارت» از وضعیت این بنای تاریخ شده است.
این منار خشتی و ۶۴ متری، یکی از بزرگترین گنجینههای معماری افغانستان است که ظرف یک دهه گذشته گزارشهای زیاد در مورد احتمال خطر ریزش و ویرانی آن بویژه در اثر بارانها، سیلاب و همچنین بیتوجهی به آن به دلیل دهها جنگ و درگیری، منتشر شده است.
«منار جام» که از آثار باقیمانده تمدن غوریها به شمار میرود در سال ۲۰۰۲ در در فهرست میراث فرهنگی جهانی در یونسکو ثبت شد.
منار جام ، در درهای صعبالعبور، در محل تلاقی رودخانههای هریرود و جمرود، در اواخر قرن دوازدهم ساخته شده است. این منار به شکل سه استوانه بر روی یکدیگر است و کل آن بر پایهای هشت ضلعی قرار دارد که با تزئیناتی از آیههای قرآن پوشیده شده است.
|
17.12.2024 دآزادی رادیو د وروستیو ورځو سختو اورښتونو له امله په افغانستان کې ګڼې لارې تړل شوې چې خلک يې له ګڼو ستونزو سره مخامخ کړي دي. د طالبانو حکومت د ټولګتو چارو وزارت په یوه اعلاميه کې ویلي چې د غور-کابل لویه لاره د واورې له امله تړل شوې او په ځینو ولایتونو کې لا هم واوره اوري.
د طالبانو حکومت د ټولګټو چارو وزارت د افغانستان په یو شمېر ولایتونو کې د ډېرې واورې اورېدو خبر ورکړی چې له امله يې د بند بيکک په سيمه کې د غور-کابل لویه لاره تړل شوې ده. یاد وزارت د دوشنبې په ورځ د یوې اعلامیې په خپرولو سره ويلي چې د دې لارې د پاکولو او د ترافیکو پر مخ د دغې لارې د بیا پرانیستلو په موخه يې هڅې روانې دي. بند بیکک سیمه د بامیان او غور ولایتونو ترمنځ پرته ده. په خبرپاڼه کې همدارنګه ویل شوي چې د واورې اورښت په سالنګونو کې د یکشنبې ورځې له ناوخته راهيسې لا هم دوام لري او په شمالي او جنوبي سالنګ کې د واورې ډېروالى ۷ سانتي مترو ته رسېدلی دی. د طالبانو حکومت د ټولګټو وزارت زیاته کړې چې که څه هم په سالنګونو کې د لید ساحه درې کیلومتره ده، ټیټه درجه تودوخه -۷ ته رسېدلی او باد چلیږي. خو هغو کسانو ته، چې اړ دي له دې لارې تېر شي، دې وضيعت ستونزې پیدا کړې دي. د پروان ولایت یوه اوسېدونکي طوفان ازادي راډیو ته وویل چې د سالنګ لارې بندېدو له امله یې خپلو اړينو کارونو ته نه دى توانېدلى چې ورسېږي. "ما غوښتل پلخمري ته لاړ شم، سهار پنځه بجې روان شوم. اووه بجې یکه ولنګ ته ورسېدو، لار بنده وه، سخت طوفان او یخني وه، تر اتو بجو پورې مو انتظار وکړ، یخ مو نشو زغملی، یوازې یوه نانوایۍ وه چې يوازې وچه ډوډۍ یې راکوله، بیا بیرته راوګرځېدو او خپلو کارونو ته ونشو رسېدلی. خلک له ډېرو ستونزو سره مخ دي." سالنګ لویه لاره د کابل او د افغانستان شمالي ولایتونو ترمنځ یوه مهمه لاره ګڼل کېږي. همدارنګه، یو شمېر کسانو چې د هرات-تورغونډۍ له لارې تېر شوي، ازادي راډیو ته ویلي چې دا لویه لار چې د یکشنبې په ورځ د ټولو موټرو لپاره تړل شوې وه، نن دوشنبه یوازې د چټکو مسافر وړونکو موټرو لپاره، په دې شرط پرانيستل شوې چې د ژمي وسایل او د موټر ټایرونه یې زنځیرونه ولري. د تورغونډۍ ولسوالۍ یوه اوسېدونکي مبارز ازادي راډیو ته وویل: "د هرات-تورغونډۍ لویه لاره د یکشنبې په ورځ د ټولو موټرو لپاره تړل شوې وه، خو نن دوشنبه، د لیندۍ ۲۶مه، یوازې د چټکو مسافر وړونکو موټرو لپاره چې تجهیزات ولري، پرانیستل شوه." ثناالله، چې د تورغونډۍ بل اوسېدونکی دی، وايي چې د لارې بندېدو له امله خپل ناروغان روغتون ته نشي وړلی: "کله چې واوره وریږي او لار تړل کیږي، ډېرې ستونزې پیدا کیږي. بیې پورته کیږي، په تورغونډۍ کې کلینیک او روغتون نشته او خلک باید خپل ناروغان هرات ته ورسوي. زموږ غوښتنه له ټولګټو چارو وزارت څخه دا ده چې د واورو اورېدو وروسته لارې ژر پاکې کړي." د هرات-تورغونډۍ لویه لاره د سیمې خلکو لپاره ډېره مهمه ده او همدارنګه په سیمه کې د سوداګرۍ په اسانولو کې مهم رول لري، خو د خرابو موسمي حالاتو په ګډون د سختو واورو اورېدل اکثر د دې لارې د بندېدو لامل کیږي، چې د مسافرو او سوداګرو لپاره یې ستونزې زیاتې کړې دي. د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت له ټولو خلکو غوښتي چې د واورو پر مهال د لویو لارو د تګ راتګ پر مهال، له ژمني وسایلو سره سمبال وي، له پوره احتیاط څخه کار واخلي، ترافیکي قوانین مراعات کړي او د لویو لارو د مؤظفینو لارښوونې وڅاري.
|
17.12.2024 صدای آلمان اتحادیه اروپا اعلام کرد که ۱۹.۸ میلیون یورو برای پروژهای در زمینه تقویت اقتصاد مردم، به خصوص اقتصاد زنان و اشتغالزایی در افغانستان کمک میکند. این پروژه از طریق بنیاد آقا خان تطبیق میشوند.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه در یک اعلامیه گفت که این کمک برای بنیاد آقا خان و خدمات فرهنگی آقا خان اختصاص یافته است تا ابتکار «تابآوری اقتصادی، تقویت اقتصادی زنان، و اشتغالزایی در افغانستان» را تطبیق کنند. ارزش مجموعی این پروژه ۲۲ میلیون یورو ارزیابی شده است و گفته شده که هدف آن رسیدگی به نیازهای فوری اجتماعات محلی است، به شکلی که در طولانی مدت ثبات اقتصادی را تقویت کند و وابستگی به کمکهای بشری را کاهش دهد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! براساس این بیانیه، ورونیکا بوسکوویچ پوهار، کاردار اتحادیه اروپا در هیئت نمایندگی این اتحادیه در افغانستان، گفت: «میلیونها نفر در افغانستان از فقر رنج میبرند و زنان به طور نامتناسب از این پدیده متاثر هستند.» او افزود: «این ابتکار از رشد اقتصادی فراگیر و پایدار حمایت میکند و به جوامع کمک میکند تا به خود اتکایی برسند. با افزایش اشتغال، تولید درآمد و محصولات، معیشت زنان و سایر گروههای آسیبپذیر، از جمله جوانان، عودتکنندگان، آوارگان داخلی، و دهقانانی که تحت تأثیر ممنوعیت کشت خشخاش قرار گرفتهاند بهبود مییابد.» کاردار اتحادیه اروپا در افغانستان همچنین گفت که این برنامه فناوریهایی را معرفی میکند که به مردم در مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم کمک میکند.
|
17.12.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې ددغه وزارت سرپرست امیرخان متقي او د ترکمنستان د بهرنیو چارو وزیر رشید مردوف افغانستان او ترکمنستان گډې پولې ته څېرمه د افغانستان په خاوره کې د ټاپي نللکې د رغونې د چارو څخه ليدنه کړې ده. ددغه وزارت مرستیال ویاند ضیا احمد تکل د دوشنبې په ورځ ډسمبر ۱۶( لیندۍ ۲۶) د ایکس په ټولنیزه شبکه کې په یوه ویډیوکې ددې کتنې په اړه ویلي چې دواړو خواو په افغانستان کې د ټاپي د پروژې د کار د چټکتیا په اړوند مسلو هم خبرې کړي دي. هغه ویلي: " د دې کتنې پر مهال دواړو لوریو هوکړه کړې، چې د ټاپي پروژې د چارو چټکتیا، د اوسپنیزې کرښې پراختیا، برېښنا، ټرانسپورټي اسانتیاوو او د ویزې د ورکړې د بهير ساده کولو او اقتصادي همکاریو د پراختیا په موخه به تخنیکي ټیمونه په کابل او عشق اباد کې خپلو ناستو ته دوام ورکړي". ضیا احمد تکل ویلي چې په دې کتنه کې د ټاپي نللیکې د عملیاتي چارو څخه د لیدنې سربېره د اوسپنې پټلۍ غځونې، تورغنډۍ کې د اوسپنیزې کرښې ګودامونو، د نوري فایبر انتقال او د ویزو او ټرانسپورتي چارو پر اسانتياوو هم خبرې شوې دي. د طالبانو د حکومت رئیس الوزرا ملا محمد حسن اخوند او د ترکمنستان جمهور رئیس قربان قلي بردي محمدوف د سپټمبر ۱۱(وږي ۲۱) د ترکمنستان سلیم چشمه ماري سیمه کې له دغه هیواد څخه د افغانستان له لارې جنوبي اسیا ته د ګازو د نللیکې د غځولو د پروژې د کار پیلیدل د یوې غونډې په ترڅ کې پرانیستي وو. ملا محمد حسن اخوند د ټاپي پروژې د پرانیستې مراسمو ته په وینا کې ددې پروژې پرانیستل یوه تاریخي ورځ بللې وه او د افغانستان په دننه کې یې ددې پروژې د کار د پیلیدو په چارو کې د ترکمنستان د چارواکو د ښه نیت ستاینه کړې وه.
|
17.12.2024 صدای امریکا برنامۀ جهانی غذا بار دیگر دربارۀ وضعیت افغانهای نیازمند در فصل زمستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که در حالیکه میلیونها خانواده در این کشور با زمستان سختی مواجه هستند، آنان اکنون توان فراهم کردن غذا و گرم نگهداشتن کودکان شان را ندارند. این ادارۀ ملل متحد روز دوشنبه ۱۶ دسمبر (۲۶ قوس) گفته است که در زمستان امسال، میلیونها خانواده در افغانستان تنها دو انتخاب دارند. به گفتۀ ملل متحد، این خانوادهها باید برای کودکان شان غذا تهیه کنند و یا برای گرم نگهداشتن آنان در فصل سرما تلاش کنند. به گفتۀ برنامۀ جهانی غذا با افزایش سردی هوا در بخشهای افغانستان، فقر افزایش یافته و نیازمندی مردم به مواد غذایی بیشتر شده است. سلطان محمد، یکی از این نیازمندان افغان گفته است که برای گرمنگهداشتن کودکان خود ناگذیر است که تا صبح "علف" بسوزاند و یا آنان را به هدف گرم نگهداشتن در آغوش بگیرد. نگرانیها از گرسنگی در افغانستان در حالی مطرح میشود که پیش از این، ادارۀ حفاظت از کودکان از وضعیت ناگوار کودکان در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته بود که در سال جاری میلادی مشکلات زیادی دامنگیر این کودکان شده است. این اداره در پیامی در شبکۀ اجتماعی ایکس نگاشته بود که بحران اقتصادی، خشکسالی پیهم و سرازیر شدن سیلابهای دوامدار در افغانستان، زندگی کودکان را در این کشور تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس معلومات این نهاد، با ادامۀ این مشکلات، در حال حاضر بسیاری از کودکان در افغانستان غذای کافی برای خوردن ندارند. ملل متحد گفته است که اکنون ۱۲.۴ میلیون نفر در افغانستان مصوونیت غذایی ندارند و از این میان ۲.۹ میلیون نفر سطح بلند گرسنگی را تجربه میکنند. برنامه جهانی غذا همچنان از تاثیرات خشکسالی و سیلاب بر زندگی مردم افغانستان یادآوری کرده و گفته است که اثرات تغییرات اقلیمی بسیاری از خانوادهها را مجبور ساخته تا به هدف جستجوی غذا، از محل اصلی شان به مناطق دیگر نقل مکان کنند. این در حالی است که در تازهترین مورد، دفتر هماهنگی امور کمکهای بشری سازمان ملل متحد (اوچا) از کاهش بودجه برای رسیدگی به نیازمندان در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته که کاهش این کمکها، جان میلیونها افغان را با خطر مواجه خواهد کرد. اوچا به تاریخ ۲۶ سپتمبر (پنجم میزان) با نشر گزارشی گفت که در حال حاضر، ۲۳ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند و در حال حاضر این کشور با سطوح بلند ناامنی غذایی، افزایش موارد سوتعذیه، آلودگی گستردۀ مهمات انفجاری، شیوع بیماریهای فصلی، حوادث طبیعی و اثرات تغییرات اقلیمی روبرو است. به گفتۀ اوچا، با تشدید بحران بشری در این کشور، در حال حاضر، افغانستان حدود ۶.۳ میلیون نفر بیجا شدۀ داخلی دارد که آنان در شرایط بسیار خطرناک به سر میبرند.
|
16.12.2024 بی بی سی د هیئت تحریر الشام مشر د اسرائیلو هوايي بریدونه وغندل او دا یې په سیمه کې "د نه توجیه کېدونکي تاوتریخوالي زیاتوالی" وباله. ابو محمد جولاني وویل، سوریه نوره له جګړې "ستړې" ده او د بلې نښتې توان نه لري. د بشار اسد له سقوط وروسته، اسرائیل د بېساري نظامي کمپاین په ترڅ کې د سوریې د پوځ اډې او نظامي وسلې په بېوقفې ډول په بېلابېلو برخو کې بمبار کړي دي. اسرائیل وایي دغه بریدونه د دې لپاره کېږي چې د "توندلارو" ځواکونو د ستراتیژیکو وسلو ترلاسه کولو مخه ونیسي. اوس احمد شرع، چې پخوا د ابو محمد جولاني په مستعار نوم پېژندل کېده، له یوه تلویزیون سره په مرکه کې د اسرائیلو د دغو بریدونو دلیلونه "ناروا پلمه" بللي دي. د سوریې د بشري حقونو څار، چې په بریتانیا کې مېشت دی، راپور ورکړی چې اسرائیل د شنبې په ماښام د لږ تر لږه پنځو ساعتونو په اوږدو کې د سوریې پر بېلابېلو اهدافو ۶۱ توغندي ویشتلي دي. د اسرائیلو بریدونه له یوې اونۍ راهیسې په پرلهپسې ډول روان دي. اټکل کېږي چې د بشار اسد له سقوط راهیسې اسرائیلو په ټوله سوریه کې نژدې ۸۰۰ هوايي بریدونه کړي دي. پرون د سوریې دایمي استازي په ملګرو ملتونو کې امنیت شورا ته په یوه لیک کې د اسرائیلو پرلهپسې بریدونه او ځمکني یرغلونه، چې د بشار اسد د حکومت تر سقوط وروسته ترسره کېږي، وغندل. د سوریې دایمي استازي قصي ضحاک په خپل لیک کې امنیت شورا ته لیکلي چې د اسرائیلو بریدونه په داسې حال کې دوام لري چې سوریه "یو نوي پړاو" ته ننوتې ده. ملګرو ملتونو او د سیمې یو شمېر عربي هېوادونو د اسرائیلو دغه اقدامات په کلکه غندلي دي. سوریې او اسرائیلو د منځني ختیځ په جګړو کې (د ۱۹۴۸، ۱۹۶۷ او ۱۹۷۳ کلونو په جګړو کې) یو بل سره جګړې کړې دي. هغوی په رسمي ډول یو بل خپل دوښمن ګڼي. اسرائیل په وروستیو کلونو کې او د بشار اسد له سقوط وړاندې، په سلګونو ځله پر سوریه بریدونه کړي وو، خو ډېر لږ یې په ښکاره توګه اعتراف کاوه. په هغه وخت کې اسرائیلو څو ځله تکرار کړې وه چې د سوریې پر ضد د بریدونو هدف یې له ایران او د هغه له متحدو ډلو سره مقابله ده.
|
16.12.2024 بی بی سی یک دادگاه در نیویورک یک مرد افغان را به دلیل تلاش برای قاچاق هروئین به ایالات متحده «بهنفع طالبان»، به ۳۰ سال زندان محکوم کرد. مقامات اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا (DEA) اعلام کردند که عبدالستار بارکزی از هروئین بهعنوان یک سلاح جنگی استفاده کرده و از سود حاصل برای تأمین مالی طالبان و شبکه حقانی بهره برده است. وزارت دادگستری آمریکا همچنین اعلام کرده است که آقای بارکزی در سازماندهی آدمربایی یک شاهد کلیدی با استفاده از اسلحه نقش داشته است. او اولین بار در سال ۲۰۱۹ در استونی بازداشت و سپس به آمریکا مسترد شد. این وزارت در وبسایت خود نوشته است که بر اساس اسناد دادگاه و مدارک ارائهشده، عبدالستار بارکزی از سال ۲۰۱۸ تلاش داشت با کمک یک سازمان بینالمللی قاچاق مواد مخدر، هروئین را به آمریکا وارد کند و بخشی از درآمد حاصل از این تجارت را به گروه طالبان و شبکه حقانی اختصاص دهد. براساس اعلامیه وزارت دادگستری آمریکا در جریان این تلاشها، او در جلسات حضوری و ارتباطات تلفنی با چندین فرد که گمان میکرد با سازمانهای قاچاق مواد مخدر در ارتباط هستند، شرکت داشت. اما چهار نفر از این افراد در واقع منابع اطلاعاتی اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا (DEA) و یکی دیگر مأمور مخفی این سازمان بودند.
|
16.12.2024 رادیو آزادی تمام کارگران گیرمانده در یک معدن زغال سنگ در دره صوف ولایت سمنگان نجات یافته اند. عصمت الله مرادی، سخنگوی والی طالبان در سمنگان این خبر را به رسانه ها شریک کرد. بیش از بیست کارگر معدن زغال سنگ بعد از ظهر روز شنبه در معدن زغال سنگ در منطقه گوله دره صوف ولایت سمنگان زیر آوار گیر ماندند. ساکنان منطقه و مددرسان ها حدود ۲۴ ساعت برای بیرون کردن این کارگران تلاش کردند. عصمت الله مرادی، سخنگوی والی طالبان در سمنگان روز یکشنبه در پیامی به رسانه ها، نجات ۲۲ کارگر گیرمانده را تایید کرد. خوشبختانه با تلاش مسئولان منطقه همه این کارگران از زیر خاک بیرون آورده شدند...
"یک معدن زغال سنگ در دره صوف پایین فروریخت که بر اثر آن ۲۲ کارگر محلی در معدن گیر ماندند. خوشبختانه با تلاش مسئولان منطقه همه این کارگران از زیر خاک بیرون آورده شدند و همه آنها زنده و سلامت هستند." گزارش های ابتدایی شمار کارگران گیرمانده در این معدن را حدود ۳۵ نفر خواندند، اما بعداً تلویزیون ملی تحت کنترل طالبان در سمنگان گزارش داد که تنها ۲۲ معدنچی در معدن گیرماندهاند.
|
16.12.2024 هشت صبح sive۸صبح، کابل: د شنبههای ارغواني په نوم خوځښت په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه دفتر یا یوناما پر سیاست نیوکه کړې او غوښتي دي چې د دغه دفتر مشره روزا اوتنبایوا دې له دندې ګوښه شي. نوموړي خوځښت شنبه د لیندۍ پر ۲۴مه په خپاره کړي بیان کې ویلي چې یوناما د طالبانو «سپینولو او تعامل» په لټه ده. د دغه خوځښت د ادعا له مخې، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو پالیسۍ د طالبانو د پیاوړتیا او د ښځو سیستماتیکې ځپنې لامل شوې دي. د یاد خوځښت په خبره، د یوناما اوسنی سیاست طالبانو ته د بشردوستانه مرستو تر نامه لاندې د میلیونونو ډالرو د لېږد او له دغې ډلې سره د نړۍ د اړیکو عادي کولو لامل شوی دی. د نوموړي خوځښت په بیان کې ټينګار شوی چې له طالبانو سره تعامل نه یوازې دا چې دا ډله د خلکو او نړیوالې ټولنې غوښتنو منلو ته اړه کړې نه ده؛ بلکې له بشري حقونو په تېره بیا د ښځو له حقونو یې سرغړونو ته زور ورکړی دی. یاد خوځښت پر ملګرو ملتونو غږ کړی چې په افغانستان کې د خپلو پالیسو بدلولو سره دې له بشري حقونو په ځانګړې توګه د ښځو له حقونو څخه د ملاتړ لپاره اغېزلرونکی رول ولوبوي. نوموړي غورځنګ له چین او روسیې هم غوښتي چې د افغانستان له خاورې ترهګریز ګواښونه جدي وګڼي او پر طالبانو باور ونه کړي. دا غوښتنه داسې مهال مخته راغلې چې درې ورځې وړاندې روزا اوتنبایوا د ملګرو ملتونو امنیت شورا په ناسته کې له طالبانو سره د تعامل پر اړتیا ټينګار کړی و. د هغې په خبره، د افغانستان وضعیت یوازې د طالبانو پالیسو په غندلو نه ښه کېږي.
|
16.12.2024 صدای آلمان یک معدن ذغال سنگ در شمال افغانستان فرو ریخته و ۳۲ معدنچی را در خود محصور کرده است. یک مقام ولایتی گفت که نجات دهندگان از ساعتها به این سو تلاش می کنند تا آنها را نجات دهند. از زنده یا مرده بودن آنان خبری در دست نیست.
عصمت مرادی، سخنگوی والی سمنگان اداره طالبان روز یکشنبه به خبرگزاری فرانسه گفته که این معدن در ولسوالی دره سوف پاین، در ولایت سمنگان افغانستان شب گذشته فرو ریخته است. وی افزود: «۳۲ محصور شدهاند و هنوز مشخص نیست که چند نفر از آنها زنده یا مردهاند.» او در ادامه گفته که "ماشین های حفاری و نیروهای نجات از صبح زود در حال کار هستند، اما متأسفانه هنوز دروازه ورودی معدن پاک نشده است." صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! نظارت بر صنعت معادن افغانستان کم است و حوادث مرگبار در آن شایع است. افغانستان علاوه بر زغال سنگ، مرمر، مواد معدنی، طلا و جواهرات نیز استخراج میکند، اما کارگران اغلب در حفره های ابتدایی بدون تجهیزات یا وسایل ایمنی مناسب فعالیت میکنند.
|
16.12.2024 دامریکا غږ د متحدو ایالتونو د عدلیې وزارت وایي چې د «حاجي عبدالستار بارکزي» په نوم یو افغان یې امریکا ته د هیروینو د قاچاقو او د طالبانو او حقاني شبکې سره د مالي مرستې د هڅو په تور په ۳۰ کالونو بند محکوم کړی. دغه کس د «حاجي عبدالستار عبدالمناف» په نوم هم یاد شوی دی. منصفه پلاوي د ۲۰۲۴ کال د اګست په میاشت کې له دوو اونیو غونډو وروسته هغه تورن پېژندلی و او محکمې ورته د بند سزا واوروله. د نیویارک څارنوال ډامیان ویلیمز ویلي: «حاجي عبدالستار عبدالمناف د زهرو په تجارت کې دخېل و. هغه خپل د نشه يي توکو د کارو باور د پرمخ بیولو او متحدو ایالتونو ته د نشه يي توکو د عملیاتو د غځولو لپاره د ترهګرو -طالبانو- څخه ګټه اخیستې. هغه د وسلو په زور د یو حساس شاهد د غلي کولو لپاره د هغه د تښتولو له هڅې څخه ډډه ونه کړه. له نیکه مرغه زموږ قانون د پلي کوونکیو متحدینو او د دغې ادارې د مسلکي څارنوالانو په همکارۍ د هغه د نشه يي توکو د کلونو ترهګرۍ ته د پای ټکی کېښودل شو.» له نشه يي توکو سره د متحدو ایالتونو د مبارزې د برخې مشرې ان میلګرام وویل: «حاجي عبدالستار عبدالمناف له هیروینو څخه د جنګي وسلې په توګه کار اخیستی او د وحشت او مرګ د خپرېدو لپاره یې له طالبانو او حقاني شبکې سره مرسته کړې ده. د هغه زهرو زموږ سړکونه په نښه کړل او ګټه یې د متحدو ایالتونو په ضد خشونت ته رسېده. د بند نننۍ سزا څرګند پیغام لري: د نشه يي توکو ترهګر چې په مالي لحاظ د ترهګرۍ ملا تړي او د امریکایانو ژوند له ګواښ سره مخامخ کوي، که هر چېرې پټ وي، عدالت ته به کش کړل شي.» د متحدو ایالتونو د مالیې وزارت طالبانو ته د وسلو د ساتلو او پېسو د انتقال له کبله په عبدالستار باندې بندیز ولګوه. د مالي وزارت د اعلامیې په اساس، دغه کس «د طالبانو د فعالیتونو د حمایت لپاره له طالبانو سره د زرګونو ډالرو مرسته کړې او په هغوی یې ډالر وېشلي» او همدغه راز یې «د ایتلافي ځواکونو په ضد یې د طالبانو د جګړې سره مرسته» کړې او پېسې یې ورته برابرې کړې دي. د متحدو ایالتونو عدلیې وزارت اعلامیه وايي، بارکزي د ۲۰۱۸ د جنورۍ په میاشت کې هڅه وکړه چې ډېر هیروین متحدو ایالتونو ته انتقال کړي. په اعلامیې کې ویل شوي چې «هغه طالبانو ته پېسې ورکړې چې د هیروینو په قاچاقو کې یې حمایت وکړي او د حقاني شبکې سره یې د مالي مرستو هڅه وکړه.»
|
15.12.2024 بی بی سی وروسته له هغه چې د جنوبي کوریا پارلمان د دغه هېواد د ولسمشر په استيضاح سره د هغه بې واکه کولو ته رایه ورکړه، ګوند یې ویلي چې د پارلمان پرېکړه مني او "جدي" یې ګڼي. دا خبره د دغه هېواد د بې واکه شوي ولسمشر ګوند 'د خلکو ځواک ګوند' مشر هن دونګهون کړې. په همدې حال کې د جنوبي کوریا دولتي رسنیو ویلي چې د دغه هېواد د ولسمشر یون سوک یول دنده په رسمي ډول ځنډول شوې او هغه بې واکه شوی دی. د یون سوک یول د استيضاح کولو لپاره تر رایې اچونې مخکې ښاغلي هن هڅه کړې وه چې هغه "وار له مخه استعفا" ورکولو باندې قانع کړي. په ملي اسمبلۍ کې خبریالانو ته د خبرو پر مهال د یاد ګوند مشر ویلي چې 'د خلکو ځواک ګوند' به خپلې "ناسمې کړنې سمې کړي او د اساسي قانون او ډيموکراسۍ ساتنه به وکړي."
|
15.12.2024 بی بی سی محمد بشیر، نخستوزیر جدید دولت موقت سوریه، نخستین جلسه خود را در تاریخ ۱۰ دسامبر در دمشق برگزار کرد.
پشت سر بشیر دو پرچم برافراشته بود؛ یکی «پرچم انقلاب سوریه» با رنگهای سبز، سفید و سیاه و سه ستاره قرمز در وسط، و دیگری پرچمی سفید که متن شهادتین به رنگ سیاه روی آن نوشته شده بود. این پرچم دوم که گروه اسلامگرای هیئت تحریر شام به طور رسمی در مناطق تحت کنترل خود در سوریه از آن استفاده میکند، شبیه پرچم طالبان در افغانستان است؛ پرچمی که در سال ۲۰۲۱ و پس از بازپسگیری کنترل افغانستان از سوی این گروه اسلامگرا دوباره به کار گرفته شد. هیئت تحریر شام همراه با دیگر گروههای مسلح مخالف، پس از سقوط رژیم بشار اسد در ۸ دسامبر، کنترل سوریه را در دست گرفتند. این گروه تا اواخر نوامبر از پایگاه خود در استان ادلب، واقع در شمال غرب سوریه، به سمت مناطقی در جنوب پیشروی کرده بود. از آن زمان، احمد شرع (ابومحمد جولانی) رهبر این گروه، تلاش کرده است به مردم سوریه اطمینان دهد که دولتی یکپارچه تشکیل خواهد شد که نماینده تمامی اقلیتها باشد و هیچ گروهی آزار و اذیت نشوند.
|
15.12.2024 دآزادی رادیو طالب مشرانو هغه اوازې رد کړې چې ګواګې د خلیل الرحمن حقاني وژنه د دوی د خپلمنځي اختلافاتو پایله ده. له دې ډلې د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د شنبې په ورځ د لیندۍ ۲۴مه پکتیا ته تللی وو او هلته یې د طالبانو تر منځ د مینې او ورورګلوۍ یادونه وکړه. برادر چې د خلیل الرحمن حقاني په فاتحه کې برخه اخیستې وه په داسې حال کې د طالبانو تر منځ اختلافات رد کړل چې د طالبانو د کورنیو چارو وزارت سرپرست سراج الدین حقاني یې تر څنګ ناست وو.
«کله چې یو مشر وینم ډیر خوشاله کیږم، دا په دې معنی چې زموږ د مشرانو ترمنځ مینه او محبت، هر څه شته، مه د چا خبرو غوږ ته نیسئ او مه سوچ پرې خرابوئ». د ملا برادر دا خبرې د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت پرون پر خپلې ایکس پاڼې خپرې کړي دي. د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د طالبانو د کورنیو چارو وزارت له سرپرست سراج الدین حقاني سره د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر خلیل الرحمن حقاني د پنجشنبې په ورځ د دغه وزارت په انګړ کې په یوه ځانمرګي برید کې ووژل شو. د برید مسولیت د داعش خراسان ولایت څانګې وسله والې ډلې منلی دی. طالبان ایا واقعاً په ځینو مساییلو سره مخالفت نه پالي؟طالبان په داسې حال کې خپلمنځي اختلافات ردوي، چې یو شمیر رسنۍ، بهرني ډپیلوماټان او سیاسي شنونکی وايي، پر ځینو مسایلو په ځانګړې توګه د نجونو پر زده کړو د بندیزونو پر سر د طالب مشرانو ترمنځ اختلافات شته. که څه هم پر خلیل الرحمن حقاني د برید مسولیت د داعش ډلې پر غاړه اخیستی خو په کابل کې د طالبانو د حکومت د دې لوړ پوړي چارواکي له وژل کیدو وروسته داسې ګنګوسې خپرې شوې چې د طالبانو پر دې وزیر برید د دې ډلې د واکمنو چارواکو د خپلمنځي اختلافاتو پایله ده، هغه څه چې ملا برادر او نورو طالب مشرانو رد کړل. خلیل الرحمن حقاني د طالبانو د حکومت د سرپرستې کابینې لومړنی غړی او لوړپوړی چارواکی دی چې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته وژل کیږي. په پکتیا کې د خلیل الرحمن حقاني د جنازي په مراسمو کې د جمعې په ورځ د (ډیسمبر۱۳مه) د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر په خپله وینا کې خلیل حقاني زړه ور وباله او په ځانګړې توګه یې په وروستیو کې د طالبانو د مشر هبت الله اخوندزاده سره په یوه غونډه کې د نوموړي په جرئت خبرو ته اشاره وکړه. په همدې مراسمو کې د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي د خلیل الرحمن حقاني د وژلو تور په بهرنیو کړیو پورې کړی و، او ویلي یې وو چې: «داعش سږ کال په افغانستان کې اوه داسې بریدونه کړي چې تلفات یې اړولي او له څیړنو وروسته څرګنده شوې چې شپږ بریدونه یې په بهر کې پلان شوي وو.» متقي ویلي و، د حقاني د وژلو د پېښې په اړه څیړنې رواني دي. طالبان که څه هم د عامو خلکو او رسنیو څخه د خپلمنځي اختلافاتو د پټولو هڅه کوي، خو د دې ډلې ځینې مشران وخت ناوخت داسې څرګندونې کوي چې په کندهار کې د طالبانو د مشر ملا هبت الله له فرمانونو څخه څرګنده نارضایتي په کې لیدل کیږي.
همدارنګه لویدیځو ډیپلوماټانو او رسنیو هم وخت په وخت د طالبانو د مشر د ځینو پالیسیو پر سر د دې ډلې د مشرانو ترمنځ اختلاف ته ګوته نیولې ده.
|
15.12.2024 صدای آلمان صدر اعظم آلمان به سوریایی های خوب ادغام شده در آلمان وعده اقامت قابل اعتماد داده است. پس از سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، برخی از احزاب و مقامات در آلمان از توقف پذیرش مهاجران سوری و بازگشت به این کشور خبر دادند.
اولاف شولتس در پیام ویدیویی هفتگی خود که جمعه شب در برلین منتشر شد، گفت: «کسی که در اینجا کار میکند و خوب ادغام شده است، در آلمان برایش "خوش آمدید" میگویم و اینجا (آلمان) خواهند ماند. این کاملاً بدیهی است.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! صدراعظم آلمان، در ادامه صحبت هایش گفت که بسیاری از سوریایی ها در آلمان ریشه دوانده اند. او به طور خاص به پنج هزار داکتر سوریایی که در شفاخانه های آلمان مشغول به کار هستند، اشاره کرد. شولتس همچنین خاطرنشان کرد که برخی از اظهارات اخیر پس از سرنگونی دیکتاتور بشار اسد، باعث ایجاد نگرانی عمیق در میان شهروندان سوریایی تبار شده و به طور خاص به درخواست های بازگشت سریع اشاره کرد. شولتس اظهار داشت که تنها در روزها، هفتهها و ماههای آینده مشخص خواهد شد که سوریه بدون اسد به کدام سمت خواهد رفت. او افزود: «برخی از پناهندگان امیدوارند که به زودی بتوانند به خانههای خود بازگردند» او افزود: «ما این امر را هر زمان که شرایط اجازه دهد، پشتیبانی خواهیم کرد.» مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! جنگ داخلی سوریه که در سال ۲۰۱۱ با قیام مردمی علیه رژیم اسد آغاز شد، باعث شد که صدها هزار نفر از این کشور به آلمان
|
15.12.2024 دامریکا غږ افغانستان نن شنبه د ۲۰۲۴م کال د دسمبر ۱۴مه له زمبابوې سره د کریکټ د شل اوریزو سیالیو د دریمې او روستۍ لوبې په ګټلو دغه لوبلړۍ دوه پر يو وګټله.
افغانستان د زمبابوې پر وړاندې ننۍ لوبه په درو ويکټو وګټله. تر دې مخکې په شوو دوو لوبو کې لومړنۍ زمبابوې او دوهمه افغانستان ګټلې وه. افغانستان نن شنبه د دسمبر ۱۴مه له زمبابوې سره د کریکټ د شل اوریزو سیالیو د دریمې او روستۍ لوبې په ګټلو دغه لوبلړۍ دوه پر يو وګټله. افغانستان ننۍ لوبه په درو ويکټو وګټله. تر دې مخکې په شوو دوو لوبو کې لومړنۍ زمبابوې او دوهمه افغانستان ګټلې وه. په ننۍ لوبه کې لومړی زمبابوې توپوهنه وکړه په داسې حال کې چې یو توپ پاتې وو ټول لوبغاړي ېې وسوځېدل او افغانستان ته ېې د ۱۲۸ منډو هدف وټاکه. افغانستان په خپل وار سره دغه هدف په داسې حال کې چې ۷ لوبغاړي ېې سوځېدلي وو او درې توپونه پاتې و، پوره کړ. د افغانستان د کريکټ بورډ په حواله، په ننۍ لوبه کي «لوبډلمشر راشد خان بهترینه توپ اچونه وکړه او ۴ ويکټې ېې ترلاسه کړې.» کريکټ بورډ تر دې مخکې ويلي وو چې افغانستان له زمبابوې سره د په مختلفو فارمتونو کې لوبې لري. د سرچينو په حواله، دواړه ټيمونه به د دسمبر په ۱۷مه د پنځوس اوریزې لوبلړۍ لومړۍ لوبه ولري.
|
15.12.2024 صدای امریکا ترکیه روز جمعه۱۳ دسمبر (۲۳ قوس) گفت که سفارت این کشور در دمشق که از مدت ۱۲ سال به این سو بسته شده بود، روز شنبه ۱۴ دسمبر بازگشایی خواهد شد. هاکان فیدان، وزیر امور خارجهٔ ترکیه به تلویزیون خصوصی انتیوی گفت که برهان کوروغلو، شارژدافیر جدید و کارمندانش "امروز رفتند، فردا سفارت فعال خواهد شد." پس از آن که رژیم بشار الاسد، متعاقب تهاجم برق آسای شورشیان و کسب کنترول شهرهای عمده یکی بعد از دیگری، در کمتر از دو هفته سقوط کرد، فیدان اوایل هفتهٔ جاری گفت که انقره سفارت خود را زمانیکه شرایط مناسب باشد بازگشایی خواهد کرد. انادولو، خبرگزاری رسمی ترکیه به نقل از منابع وزارت خارجهٔ این کشور گفته است که کوروغلو روز پنج شنبه در این سمت موقت گماشته شد. ترکیه سفارت خود در دمشق را در ۲۶ مارچ ۲۰۱۲ یک سال پس از آغاز جنگ داخلی سوریه، به دلیل وخامت اوضاع امنیتی و در اعتراض به "سرکوب خشونتآمیز معترضان سوری توسط رژیم بشار الاسد" تعطیل و فعالیتهای آن را متوقف کرد و کارکنان و خانوادههایشان را به ترکیه بازگرداند. کوروغلو درست یک سال پیش به عنوان سفیر ترکیه در موریتانیا منصوب شده بود.
|
14.12.2024 بی بی سی د بشار الاسد د حکومت مخالفې پوځي ټلوالې مشر ابو محمد الجولاني په بلنه نن جمعه په بېلابېلو سوریایي ښارونو کې ګڼ شمېر خلکو د جمعې له لمانځه وروسته په سړکونو له نیمې پېړۍ وروسته د اسد کورنۍ د حکومت سقوط ولمانځه. سړکونو او واټوونو ته د خلکو د راوتلو بېلابېل انځورونه او وېډیوګانې پر خواله رسنیو لاس په لاس شوې دي. د دمشق اموي جامع جومات په انګړ کې زرګونو سوریایانو یووالي ته بلونکي شعارونه ورکول، لکه "یو، یو، یو، د سوریې ولس یو دی". ۳۸ کلنه نور ذي الغنا له همدې ځایه وايي: "دا لومړی ځل دی چې موږ په دې شمېر په یوه ځای کې سره راټولېږو او لومړی ځل دی چې د داسې یوې تاریخي پېښې شاهدان یو... موږ هېڅکله د داسې ورځې تمه نه درلوده." زرګونو کسانو د امویانو میدان ته - چې د دمشق تر ټولو لوی میدان دی، د لمانځنې لپاره مخه کړه او د خپلواکۍ بیرغ یې د دمشق د سترې تورې په یادګاري ځای پورته کړ. له باب سریجه ولسي بازار څخه - چې د پلازمېنې په منځ کې دی، ګډونوالو د "انقلاب د بریا" په نغمو سندرې وویلې. ۴۰ کلن نجيب عرّاج له همدې ځایه وویل: "زه له ادلب څخه دمشق ته راغلی یم چې د شام له خلکو سره دا ستره بریا ولمانځم."  د عکس سرچینه،Getty Images د حلب ښار په مرکزي میدان کې - چېرې چې د لمانځنې لپاره لویه ګڼه ګوڼه وه، د سوریې رسمي سور رنګه بیرغ لرې کړل شو او ګډونوالو زرغون رنګه د خپلواکۍ بیرغ رپاند کړ. د سویدا ښار کرامت میدان کې، چې د پلازمېنې دمشق په سوېل کې پروت دی، د "دروزي" ټولنې خلکو د اسد د واکمنۍ سقوط ولمانځنه. په دغو جشنونو کې د خپلواکۍ بیرغ په روښانه توګه ښکارېده. د سوریې د لنډمهالي حکومت لومړي وزیر محمد بشیر د اموي جومات د جمعې په لمانځه کې ګډون وکړ او له لمانځه وروسته یې حاضرینو ته وینا وکړه. په حلب ښار کې هم ګڼ شمېر خلک "د بریا ورځې" په نوم یاده شوې دې ورځ د لمانځلو لپاره سړکونو ته راوتلي وو. حلب لومړی ښار و چې د اسد د حکومت پر ضد د مخالفینو د وروستي برید په ترڅ کې د هیأت تحریر الشام ټلوالې لاس ته ولوېد.
|
14.12.2024 بی بی سی بلندپایهترین مقام کشتهشده حکومت طالبانخلیلالرحمن حقانی بلندپایهترین مقام و اولین وزیر طالبان است که در بیش از سه و نیم سال حکومت طالبان کشته شد. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، گروه داعش را در پس این حمله دانست و ساعاتی بعد شاخه خراسان گروه داعش نیز مسئولیت این حمله انتحاری را برعهده کرفت. خلیلالرحمن عمو(کاکا) سراجالدین حقانی وزیر داخله طالبان و از چهرههای قدرتمند «شبکه حقانی» در دو دهه جنگ با آمریکا بود. حقانیها از قوم پشتون، قبیله زدران هستند و پایگاه عمده آنها در ولایتهای شرقی افغانستان است. او برادر بنیانگذار شبکه حقانی، جلالالدین حقانی بود که یکی از فرماندهان ارشد مجاهدین در برابر شوروی در دهه ۱۹۸۰ بود. خلیلالرحمن نیز در جنگ علیه شوروی شرکت داشت. او تنها مقام ارشد در حکومت طالبان بود که کمتر پیشوند «ملا و مولوی» استفاده میکرد، ظاهرا بیشتر بر جنبه فرمانده جهادی بودن خود تاکید داشت و تا همین اواخر همیشه یک کلاشینکف را با خود حتی در جلسات رسمی حمل میکرد. او در مراسم فارغالتحصیلی یک مدرسه دینی در پکتیا از علما خواست تا در مدارس علاوه بر آموزشهای دینی «افکار جهادی و نظامی» هم آموزش داده شود. نبود نیروی حرفهای امنیتی برای حفاظت مقاماتانس حقانی، برادر زاده، خلیلالرحمن حقانی گفت که عمو/کاکای ۵۸ سالهاش پس از خروج از مسجد در صحن وزارتامور مهاجرین هدف گرفت.
|
14.12.2024 دآزادی رادیو د افغان ښځو او نجونو د ملاتړ لپاره پرون جمعه (د لیندۍ ۲۳مه) د اسپانیا په پلازمېنه مادرید کې یوه غونډه جوړه شوه. د اسپانیا د بهرنیوچارو وزیر خوزې مانویل البارز په هغه غونډه کې چې پرون په مادرید کې جوړه شوې وه وویل چې د افغان ښځو د بشري حقونو قضیه باید د دوستو هېوادونو په ملاتړ د نړیوالې جزايي محکمې له لارې تعقیب شي. ښاغلي البارز دې یو ورځنۍ غونډې ته په وینا کې وویل چې په افغانستان کې د ښځو پر حقونو تېری، د بشري حقونو سرغړونه ده. هغه هیله څرګنده کړه چې د جرمونو د نړیوالې محکمې له لارې د دې مسئلې تعقیب به د افغان ښځو ژوند ته یوه رڼا راولي: «اسپانیا د جرمونو پر نړیوالې محکمې باور لري او د هغې د بنسټ ایښودونکو له ډلې دی. موږ د بشري حقونو پر اساساتو باور لرو نو ځکه یې موږ تل ملاتړ کړی دی او کوو یې. هیله من یم چې دې محکمې ته د افغان ښځو د قضیې راجع کېدل به د افغان ښځو او نجونو ژوند ته رڼايي راوړي.» د نومبر په ۲۸مه چیلي، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسې، لوګزامبورګ او مکسیکو د افغان ښځو او نجونو د حقونو د نقض قضیه د جرمونو نړیوالې محکمې ته راجع کړه او د لیندۍ په ۱۲مه د دې محکمې مشر څارنوال کریم خان وویل چې ډېرژر به د دې قضیې په تړاو د یوشمېر طالب چارواکو د نیولو حکم ورکړي. په مادرید کې په پروني یوورځني کنفرانس کې ګډونوالو په بېلابېلو کاري کمیټو کې په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت او په کور دننه او بهر د ښځو د یووالي د لارو چارو په اړه بحثونه وکړل. فرح مصطفوي چې د دې غونډې له ګډونوالو څخه وه، بیګا ناوخته له مادرید څخه آزادۍ راډیو ته د دې کنفرانس د اغېزمنتوب په اړه وویل: «د دې غونډې اغېزمنتوب په دې کې دی چې لومړی خو د ښځو له انسجام سره مرسته کوي. موږ اوس مهال ټوټې ټوټې یو. هرڅوک ځان ته یوڅه وايي. ډېری ښځې چې پخوا چارواکې، معترضې ښځې نه مني او فکر کوي چې هغوی تجربه نه لري او یا هغه ښځې چې په افغانستان کې دننه پاتې دي، بهر مېشتې ښځې له ځان جلا بولي خو موږ باید د ښځو د هویت پر محور یو انسجام رامنځ ته کړو. او بله دا چې دا واضحه ده چې باید له طالبانو سره خبرې ونه شي. موږ د البانیا په کنفرانس کې هم په دې اړه اعتراض کړی وو.» له دې مخکې د روان کال په سپټمبر میاشت کې هم د البانیا په پلازمېنه تیرانا کې د افغان ښځو د ملاتړ لپاره یوه غونډه جوړه شوې وه. د مادرید په پرونۍ غونډه کې له بېلابېلو هېوادو څخه د افغان مېرمنو استازو، ځینو بهرنيو ډیپلوماتانو او د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري هم ګډون کړی. هغې له غونډې وروسته پر خپله ایکس پاڼه ولیکل چې په تېرو درې نیمو کلونو کې د افغان ښځو د ملاتړ لپاره ټولې هڅې بې نتیجې وې. مېرمن امیري له افغان ښځو وغوښتل چې د بېلابېلو نظریاتو له لرلو سره سره د یوبل تر څنګ ودرېږي او د یوبل ملاتړ وکړي.
|
14.12.2024 صدای آلمان کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرده است که یک «پل هوایی» برای ارسال کمکهای بشردوستانه به سوریه راه اندازی کرده است تا مواد غذایی و طبی مورد نیاز به این کشور فرستاده شود.
اولین محموله امدادی شامل ۵۰ تن اقلام طبی از انبارهای اتحادیه اروپا در دبی نخست به آدانای ترکیه ارسال شد و از آنجا «در روزهای آینده» به سوریه فرستاده و توزیع میشود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! بر اساس اعلام کمیسیون اتحادیه اروپا، ۴۶ تُن مواد امدادی دیگر نیز از دنمارک با لاری به آدانا منتقل میشوند تا توسط یونیسف و سازمان جهانی صحت در سوریه توزیع شوند. این نخستین کمکهای بشردوستانه اروپایی از زمان سرنگونی بشار اسد، دیکتاتور سابق سوریه است. اورزولا فون دیر لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، اعلام کرد که محمولههای کمکی شامل غذا، ادویه و مواد مورد نیاز برای ساخت پناهگاهها خواهند بود. او افزود که در این رابطه در جلسهای با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، در روز سه شنبه آینده (۱۷ دسمبر ۲۰۲۴) بیشتر بحث میکند. جنگجویان تحت رهبری گروه اسلامگرای هیئت تحریر شام روز یک شنبه دمشق را تصرف کرده و حکومت بشار اسد را سرنگون کردند. اسد خود به روسیه فرار کرد. به این ترتیب دوران حاکمیت چند دههای خانواده اسد که از سال ۱۹۷۱ با به قدرت رسیدن پدر بشار ارشد، حافظ اسد، آغاز شده بود، به پایان رسید.
|
14.12.2024 دامریکا غږ د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن له خپل ترکي سیال سره له کتنې وروسته د جمعې په ورځ، دسمبر ۱۳ (لیندۍ ۲۳مه) وویل، امریکا او ترکیه د سوریې د راتلونکي حکومت په اړه یو شان نظر لري.
بلینکن د ترکیې د بهرنیو چارو له وزیر هاکان فیدان سره په یو ګډ خبري کنفرانس کې وویل، چې دواړه هېوادونه په سوریه کې د یو موقت حکومت غوښتونکي دي چې ټول شموله او غیر فرقه یي وي، داسې حکومت چې د اقلیتونو او ښځو د حقونو ساتنه وکړي، داسې حکومت چې د دولتي بنسټونو ساتنه وکړي او خلکو ته خدمات وړاندې کړي."
بلینکن وویل، چې دواړه هیوادونه د سوریې له موقت حکومت څخه غواړي چې د سوریې د پخواني ولسمشر بشارالاسد د رژیم څخه پاتې هر ډول کیمیاوي وسلې ومومي او په سمه توګه له منځه یوسي.
بلینکن زیاته کړه، چې متحده ایالات نه غواړي چې سوریه د ګاونډیانو لپاره ګواښ وي او د موقت مشرتابه څخه غواړي چې د افراطي ډلو سره هر ډول ایتلاف رد کړي.
بلینکن او فیدان دواړو د اسلامي دولت ترهګرې ډلې (داعش) د ځپلو لپاره د هڅو پر دوام هم ټینګار وکړ.
بلینکن وویل: "زموږ هیوادونو په تیرو کلونو کې ددې ډاډ د ترلاسه کولو چې د (داعش) ارضي خلافت له منځه ولاړ شي،ګډ کار کړی او موږ به دې کار ته دوام ورکړو ترڅو د دې ګواښ د بیا راپورته کیدو مخه ونیول شي."
د ملګرو ملتونو له خوا د تروریستي سازمان په لیست کې د شاملې ډلې "هیت التحریر الشام" په ګډون د بشارالاسد د رژیم څو مخالفو ډلو د نوامبر په ۲۷ نیټه د اسد د رژیم پر ضد خپل تر ټولو ستر بریدونه پیل کړل.
دغو مخالفو ډلو له یوې اونۍ څخه په کمه موده کې د پام وړ لاسته راوړنې تر لاسه کړې او په پایله کې یې، په سیمه ییز وخت د یکشنبې په سهار، دسمبر اتمه ددغه هېواد پلازمېنه دمشق ونیو. د راپورونو له مخې بشارالاسد او کورنۍ یې مخکې له دې چې مخالف وسله والې ډلې دمشق ته ورسیږي، روسیې ته وتښتیدل.
تر دې مخکې بیلنکن د پنجشنبې په ورځ د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان سره وکتل. د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت ویاند متیو میلر ددغې کتنې په اړه وویل، چې بلینکن او اردوغان "د متحده ایالاتو او ترکیې د سیمه ایزې همکارۍ او د سوریې په رهبرۍ سره یو حساب ورکونکي او ټول شموله حکومت ته د سیاسي لیږد په هکله زموږ په ګډو ګټو" خبرې وکړې.
بلینکن د پنجشنبې په ورځ د اردن له پاچا 'عبدالله دوهم' او د صدراعظم د مرستیال، ایمن صفادي سره هم وکتل.
هغه په اردن کې خبریالانو ته وویل چې دواړه خواوې "د سوریې د خلکو د ملاتړ لپاره چې د بشار الاسد له ظالمانه دیکتاتورۍ څخه آزاد شوي دي د سیمه ایزو هڅو د همغږۍ لپاره کار کوي."
په دغه سیمه ایز سفر کې بلینکن له خپل ترکي سیال سره له کتنې وروسته، د جمعې په ورځ عراق ته سفر وکړ او د عراق له صدراعظم محمد شیاع السوداني سره یې وکتل.
|
14.12.2024 صدای امریکا واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد از حضور و فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این گروهها با حمایت مالی کشورهای خارجی، از شبکههای اجتماعی برای جذب جنگجویان جدید در این کشور استفاده میکنند. تاس، خبرگزاری روسیه روز جمعه ۱۳ دسمبر (۲۳ قوس) به نقل از نبنزیا گزارش داد که به گفتۀ او، برخی از گروههای تروریستی حضور خود را در افغانستان تقویت کرده اند. سفیر روسیه در ملل متحد در نشست این سازمان که دربارۀ افغانستان برگزار شده بود، همچنان گفت: "جنگجویان در حال گسترش نفوذ خود (در افغانستان) هستند، حملات تازۀ تروریستی را انجام داده اند که قربانیان آن، بیشتر زنان و کودکان به شمول نمایندگان اقلیتهای مذهبی و قومی بوده اند." به گفتۀ نبنزیا، این گروههای تروریستی تلاشهای خود را به هدف بیثبات ساختن افغانستان و منطقه ادامه دادهاند. افزون بر سفیر روسیه در ملل متحد، نمایندگان برخی از کشورهای دیگر منطقه نیز از فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کردند. نمایندۀ پاکستان در این نشست "وضعیت حقوق بشر، تروریزم، همه شمولیت سیاسی، اقتصاد شکنند و فقر" را به عنوان مشکلات عمدۀ افغانستان برجسته کرد، اما از تهدید تروریستی برخاسته از افغانستان، ابراز نگرانی جدی کرد. او گفت که با وصف مبارزۀ طالبان بر ضد شاخۀ خراسان داعش، این گروه به تهدید القاعده که به گفتۀ وی ۶۰۰۰ جنگجو در افغانستان دارد، تحریک طالبان پاکستان و دیگر گروهها رسیدگی نکرده است. همچنان امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در ملل متحد با اشاره به کشته شدن یک عضو کابینۀ طالبان در حملۀ انتحاری داعش در کابل، وضعیت امنیتی افغانستان را نگرانکننده توصیف کرد و شاخۀ خراسان داعش را "تهدید جدی" برای منطقه خواند. خلیل الرحمان حقانی، وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان حکومت طالبان، روز چهارشنبه در یک حملۀ انتحاری در محوطۀ این وزارت کشته شد. گروه داعش مسوولیت این حمله را به دوش گرفت. طالبان همواره ادعا کرده اند که به هیچ گروه اجازه نمیدهد که از خاک افغانستان، تهدیدها را متوجه کشورهای منطقه و جهان کنند. حکومت طالبان همواره اتهامهای پاکستان مبنی بر حضور جنگجویان تحریک طالبان پاکستان در افغانستان را "بیاساس" خوانده و گفته اند که پاکستان بار ناکامی مسوولیت امنیتی خود را نباید به دوش افغانستان بیاندازد. سفیر روسیه در ملل متحد در حالی از حضور و فعالیت گروههای تروریستی به شمول داعش در زیر حاکمیت طالبان در افغانستان ابراز نگرانی کرده است که به تازگی اعضای دوما (پارلمان روسیه) طرحی را تصویب کردند که زمینه را برای حذف نام طالبان از فهرست سازمانهای تروریستی آن کشور هموار میکند. بر اساس گزارشها، پس از تصویب پارلمان روسیه، این طرح به نهادهای قضایی آن کشور فرستاده خواهد شد و در صورت تایید آن توسط محاکم روسیه، نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی در این کشور به گونۀ موقت حذف خواهد شد. روسیه از سال ۲۰۰۳ به اینسو، طالبان را منحیث یک گروه تروریستی میشناسد. اما از سالها به این طرف، روابط خود را با این گروه تقویت کرده است.
|
13.12.2024 بی بی سی د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن تر څو میاشتو ځنډ او بله میاشت د خپل ماموریت له پای ته رسېدو مخکې، په وروستي ځل د استازو جرګې د بهرنیو چارو کمېټې ته په افغانستان کې د امریکا د پوځي ماموریت او له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د ايستلو د پرېکړې په اړه توضیحات ورکړل. د هغه د خبرو له پیل سره سم د کمېټې ځینو غړو لخوا پرې لفظي بریدونه وشول. د استازو جرګې ځیني غړي د کابل په هوايي ډګر کې د امریکايي ځواکونو د وتلو په وروستیو ورځو کې په ځانمرګي برید کې د ۱۳ امریکايي پوځیانو د وژل کېدو له امله په غوسه وو. د استازو جرګه کې د حکومت مخالف جمهوريپال یا ریپلیکن ګوند غړي په هغه بڼه چې امریکايي ځواکونه له افغانستانه وایستل شول، د جوبایډن د ولسمشرۍ په تاریخ کې توره پاڼه بولي. د ښاغلي بلېنکن په وینا، ولسمشر بایډن دوه غوراوي لرل: یو یې افغانستان کې د جګړې د پراخول و او بل یې د جګړې پای ته رسول. ښاغلي بلېنکن د جګړې د پای ته رسولو پرېکړه سمه وبلله او ویې ویل هغه وړاندوېینه ناسمه وخته چې ویل یې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو تر وتلو وروسته به دغه هېواد بیا د ترهګرو په مرکز بدل شي. "زه پوخ باور لرم چې له افغانستانه د وتلو په اړه د ولسمشر پرېکړه سمه وه. امریکايي ځواکونه نور په افغانستان کې نه جنګېږي او نه مړه کېږي. امریکایان خوندي او لا ډېر په امنیت کې دي. په حقیقت کې ډېری وړاندوېینې ناسمې وختې، موږ ته ویل شوي وو، چې افغانستان به بیا د ترهګرو لپاره په خوندي ځای بدل شي او موږ به د افغانستان له حالاتو په څنګ پاتې شو، خو په حقیقت کې القاعده ډله چې پر امریکا کې یې د سپټمبر د یوولسمې نېټې بریدونه وکړل بیا په افغانستان کې نه ده منسجمه شوې." ښاغلي بلېنکن زیاته کړه، د روسیې په ګډون د دوی سیالان به خوښ شوي وای که امریکا د خپلو پوځیانو شمېر په افغانستان کې دوه برابره ډېر کړی و او شل کاله نور هم په افغانستان کې پاتې شوي وای. هغه وویل دا اټکل نه کېده چې کابل به په دومره چټکۍ سره د طالبانو لاس ته ولوېږي.
|
13.12.2024 بی بی سی یکشنبه این هفته مراسم فراغت طلاب مذهبی در مدرسهای در غرب کابل شاهد صحنه تقابل دو وزیر کلیدی کابینه حکومت طالبان بود که ریشه در اختلافات عمیقتر درونجناحی دارد. سراجالدین حقانی، وزیر داخله حکومت طالبان معروف به «رهبر شبکه حقانی» در این نشست بلافاصله پس از صحبتهای ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی حکومت طالبان، که از افراد نزدیک به هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان است، به صورت غیرمستقیم از «تنگنظری و ضعف» در رهبری طالبان انتقاد کرد. بیبیسی دریافته است که آقای حقانی چند روز بعد از بازگشت از یک «نشست ناموفق» با رهبر طالبان در قندهار در این مراسم شرکت و سخنرانی کرد. ندا محمد ندیم در صحبتهایش پیش از سخنرانی آقای حقانی، با حرفهای رکیک به منتقدان طالبان تاخت و آنها را «دشمنان خدا، دشمنان نظام اسلامی، غلامان کفار، مرتد و کافر» خواند و به گفته او این «ملاها و علمای کرام است که میتواند با این افراد مقابله کند.» سراجالدین حقانی در حالیکه وزیر تحصیلات عالی طالبان هنوز در این نشست حضور داشت، در صحبتهایش گفت: «برای ما مناسب نیست که در برابر مردم از کلمات تند استفاده کنیم، آنان را فاسد بخوانیم و طردشان کنیم. بلکه بر عکس، به عنوان یک نظام اسلامی مسئولیت داریم که مفسدان را به مسیر اصلاح دعوت کنیم. اما اگر خدای نکرده مردم به سوی فساد و کفر نزدیک شوند، دلیل اصلی آن تنگنظری و ضعف ما خواهد بود».
|
13.12.2024 دآزادی رادیو یوه ایراني چارواکي ویلي چې له افغانستان سره په ختیځه پوله کې د ۳۵ کیلومټره دیوال جوړولو چارې بشپړې شوي دي. ایران خپلې خاورې ته د افغان کډوالو د غیرقانوني ورتګ د مخنیوي لپاره له افغانستان سره په خپله ختیځه پوله کې د ۳۵ کیلومټره دیوال د جوړولو چارې بشپړې کړي دي. د ایران د راډیو تلویزیون خبري اژانس د ایران په جنوب ختیځه سیمه کې د ځمکنیو ځواکونو د قرارګاه د قوماندان امیر غلامعلیان له قوله ویلي چې د ایران د جنوب ختیځې پولې له بندېدو وروسته د افغانانو تګ راتګ پنځوس سلنه کم شوی دی. دغه ایراني چارواکي ویلي چې جوړ شوی دیوال یوازې فزیکې مانع نه بلکې په پرمختللۍ ټکنالوجۍ سمبال دیوال دی چې د پولې په اوږدو کې د خوندي تګ راتګ لپاره ټول تدابیر په کې پام کې نیول شوي دي. د راپورونو له مخې د پولو په اوږدو کې د دیوال د جوړولو چارې د رضوي خراسان، جنوبي خراسان او سیستان و بلو چستان په سیمو کې دوام لري چې تر راتلونکو ۳ کلونو به یې چارې بشړې شي. ایران وايي د دغه اقدام موخه د امنیت ټینګښت او د انسان او وسلو د قاچاق مخنیوی دی، خو سیاسي او امنیتي کارپوهان وايي د ورته دیوالونو جوړول د حل لار نه ده. امنیتي کارپوه احمد خان اندړ په دې اړه ازادي راډیو ته وویل : «د دیوال جوړول هېڅکله د قاچاق او ترهګرو مخه نه شي نیولای ځکه چې ترهګري یوه نړیواله پدیده ده چې ریښې یې په سیمه او نورو هېوادونو کې دي باید په دې برخه کې بله لار پیدا کړي دا یوه پلمه ده چې ایران یې په وروستیو کې کوي.» د تېر جمهوري نظام پرمهال په ایران کې د افغانستان سفیرعبدالغفور لیوال وايي چې د جمهوریت پرمهال له ایران سره داسې هوکړه شوې وه چې که افغان کډوال له قانوني او یا غیر قانوني لارو ورغلي وي د اوسېدو اسناد به ورکوي خو وايي د جمهوریت له نسکورېدو وروسته دا پروسه له منځه ولاړه. «د کډوالو وروستیو او تازه څپو ته په کتو که چیرته دوی ته د اوسېدو اسناد ورنه کړل شي فکر کوم چې د دیوالونو په جوړلو به یې کنټرول او مدیرت ونه شي، ښه به دا وي چې په دې برخه کې یوه هوکړه وشي او یا دا چې پخوانۍ هوکړه بیا پلي شي.» افغانستان او ایران په ټوله کې څه باندې ۹۰۰ کیلومټره ګډه پوله لري. ایران چارواکو د سږکال په ثور میاشت کې له افغانستان سره پرخپله ګډه پوله د دیوال جوړولو او د پولې د بندېدو خبر ورکړی و. د ایران د کورنیو چارو وزارت د امنیتي چارو مرستیال مجید میر احمد د ۱۴۰۳ کال په لومړیو کې ویلي چې ایراني ځواکونو د پولو د بندولو لپاره تر راتلونکو پنځو کلونو درې میلیارده ډالر په پام کې نیولي دي.
|
13.12.2024 صدای آلمان گروه داعش مسئولیت حمله انتحاری به خلیلالرحمان حقانی، وزیر مهاجرین و عودتکنندگان اداره طالبان را به عهده گرفته است. طالبان تدابیر شدید امنیتی برای مراسم تدفین او روی دست گرفته اند.
سازمان اطلاعات «سایت» که بر فعالیت جهادگرایان نظارت دارد، گفته است که گروه «دولت اسلامی» یا داعش مسئولیت این انفجار را به عهده گرفتهو با نشر بیانیهای گفته است که یک مهاجم انتحاری واسکت مملو از مواد انفجاری خود را در داخل وزارت مهاجرین و عودتکنندگان طالبان منفجر کرده است. خبرگزاری اعماق که دستگاه تبلیغاتی داعش است، نیز بیانیهای را نشر کرده و گفته است که یکی از جنگجویان این گروه این بمبگذاری را انجام داده است. براساس این بیانیه، مهاجم انتحاری انتظار کشیده بود تا حقانی از دفترش بیرون شود و سپس مواد انفجاری خود را انفجار داد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! خلیلالرحمان حقانی وزیر مهاجرین و عودتکنندگان طالبان بعد از ظهر روز چهارشنبه در نتیجه یک حمله انتحاری در داخل این وزارت در کابل کشته شد. هرچند گزارشها حاکی است که تعدادی دیگر نیز در این انفجار کشته شده اند، اما طالبان تا حالا آمار ارائه نکرده و تنها گفته اند که حقانی با شماری از همکارانش کشته شده اند.
|
13.12.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د امربالمعروف نهی عن المنکر او د شکایتونو د اوریدلو وزارت د پنجشنبې په ورځ ډسمبر ۱۲ (لیندۍ ۲۲مه) اعلان وکړ، چې د کابل په رسنیو کې د موسیقۍ خپرول منع شوي دي.
د ایکس په ټولنیزه شبکه کې دغه وزارت ته په منسوبه پاڼه کې لیکل شوي چې "د پلازمینې کابل ښاري ریاست محتسبینو د یو شمېر چاپي او غږیزو رسنیو له مسؤلینو سره په اصلاحي لیدنو کې له هغوی وغوښتل چې د موسیقۍ له غږولو او داسې څه له خپرولو ډډه وکړي، چې له اسلامي احکامو او افغاني کتلور سره په ټکر کې وي."
د بې پولې خبریالانو سازمان په کلني راپور کې، چې د پنجشنبې په ورځ دسمبر ۱۲ (لیندۍ ۲۲) د رسنیو د ازادۍ له مخې افغانستان د نړۍ د ۱۸۰ هېوادونو او سیمو په منځ کې ۱۷۸ مقام خپل کړی دی.
د بې سرحده خبریالانو سازمان ویلي، چې طالبانو د مطبوعاتو د ازادۍ او د خبریالانو په ځانګړې توګه د ښځینه خبریالانو د خوندیتوب "د مرګ زنګ" غږ اوچت کړی دی.
د افغانستان د موسیقۍ ملي انستیتیوت د سه شنبې په ورځ دسمبر ۱۰ (لیندۍ ۲۰مه) د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت د یوې اعلامیې په ترڅ کې د طالبانو "فرهنګي ضد" سیاستونه او د افغانستان د خلکو له کلتوري او موسیقۍ حقونو څخه پراخه سرغړونې سختې وغندلې او وویل چې "هیڅ ځواک نشي کولی د نوښتګرۍ، هنر او کلتور رڼا خاموشه کړي."
په دې اعلامیه کې راغلي: "موسیقي د یوې نړیوالې ژبې او د انسان د بیان د یوې پیاوړې وسیلې په توګه، د هر ملت د هویت او کلتوري حقونو نه بېلېدونکې برخه ده، طالبانو د موسیقۍ په بندولو او د افغانستان د بډایه کلتور په ځپلو سره نه یوازې د بشري حقونه بلکې د هیوادوالو ټولیز روح او هویت هم په نښه کړی."
تر دې مخکې طالبانو په یو شمېر ولایتونو کې په تلویزونونو کې د ژوندیو ژویو د انځورونو پر خپرېدو بندیز لګولی و او ځینې رسنۍ یې چې ددې امر څخه یې سرغړونې کړې وې تړبیخ کړې وې.
د طالبانو مشر د روان کال د اسد په میاشت کې د امربالمعروف نهی عن المنکر قانون تصویب کړ، چې په هغه کې پر رسنیو هم محدودیتونه لګول شوي او طالب چارواکو ته امر شوی، چې د هغو موادو له خپرولو ډډه وکړي، چې د ژوندیو ژویو او انسانانو عکسونه په کې لري.
بیا، د طالبانو د امربالمعروف نهی عن المنکر وزارت د اکتوبر په ۱۴ (تلې ۲۳مه) ژمنه وکړه چې یو قانون به پلي کړي چې رسنۍ د ژوندیو انسانانو او ژویو د عکسونو له خپرولو منع کړي، که څه هم چې ددې وزارت د مقاماتو په وینا دغه قانون به په تدریجي ډول پلی شي.
طالبانو په ۲۰۲۱ کې په افغانستان کې د بیا واکمن کیدو وروسته پر رسنیو ډېر محدودیتونه لګولي او د دغې ډلې د لومړۍ واکمنۍ په څېر وضعیت د بدلون په حال کې دی. طالبانو د ۱۹۹۶ او ۲۰۰۱ کلونو ترمنځ د خپلې لومړۍ واکمنۍ پر مهال په ټلویزیوني خپرونو او فلمونو بشپړ بندیز لګولی و.
کله چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۱۵مه په افغانستان کې طالبان بیا واک ته ورسېدل، په دغه هېواد کې شاوخوا ۸۴۰۰ رسنۍ فعالې وې، خو د بې سرحده خبریالانو د راپور له مخې، د طالبانو د درې کلنې واکمنۍ پر مهال په افغانستان کې شاوخوا ۳۰۰۰ رسنیو فعالیت بندې کړې.
|
13.12.2024 صدای امریکا جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، در"بزرگترین فرمان عفو در یک روز " در تاریخ معاصر ایالات متحده، مجازات ۳۹ مجرم را به کلی بخشیده و مجازات حدود ۱۵۰۰ نفری را تخفیف داد که در زمان همهگیری کووید۱۹ از زندان رها شده اما در حبس منزل به سر میبردند. بایدن که ۴۰ روز دیگر از تصدی ریاست جمهوری وی باقیمانده است، روز پنجشنبه ۱۲ دسمبر (۲۲ قوس) گفت که در هفتههای آینده گامهای بیشتری در این زمینه برداشته و درخواستهای بیشتر عفو را مرور خواهد کرد. پیش از صدور این فرمان، بایدن در فرمانی پسرش، هنتر بایدن، را در پیوند به اتهامات مرتبط به ملکیت اسلحه و ارتکاب جرایم مالیاتی، از پیگرد معاف کرد، اقدامی که با واکنش شماری از سیاستمداران امریکایی به شمول دونالد ترمپ، رییس جمهور منتخب امریکا، روبرو شد. مقامهای قصر سفید گفته اند که کسانیکه روز پنجشنبه از سوی بایدن معاف شدند، مرتکب جرایم خشونتبار نشده بودند. بایدن پیش از این نیز فرمان کاهش مجازات ۱۲۲ نفر و فرمان عفو ۲۱ زندانی را صادر کرده بود. بایدن در زمان کارزار انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده وعدۀ ختم مجازات اعدام را در امریکا داده بود، اما هرگز چنین نکرد، هرچند مریک گارلند، وزیر عدلیۀ حکومت وی تطبیق مجازات اعدام را در سطح فدرال متوقف کرد و با برگشت ترمپ، انتظار میرود که این روند از سر گرفته شود. بر اساس قانون ایالات متحده، رییس جمهور صلاحیت دارد که مجازات یک مجرم را ببخشد یا مدت حبس و شدت مجازات را کاهش بدهد و مرسوم است که اکثر روسای جمهور در آخرین روزهای ریاست جمهوری شان چنین فرمانهایی را صادر میکنند.
|
12.12.2024 بی بی سی په سوریې کې یاغي وسله والو د مخکیني ولسمشر بشار الاسد د پلار حافظ الاسد مقبرې ته اور ورته کړی دی. په هغه ویډیويي کلیپ کې چې بي بي سي تائید کړې، وسله وال کسان لیدل کېږي، چې د سوځېدلې مقبرې په شاوخوا کې ګرځي او شعارونه ورکوي. دا مقبره د شمال لوېدیځې سوریې لتاکیا په ساحلي سیمه القدراحه سیمه کې وه. د هیئت التحریر الشام په مشرتابه د یاغیانو ډلو له پراخو بریدونو وروسته د اسد حکومت ونړاوه، چې پایله کې یې د دې کورنۍ ۵۴ کلنه واکمني ختمه شوه. بشار الاسد روسیې ته وتښېد او هلته یې له کورنۍ سره یو ځای پناه ترلاسه کړه. د بشار الاسد حکومت له نړېدو وروسته د سوریې په لر او بر کې خلکو د بشار او د ده د پلارحافظ الاسد مجسمې ونړولې. بل لور د رویټرز خبري اژانس په رپوټ کې د یاغیانو مشر ابو محمد الجولاني له قوله ویل شوي، چې د بشار الاسد حکومت امنیتي ځواکونه منحل کوي. له دې مخکې د نوموړي هئیت تحریر الشام ډلې نظامي قوماندې ویلي و، سرتېرو ته عمومي عفوه اعلانوي. الجولاني په هغه اعلامیه کې چې رویټرز خبري اژانس ته یې سپارلې ویلي دي، ''د مخکیني رژیم امنیتي ځواکونه منحل کوي او بدنام زندان به وتړي.'' په دې اعلامیه کې ویل شوي، چې په پام کې ده، اوسنی انتقالي حکومت به د ۲۰۲۵ کال تر مارچ میاشتې پورې (راتلونکې څلور میاشتې) فعالیت وکړي.
|
12.12.2024 بی بی سی گزارش تازه پارلمان بریتانیا از حضور نظامی ۲۰ ساله در افغانستان نشان میدهد که در این مدت ۴۵۷ سرباز بریتانیایی جان خود را از دست دادند و نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار هزینه برای این کشور دربرداشت. در این گزارش آمده است که ۴۰۵ سرباز بریتانیا تنها در درگیریهای مسلحانه کشته شدند. بیشترین تلفات در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ میلادی بود که هر سال بیش از ۱۰۰ سرباز بریتانیا در ولایت هلمند در جنوب افغانستان کشته شدند. علاوه بر این گفته میشود که ۶۱۶ سرباز بریتانیا جراحات جدی برداشتند و در دوران عملیات بریتانیا در افغانستان ۷۸۰۷ سرباز در مراکز درمانی صحرایی این کشور در افغانستان بستری شدند. همچنین برای درمان ۷۴۷۷ سرباز عملیات هوایی انجام شد. هزینه حضور نظامی بریتانیا در افغانستان منبع تصویر،Getty Images بنابر گزارش تازه پارلمان بریتانیا، همچنین حضور نظامی این کشور در افغانستان نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار هزینه شد که ارزش آن با قیمتهای سال جاری و آینده، حدود ۴۰ میلیارد دلار محاسبه میشود. هزینه حضور نظامی بریتانیا در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ حدود ۵۱۰ میلیون تا ۶۱۰ میلیون دلار بود که بعدا به حدود ۱۳۰ میلیون دلار کاهش یافت، ولی با حضور نیروهای بریتانیایی در هلمند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ میلادی سالانه به طور متوسط به حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسید که بیشترین مقدار آن بیش از ۷ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار در سال بود.
|
12.12.2024 دآزادی رادیو بیا پوښته وشوه چې یوې خواته مو له طالبانو سره روغه کوله، بل پلو مو افغان ځواکونو ته ویل چې مقاومت وکړئ، دا تضاد نه و؟ بلینیکن وویل چې هو همداسې و.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلینکین د استازیو جرګې د بهرنیو اړیکو کمیټې ته وویل، د روسیې په ګډون به د متحد ایالتونو مخالفین خوشاله شوي وای که چیرته امریکایي ځواکونه د شلو نورو کلونو لپاره په افغانستان کې پاتې شوي وای. د استازیو جرګې د بهرنیو اړیکو د کمیټې مشر مایکل مک کال د دې غونډې پرمهال د کابل په هوایي ډګر کې د دوه زره یو ویشتم کال د اګست په میاشت کې د چاودنې پرمهال د دیارلس امریکایي سرتیرو د وژلو او د هغو زرګونو افغانانو د غیر منظم ایستلو لپاره چې له امریکایي ځواکونو سره یې کار کاوه د ولسشمر بایډن اداره تورنه کړه، ده ښاغلی بلینکین مخاطب کړ او ویې ویل: " تاسو د سقوط په برخه کې د خپل پروسونل خبرداری له پامه غورځولی و ". د دې په ځواب کې بلینکین وویل، هر امریکایی چې غوښتل یې له افغانستانه ووځي هغه ته فرصت برابر شو او په زرګونو افغانان د نړۍ په بیلابیلو سیمو کې ځای پرځای شول همداراز واشنګتن اوس هم د پاتې افغانانو د ځای پرځای کولو لپاره ژمن دی. ښاغلي بلینکین بیا د دوحې د تړون په اړه غونډې ته وضاحت ورکړ او ویې ویل، "د افغانانو ترمنځ خبرې، د دې خبرو په ترڅ کې اوربند او د افغانستان د راتلونکې لپاره د لارې نقشه او د تړون پر مهال موږ دا ژمنه وکړه چې له افغانستانه د مې په یو دیرشمه نیټه ووځو او د طالبانو پنځه زره زندانیان به خوشي کیږي ". د استازیو جرګې یوه غړي تر دې خبرو وروسته وویل، "د دې پنځه زره کسانو په منځ کې ترهګر وو، جګړه مار وو او هغه کسان وو چې بیرته د جګړې ډګر ته ستنیدل چې د افغان حکومت پرضد جګړه وکړي د هغه حکومت پرضد چې موږ یې ملاتړ کاوه ". بلینکین یې په ځواب کې وویل چې هو همداسې و، خو کله چې بیا له بلینکین څخه پوښتنه وشوه چې د سولې په خبرو کې د افغان حکومت استازي وو؟
بلینکین ځواب ورکړ چې نه وو. د استازیو جرګې یوه غړي په لږ لوړ غږ وویل چې ولې د هغه حکومت استازي په دې خبرو کې نه وو چې موږ یې ملاتړ کاوه؟ د امریکا د بهرنیو چارو وزیر د دې سوال په ځواب کې وویل: "دې سوال ته ځواب نه شم ورکولی، هغه وخت زه هلته نه وم ". له ښاغلي بلینکین څخه بیرته دا پوښتنه وشوه چې د افغان حکومت راتلونکې مو له خطر سره نه وه مخامخ کړې؟ ده دا خبره تایید کړه او د امریکا د مرکزي قومانداني« سنټکام» د پخواني قوماندان جنرال فرانک مککنزي تیرو خبرو ته یې اشاره وکړه او ویې ویل: "همداسې ده، جنرال مککنزي دې ټکي ته په خپله استعماعیه غونډه کې اشاره کړې وه چې د دوحې تړون د اعتماد جوړونې په برخه کې یو ناورین رامنځته کړ، همداراز د افغان حکومت د راتلونکې په اړه او تر یوه بریده د افغان امنیتي ځواکونو د خوندیتوب لپاره ". د دوحې تړون د دوه زره شلم کال د فبروري په نهه ویشتمه د امریکا په استازیتوب زلمي خلیلزاد او د طالبانو په استازیتوب ملا عبدالغني بردار لاسلیک کړ. ښاغلي خلیلزاد اوس ویلي دي چې د ټرمپ له انتخابیدو سره د دوحې تړون د ټولو عناصرو عملي کیدو ته فرصت برابر شوی دی. ټاکل شوې ده چې ډانالډ ټرمپ د جنوري په شلمه د امریکا د ولسمشر په توګه لوړه وکړي، ده د انتخاباتي کمپاین پرمهال ویلي و چې له هغو جګپوړیو مسوولینو به وغواړي چې استعفی وکړي چې له افغانستانه یې د امریکایي ځواکونو د وتلو مسوولیت درلود. ډیموکراتان ټینګار کوي چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو مسوولیت تر ډيره د ټرمپ د ولسمشرۍ د لومړۍ دورې په غاړه دی چې له طالبانو سره یې د سولې تړون وکړ.
|
12.12.2024 صدای آلمان اداره طالبان کشته شدن وزیر امور مهاجرین خود خلیلالرحمان حقانی در انفجاری در کابل را تائید کرد. هنوز هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفته است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی اصلی اداره طالبان روز چهارشنبه با نشر اعلامیهای گفت که خلیلالرحمان حقانی وزیر امور مهاجرین و عودتکنندگان اداره این گروه در یک حمله «ناجوانمردانه» کشته شده است. مجاهد بدون این که در مورد دیگر تلفات این انفجار معلومات ارائه کند، کشته شدن این مقام اداره طالبان را یک «ضایعه بزرگ» خوانده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! قبل از او یک منبع در وزارت داخله اداره طالبان به دویچه وله گفت که خلیلالرحمان حقانی روز چهارشنبه در نتیجه یک انفجار انتحاری در مقر این وزارت کشته شده است. منابع و برخی رسانههای داخلی گفته اند که در این انفجار چند تن دیگر از جمله سه محافظ خلیلالرحمان حقانی نیز کشته شده اند. هنوز مسئولیت این حمله را هیچ گروهی به عهده نگرفته است. سخنگوی طالبان در اعلامیه خود بدون این که از گروه مشخصی نام ببرد، گفته است که حقانی توسط «همان خوارجی که خود را مسلمان مینامند و دیگر مسلمانان را تکفیر میکنند» کشته شده است. حمله انتحاری یکی از تاکتیکهای اصلی طالبان در جنگ علیه نیروهای بینالمللی و حکومت سابق افغانستان بود. در گذشته گروه داعش نیز از چنین تاکتیکی از جمله علیه مقامهای اداره طالبان استفاده کرده است. ذبیحالله مجاهد به این نکته نیز اشاره کرده است که «دشمنان اسلام برای سر وی پنج میلیون دالر جایزه تعیین کرده بودند»، که ظاهراَ اشارهاش به جایزهای است که ایالات متحده امریکا برای او تعیین کرده بود.
|
12.12.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د کډوالو او ستنیدونکو چارو وزارت سرپرست خلیل الرحمان حقاني د چهارشنبې په ورځ دسمبر ۱۱ (لیندۍ ۲۱) په وزارت کې دننه په یو ترهګریز برید ووژل شو.
د طالبانو د حکومت د ویاند دفتر د یوې اعلامیې په خپرولو سره وویل چې حقاني د چهارشنبې په ورځ له غرمې وروسته د "خوارجو په یوه ناځوانمردانه برید کې" وژل شوی دی.
طالبان په عمومي توګه د خوارجو اصطلاح د اسلامي دولت (داعش) ډلې ته کاروي. پداسې حال کې چې د داعش ډلې تر اوسه ددې پیښې مسولیت ندی منلی، د افغانستان د چارو څارونکي، شنونکي او پخواني دولتي مقامات د خلیل الرحمان حقاني په وژنه ډول ډول نظرونه لري.
د چارو یو شمیر شنونکي پدې باور دي چې ښایي دا وژنه به د حقاني شبکې او په کندهار کې د طالبانو د مشرتابه ترمنځ اختلاف لاهم ژور کړي. د امنیتي او سیاسي چاررو شنونکي د حقاني شبکې د بل غړي د طالبانو د کورنیو چارو سرپرست وزیر جلال الدین حقاني وروستیو څرګندونو ته اشاره کوي چې، د دسمبر په اتمه ( لیندۍ ۱۸مه) یې په غیرمستقیم ډول د خپل حکومت پر ځینو کړنو نیوکه وکړه.
هغه د کابل ولایت د ارغندې په سیمه کې د یوې دیني مدرسې د فراغت غونډې ته په وینا کې وویل چې، حکومت باید داسې کارونه ونه کړي چې د خلکو د نارضایتۍ سبب شي: "داسې فکر به نه کوئ چې، نن څخه وروسته زه واکمن یم، که مې خبره څوک مني و دې مني، که نه هیڅ اسمان نه پرې ړنګېږي. نه، ته خدای ته مسئول یې. الله (ج) له تانه پوښتنه کوي."
په ظاهره د ښاغلي حقاني اشاره د طالبانو مشرتابه ته وه. کارپوهان د هغه او یو شمیر نورو طالب مقاماتنو څرګندونې د دې ډلې ترمنځ د ژور اختلاف ښکارندوی ګڼي، خو ځنې بیا دا اختلاف سطحي بولي.
د افغانستان د پخواني حکومت د کورنیو چارو وزارت مرستیال میرزا محمد یارمند، د امریکاغږ ته وویل چې «د حقاني شبکه په کندهار کې د طالبانو له مشرتابه سره په ډیرو برخو کې د نظر اختلاف لري او د خلیلالرحمان حقاني وژنې د حقاني شبکې او د طالبانو د مشر ملا هبتالله، د اړخ ترمنځ ژور اختلاف ایجاد کړی.»
د طالبانو مشر ملا هبت الله اخندزاده په دې وروستیو وختونو کې هغه ته په منسوبو غږیزو ټیپونو کې د طالبانو مشران یووالي او پیوستون ته رابللي دي او د نفاق او اختلاف د پایلو په هکله یې خبرداری ورکړی دی.
د سیاسي چارو یو افغان شنونکی سنګر پیکار د ایکس په شبکه لیکلي چې: "د خلیل الرحمن حقاني وژنه د طالبانو په درې کلنه واکمنۍ کې یو مهم بدلون دی" چې د ده په باور "د افغانستان پر امنیت، سیاست او راتلونکې باندې به ټکان ورکوونکی اغیز ولري."
خو آزاد خبریال سمیع یوسفزی چې د طالبانو د ډلې په اړه ژور معلومات لري وایي، «د طالبانو ترمینځ د نظر اختلافات شته، خو دغه اختلافات سطحي دي اقلآ د اوس لپاره دا اختلافات دی حد ته ندي رسیدلې چې طالب مشران یو بل خلاف د قتل دسیسي جوړی کړي.»
سمیع یوسفزي همداشان لیکلي چې، خلیل حقاني داخله وزیر سراج حقاني ته د ښي لاس حیثیت لرلو او د نموړې مرګ سراج حقاني ډیرو چلنجونو ته تنها پریخودلو: «په ۲۰۲۱ کال حاجې خلیل حقاني د حکومت جوړونۍ په مهال د چنو په وقت حقانیانو ته په حکومت کی ستره ونډه ورکړه او کندهاریان یې مجبور کړل چې د حقانی شبکی اهمیت او قوت ته احترام وکي.»
د طالبانو حکومت په یوه اعلامیه کې د حقاني وژنه "لویه ضایعه" ګڼلې او ویلي یې دي چې "دسیسه جوړونکي" نشي کولای "په دې ډول بزدلانه عمل" د طالبانو د حکومت پر وړاندې خپلو اهدافو ته ورسیږي.
په افغانستان کې امنیت
په تېرو درېیو کلونو کې د طالبانو حکومت تل د امنیت ټینګښت د خپلې سترې لاسته راوړنې په توګه یاد کړی، خو د دې ډلې د وزیر وژل کېدل هغه هم د وزارت دننه او د وسله والو امنیت ساتونکو په شتون کې د امنیتي وضعیت په اړه پوښتنې را ولاړوی.
د پخوانۍ ولسي جرګې غړی خالد پښتون امریکا غږ ته په خبرو کې وویل چې:«د خلیل الرحمان وژنه د طالبانو لپاره ښه خبر ندي...دا برید د طالبانو د هغه ادعا خلاف دی چې وایي په افغانستان کې امنیت دی. همداشان دا ډول پيښې کولی د طالبانو په منځ کې بې اعتمادي رامنځ ته کړي.»
ښاغلي پښتون زیاته کړه، خلیل الرحمان او د هغه کورنۍ په تیرو کلونو کې ددغه ډول حملو ابتکار درلود او اوس خپله دوی ددې ډول بریدونو ښکار کیږي.
د امنیتي چارو شنونکی احمد خان اندړ بیا امریکا غږ ته وویل، «که څه هم په افغانستان کې جګړه ختمه شوي او زوراکي نشته خو په افغانستان کې واک د یوې ډلې سره دی او خلکو ته خپل حقوق نه ورکول کیږي.»
له بلې خوا طالبان چې تل ادعا کوي چې په افغانستان کې د داعش شتون "مبالغه" ده او ددې ډلې په وینا "داعش په افغانستان کې فزیکي حضور نه لري" خو د حقاني د وژنې پړه پر داعش اچوي.
وروسته له هغه چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې د افغانستان واک تر لاسه کړ، دا ددې ډلې تر ټولو لوړپوړی دولتي چارواکی دی چې په داسې یوه پېښه کې وژل کېږي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د عدالت لپاره د انعام پروګرام د ۲۰۱۱ کال په فبرورۍ کې خلیل الرحمن حقاني د نړیوال ترهګر په توګه وپېژند او د هغه پر سر یې تر پنځو میلیونو ډالرو پورې انعام وټاکه. ددې رپوټ په برابرولو کې د امریکاغږ خبریال سمیع جلالزي او احمد سیر ضیا هم مرسته کړې
|
12.12.2024 طلوع نیوز انتونی بلینکن، وزیر خارجۀ ایالات متحده، روز چهارشنبه ۱۱ دسمبر (۲۱ قوس) در کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس امریکا، در مورد خروج نظامیان امریکایی از افغانستان برای آخرین بار گواهی داد. مایکل مککال، رییس این کمیته، در آغار جلسۀ گواهیدهی با اشاره به خروج "پرازهرج و مرج" امریکا از افغانستان گفت: "این رویداد فاجعهبار سرآغاز یک سیاست ناکام خارجی بود که جهان را آتش زد." این جلسه که در آن شماری از بستگان ۱۳ نظامی کشته شده در جریان روند تخلیه از افغانستان نیز حضور داشتند، به دلیل اعتراض و انتقاد شدید برخی شرکت کنندگان از بلینکن، که شماری از آنان عبارات اهانت آمیز را نیز به کار بردند، چندین بار مختل شد. بلینکن در آغاز سخنرانی، رویش را به سمت بازماندگان سربازان کشته شدۀ امریکایی برگرداند و از آنان پوزش خواست. سپس، او از عملکرد حکومت جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده در جریان روند تخلیه نظامی از افغانستان دفاع کرد. وزیر خارجۀ ایالات متحده افزود که خروج ایالات متحده از افغانستان، فرصت را فراهم کرد تا واشنگتن بر چالشهای دیگری چون چین و روسیه تمرکز کند و نیز این انتقاد جمهوریخواهان را رد کرد که گویا خروج "فاجعهبار" از افغانستان بر اعتبار ایالات متحده به عنوان متحد قابل اعتبار در سطح بینالمللی ضربه زد. او گفت که این معامله از قبل و در زمان حکومت رییس جمهور دونالد ترمپ صورت گرفته بود و بدیل عملی دیگر برای آن وجود نداشت. او گفت که اکثر پیامدهای خروج امریکا از افغانستان از معاملهای ناشی شد که میان حکومت ترمپ و طالبان عقد شده بود. بلینکن افزود: "رییس جمهور بایدن باید بین ختم جنگ یا تشدید آن یکی را انتخاب میکرد. اگر او تعهدات سلف خود را دنبال نمیکرد، حملات بر نیروهای ما و متحدان از سر گرفته میشد و یورش طالبان بر شهرهای بزرگ کشور (افغانستان) آغاز میشد." مککال و دیگر قانونگذاران جمهوریخواه، بلینکن و حکومت بایدن را در خصوص خروج از افغانستان "ناآماده" و "بیکاره" توصیف کردند. براین مست، قانونگذار جمهوریخواه از ایالت فلوریدا، که قرار است در دورۀ تقنینی جدید مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده، ریاست کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس امریکا را عهده دار شود، خطاب به بلینکن گفت که خروج از افغانستان "یک فاجعه" بود. بلینکن گفتههای رییس جمهور بایدن را تکرار کرد و گفت که ایالات متحده پیشبینینمیکرد که حکومت محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان با چنین سرعتی سقوط کند. او گفت: "ماپیشبینی کرده بودیم که کابل برای یک سال در دست حکومت افغانستان باقی خواهد ماند...وضعیت به سرعت بسیار زیادتر از آنچه که ما، به شمول استخبارات مان، پیشبینی کرده بودیم، متحول شد." با این حال، وزیر خارجۀ ایالات متحده پذیرفت که امضای توافقنامۀ دوحه میان ایالات متحده و طالبان بر اعتبار حکومت غنی و روحیۀ نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان صدمه وارد کرد. بلینکن با اشاره به گزارش کمیسیون بررسی جنگ افغانستان که قرار است در سال ۲۰۲۶ نشر شود، به قانونگذاران امریکایی گفت که این گزارش بهترین چشم انداز مستقل بر رویدداهای فاجعهبار تابستان ۲۰۲۱ خواهد بود. قرار بود بلینکن به تاریخ ۲۴ سپتمبر در مورد روند خروج امریکا از افغانستان گواهی دهد، اما وی در این جلسه حضور نیافت و اعضای جمهوریخواه این کمیته خواستار پیگرد بلینکن به اتهام "اهانت به کانگرس" شدند. وزارت خارجۀ ایالات متحده گفته است که بلینکن از آغاز تحقیقات کانگرس در مورد روند خروج امریکا از افغانستان، تا کنون ۱۴ بار در مورد خروج نیروهای امریکایی از افغانستان شهادت داده که شامل چهار بار در کمیتهٔ روابط خارجی مجلس نمایندگان میشود. اما مککال در جلسۀ روز چهارشنبه گفت که تحت ریاست وی، بلینکن حتا یکبار هم به کمیتۀ روابط خارجی مجلس گواهی نداده است. کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده در اواسط ماه سپتمبر با نشر گزارشی در مورد خروج نظامیان امریکایی از افغانستان، بار ملامت کاستیهای این روند را به دوش حکومت جو بایدن انداخته و نقش دونالد ترمپ را در این روند اندک جلوه داد. اما چند روز پس از نشر این گزارش، بایدن در سخنرانی در نشست سالانۀ مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: "این تصمیم دشوار اما درست بود. چهار رییس جمهور امریکا با این تصمیمگیری روبرو شده بودند. اما من مصمم بودم که آن را برای رییس جمهور پنجم واگذار نکنم." در تهیه این مطلب از گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس کار گرفته شده است.
|
11.12.2024 بی بی سی اسرائيل وايي چې سمندري ځواکونو یې د دوشنبې په ماخوستن د "پراخو عملیاتو" په ترڅ کې د سوریې یوه بېړۍ په نښه او "له منځه وړې ده." د اسرائيل دفاع وزیر اسرائیل کاتز دا برید یو "لوی بری" بللی او ویلي یې دي چې دا یې د هغه لوی ماموریت برخه و چې په ترڅ کې یې هر هغه څه باید "ویجاړ او له منځه یووړل شي" چې د اسرائيل "ستراتيژيکو وړتیاو" ته ګواښ پېښولی شي. ښاغلي کاتز همدا راز ویلي چې د سوریې په جنوب کې به یوه "دفاعي سيمه" جوړوي. اسرائيل د سوریې په خاوره کې داسې مهال د بریدونو خبره کوي چې عربي نړۍ یې پر سوریې تېري باندې تورنوي. ځینو عربي هېوادونو اسرائيل تورن کړي چې د سوریې په جنوب کې غیر نظامي سيمې ته په ننوتو سره یې د دغه هېواد ځمکنۍ بشپړتیا او ملي حاکمیت تر پښو لاندې کړی دی. بلخوا ملګرو ملتونو هم له اسرائيل غوښتي چې نور دې په سوریه کې نظامي مرکزونو باندې بمبارۍ ودروي. په سوریه کې د بشري حقونو څار یو سازمان وايي چې اسرائیلي جنګي الوتکو په سوریه کې تر ۳۰۰ ډېر هوايي بریدونه کړي دي.
|
11.12.2024 بی بی سی خبرگزاری رویترز خبرداده است که مسکو قدمهای بیشتری را برای شناسایی حکومت طالبان برداشته است و امروز سهشنبه (۲۰ آذر ۱۴۰۳) پارلمان روسیه به نفع قانونی رای داده که امکان حذف طالبان را از فهرست سازمانهای تروریستی ممنوعه آن کشور فراهم میکند. به گزارش خبرگزاری اینترفکس، مجلس دومای روسیه لایحهای را در این زمینه با یک سوم آرا تصویب کرده است. بعد از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱ تاکنون هیج کشوری این حکومت را به رسمیت نشناخته است، اما روسیه به تدریج در حال ایجاد ارتباط با طالبان است و در ماه ژوئیه ولادیمیرپوتین، رئیس جمهور روسیه، حکومت طالبان را «متحد مبارزه با تروریسم خواند.» مسکو در حال حاضر تهدید بزرگ امنیتی را از سوی گروههای شبه نظامی مستقر در کشورهای افغانستان تا خاورمیانه و از جمله سوریه میداند، کشوری که روسیه متحد اصلی خود بشاراسد را در چند روز اخیر از دست داد. در ماه مارس سال جاری میلادی مردان مسلح ۱۴۵ نفر را در یک سالن کنسرت در خارج از مسکو کشتند، حملهای که داعش شاخه خراسان که مقر آن در افغانستان است، مسئولیت آنرا به عهده گرفت.
|
11.12.2024 دآزادی رادیو د طالبانو حکومت د ټولګټو چارو وزارت وايي چې د سالنګ لویه لار د دوو اونیو لپاره د لویو مسافروړونکو او بار وړونکو موټرو پر مخ تړل شوې ده. د ټولګټو چارو وزارت په خپله ویب پاڼه د یوې خپرپاڼې په خپرولو سره ویلي چې دغه لار به د سه شنبې د تلې د میاشتې له ۲۰ نیټې څخه د جدي د میاشتې تر څلورمې نیټې پورې د دغو موټرو پر مخ تړلې وي. خو په خبرپاڼه کې راغلي چې واړه موټر د ژمنیو وسایلو په لرلو، د ترافیکي قوانینو په رعایتولو او لارښوونو ته په پام سره د دغې لویې لارې له دوو فرعي مسیرونو څخه تګ راتګ کولای شي. په خبریاڼه کې راغلي چې فرعي مسیرونه د ډیرې واورې د ورېدو او کنګل له امله د ډیری ترافیکي ګڼه ګوڼې ظرفیت نه لري. په دوام کې راغلي دي چې دا اقدام د خلکو د سر او مال د خوندیتوب په موخه شوی دی. یو شمېر خلک چې له دې لارې تګ راتګ کوي وايي، د ژمي په موسم کې د سالنګ پر لویه لار تګ راتګ تل له ستونزو سره مخ وي. د کندز ولایت اوسېدونکی رحمان الدین چې په دې وروستیو کې د سالنګ له لویې لارې کابل ته راغلی، ازادي راډیو ته وویل "د سالنګ د لارې له تړل کېدو دوه ورځې مخکې د سالنګ په نوې جوړې شوې لاره په ديرې سختۍ کابل ته راغلم، واوره ډېره وه او د مسافر وړونکو موټرو تګ راتګ ډېر ستونزمن و، لوی موټر په سختۍ سره له دې لارې تېرېږي." د بدخشان ولایت اوسېدونکی عبدالله چې په کابل ښار کې زده کړې کوي، ازادي راډیو ته یې وویل چې په کال کې څو ځلې پردې لاره ځي راځي کوي خو په وینا یې د ژمي په موسم کې پر دې لاره تګ راتګ ورته ډیرستونزمن شوی دی. "دا لاره ډېر جنجالونه لري، سرک کوچنی دی. اوس چې دوی بدیل سړک جوړ کړی، کار روان دی، دا لاره تل ستونزې لري، په ژمي کې له دې لارې تېرېدل قیامت دی، ځکه دا لاره یخ وهي." د سالنګ لويه لاره د هېواد یوه مهمه ترانسپورتي او ترانزیتي لار ده چې پلازمېنه کابل د افغانستان له شمالي ولایتونو سره نښلوي.هر کال د ژمي په موسم په سالنګونو کې سختې واورې کېږي چې له امله یې د سالنک لویه لاره هم د ټرانسپورټي وسایطو پر مخ وخت په وخت بندېږي. د یادونې ده چې د دې لارې بندېدل د سوداګریزو توکو په لېږد رالېږد کې جدي ستونزې رامنځته کوي.
|
11.12.2024 صدای آلمان محمد البشیر، رئيس «حکومت نجات» زیر رهبری شورشیان سوریه، در یک بیانیه تلویزیونی اعلام کرد که تا اول مارچ ۲۰۲۵ رهبر حکومت انتقالی سوریه خواهد بود محمد البشیر پیش از حمله برق آسای شورشیان که منجر به سرنگونی بشار اسد شد، رهبری منطقه تحت کنترل شورشیان در شمال غربی سوریه را به عهده داشت.
این مرد ۴۱ ساله یک انجینیر است و همچنین مدرک تحصیلی حقوق شرعی را از دانشگاه ادلب، پایگاه دیرینه شورشیان به دست آورده است.
البشیر قبل از اینکه در جنوری ۲۰۲۴ به عنوان نخست وزیر «حکومت نجات» شورشیان مخالف بشار اسد تعیین شود، برای وزارت این گروهها که مسئول توسعه و کمکهای بشردوستانه بود، کار میکرد.
شروع کار انتقال قدرتمحمد جلالی، نخست وزیر حکومت سرنگون شده بشار اسد، با انتقال قدرت به «حکومت نجات» زیر رهبری شورشیان موافقت کرده است که قبلاَ از سوی مخالفان حکومت سوریه به عنوان یک حکومت دوفاکتو یا جایگزین ایجاد شده بود. براساس گزارش رویترز، احمد الشرع، فرمانده شورشیان، که بیشتر به نام ابومحمد الجولانی شناخته میشود، با جلالی و فیصل مقداد، معاون رئیس جمهور سرنگون شده، برای گفتگو درباره حکومت انتقالی دیدار کرد. جلالی گفته است که انتقال قدرت ممکن است چند روز طول بکشد. الجزیره گزارش داد که حکومت انتقالی احتمالاً توسط محمد البشیر رهبری خواهد شد که قبلاً رهبری «حکومت نجات» را بر عهده داشته است.
|
11.12.2024 دامریکا غږ د بشري حقونو د نړیوالې ورځې سره هممهاله افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی پلاوي دفتر (یوناما) په دغه هیواد کې د حاکمو چارواکو [طالبانو] څخه غوښتي چې د ښځو او نارینه وو، نجونو او هلکانو د اوسنیو او راتلونکو نسلونو د خوندیتوب او هوساینې لپاره د کلیدي عنصر په توګه د بشري حقونو نړیوال مکلفیتونه او ژمني ومني. د ډسمبر لسمه په نړۍ کې د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په توګه نمانځل کیږي. د سږکال د بشري حقونو د نړیوالې ورځې شعار "زمونږ حقونه، زمونږ راتلونکی، همدا اوس" ټاکل شوی دی. دا په دې ټینګار کوي چې بشري حقونه څنګه افراد او ټولنې توانمن کوي، چې د ښې راتلونکي په جوړولو کې مرسته وکړي او دا چې بشري حقونه څنګه د حل لار جوړیږي. د یوناما د سه شنبې په ورځ ډسمبر لسم( لیندۍ ۲۰) ددغه دفتر د مشرې روزا اوتبیایوا له قوله ویلي دي چې په افغانستان اوسنی وضعیت برعکس روان دی او " د امنیت له ښه والي او جګړې له کموالي سره سره، د بشري حقونو خوندیتوب په اوږدمهال او خطرناک ډول له منځه تلو سره مخ دی، چې ښځې او نجونې یې زیان ګالي". یوناما په دغه اعلامیه کې ویلي چې د طالبانو د بشري حقونو ریکارډ په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو پر وړاندې د دوی سیستماتیک تبعیض په ګوته کوي، چې د زده کړو او کار په ګډون د ورځني او عامه ژوند له ډیرو حقونو څخه بې برخې شوې دي. اوتبیایوا ویلي: "له واک سره مسولیت مل وي. په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د خلکو مشروع استازي په توګه د حاکمو چارواکو [طالبانو] ادعا باید د ګډو ارزښتونو او معیارونو د ساتلو او پرمختګ لپاره له رښتینو هڅو سره یوځای وي." د بشري حقونو اعلامیه د ۱۹۴۸ کال د ډسمبر په ۱۰ د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلۍ له خوا تصویب شوه، چې افغانستان د ملګرو ملتونو د یوه غړي په توګه ددغه تصویب ملاتړ وکړ. په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د عالي کمیشنرۍ استازې فیونا فریزر په دې اړه ویلي: " د بشري حقونو اسناد د یوې وسیلې په توګه رامنځ ته شول، ترڅو د نړۍ په ګوډ ګوډ کې د ټولنو سره مرسته وکړي چې د ځان لپاره یوه ښه راتلوونکې جوړه کړي. که افغانان په ځانګړي توګه ښځې او نجونې له خپلو حقونو څخه بې برخې پاتې شي، دا به په افغانستان کې د ټولو اوسیدونکو د هوساینې په برخه کې د یوې څرګندې او قصدي ناکامۍ لامل کیږي". ملګرو ملتونو د طالبانو څخه په افغانستان کې د بشري حقونو د نړیوالو مکلفیتونو د منلو دا غوښتنه په داسې حال کې کړې چې طالبانو چې په ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې بیاو واک ترلاسه کړی د هیڅ کوم هیواد او نړیوال سازمان له خوا یې حکومت په رسمیت نه دی پیژندل شوی. همداشان د څه باندې دریو کلنو په تیریدو په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازولۍ څوکۍ لا هم د پخواني جمهوري رژیم له خوا د ګمارل شوي دپلوماتانو له خوا اداره کیږي. طالبانو تراوسه د ملګرو ملتونو دغې غوښتنې ته ځواب نه دی ورکړی، خو دغه حکومت د روان ۲۰۲۴ کال د اګست په میاشت کې افغانستان لپاره د ملګرو ړملتونو د بشري حقونو د شورا ځانګړي استازي ریچارد بنیټ باندې افغانستان ته په سفر بندیز ولګاوه او ویې ویل چې ددغې شورا استازي سره نوره همکاري نه کوي. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د اګست ۲۰ (زمري ۳۰) وویل چې افغانستان ته د ریچارد بنیټ په سفر د بندیز د لګولو علت د ښاغلي بنیټ له خوا د طالبانو د حکومت پرخلاف تبلیغات وو. ذبیح الله مجاهد ویلي: "هغه کوچني مسایل راپورته کول او د پروپاګند لپاره یې د مبالغې څخه کاراخیست". ذبیح الله مجاهد ویلي چې د ریچارد بنیټ په خبرو طالبان باور نه کوي. خو پخپله ریچارد بنیټ د طالبانو دا ټورونه رد کړي دي. د بشري حقونو نړیواله ورځ په داسې حال کې په نړۍ کې نمانځل کیږي چې د طالبانو حکومت تازه د افغانستان په طبي انسیتیوتونو کې ښځو او نجونو پر زده کړو د بندیز پریکړه کړې ده. د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال د داګست په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د رسیدلو وروسته نه یوازې د لومړنۍ دورې څخه په پورته دورو کې د نجونو پر زده کړو بندیز لګولی، بلکې د ۲۰۲۲ کال د ډسمبر د ۲۴ ورځې وروسته یې په پوهنتونونو او د لوړو زده کړو په موسسو کې هم د نجونو پر زده کړو بندیز لګولی دی. ملګري ملتونه او د بشري حقونو نړیوال بنسټونه وايي چې په افغانستان کې د طالبانو په واکمنۍ کې د افغانانو په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو بشري حقونه په پرله پسې ډول محدود شوي دي. دغو بنسټونو ویلي چې د روان ۲۰۲۴ کال د اګست په میاشت کې د طالبانو د مشر ملاهبت الله اخوندزاده له خوا د امربالمعروف او نهی عن المنکر د قانون د توشیح وروسته پر افغان میرمنو او نجونو باندې د طالبانو محدودیتونه نه یوازې چې زیات شوي، بلکې ددغه قانون د نافذیدو وروسته د ښځو او نجونو پر حقونو باندې ددغې ډلې د تیرو دریو کلنو ټولو محدودیتونو ته قانوني بڼه هم ورکړل شوې ده. دا قانون چې د طالبانو د حکومت د امربالمعروف او نهی عن النمکر وزارت د محتسبینو له خوا پلی کیږي له مخې یې هغوی دا واک ترلاسه کړی چې د سرغړوونکو لپاره له شفاهي خبرداریو نیولې تر زنداني کېدو پورې سزاګانې وټاکي.
|
11.12.2024 صدای امریکا حفیظ آصفی، ژورنالست، ویراستار، مجری و گویندۀ نامآشنای رادیو و تلویزیون آشنا صدای امریکا پس از بیش از ۱۵ سال کار با این رسانه، بازنشسته شد. آصفی در سال ۲۰۰۹ میلادی کار را با بخش دری صدای امریکا آغاز کرد و برنامههای مختلف خبری، سیاسی و فرهنگی را اجرا و میزبانی کرد. پیش از آن، آصفی برای مدت بیش از سه سال در رادیو آزادی به صفت ویراستار و مجری برنامههای رادیویی کار میکرد. پس از سقوط حاکمیت نخست طالبان، آصفی برای حدود دو سال مشاور رسانهای در موبی گروپ و تلویزیون طلوع بود. پیشتر از آن، آصفی برای مدت پنج سال در شبکۀ تصویری سیپاپرس فرانسه نیز همکاری داشت. پس از فراغت از لیسۀ استقلال شهر کابل در سال ۱۳۵۴، حفیظ آصفی، شامل دیپارتمنت ژورنالیزم فاکولته ادبیات پوهنتون کابل شد و در سال ۱۳۵۸ مدرک لسانس خود را به دست آورد. زمانیکه قشون سرخ اتحاد شوروی بر افغانستان یورش برد، آصفی مانند صدهاهزار افغان دیگر مجبور به ترک کشور و مهاجرت به فرانسه و سپس ایالات متحده شد. هنگامیکه از آصفی پرسیده شد که پس از باز نشستگی چه میکند، در پاسخ گفت: "به نوشتن کتاب به شمول شرح زندگیم و فلمنامه نویسی میپردازم."
|
10.12.2024 بی بی سی په سوریه کې د یاغیانو په لاس د بشار الاسد واکمنۍ پرځولو ته د غبرګونونو په ترڅ کې د ناټو سازمان عمومي منشي مارک روته په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې هغه په سوریه کې "د قدرت د سولهييز انتقال او د سوریې په مشرۍ د یوه ټولشموله سیاسي بهیر" هیله لري. ښاغلي روته زیاته کړې چې د سوریې نوي مشران باید "د قانون حاکمیت ته ژمن و اوسي، د ملکي وګړو ساتنه او د مذهبي لږکیو درناوی وکړي." ده همدا راز ویلي چې، "روسیه او ایران د اسد رژيم اصلي ملاتړي وو او د هغو جنایتونه مسؤل دي چې د سوریې وګړو پر ضد ترسره شوي دي. هغوی همدا ډول ثابته کړه چې بې باوره متحدان دي، ځکه چې کله پوه شول چې بشار الاسد یې نور په ګټه نه دی نو هغه یې پرېښود." د اروپايي کمیسون مشرې اورزولان اوندرلاین پر اېکس پاڼه د همدې غوښتنې په تکرار
|
10.12.2024 بی بی سی شماری از اعضای حکومت طالبان از پیشروی سریع نیروهای مخالف که منجر به سقوط دولت بشار اسد شد، استقبال کردهاند، اگرچه هنوز بیانیهای رسمی در این مورد صادر نشده است. مقامهای حکومت طالبان امیدوارند که این نیروها در سوریه نیز «شریعت اسلامی» را مشابه افغانستان اجرا کنند. محمد صادق عاکف، سخنگوی پیشین وزارت امر به معروف طالبان، در شبکه ایکس نوشت: «ای برادران برای پروردگار سجده کنید و شکرگزار وارد دمشق شوید و با مردم خود به نیکی رفتار کنید.» او در پست دیگری نوشته است که همین گونه مانند دمشق «روزی شاهد آزادسازی قدس خواهیم بود». عبدالسلام ضعیف، سفیر سابق حکومت طالبان در اسلام آباد در دهه ۱۹۹۰، نیز در همین شبکه اجتماعی نوشت که «مسلمانان مظلوم و محروم سوریه پس از ۶۱ سال آزادی را جشن میگیرند.» ابومحمد جولانی، رهبر هیئت تحریر شام، سابقه روابط نزدیک با هر دو گروه داعش و القاعده را دارد. سازمان ملل و بسیاری از دولتها این گروه را «تروریستی» میشناسند. حکومت طالبان با داعش مخالف است اما روابط نزدیکی با القاعده داشته است.
|
10.12.2024 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنري یا "یواینایچسيآر" وایي، نږدې اتلس میلیونه افغانان روغتیایي مرستو ته اړتیا لري. ملګرو ملتونو د افغانستان روغتیايي وضعیت نازک بللی او په دې اړه یې اندېښنه ښودلې ده. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ په یو راپور چې پرون یکشنبه د ډسمبر اتمه یې خپور کړی، ویلي چې روان کال ۱۷ اعشاریه ۹ میلیونه افغانان روغتیايي مرستو ته اړتیا لري. په راپور کې راغلي چې افغانستان کې د شري او د ماشومانو د خوارځواکۍ په ګډون د میندو او ماشومانو د درملنې وړ ناروغیو، شدیدو اسهالاتو، ډینګي، کانګو او ملاریا ناروغیو لوړه کچه د دې هېواد روغتیايي سکتور ننګوي. "یواینایچسيآر" ویلي، د روغتیايي پاملرنې په برخه کې د پوره سرچینو نه موجودیت افغانان له نازک روغتیايي وضعیت سره مخ کړي دي. ارشیف: په پکتیا روغتون کې په شري اخته ماشوم تر درملنې لاندې دی. په همدې حال کې د یو شمېر ولایتونو اوسېدونکي وايي، روغتیايي اسانتیاوو ته یې لاسرسی سخت شوی دی. د کندهار ولایت د سپین بولدک اوسېدونکی عبدالغفار کاکړ وايي: "دلته روغتونونو کې درمل نهشته، دوه ځله مې خپل یو ناروغ چې پر پزه یې سالدانه راختلې، د سپین بولدک روغتون ته یووړ، یوځل یې ستن ورولګوله، نن چې بیا راغلي یو، وایي چې دا درمل او ستنې ختمې شوي، مجبور شو د کندهار ښار روغتون(صحت عامې) ته راشو، دلته یې هم راته وویل دا درمل خلاص شوي او نهشته. په شخصي کلینیکونو کې دا هر څه په پیسو دي چې د رانیولو وس یې نه لري." د ننګرهار د کوټ ولسوالۍ اوسېدونکی عبدالقدیم هم ورته شکایت لري او وايي: "دلته خو ناروغۍ بېخي زیاتې او خلک سخت بېوزلي دي، خامخا مو ډاکترانو (روغتیایي خدماتو) ته اړتیا شته، خو هېڅ ورته لاسرسی نه لرو، بل چې دولتي روغتون ته ورشو، هغه ډول درملنه او تشخیص په کې نه کېږي او شخصي روغتونونو خو ځکه لاسرسی نهشته چې غریبي او بې روزګاري بېخي له حده وتلې." د کډوالو په چارو کې د ملګرو عالي کمېشنرۍ په خپل راپور کې ویلي چې ۱۳،۲ میلیونه افغانان د ۳۴ ولایتونو په داسې سیمو کې اوسېږي چې آن په یو ساعت واټن لاره کې هم لومړنیو روغتیایي اسانتیاوو ته لاسرسی نه لري. په ورته وخت کې د طالبانو د عامې روغتیا وزارت د افغانستان د روغتیايي سکتور د پیاوړتیا په برخه کې د نړیوالو په مرستو ټینګار کړی دی. دې وزارت تازه په خپله ایکسپاڼه په یو بیان کې لیکلي چې د روغتیا وزارت سرپرست نور جلال جلالي په افغانستان کې د روغتیا نړیوال سازمان له مشرې د نړیوال بانک له استازې، د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د وګړو د صندوق له مشرې د روغتیا په برخه کې د یونېسف ادارې مسوولانو سره د لیدو پر مهال د افغانستان د روغتیا په برخه کې د شته ستونزو د حل، د روغتیايي سکټور پیاوړتیا او په دې برخه کې د نړیوالو مرستو جلبولو په اړه خبرې کړي. د روغتيا نړيوال سازمان، نړيوال بانک، د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق او يونېسف تراوسه د دې ناستې په اړه څه نه دي ويلي، خو د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو ځانګړې کمېشنرۍ د ماشومانو د ملاتړ د صندوق یا یونېسف د راپور په حواله ویلي چې افغانستان په نړۍ کې د میندو د
|
10.12.2024 صدای آلمان پیشرفتهای اخیر ائتلاف گروههای شورشی مخالف به طور ناگهانی روند جنگ داخلی سوریه را تغییر داده است. در این مطلب به گروههای شورشی و قدرتهایی که چشمانداز سوریه پس از اسد را شکل میدهند، نگاه دقیقتر میاندازیم.
جنگ داخلی سوریه با سقوط بشار اسد به لحظهای حساس رسیده است و به حکومت چند دههای او که با فساد، سرکوب و مداخله خارجی همراه شده بود، پایان داد. حالا ائتلافی از نیروهای اپوزیسیون بن بست طولانی را شکسته و روند منازعه در این کشور را به شکل چشمگیری تغییر داده است. با این حال، اپوزیسیون سوریه متشکل از چندین گروه با ایدئولوژیهای متضاد است. هر گروه به حمایت قدرتهای خارجی رقیب وابسته است و این امر، اغلب آنها را در تضاد با یکدیگر قرار میدهد. در اینجا نگاه دقیقتر به بازیگرانی میاندازیم که قرار است چشمانداز سوریه پس از اسد را شکل دهند. هیئت تحریر شامحمله برقآسای اخیر که منجر به سقوط دمشق شد توسط هیئت تحریر شام، یک گروه شبه نظامی اسلامگرا به رهبری ابو محمد الجولانی، که نام اصلیاش احمد الشرع است، رهبری شد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! هیئت تحریر شام تاریخ پیچیدهای دارد که ریشه آن را میتوان در منازعه سوریه جستجو کرد. این گروه که در ابتدا به نام جبهه النصره در سال ۲۰۱۱ تأسیس شد، یک گروه وابسته به القاعده بود و ابوبکر البغدادی، رهبر کلیدی جهادی که بعداً رهبری «دولت اسلامی» داعش شد، نیز در آن مشارکت داشت. جبهه النصره که به ایدئولوژی جهادی خود معروف است، اغلب با گروههای دیگر مخالف، از جمله ائتلاف اصلی شورشیان که تحت عنوان «سوریه آزاد» فعالیت دارد، درگیر میشد. در سال ۲۰۱۶، الجولانی روابط خود را با القاعده قطع کرد و نام گروهش را به هیئت تحریر شام تغییر داد و بعداً چند گروه کوچکتر اسلامگرا را در آن ادغام کرد.
در حالی که ایدئولوژی هیئت تحریر شام تا حد زیادی با القاعده همسو است، این گروه تمرکز خود را به ایجاد حکومت اسلامی بنیادگرا در سوریه تغییر داده است و خود را از جاه طلبیهای گستردهتر داعش برای یک خلافت جهانی دور کرده است. هیئت تحریر شام از آن زمان پایگاه قدرت خود را در ولایت ادلب در شمال غربی سوریه مستحکم کرد و در آنجا به عنوان اداره حاکم عمل میکند. با این حال، اتهامات نقض حقوق بشر تلاشهای این گروه برای کسب مشروعیت گستردهتر را تضعیف کرده است. این گروه توسط سازمان ملل متحد، ایالات متحده امریکا، ترکیه و دیگران به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است. با این حال، به نظر میرسد که حمله اخیر این گروه با هدف دیرینه انقره برای برکناری اسد همخوانی دارد، با وجودی که مقامات ترکیه این موضوع را انکار میکنند ولی احتمالاً بدون هماهنگی و حمایت ترکیه این گروه به پیروزی نمیرسید. «ارتش ملی سوریه»علاوه بر گروه هیئت تحریر شام، بسیاری از شبه نظامیان دیگر سوری با برنامهها و علایق مختص به خود میجنگند. یکی از این گروههای ائتلافی که در حملات به حلب شرکت داشت، «ارتش ملی سوریه» نام دارد. این گروه در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد و دهها جناح با ایدئولوژیهای مختلف را گردهم آورد. برخلاف هیئت تحریر الشام که متمرکزتر و منسجمتر است، «ارتش ملی سوریه» ائتلافی از گروههای مسلح مختلف است. بسیاری این گروهها که قبلاً تحت عنوان «ارتش آزاد سوریه» فعالیت میکردند، اغلب با یک دیگر درگیر میشدند. با وجود اختلافات داخلی، بسیاری از جناحهای «ارتش ملی سوریه»، روابط قوی با ترکیه دارند. برخی از آنها مانند قطعه سلطان سلیمان شاه، لشکر الحمزه و قطعه سلطان مراد با انقره همسو هستند و این حمایت را از طریق افتخار به شخصیتهای عثمانی منعکس میکنند. با این حال، همه جناحهای «ارتش ملی سوریه» به طور کامل با منافع ترکیه هماهنگ نیستند. گروههای خاصی ضمن همکاری با انقره، به دنبال رسیدن به اولویتهای خود هستند. به عنوان مثال، ائتلاف شامل گروههای شورشی با نفوذ مانند «احرار الشام» اهداف مشخصی مانند «سرنگونی رژیم اسد» و «تاسیس یک دولت اسلامی بر مبنای شریعت» دارند. در چند روز گذشته نیروهای «ارتش ملی سوریه» با نیروهای کرد در ولایات شمالی درگیر شده و چندین شهر و روستای استراتژیک را تصرف کرده اند. این اقدام با یکی از اهداف اصلی ترکیه در سوریه همخوانی دارد، یعنی جلوگیری از حضور نیروها و سازمانهای قدرتمند کرد در امتداد مرز ترکیه و سوریه.
نیروهای دموکراتیک سوریهنیروهای دموکراتیک سوریه ائتلاف متشکل از جنگجویانی است که بیشتر آنان کرد اند و اعراب و سایر گروههای قومی نیز در آن حضور دارند. این نیروها نیز در جریان جنگ داخلی سوریه به فعالیت آغاز کردند. نیروهای دموکراتیک سوریه که در سال ۲۰۱۵ تشکیل شد، تحت رهبری «واحدهای مدافع خلق کرد» فعالیت میکند و از حمایت قابل توجه ایالات متحده، به ویژه در مبارزه علیه «دولت اسلامی» برخوردار بوده است. پس از اینکه «دولت اسلامی» تا حد زیادی شکست خورد، نیروهای تحت رهبری کردها کنترل خود را بر شهرهای شمال شرقی تثبیت کردند و منطقه خودمختاری را که در آنجا ایجاد بودند، گسترش دادند. با این حال، جنگجویان کرد هنوز با دشمن دیرینه خود، ترکیه مبارزه میکند. ترکیه به این مبارزان کرد، به عنوان شاخه گسترش یافته شورشیان جدایی طلب حزب کارگران کردستان «پکک» میبیند. ترکیهترکیه مانند سایر قدرتهای منطقهای نفوذ خود را در سوریه با حمایت از گروههای مسلح مانند هیئت تحریر شام و «ارتش ملی سوریه»، حفظ کرده است. از آغاز جنگ داخلی، ارتش ترکیه مداخلات نظامی متعددی را در سراسر مرز با سوریه انجام داده است که عمدتاً علیه نیروهای به رهبری کردها در سوریه بوده است. آخرین عملیات انقره در اکتبر ۲۰۱۹ انجام شد و هدف ترکیه این است که گروههای کرد را حداقل ۳۰ کیلومتر از مرز خود دور نگهدارد و یک منطقه به اصطلاح «زون امن» را در بخشهایی از سوریه ایجاد کند و هدفش این است که آوارگان سوریه را به آنجا بفرستد. از آن زمان، ترکیه عملاً منطقهای را در امتداد مرز شمالی سوریه تحت کنترل خود دارد و این امکان را دارد تا با گروههای شورشی ضد اسد هماهنگی انجام بدهد. روسیهروسیه قابل اعتمادترین متحد اسد بوده است که در جریان جنگ، پشتیبانی نظامی و لوجستیکی ارائه کرده است. حملات هوایی و نیروهای نظامی مسکو به اسد کمک کرد تا سالها قدرتش را حفظ کند، اما منابع روسیه برای حمایت از اسد به دلیل جنگ اوکرایین کاهش یافته است. ایرانایران سوریه را به عنوان نقطه وصل بسیار مهم در «محور مقاومت» خود میبیند. «محور مقاومت» به ائتلافی از شبه نظامیان در خاورمیانه اطلاق میشود که علیه نفوذ ایالات متحده و اسرائیل میجنگند. ایران با استقرار نیروهای خود و شبه نظامیان حزبالله از اسد حمایت کرده است، و دمشق اجازه داده است که ایران تسلیحات را از مسیر سوریه و عراق، به لبنان منتقل کند.
با این حال، گزارشهای اخیر حاکی است که ایران پرسنل خود را عقب کشیده و این نشاندهنده چالشهایی برای حفظ نقش این کشور در خاورمیانه همزمان با سقوط حکومت اسد است. ایالات متحده امریکاایالات متحده امریکا در ابتدا از گروههای مخالف بشار اسد در مراحل اولیه قیام حمایت کرد و بعداً تمرکز خود را به مبارزه با «دولت اسلامی» تغییر داد. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! در حال حاضر، حدود ۹۰۰ نیروی نظامی امریکا در سوریه، عمدتاً در مناطق تحت کنترل کردها و مناطق نفت خیز شمال شرق، و همچنین در یک پایگاه نظامی در منطقه مرزی بین سوریه، عراق و اردن، حضور دارند. اسرائیلدر جریان یک دهه گذشته، اسرائیل معمولاً همواره مواضع و اماکن مورد استفاده ایران و حزبالله در سوریه را از طریق حملات هوایی هدف قرار داده است. هدف از اقدامات این کشور، مختل کردن انتقال تسلیحات به حزبالله و خنثی کردن تهدیدها در نزدیکی بلندیهای جولان اشغال است که در اشغال اسرائيل میباشد. اخیراً نیروهای اسرائیلی به سمت قنیطره، یک شهر مرزی در نزدیکی بلندیهای جولان، حرکت کردند، زیرا گروههای شبه نظامی کنترل مناطق اطراف این منطقه را به دست گرفتند. ارتش اسرائیل مناطق نظامی جدیدی را در بلندیهای جولان در امتداد مرز با سوریه اعلام کرد.
|
10.12.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو منتخب جمهور رئیس ډونالډ ټرمپ وایي سپینۍ ماڼۍ ته تر تګ وروسته په لومړۍ ورځې به ډیری هغه کسان وبخښي چې د ۲۰۲۰ کال د جمهوري ریاست انتخاباتو نتیجو د تائید پر مهال یې بلوا کړې وه. ښاغلي ټرمپ یکشنبه ډسمبر اتمه ( لیندۍ ۲۸) د ان بي سي تلویزیون سره په مرکې کې د خپلې دورې په غټو او چټکو بدلونونو کې د میلونونو غیر قانوني کډوالو ایستلو او په یو شمیر هیوادونو باندې د ګمرکي تعرفو ډیروالې ژمنې هم وکړلې. څه باندې ۱۲ سوه کسان چې د بلوا په تور نیول شوي او محکوم شوي و، اکثریت یې د زندان موده تیره کړې خو ډیر شمیر یې لا هم محکمو ته ندي وړاندې شوي او یا پرې د ډیر وخت زنداني کیدو حکمونه صادر شویدي. ټرمپ په مرکې کې دا کسان "برمته شوي او هیواد پال" وبلل. منتخب جمهور رئیس په زندانانو کې د دې کسانو وضعیت په هکله وویل، " دا خلک په دوزخ کې ژوند کوي". د عدلیې وزارت لخوا ټاکل شوي ځانګړي مفتش، جیک سمیت چې ټرمپ پدې مرکې کې "ډیر فاسد" وباله، د ۲۰۲۰ کال د نومبر میاشتې وروسته د دوو میاشتو په پیښو تمرکز کړی چې د جمهوري ریاست انتخابات پای ته رسیدلي و خو ټرمپ خپله ماته نه منله او دا غلط معلومات یې خپرول چې په انتخاباتو کې ټګي شوې. په همدې ګډوډیو کې د ټرمپ پلویانو د ۲۰۲۱ کال جنوري د میاشتې په ۶مې پداسې حال کې د کانګرس په ماڼۍ برید وکړ ، پولیس یې ووهل او د انتخاباتو بهیر یې ګډوډ کړ چې د کانګرس غړیو د جمهور ئیس د مرستیال مایک پنس په حضور کې د رایو نتیجه تائیدوله. د کانګرس په ماڼۍ کې د بلوا څخه وړاندې ډونالډ ټرمپ په ځینو ایالتونو کې د انتخاباتي ادارو د چارواکو څخه غوښتي و چې د رایو نتیجه باطله کړي، په مایک پنس یې فشار راوړی و چې د انتخاباتي کالج رایې دې نه تائیدوي او په پرله پسې یې په ناسمه توګه ادعا کوله چې انتخاباتو کې ټګي شوې. د پولیسو او بلواګرو تر منځ په اخ او ډب کې نږدې ۱۴۰ د پولیسو افسران ټپي او څو تنه ووژل شول.
|
10.12.2024 صدای امریکا سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت داخلۀ حکومت طالبان، بار دیگر با انتقاد غیرمستقیم از سیاستهای رهبری این گروه گفت که آنان در برابر خداوند مسوولیت دارند. حقانی روز یکشنبه در مراسم فراغت طالبان از یک مدرسۀ دینی در ساحۀ ارغنده کابل گفت: "چنین فکر نکنید که از این پس من حاکم استم، همه حرفم را بپذیرد و اگر نپذیرفت آسمان بالای شان فرو میآید، نه! تو در مقابل خداوند مسوول استی و از تو پرسان میشود." سرپرست وزارت امور داخلۀ طالبان همچنین گفت: "نمایندگی از دین نباید طوری باشد که فقط آن را به خود منحصر کنیم و بگوییم که دیگر هیچ کسی در آن حق ندارد." سراج الدین حقانی از هیچ کسی به گونۀ مشخص نام نبرد، اما وی و شماری دیگری از چهرههای مطرح طالبان، در گذشته نیز از برخی سیاستها و فرامین ملا هبتالله، رهبر طالبان، به گونۀ غیرمستقیم انتقاد کرده بودند. اما چهرههای نزدیک به رهبر طالبان، به ویژه ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت آن گروه، منتقدان حکومت طالبان را "بغات" و "واجب القتل" خوانده بود. حقانی مشخص نکرد که در انتقاد از کدام رویکرد طالبان این مطلب را بیان کرد، اما در روزهای اخیر ممنوعیت طالبان بر آموزش دختران و زنان در موسسات طبی در افغانستان، واکنش گسترده را بر انگیخته است. حقانی در ماه ثور سال روان نیز در سخنرانی در ولایت خوست گفته بود که انحصار قدرت به سود حکومت طالبان نیست. او در آن مناسبت نیز از کسی نام نبرده بود، اما اظهاراتش متوجه رهبر طالبان میشد که همه امور را در افغانستان در دست دارد. شیر محمد عباس استانکزی، معاون وزارت خارجۀ حکومت طالبان، نیز یکی دیگر از چهرههای آن گروه است که همواره از رویکردهای سختیگرانۀ طالبان به ویژه در زمینۀ آموزش و کار زنان و دختران انتقاد کرده است. استانکزی پس از وضع ممنوعیت طالبان بر رفتن دختران و زنان به دانشگاه و نیز سلب حق کار آنان در موسسات غیر دولتی گفت که رهبران طالبان در هر سطحی که استند "پیغمبران و صحابه" نیستند. او همچنان گفته بود که اگر اوامر طالبان مطابق شریعت نباشد، اطاعت از آن واجب نیست. با افزایش این انتقادها که شماری آن را نشانهای از اختلاف درونی سطح رهبری طالبان خوانده اند، ملا هبتالله آخند زاده، در چند مناسبت اخیر در نوارهای صوتی منسوب به وی رهبران طالبان را به اتحاد و همبستگی فراخوانده و از پیامدهای نفاق و افتراق هشدار داده است. طالبان پس از حاکمیت مجدد بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱ محدودیتهای فراوانی را بر زنان و دختران افغان وضع کرده است و آنان را از حق کار، آموزش و سایر فعالیت های مدنی و اجتماعی به شمول رفتن به پارکهای تفریحی، حمامهای عمومی، ورزشگاهها و آرایشگاهها منع کرده است. با توجه به رویکرد سختگیرانۀ طالبان، تا کنون هیچ کشوری حکومت آن گروه را به رسمیت نشناخته و جامعۀ جهانی احترام به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و اقلیتها، تشکیل حکومت همهشمول و قطع رابطه با تروریزم را پیش شرط هرگونه تعامل سیاسی با طالبان عنوان کرده است.
|
09.12.2024 بی بی سی د سوریې د ولسمشر بشار الاسد په ژوند کې ډېر مهم او لوی پړاوونه شته، خو ښایي د یوې ترافیکي پېښې اغېز د هغه پر ژوند تر ټولو لوی وي، چې د هغه له استوګنځایه زرګونه کیلومتره لرې رامنځته شوې وه. بشار الاسد ته د ولسمشرۍ دنده نه وه پلان شوې چې د خپل پلار ځای ناستی شي، خو دا هر څه هغه وخت بدل شول کله چې د ۱۹۹۴ کال په پیل کې دمشق ته نژدې د موټر په یوه پېښه کې د هغه مشر ورور باسل ومړ. له دې پېښې وروسته د لندن په یوه پوهنتون کې د سترګو د ډاکترۍ زدکوونکي بشار الاسد ته د واک د وارث په توګه د تیاري ورکولو پروسه پیل شوه. هغه بیا وروسته د سوریې مشري وکړه، چې په پایله کې یې هېواد د یوې خونړۍ جګړې په ډګر بدل شو، چې په کې په زرګونو سوریایان ووژل شول. خو بالاخره د ۲۰۲۴ کال د دسمبر په ۸مه د اپوزیسیون ځواکونه پلازمېنې دمشق ته ننوتل. نو، د بشار الاسد د ژوند مهمې مرحلې څه وې؟ او هغه څنګه له یوه طبي محصل څخه پر داسې یو ولسمشر بدل شو چې واکمني یې استبدادي ګڼل کېږي او ځواکونه یې په ډله ییزو وژنو او د جګړې په جنایتونو تورن دي؟ د پلار میراثبشار الاسد په ۱۹۶۵ کال د حافظ الاسد او انیسه مخلوف په کورنۍ کې نړۍ ته راغی. د بشار د زوکړې دوره له هغه وخت سره تړاو لري چې د هغه کورنۍ، سوریه او ان د منځني ختیځ ټوله سیمه د ډراماتیکو بدلونونو شاهدان وو. په هغه دوره کې، قومي عربي نظریات د منځني ختیځ د ډېرو هېوادونو په حکومتونو کې واکمن وو، په ځانګړې توګه په مصر کې چې ولسمشر جمال عبدالناصر پرې مشري کوله. دمشق هم د عربي قومپالنې پلوی و، په ځانګړې توګه د "بعث" ګوند د واکمنۍ پر مهال- هغه ګوند چې د مصر او سوریې ترمنځ د ۱۹۵۸ او ۱۹۶۱ کلونو ترمنځ د یووالي له ناکامېدا لږ وروسته واک ته ورسېد. د مصر او د ډېرو نورو عربي هېوادونو په څېر، سوریه هم په هغه پړاو کې دیموکراتیک نظام نه درلود او څو ګوندي ټاکنې نه وې پېژندل شوې. خو د اقتصادي او سیاسي پالیسیو تطبیق د ټولنې پر غریبو او بېبرخې قشرونو مثبت اغېز وکړ. د الاسد کورنۍ پورې تړلې علوي فرقه د سوریې په دغو بېبرخې قشرونو کې شامله وه او ځینې داسې ګڼي چې دا ډله د ټولنې تر ټولو ډېره بېبرخې او څنګ ته شوې وه. د علویانو سخت اقتصادي وضعیت، چې اوس د ټول نفوس شاوخوا ۱۲ سلنه جوړوي، دې ته زمینه برابره کړه چې د شلمې پېړۍ له نیمايي وروسته د سوریې په پوځ کې په پراخه کچه ګډون وکړيد عکس سرچینه،Getty Images د الاسد پلار، حافظ الاسد د هغو پوځي افسرانو له ډلې و چې د بعث ګوند ملاتړ یې وکړ او په دې توګه یې په ۱۹۶۶ کال کې د دفاع وزارت مقام ترلاسه کړ. په ۱۹۷۰ کال کې حافظ الاسد یوازې واک ته ورسېد او په راتلونکي کال کې د ولسمشر په توګه وټاکل شو، دغه مقام یې تر ۲۰۰۰ کاله- د خپلې مړینې تر وخته- وساته. دا حالت د سوریې په شلمه پېړۍ کې بېساری و، ځکه چې د دې هېواد له نیمایي پېړۍ ډېر وخت له پوځي کودتاوو ډک و، له هغه وخت راهیسې چې سوریې له فرانسې خپلواکي ترلاسه کړې وه. په دې موده کې، سوری د ډېرو مهمو پېښو شاهده وه، لکه د ۱۹۷۳ کال د اکتوبر جګړه، په لبنان کې کورنۍ جګړه، د حکومت او اخوان المسلمین ترمنځ شخړې، په ځانګړې توګه د ۱۹۸۲ کال د حما پېښه، او د ایران او د حافظ الاسد او صدام حسین ترمنځ د دوښمنۍ په ترڅ کې د عراق جګړه چې په ترڅ کې یې دمشق د ایران ملاتړ وکړ. حافظ الاسد د خپلې واکمنۍ پر مهال مخالفین وځپل او هېڅکله دیموکراتیکې ټاکنې ترسره نه شوې. سربېره پر دې، هغه په نړیوالو او سیمهییزو سیاسي ډګرونو کې داسې پراګماتیکې معاملې وکړې چې د ډېرو ننګونو او بدلونونو پر وړاندې یې بریالی کړ. د بېلګې په توګه، سره له دې چې سوریه په منځني ختیځ کې د شوروي اتحاد له مهمو متحدینو وه، خو په ۱۹۹۱ کال کې د خلیج دویمې جګړې پر مهال د عراق پر وړاندې د متحده ایالاتو د ټلوالې برخه شوه.
|
09.12.2024 بی بی سی «وقتی پیشروی مخالفین حکومت بشار اسد از حلب گسترش پیدا کرد، احساس نگرانی بین مردم بود، اما فکر نمیکردند که به دمشق برسند. زمانیکه به حماه و حمص رسیدند، شهرهایی که به دمشق خیلی نزدیکاند و شیعیان این شهرها هم راهی دمشق شده بودند، باعث نگرانی جدی شد.» این بخشی از صحبتهای یک افغان شیعه است که سالها در سوریه زندگی میکند. در روزهای اخیر و همزمان با تحولات جدید در سوریه با پیشرویهای سریع شبهنظامیان تندرو اسلامگرا ما با شماری از افغانها در تماس بودیم. حضور نیروهای شیعه افغان فاطمیون در جنگ سوریه که ایران آنها را به جنگ سوریه میبرد، این نگرانی را ایجاد کرده است که شبهنظامیان تندرو سنیمذهب که حالا وارد دمشق شدهاند و حکومت بشار اسد را ساقط کردهاند، در انتقامگیری از فاطمیون، به شیعیان افغان آسیب بزنند. شیعیان میگویند آنها «هیچ ارتباطی با فاطمیون نداشتهاند.»
|
09.12.2024 دآزادی رادیو اسد چې په وروستیو ۱۴ کلونو کې په کورنیو شخړو کې ښکېل و، وروسته له هغه واک ته ورسېد، چې پلار یې درې لسیزې پر سوریې حکومت وکړ. ده چې په بریتانیا کې طب ویلی او د سترګو متخصص و، غوښتل هغه بېرحمۍ او تشدد پای ته ورسوي چې پلار یې پر سوریې د ۳۰ کلن حکومت په موده کې له خلکو سره کړی و. د سوریې صدراعظم محمد غازي جلالي نن سهار ویلي، حکومت تیار دی، اپوزیسیون ته لاس وغځوي. هغه په یوه ویډيويي بیان کې ویلي چې، په کور کې دی او له سوریې وتلی نهدی، ځکه په دغه هېواد پورې اړه لري. جلالي زیاته کړې، خپل دفتر ته ځي چې خپل کار ته دوام ورکړي او د سوریې له خلکو یې غوښتنه کړې، چې عمومي ملکیتونو ته زیان وانهړوي. د سوریې اپوزیسیون جنګیالي د سوریې په دمشق کې، یکشنبه، د دسمبر په اتمه د سوریې د حکومت د سقوط جشن ولمانځه. په بریتانیا کې دېره، د سوریې د بشري حقونو د څار بنسټ مشر رامي عبدالرحمن اسوشېتېډ پریس خبري ته ویلي، اسد نن سهار له دمشق څخه په یوه الوتکه کې ووت. اسد یا یې حکومت پهدې اړه څه نهدي ویلي. عیني شاهدانو ویلي، په زرګونو کسان په موټرو یا هم پلي د دمشق په لوی میدان کې راټول شوي او د "ازادۍ" شعارونه ورکوي. د رویټرز خبري اژانس راپور ورکړی، چې یاغیانو ویلي، د سوریې له وګړو سره یوځای له یوه لوی زندان څخه د بندیانو د خوشې کولو او د هغوی د زنځیرونو د ماتېدو او د صیدنایا په زندان کې د بېعدالتۍ د دوران د پای ته رسېدو جشن لمانځي. صیدنایا د دمشق په مربوطاتو کې یو لوی پوځي زندان دی، چې د سوریې حکومت په زرګونو کسان پهکې بندیان کړي وو. د یاغیانو قوماندان حسن عبدالغني نن سهار ویلي، د دوی وسلهوال حمص ته له داخلېدو وروسته څه باندې ۳۵۰۰ بندیان له مرکزي زندانه خوشې کړې دي. په ټولنیزو رسنیو کې خپاره شوي راپورونه ښیي چې، سوریهوال کډوال، چې په تېرو کلونو کې یې ترکیې ته پناه وړې، غواړي خپل هېواد ته بېرته لاړ شي. ترکيه کې د سوريايي کډوالو د خوښۍ جشنونه د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان، چې د بشارالاسد د مخالفو وسلهوالو ډلو ملاتړ یې کړی و او په تېرو ورځو کې یې په ښکاره دمشق ته د هغوی د رسېدو هیله څرګنده کړې وه، په تېر یوکال کې هڅه وکړه چې له بشارالاسد سره د سوریې لپاره داسې یوه حللاره ومومي چې د ترکیې له خاورې څخه د میلیونونو سوریهوالو د ستنېدو سبب شي. د سوریې دغه کډوال د ترکیې لپاره یو لوی اقتصادي بار بلل کېږي. په بریتانیا کې د سوریې د بشري حقونو څارونکو ویلي، د بشارالاسد ورور ماهر اسد، د یکشنبې په ورځ د سوریې په ساحلي سیمه کې و او پلان لري چې د روسيې د هوايي اډې حمیمیم له لارې له هېواده ووځي. د بشارالاسد مخالفان تر اوسه د مدیترانې ساحلي سیمو ته نهدي رسېدلي، خو د اسد د حکومت د رسمي پای له اعلانه وروسته داسې ښکاري چې، د هېواد دغه برخه به هم د مخالفانو تر ولکې لاندې راشي. ماهر اسد، چې تر بشارالاسد دوه کاله کشر دی، په تېرو شلو کلونو کې د سوریې د پوځ لوړپوړی قومندان پاتې شوی، چې په کورنۍ جګړه کې یې د خپل ورور د حکومت په ساتلو کې ډېره مرسته کړې
|
09.12.2024 صدای آلمان در اثر یک انفجار در ساختمانی در شهر لاهه، تا حال پنج جسد پیدا شده اند. نیروهای نجات از روز شنبه به اینسو، برای نجات کسانی که زیر آوار مانده تلاش میکنند.
انفجاری روز شنبه در یک ساختمان در شهر لاهه در هالند رخ داد و سبب آتشسوزی گسترده نیز گردید که حد اقل پنج خانه را در اوایل صبح روز شنبه ویران کرد. بخش نخبگان گروه نجات در دو روز گذشته در تلاش بودند تا قربانیان این رویداد را پیدا کنند. تا حال مشخص نیست که چند نفر احتمالاً هنوز هم زیر آوار باقی مانده اند. تا هنوز دلیل این انفجار معلوم نیست و پولیس شهر لاهه در تلاش است تا علل احتمالی آن را پیدا کند. اداره آتش نشانی این شهر صبح روز یکشنبه اعلام کرد: «متاسفانه پنجمین فرد جان باخته، از زیر آوار بیرون کشیده شد.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پیدا شدن این پنج جسد، رقم آسیب دیدگان را به ده نفر میرساند که چهار تن شان به شفاخانه منتقل شده و یک تن در محل تحت مراقبت صحی آمبولانس قرار گرفت.
|
09.12.2024 باختر د کرملین یوې سرچینې د رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې د سوریې جمهور رئیس بشارالاسد او کورنۍ یې څو ساعته وروسته تر هغه مسکو ته ورسیدل چې وسله والو یاغیانو پایتخت دمشق ونیوه. دې سرچینې د ټاس خبري اژانس ته د نوم نه ښودلو په شرط ویلي چې د روسیې حکومت ښاغلي اسد او کورنۍ ته تر رسیدو وروسته د بشري دلایلو له مخې سیاسي پنا ورکړیده.
روسیه د ۲۰۱۱ کال راهیسې چې په سوریه کې کورنۍ جګړه پیل شوې، د بشارالاسد د حکومت نږدې ملاتړه پاتې شوې. سره لدې چې تر اوسه د روسیې حکومت په رسمي توګه نده تائید کړې چې آیا ښاغلی اسد په ریښتیا هم د خپلې کورنۍ سره یو ځای مسکو ته تللی که نه خو د لویدیځو هیوادونو یو چارواکي ویلي چې ښایي اسد په مسکو کې وي.
د کرملین سرچینې همدارنګه تائید کړې چې په سوریې کې یاغیانو چې د بشارالاسد حکومت یې ړنګ کړ، پدې هیواد کې یې د روسیې نظامي اډو او دیپلوماتیکي ادارو د خوندیتوب ضمانت ورکړی. روسیه د طرطوس په ساحلي ښار کې د بحري ځواکونو اډه لري او د لاذقیه په ولایت کې نظامي اډه لري چې د ۲۰۱۵ کال راهیسې د اسد رژیم وسله والو مخالفینو باندې هوایي بمبارۍ کوي.
|
09.12.2024 صدای امریکا جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، روز یکشنبه هشتم دسمبر (۱۸ ماه قوس) و در پی سقوط رژیم سوریه و فرار رییس جمهور بشارالاسد از آن کشور گفت که سقوط رژیم اسد، لحظۀ فرصت تاریخی برای سوریه است. گروههای مخالف دولت سوریه، پس از تصرف پی در پی چندین ولایت سوریه، سرانجام روز یکشنبه شهر دمشق، پایتخت آن کشور، را تصرف کردند و بشارالاسد از کشورش فرار کرد. بایدن حاکمیت بیش از نیم قرن اسد و پدرش را بر سوریه "خودکامگی ظالمانه" خواند و گفت که رژیم اسد "صدها هزار شهروند بیگناه سوریه را" شکنجه کرده و به قتل رسانده است و باید حساب اعمال خود را بدهد. شماری از رسانههای روسی به نقل از منابع کرملین گزارش داده اند که اسد با خانوادهاش به مسکو رسیده اند و حکومت روسیه به آنان پناهندگی داده است. رییس جمهور ایالات متحده گفت: "اکنون فرصت تاریخی برای مردم مشقت دیدۀ سوریه است که آیندۀ بهتری را برای کشور پر افتخار خویش بسازند." بایدن با اشاره به وضعیت سردرگم در سوریه گفت که ایالات متحده با شرکای خود و کشورهای دخیل در قضیۀ سوریه به ویژه همسایگان آن کشور کار خواهد کرد تا از فرصت پیش آمده استفاده شود. با اینحال، بایدن بدون اشارۀ مشخص به کدام گروهی گفت که شماری از گروههای سوری که در سقوط رژیم اسد سهم داشتند "پیشینۀ شوم تروریزم و نقض حقوق بشری" دارند. او گفت: "اما در حالیکه آنان مسوولیت بزرگی را میگیرند، ما آنان را نه بر اساس گفتار شان بلکه کردارشان ارزیابی میکنیم." ایالات متحده هیات تحریر الشام را سازمان تروریستی پنداشته و بر ابو محمد الجولانی، رهبر این گروه ۱۰ میلیون دالر انعام گذاشته است. بایدن از عملکرد ایالات متحده و متحدانش در تضعیف حامیان رژیم سوریه –روسیه، ایران و حزبالله- یادآوری کرد و گفت که نه ایران و نه هم روسیه توانستند از رژیم اسد در سوریه دفاع کنند. ایران و روسیه در بیش از یک دهۀ گذشته از حامیان سرسخت رژیم اسد بودند و افزون بر اعزام نیرو، حمایت مالی و دپلوماتیک را نیز به حکومت اسد فراهم میکردند. ایالات متحده حدود ۹۰۰ نظامی در سوریه دارد که یکجا با نیروهای کرد مخالف اسد، برای جلوگیری از ظهور مجدد گروه دولت اسلامی (داعش) در آن کشور فعالیت دارند. بایدن گفت که قصد دارد این نیروها را در سوریه نگهدارد. او افزود که این نیروها روز یکشنبه "دهها حملۀ دقیق هوایی" را بر کمپهای داعش در سوریه انجام دادند. رژیم اسد در سوریه در حالی سقوط کرده است که شرق میانه از قبل درگیر وضعیت پیچیده چون جنگ میان اسراییل و حماس در غزه و آتشبس شکنند میان حزبالله لبنان و اسراییل است. در همین حال رهبران کشورهای مختلف جهان، در پی سقوط رژیم بشار الاسد در سوریه، خواستار اعادۀ ثبات، حفاظت از اقلیتها و گفتمان سیاسی به هدف انتقال مسالمت آمیز قدرت برای جلوگیری از بروز هرج و مرج در آن کشور شده اند.
|
08.12.2024 بی بی سی د امریکا منتخب ولسمشر ډونلډ ټرمپ ویلي، هېواد یې باید په سوریه کې د روان پرمختګ څرنګوالي کې هېڅ رول ونه لوبوي. ټرمپ د شنبې په ورځ د "تروث" ټولنیزې شبکې په یوه پوسټ کې د وسلهوالو مخالفانو برید "بېساري" بللی، خو ټینګار یې کړی چې متحده ایالات "باید له دې سره هېڅ تړاو ونه لري." ټرمپ لیکلي: "د سوریې مخالفو جنګیالیو د یوې ډېرې منظمې حملې په ترڅ کې په یوه بېساري اقدام کې په یو شمېر ښارونو بشپړ کنټرول ترلاسه کړی دی او اوس د دمشق په څنډو کې دي او ښکاره ده چې د اسد د لیرې کولو لپاره د یوه ډېر لوی ګام اخیستلو تیاري کوي." هغه زیاته کړه: "روسیه، چې په اوکرایین کې ډېره سخته بوخته ده او هلته یې له ۶۰۰ زره ډېر پوځیان له لاسه ورکړي، ښکاري چې د سوریې د دې پرمختګونو د بندولو توان نه لري، هغه هېواد چې روسیې یې کلونه ملا تړلې وه." ټرمپ په پای کې ویلي: "په هر حال، سوریه په ګډوډۍ کې ده، خو دا زموږ دوست هېواد نه دی او متحده ایالات باید له دې سره هېڅ تړاو ونه لري. دا زموږ جګړه نه ده. پرېږدئ هرڅه چې کېږي، ځان پکې مه ښکېلوئ!"
|
08.12.2024 بی بی سی
زارش مرکز خبرنگاران افغانستان حاکی است که ماموران حکومت طالبان با یورش به دفتر تلویزیون آرزو در کابل این تلویزیون را تعطیل کردند و هفت کارمند آنرا با خود بردند. در خبرنامه این نهاد آمده است که که کارمندان اداره استخبارات(اطلاعات) و اداره امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان روز چهارشنبه (۱۴ قوس/آذر)، «ضمن بدرفتاری با کارمندان این رسانه و ضبط کامپیوترهای آن، هفت تن از کارمندانش را بازداشت کردند و این دفتر را بستند.» مرکز خبرنگاران افغانستان این اقدام حکومت طالبان را «نقض صریح حقوق قانونی تلویزیون آرزو و کارمندان آن» دانسته و آنرا محکوم کرده است. این نهاد خواستار آزادی فوری بازداشت شدگان و بازگشایی بدون قید و شرط این رسانه خصوصی شده است. این مرکز به نقل از منابع خود نوشت: «کارمندان استخبارات ضمن لتوکوب یکی از محافظان تلویزیون، با بدرفتاری، تلفنهای کارمندان را گرفتند تا به بیرون تماس نگیرند و سپس از هر کدام از آنان در مورد کارشان تحقیق کردند.» این نهاد افزوده که بعد از ساعتها تحقیق از کارمندان تلویزیون، طالبان امانالله عظیمی، مدیر دفتر کابل آرزو، خالد بارکزی، مجری، امیرحسین عطریان، تهیه کننده و مدیر اداری، ظهیر، مدیر بخش تولید، سمیع، هارون و بکتاش کارمندان بخش تولید تلویزیون را بازداشت و همراه با کامپیوترهای دفتر با خود بردهاند. در برچسبی که طالبان بر در این تلویزیون نصب کرده نوشته شده است «به دلیل نشر سریالهای غیر اخلاقی و مبتذل، تا امر ثانی مهر و لاک شده است.» سیف الاسلام خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان به تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترل طالبان گفته است که «تصمیم بستن تلویزیون آرزو به منظور حفظ ارزشهای اسلامی، جلوگیری از سوء استفاده از رسانهها و تقویت نظام اجتماعی گرفته شده است.» تلویزیون آرزو فعالیت خود را سال ۱۳۸۵ در شهر مزار شریف مرکز ولایت بلخ آغاز کرد. این تلویزیون سپس در سال ۱۳۸۸ دفترش را در کابل باز کرد. گزارش شده که پخش برنامههای این تلویزیون از دفتر مزارشریف ادامه دارد. این تلویزیون دارای استودیو ویژه برای تهیه و نشر خبر و بخش تولید محتوا و دوبله بود که در آن «گزارشهای مستند حیات وحش» و «سریالهای اسلامی» ساخت ترکیه، به فارسی دوبله و نشر میشد. برنامه تلویزیون ازبکی بیبیسی تا بهار سال ۱۴۰۱ از تلویزیون آرزو پخش میشد. بعد از آنکه طالبان به تلویزیونهای محلی دستور داد که پخش برنامههای تلویزیونهای بینالمللی از جمله بیبیسی را متوقف کنند، این برنامه قطع شد.
|
08.12.2024 دآزادی رادیو راپورونه وايي، د سوریې دولتي ځواکونه د پلازمېنې دمشق له مربوطاتو شا ته شوي او د یاغیانو ډلې د مخکې تګ په حال کې دي. د سوریې د بشري حقونو د څار بنسټ وايي، د سوریې دولتي ځواکونو د پلازمېنې دمشق له مربوطاتو شاتګ کړی دی. دا په داسې حال کې ده چې د افراطي ډلو په مشرۍ یاغیانو د سوریې د ولسمشر بشارالاسد د ځواکونو پر خلاف په جګړه کې پرمختګونو ته دوام ورکړی دی. په بریتانیا کې دېره د سوریې د بشري حقونو د څار بنسټ نن شنبه ویلي چې د سوریې دولتي ځواکونه له عرطوز کلي چې د پلازمېنې دمشق په ۱۰ کیلومترۍ کې پروت دی، وتلي دي. دا د سوریې د ولسمشر بشارالاسد لپاره چې له څه باندې یوې اوونۍ د یاغي له وسلهوالو مبارزو سره مخامخ دی، یو ګوزار ګڼل کېږي. د سوریې د بشري حقونو د څار بنسټ وايي، یاغیانو د دمشق زیات کلي نیولي او د بندیانو د خوشې کولو لپاره یې پلازمېنې ته نږدې پر یوه پوځي زندان هم ولکه ټینګه کړې ده. په همدې حال کې رویټرز خبري اژانس د امنیتي سرچینو په وینا راپور ورکړی چې د سوریې لسګونه سرتېري ګاونډي هېواد عراق ته اوښتي دي. د دوی په وینا، دغه پوځیان د القیام سرحدي دروازې له لارې له عراقي ځواکونو سره په همغږغۍ عراق ته رسېدلي دي. بلخوا د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د سوریې د دولت او د اپوزیسیون د ډلو ترمنځ د سیاسي ډیالوګ غوښتنه کړې ده. رویټرز اژانس په بل راپور کې ویلي چې یاغیانو د سوریې په سُّوَيْدَاء ولایت کې چې د اردن پولې ته څېرمه پروت دی، پر اکثرو پوځي اډو ولکه ټینګه کړې ده. د سوریې حکومت د دغو تازه تحولاتو په باب سم د لاسه تبصره نه ده کړې، مخکې یې ویلي وو چې د سوریې پوځ په دوو جنوبي ولایتونو درعا او سُّوَيْدَاء کې ځای پر ځای شوي، خو د سوریې د جګړې یوه څارونکي بنسټ راپور ورکړی و، چې د سوریې حکومت پر درعا او سُّوَيْدَاء کنټرول بایللی دی. تر دې مخکې د سوریې دولتي رسنیو د پوځ او وسلهوالو ځواکونو د عمومي قوماندانۍ د اعلامیې له مخې راپور ورکړی و چې د سوریې ځواکونه بېرته په درعا او سُّوَيْدَاء کې د ځای پر ځای کېدو او د خپلو مورچلونو د ټینګولو په حال کې دي. د سوریې د پوځ په اعلامیه کې راغلي چې په حمص او حماة ولایتونو کې یې له تروریستي سازمانونو د سیمو بیا نیول پیل کړي دي. د سوریې د حکومت یاغي ډلو خپل پوځي عملیات تېره اوونۍ پیل کړل چې کلیدي ښارونه حلب او حماة یې ونیول او په نږدې ښار حمص کې یې د پوځیانو خلاف جګړه وکړه. د قطر د بهرنیو چارو وزیر شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثاني نن ویلي چې د سوریې ولسمشر بشارالاسد ونه توانېد چې له خپلو خلکو سره خبرې وکړي او کله چې په دغه هېواد کې جګړه کمه شوې وه، ځینې مسایل لکه د کډوالو ستنېدلو موضوع حل کړي. د امریکا د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن پرون جمعه د ترکیې د بهرنیو چارو له وزیر هکان فیدان سره په ټلیفوني خبرو کې په سوریه کې د ملکیانو او اقلیتونو د خوندیتوب غوښتنه وکړه. ترکیه د سوریې په کورنۍ جګړه کې د رژیم د مخالفو ډلو ملاتړ کوي، خو ایران او روسیه د سوریې د رژیم ملاتړي دي. د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر نن په دوحه کې د روسیې او ایران د بهرنیو چارو له وزیرانو سرګي لاوروف او عباس عراقچي سره په سوریه کې د نوې پیل شوې جګړې پر حل لارو خبرې وکړې.
|
08.12.2024 صدای آلمان شورشیان توانسته اند که خود را «به نزدیک شهر دمشق برسانند.» وزیر خارجه ایران پس از دیدار با مقامهای ترکیه و روسیه از توافق شان روی گفتگوی سیاسی بین اسد و مخالفان خبر داده است.
دیدهبان حقوق بشر سوریه که مقر آن در بریتانیاست گزارش داد که نیروهای حکومت سوریه همزمان با پیشروی ائتلاف شورشیان تحت رهبری اسلامگرایانی که علیه حکومت اسد میجنگند، در حال عقبنشینی از حومههای خارج شهر دمشق هستند. خبرگزاری آلمان به نقل از این سازمان نوشته است که نیروهای حکومتی از قریه "ارتوز" عقب نشینی کرده اند و در حدود ۱۰ کیلومتری دمشق پایتخت جابجا شده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این نهاد ناظر جنگ سوریه افزود که شورشیان در حال محاصره چندین روستا در اطراف دمشق هستند و هدف آنها آزادی زندانیانی است که در یک زندان نظامی در نزدیکی پایتخت نگهداری میشوند. ارتش سوریه: نیروهای ما اطراف دمشق را ترک نکرده اندخبرگزاری فرانسه به نقل از شورشیان گزارش داده ائتلاف به رهبری هیئت تحریر شام محاصره دمشق را آغاز کرده، اما نیروهای حکومتی عقب نشینی از مناطق نزدیکی دمشق پایتخت را تکذیب کرده اند. حسن عبدالغنی، فرمانده شورشیان تحت رهبری اسلامگرایان که این حمله را آغاز کردنده اند، گفت: «نیروهای ما مرحله نهایی محاصره پایتخت، دمشق را آغاز کردهاند.» اما وزارت دفاع حکومت اسد آشکارا فرار ارتش از مواضع نزدیک شهر دمشق را تکذیب کرد. در بیانیه ارتش سوریه آمده است: «خبرهایی که ادعا میکنند نیروهای مسلح ما که در تمام مناطق حومه دمشق حضور دارند، عقب نشینی کرده اند، صحت ندارد.»
|
08.12.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ د شنبې په ورځ ډسمبر اوم (لیندۍ ۱۷) پاریس ته تللی ترڅو د نړۍ له نورو مشرانو سره د نوټرډام لرغونېکلیسا د بیا پرانېستلو په مراسمو کې ګډون وکړي.
ټاکل شوې چې ټرمپ په دې سفر کې د فرانسې له ولسمشر امانویل مکرون او د اوکراین له ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي سره چې د کلیسا د بیا پرانیستلو په مراسمو کې د ګډون لپاره پاریس ته تللی خبرې اترې وکړي.
ټرمپ د روانې اونۍ په پیل کې په دغو مراسمو کې د ګډون لپاره د مکرو بلنه ومنله او ویې ویل چې د فرانسې مشر "یو حیرانوونکی کار ترسره کړی ترڅو دا ډاډ ترلاسه کړي چې نوټرډام به په شانداره توګه او حتی له هغې پورته بیارغول کېږي."
همداشان ټاکل شوې چې د متحده ایالاتو لومړۍ میرمن جیل بایډن په دغو مراسمو کې د متحده ایالاتو د ولسمشر جوبایډن په استازیتوب ګډون وکړي.
د نوټرډام کلیسا چې ۸۶۱ کاله لرغونوالی لري په ۲۰۱۹ کال کې د اور لګېدنې له امله یې چت او څلې په بشپړه توګه ویجاړ شوی و.
د دې کلیسا بیارغونه چې جوړولو یې دوه پیړۍ دوام کړی و او د بیا پرانیستلو په مراسمو کې یې د متحده ایالاتو د منتخب ولسمشر او نورو مشرانو ګډون د مکرون لپاره د بریا شیبې ګڼل کېږي.
خو د بریا دا شیبې په فرانسه کې د سیاسي ګډوډیو تر اغیزې لاندې ده. د ډسمبر په څلورمه د فرانسې پارلمان د صدراعظم میشل بارنیه څخه د باور رایه بېرته اوخیسته او حکومت یې ورته له درې میاشتې فعالیت وروسته ړنګ اعلان کړ.
د فرانسې پارلمان دا تصمیم وروسته له هغې ونیو چې د بارنیه دولت په دغه هېواد کې د اقتصادي کړکېچ د مخنیوي لپاره د لګښتونو د کچې راټیټولو او د مالیې د لوړولو غوښتنه وکړه.
په تېرو ۶۰ کلونو کې دا لومړې ځل دی چې د فرانسې پارلمان یو برحاله حکومت ړنګوي.
مکرون هیله څرګنده کړې چې د نوټرډام بیا پرانیستل او په پاریس کې د نړۍ د شاوخوا ۴۰ مشرانو لیدنه د فرانسې یووالی او ویاړ نندارې ته وړاندې کړي.
مکرون د پنجشنبې په ورځ په یوې تلویزیوني وینا کې وویل چې د پاریس المپیک او د کلیسا بیا پرانیستل "دا ثابتوي چې موږ پوهېږو څه ډول لوی کارونه ترسره کړو، موږ پوهېږو چې څه ډول ناممکن کار ممکن کړو او سږکال د دغو دوو چارو د ترسره کولو له امله موږ ټولې نړۍ ستایلي یو."
د نوټرډام لرغونې کلیسا پر بیارغونه شاوخوا ۷۰۰ میلیونه یورو لګېدلې دي چې د اعانې له لارې راټولې شوې وې او د وړاندوینې په خلاف چې د بیارغونې چارې به یې لسیزې وخت ونیسي په پنځو کلونو کې بېرته پرانیستل شوه.
|
08.12.2024 صدای امریکا برخی از چهرههای ضد طالبان و مقامهای حکومت پیشین افغانستان در بیرون از این کشور، از تشکیل یک جریان جدید زیر نام "مجمع ملی برای نجات افغانستان" خبر داده و گفته اند که آنان برای جلوگیری از تداوم حاکمیت "استبدادی و نامشروع طالبان" تلاش میکنند. این جریان روز جمعه ششم دسمبر (۱۶ قوس) در یک نشست مجازی با حضور برخی از چهرههای مخالف طالبان به ویژه، عبدالرشید دوستم، عبدرب الرسول سیاف، احمد مسعود، سرور دانش، محمد محقق، محمد یونس قانونی، عطا محمد نور، محمد عمر داوودزی، تادین خان اچکزی، رحمتالله نبیل و برخی از مقامهای دیگر حکومت پیشین اعلام موجودیت کرد. در اعلامیه این جریان آمده است که در "مجمع ملی برای نجات افغانستان" بیش از ۳۰ جریان به شمول احزاب سیاسی حضور دارند و همچنان کریم خلیلی، صلاحالدین ربانی و اسماعیل خان، پشتیبانی شان را از ایجاد این ایتلاف اعلام کردهاند. این چهرههای ضد طالبان و مقامهای حکومت پیشین، پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، این کشور را ترک کرده و در حال حاضر در برخی از کشورهای منطقه به شمول امارات متحدۀ عرب و ترکیه زندگی میکنند. در اعلامیهای این جریان سیاسی آمده است: "اعلام موجودیت مجمع ملی برای نجات افغانستان یک رویداد مهم و استثنایی در جهت استحکام و انسجام بیشتر مبارزات مردم برای نجات افغانستان میباشد که استقلال، عدالت، آزادی و ایجاد نظام سیاسی برخواسته از ارادۀ و رای مردم افغانستان را برای کشور به ارمغان خواهد آورد." محمد یونس قانونی، یکی از سخنرانان این نشست مجازی گفته است: "تا کنون جامعه بینالمللی ادعا میکرد که طالبان جایگزین ندارند و مخالفان دارای صدای واحد نیستند. به همین خاطر ما امروز با تشکیل این چتر بزرگ سیاسی متشکل از تمام جریانها و احزاب سیاسی شاهد یکی از رخدادهای تاریخی در عرصه سیاسی افغانستان هستیم." عبدرب الرسول سیاف، رهبر جهادی و عضو "شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان" گفت که طالبان نمایندگی از مردم این کشور نمیکنند و در سه سال گذشته، آنان مشکلات زیادی برای شهروندان این کشور ایجاد کرده اند. سیاف از کشورهای منطقه خواست که از تعامل با حکومت این گروه دست برداشته و به گفتۀ وی، جامعۀ جهانی باید برای ایجاد "حکومت مردمی و مبتنی بر ارادۀ مردم افغانستان" اقدام کند. بر اساس "میثاق" "مجمع ملی برای نجات افغانستان"، اعضای آن بر وحدت جریانهای مخالف طالبان اقدام کرده و همچنان با ارایۀ طرح جامع برای حل بحران کنونی این کشور تلاش خواهند کرد. به گفتۀ اعضای این جریان سیاسی، اگر طالبان به "انحصارگرایی و روش کنونی" خود ادامه داده و به هیچ میکانیزم سیاسی که قابل قبول برای همۀ مردم افغانستان باشد، تن ندهند، آنان وارد فاز جدیدی از برنامههای خود، خواهند شد. در میثاق این مجمع همچنان آمده است: "اقدام برای تشکیل دولت انتقالی در تبعید، گسترش مقاومت سازماندهی شده و منسجم در سراسر افغانستان، برنامهریزی و اجرای نافرمانی مدنی، تلاش برای شناسایی رژیم به عنوان یک رژیم تروریستی، تلاش برای جلوگیری از انتقال کمکهای جهانی به طالبان به عنوان یک گروه تروریستی و برنامهریزی و هماهنگی در جهت یک قیام ملی و همه جانبه، بخشی از اقدامات بعدی این ایتلاف بزرگ سیاسی خواهد بود." طالبان تا کنون در این مورد ابراز نظر نکرده اند، اما مقامهای این گروه همواره مدعی شدند که با حاکمیت آنان بر افغانستان، امنیت در این کشور تامین شده، فساد از بین رفته، به انحصارگرایی پایان داده شده و نیز حکومت سرپرست طالبان از تمام اقوام این کشور نمایندگی میکند. این در حالی است که پیش از این، بسیاری از مخالفان ضد طالبان و مقامهای حکومت پیشین افغانستان به شمول عبدرب الرسول سیاف، احمد مسعود، عبدالرشید دوستم، عطا محمد نور، محمد محقق و محمد یونس قانونی جریانی را تحت نام "شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان" در ترکیه ایجاد کرده بودند. همچنان محمد سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری حکومت پیشین افغانستان از اعلام موجودیت حزبی به نام "عدالت و آزادی افغانستان" خبر داده و بر ایجاد "نظام جمهوری اسلامی فدرالی" در این کشور تاکید کرده بود. دو سال پیش نیز "حرکت ملی صلح و عدالت افغانستان" که متشکل از شماری از چهرههای سیاسی و مقامهای دولت پیشین افغانستان است، رسماً اعلام موجودیت کرد. حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین و عضو ارشد این حرکت تازه تشکیل خواستار ایجاد "نظام و اداره مشروع" شد که صرفاً از رای و اراده تمام مردم افغانستان از جمله زنان و مردان منشا بگیرد. پیش از این شماری از تحلیلگران و شهروندان افغانستان به اعلام موجودیت این جریانها واکنش نشان داده و گفته بودند که این جریانات توسط رهبران ناکام پیشین بینتیجه خواهد بود، زیرا افغانها با توجه به فساد و اعمال بد آنها در ۲۰ سال گذشته، به آنها اعتماد ندارند.
|
07.12.2024 بی بی سی امریکايي چارواکي وايي، ولسمشر بایډن اوکرایین ته شین څراغ ښوولی، چې د روسیې په خاوره کې دننه د ګوزارونو لپاره هغه اوږد واټنه توغندي کارولای شي، چې واشنګټن اوکرایین ته ورکړي. واشنګټن له دې مخکې د اټاکمس ډوله دې توغندیو له کارولو سره ځکه مخالفت کاوه، چې د امریکايي چارواکو په اند دې سره به جګړه لا زیاته شي. خو په پالیسۍ کې دا بدلون له هغه دوې میاشتې مخکې رامنځته شوی، چې ولسمشر بایډن واک نوي ټاکل شوي ولسمشر ډونلډ ټرمپ ته سپاري. د یادونې ده، چې د ټرمپ له انتخاب سره د کیېف لپاره د واشنګټن د ملاتړ راتلونکي ته اندېښنې راپورته شوې دي. ولې واشنګټن اوکرایین ته اجازه ورکړه، چې د روسیې په خاورې کې دننه د اوږد واټنه توغندیو ګوزارونه وکړي؟ یو کال کېږي، چې اوکراییني ځواکونه په خپله خاوره کې دننه پر هغو سیمو د اټاکمس ډوله توغندیو ګوزارونه کوي، چې روسي ځواکونو نیولې دي. رپوټونه وايي، امریکايي مرمۍ او ځینې نور تجهیزات هم پولې ته څېرمه د روسیې په کرسک سیمه کې کارول کېدل، خو امریکا تر اوسه پورې اوکرایین ته اجازه نه ورکوله، چې د روسیې په خاوره کې دننه د اټاکمس توغندیو ګوزارونه وکړي. اوکرایین چارواکو بیا ادعا کوله چې د روسیې په خاوره کې دننه د دې ډول وسلې کارولو اجازه نه ورکول داسې مانا لري، لکه په جګړه کې د یو چا یو لاس شاته وتړل شي. د رپوټونو له مخې په پالیسۍ کې دا بدلون کورسک سیمې ته چې له تېر اګست راهیسې اوکراییني ځواکونو لاندې کړې، د جګړې لپاره د شمالي کوریا د سرتېرو رسېدل دي. بله خبره دا هم کېږي، چې په نژدې وخت کې سپینې ماڼۍ ته د ډونلډ ټرمپ ستنېدو سره د اوکرایین لپاره د امریکا ملاتړ په تړاو اندېښنې ډېرې شوې دي او په ظاهره ولسمشر بایډن لېوال دی، چې په دې لنډ – تنګ وخت کې هغومره مرسته وکړي، چې له وسه یې کېږي. له پوځي پلوه د اوکرایین برلاسی به په راتلونکي کې د سولې احتمالي خبرو کې د کیېف دریځ پیاوړی کړي. د اوکرایین ولسمشر ولودیمر زېلینسکي تر اوسه پورې دا نه ده تائید کړې، خو تېره یکشنبه یې وویل: ''ګوزارونه له خبرو نه جوړېږي، توغندي به خپله حال ووايي.''
|
07.12.2024 بی بی سی فصل ششم لیگ برتر مسابقات سوارکاری «بزکشی» در کابل امروز با شرکت ١١ تیم آغاز شده است. در این مسابقات که در میدان «بزکشی» منطقه «یکه توت» کابل برگزار شده است، چاپاندازان/سوارکارانی از کشورهای تاجیکستان و قزاقستان نیز حضور دارند. مسابقات امروز میان تیمهای ولایت سرپل، فاریاب و تیم بدخشان در برابر بغلان و تیم بزکشی ولایت بلخ آغاز شده است. ببرک احساس، خبرنگار اعزامی بیبیسی در کابل میگوید که هزاران تماشاچی برای دیدن این مسابقات گردهم آمدهاند. مقامهای کمیته ملی المپیک افغانستان در سال ۲۰۱۶ مسابقات بزکشی در افغانستان را رسماً در فهرست بازیهای ملی این کشور ثبت و وارد ورزشهای ملی این کشور کردند. بزکشی یک وزرش باستانی در آسیای میانه و در ولایتهای شمال افغانستان است که در آن جسد سربریده بز (گاهی گوساله) بین دو تیم سوارکاران از دایرهای در یک سر میدان به دایرهای در قسمت دیگر یک میدان برده و انداخته میشود. با این وجود این بازی از سوی برخی از گروههای مدافع حقوق حیوانات به خاطر استفاده از یک حیوان سربریده مورد انتقاد قرار داشته است.
|
07.12.2024 دآزادی رادیو د نړیوال بانک په باور د افغانستان په اقتصاد کې د ټیټې ودې نښې ښکاري، خو دې بانک په خپل نوي راپور کې چې د ډسمبر په څلورمه یې خپور کړ، خبرداری ورکړ چې دا اقتصاد له ننګونو سره مخامخ دی او راتلونکې یې څرګنده نهده. نړیوال بانک تر همدې راپور نژدې اوونۍ مخکې په یوه بل راپور کې ویلي و چې، د افغانستان صادرات سږکال له جنوري تر سپتمبر میاشتې پورې د تېرکال همدې مودې په پرتله څوارلس په سلو کې کم شوي دي، چې اصلي علت یې د پاکستان له لوري د افغانستان پر صادراتو د مالیاتو زیاتېدل دي. نړیوال بانک له پاکستان سره د افغانستان د صادراتو ستونزه د اسلاماباد د سوداګرۍ په تګلارو کې بدلون، د پاکستان لهخوا د افغانستان په تازه او وچو مېوو او ټولو زراعتي محصولاتو لوړه مالیه اخیستل ګڼي
د افغانستان د سوداګرۍ د خونو پخوانی مشر اذرخش حافظي چې په ۲۰۰۶ کال کې یې د افغان-پاک د سوداګرۍ ګډه خونه هم جوړه کړه، ازادي راډیو ته وویل چې، له ګاونډیو سره تجارت ډېر ګټور دی، خو شرط یې دا دی چې دا سوداګري عادي روانه وي. نوموړي وويل: "اول د سوداګرۍ موده لنډیږي، کرایه کمیږي. هغه شیان چې ژر خرابیږي هغه په یوه ورځ کې افغانستان ته واردیږي یا لکه دا تازه مېوې، چې کله له کندهاره پاکستان ته صادریږي یا له شمال څخه پاکستان ته صادریږي، یا له ختیځو ولایتونو څخه؛ دا په ورته ورځ هلته رسیږي او یخچالي کانټینرونو ته هم ضرورت نه پيدا کېږي." نړیوال بانک له پاکستان سره د افغانستان د صادراتو ستونزه د اسلاماباد د سوداګرۍ په تګلارو کې بدلون، د پاکستان لهخوا د افغانستان په تازه او وچو مېوو او ټولو زراعتي محصولاتو لوړه مالیه اخیستل ګڼي او زیاتوي چې، د طالبانو تر بیا واکمنۍ وروسته پاکستان ته د افغانستان د صادراتو یو عمده قلم سکاره و چې، اوس پاکستان د افغانستان د سکرو پر ځای له خپلو سکرو استفاده کوي.
|
07.12.2024 صدای آلمان آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان، به یک کمیته تحقیقی پارلمان آلمان گفت که هرچند مشارکت در ماموریت افغانستان یک تصمیم درست بود، اما جامعه بینالمللی در بسیاری اهداف خود در این ماموریت ناکام ماند
انگلا مرکل، صدر اعظم پیشین آلمان، روز پنج شنبه در یک کمیته پارلمان فدرال راجع به چگونگی خروج و عملیات تخلیه از افغانستان به عنوان آخرین شاهد حضور یافت و به پرسشها پاسخ گفت. او با خواندن بیانیهای از قبل آماده شده گفت که «امیدواری موجه» وجود داشت که مداخله نظامی در افغانستان از طرحریزی حملات تروریستی بیشتر از خاک این کشور جلوگیری کند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اما صدراعظم سابق آلمان پذیرفت که جامعه بینالمللی تقریباً در تمام اهداف دیگر مانند تامین حاکمیت قانون و حقوق زنان، در افغانستان شکست خورده است. او عدم درک فرهنگی در میان متحدان غربی، خویشخوری و قاچاق مواد مخدر در افغانستان را از دلایل این شکست عنوان کرد. گرهارد شرودر که پیش از مرکل صدر اعظم آلمان بود، در سال ۲۰۰۱ به ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده پیوست که در نتیجه آن حاکمیت اسلامگرای طالبان سقوط کرد. مرکل در آن زمان رهبر حزب راست میانه دموکرات مسیحی «سیدییو» و اپوزیسیون حکومت آلمان بود. این کمیته پارلمان آلمان در حال بررسی چگونگی خروج نیروها از افغانستان در سال ۲۰۲۱ است که با فروپاشی حکومت تحت حمایت غرب در افغانستان، طالبان به سرعت کابل را تصرف کردند و شهر در هرج و مرج فرو رفت. این کمیته همچنین تصمیمگیری در مورد تخلیه همکاران محلی نیروها و ادارات آلمانی را بررسی میکند. بسیاری از افغانهایی که با نیروهای نظامی غربی، آژانسهای امدادی و سایر نهادها در ارتباط بودند، در زمان سقوط حکومت پیشین افغانستان از ترس انتقام طالبان به شدت به دنبال فرار از این کشور بودند. مرکل روز پنجشنبه به قانونگذاران در پارلمان گفت که هنگام خروج اردوی آلمان و تخلیه کمپ مارمل در شمال افغانستان در سال ۲۰۲۱ همه چیز به خوبی پیش رفت.
|
07.12.2024 دامریکا غږ د ایران د کورنیو چارو وزارت یو چارواکي ویلي، چې د دغه هېواد په ښوونځیو کې د افغان کډوالو ماشومانو د نوم لیکنې ظرفیت بشپړ شوی او نور افغان کډوال ماشومان نشي منل د ایرنا خبري آژانس د ایران د کورنیو چارو وزارت د بهرنیو اتباعو او کډوالو د چارو رئیس، نادر یاراحمدي، په حواله ویلي چې دوی نور نشي کولای، افغان کډوال ماشومان په حضوري ډول په ښوونځیو کې ومني. یاراحمدي د پنجشنبې په ورځ، دسمبر پنځمه (لیندۍ ۱۵مه) د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ د دفتر له رئیس، تاکاشیما، سره په لیدنه کې ویلي، چې د افغان ماشومانو لپاره د آنلاین زده کړو طرحې د عملي کولو لپاره وسایلو، په ځانګړي ډول "موبایلونو او ټبلیټونو" ته اړتیا ده. د ایرنا راپور زیاتوي: "یاراحمدي د بهرنیو زده کوونکو د زده کړو پر اهمیت او په هېواد کې د ښوونځیو د ظرفیت د بشپړیدو له امله د حضوري زده کړو د محدودیتونو په اړه د یادونې ترڅنګ، د افغان زده کوونکو لپاره د آنلاین زده کړو د وسایلو غوښتنه وکړه. " د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ د احصایې له مخې، اوس وخت په ایران کې شاوخوا ۴.۵ میلیونه افغان کډوال چې قانوني اسناد، ویزې لري او یا هم بې اسناده دي، ژوند کوي. خو بلخوا، ایراني چارواکي ادعا کوي، چې شاوخوا شپږ میلیونه افغانان په دې هېواد کې مېشت دي. په ورته وخت کې ایراني رسنیو ویلي چې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ د دفتر رئیس د افغان ماشومانو لپاره د آنلاین زده کړو د طرحې هرکلی کړی او ویلي یې دي: "ګډې همکارۍ کولای شي د کډوالو لپاره د ګټور او اغیزمن ملاتړ زمینه هواره کړي. موږ به همدارنګه د ځانګړو موضوعاتو لپاره له تخنیکي ټیمونو سره ناستې ترسره کړو. " له بلې خوا، یو شمېر افغان کډوال وايي چې ماشومان یې په دولتي ښوونځیو کې د زده کړو اجازه نه لري او ایراني چارواکي په ښوونځیو کې د هغوی د نوم لیکنې څخه ډډه کوي. حامد سروري (مستعار نوم) چې له دوو کلونو راهیسې په تهران کې ژوند کوي، د امریکاغږ ته ویلي چې د هغه ماشومان ښوونځیو ته له تګ څخه بې برخې دي. سروري وویل چې د نوي تعلیمي کال په پیل کې یې خپل اته کلن او پنځه کلن ماشومان څو ځله نږدې ښوونځیو ته بوتلل، خو د ایران د پوهنې ریاست چارواکو د هغوی د نوم لیکنې څخه ډډه وکړه. هغه زیاته کړه: "زوی مې اته کلن دی، د تعلیمي کال په لومړیو ورځو کې ورته اجازه ورکړل شوه چې زموږ د کور ترڅنګ ښوونځي ته لاړ شي، خو څو ورځې وروسته د پوهنې ریاست چارواکو او ښوونځي مدیر زما زوی له ښوونځي واېست." د افغان کډوالو په وینا، دوی په ایران کې له ګڼو ستونزو سره مخ دي. دوی وايي چې اوس مهال د دوی ډېری ماشومان له زده کړو بې برخې دي او ځینې دولتي روغتونونه هم د دوی د درملنې، په ځانګړي ډول د ماشومانو د درملنې، څخه ډډه کوي. افغان کډوال زیاتوي ، کله چې د خپلو ستونزو د حل لپاره دولتي ادارو ته مراجعه وکړي، نو د ناسم چال چلند سره مخ کېږي. دا پداسې حال کې دی چې ایران د افغان کډوالو د نیولو او جبري شړلو لړۍ ته دوام ورکړی او هره ورځ زرګونه کسان له نیولو وروسته افغانستان ته لیږي. تر دې وړاندې ځینو افغان کډوالو ویلي وو، چې د ایران پولیس هغه افغانان هم نیسي او بندي کوي چې له قانوني پاسپورت او ویزې سره دغه هېواد ته تللي وي.
|
07.12.2024 صدای امریکا سازمان همکاریهای اسلامی به تصمیم تازۀ طالبان دربارۀ ممنوعیت آموزش دختران در انستیتیوتهای طبی در افغانستان واکنش نشان داده و آنرا "تاسفبار" خوانده است. این سازمان ناوقت روز پنجشنبه پنجم دسمبر (۱۵ قوس) با نشر اعلامیهای گفت که زنان افغان به گونۀ جدی شاهد نقض حقوق اساسی خود در زمینه آموزش بوده و تصمیم تازۀ طالبان "غیرمنتظره و عمیقاً نگرانکننده" است. شماری از رسانهها گزارش داده اند که بختالرحمان شرافت، معین وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان، در دیدار با مسوولان انستیتیوتهای طبی کابل گفته است که پس از این، ثبت نام و ادامۀ آموزش دختران در این نهادهای آموزشی ممنوع است. دختران و زنان در این نهادهای آموزشی، در رشتههای قابلگی، داروسازی، پروتز دندان، لابراتوار، اکسری، فزیوتراپی و پرستاری مصروف آموزش بودند. سازمان همکاریهای اسلامی گفته است: "چنین تصمیمی نه تنها به عنوان یک ضربۀ ناامیدکننده به حقوق اساسی زنان افغان است، بلکه احتمالاً تاثیر زیانباری بر سیستم مراقبتهای صحی افغانستان - که با چالشهای بزرگی روبرو است - ایجاد خواهد کرد." کشورهای اسلامی همچنان از طالبان خواسته اند که آنان باید "مطابق قعطنامههای سازمان همکاریهای اسلامی و حقوق زنان در اسلام" اقدام کنند. این اقدام طالبان واکنشهای بینالمللی را نیز برانگیخته و شماری از نهادهای مدافع حقوق بشر، ضمن محکوم کردن آن، طالبان را به لغو این تصمیم ترغیب کرده اند.
|
06.12.2024 بی بی سی د طالبانو حکومت په روغتیا وزارت کې یوې سرچینې بيبيسي ته تایید کړې وه، چې د طبي روزنیزو مرکزونو فعالیت د طالبانو د مشر له لوري ځنډول شوی، خو د چارشنبې په ورځ بېرته یوازې د وروستیو ازموینو ورکولو لپاره اجازه ورکړل شوې ده. د طالبانو حکومت لا تر اوسه په رسمي توګه ازموینو ته د اجازې ورکولو په اړه څه نه دي ویلي. کابل کې زموږ خبریال ببرک احساس وايي، پرون د خصوصي انستېتیوتونو مسؤلانو ته د طالبانو د حکومت له لوري وویل شول، لس ورځې وخت لرئ چې خپلو محصلانو ته پاتې درس ورکړئ یا ازموینې پکې واخلئ. ښاغلی احساس وايي، کابل کې یوه انستېتیوت ته د چارشنبې په ورځ ورغلی او هلته یې ولیدل چې محصلان راغلي وو او درس یې روان و. نوموړی وايي، د دغو انستېتیوتونو مسؤلان نه پوهېږي لس ورځې وروسته به څه کېږي، ځکه چې د طالبانو دواړه امرونه (د بندېدو او د لسو ورځو لپاره د اجازې ورکولو) امرونه شفاهي دي. د طالبانو د روغتیا وزارت یاده سرچینه وايي ډېری طالب چارواکي له دغه امر سره همغږي نه دي خو دا چې د دوی د مشر لخوا شوی دی مجبور دي عملي یې کړي. وړمه ورځ په لومړی ځل د طالبانو د عامې روغتیا وزارت مالي او اداري معین بخت الرحمن شرافت له قوله ورکړل شوی و، چې د طبي مرکزونو ټول مشران یې وزارت ته وربللي وو او د خپل مشر د نوې پرېکړې په اړه یې خبر ورکړی و. د ښاغلي شرافت له قوله ویل شوي، "په خصوصي او دولتي انستیتیوتونو کې دې نجونو ته طبي زدکړې وځنډول شي او یا دې بیخي ودرول شي."
|
06.12.2024 بی بی سی «بیستوپنج سال است قالین میبافم. هر روز شش تا هفت ساعت کار میکنم. از نشستنهای طولانی کمردرد گرفتهام. کمر و پاهایم درد میکند. دکترها میگویند مهرههای کمرم بهم نزدیک شدهاند.» این سخنان بیگم، یک زن قالینباف در پلخمری است. او چهل ساله است و شش فرزند (چهار پسر و دو دختر) دارد.
با شنیدن نام قالی افغانی، شاید ذهن بسیاری فقط به سمت زیبایی، کیفیت و ظرافت آنها برود؛ فرشهایی که در سطح جهانی شهرت و نام بزرگی کسب کردهاند. اما در حقیقت، در میان این زیباییها و رنگها، داستانهای نگفتهای از رنج، گرسنگی و سختیهای بیشمار صدها هزار زن افغان مانند بیگم و حسیبه بافته شده است. بیگم با شرکت «آریا بغلان» کار میکند که حدود ده سال است که ایجاد شده، تمام کارکنانش زن هستند. این شرکت، علاوه بر قالیبافی، خیاطی، خامکدوزی، نخریسی، حکاکی و صنایع دستی برای بیش از هزار زن فرصت شغلی فراهم کرده است. در میان آنها علاوه بر زنان و دختران بیسواد یا فارغالتحصیلان کلاس دوازدهم، دخترانی نیز هستند که در بیش از سه سال گذشته از رفتن به مکتب محروم شدهاند.
|
06.12.2024 دآزادی رادیو په کندهار کې د هوا په سړېدو سره ماشومانو کې د سینه بغل او نورو تنفسي ناروغیو پېښې ډېرې شوي دي. د میرویس روغتون د ماشومانو څانګه له ناروغو ماشومانو ډکه ده. په ځینو بسترونو کې آن درې درې ماشومان یوځای بستر شوي دي. زیاتره ناروغان د کندهار له لرې پرتو سیمو راوړل شوي، چېرته چې روغتیایي امکانات نهشته. د کندهار د سپین بولدک ولسوالۍ اوسېدونکې لعل بيبي چې خپل ماشوم یې د سینه بغل ناروغۍ له امله میروېس روغتون ته راوړی، وايي چې په خپل کلي کې یې درملنه ممکنه نه وه. هغې ازادي راډیو ته وویل: "دا کوچنی پنځه ورځې کور ناجوړه پروت و، پنځه ورځې وروسته مې دلته راوستی، ډاکتر وایي دا سینه بغل دی." د میرویس روغتون د ماشومانو څانګه له ناروغو ماشومانو ډکه ده. د میرویس روغتون د ماشومانو څانګه په دهلیزونو کې د ناروغو ماشومانو د میندو او پلرونو اوږدې کتارونه جوړ شوي چې هره مور او پلار د خپل ماشوم د درملنې لپاره انتظار باسي. د کندهار د ارغستان ولسوالۍ اوسېدونکې بيبي عایشې خپل ماشوم چې اوږدمهاله او سخت ټوخی کوي، دلته په میروېس روغتون کې بستر کړی دی. هغه وایي، په سیمه کې یې د روغتیايي خدماتو نشتوالي دوی اړ کړي چې د خپل ماشوم د درملنې لپاره څو ساعته سفر وکړي. بيبي عایشه وايي :"دا کوچنی ټوخېده، شین کېده، شین کېده، د لوی اختر راهیسې دغه ډول دی، موږ هلته په صحرا کې یو، نه روغتون شته، نه نږدې ډاکتر، بس دلته مې چینایي شفخانې ته راوستی." روغتیايي چارواکي وایي، کندهار کې د یخ څپې له راتګ سره د لویانو په ګډون ډېر شمېر ماشومان ناروغان شوي چې زیات یې په سینه بغل اخته دي. د کندهار د میروېس حوزوي روغتون د ماشومانو د څانګې مشر ډاکتر هدایتالله حکیمي وایي، ماشومان د سړې هوا د تنفس له امله په سینه بغل او نورو تنفسي ناروغیو اخته شوي چې یوازې په تېره یوه میاشت کې یې شمېر ۲۰۴۴ ته رسېدلی چې ۱۳ یې مړه شوي دي. د ده په وینا، د ماشومانو د کورنیو د بې غورۍ له امله ماشومان په تنفسي ناروغیو اخته کېږي. روغتیايي چارواکي وایي، کندهار کې د یخ څپې له راتګ سره د لویانو په ګډون ډېر شمېر ماشومان ناروغان شوي چې زیات یې په سینه بغل اخته دي. حکیمي وايي: "موږ د تنفسي ناروغیو ټولې ستونزې په تېره میزان میاشت کې په اوپيډي کې او داخله کې بستر کې درلودې چې شمېر یې ۲۰۴۴ ته رسېږي، له دې جملې مو ۳۹۴ بستر کړي او همدارنګه ۱۳ مړینې مو د ماشومانو د تنفسي ناروغیو له امله درلودې." ډاکتران ټینګار کوي چې کورنۍ باید خپلو ماشومانو ته په ژمي کې ځانګړې پاملرنه وکړي. دوی باید ماشومان له یخنۍ وساتي، ګټور خواړه ورکړي او حفظالصحې ته یې ډېره پاملرنه وکړي.
|
06.12.2024 صدای آلمان سازمان عفو بینالملل اسرائیل را به ارتکاب "نسلکشی" در نوار غزه متهم کرده و گفته است که با اقدامات خود به دنبال نابودی عمدی فلسطینیها بوده است. اسرائیل این اتهام را رد کرده و «یهودستیزانه» خوانده است.
سازمان حقوق بشری عفو بینالملل در گزارشی گفته است اسرائیل با حملات مرگبار، تخریب زیرساختهای حیاتی و جلوگیری از ارسال غذا، دارو و سایر کمکها به غزه، به دنبال نابودی عمدی فلسطینیها بوده است. این سازمان اعلام کرد: "تحقیقات عفو بینالملل مبانی کافی یافته است که نتیجهگیری کند اسرائیل مرتکب نسلکشی علیه فلسطینیها در نوار غزه اشغالی شده و به آن ادامه میدهد". اگنس کالامار، دبیرکل عفو بینالملل، در این گزارش گفته است که یافتههای این سازمان "باید به عنوان زنگ بیداری برای جامعه بینالمللی عمل کند: این نسلکشی است. باید همین اکنون متوقف شود". مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! عفو بینالملل اعلام کرد که اقدامات اسرائیل در منطقه را نمیتوان با حمله تروریستی حماس در اکتبر ۲۰۲۳ توجیه کرد. در این حملات حماس ۱۲۰۰ تن به شمول صدها تن در یک جشنواره موسیقی، کشته شدند. شبه نظامیان حماس همچنان حدود ۲۵۰ تن را به گروگان گرفته و با خود به غزه بردند. عفو بینالملل گفته است که در این گزارش اقدامات اسرائیل را در جریان عملیاتاش در نوار غزه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به بعد مستند کرده است. این گزارش به "کشتن غیرنظامیان، آسیب وارد کردن و تخریب زیرساختهای غیرنظامی، بیجاسازی اجباری، ممانعت یا محرومسازی از کالاهای نجاتدهنده زندگی و کمکهای بشردوستانه، و محدودیت در تامین برق" متمرکز است. حماس از سوی آلمان، اتحادیه اروپا، ایالات متحده امریکا و برخی کشورهای عربی به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است.
|
06.12.2024 دامریکا غږ د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) ویلي چې اروپايي ټولنې په افغاسنتان کې ددغه پروګرام له لارې د اقلیم د بدلون د اغیزو څخه زیانمن شویو کورنیو سره د مرستې لپاره د ۱۵ میلیونو یورو (۱۵.۸ میلیونو ډالرو ) مرسته کوي. د خوړو نړیوال پروګرام د پنجشنبې په ورځ ډسمبر پنځم (لیندۍ ۱۵) رسنیو ته په یوه استولې خبرپاڼه کې ویلي چې سږکال تراوسه یوازې د سیلابونو له امله څه باندې ۱۶۰ زره افغانان اغیزمن شوي او شاوخوا ۲۰ زره کورونه او زرګونه هکتاره کرهڼیزه ځمکه ویجاړه شوې ده. افغانستان کې د اروپايي ټولنې د استازولۍ د دفتر شارژدافیرې ورونیکا بوسکوویچ پوهر ددې ټولنې د دې تازه مرستې په اړه ویلي: "اروپايي ټولنه ژمنه ده چې د افغانستان خلکو سره مرسته وکړي ترڅو د اقلیمي بدلونونو سره چې د خوړو خوندیتوب او معیشت په ځانګړي ډول په کلیوالو ټولنو کې ګواښوي ځانونه چمتو کړي. د اقلیمي بدلونونو زیانونه همدارنګه دکوربه ټولنو ظرفیت کموي ترڅو د داخلي بې ځایه شویو او له ګاونډیو هیوادونو څخه راستنیدونکو ملاتړ وکړي. دا ۱۵ میلیونه مرسته د اروپايي ټولنې له خوا د خوړو نړیوال پروګرام د ظرفیت د لوړولو پروګرام په افغانستان کې د ۲۰۲۲ کال راهیسې تر ۸۵.۱ میلیونو یورو پورې زیاتوي". د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام د ټولنو سره د کوچنیو زیربناو رامنځ ته کولو کې مرسته کوي او ورسره د اوبو لګولو کانالونو ، بندونو او استنادي دیوالونو له لارې د اقلیم د بدلون د بحران اغیزو په کمولو کې هم مرسته کوي. کرونګرو ته روزنه ورکول کیږي او ورته ملاتړ برابریږي، ترڅو اضافي غنم، وریژې او حبوبات تولید او په سیمه ییزو بازرونو کې یې وپلوري. ددې سربیره د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پرګرام له پاکستان څخه په جبري ډول د ستنیدونکو کډوالو په ګډون د خوړو د نه خوندیتوب سره مخ ښځو او سړیو ته بازارکې د اړتیا وړ مهارتونو لکه خیاطۍ او ګرځنډه تیلیفونونو د ترمیم پورې کسبونو په تړاو روزنه ورکوي چې هغوی سره د کورنۍ لپاره د عاید په ترلاسه کولو کې مرسته کوي. په افغانستان کې د خوړو د نړیوال پروګرام مرستیال هارالډ مینهارټ د اروپايي ټولنې د مرستې په اړه ویلي: " دا پروژې د ټولنې د چمتو کولو لپاره خورا مهمې دي چې هغوی پر خپلو پښو ودریږي او خپلو کورنیو لپاره روزي وګټي او پر بشري مرستو یې انحصار کم شي. د اروپايي ټولنې دا مرستې په یوه حساس وخت کې ترسره شوي چې سږکال د کال په سر کې د خوړو نړیوال پروګرام د بودیجې د کمښت له امله اړ شو چې ټول هیواد کې خپلې پروژې وځنډوي". ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام ویلي چې یوازې سږکال کې ۲۱۵ زره سړیو او ۲۰۸ زرو ښځو ته د اقلیم د بدلون د اغیزو د کمولو د پروژو له لارې مخامخ مرسته برابره شوې او هم له ۵۰۰۰ څخه زیاتو بزګرانو سره د کرهڼې او بازر موندلو په برخو کې مرستې شوي دي. د ملګرو ملتونو د راپور له مخې افغانستان د نړۍ په هغو لسو هیوادونو کې شامل دی چې د اقلیم د بدلون د سختو اغیزو سره مخ دی او دا هیواد ددغو اغیزو د کمولو لپاره هیڅ چمتوالی هم نلري.
|
06.12.2024 صدای امریکا ناروی روز پنجشنبه پنجم دسمبر (۱۵ قوس) اعلام کرد که در اعتراض به رفتار طالبان با زنان و دختران افغان، از دادن اعتبارنامه به هر نمایندۀ جدید افغانستان که از سوی حکومت طالبان منصوب شود، خودداری خواهد کرد. پیش از این سفارت افغانستان در اسلو توسط مقامات حکومت پیشین افغانستان اداره میشد، اما به تاریخ ۱۲سپتمبر سال روان میلادی بسته شد. مقامات ناروی در آن زمان اعلام کردند که سفارت افغانستان را به درخواست حکومت طالبان بسته کرده اند. اسپن بارت اید، وزیر خارجۀ ناروی گفت که اگر طالبان قصد معرفی سفیر جدید را داشته باشند "ما برای طالبان واضح ساختیم که هیچ سوالی در مورد پذیرش سفیر جدید افغانستان در اسلو وجود ندارد." او افزود: "اخیراً محدودیتهای جدیدی (در افغانستان) به ویژه زنان و دختران افغان را متاثر ساخته است، و به این دلیل ناروی روابط خود را (با طالبان) کاهش میدهد." او در بیانیهای گفت که ناروی فقط یک مقام افغان را برای رسیدگی به "امور قونسلی، ویزه و سایر امور عاجل" میپذیرد. ناروی این اظهارات را پس از آن بیان کرد که شماری از رسانهها گزارش دادند که بختالرحمان شرافت، معین وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان، در دیدار با مسوولان انستیتیوتهای طبی کابل گفته است که پس از این، ثبت نام و ادامۀ آموزش دختران در این نهادهای آموزشی ممنوع است. مقامهای طالبان تا کنون به گونۀ رسمی این تصمیم را که گزارش شده است به دستور ملا هبتالله آخندزاده، رهبر آن گروه، اتخاذ شده است، تایید یا رد نکرد اند. اما طالبان در ماه سپتمبر ۲۰۲۱ درست یک ماه پس از برگشت مجدد به قدرت در افغانستان، آموزش دختران را در مکاتب متوسطه و لیسه منع کردند و سپس در دسمبر ۲۰۲۲ زنان را از آموزش در دانشگاهها محروم کردند. در سه سال گذشته، از زمانی که طالبان بر افغانستان مسلط شدند، هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است، اما برخی کشورها، از جمله ایران، پاکستان، چین و روسیه، سفارتخانهها و ماموریتهای دپلوماتیک افغانستان را به دپلوماتهای منصوب از سوی طالبان واگذار کردهاند. سفارت افغانستان در لندن نیز پس از برکناری کارمندان این ماموریت توسط مقامات طالبان در ماه سپتمبر تعطیل شد.
|
05.12.2024 بی بی سی د فرانسې لومړی وزیر میشل بارنیه د خپل هېواد له پارلمانه د باور رایې ترلاسه کولو کې ناکام شو. د نوموړي حکومت ختمولو لپاره د فرانسې پارلمان په استیضاحیه غونډه کې سخت دریځي کیڼ اړخه او د ښي اړخه ګوندونو استازي یو ځای شوي وو. د ښاغلي بارنیه خلاف چې ایله درې میاشتې مخکې ولسمشر ایمانویل مکرون د لومړي وزیر په توګه ټاکلی و، د پارلمان غړو د باور رایې اخیستنه کې په خورا پراخه کچه منفي رایې ورکړې. د ښاغلي بارنیه د مشرتابه خلاف هغه مهال پوښتنې راپورته شوې، چې ده له رایې اچوونې پرته د ځانګړي واک له لارې بودیجه وړاندې کړه. په استیضاحیه غونډه کې له رایې ورکولو وروسته د سخت دریځو ښي اړخو ملي یون ګوند مارین ليپین د ښاغلي بارنیه بودیجه ''زهرجنه'' وبلله او د سخت دریځو کیڼ اړخو مشر ژان لوک ملانشون بیا د بارنیه حکومت ړنګېدل ''حتمي'' وبلل. د فرانسې له ټي ایف یو خبري شبکې سره خبرو کې مېرمن ليپین په دې هکله وویل، له دې پرته ''بله هېڅ چاره نه وه'' چې ښاغلی بارنیه له واکه ګوښه شي. د فرانسې د ولسمشر په هکله یوې پوښتنې ته په ځواب کې نوموړې وویل: ''زه د ولسمشر ایمانویل مکرون د استعفا غوښتنه نه کوم.''
|
05.12.2024 بی بی سی احمد (نام مستعار) و دو برادرش، پس از چهار بار ورود ناموفق قاچاقی از افغانستان به ایران و اخراج شدن از آن کشور، برای به دست آوردن اقامت قانونی در ایران راهی میدان جنگ در سوریه شدند. آنها در چوکات لشکر فاطمیون از سوی دولت ایران به جنگ رفتند در حالی که یکی از برادران ۱۵ سال بیشتر نداشت. لشکر فاطمیون از جمله نیروهای تحت نظر نیروی قدس سپاه پاسداران است که بیشتر از مهاجران افغان ساکن ایران تشکیل شده و نیروهای آن از جمله به سوریه اعزام میشوند و گفته میشود بخش اعظم تلفات ایران در سوریه از اعضای این گروه بودند. دولت ایران به اعضای این لشکر حقوق دلاری و اسناد اقامت قانونی در این کشور را میدهد. در این گزارش از نام مستعار استفاده میشود زیرا افشای هویت این نیروها نه تنها تهدیدات مرگبار افراد گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در سوریه و افغانستان را برای آنها میتواند در پیداشته باشد بلکه در ایران هم میتواند تبعاتی داشته باشد. احمد که این روزها در خطر اخراج از ایران قرار دارد، میگوید که برای به دست آوردن سند اقامت ایران از جان خود مایه گذاشته، به جنگ رفته و حتی «ممکن است آدم هم کشته باشد.»
|
05.12.2024 دآزادی رادیو په افغانستان کې د منځنیو طبي زدهکړو په انسټېټیټونو کې د نجونو پر زدهکړو بندیز کورني او نړیوال غبرګونونه راپارولي دي. صبرګل سلطاني چې د طبي زدهکړو د یوه انسټېټیوټ محصله ده، په ژړغوني غږ پرون سېشنبې ازادي راډیو ته وویل چې د طالبانو دغې پرېکړې یې د راتلونکې په اړه ډېرې هیلې مړاوې کړې. صبرګل وايي: واقعاً، سخته ده، هیڅ څه نه شم ویلی، ډېر درد لرم، ډېره راته سخته ده.
مېرمن سلطاني وویل:"ډېره هیله مې درلوده چې زدهکړې وکړم، تحصیل وکړم یو چېرې ورسېږم، افتخار وکړم او وکولای شم چې له خپلو میندو او خویندو سره مرسته وکړم. واقعاً، سخته ده، هیڅ څه نه شم ویلی، ډېر درد لرم، ډېره راته سخته ده." دا یوازې آغلې سلطاني نه ده چې د طالبانو د مشر وروستي فرمان ډېره ناهیلې کړې، بلکې د قابله ګانو، نرسانو او نورو طبي زدهکړو په برخه کې د دې هېواد د طبي زده کړو په مرکزونو کې په زرګونو نورې نجونې یې هم ډېرې خواشینې کړې دي. د روغتیا وزارت د شمېرو له مخې، د افغانستان د قابلګۍ او نرسنګ د روزنې په مرکزونو کې روان ۱۴۰۳ کال شاوخوا ۳۳ نیم زره ښځینه زدهکوونکې په زدهکړو بوختې دي. که څه هم د طالبانو د حکومت روغتیا وزارت تراوسه رسماً نه ده تایید کړې چې په دغو طبي مرکزونو کې ښځینه زدهکوونکې له زدهکړو منع شوي، خو په دې وزارت کې یو شمېر باوري سرچینو ازادي راډیو ته تایید کړې چې د دغه نوي فرمان له مخې٬ له سېشنبې څخه د نجونو پرمخ د طبي انسټېټیټونو دروازې تړل کېږي. په یوه ویډیو کې چې پرون سېشنبې په ټولنیزو رسنیو کې خپره شوې، د طبي زدهکړو د یوه مرکز په لسګونو نجونې لیدل کېږي چې د طالبانو پر دغې پرېکړې اعتراض څرګندوي. په افغانستان کې د قابلهګانو د چارو یوې مسوولې چې د امنیتي دلایلو له امله یې نه غوښتل نوم په راپور کې واخیستل شي، پرون سېشنبې ازادي راډیو ته د طالبانو د حکومت پر دې پرېکړې د خواشنیې څرګندولو ترڅنګ وویل چې که د طبي زدهکړو په مرکزونو کې پر ښځینه زدهکوونکو دغه بندیز دوام وکړي، د دې ډېر احتمال شته چې په نژدې راتلونکې په دې هېواد د میندو او ماشومانو مړینې لا زیاتې شي. ارشیف: د افغانستان په یوه روغتون کې قابلې د یوې ناروغې مېرمنې د کتنې پر مهال د دغې مسوولې په خبره په ټول افغانستان کې په تېره لیرې پرتو سیمو کې ښځو ته د امیندوارۍ، زېږون او هم له زېږون وروسته او هم نویو زېږېدلو ماشومانو ته د لومړنیو روغتیایي خدمتونو په برخه کې د قابلهګانو او نرسانو د شمېر کمی ډېر محسوس دی او که د طبي منځنیو زدهکړو له مرکزونو نور قابلهګانې او نرسانې فارغې نه شي، دا هېواد به په نژدې راتلونکې کې میندو او ماشومانو ته د لومړنیو روغتیایي خدمتونو په برابرولو کې له ډېرو ستونزو سره مخامخ شي. که څه هم تراوسه د هغو میندو او ماشومانو دقیق رسمي شمېر نه دی معلوم چې هر کال په افغانستان کې د زېږون پر مهال مري، خو په ۲۰۲۱م کال کې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو مخکې شمېرو له مخې، په دې هېواد کې په هرو سل زره امیندوارو ښځو کې شاوخوا شپږنیم سوه یې د زېږون پر مهال خپل ژوند له لاسه ورکوي. د طبي زدهکړو په انسټېټیټونو کې پر ښځینه زدهکوونکو دغه بندیز داسې مهال لګول کېږي چې له دې مخکې د افغانستان په پوهنتونونو او نورو لوړو تحصیلي موسسو کې د نجونو او ښځو پر زدهکړې د طالبانو د لګول شوي بندیز له امله د طبي لوړو زدهکړو له موسسو د ښځینه ډاکترانو فراغت هم په ټپه درېدلی دی. طالبانو د ۲۰۲۲م کال د ډسمبر په وروستیو کې د کابل پوهنتون دغه محصلانې له زدهکړو منع کړې. د طالبانو د حکومت د دغه وروستي اقدام پر وړاندې غبرګونو کې د ښځو د هیلې پنجرې په نوم غورځنګ پرون سېشنبې په خپله ایکسپاڼه کې ولیکل چې دا په دې هېواد کې د جنسیتي اپارټاید بله نښه ده. د افغانستان لپاره د بریتانیا شارژدافېر رابرټ ډیکسن پرون سې شنبې په خپله ایکسپاڼه کې ولیکل چې په افغانستان کې له طبي زدهکړو څخه د ښځو راګرځول، تعلیم ته د ښځو د حقونو په وړاندې یو بل "سپکاوی" دی
|
05.12.2024 صدای آلمان تام فلیچر، رئیس جدید امور بشردوستانه ملل متحد گفت که با ترس به سال ۲۰۲۵ نگاه میکند.
ملل متحد از جامعه جهانی برای کمکهای بشردوستانه در سال ۲۰۲۴ مبلغ ۴۷ میلیارد دالر درخواست کرده است. قرار است با این کمکها به نیازمندان در ۳۲ کشور کمک رسانده شود.
تام فلیچر، رئیس جدید امور بشردوستانه سازمان ملل متحد روز چهارشنبه هشدار داد که افزایش نابرابریها، منازعهها و روند «طوفانی» تغییر اقلیم از نیازمندیهای بشری ایجاد کرده است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
او در ژنو به خبرنگاران گفت: «جهان در آتش است و ما اینگونه میتوایم آن را خاموش کنیم.»
فلیچر گفت که به این دلیل به سال ۲۰۲۵ با «ترس» نگاه میکند.
این کمک نیز برای رسیدگی به همه نیازمندان ناکافی است وجوه درخواست شده برای کمک به ۱۹۰ میلیون نفر در ۳۲ کشور استفاده خواهد شد. با این حال، سازمان ملل تخمین میزند که ۳۰۵ میلیون نفر در سراسر جهان در سال آینده به نحوی به کمک نیاز خواهند داشت.
فلیچر هنگام اعلام بررسی اجمالی کمکهای بشردوستانه جهانی اذعان کرد که این کمکها برای رسیدگی به همه نیازمندان کافی نیست.
برنامه غذایی جهان با کمبود بودجه در افغانستان مواجه است
02:40 فلیچر گفت: «با این طرح ما نمیتوانیم به ۱۱۵ میلیون نفر که به کمک نیاز دارند، رسیدگی کنیم.»
فلیچر با توجه به بحرانهای درازمدت در غزه، سودان، سوریه و اوکرایین گفت که تصمیم گیری درباره چگونگی هزینه کردن این پول مشکل خواهد بود.
او افزود: «ما در حال حاضر در سطح جهانی با بحران چندگانه روبرو هستیم و این آسیبپذیرترین افراد در جهان هستند که هزینه آن را میپردازند.»
رئیس جدید امور بشردوستانه سازمان ملل متحد هشدار داد که افزایش نابرابری همزمان با منازعات و تغییرات اقلیمی باعث ایجاد «طوفان کامل» نیازمندیها شده است.
کمبود بودجه مشکل بزرگی است فلیچر با تاکید بر مشکل کمبود بودجه گفت که «خستگی قابل توجه اهداکنندگان» بر اقدامات بشردوستانه تأثیر میگذارد.
او بر نیاز به طرح برنامه «واقع بینانه» تاکید کرد که مستلزم اولویتبندی و انجام «انتخابهای واقعاً سخت و دشوار» است.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
تا ماه گذشته، تنها ۴۳ درصد از بودجه درخواست شده ۵۰ میلیارد دالری برای کمکهای بشردوستانه در سال جاری برآورده شده است.
سازمان ملل گفت کمبود بودجه در سال جاری، باعث کاهش ۸۰ درصدی کمکهای غذایی در سوریه، کاهش خدمات حفاظتی در میانمار و کاهش کمک به مردم یمن شده که نیازمندان در این کشور به دلیل آلودگی آب، با مرض وبا دست و پنجه نرم میکنند.
|
05.12.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د مالیې وزارت ویلي چې ددغه وزارت د ګمرکونو او عوایدو معین په مشرۍ یو پلاوي د ترکمنستان د سرحدونو چارو وزارت له معین سره په کتنه کې د ټاپي پروژې له پاره د افغانستان خاوري ته د تخنیکي کارکوونکو، وسایلو او ماشینرۍ پر لېږدولو د کارکوونکو د وېزو اود یو لنډمهاله بندر په جوړېدو خبرې کړې دي. دغه وزارت د سه شنبې په ورځ ډسمبر درېيم ( لیندۍ ۱۳) د ایکس په ټولنیزعه شبکه کې لیکلي چې د دواړو هیوادونو د بهرنیو چارو وزارتونو د یاداښت له تبادله کولو وروسته به په دې برخو کې شوې موافقې عملي شي. دغه وزارت لیکلي: " دواړو لوریو د ټاپي پروژې له پاره د افغانستان خاورې ته د تخنیکي کارکوونکو، وسایلو او ماشینرۍ پر لېږدولو د کارکوونکو د وېزو او کاري ساعتونو د مشخصولو او د ټاپي پروژې د تجهیزاتو د اسانه لېږد په موخه د افغانستان او ترکمنستان د سرحدي سیمې سلیم چشمه کې د لنډمهاله بندر په جوړېدو خبري وکړې". د طالبانو د حکومت د مالیې وزارت ویلي چې دواړو لوریو د ټاپي پروژې د کار د پرمختګ لپاره د اسانتیاو د رامنځ ته کولو په برخه کې یو بل ته ډاډ ورکړی دی. د طالبانواود ترکمنستان حکومتي پلاو د افغانستان په دننه کې د ټاپي د پروژې د کار د دوام په اړه دا خبرې په داسې حال کې کړي چې د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله دمجاهد د دوشنبې په ورځ ډسمبر دوېیم ( لیندۍ ۱۲) د افغانستان په دننه کې ددغې پروژې د کار د پیلیدو خبر ورکړی وو. د طالبانو د حکومت رئیس الوزرا ملا محمد حسن اخوند او د ترکمنستان جمهور رئیس قربان قلي بردي محمدوف د سپټمبر ۱۱(وږي ۲۱) د ترکمنستان سلیم چشمه ماري سیمه کې له دغه هیواد څخه د افغانستان له لارې جنوبي اسیا ته د ګازو د نللیکې د غځولو د پروژې د کار پیلیدل د یوې غونډې په ترڅ کې پرانیستي وو. ملا محمد حسن اخوند د ټاپي پروژې د پرانیستې مراسمو ته په وینا کې دا ورځ یوه تاریخي ورځ بللې وه او ویلي و چې د اوږد انتظار وروسته ددې پروژې کار عملآ پیلیږي. هغه وویل چې د دغو لویو پراختیايي پروژو د کار د پیلیدو په چارو کې د ترکمنستان د چارواکو ښه نیت هم شامل دی. د طالبانو د حکومت د معلوماتو له مخې دا پروژه په څلورو پړاونو کې به بشبړه شي. په لومړي پړاو کې به د ګازو د نللیکې د غځولو چارې د ترکمنستان څخه د هرات ولایت پورې، په دوېیم پړاو کې به دا نللیکه د هرات څخه د هلمند تر ولایت پورې، په درېیم پړاو کې دا نللیکه له هلمند څخه د کندهار ولایت په څلورم پړاو کې د کندهار څخه دا نللیکه پاکستان او بیا له هغه ځایه هند ته وغځول شي. د طالبانو حکومت وايي چې ددغې پروژې سره هممهاله د ترکمنستان څخه هرات او بیا کندهار ته د اوسپنې د پټلۍ د غځولو چارې او ترڅنګ یې د نوري فایبر د مزي د ِځولو چارې هم نن پیل شوي دي. د طالبانو د حکومت د معلوماتو له مخې هرات ولایت ته د ګازو د نللیکې د رسیدلو وروسته د ګازو د لیږد بهیر هم پیل شي. ټاپي د ترکمنستان، افغانستان، پاکستان او هند ترمنځ د ګازو د لېږد دا پروژه ۱۸۴۰ کیلومتره اوږدوالی لري چې تراوسه ددې اوږدې نللیکې ۱۱۴ کیلومتره یې د ترکمنستان په خاوره کې بشپړه شوې ده. ددې نللیکې شاوخوا ۸۰۰ کیلو متره یې د افغانستان په دننه کې له څو ولایتونو څخه تیریږي. د رپوټونو له مخې دا نللیکه به له ترکمنستان څخه افغانستان، پاکستان او هند ته په کال کې ۳۳ میلیارده متره مکعبه ګاز انتقال کړي، چې شاوخوا پنځه میلیارده متره مکعبه ګاز به افغانستان ته انتقال شي. د ټاپي پروژي طرحه نږدې ۳۰ کاله وړاندې په افغانستان کې د طالبانو د لومړۍ واکمنۍ پرمهال ترتیب شوې وه، خو ددې پروژې هوکړه لیک په ۲۰۱۰ کال کې د پخواني جمهور رئیس حامد کرزي د کار په موده کې په عشق اباد کې لاسلیک شوی وو او په دغه پروژه باندې کار په ۲۰۱۵ کال کې پیل شوی وو.
|
05.12.2024 صدای امریکا کمیتۀ بینالمللی صلیب سرخ از ارایۀ خدمات توانبخشی حیاتی برای بیش از ۱۱هزار کودک مبتلا به فلج مغزی در افغانستان خبر داد. این کمیته ناوقت روز دوشنبه دوم دسمبر (۱۲ قوس) با نشر اعلامیهای به مناسبت "روز جهانی افراد دارای معلولیت" گفت که از آغاز سال ۲۰۲۴ تا پایان ماه سپتمبر امسال، برای ششهزار و ۵۸۲ پسر و چهارهزار و ۴۶۱ دختر مبتلا به فلج مغزی، رسیدگی کرده است. بر اساس معلومات این کمیته، در حال حاضر هفت مرکز توانبخشی فزیکی تحت حمایت صلیب سرخ در سراسر افغانستان فعال است و در این مراکز برای کودکانی که دچار اختلال مغزی اند، خدمات صحی ارایه میشود. صلیب سرخ همچنان گفته است که در زمان مشابه سال گذشته میلادی، خدمات توانبخشی حیاتی را برای ششهزار و ۷۲۶ کودک پسر و چهارهزار و ۵۷۰ کودک دختر ارایه کرده بود. کمیتۀ بینالمللی صلیب سرخ همچنان افزوده که با وجود چالشهای دسترسی به مراقبتهای صحی در افغانستان، در جریان سالهای طولانی برای بهبود وضعیت کودکان مبتلا به فلج مغزی تلاش کرده است. در اعلامیه آمده است که در حال حاضر، کمیتۀ بینالمللی صلیب سرخ در خط مقدم کمک به بیماران مبتلا به فلج مغزی در افغانستان قرار دارد. این نهاد همچنان از عدم رسیدگی به اکثر بیماران فلج مغزی در نقاط دوردست این کشور ابراز نگرانی کرده است. متخصصان باور دارند که فقر، آسیبها، عدم آگاهی صحی و عدم معاینه منظم مادران قبل از و در طول بارداری، عواملی اند که باعث فلج مغزی در نوزادان شده میتوانند. به گفتۀ آنان، تغذیه ناکافی برای مادر در دوران بارداری و افزایش فعالیت بدنی مانند کارهای شاقه در بخش زراعت نیز میتواند احتمال ابتلای کودکان به این بیماری را افزایش دهد. فلج مغزی یک اختلال در اوایل دوران کودکی است که در اثر آسیب به مغز در حال رشد ایجاد میشود که در نتیجه بر حرکت بدن، کنترول عضلات، هماهنگی عضلات، توان عضلاتی، واکنش، وضعیت بدن و تعادل تاثیر میگذارد.
|
04.12.2024 بی بی سی  د عکس سرچینه،Reuters د جنوبي کوريا ولسمشر يون سوک يول د بېړني پوځي حکومت له اعلانولو څو ساعته وروسته بېرته له خپلې دې پرېکړې په شا شوی دی. خو د نوموړي د پرېکړې سره د مخالفت څپې دومره پراخې شوې چې د دغه هېواد تر ټولو سترې سوداګريزې ټولنې چې شاوخوا يو ميليون غړي لري، ويلي، تر هغه به اعتصاب ته دوام ورکړي چې ښاغلي يون سوک يول له خپلې دندې استعفا نه وي کړې. همدا ډول په زرګونو احتجاج کوونکي چې د پوځي حکومت له اعلان راهيسې په پلازمېنه سيول کې د پارلمان مخې ته راټول شوي هم د نوموړي د استعفا غوښتنه کوي. د جنوبي کوريا پارلمان د سې شنبې په شپه د رايو په اکثريت د پوځي حکومت اعلانېدل رد کړل. امريکا په جنوبي کوريا کې د پوځي حکومت د لغوه کېدو هرکلی کړی او وايي، په سيول کې له نژدې د وضعيت څارنه کوي. د امريکا د بهرنيو چارو وزارت ويلي چې د جنوبي کوريا د ولسمشر دغې پرېکړې هېښ کړي او په بشپړه توګه ترې ناخبره وو. امريکا او جنوبي کوريا په سيمه کې دوه ستراتيژيک همکاران دي. شاوخوا ۳۰ زره امريکايي سرتېري د شمالي کوريا د ګواښ پر وړاندې د سيول ساتنه کوي.
|
04.12.2024 بی بی سی ملاله یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل و جنیفر لارنس، بازیگر آمریکایی، در گفتوگو با بیبیسی درباره مستند جدیدشان «نان و گلهای سرخ» صحبت کردند؛ مستندی که داستانها و صدای زنان افغان را که علیه طالبان مقاومت میکنند، به تصویر میکشد. این مسئله «آپارتاید جنسیتی» توصیف شده است. در اوت ۲۰۲۱، طالبان کنترل افغانستان را دوباره به دست گرفت. نسلی از زنانی که تحت دولت قبلی فرصتهایی برای کار، تحصیل و تصدی مناصب عمومی پیدا کرده بودند، اکنون زندگیشان به طور کامل تغییر کرده است. دختران از تحصیلات رسمی در مقاطع متوسطه و دانشگاهی محروم شدهاند. زنان از بسیاری از بخشهای کاری کنار گذاشته شدهاند و از استفاده از پارکها و سالنهای ورزشی منع شدهاند. سالنهای زیبایی تعطیل شدهاند و اکنون حتی صدای زنان در مکانهای عمومی به تدریج در حال منع شدن است. حکومت طالبان ادعا کرده است که این قوانین در جامعه افغانستان پذیرفته شده و مطابق با شریعت اسلامی است. «نان و گلهای سرخ» مستندی است که توسط زنانی که این محدودیتها را به چالش کشیدهاند، از درون افغانستان فیلمبرداری شده است. دکتر زهرا محمدی، یکی از شخصیتهای اصلی این فیلم، در یکی از صحنهها به کسی به او زنگ زده میگوید: «من دارم فیلمبرداری میکنم، با من تماس نگیر»، و سپس بهسرعت به سمت محل کارش میدود. دکتر محمدی، یک دندانپزشک جوان که چند هفته پیش از تصرف کابل توسط طالبان نامزدی خود را جشن گرفته بود، به مخاطبان ابراز امیدواری میکند که بتواند تحت حکومت جدید به کار خود ادامه دهد. او به دوربین میگوید: «تا حالا طالبان پزشکان را اذیت نکرده، هرچند به من دستور دادهاند که اسمم را از روی تابلو بردارم.» دکتر محمدی تابلوی مطب خود را با نامش در محلی برجسته دوباره نصب میکند. این تابلو، بهنوعی نمادی از شجاعت او در طول فیلم است. خیلی زود، مطب دندانپزشکی او به یک مرکز مخفی برای فعالان زن تبدیل میشود، چرا که با بسته شدن درهای تحصیل به روی دختران در مقاطع متوسطه و دانشگاه، محدودیتها شدت میگیرد. همانطور که فیلم ادامه مییابد، مقاومت زنان با دستگیری، زندان و ناپدیدشدن همراه میشود.
|
04.12.2024 دآزادی رادیو نن د ډسمبر څلورمه د جاپاني ډاکتر تیتسو ناکامورا پنځم تلین دی. په داسې حال کې چې نن د ډسمبر څلورمه په افغانستان کې د جاپاني ډاکټر تیتسو ناکامورا د وژل کېدو پنځه کاله پوره شول د ننګرهار یو شمېر اوسېدونکي وايي، لا هم د نوموړي وژونکي نه دي نیول شوي. دوی وايي، د پنځه کالو په تېرېدو د وژل شوي ناکامورا کورنۍ ته عدالت ونه رسېده او دا چې د هغې د وژنې په اړه د پیل شویو څېړنو په اړه هم معلومات نه لري. د ننګرهار اوسېدونکي سید سالار خادم ازادي راډيو ته وویل: "تر اوسه پورې د هغه قاتلان ونه نیول شول، پهکار ده چې قاتلین یې باید ونیول شي او سزا ورکړل شي، د افغانستان د بیارغونې لپاره د دغه ډول انسانانو قدر او ساتنه پهکار ده او دا د حکومت او خلکو ګډه وجیبه ده." په تېر جمهوري نظام کې د جلالاباد د ښاروالي مخکېني مرستیال انجینر راحت ګل زیارمل هم له دې امله نیوکه کوي چې د مخکېني دولت او طالبانو د حکومت لهخوا د ناکامورا وژونکي نه دي نیول شوي. په تېر جمهوري نظام کې د جلالاباد د ښاروالي مخکېني مرستیال انجینر راحت ګل زیارمل هغه وايي: "د ناکامورا بدیل نه پیدا کېږي، دې د افغان خاورې د رښتیني بچو په شان د خاورې خدمت وکړ او د همدې خاورې دښمنانو هغه د جلالاباد ښار په زړه کې وواژه، له بده مرغه د نوموړي قاتلان لا هم سرې سترګې ګرځي سزا ورنهکړل شوه." دی ادعا کوي چې د نوموړي د وژنې په اړه په افغانستان کې د طالبانو حکومت هیڅ ډول څېړنې نه دي کړي. جاپاني الاصله ډاکتر تیتسو ناکامورا په ۲۰۱۹م کال په جلال اباد ښار کې د نامعلومو وسلهوالو په برید کې اول سخت ټپي او وروسته یې په روغتون کې ساه ورکړه. که څه هم تېرې جمهوري حکومت پر مهال د وخت چارواکو ژمنه وکړه چې د هغه وژونکي به د قانون منګولو ته وسپاري، خو تراوسه په دې اړه د کوم ښکاره پرمختګ خبر نه دی ورکړل شوی. شاه محمود میاخېل چې هغه مهال د ننګرهار والي و، وايي چې د ناکامورا د قتل په تور یو تن چې د پاکستاني طالبانو غړی و، هغه مهال نیول شوی و، خو دې ادعا کوي چې واک ته د طالبانو تر رسېدو وروسته خوشې شوی دی. د تېر جمهوري نظام پر مهال د ننګرهار والي شاه محمود میاخېل میاخېل وویل: "هغه مهال چې کوم کس معلوم و، امین نواز محسود نومېده او بل ملګری یې عظیم و، هغه مهال د امنیت ملي ادارې د دې کسانو د نیولو پسې څو ځایه عملیات وکړل، بلاخره امین نواز په یوه پېښه کې په کابل کې ووژل شو او عظیم ونیول شو، خو کله چې طالبان قدرت ته ورسېدل عظیم یې د نورو بندیانو په شان خوشې کړ او اوس هغه په پاکستان کې دی." د طالبانو د حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد او په ننګرهار کې د طالبانو د حکومت د ولایتي ادارې ویاند ملا عادل په دې اړه د ازادي راډيو پوښتنې ځواب نه کړې، خو د روان میلادي کال د جون په پنځمه یوې جاپانۍ رسنۍ خبر ورکړ چې په افغانستان کې اوس مهال د تیتسو ناکامورا د وژنې په اړه څېړنې درېدلي دي.
|
04.12.2024 صدای آلمان قاضی توموکو آکانه در کنفرانس سالانه ۱۲۴ عضو دیوان کیفری بینالمللی، بدون این که از روسیه یا ایالات متحده نام ببرد، از تهدیدها و فشارهای این دو عضو دائم شورای امنیت انتقاد کرد.
رئیس دیوان کیفری بینالمللی روز دوشنبه از دخالت ایالات متحده و روسیه در تحقیقات این محکمه انتقاد کرد و اعمال فشار به این دادگاه را «وحشتناک» خواند. قاضی توموکو آکانه که همچنین رئیس دیوان کیفری بینالمللی است، در سخنرانی خود در نشست سالانه این نهاد گفت: «دادگاه توسط یکی دیگر از اعضای دائم شورای امنیت به تحریمهای شدید اقتصادی تهدید میشود مثل این که این محکمه یک سازمان تروریستی باشد.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اشاره آکانه به اظهارات لیندسی گراهام سناتور امریکایی بود که حزب جمهوریخواه او در ماه جنوری هر دو اتاق کنگره را در واشنگتن کنترل خواهد کرد. گراهام این دادگاه را «جوک خطرناک» خوانده است. گراهام از قوه مقننه دولت فدرال ایالات متحده خواسته که دیوان کیفری بینالمللی را تحریم کند. گراهام در برنامه فاکس نیوز گفته است: «خطاب به همه - کانادا، بریتانیا، آلمان، فرانسه - اگر شما بخواهید به دادگاه کیفری بینالمللی کمک کنید، ما شما را تحریم خواهیم کرد.» آکانه گفت این تهدیدها «موجودیت» دیوان کیفری بینالمللی را به خطر میاندازد. او بدون اینکه از روسیه و ایالات متحده نام ببرد، از دو کشور عضو دائمی شورای امنیت یاد کرد. «زمان حیاتی و انتظارات بیسابقه» از محکمهکریم خان، سارنوال ارشد دیوان کیفری بینالمللی، در سخنرانی خود در افتتاحیه کنفرانس که روز دوشنبه آغاز شد و پنج روز ادامه خواهد داشت، گفت: «با هر معیاری که بسنجیم، آشکار است که این محکمه در زمان حیاتی قرار دارد.»
|
04.12.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت وایي د ۲۰۲۱ کال اګست میاشتې راهیسې، چې په افغانستان کې طالبان د دویم ځل لپاره واک ته ورسېدل، واشننګټن له خطر سره مخامخ څه باندې ۱۸۰ زره افغانان امریکا ته انتقال کړي دي. خو د افغانانو د انتقال په پروسه کې د امریکا د حکومت سره د ۲۰۰ غیر دولتي موسسو مشر وايي، چې د افغانانو د تخلیې پروسه اوږده ده او زیات وخت نیسي. اکثریت کسان چې د متحده ایالاتو په مرستې د افغانستان څخه وتلي، د بهرنیو چارو وزارت د مرستیال رچارډ ورما په وینا، مدني ټولنې مشران، ترجمانان، د ښځو د سازمانونو مشرانې او د دوۍ کورنۍ دي چې د امریکا سره یې په تېرو شلو کلونو کې کار کړي وو. د امریکا د باندنیو چارو وزارت د امریکا ته د افغانانو د انتقال د پروسې او امریکا کې د هغوي د مېشتېدو لپاره د زیاتو هڅو په اړتیا ټینګار کوي. د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلینکن وایي چې واشنګټن به په افغانستان کې د خطر سره مخ افغانانو لپاره نور ډیر څه وکړي. ښاغلي بلینکن زیاته کړه، "هغو افغانانو لپاره چې امریکا ته پر لار دي، د هغوي لپاره هم ډېر څه کولو ته اړتېا ده. بلینکن له کانګرس وغوښتل چې د کډوالۍ ځانګړو وېزو ته د افغانانو لاسرسی زیات کړي او د افغانانو د انتقال په پروسه کې د همکارو ادارو څخه یي د زیاتو هڅو کولو غوښتنه هم وکړه. امریکا ته د افغانانو د انتقال په پروسه کې د امریکا د حکومت سره همکارو د دوه سوه نا دولتي ادارو د ایتلاف مشر شان وان ډاییر وایې چې امریکا ته د افغان کډوالو د نتقال پروسې کې افغانان له ډېرو ستونزو سره مخ دي. هغه وایي وړاندې لدې چې امریکا ته د تخلیې په پروسه کې افغانان راورسیږي ، هغوي له سختې او اوږدې پروسې څخه تېرېږي. له ۲۰۲۱ کال راپدیخوا څه باندې ۱۰۰زره افغانان، چې د بهرنیو ځواکونو ترجمانان، د مخکني حکومت کارکوونکي، د بشري حقونو فعالان او نور فعالان په کې شامل وو، د انتقال په پروسې کې له افغانستان څخه امریکا او نورو هېوادونو ته واېستل شول. خو لا هم زرګونه هغه کسان، چې د بهرنیو ځواکونو سره یې دندې ترسره کړې وې، پاتې دي. د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزارت د سپتمبر د میاشتې په راپور کې ویل شوي وو چې ۶۷۰۰۰ کسان، چې د مهاجرت ځانګړو ویزو ته برابر دي، وروستۍ تائیدۍ ته منتظر دي او ۱۱۰۰۰ نور افغانان بیا خپلو مرکو ته سترګې په لار دي. د افغانانو لپاره د مهاجرت د ځانګړو ویزو پروګرام په ۲۰۰۹ کال پیل شو، د امریکا کانګرس په تېرو څو کالونو کې ۳۸۵۰۰ دا ډول ویزې تائیدې کړي دي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت هره میاشت ۱۰۰۰ دا ډول ویزې صادروي او که نورې ویزې ونه منل شي، د مهاجرت د ځانګړو ویزو له لارې به د افغانانو د انتقال پروګرام د روان کال د اګست په میاشت
|
04.12.2024 صدای امریکا سفارت بریتانیا برای افغانستان به تصمیم تازۀ طالبان دربارۀ بستن دروازههای انستیتیوتهای طبی به روی دختران واکنش نشان داده و این اقدام را توهین به حقوق زنان عنوان کرده است. رابرت چاترتن دیکسون، شارژدافیر سفارت بریتانیا در افغانستان، روز سهشنبه سوم دسمبر (۱۳ عقرب) در پیامی در شبکۀ اجتماعی ایکس از این تصمیم طالبان ابراز تاسف کرده است. او گفت: "من از گزارشهای جدید که طالبان زنان را از تحصیلات طبی در افغانستان منع کردهاند، عمیقاً متاسف استم. این یک توهین دیگر به حقوق آموزش زنان است و دسترسی زنان و کودکان افغان به مراقبتهای صحی را بیشتر محدود خواهد کرد." بر اساس گزارش رسانههای محلی افغانستان، بختالرحمان شرافت، معین وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان، در دیدار با مسوولان انستیتیوتهای طبی کابل گفته است که پس از این، ثبت نام و ادامۀ آموزش دختران در این نهادهای آموزشی ممنوع است. برخی از اشتراککنندگان این نشست که از ذکر نام خود در گزارش خودداری کردند، گفته اند که بر اساس اظهارات این مقام طالبان، این تصمیم توسط هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه، گرفته شده و مسدود شدن نهادهای آموزشی طبی بر روی دختران، تصمیم نهایی آنان است. پیش از این، دختران در این نهادها در رشتههای قابلگی، داروسازی، پروتز دندان، لابراتوار، اکسری، فیزیوتراپی و پرستاری مصروف آموزش بوده اند. در ویدیوهایی که در رسانههای اجتماعی از ولایات مختلف افغانستان به نشر رسیده، دیده میشود که طالبان مانع ورود دختران به داخل صنفهای درسی شان شده اند. در این ویدیوها همچنان دیده میشود که مسوولان نهادهای آموزشی طبی از دختران میخواهند که بر اساس تصمیم جدید طالبان، روند آموزش در این انستیتیوتها متوقف شده و آنان منتظر اطلاع بعدی باشند. سخنگویان حکومت طالبان تا اکنون در این مورد به گونۀ رسمی چیزی نگفته اند. هبتالله آخندزاده در حالی دختران را از ادامۀ آموزش در انستیتیوتهای طبی منع کرده که بر اساس معلومات مسوولان این نهادها، قرار بود فردا روند آزمون پایان سمسترهای آنان آغاز شود. پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، این گروه مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دختران بست. با آنکه بیش از ۱۱۶۰ روز از ممنوعیت رفتن دختران به صنوف بالاتر از صنف ششم مکاتب میگذرد، طالبان تا کنون برای باز شدن دوبارۀ مکاتب به روی دختران هیچ اقدامی نکرده اند. علاوه بر این، طالبان در دسمبر ۲۰۲۲ تحصیل دختران را در دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی نیز ممنوع کردند.
|
03.12.2024 بی بی سی د چهارشنبې پر ورځ (۲۷ نومبر) په سوریه کې د حکومت مخالفو وسلهوالو له کلونو وروسته خورا پراخ بریدونه پیل کړل. تر یکشنبې پورې دې وسلهوالو د سوریې د دویم لوی ښار حلب (پراخې سیمې) ونیولې او په سوېل کې یې د حماه سیمې پر لور پرمختګ کاوه. همدا بریدونه د دې لامل شول، چې په سوریه کې دېره روسي هوايي ځواکونه له ۲۰۱۶ کال وروسته لومړی ځل پر حلب بمباري وکړي او د سوریې حکومتي ځواکونه له دې ښاره ووځي. ابو محمد الجولاني څوک دی؟د هغه ریښتینی نوم، د زوکړې نېټه، ځای او ژوندلیک سره اړوند راپورونه بېلابېل دي، چې د هغه شخصیت په اړه ډیرې پټې خبرې رامنځته کوي. د ملګرو ملتونو د راپورونو له مخې، هغه د ۱۹۷۵ او ۱۹۷۹ ترمنځ زېږېدلی دی، په داسې حال کې چې د انټرپول راپور وايي هغه په ۱۹۷۵ کال کې زېږېدلی دی. هغه له بيبياېس امریکايي شبکې سره په مرکه کې، خپل ریښتینی نوم احمد حسین الشرع یاد کړ او د هغه لقب د جولان له لوړو سره تړاو لري، چې په دې سیمه کې د هغه د کورنۍ د اړیکو څرګندوی دی. هغه په دې مرکه کې وویل په ۱۹۸۲ کال کې د سعودي عربستان پلازمېنه ریاض کې زیږېدلی، هلته یې پلار تر ۱۹۸۹ کال پورې د تېلو انجینیر په توګه کار کاوه او په هماغه کال کې د جولاني کورنۍ سوریې ته راستانه شوه او هلته د دمشق المزة کلي کې لوی شو. د ځینو خبري راپورونو له مخې، جولاني په ۱۹۸۱ کال د سوریې دیر الزور ښار کې زېږېدلی. ویل کېږي چې هغه دوه کاله طب لوستی، خو په درېیم کال یې زدکړه پرېښوده او په ۲۰۰۳ کال پر عراق د امریکا له یرغل وروسته د القاعده له سخت دریځې شبکې سره یوځای شو.
|
03.12.2024 بی بی سی دادستان دیوان کیفری بینالمللی، با استقبال از اقدام شش کشور شیلی، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسه، لوکزامبورگ و مکزیک در ارجاع وضعیت افغانستان به این دیوان، اعلام کرده است که تحقیقات درباره اتهامات مربوط به «آزار و اذیت و تبعیض جنسیتی» در افغانستان پیشرفت چشمگیری داشته است. وزارت امور خارجه شیلی دیروز در بیانیهای اعلام کرد: «دولتهای جمهوری شیلی، جمهوری کاستاریکا، پادشاهی اسپانیا، جمهوری فرانسه، دوکنشین بزرگ لوکزامبورگ و ایالات متحده مکزیک، وضعیت در جمهوری اسلامی افغانستان را به دفتر دادستان دیوان کیفری بینالمللی ارجاع دادهاند. این تصمیم با توجه به وخامت شرایط و جدیت وضعیت برای تمامی زنان و دختران افغان اتخاذ شده است.» اکنون کریم خان، دادستان دیوان کیفری بینالمللی، با انتشار بیانیهای تأیید کرده است که تحقیقات فعالانهای درباره وضعیت افغانستان، شامل اتهامات مطرح شده در این ارجاع، در حال انجام است و «به زودی نتایج ملموسی از این تحقیقات اعلام خواهد شد.» در این بیانیه همچنین آمده است که «تحقیقات درباره اتهامات جرایم جنگی ارتکابیافته در خاک افغانستان از سال ۲۰۰۳ به بعد، ابتدا در نوامبر ۲۰۱۷ آغاز شد و در مارس ۲۰۲۰ با مجوز دیوان وارد مرحله رسمی شد. پس از چالشی از سوی دولت پیشین افغانستان، این تحقیقات در اکتبر ۲۰۲۲ از سر گرفته شد و تمرکز آن بر اتهامات تبعیض و آزار سیستماتیک علیه زنان و دختران قرار گرفت.» در این بیانیه دادستان دیوان کیفری بینالمللی «بر تعهد جدی این دفتر برای پیگیری جنایات مبتنی بر جنسیت، از جمله جنایت علیه بشریت به دلیل آزار و اذیت جنسیتی» تأکید کرده است. او «شجاعت و عزم افرادی را که از این تحقیقات حمایت کرده و همچنان با دفتر دادستانی همکاری میکنند» ستود و اعلام کرد که این دفتر به تعامل با همه بازیگران مرتبط برای پیشبرد این تحقیقات ادامه خواهد داد و تحولات مرتبط با افغانستان را از نزدیک دنبال میکند.
|
03.12.2024 دآزادی رادیو په بدخشان کې د طالبانو د حکومت چارواکي وايي، په دې ولایت کې د کوکنارو د کښت په تور نیول شوي ۱۳۰ کسان یې محکمې ته معرفي کړي دي. د طالبانو حکومت په یو عملي اقدام کې دا ځل د بدخشان ولایت له بېلابېلو ولسوالیو تر ۱۳۰ زیات بزګران نیولي دي. په دغه ولایت کې د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او کلتور رییس ذبیحالله امیري د دوشنبې په ورځ ازادي راډیو سره خبرو کې وویل چې دا شمېر بزګران یې د کوکنار د کښت په تور په بالفعله توګه نیولي دي. هغه وايي: "دوی ځکه نیول شوي چې له اوامرو یې سرغړونه کړې او د نشهیي توکو (کوکنارو) پر کښت یې اقدام کړی او بالفعل یې د همغو کروندو او ځمکو له سره نیول شوي، دوی د همدې مرکزي ولسوالیو لکه ارګو، یفتل، کشم او بهارک او ځینو نورو ځایونو دي او محکمې ته ور پېژندل شوي دي." ارشیف: په بدخشان کې یو شمېر کارګران د اپینو د راټولولو پر مهال خو د نیول شویو بزګرانو ځینې خپلوان بیا وایي، دوی له مجبوریته او اقتصادي ستونزو او بدیل کښت نه لرلو له امله د کوکنارو کښت ته اړ شوي دي. د بدخشان یو اوسېدونکی وايي: مخکې جمهوریت نظام اکثرو خلکو او ځوانانو کار او دندې درلودې، خو اوس ټول خلک بېکاره او اقتصادي ستونزې لري مجبوره دي او د دې توکو کښت ته یې مخه کړې، دوی خو بېطرفه او عام بزګران دي باید (د نیولو پر ځای یې) ورته پوهاوی ورکړل شي
د یفتل ولسوالۍ یو اوسېدونکي چې د موضوع د حساسیت له امله یې نه غوښتل په راپور کې یې نوم خپور شي، د غږ بدلولو په شرط ازادي راډیو ته وویل: "اوه کسان یې یوازې د یفتل د اوومې ناحیې له ګرګشان سیمې نیولي چې ټول یې بزګران دي او مرکز ته یې انتقال کړي. مخکې جمهوریت نظام اکثرو خلکو او ځوانانو کار او دندې درلودې، خو اوس ټول خلک بېکاره او اقتصادي ستونزې لري مجبوره دي او د دې توکو کښت ته یې مخه کړې، دوی خو بېطرفه او عام بزګران دي باید (د نیولو پر ځای یې) ورته پوهاوی ورکړل شي، د کار زمینه ورته برابره یا هم د نورو کرنیزو محصولاتو د کښت بدیل ورکړل شي." د بدخشان ولایت ځینو نورو طالب چارواکو د باختر خبري اژانس په ګډون ځینو نورو رسنیو کې نیول شوي بزګران د یفتل پایین، بهارک، درایم اوجرم ولسوالیو اوسېدونکي بللي دي. د درایم ولسوالۍ یو بزګر عبدالرحمن بیا وایي، سږ کال یې په شل جریبه ځمکه کې یې کوکنار کرلي، خو دی یې هم دلیل بد اقتصادي وضعیت بولي. هغه وویل: "سږ کال مې شل جریبه ځمکه کې کوکنار کرلي او نور به هم وکرم، کاروبار نهشته، یوه کوټه ماشومان لرم نو څنګه وکړم، د هغوی خواړه څنګه پیدا کړم، تېر کال یې ټول راچپه کړل، خو یو څه تریاک مې ترې ټول کړل، د یو پاو تریاکو پیسې زما لپاره د سل منو غنم پیسې پوره کوي، نور چاره نه لرم، له بل چا مې ځمکه اخیستې او کوکنار په کې کرم." دا بزګران او خپلوان یې داسې وخت د بدیل کښت د نشتون ادعا کوي چې بدخشان کې د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او کلتور رییس وایي، له وړاندې په دغه ولایت کې پر ټولو بزګرانو هېنګ، غنم او د ځینو نورو غلو او کرنیزو محصولاتو تخمونه وېشل شوي دي. دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو د نشهيي توکو او جرمونو پر وړاندې د مبارزې ادارې یا یوایناوډيسي (UNODC) د لېندۍ په ۸ مه خپور کړي راپورکې ویلي، په افغانستان کې د تریاکو تولید په ۲۰۲۴م کال کې د تېر کال په پرتله ۳۰ سلنه زیات شوی دی. د "یوایناوډيسي" په ټکو، د طالبانو د مشر د بندیز سربېره، افغانستان کې سږ کال ۴۳۳ ټنه اپین تولید شوي دي. راپور کې راغلي، پروسږ کال د یوه کیلو ګرام تاریاکو بیه ۴۴۰ امریکايي ډالره وه، خو سږکال د یوه کیلوګرام تاریاکو بیه ۷۴۰ امریکايي ډالرو ته پورته شوې ده، له همدې امله بزګرانو او مافيايي ډلو لهدې لارې ۲۶۰ ميلیونه ډالر ترلاسه کړي دي. وړاندې د افغانستان د تحلیلګرانو شبکه ویلي، سږ کال د کوکنار د کښت جغرافیایي مرکز له هلمنده، بدخشان ولایت ته انتقال شوی دی. د طالبانو د حکومت مشر ملاهبتالله اخندزاده په ۲۰۲۲م کال کې په یوه فرمان کې په افغانستان کې د نشهيي توکو پر کرلو، قاچاق او خرڅلاو بندیز ولګاوه.
|
03.12.2024 صدای آلمان رهبری طالبان به تازه گی دستورداده است که همه انستیتیوت های طبی دختران وزنان سراز روز سه شنبه مسدود شود. این دستور ملا هبت الله آخندزاده روز دوشنبه توسط وزارت صحت عامه حکومت طالبان اعلان شد. یکی از داکتران که نخواست نامش ذکر شود و درنشستی که این دستور درآن اعلان شد حضور داشت، ناوقت روز دوشنبه به رادیو آزادی گفت که بخت الرحمن شرافت معین مالی واداری وزارت صحت عامه و رئیسان همه انستیتیوت های طبی را به مقر وزارت دعوت کرده ومکتوب جدید رهبری طالبان را به آنها ابلاغ کرد: " ما رئیسان همه انستیتیوت های افغانستان به مقر وزات صحت عامه دعوت شده بودیم ، مجلس برای این بود که فرمان امیرالمومنین به ما تشریح شود، دراین فرمان گفته شده که آموزش دختران در انستیتیوت های خصوصی ودولتی سراز فردا به تعویق انداخته شود یا بالکل متوقف شود." بسیاری از دختران دانش آموز به دلیل محدودیت های وضع شده در سایر رشته های تحصیلی در جریان سه سال گذشته در بخش های صحی به آموزش رو آورده بودند.حکومت طالبان چند روز قبل ازاعلان این دستورجدید، صنوف محلی آموزش اطفال دربرخی ولایت ها را مسدود کرد. این صنف ها که تعداد آنها به دها هزار می رسد ازسوی اداره یونیسییف یا صندوق اطفال ملل متحد تمویل می شود. درمجموع ۱۶۴ انستیتیوت طبی خصوصی در سراسرافغانستان و برعلاوه انستیتیوت مرکزی غضنفر درکابل ۱۰ انستیتیوت دولتی در ولایات فعال بودند که دههاتن از استادان زن هم درآن تدریس می کردند. یک داکتر دیگر هم که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش ذکر شود به رادیو آزادی گفت که ۶۰ درصد از محصلان درانستیتیوت های خصوصی، دختران اند چون آنها ازآموزش دربخش های دیگر محروم شده اند همه به آموزش در رشته های مانند پرستاری ، قابله گی ، و طب دندان رو آوردند: " فیصله شده که دیگر دررشته های مانند قابله گی، دندانسازی ، پرستاری ولابراتوار ، ورشته های مشابه دیگر ، دختران به انستیتوت های خصوصی، رفته نمی توانند وسراز امروز ممنوع است." این فیصله جدید درحال اعلان شد که قرار بود دریک تعداد زیاد انستیتوت ها فردا وپس فردا امتحانات سمستردختران محصل آغاز شود.
|
03.12.2024 دامریکا غږ د جرمني صدراعظم اولاف شولتز دوشنبې دسمبر دوهمه (لیندۍ ۱۲) په یو نااعلان شوي سفر جګړه ځپلي اوکراین ته ورسېد او د روسیې پر وړاندې په جګړه کې له کیف څخه د برلین د ملاتړ ژمنه یې تازه کړه. شولتز په داسې حال کې کیف ته تللی چې اوکرایني ځواکونه د جګړې په لومړۍ کرښه کې په شا تګ ته اړ شوي او کیف وېره لري چې د جنوري په میاشت کې سپینې ماڼۍ ته د ډونالډ ټرمپ له ستنېدو وروسته ښايي د متحده ایالاتو مرستې محدودې شي. د ژمي له پیل وړاندې روسیې په اوکراین کې ددغه هېواد د بریښنا په زیربنا باندې ویجاړونکي بریدونه کړي دي. شولتز چې هېواد یې د اروپا په کچه اوکراین ته ترټولو زیات پوځي اکمالات کوي، د خپل سفر په ترڅ کې د ۶۵۰ میلیون یورو (۶۸۰ میلیون ډالرو) په ارزښت د اضافي نظامي مرستو ژمنه وکړه چې د ۲۰۲۴ کال تر پایه به اوکراین ته ورکړل شي. شولتز د ایکس په ټولنیزه شبکه کې په یو پوسټ کې لیکلي: "ما نن شپه کیف ته سفر وکړ: د اورګاډي له لارې په داسې یو هیواد کې چې د تیرو زرو ورځو راهیسې د روسیې د تیري په وړاندې له ځانه دفاع کوي." دا د ۲۰۲۲ په پیل کې د روسیې د یرغل له پیل راهیسې اوکراین ته د هغه دوهم سفر دی. شولتز، چې د فبرورۍ په میاشت کې د خپل ایتلافي حکومت له ړنګیدو وروسته له نویو انتخاباتو سره مخامخ دی، وویل: "کیف ته له تازه سفر سره، زه غواړم له اوکراین سره خپل پیوستون څرګند کړم. زه غواړم دلته دا روښانه کړم چې جرمني به په اروپا کې د اوکراین تر ټولو پیاوړی ملاتړی پاتې شي." هغه وویل چې د ولسمشر ولادمیر زیلینسکي سره په خپله لیدنه کې به د ۶۵۰ میلیون یورو په ارزښت تازه پوځي مرستې اعلان کړي چې په دسمبر کې به اوکراین ته ورکړل شي. شولتز زیاته کړه: "اوکراین کولی شي په جرمني تکیه وکړي. موږ هغه څه وایو چې عمل پرې کوو او هغه څه کوو چې وایو یې." بل خوا، روسیې د دوشنبې په ورځ وویل چې اوکراین ته د شولتز له سفر څخه هیڅ "تمه" نه لري. د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف وویل: "زه به ونه وایم چې موږ له دې لیدنې څخه تمه لرو. جرمني له اوکراین سره خپل غیرمشروط ملاتړ ته دوام ورکوي." پیسکوف زیاته کړه چې پوتین د شولتز له لارې د اوکراین ولسمشر ته پیغام نه دی استولی. شولتز په داسې حال کې اوکراین ته سفر کوي چې ټاکل شوې د متحده ایالاتو د ولسمشر په توګه ډونالډ ټرمپ د جنورۍ په ۲۰مه لوړه وکړي. ټرمپ په اوکراین کې د جګړې په چټکتیا سره د پای ته رسولو ژمنه کړې او دا ویره یې رامنځته کړې چې هغه به هڅه وکړي اوکراین مجبور کړي چې د مسکو په شرایطو برابر یو تړون ته غاړه کیږدي. زیلینسکي د یکشنبې په ورځ وویل چې هیواد یې له روسیې سره د هرډول خبرو اترو دمخه د ځان د دفاع لپاره له ناټو څخه امنیتي تضمینونو او نورو وسلو ته اړتیا لري. نوموړي دا څرګندونې د اروپايي ټولنې د ډيپلوماسۍ له نوي مشر کایا کالاس او د اروپايي ټولنې د شورا له مشر انتونيو کوستا سره تر ليدنې وروسته وکړې، چې د خپل دفتر په لومړۍ ورځ د ملاتړ څرګندولو په توګه کيف ته تللي وو. د جرمني صدراعظم ټینګار کړی چې په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره پکار ده چې ددغه هېواد د ملي حاکمیت د خوندیتوب لپاره قوي پوځي ملاتړ او ډیپلوماسي دواړه په نظر کې ونیول شي. شولتز د نومبر په نیمایي کې په څو کلونو کې د لویدیځ لومړنی مشر شو چې د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره یې ټیلیفوني خبرې وکړې. زیلینسکي هغه مهال په دې کار نارضایتي ښودلې وه او تور یې پورې کړی و چې د شولتز تیلیفوني خبرو په نړیواله کچه د پوتین انزوا کمزورې کړې ده.
|
03.12.2024 صدای امریکا شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته که قرار است در جریان ماه جاری میلادی، نشستی را مورد وضعیت افغانستان برگزار کند که در آن دربارۀ تمدید ماموریت کمیتۀ نظارت بر تحریمهای این شورا برای این کشور تصمیم گرفته خواهد شد. این شورا دربارۀ تاریخ دقیق برگزاری این نشست معلومات نداده، اما گفته است که در این نشست، روزا اوتنبایووا، نمایندۀ ویژه منشی عمومی ملل متحد برای افغانستان گزارش سه ماه اخیر امسال دربارۀ وضعیت حقوق بشری در این کشور را ارایه خواهد کرد. شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه دوم دسمبر (۱۲ قوس) در خبرنامهای گفت که افزون بر این، در این نشست اندریس مونتالوو سوسا، سفیر اکوادرو، به حیث رییس کمیتۀ تحریمهای این شورا برای افغانستان، نمایندۀ دفتر هماهنگی امور کمکهای بشری ملل متحد (اوچا) و یک نفر دیگر به نمایندگی از جامعۀ مدنی این کشور سخنرانی خواهند کرد. بر بنیاد معلومات این شورا، قرار است در پایان این نشست عمومی، اشتراککنندگان وضعیت افغانستان را در پشت دروازههای بسته نیز به بررسی بگیرند. کمیته تحریمها مسوولیت نظارت بر تحریمهای مرتبط با افراد، نهادها و دیگر گروههای مرتبط با طالبان را بر عهده دارد. این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد به تاریخ ۱۵ مارچ با صدور قطعنامهای، ماموریت هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) را برای یکسال دیگر تمدید کرد. شورای امنیت با تصویب قطعنامه ۲۷۲۷ (۲۰۲۴) بر اهمیت حضور مستمر یوناما و سایر سازمانها، صندوق ها و برنامه های سازمان ملل متحد در سراسر افغانستان تاکید کرده بود. بر اساس طرزالعمل سازمان ملل متحد، نمایندۀ ویژه منشی عمومی این سازمان با گذشت هر سه ماه، باید گزارش خود را دربارۀ وضعیت خقوق بشری به اعضای شورای امنیت ملل متحد ارایه کند. رییس دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان آخرین گزارش خود را به تاریخ ۱۸ سپتمبر (۲۸ سنبله) به اعضای شورای امنیت این سازمان ارایه کرده و گفته بود که طالبان افزون بر محدودیتها بر زنان و دختران در این کشور، به نقض شدید حقوق بشری نیز ادامه داده اند. این در حالی است که پیش از این، ملل متحد از افزایش نقض حقوق بشر و محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران در این کشور ابراز نگرانی کرده و از این گروه خواسته بود تا تمامی محدودیتها بر زنان را در این کشور لغو کنند.
|
02.12.2024 بی بی سی بریتانیا مېشتې د سوریې د بشر حقونو د څار ډلې ویلي، د سوریې سوېل ته د حکومت مخالفو وسلهوالو له پرمختګ سره روسیې د یکشنبې په لومړیو ساعتونو کې د هوایي بریدونو لړۍ پیل کړه. سرچینه وايي، روسیې د ادلب او حماه پر هغو کلیوالو سیمو بمبارۍ کړې چې د حکومت مخالفو وسلهوالو ډلې د عملیاتو مشري پکې کېږي. د رپوټونو له مخې، له چارشنبې ورځې راهیسې په روانو بریدونو او جګړه کې له ۳۰۰ ډېر خلک وژل شوي، چې لږ تر لږه ۲۰ تنه یې ملکي وګړي دي. د سوریې د حکومت مخالفو وسله والو ډلو د حلب له نیولو وروسته د دغه ښار نړیوال هوايي ډګر هم نیولی دی. دې ډلو ویلي د ادلب ټولې اړوندې سیمې یې هم نیولي دي. حلب د سوریې له پلازمېنې وروسته د دغه هېواد دویم لوی ښار دی. د سوریې حکومت مخالفو وسله والو د دغه هېواد په شمال ختیځ کې په درېیو ولایتونو حلب ادلب او حماه کې د پرمختګونو ادعا کړې ده. د هیئة تحریر الشام په نوم د مخالفو وسله والو ویاند ویلي وسله وال یې د حلب ښار د "ډېری سیمو" له نیولو وروسته د دې ښار نړیوال هوايي ډګر یې هم نیولی او وسله وال یې هلته د خپلې ولکې ټینګولو په حال کې دي. دې ډلو پر حلب او شاوخوا سیمو روانو عملیاتو ته د "یرغل مخنیوی" نوم ورکړی. دې وسله والو ډلو دغه راز ویلي چې د څنګ لوري ولایت ادلب ټولې برخې اوس د دوی په واک کې دي. له دې وړاندې یې د ادلب ولایت د ستراتیژیک ښار معرة النعمان او څو نورو ښار ګوټو د نیولو خبر ورکړی و.
|
02.12.2024 بی بی سی وزارت بهداشت و درمان حکومت طالبان میگوید به درمان حدود ۱۴۰۰ بیمار مبتلا به اچآیوی در افغانستان توجه ویژه دارد. شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامه طالبان گفت از سال ۱۹۹۸ تاکنون ۳۷۰۰ مورد مبتلا در افغانستان ثبت شده است. در سراسر افغانستان هشت مرکز درمانی ایدز فعال است. او افزود که امسال حدود ۲۰۰ اچایوی مثبت شناسایی شدهاند. بر اساس آخرین ارقام برنامه سازمان ملل متحد طی یک دهه از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳، ابتلا به اچایوی در افغانستان از بیش از ۶۰۰ به ۱۶۷۹ مورد افزایش یافته است. محمدخان هدایت، مسئول بخش ایذر در بیمارستان «افغان-جاپان» در کابل به گزارشگر بیبیسی گفت «طی ۸ ماه گذشته ۱۱۶ مورد» جدید را ثبت کردهاند که حدود دو سوم آنها مرد هستند اگرچه موارد در افغانستان در مقایسه با سایر نقاط جهان هنوز کمتر است. او گفت که از رهنمودهای سازمان بهداشت جهانی برای درمان بیماران استفاده میکنند: «تداوی اچایوی در تمام جهان یکسان است. داروهایی که در افغانستان استفاده میشوند، در کشورهای مجاور ما و حتی کشورهای غربی نیز از همین داروها استفاده میشود.» او افزود مرگ در افرادی در مراحل ابتدایی بیماری مراجعه میکنند، خیلی کم است. در تازهترین گزارش سازمان ملل، افغانستان، پاپوآ گینه نو، فیجی، فیلیپین، مصر و عربستان سعودی کشورهایی هستند که موارد ابتلا به در آنها طی یک دهه گذشته بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. حدود ۴۰ میلیون نفر در جهان مبتلا به اچآیوی/ایدز هستند.
|
02.12.2024 دآزادی رادیو پهداسې حال کې چې افغانستان لپاره د ایران نوي ټاکل شوي سفیر ویلي، افغان قانوني کډوال دوی ته د درناوي وړ دي، په ایران کې یوشمېر افغان کډوال وايي، سره لهدې چې قانوني اسناد لري، خو بیا هم ځورول کېږي او ان له پولې را اړول کېږي. د ایران په اصفهان کې اوسېدونکی افغان حفیظالله نایب وايي، ډېری افغان کډوال له قانوني اسنادو سره سره له پولې اړول کېږي، په خبره يې داسې چې ښځې یې ایران کې پاتې شوي خو نارینه او ماشومان یې شړل شوي دي. هغه ازادي راډيو ته وويل: "دوی خلک داسې نیسي، مثلًا که نارینه نیسي او رد مرزوي يې، مېرمن یې دلته پاتې کېږي، ماشومان رد مرزوي کورنۍ یې دلته پاتې کېږي دا ماشومان چې افغانستان ته ځي هلته بې سرپرسته پاتې شي." په تهران کې مېشت افغان کډوال قدرت بیک هم ايران کې د افغان کډوالو د ځورولو په اړه ازادي راډیو ته وویل: "موږ د ایران په کوڅو او واټونو کې د ایراني وګړو لهخوا د افغانانو په نوم په بېلابېلو ډولونو ځورول کېږو، د ایران د دولت له چارواکو مو غوښتنه دا ده چې موږ دلته د خپل ځان، کورنیو او ناموس د خطرونو او یوې مړۍ ډوډۍ پیدا کولو له امله راغلي یو، موږ دې درک کړي او دې ډول ځورونو مخه دې ونیسي." دا پهداسې حال کې ده چې تازه افغانستان لپاره د ایران نوي ټاکل شوي سفیر ویلي، افغان قانوني کډوال دوی ته د درناوي وړ دي.
|
02.12.2024 صدای آلمان اداره محیط زیست طالبان میخواهد که نمایندگان این گروه بتوانند در نشست های آینده اقلیم در جهان اشتراک کنند. نمایندگان طالبان در نشست اقلیم امسال در شهر باکو تنها به عنوان مهمان دعوت شده بودن
طالبان پس از تصرف قدرت توانستند که برای اولین بار هیئتی را به نشست اقلیم در شهر باکو، در آذربایجان بفرستند. این هیئت مهمان میزبانان آذربایجانی بود و به عنوان یک طرف و به گونه مستقیم در مذاکرات اشتراک نداشتند. در نشست های گذشته اقلیم که در مصر و امارات متحده عربی برگزار شده بودند، از اداره طالبان دعوت نشده بود. اداره طالبان در کابل را در سطح بین المللی هنوز هیچ کشوری به رسمیت نمی شناسد. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! مطیع الحق خالص، سرپرست اداره ملی حافظت از محیط زیست طالبان در یک نشست خبری گفت که حضور نمایندگان آنان در باکو، یک "دستآورد بزرگ" بود. این مقام طالبان افزود: «افغانستان باید در چنین نشست ها در آینده اشتراک کند.» خالص گفت "ما امسال در کنفرانس اشتراک کردیم تا بتوانیم صدای ملت را در مورد مسائلی که با آن روبرو هستیم، بلند کنیم. اینکه نیازهای مردم چیست، ما باید این مسایل را با دنیا در میان بگذاریم." به گفته او، هیئت شان با ۱۹ سازمان مختلف و حکومت ها شامل نمایندگان روسیه، قطر، آذربایجان و بنگله دیش ملاقات هایی داشتند. افغانستان با آنکه گازهای گلخانه ای اندکی را منتشر میکند، اما یکی از کشورهای آسیب پذیرتر از گرمایش زمین میباشد. حالا طالبان استدلال میکنند که انزوای سیاسی شان نباید آنها را از گفتگوهای بین المللی اقلیم، منع کند. این گروه پس از رسیدن به قدرت در افغانستان، روش سختگیرانه از شریعت اسلامی را در این کشور اعمال کرده و مشارکت زنان را در زندگی عمومی، آنچه که سازمان ملل "آپارتاید جنسیتی" میخواند، به شدت محدود نموده است.
|
02.12.2024 دامریکا غږ د تایوان ولسمشر لای چینګ تي د ارام سمندر هېوادونو ته په سفر کې د متحده ایالاتو په هاوايي ایالت کې تم شو او امریکايي چارواکو ته یې په خطاب کې وویل چې "د جنګ د مخنیوي لپاره باید په ګډه مبارزه وکړو." متحده ایالاتو ته د تایوان د ولسمشر سفر د چین غوصه راپارولې ده. تایوان د چین له لورې د برید له دایمي تهدید سره مخامخ دی، ځکه چې بیجینګ دغه ټاپو خپله خاوره ګڼي او په منظم ډول د تایوان په هوايي حریم کې د جنګي الوتکو پروازونه کوي او د دې هېواد په شاوخوا کې خپلې جنګي بیړۍ دروي. د تایوان ولسمشر په هاوايي ایالت کې په یوې میلمستیا کې وویل چې "جنګ هېڅ ګټونکی نه لري". د متحده ایالاتو دولتي چارواکو، سیاستوالو، د کانګرس غړو او په امریکا کې میشتو تایواني وګړو په هاوايي کې له نوموړي څخه په ځانګړو مراسمو کې تود هرکلی وکړ. په دغو مراسمو کې د متحده ایالاتو او هاوايي بیرغونه د تایوان ولسمشر ته د ډالۍ په توګه ورکړل شول او هغه دا "د امریکا او تایوان ترمنځ د اوږدې مودې د ملګرتیا نښه وبلله" او ویې ویل چې دا په راتلونکې کې د واشنګټن او تایپي ترمنځ د لا زیاتو همکاریو بنسټ دی. متحده ایالات د تایوان تر ټولو مهم ملګری او له دغه هېواد سره د وسلو لوی مرستندوی دی. متحده ایالات د نورو زیات شمېر هېوادونو په څېر تایوان د یو هېواد په توګه په رسمیت نه پېژني خو ورسره غیر رسمي اړیکې پالي. چین په نړیواله کچه د تایوان د هر ډول رسمیت مخالف دی او پر دغه ټاپو باندې د مالکیت ادعا لري. د چین د بهرنیو چارو وزارت په یوې اعلامیه کې وویل چې د متحده ایالاتو لخوا د تایوان ولسمشر ته د سفر د زمینې برابرول غندي. په اعلامیه کې راغلي: "چین له نژدې څخه وضعیت څاري او د خپل ملي حاکمیت او ځمکنۍ بشپړتیا لپاره پرېکنده او قوي اقدامات په پام کې نیسي." د تایوان دولتي چارواکي له دې وړاندې هم د ارام سمندر یا لاتینې امریکا هېوادونو ته د سفر پر مهال د متحده ایالاتو په خاوره کې تم شوي دي او دې مسلې تل د چین غوصه پاورلې ده. متحده ایالاتو تل د دفاعي تسلیحاتو په برخه کې له تایوان سره مرستې کړې دي، خو ټاکل شوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ټاکنیزو سیالیو پر مهال ویلي و چې تایوان باید له ځان څخه د دفاع لپاره بیه پرې کړي.
|
02.12.2024 صدای امریکا سفارت افغانستان در پاکستان که توسط طالبان اداره میشود، از اظهارات مقامات پاکستانی دربارۀ حضور مهاجران افغان در تظاهرات هواداران عمران خان، صدراعظم پیشین آن کشور، در اسلامآباد ابراز نگرانی کرد و گفت که این اظهارات میتواند منجر به آزار و اذیت افغانها در آن کشور شود. این سفارت ناوقت روز شنبه ۳۰ نومبر (دهم قوس) با نشر اعلامیهای گفته است که اظهارات پیهم مقامات پاکستانی در روزهای اخیر، در مورد اشتراک مهاجران افغان در اعتراضات اخیر، مهاجران افغان مقیم آن کشور را به شدت نگران کرده است. در اعلامیه آمده است: "از طرف وزارت داخلۀ پاکستان و برخی مقامات دیگر، نام شهروندان افغانستان بارها در اعتراضات اخیر اسلامآباد گرفته شده و به همین بهانه، این اقدام ممکن سبب افزایش تحریمهای بیشتر بر مهاجران افغان شود و این وضعیت، افغانهای مقیم پاکستان را نگران ساخته است." اخیراً محسن نقوی، وزیر داخلهٔ پاکستان، گفت که از تاریخ ۳۱ دسمبر سال جاری به بعد، شهروندان افغانستان نمیتوانند بدون اجازه نامهٔ پولیس در اسلامآباد زندگی کنند. پس از آن که نیروهای امنیتی پاکستان هزاران نفر از معترضان حامی عمران خان را از اسلام آباد بیرون کردند، وزیر داخلهٔ پاکستان در یک کنفرانس خبری گفت: "شهروندان افغانستان پس از تاریخ ۳۱ دسمبر، نمیتوانند بدون اجازه نامه در قلمرو اسلام آباد زندگی کنند. اگر میخواهند [در اینجا] زندگی کنند، باید از دفتر معاون کمیشنر اجازه نامه دریافت کنند." نقوی در این خصوص معلومات بیشتر ارایه نکرد، اما گفت که مقامات پولیس اسلامآباد جزییات آنرا در روزهای آینده شریک خواهند کرد. این در حالی است که سید ناصر علی رضوی، رییس پولیس اسلامآباد، گفته است که در جریان تظاهرات به حمایت از عمران خان، نزدیک به۱۰۰۰ معترض، به شمول ۵۶ شهروند افغانستان، بازداشت شده اند. اما در این خصوص جزییات ارایه نکرد. اما سفارت افغانستان در اسلامآباد که تحت کنترول طالبان قرار دارد، افزوده که مهاجران افغان هیچگونه دخالتی در رویدادهای سیاسی و جنایی آن کشور نداشته اند. طالبان اضافه کرده اند که چنین اظهارات، فضای بیاعتمادی میان پاکستان و افغانستان را بیشتر میسازد.
|
01.12.2024 بی بی سی په سوریه کې د حکومت مخالفو وسلهوالو د حلب ښار ډېری برخې د سترو عملیاتو په لړ کې نیولې دي. په ورته وخت کې روسیې د دوی پر مهمو ځایونو نوې بمبارۍ پیل کړې دي او د سوریې پوځ له مخالفو وسلهوالو سره په جګړه بوخت دی، خو اوس یې 'لنډمهالی' شاتګ کړی دی. دغو وسلهوالو ویلي، د ستراتیژیک جنوبي (معةالنعمان) ښار له نیولو وروسته یې د ادلب ولایت اداري حدود بشپړ نیولي دي. دوی دا ادعا هم کوي چې پر حماة یې هم برید کړی او ځینې برخې یې نیولې دي. دا برید په تېرو څو کلونو کې تر ټولو لوی هغه دی چې د سوریې د حکومت پر وړاندې شوی او لومړی ځل دی چې د ولسمشر بشار الاسد ځواکونو ضد جنګېدونکي یاغیان حلب ته رسېدلي. په ۲۰۱۶ کې یاغیان له حلب ښاره ایستل شوي وو. د سوریې پوځ د شنبې په ورځ تایید کړه چې یاغیان د ښار "ډېرې برخو" ته ننوتلي دي او په جګړه کې لسګونه سرتېري وژل شوي یا ټپیان شوي دي. په یوه بیان کې پوځ وویل چې سرتېري د لنډ وخت لپاره له حلبه شا ته شوي دي "چې د ځوابي برید لپاره چمتووالی ونیسي." پوځي سرچینو رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې د حلب هوايي ډګر او ښار ته تللې ټولې لارې تړل شوي دي. په سوریه کې د بشري حقونو څار ډله (اېس او ایچ ار) چې مرکز یې بریتانیا کې دی وايي، د سوریې حکومت ضد وسلهوالو ځواکونو د دغه هېواد دویم لوی ښار حلب یو شمېر برخې نیولې دي. اېس او ایچ ار مسوولین وايي، د جمعې تر ماښامه پورې مخالفو وسله والو د حلب ښار نژدې نیمايي برخه نیولې وه.
|
01.12.2024 بی بی سی رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور ایران به تازگی گفته است که بیش از ۶ میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی میکنند منابع غیررسمی هم شمار مهاجران افغان را تا ۸ میلیون هم اعلام کردهاند. دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان آمار افغانها در ایران را حدود ۴/۵ میلیون نفر اعلام کرده است. شمار زیادی از شهروندان ایران شاکی هستند که این مهاجران فرصتهای شغلی را از آنها گرفتهاند. به نظر میرسد که در کنار موج اخراج مهاجران افغانستان از ایران، تلاشهایی هم برای ساماندهی کار شماری که باقی میمانند و به نیروی کاری آنها در ایران نیاز است، از سوی دولت آغاز شده است. بسیاری از مهاجران افغان برخلاف آنچه تصور میشود حتی با داشتن اسناد قانونی معتبر و تحصیلات عالی نمیتوانند هر شغلی را در این کشور انتخاب کنند. اکثرا مشاغلی را پیش میبرند که حتی مسئولان هم تایید میکنند که هر ایرانی حاضر نیست آن را انجام دهد و اگر هم انجام دهند با شرایط و مزایای بهتر آن را پیش میبرند که در نتیجه ترجیح مالکان کار برای سود بیشتر استخدام کارگر افغان میشود. محمد صالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراهای مجلس ایران، میگوید که اتباع خارجی تنها در ۳۷ شغل تعیینشده بر اساس قانون میتوانند کار کنند که قرار شده این فهرست هم براساس نیازهای واحدهای تولیدی و خدماتی بروز رسانی شود. «شمار مورد نیاز کارگران استخدام و متباقی از ایران اخراج شوند.» کامران پولادی، عضو کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی، هم گفته است که قرار است در مرحله بعدی «تمامی کارفرمایانی که اتباع بیگانه ساماندهی شده را به کار میگیرند، موظف شوند تا مسئولیت تمامی امورات اتباع به کار گرفته شده و خانوادههای آنها از جمله بیمه، تغذیه، معیشت و درمان آنها را به عهده بگیرند. » ابوالفضل ابوترابی، عضو دیگر کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس هم گفته اتباعی که برای کار در ایران اجازه اقامت خواهند داشت «باید وثیقه بگذارند، در کاری که پس از اعلان ۲۰ روزه، هیچ داوطلب ایرانی نداشت، استخدام شوند و بر اساس نیاز هر شهر و روستا اقامت داده شوند و در مورد سوابق جرمی، پرداخت مالیات و دریافت یارانه و بیمه گزارش بدهند. در کنار آنهم باید انگشتنگاری، چهرهنگاری و تست دی ان ای هم بدهند.»
|
01.12.2024 دآزادی رادیو د جرمونو نړیوالې محکمې له هغه قضیې هرکلی کړې چې د افغان ښځو له حقونو څخه د سرغړونو په تړاو دغه محکمې ته راجعې شوې ده. د جرمونو نړیوالې محکمې یا "آیسيسي" د شپږ هغو هېوادونو له اقدامه هرکلی کړی چې دوی ته یې په افغانستان کې د بشري حقونو په ځانګړې توګه د ښځواو نجونو له حقونو د طالبانو د حکومت د سرغړونو په اړه قضیه ثبت کړې ده. "آیسيسي" په دې اړه د جمعې په ورځ د نومبر په ۲۹مه په خپله وېبپاڼه خپره کړې خبرپاڼه کې د دغې محکمې د څارنوال کریم خان په حواله لیکلي چې لا له وړاندې د ۲۰۲۲م کال له اکټوبره په افغانستان کې د جنسیت پر بنسټ د جرمونو په څېړنو کې ډېر پرمختګ شوی او دوی به ژر د دې څېړنو پایلې هم اعلان کړي. خو کریم خان په دې بیان کې له دغو شپږو هېوادونو او د روم د اساسنامې د غړو هېوادونو غوښتي چې د تازه ثبت کړې قضیې په اړه دې ورته شواهد او اسناد راټول کړي. دا په داسې حال کې ده چې چیلي، کوسټاریکا، هسپانیې، فرانسې، لوګزامبورګ او مکسیکو د پنجشنبې په ورځ د نومبر په ۲۸مه په افغانستان کې د ښځو د حقونو د سرغړونو قضیه د شرایطو خرابېدو او د افغان ښځو او نجونو بحراني وضعیت ته په کتو د جرمونو نړیوالې محکمې ته راجع کړه. د جرمونو نړیوالې محکمې څارنوال کریم خان ویلي چې د ده دفتر په ۲۰۲۲م کال کې په افغانستان کې د جنسیت پر بنسټ د جرمونو په اړه خپلې څېړنې بیا پیل کړي چې تر دې وړاندې د افغانستان د چارواکو په غوښتنه په ۲۰۲۰م کال کې ځنډول شوې وې.
|
01.12.2024 صدای آلمان سفیر طالبان در دیدار با رئیس امارات متحده عربی، خواستار انتقال زندانیان افغان به افغانستان و تسهیل صدور ویزا به شهروندان این کشور شده است. تا حال ابوظبی در این مورد ابراز نظر نکرده است.
وزارت خارجه اداره طالبان گفته است که مولوی بدر الدین حقانی، سفیر اداره این گروه در امارات متحده عربی امروز شنبه با شیخ محمد بن زاید آل نهیان دیدار و گفتگو کرده است. ضیاء احمد تکل، معاون سخنگوی اداره طالبان میگوید که در این دیدار، سفیر اداره طالبان خواستار انتقال زندانیان افغان از امارات متحده عربی به افغانستان شده است. تکل همچنان افزوده است که خواست دیگر این عضو طالبان، فراهم آوری تسهیلات در صدور ویزا برای شهروندان افغانستان بوده است. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! در بخشی از خبرنامه وزارت خارجه طالبان آمده است که در این نشست دو طرف در باره وضعیت عمومی افغانستان، تحولات اخیر و فرصت های ایجاد شده نیز گفتگو کرده اند. به صفحه اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید هرچند دولت امارات متحده عربی در باره این دیدار چیزی نگفته است، اما طالبان علاوه کرده اند که این مقام امارات متحده عربی در باره انتقال زندانیان و تسهیلات صدور ویزا به شهروندان افغانستان وعده همکاری کرده است.
تا حال امارات متحده عربی مانند سایر کشورهای جهان، اداره طالبان را به رسمیت نشناخته است، اما با این گروه، روابط نزدیک دارد. امارات متحده عربی به تاریخ نهم ماه نوامبر سال روان میلادی اعتمادنامه سفیر طالبان را در این کشور غنی از نفت پذیرفت. این بزرگترین دستآورد دیپلماتیک طالبان پس از فرستادن سفیر شان به چین تلقی میشود.
|
01.12.2024 دامریکا غږ د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) وايي چې د روان ۲۰۲۴ کال له پیل څخه تر اوسه یې په افغانستان کې ۱۰.۵ میلیونو مرستو ته اړمنو کسانو ته د خوراکي توکو او نغدو پیسو مرستې برابرې کړي دي. دغه پروګرام د شنبې په ورځ نومبر۳۰ (لیندۍ لسم) د ایکس په ټولنیزه شبکه کې لیکلي چې د جرمني او سویس د هیوادونو له خوا د برابرو شویو دغو مرستو له لارې ماشومانو ته د تغذیي د برابرولو په ګډون د سیمه ییز اقتصاد د ودې او د ټولنو د اقتصادي پیاوړتیا سبب شوی دی. د خوړو نړیوال پروګرام د ۱۰.۵ میلیونو کسانو ته په تیرو نږدې ۱۱ میاشتو کې د مرستو د برابرولو دا خبر په داسې حال کې ورکړی، چې ملګري ملتونه په افغانستان کې د خپلو بشري پروګرامونو د دوام لپاره د بودیجې د سخت کمښت سره مخ دي. همدا د پنجشنبې په ورځ نومبر۲۸(لیندۍ اتم) د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې ( اوچا) په یو راپور کې ویلي چې د بودیجې د کمښت له امله په افغانستان کې د خوړو د ویشلو، روغتیايي خدمتونو او د سرپناه د چمتو کولو پروګرامونه د تړل کیدو د ګواش سره مخ شوي دي. اوچا ویلي: "په افغانستان کې د خوړو، روغتیا، سرپناه او ساتنې په برخو کې حیاتي عملیاتي پروګرامونه د بودیجې د کمښت له امله د ګواښ سره مخ دي. پرته پر وخت د بودیجې د چمتوکولو بخراني حالت به لا خراب شي". ملګرو ملتونود روان ۲۰۲۴ کال په سر کې په افغانستان کې د بشري پروګرامونو د دوام لپاره د نړیوالې ټولنې څخه د ۳.۰۶ میلیلاردو ډالرو بودیجه غوښتې وه، په داسې حال کې چې ددغه کال پای ته رسیدلو لپاره یوازې یوه میاشت پاتې ده، نړیوالې ټولنې ددې بودیجې شاوخوا ۴۰ فیصده برابره کړې ده. ملګري ملتونه وايي چې د بودیجې د کمښت له امله دې ته اړ شوي چې میلیونو افغانانو ته د خوړو د برابرولو مرستې بندې کړي او هم له ۳۵۰ څخه زیات روغتیثايي مرکزونو دروازې وتړي. ملګري ملتونو ویلي چې په افغانستان کې په روان ۲۰۲۴ کال کې د ۹.۲ میلیونو ماشومانو په ګډون ۲۳.۷ میلیونه افغانان بشري مرستو ته اړتیا لري، خو دغه دغې ادارې ویلي چې ددغه دشمیر یوازې ۱۷.۳ میلیونو کسانو ته د خمرستو برابرولو پلان یې ترتیب کړی دی. د مرستې رسونې ادارې افغانستان سره د نړیوالې ټولنې د مرستو د کمیدو د علتونو په اړه وايي چې د نړۍ په نورو برخو کې د بشري بحرانونو په ګډون د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو د حکومت کړنې هم شاملې دي. د ملګرو ملتونو عمومي منشي انتونیو ګوتیرش تیره میاشت ویلي وو، چې د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو د حکومت کړنې د نړیوالې ټولنې د مایوسۍ سبب شوي دي، چې دغه هیواد سره د مرستو پر راټولولو باندې یې هم اغیزه کړې ده. د ملګرو ملتونوعمومي منشي ګوتیریش ویلي: "د نړیوالو مکلفیتونو پر وړاندې د حاکمو چارواکو [طالبانو] ناکافي موافقت په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو حقونو ته د درناوي په برخه کې د سرچینو د متحرک کولو د هڅو پر وړاندې د یو دوامداره ګواښ په توګه پاتې دی." د افغانستان د بیا رغونې لپاره د امریکا د متحده ایالاتو د سرمفتش دفتر (سیګار) نومبر ۱۶( لوم ۲۶) د ایکس په پاڼه په خپور کړي راپور کې ویلي وايي چې د طالبانو له بیا حاکم کېدو وروسته ملګرو ملتونو د بشري مرستو لپاره لازمه بودیجه نه ده ترلاسه کړې. سیګار ویلي چې نړیوالې ټولنې د اکتوبرد میاشتې تر ۲۲ پورې په افغانستان کې ملګرو ملتونو ته یوازې ۳۷ فیصده برابره کړې وه. ملګرو ملتونو ویلي چې د روان ۲۰۲۴ کال د اګست په میاشت کې د طالبانو د مشر ملاهبت الله اخوندزاده له خوا د امربالمعروف او نهی عن المنکر د نوي قانون نافذیدل پر افغانانو په ځانګړي ډول ښځو باندې نوي محدودیتونه لګوي. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې د اکتوبر ۲۲ (لړم اول) د سپتمبر په میاشت کې په افغانستان کې د بشري مرستو د بهیر پر وړاندې د ننګونو او خنډونو په اړه په یو راپور کې ویلي چې د روان ۲۰۲۴ کال د سپتمبر په میاشت کې په افغانستان کې د مرستې رسونې ادارو د مرستې رسونې په بهیر کې د ۱۷۳ لاسوهنو په اړه راپور ورکړی چې ۹۸ فیصده دغه لاسوهنې د طالبانو د حاکمو چارواکو له خوا ترسره شوي دي.
|
01.12.2024 صدای امریکا دو مقام سعودی و چهار مقام غربی به خبرگزاری رویترز گفته اند که عربستان سعودی در ازای عادی سازی روابط با اسراییل از تعقیب یک پیمان دفاعی با واشنگتن دست کشیده و اکنون برای یک توافقنامه همکاری نظامی متوسطتر تلاش می کند. جنگ غزه، اقدامات در حال جریان به سمت توافقی را متوقف ساخت که "معامله بزرگ" نامیده شده بود و بر اساس آن عربستان سعودی در ازای یک پیمان دفاعی و کمک به برنامه هستهاب غیرنظامیاش، اسراییل را به رسمیت میشناخت. ریاض در تلاش برای بدست آوردن یک پیمان امنیتی متقابل گسترده در اوایل سال روان، موقف خود را در مورد ایجاد یک دولت فلسطینی نرم کرد و به واشنگتن گفت که تنها تعهد اسراییل به یک راه حل دو دولت میتواند برای عادی سازی این کشور با اسراییل کافی باشد. اما این منابع گفته اند که با افزایش خشم عامه در عربستان سعودی و شرق میانه در مورد اقدامات نظامی اسراییل در غزه، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، دوباره به رسمیت شناختن اسراییل را مشروط به انجام اقدامات ملموس برای ایجاد یک دولت فلسطینی کرده است. دپلوماتهای غربی میگویند که بنیامین نتنیاهو، صدراعظم اسراییل، \ هنوز هم مشتاق عادی سازی روابط با عربستان، به عنوان یک نقطه عطف تاریخی و نشانهای از پذیرش گسترده تر در جهان عرب است. اما به گفتهٔ این منابع، نتنیاهو نیز پس از حمله هفتم اکتوبر حماس بر اسراییل، با مخالفت قاطع با هرگونه امتیاز دهی به فلسطینیها در کشورش مواجه است. منابع گفتند که هر دو رهبر در حال حاضر زیر فشار داخلی کشورهایشان گیر افتاده اند، و ریاض و واشنگتن امیدوار اند که یک پیمان دفاعی متوسط تر قبل از اختتام دورهٔ کاری جوبایدن، رییس جمهور ایالات متحده، امضا شود. منابع میگویند که یک پیمان کامل دفاعی ایالات متحده-سعودی باید با اکثریت دو سوم مجلس سنای ایالات متحده تصویب شود، و این کار ممکن نخواهد بود، مگر اینکه ریاض اسراییل را به رسمیت بشناسد. پیمان که حالا تحت بحث است، شامل گسترش مشق و تمرینات نظامی مشترک برای رسیدگی به تهدیدات منطقوی، عمدتاً از ایران خواهد بود. منابع گفتند که این پیمان همکاریهای دفاعی بین ایالات متحده و سعودی را تقویت کرده و از همکاری این کشور با چین جلوگیری خواهد کرد. این توافق سرمایه گذاری عربستان سعودی را در تکنالوژیهای پیشرفته به ویژه در دفاع از طیارههای بدون سرنشین تقویت خواهد کرد. ایالات متحده حضور خود را در ریاض از طریق امور آموزشی، لوژستیکی و حمایت امنیت سایبری افزایش خواهد داد و ممکن است یک سیستم میزایلی پاتریوت را برای بهبود دفاع میزایلی و بازدارندگی یکپارچه در عربستان مستقر کند. مگر این نوع پیمان، دفاع متقابل را الزام آور نخواهد کرد که نیروهای ایالات متحده را مکلف سازد تا در صورت حمله خارجی، از بزرگترین صادر کننده نفت جهان محافظت کند. عبدالعزیز الساغر، رییس انستیتوت تحقیقات خلیج فارس گفت: "عربستان سعودی یک توافق امنیتی را بدست خواهد آورد که همکاری نظامی بیشتر و فروش اسلحه ایالات متحده را فراهم خواهد کرد، اما نه یک پیمان دفاعی مشابه به پیمان جاپان یا کوریای جنوبی که در ابتدا جستجو میشد."
|
30.11.2024 بی بی سی د راپورونو له مخې، د اپوزیسیون ځواکونه د حلب ښار برخو ته ننوتل، چې د سوریې دویم لوی ښار ګڼل کېږي. دا د حکومت پر ضد تر څو کالونو وروسته ترټولو لوی برید دی. د سوریې د بشري حقونو څارونکي وویل چې وسلهوالو دوه هغه موټر چوولي چې له چاودېدونکو توکو یې ډک کړي وو او وروسته یې د کلیو په لور پرمختګ کړی. په دې اړه نور جزییات نه دي ورکړل شوي. د سوریې رسمي خبري اژانس راپور ورکړی چې پوځ اعلان کړی هغه سیمې یې بېرته نیولې دي چې د اپوزیسیون ځواکونو په ادلب او حلب کې نیولې وې. د "هیئة تحریر الشام" او ورسره ټلوالو ډلو ویلي، دوی د چهارشنبې په ورځ له برید پیلولو وروسته په حلب او ادلب ولایتونو کې پر یو شمېر کلیو او ښارونو کنټرول ترلاسه کړی دی. د جمعې په ورځ د یاغیانو اړوند چینل کې خپره شوې یوه بیانیه کې ویل شوي: "زموږ ځواکونو د حلب ښار ته ننوتل پیل کړي." لومړی، د سوریې د بشري حقونو څارونکې ډلې راپور ورکړ و چې سوریايي او روسي الوتکو د جمعې په ورځ په حلب کې ۲۳ هوایي بریدونه وکړل. سرچینې وویل، ۲۵۵ کسان، چې زیاتره یې جنګیالي وو، په جګړه کې وژل شوي دي، چې دا د یاغیانو او د حکومت ملاتړو ځواکونو ترمنځ تر څو کلونو وروسته د سوریې ترټولو خونړۍ جګړه وه. یادې سرچینې وویل، اپوزیسیون ځواکونو له چهارشنبې راهیسې له ۵۰ پر ډېرو ښارونو او کلیو خپل کنټرول ترلاسه کړی دی. په ۲۰۱۱ کال کله چې د سرویې کورنۍ جګړه پیل شوې ده، په ۲۰۲۰ کال هغه مهال یوڅه کمه شوه چې ترکیې او روسیې - چې د سوریې اصلي ملګري دي - یو اوربند ترتیب کړ چې د ادلب ښار د بېتره نیولو د حکومت هڅه ودروي. ادلب اوس مهال د اپوزیسیون وروستۍ پیاوړې ځای دی او هلته له څلورو میلیونو ډېر خلک اوسېږي چې ډېری یې د جګړې پرمهال بېځایه شوي او په سختو حالاتو کې ژوند کوي.
|
30.11.2024 بی بی سی دادستان دیوان کیفری بینالمللی، با استقبال از اقدام شش کشور شیلی، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسه، لوکزامبورگ و مکزیک در ارجاع وضعیت افغانستان به این دیوان، اعلام کرده است که تحقیقات درباره اتهامات مربوط به «آزار و اذیت و تبعیض جنسیتی» در افغانستان پیشرفت چشمگیری داشته است. وزارت امور خارجه شیلی دیروز در بیانیهای اعلام کرد: «دولتهای جمهوری شیلی، جمهوری کاستاریکا، پادشاهی اسپانیا، جمهوری فرانسه، دوکنشین بزرگ لوکزامبورگ و ایالات متحده مکزیک، وضعیت در جمهوری اسلامی افغانستان را به دفتر دادستان دیوان کیفری بینالمللی ارجاع دادهاند. این تصمیم با توجه به وخامت شرایط و جدیت وضعیت برای تمامی زنان و دختران افغان اتخاذ شده است.» اکنون کریم خان، دادستان دیوان کیفری بینالمللی، با انتشار بیانیهای تأیید کرده است که تحقیقات فعالانهای درباره وضعیت افغانستان، شامل اتهامات مطرح شده در این ارجاع، در حال انجام است و «به زودی نتایج ملموسی از این تحقیقات اعلام خواهد شد.» در این بیانیه همچنین آمده است که «تحقیقات درباره اتهامات جرایم جنگی ارتکابیافته در خاک افغانستان از سال ۲۰۰۳ به بعد، ابتدا در نوامبر ۲۰۱۷ آغاز شد و در مارس ۲۰۲۰ با مجوز دیوان وارد مرحله رسمی شد. پس از چالشی از سوی دولت پیشین افغانستان، این تحقیقات در اکتبر ۲۰۲۲ از سر گرفته شد و تمرکز آن بر اتهامات تبعیض و آزار سیستماتیک علیه زنان و دختران قرار گرفت.» در این بیانیه دادستان دیوان کیفری بینالمللی «بر تعهد جدی این دفتر برای پیگیری جنایات مبتنی بر جنسیت، از جمله جنایت علیه بشریت به دلیل آزار و اذیت جنسیتی» تأکید کرده است. او «شجاعت و عزم افرادی را که از این تحقیقات حمایت کرده و همچنان با دفتر دادستانی همکاری میکنند» ستود و اعلام کرد که این دفتر به تعامل با همه بازیگران مرتبط برای پیشبرد این تحقیقات ادامه خواهد داد و تحولات مرتبط با افغانستان را از نزدیک دنبال میکند.
|
30.11.2024 دآزادی رادیو د افغانستان د بشري حقونو په اړه د ملګروملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارد بېنيټ ویلي چې، افغانان د نړیوال ملاتړ وړ دي او هغه څه چې په افغانستان کې روان دي باید د ټولو وجدانونه ولړزوي. ښاغلي بېنټ د پنجشنبې په ورځ د (نومبر په ۲۸مه) جنیوا کې د "جنسیت په برخه کې د عدالت او حساب ورکونې" په نوم کنفرانس کې وویل چې، د افغانستان خلک د نړیوال ملاتړ مستحق دي او د دوی غوښتنه عدالت او د هغو کسانو څېړنه او محاکمه ده چې د افغانستان په وړاندې یې مسوولیت درلود. هغه پهدې غونډه کې چې د ځینو اروپايي هېوادونو استازو او یوشمېر سیاسي فعالانو، د ښځو او بشري حقونو مدافعینو لکه شکریه بارکزۍ، فوزیه کوفي، فرشته عباسي، شهرزاد اکبر، اصیلا وردک، حبیبه سرابي او زهرا جویا ګډون درلود، د افغان ښځو او نجونو د اساسي حقونو، لکه د تګراتګ ازادۍ، زدهکړې او کار پر بېرته ورکولو ټینګار وکړ. د افغانستان د بشري حقونو په اړه د ملګروملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي پهدې غونډه کې، چې هدف یې د طالبانو ځواب ویونکي ګرځول و، پهدې هېواد کې د مسوولیت منلو او عدالت د تضمین لپاره د جامع او هر اړخیز میکانېزم پر اړتیا ټینګار وکړ.
|
30.11.2024 صدای آلمان هایکو ماس، وزیر خارجه سابق آلمان، در یک کمیته پارلمانی این کشور در مورد خروج پر هرج و مرج از افغانستان و عملیات تخلیه شهادت داد. از نظر او، این هرج و مرج عمدتاَ ناشی از تصمیم یکجانبه ایالات متحده امریکا بود.
هایکو ماس، وزیر خارجه سابق آلمان، خروج پر هرج و مرج آلمان از افغانستان در سال ۲۰۲۱ را اساساً ناشی از تصمیم یکجانبه دونالد ترامپ رئیس جمهور آن زمان ایالات متحده امریکا به خروج نیروها از افغانستان دانست. این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان (اسپیدی) در کمیته پارلمان آلمان «بوندستاگ» که در این مورد تحقیق میکند، گفت که حکومت آن وقت ایالات متحده امریکا تاریخ توافق شده با طالبان برای خروج از افغانستان را با حکومت آن زمان افغانستان هماهنگ نکرد و حکومت افغانستان را کنار گذاشت. ماس گفت که طالبان پس از این توافقنامه «به وضوح اعتماد به نفس بیشتری یافتند» و شمار حملات خود بر سربازان حکومت پیشین افغانستان را افزایش دادند و در این حملات به طور فزاینده موفقیت نیز داشتند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! وزیر خارجه پیشین آلمان به صراحت گفت که بعد از آن هیچ گونه تحلیل وضعیت با اعضای ناتو در مورد مسایلی چون هماهنگی در خروج از افغانستان صورت نگرفت. در نتیجه ایالات متحده امریکا برنامه خروج را اجرا کرد، بدون این که توجهی به تاملات یا نگرانیها در سطح ناتو یا اتحادیه اروپا داشته باشد. ماس چند ماه قبل از سقوط تصور نمیکرد حکومت در حال فروپاشی استماس گفت که امکاناتی وجود نداشت که با ایالات متحده امریکا در مورد خروج هماهنگ توافقاتی صورت بگیرد. او افزود که اگر زودتر میفهمیدند که ایالات متحده امریکا چه زمانی برنامه تخلیه را شروع میکند، آلمان هم میتوانست زودتر آمادگی بگیرد. ماس به سفرش به کابل در ماه اپریل ۲۰۲۱ اشاره کرد و گفت که در آن سفر تصور نمیکرد که «حکومت در حال فروپاشی است.» توافقنامه دوحه که ایالات متحده امریکا و طالبان در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ امضا کردند، خروج تمامی سربازان ایالات متحده امریکا و متحدان اش از افغانستان را تنظیم میکرد. در مقابل طالبان وعده دادند که اجازه فعالیتهای تروریستی از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر را نمیدهند و مذاکرات بین الافغانی را شروع میکنند. سرانجام در نیمه آگست ۲۰۲۱ طالبان در این کشور بار دیگر قدرت را تصرف کردند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! هایکو ماس یکی از مهمترین شاهدان در کمیته تحقیقاتی پارلمان فدرال آلمان است. او یکی از مسئولان اصلی در تخلیه شتابزده سفارت آلمان در کابل به شمار میرود. این کمیسیون پارلمانی چگونگی خروج آلمان از افغانستان و تخلیه همکاران محلی را بررسی میکند و در نهایت انگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز در اوایل ماه دسمبر در این کمیسیون حضور مییابد.
|
30.11.2024 دامریکا غږ د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کميشنري (يو ان اچ سي ار) ويلي دي چې په پاکستان کې د افغان کډوالو غوڅ اکثريت "قانون مراعتوونکي" دي، چې وضعیت ته یې باید له "بشر دوستانه" نظره وکتل شي. په پاکستان کې د يو ان اچ سي ار مطبوعاتي دفتر د نومبر پر ۲۸ (ليندۍ اته) رسنيو ته په استول شوي بيان کې پر دغه هېواد غږ کړی چې "د پناه غوښتونکو خوندیتوب" ته دوام ورکړي. يو ان اچ سي ار د پنجشنبې په ورځ په خپل بيان کې ويلي دي چې په اسلام اباد کې په راتلونکي کال کې پر افغانانو د بندیزونو د احتمالي تطبیق په اړه د رسنیو راپورونه څاري او د نورو جزیاتو ترلاسه کولو لپاره له حکومتي چارواکو سره په تماس کې دي. يو ان اچ سي ار زياته کړې: "موږ په هغو ننګونو، په ځانګړې توګه له امنيت سره پر تړلو هغو، پوهیږو چې حکومت ورسره مخ دی. کډوال د نورو وګړو په څیر د پاکستان د قوانینو پابند دي." دا په داسې حال کې ده چې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د چهارشنبې په ورځ نومبر ۲۷ (لیندۍ اوه) اعلان وکړ چې د روان کال له وروستۍ میاشتې وروسته هېڅ افغان وګړی نه شي کولای له اجازتنامې پرته په پلازمېنه اسلام اباد کې واوسي. نوموړي په اسلام اباد کې د پاکستان تحریک انصاف ګوند د پلویانو د مظاهرو د خواره واره کولو وروسته په یو خبري کنفرانس کې وویل: "د ډسمبر له ۳۱مې نېټې وروسته هېڅ افغان له اجازتنامې پرته په اسلام اباد کې نه شي اوسېدای." هغه زياته کړه چې اجازتنامه به د اسلام اباد له انتظامي مشر (ډپټي کميشنر) څخه اخیستل کېږي. د نقوي تر اعلان څو شېبې وړاندې د اسلام اباد د پولیسو مشر سید ناصرعلي رضوي په خبري کنفرانس کې ادعا وکړه چې د نومبر له ۲۴ څخه يې د نومبر تر ۲۶ پورې شاوخوا ۱۰۰۰ احتجاج کوونکي ونيول چې ۵۶
|
30.11.2024 باختر ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، در سخنرانی خود، در نشست سازمان پیمان امنیت جمعی در آستانه، پایتخت قزاقستان، وضعیت در افغانستان را پیچیده توصیف کرد، اما ابراز امیدواری کرد که روابط قوی میان روسیه و افغانستان تحت کنترول طالبان برقرار شود. تاس، خبرگزاری رسمی روسیه، به نقل از پوتین گزارش داده که برقراری ثبات در افغانستان، زمینه را برای گسترش روابط میان مسکو و کابل هموار خواهد کرد. رییس جمهور روسیه همچنین تاکید کرد که با وجود وضعیت پیچیده در افغانستان، آنان بتوانند با این کشور روابط قوی برقرار کنند. روسیه از سال ۲۰۰۳ به اینسو، طالبان را منحیث یک گروه تروریستی میشناسد. اما از سالها به این طرف، روابط خود را با این گروه تقویت کرده است. پوتین افزود: "آنچه در اوکراین میگذرد، تنها دلیل پیچیدگی اوضاع نیست. آیا وضعیت در آسیا خوب است؟ آیا رویدادهای مرزی کشورهای مشترکالمنافع با افغانستان آنقدر ما را خوشبین کند که توجه خود را به جای دیگر معطوف کنیم؟" نشست رهبرا سازمان پیمان امنیت جمعی دیروز در آستانه، پایتخت قزاقستان در بارۀ وضعیت امنیتی و سیاسی در منطقه برگزار شد. رهبران کشورهای عضو این سازمان همچنان در این نشست تهدیدهای امنیتی مرز افغانستان با تاجیکستان را مورد بررسی قرار داده اند. رییس جمهور روسیه همچنان گفت: "ما نمیتوانیم این واقعیت را نادیده بگیریم که وضعیت افغانستان به طرف ثبات در حرکت است. ما با مقامهای فعلی افغانستان درگیر روابط دوجانبه هستیم و این رابطه بیشتر گسترش خواهد یافت." این در حالی است که پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، مسکو روابط خود را با این گروه حفظ کرده و در این مدت سفارتش را در کابل باز نگهداشت. اخیر چندین مقام روسیه به شمول سرگی شویگو، منشی عمومی شورای امنیت این کشور به کابل سفر کرده و با مقامهای طالبان در بارۀ گسترش روابط میان کابل و مسکو بحث و گفتگو کردند. پوتین همچنان اضافه کرد که در مورد وضعیت پیچیده در افغانستان، نیاز است تا کشورهای منطقه به ویژه اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی اقداماتی روی دست گیرند. پوتین همچنان علاوه کرد که اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی نه تنها در مورد مسایل امنیتی و نظامی افغانستان، بلکه دربارۀ گسترش جرایم سازمان یافته، قاچاق مواد مخدر و دیگر موارد ابراز نگرانی دارند. به گفتۀ پوتین، کارهای بیشتر برای بهبود وضعیت در افغانستان باید انجام شود و در این مورد کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی، علاقمند همکاری اند. پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان کشورهای همسایۀ افغانستان به ویژه کشورهای آسیای میانه همواره از اوضاع امنیتی و گسترش فعالیت گروههای تروریستی به شمول داعش در این کشور اظهار نگرانی کرده و نشستهایی را در این مورد میزبانی کردهاند. این در حالی است که منشی عمومی سازمان پیمان امنیت جمعی یک روز پیش از برگزاری نشست این سازمان در قزاقستان گفت که تهدیدات امنیتی از خاک افغانستان بر کشورهای عضو آن وجود دارد. ایمانقلی تاسما گامبیتوف، منشی عمومی سازمان پیمان امنیت جمعی، به تاس، خبرگزاری رسمی روسیه، گفت که در این نشست، طرح تامین امنیت مرز تاجیکستان با افغانستان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به گفتۀ تاسما گامبیتوف، منابع چالشها و تهدیدات جدی برای امنیت کشورهای آسیایی میانه از خاک افغانستان باقی مانده است. پیش از این نیز مقامهای کشورهای آسیای میانه با ابراز نگرانی گفته بودند که فعالیتهای منفی برخاسته از افغانستان مانند تروریزم، افراط گرایی خشونتآمیز، قاچاق مواد مخدر و سایر فعالیتهای غیرقانونی مرزی، تاثیر منفی بر منطقه خواهد گذاشت.
|
29.11.2024 بی بی سی د روسیې ولسمشر ولادیمر پوتین د اوکرایین پلازمېنه کیېف کې د ده په خبره پر پرېکړه کوونکو مرکزونو د روسیې د نویو بالسټیک توغندیو برید کولو ګواښ کړی دی. پوتین په اوکرایین کې د انرژۍ پر مرکزونو د روسیې پوځ له ''پراخو'' بریدونو څو ساعته وروسته دا څرګندونې کړې. ولسمشر پوتین د تېرې شپې بریدونه د اوکرایین هغو بریدونو ته غبرګون بللی، چې د ده په وینا ''پرلپسې'' یې د روسیې په خاوره کې دننه د امریکايي اټاکمس ډوله توغندیو پر مټ کوي. د اوکرایین ولسمشر ولودیمر زېلینسکي بیا خبرداری ورکړی، چې د روسیې هر ډول ''باج اخیستنې'' ته به ''سخت ځواب'' ورکړل شي. اوکرایین پوځ په ۲۰۲۲ کال د روسیې ځواکونو له یرغل وروسته لومړی ځل تېره اونۍ د امریکايي اټاکمس او بریتانوي سټورم شاډو توغندیو پر مټ د روسیې په خاوره کې دننه ګوزارونه وکړل. تېره شپه تر څو ساعتونو پورې پر اوکرایین د روسیې بریدونو دوام وکړ او د دې هېواد په لر او بر کې توغندي او ډرون الوتل. دا په روانه میاشت کې دا ډول دویم لوی برید دی. د دې بریدونو له کبله د مرګژوبلې خبر نه دی ورکړل شوی، خو په اوکرایین کې یې له یو میلیون ډېر خلک له برېښنا بې برخې کړل. ولسمشر زېلینسکي وايي، روسیې په دې بریدونو کې خوشه يي بمونه کارولي دي، چې په خبره یې ''خوشه يي سرګلولې په ځانګړې توګه د روسیې خطرناکه وسله ده، چې د مرستندویانو او بیارغاونې د کارکوونکو چارې ستونزمنوي.'' بل لور د روسیې ولسمشر وايي، په دې بریدونو کې د ۹۰ توغندیو او ۱۰۰ ډرونونو تر څنګ (اوریشنیک) ډوله نوي بالسټیک توغندي هم شامل وو، چې د پوتین په وینا هدف ته له رسېدو مخکې یې پېژندنه یا موندل شوني نه دي. امریکايي چارواکي وايي، داسې احتمال شته چې روسیه لږ شمېر تجرباتي اوریشنیک توغندي لري او که غواړي چې دا ډول نور توغندي چمتو کړي، دا به وخت ته اړتیا ولري.
|
29.11.2024 بی بی سی همزمان با اعتراضات گسترده در پاکستان برای رهایی عمران خان، نخست وزیر پیشین از زندان و گزارش دستگیری شماری افغان در اعتراضات، وزارت داخله/کشور پاکستان اعلام کرده است که حضور افغانها در اسلامآباد منوط به داشتن مجوز خواهد بود. به گزارش رسانههای پاکستانی، محسن نقوی، وزیر داخله پاکستان روز چهارشنبه (۲۷ نوامبر) گفت: «پس از ۳۱ دسامبر حضور افغانها در اسلام آباد، پایتخت تنها با داشتن سند (اناوسی) مجاز است.» او گفت این تصمیم برای برخورد با هرنوع تظاهرات غیرقانونی گرفته شده است. در روزهای اخیر تظاهرات گسترده برای آزادی عمران خان، نخست وزیر پیشین و رهبر حزب «انصاف» برگزار شده است. بنا به گزارشها در سرکوب اعتراضات شماری کشته و زخمی شدهاند. رونامه اکسپرس تریبون پاکستان به نقل از یک افسر ارشد پلیس گزارش داده که در میان بازداشتشدههای تظاهرات حزب انصاف در روز سهشنبه (۲۶ نوامبر) در اسلام آباد دستکم ۱۹ نفر افغان هستند.
|
29.11.2024 دآزادی رادیو د ډلهییز امنیتي تړون د غړیو هېوادونو مشرانو پرون په قزاقستان کې د یوه داسې افغانستان غوښتنه وکړه چې تروریزم او مخدر مواد پهکې نهوي. ياد سازمان اعلان وکړ چې، له جګړې، تروریزم او مخدرو موادو پاک سولهییز افغانستان غوښتونکي دي. "ځینو استخباراتي سرچینو ویلي دي چې طالبانو د افغانستان له شمال څخه درنې وسلې ایستلي دي، دې مسئلې له کبله ځینې هېوادونه اندېښمن شوي
دوی پرون (پنجشنبې) د قزاقستان په پلازمېنه آستانې کې د یوې اعلامیې په تصویبولو، د افغانستان لپاره د بشري مرستو د زیاتولو غوښتنه وکړه او ویې ویل، د یوه سولهییز، خپلواک او متحد هېواد په توګه د افغانستان ملاتړ کوي. دوی همداراز د یو داسې ټولشموله حکومت د جوړېدو پر اهمیت ټینګار کړی چې، د افغانستان د ټولنې د ټولو پرګنو ګټې تمثیل کړي، ځکه چې د دوی په باور دا د افغانستان د ثبات او پرمختګ لپاره یو کلیدي عنصر دی. د ډلهییز امنیتي تړون سازمان، چې په ۲۰۰۲میلادي کال کې جوړ شوی؛ بلاروس، قزاقستان، روسیه، تاجکستان، ارمنستان او قرغیزستان یې غړي هېوادونه دي. د ډلهییز امنیتي تړون ګډې امنیتي شورا اعلامیه، چې په استانه کې د دغه تړون د سرمشریزې په پای کې خپره شوې، پر نړیواله ټولنه غږ کوي چې د افغانستان د خلکو د ملاتړ او د دې هېواد د زېربناو د پراختیا لپاره د بشري مرستو کچه لوړه کړي. د قرغیزستان د ولسمشر مطبوعاتي دفتر پرون (پنجشنبې) وویل چې د ګډ امنیتي تړون سازمان (CSTO) په سرمشریزه کې د تاجکستان-افغانستان د پولې د لا پیاوړتیا پرېکړه وشوه.
د ډلهییز امنیتي تړون د مشرانو په غونډه کې د تاجکستان-افغانستان د پولې د پیاوړتیا لپاره هدفمن پروګرام تایید شو. روسیې او د منځنۍ اسیا هېوادونو په ځلونو د افغانستان او تاجکستان د پولې د امنیت په اړه اندېښنه ښکاره کړې ده. د تاجکستان-افغانستان د پولې د پیاوړتیا پرېکړه په داسې حال کې وشوه چې، د تېرې لړم میاشتې په ۲۷مه یوې وسلهوالې ډلې د افغانستان له خاورې د تاجکستان په ختلان ولایت کې په یوه برید کې یو چینايي وګړی وواژه. لهدې پېښې وروسته د طالبانو او تاجکستان ځايي چارواکو د دې ډول بریدونو د مخنیوي لپاره په خپل منځ کې خبرې وکړې او د تاجکستان دوو سرچینو، چې پهدې اړه پلټنه کوي وویل چې، طالبانو ژمنه کړې د چینايي او تاجکستاني اتباعو د حملې د عاملانو په موندلو او نیولو کې به مرسته وکړي.
|
29.11.2024 صدای آلمان انگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان و دو تن از وزیران کابینه آن زمانش در یک کمیسیون پارلمانی در مورد ماموریت افغانستان و عملیات تخلیه شهادت میدهند. مرکل در کتاب خود نیز به اوضاع افغانستان اشاراتی دارد.
مشهورترین سیاستمدار زن در آلمان به عنوان آخرین شاهد در یک کمیسیون پارلمان فدرال آلمان در مورد افغانستان حضور مییابد. انگلا مرکل قرار است در پنجم دسمبر به این کمیسیون توضیح دهد که چرا حکومت زیر رهبری او در آگست ۲۰۲۱ از تصرف سریع قدرت توسط طالبان غافلگیر شد و چرا تخلیه شهروندان آلمانی و کارمندان محلی افغان قسماَ بینظم و پر هرج و مرج جریان یافت. بیشتر بخوانید: روزنامه: حکومت مرکل خروج از افغانستان را به تأخیر انداخت پیش از مرکل که به تازگی خاطرات خود زیر عنوان «آزادی» را نشر کرده است، دو تن از وزیران کابینه سابقش، هایکو ماس و گیرد مولر که به ترتیب رهبری وزارتخانههای خارجه و همکاریهای توسعهای را به عهده داشتند، در این کمیسیون گواهی میدهند. هایکو ماس اندکی قبل از تصرف بیمقاومت کابل توسط طالبان، چنین سناریویی را غیرمحتمل دانسته بود. ماس: «ما وضعیت را غلط ارزیابی کردیم»هایکو ماس (سوسیال دموکرات) به تاریخ ۱۶ آگست ۲۰۲۱ اعتراف کرد که چیزی برای سفیدنمایی وجود ندارد: «همه ما، حکومت، سازمانهای اطلاعاتی، جامعه بینالمللی، وضعیت را غلط ارزیابی کردیم.» هنوز هیچ یک از کسانی که در این کمیسیون تحقیقی شهادت داده اند، پاسخ قاطع نداده اند که چرا کار به اینجا کشیده شد. این افراد شامل یک نماینده ارشد وزارت خارجه آلمان نیز میشود که اندکی قبل از سقوط کابل، افغانستان را ترک کرده بود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این نماینده سابق وزارت خارجه آلمان در اکتوبر ۲۰۲۲ در این کمیسیون تحقیقاتی گفت: «من هرگز فکر نمیکردم که [سقوط] چنین سریع اتفاق بیافتد.» او در عین زمان افزود: «وضعیت امنیتی پیوسته وخیمتر میشد.» این جمله را یورگ نورنبرگ، نماینده حزب سوسیال دموکرات در این کمیسیون، به تکرار از شاهدان شنیده است. اما به گفته او، همزمان از هشدارهای زودهنگام سازمانهای استخبارات خارجی در مورد پیشروی سریع طالبان به تکرار سخن گفته شده است.
|
29.11.2024 دامریکا غږ د امریکا د کانګرس د استازو د جرګې مشر مایک جانسن وايي چې د امریکا د نوي منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا د وزارتونو او د راتلونکي حکومت د نورو مهمو پوستونو لپاره د نوماند شویو یو شمېر سیاسي څېرو په وړاندې ګواښونه "خطرناک او لیونتوب" دی.
په تېرو دوو ورځو کې لږ تر لږه دوه کسان چې د ټرمپ له لورې د امریکا په راتلونکي حکومت کې د مهمو پوستونو لپاره نومول شوي، د بمي بریدونو له ګواښونو سره مخامخ شوي دي.
جانسن د ایکس په ټولنیزې شبکې په یو پیغام کې لیکلي: "سږ کال پر ولسمشر ټرمپ د ترور یوه نه بلکې دوه هڅې وشوې. اوس د کابینې ځینې نوماندان او د هغوی کورنۍ د بمونو له ګواښ سره مخ دي. دا خطرناک او لیونتوب دی."
د امریکا د کانګرس د استازو جرګې رئیس ددې پیغان په دوام کې لیکلي، چې د متحده ایالاتو اوسنی ولسمشر جو بایډن او د ډموکراټ ګوند نور مشران مکلفیت لري چې خپل غږ پورته کړي او دغه کړنې وغندي.
د کانګرس د جمهوري غوښتونکې استازې الیس سټیفانیک دفتر چې د ټرمپ لخوا په ملګرو ملتونو کې د متحده ایالاتو د راتلونکي استازې په توګه نومول شوې، د چهارشنبې په ورځ اعلان وکړ چې سټیفانیک د خپل ځان په وړاندې د بمي ګواښ څخه خبره شوې.
سټیفانیک د ټرمپ یوه ملاتړې او د ایران په اسلامي جمهوریت باندې د "اعظمي فشار" د پالیسۍ کلکه پلوي ده.
همدارنګه، لی زلدین، چې د متحده ایالاتو په راتلونکې اداره کې د چاپیریال ساتنې ادارې لپاره د ټرمپ لخوا نومول شوی، د ایکس ټولنیزې شبکې په یو پیغام کې اعلان وکړ چې د بم ایښولو د ګواښ سره یو ځای د "فلسطین څخه د طرفدارۍ" په مضمون یو پیغام ورته استول شوی دی
ټرمپ سږکال، د پنسلوانیا په بټلر ښار کې په یوه انتخاباتي غونډه کې د هدفي ډزو سره مخ شو، چې د هغه یو غوږ لږ ټپي شو. څه وخت وروسته، په فلوریډا کې امنیتي چارواکو د ټرمپ په استوګنځي کې د ډزو او په هغه باندې د احتمالي وژنې د هڅې مخه ونیوله.
د سپینې ماڼۍ یو ویاند د ټرمپ د راتلونکي ادارې لپاره د کاندیدانو په وړاندې د مرګ ګواښونو په اړه د امریکا غږ د یوې پوښتنې په ځواب کې، وویل چې د بایډن اداره خبره شوې او د فدرالي ادارو او همدارنګه د ولسمشر د ټاکل شوي لیږد ټیم سره په تماس کې ده.
هغه وویل چې د بایډن حکومت وضعیت له نږدې څاري او د هغه په وینا شخص ولسمشر او د هغه حکومت هر ډول ګواښ یا سیاسي تاوتریخوالي په کلکه غندي.
د امریکا د تحقیقاتو فدرالي ادارې ویلي دي چې د ټرمپ د ادارې د کاندیدانو او ټاکل شوو کسانو په وړاندې د "بمي ګواښونو" او د جعلي خبرداریو په خپرولو سره له ډارونې له اعمالو څخه خبر دي او په دې برخه کې له پولیسو سره همکاري کوي.
|
29.11.2024 صدای امریکا وزارت امور داخلۀ حکومت طالبان گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) در مورد افزایش ۳۰ درصدی تولید تریاک در افغانستان در سال ۲۰۲۴ را رد کرده و آن را "بیاساس دور از حقیقت" خوانده است. عبدالمتین قانع، سخنگوی این وزارت ناوقت روز چهارشنبه ۲۷ نومبر (هفتم عقرب) با نشر اعلامیهای گفت: "وزارت امور داخله ادعای سازمان متذکره (که گویا در کشت کوکنار و تولید مواد مخدر ازدیاد آمده است) را، رد نموده و دور از واقعیت میداند." قانع با انتقاد از ملل متحد گفته است که حکومت این گروه در امر مبارزه با مواد مخدر در افغانستان، تنها گذاشته شده و هیچ کشور و نهاد بینالمللی آنان را در این راستا همکاری نکرده است. او برخلاف گزارشهای ملل متحد، مدعی شده است که کشت کوکنار در سراسر افغانستان به گونۀ قابل ملاحظه کاهش یافته و آنان در این مورد، اقدامات جدی را انجام دادهاند. روز گذشته، دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد با نشر گزارشی گفت که در سال جاری میلادی، ۴۳۳ تن تریاک در افغانستان تولید شده که در مقایسه با سال گذشته، افزایش ۳۰ درصدی را نشان میدهد. در این گزارش آمده که با وصف این افزایش، تولید تریاک در مقایسه با سال ۲۰۲۲ میلادی، پیش از صدور فرمان هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان دربارۀ منع کشت خشخاش و تولید مواد مخدر، ۹۳ درصد کاهش یافته است. هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان در اپریل ۲۰۲۲ با صدور فرمانی کشت کوکنار را در افغانستان ممنوع کرد.
|
28.11.2024 بی بی سی دونالد ترامپ، رئيس جمهور منتخب آمریکا چند تن از کهنهسربازان جنگ در افغانستان و عراق را برای پستهای مهم سیاست خارجی، دفاعی و اطلاعاتی کابینه خود معرفی کرده است که منتقدان صریح دولت بایدن به خاطر بازگشت طالبان به قدرت و مشهور به مواضع تند علیه چین و ایران و بهشدت وفادار به شخص ترامپ و با بسیاری از سیاستهای اعلانی او هستند. این افراد پس از تایید سنا که حالا جمهوریخواهان اکثریت را بدست گرفته، فرصت بازبینی سیاست فعلی آمریکا در مورد افغانستان را نیز خواهند داشت. وزارت خارجه طالبان پس از اعلام پیروزی ترامپ در انتخابات، محتاطانه ابراز خوشبینی کرده و در بیانیهای گفت که امیدوار است «در سایه تعامل متقابل، فصل جدیدی از روابط را بگشایند.» اداره ترامپ پس از مراسم تحلیف در بیستم ژانویه/جنوری رسما قدرت را بدست میگیرد. ترامپ در کارزارهای انتخاباتی گفت که ژنرالهایی را که مسئولیت خروج از افغانستان را داشتند، برکنار میکند. رویترز گزارش داده که تیم ترامپ فهرستی برای برکناری ژنرالها در پنتاگون را تهیه کرده و پیت هگست، نامزد وزیر دفاع از آن حمایت میکند. معرفی افرادی که در گذشته اظهار نظرات تندی علیه طالبان داشتهاند گمانههای را ایجاد کرده است که اگر این افراد از سوی سنا تایید شوند، سیاست آمریکا در ارتباط به افغانستان شاهد تغییراتی خواهد بود. شماری از مخالفان طالبان از انتخابهای ترامپ استقبال کردهاند. Skip مطالب پیشنهادی and continue reading
|
28.11.2024 دآزادی رادیو د امریکا د کډوالۍ د اصلاحاتو فدراسیون (FAIR) وايي، په تېرو درېیو کلونو کې د هغو افغان کډوالو شمېر چې د پاناما او کولمبیا له پولو څخه امریکا ته رسیږي، د پام وړ زیاتوالی موندلی دی. "موږ دوه کاله مخکې د کلمبیا او پانامه پولې له لارې امریکا ته راغلو، ډېرې ستونزې او لګښت یې درلود
دغه فدراسیون د سهشنبې په ورځ (نومبر ۲۶) په یوه راپور کې، د ډارین ګپ درې له لارې د کډوالۍ مخ پر زیاتېدونکي بهیر په څېړلو سره ویلي چې، ۸۲۹۴ افغانان د ۲۰۲۱ او ۲۰۲۴ کلونو ترمنځ د پاناما او کولمبیا له پولو څخه امریکا ته د رسېدو لپاره تېر شوي دي. د دغه فدراسیون په ټکو، د ۲۰۱۰ او ۲۰۲۰ کلونو ترمنځ ۹۸ افغانان په ناقانونه توګه لهدې لارې تېر شوي دي. په همدې حال کې محمدنبي چې د کولمبیا او پاناما له پولو امریکا ته تللی، ازادي راډیو ته یې وویل: "موږ دوه کاله مخکې د کلمبیا او پانامه پولې له لارې امریکا ته راغلو، ډېرې ستونزې او لګښت یې درلود، خو دا چې ماشومان مو په یوه ښه هېواد کې زدهکړې وکړي او ارامه ژوند ولري، ارزښت یې لري، نورو ته دا سپارښتنه نهکوم ځکه خطر لري او یو ګیم دی
|
28.11.2024 صدای آلمان وزیران خارجه کشورهای پیشرو صنعتی موسوم گروه هفت (جی۷) در اعلامیه پایانی نشست خود شمولیت افغانستان در جامعه بینالمللی را به یک پروسه همه شمول سیاسی و رعایت مکلفیتهای بینالمللی مشروط کرده اند.
وزیران خارجه کشورهای عضو گروه هفت در شهر فیوجی ایتالیا در مورد موضوعاتی چون حمایت از اوکرایین و وضعیت خاور میانه بحث کردند و در اعلامیه پایانی خود به وضعیت حقوق بشر در افغانستان نیز پرداختند.
در این اعلامیه که روز سه شنبه نشر شد، آمده است که محدودیتهای وضع شده توسط طالبان بر زندگی مردم افغانستان به ویژه زنان و دختران نقضکننده مکلفیتهای بینالمللی افغانستان و معاهدههایی است که افغانستان به عنوان یک کشور به آن الحاق کرده است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
در این اعلامیه گفته شده است: «ما از نقض متداوم و سیستماتیک حقوق بشر و محدودیتهای فزاینده اعمال شده توسط طالبان بر زندگی مردم افغانستان، به خصوص زنان و دختران، وحشت زده شده ایم.»
وزیران خارجه کشورهای کانادا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، جاپان، بریتانیا، ایالات متحده امریکا و نماینده اتحادیه اروپا در این اعلامیه گفته اند: «ما به کمکهای خود برای رسیدگی به بحران شدید بشری در این کشور ادامه خواهیم داد.»
بیانیه وزیران خارجه گروه هفت همچنین تاکید کرده که ادغام کامل افغانستان به جامعه بینالمللی و رعایت مکلفیتهای بینالمللی آن «تنها از طریق یک پروسه سیاسی نمایندگی و همه شمول در مورد آینده کشور» میتواند به دست بیاید.
تشدید محدودیتها و نگرانی از ایدیولوژیکسازی نصاب آموزشی
|
28.11.2024 دامریکا غږ د بخښنې نړیوال سازمان په افغانستان کې د طالبانو له خوا د ښځو او نجونو پر وړاندې د ځپونکو پالیسو او کړنلارو پر دوام ژوره اندیښنه ښودلې او ویلي دي چې نړیواله ټولنه باید د طالبانو د هغو غړو د حساب ورکولو لپاره چې د نړیوالو قوانینو پراساس پر جنایي کړنو تورن دي یو موثرعدلي بهیر ته وده ورکړي . بخښنې نړیوال سازمان د سه شنبې په ورځ نومبر۲۶(لیندۍ شپږم) د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي له منځه وړلو د نړیوال ۱۶ ورځني کمپاین د پیل یوه ورځ وروسته د ایکس په ټولنیزه شبکه کې له خلکو غوښتي چې په دې تړاو ددغه سازمان غوښتنلیک دې لاسلیک کړي. د بخښنې نړیوال سازمان ویلي: "د طالبانو د جنسیت پر بنسټ د ځورونې کمپاین یو داسې شدید جاذبه لرونکی او سیتماتیکه بڼه لري چې په مجموعي ډول دا کړنې او پالیسۍ د یو ځورونکي سیستم څخه چې هدف یې په ټول هیواد کې د ښځو او نجونو مطیع کول او څنډې ته کول دي [منشا اخلي]". د بخښنې نړیوال سازمان د نړیوالې ټولنې څخه غوښتي چې د طالبانو د هغو غړو د حساب ورکولو لپاره چې د نړیوالو قوانینو له مخې پرې د جنايي جرمو ترسره کولو شک کیږي باید یو عدلي بهیر ته وده ورکړي. دغه سازمان په خپله پاڼه په خپره شوې یوه ویډیو کې د جنسیت پر بنسټ د طالبانو د ځپونکو کړنو په تړاو پنځه اقداماتو یادونه هم کړې او د خپلې دغې غوښتنې د ملاتړ لپاره یې د خلکو د لاسلیکونو د ټولولو لپاره یو غوښتنلیک هم خپور کړی دی. د بخښنې نړیوال سازمان د طالبانو ددغو پنځه کړنو په اړه ویلي: "اول: د ښځو د حقونو او د جنسیت د برابرۍ د ودې او ساتنې په برخو کې د ټولو لارو له منځه وړل. دوېیم: [ښځو او نجونو] ښوونځیواو لوړو زده کړو بندیز. درېیم: ګواښول، تبعیض په خپلسر نیول او د ښځو د حقونو د مدافعانو بندیانول. څلورم: په سیاسي، ټولنیزاو کلتوري چارو کې د ښځو پر ګډون بندیز. پنځم: ۸۰ سختو پالیسو لګول چې د ښځو ازادي ځپي ". د بخښنې د نړیوال سازمان ددغه غوښتنلیک د خپریدو دمخه افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارد بنیټ هم په یوه ویډیوي پیغام کې چې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي له منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت یې خپور کړی دی ویلي چې د جنسیت پر بنسټ تاوتریخوالی په افغاسنتان کې ژورې ریښې لري، چې د طالبانو د څپونکو او د سیستماتک تبعیضي اقداماتوله امله نور هم شدت موندلی دی. ریچارد بنیټ ویلي چې د طالبانو د امر بالمعروف او نهی عن المنکر قانون "د اخلاقي څارنې ځپونکی قانون دی، چې پر ښځو او نجونو د ظلم او ستم کړنې لا زیاتوي."
|
28.11.2024 صدای امریکا انتونیو گویترش، منشی عمومی ملل متحد، روز سه شنبه ۲۶نومبر (ششم قوس) گفت که شبکههای کنترول نشدۀ رسانههای اجتماعی و هوش مصنوعی، بدترین انگیزههای بشری را دامن زده و اجازه میدهد سخنان نفرت آمیز گسترش یابد و سبب خشونت شود. گوتیرش در نشست "ایتلاف تمدنهای ملل متحد" با اشتراک مقامهای عالی کشورها در پرتگال گفت: "ما باید جلو سخنان نفرت انگیز و پخش معلومات نادرست در انترنت را بگیریم." منشی عمومی سازمان ملل متحد افزود که سکوهای کنترول نشدۀ دیجیتلی و هوش مصنوعی، سخنان نفرت انگیز را با سرعت تقویت کرده است. منشی عمومی ملل متحد گفت: "به بدترین انگیزههای بشری در رسانههای اجتماعی بلندگو داده شده و این امر در اکثر اوقات به خشونت منتج شده است." گوتیرش گفت که تکثیر "معلومات عمیقاً جعلی" در انترنت سبب شده است که معلومات تایید ناشده و غیر ممکن آن به ''معلومات معتبر'' مبدل شود. این مقام ملل متحد افزود: "اطلاعات نادرست و دروغهای آشکار، یهودستیزی زننده، تعصب ضد مسلمانان و حملات به جوامع اقلیت مسیحی و سایرین را دامن میزند." منشی عمومی سازمان ملل متحد یک بار دیگر بر تقاضایش برای صلح در غزه، لبنان، اوکراین و سودان تاکید کرد. ایتلاف تمدنهای ملل متحد تلاش دارد تنوع فرهنگی، کثرت گرایی دینی و احترام متقابل را ترویج کند. در نشست امسال این ادارۀ ملل متحد که از تاریخ ۲۵ تا ۲۷ نومبر ادامه دارد، روسای جمهور، وزرا و روسای سازمانهای بین المللی اشتراک دارند.
|
27.11.2024 بی بی سی د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي ویلي، د ګډوډئ او فساد مسؤله یوه ښځه ده او له مظاهرهچیانو سره به هېڅ ډول خبرې ونه شي. محسن نقوي په "ډي چوک" کې د اطلاعاتو له وزیر عطا تارړ سره رسنیو ته وویل، "هغوی باید پوه شي چې له دوی سره به هېڅ مذاکرات ونه شي. له وزیراعظم سره په ناسته کې پرېکړه شوې چې له دې مظاهره کوونکو سره به هېڅکله خبرې ونه شي." محسن نقوي د عمران خان پر مېرمن، بشری بيبي – چې اسلام اباد ته له مظاهرهچیانو سره تللې ده، تور ولګاوه او ویې ویل، "هغه ځاني زیان چې اوښتی مسؤله یې یوه ښځه ده. د دې فساد او ګډوډئ مسؤله یوه ښځه ده." د اطلاعاتو فدرالي وزیر عطا تارړ په تحریک انصاف تور ولګاوه او ویې ویل، "دوی د غریبو خلکو زامن د خپل ډال په توګه کارولي دي."
|
27.11.2024 بی بی سی سازمان ملل متحد همه ساله ۲۵ نوامبر را به عنوان روز جهانی رفع خشونت علیه زنان برگزار میکند. بسیاری از گروههای مدافع حقوق زنان افغانستان نیز این روز را در این کشور و بویژه خارج از آن گرامی داشتهاند. رزا اوتونبایوا نماینده دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان نیز به مناسبت همین روز دراظهاراتی گفت که «ما در یک نقطه بحرانی برای زنان و دختران افغانستان قرار داریم. نیاز به اقدام فوری برای عدالت داریم تا خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان پایان یابد.» فعالان حقوق زنان میگویند که زنان درافغانستان در سه سال گذشته و با روی کار آمدن حاکمیت طالبان با انواع خشونت روبرو هستند. این درحالی است که مقامات حکومت طالبان میگویند تصمیمهای اتخاذ شده درباره زنان مبتنی بر «شریعت اسلامی و ارزشهای جامعه افغانستان است.» اما به گفته فعالان حقوق زنان افغانستان «خودکشی، تجاوز، قتل، سرکوب، شکنجه، زندان، محرومیت از تحصیل، ازدواج کودکان، ازدواج اجباری، ازدواج زیر سن قانونی، محاکمههای خیابانی، بیکاری، محدودیت کلیه آزادیهای انسانی، فروش دختران، ممنوعیت تصویر و صدای زنان، از انواع خشونتهای جسمی و روحی است که علیه آنان در داخل افغانستان تحت حاکمیت طالبان ادامه دارد.» در همین رابطه و همزمان با روز جهانی رفع خشونت علیه زنان، جنبش اتحاد و همبستگی زنان افغانستان با انتشار اعلامیهای گفته است که «جهان باید در برابر این همه خشونت اقدام فوری انجام دهد. بیایید آن را جدی بگیریم و عملی کنیم، امیدواریم که مبارزات متحد و شجاعانه مثمر ثمر واقع شود. روزی زنان با ذهنی آرام و بدون تبعیض جنسیتی زندگی خواهند کرد.»
|
27.11.2024 دآزادی رادیو په کندهار کې د خطاطۍ هنر پیکه شوی او له دې هنر سره د خلکو لېوالتیا ورځ تر بلې کمیږي. د دې ولایت خطاطان وايي، د خطاطۍ لرغونی هنر، چې سلګونه کلونه تاریخي مخینه لري، د کارموندنې د نشتوالي او د حکومت د نه پاملرنې له امله د له منځه تلو له ګواښ سره مخ دی. یو مهال د کندهار ښار په بېلابېلو برخو کې د خطاطۍ دوکانونه په هر ګام کې لیدل کېدل، خو په دې وروستیو کې د دې هنر پر وړاندې د خلکو لېوالتیا ورځ تر بلې کمېږي. رحیمالله همت، چې د تېرو شلو کلونو راهیسې په کندهار کې د خطاطۍ دوکان لري، وايي چې مخکې کلونو کې به یې د موسسو د بېلابېلو پروژو او فعالیتونو له امله کاروبار ښه و. د همت په وینا، هغه وخت کې به په ښوونځیو، روغتیايي مرکزونو، دېوالي لوحو، پوسټرانو او نورو ځایونو کې یې خطاطي او رسامي کوله، خو اوس د موسسو کمېدو د دوی پر کاروبار هم ژور اغېز کړی دی. همت وايي: "پخوا موسسې وې، کارونه به یې وو او کلینیکونو او ښوونځیو کې به د پوسټرانو او لوحو لپاره خطاطي کېدله، اوس چې د موسسو فعالیتونه درېدلي دي، زموږ لاسي کار هم ورسره درېدلی دی." خطاطان وایي، د تېر جمهوریت پر مهال د کندهار په اطلاعاتو او فرهنګ ریاست کې د ښکلو هنرونو یوه ټولنه وه چې رسامانو او خطاطانو به پهکې خپل اثار نندارې ته وړاندې کول، خو د نویو تحولاتو په پایله کې دغه ټولنه منحل شوه او اوس د خطاطۍ په برخه کې کوم ځانګړي نندارتونونه نه ترسره کېږي.
|
27.11.2024 صدای آلمان معترضانی که برای آزادی عمران خان از زندان به سمت اسلام آباد مارش میکنند، از موانع کانتینری عبور کردند. در درگیریها میان پولیس و معترضان تا حالا شش تن کشته شده اند. در اسلام آباد ارتش مستقر شده است.
معترضان هوادار عمران خان، نخست وزیر سابق و زندانی پاکستان، با وجود هشدارهای حکومت از موانع کانتینری که در راههای منتهی به اسلام آباد ایجاد شده بود، عبور کردند و با نیروهای امنیتی درگیر شدند. وزارت داخله پاکستان گفت پس از آن که روز سه شنبه هزاران نفر از حامیان عمران خان از موانع ایجاد شده توسط پولیس عبور کردند و به سمت مرکز شهر مارش کردند، چهار نیروی امنیتی در اسلامآباد، پایتخت پاکستان، کشته شدند. پولیس همچنین هزاران هوادار عمران خان را بازداشت کرده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! وقتی معترضان موانع کانتینری را درهم شکستند، پولیس به سمت آنها گاز اشکآور و گلولههای رابری شلیک کرد. حکومت هشدار داد که اگر معترضان علیه آنها از سلاح استفاده کنند، نیروهای امنیتی با شلیک گلوله واقعی پاسخ خواهند داد. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان گفت که چهار تن از نیروهای نظامی پس از آن که توسط یک موتر زیر گرفته شدند، جان خود را از دست دادند. تاکنون کسی مسئولیت این رویداد را به عهده نگرفته است. همچنین یک فرد ملکی نیز در این رویداد جان باخته است. در یک رویداد مرتبط دیگر، یک افسر پولیس کشته شده است.
|
27.11.2024 دامریکا غږ افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو د سفارت شارژدافیره کرن ډیکر په داسې حال کې چې د افغانستان د لانجې د حل په ضرورت ټینګار کوي وايي چې د امریکا او د طالبانو ترمنځ د دوحې تړون څخه وروسته هم د دې تړون په اړه خبرې روانې دي. د امریکا د سفارت شادژدافیره چې د قطر په پایتخت دوحه کې افغانستان لپاره د امریکا د سفارت چارې پرمخ وړي، د دوشنبې په ورځ نومبر ۲۵( لیندۍ پنځم) په انلاین بڼه افغان خبریالانوسره په خبرو کې وویل چې د دوحې د هوکړې یوه برخه باندې لا هم د طالبانو سره خبرې کیدلی شي. میرمن ډیکر وویل: "د دوحې د هوکړې امنیتي برخه چې د تروریزم ضد مسایلو پورې اړه لري د فسح کیدو نیټه نه لري له همدې امله هغوی باید چې په دې اړه معلومات چمتو کړي." که څه هم میرمن ډیکر وویل چې د راروان ۲۰۲۵ کال د جنورۍ په شلمه د امریکا منتخب جمهور رئیس ډونالډ ټرمپ د لوړې وروسته به د افغانستان په اړه د نوي حکومت پالیسي اعلان شي او په کار ده چې ترهغې نیټې انتظار وایستل شي، خو زیاته یې کړه چې د دې نیټې دمخه هم د نوي کال د رسیدو دمخه ممکن د دوحې د هوکړې په تړاو کاري کمیټو یوه غونډه جوړه شي. د امریکا د سفارت شارژدافیرې د افغانستان د لانجې په هوارولو کې د سیمې د هیوادونو د ګډون په اړتیا ټینګار وکړ او وویل: " مونږ سیمې سره کار ته اړتیا لرو، د سیمې پرته د افغانستان د لانجې حل ته لاره نه شی موندل کیدلی. مونږ سیمه او یو یا بل اړخ نه شو له پامه غورځولی او په ځانګړي ډول اړتیا ده چې افغانان خپلو ګاونډیانو سره خبرې وکړي. میرمن ډیکر وویل چې امریکا متحده ایالت دې پایلې ته رسیدلي چې د افغانانو د استازو د پراخه ګډون پرته د افغانستان په تړاو کومه غونډه جوړه نه کړي. افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شادژدافیرې د طالبانو د حکومت مشروعیت په اړه وویل چې طالبان پخپله هم په دې پوهیږي چې په افغانستان کې یې د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې څنګه واک ترلاسه کړی دی، چې د میرمن ډیکر په وینا پخپله طالبان هم خپل حکومت منځ مهاله حکومت په توګه پیژني.
|
27.11.2024 صدای امریکا کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده گفته است که انتونی بلینکن، وزیر خارجۀ امریکا، توافق کرده است تا در مورد روند خروج ایالات متحده از افغانستان به قانونگذاران کانگرس گواهی دهد. این کمیتۀ از بلینکن خواسته بود که به تاریخ ۲۴ سپتمبر در مورد روند خروج امریکا از افغانستان گواهی دهد، اما وی در این جلسه حضور نیافت و اعضای جمهوریخواه این کمیته خواستار پیگرد بلینکن به اتهام "اهانت به کانگرس" شدند. کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده روز سه شنبه ۲۶نومبر (ششم قوس) با نشر پیامی در شبکۀ ایکس نگاشته است که مایکل مککال، رییس این کمیته، موفق شده است تا تاریخی را برای گواهیدهی بلینکن مشخص کند. در این پیام از قول مککال نگاشته شده است: "باور دارم که گواهی وی [بلینکن] تا حدی پاسخگویی و شفافیت را که از دیر زمان انتظار آن میرفت، برای مردم امریکا، متحدان افغان ما و خانوادههای ستارۀ طلایی [نظامیان کشته شدۀ] ما فراهم میکند." مککال گفته است: "مشتاقانه منتظر شنیدن شهادت او [بلینکن] و طرح کردن پرسشهای تند از وی استم تا جمهوریخواهان مجلس و حکومت بعدی را کمک کند تا اطمینان حاصل کنند که دیگر هرگز چنین چیزی تکرار نشود."
|
26.11.2024 بی بی سی په داسې حال کې چې د تحریک انصاف د احتجاج کوونکو کاروان اسلام اباد ته رسېدلی، له امنیتي کسانو سره د اخ و ډب پر مهال یو پولیس وژل شوی دی. د پاکستان کورنیو چارو وزیر محسن نقوي له رسنیو سره د خبرو پر مهال ویلي چې "د مرمۍ ځواب په مرمۍ ورکول اسان وو" خو پولیس د مرمۍ ځواب په ربړینه ګولۍ او اوښکې بهوونکي ګاز سره ورکړ. د مبشر بلال په نوم د وژل شوي پولیس په اړه ښاغلي نقوي وویل، "کومو خلکو چې دغه اعتراض کوونکي راغوښتي دي، هغه یو هم نه پرېږدو. پر دوی ټولو به عریضه کېږي او مسؤلانو ته به ریښتېني جزا ورکړل شي." د پنجاب پولیسو یوه افسر ډاکټر عثمان انور ویلي چې د احتجاج کوونکو د مخنیوي پر مهال ۱۱۹ امنیتي کسان ژوبل شوي دي چې ځينې يې "سخت ټپيان" شوي او له ډلې يې د دوو حالت نازک دی. "د عمران خان خوشې کول د اېجنډا په سر کې دي"بلخوا د تحریک انصاف یوه مشر زلفي بخاري د دې پخلی کړی چې اوسمهال د دوی د ګوند په مشرۍ له حکومت سره خبرې روانې دي. هغه وویل چې د عمران خان خوشې کول یې د مذاکراتو د اېجنډا په سر کې ځای لري خو په دې اړه نور جزیات نه دي ورکړل شوي چې په دې خبرو کې کوم پرمختګ شوی او که نه.
|
26.11.2024 بی بی سی دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا، ۲۰ ژانویه سال ۲۰۲۵ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. بازگشت دوباره او به کاخ سفید نه تنها آمریکا، بلکه جهان را آبستن تحولات و تغییراتی بزرگی خواهد کرد. در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ (۲۰۱۷-۲۰۲۱) آمریکا در قبال کشورهای آسیای مرکزی هیچ اقدام جدید سیاسی نکرد. تنها یک سال مانده به پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، در فوریه سال ۲۰۲۰، راهبرد خود را برای کشورهای آسیای مرکزی اعلام کرد که اساس آن را «تقویت یکپارچگی منطقهای، ارتقای حقوق بشر و اصلاحات، سرمایهگذاری» تشکیل میداد. اما ناکامی دونالد ترامپ در انتخابات نوامبر سال ۲۰۲۰ اجرای این برنامه را با مانع مواجه ساخت. پلتفورم «C۵+۱» که میدانی برای مذاکرات مقامات پنج کشورآسیای مرکزی بعلاوه آمریکا بود و به ابتکار مأموریت کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما راهاندازی شده بود، توسط ترامپ در ریاست جمهوری پیشین او به تعلیق درآمد. به باور برخی کارشناسان، آسیای مرکزی تنها منطقهای در جهان است که آمریکا کمترین نفوذ را در آن را دارد و دولتهای قبلی آمریکا به این موضوع توجه کافی نکردهاند. تنها این نکته که هیچ کدام از رؤسای جمهور آمریکا تا حالا به آسیای مرکزی سفر نکردهاند، آشکارا نشاندهنده میزان علاقه آمریکا به این منطقه است.
|
26.11.2024 دآزادی رادیو د امریکا د متحدو ایالتونو او پاکستان څخه وروسته ایران د افغانستان لپاره د ایران د ولسمشرځانګړی استازی او په کابل کې د ایران د سفارت سرپرست له دندې ګوښه کړ. سیاسي کارپوهان او یو شمېر پخواني ډیپلوماتان د ځینو هېوادونو له لوري د افغانستان لپاره د ځانګړو استازو ګوښه کول د دغه هېوادونو په سیاستونو کې د طالبانو د رول او اغیز د کمښت په معنا بولي. په وروستیو کې امریکا، پاکستان او ایران د افغانستان لپاره ټاکل شوي ځانګړي استازي له دندو ګوښه کړي دي. په روسیه کې د افغانستان پخواني ډیپلوماټ غوث جانباز په دې اړه ازادي راډیو ته وویل: "له دې معلومېږي چې افغانستان د ځینو هېوادونو په سیاستونو کې اول ځای نه لري او دغه هېوادونه غواړي چې په افغانستان کې له اوسني حاکمیت سره اړیکې له عمومي عنعنوي او ډیپلوماتیکو لارې مخ ته یوسي.
په هند کې د افغانستان پخوانی ډیپلومات همایون محتاط بیا وايي، له ورستیو بدلونو داسې ښکاري چې ځینې هېوادونه له طالبانو سره له پېچلو اړیکو ستړي شوي دي. هغه په دې اړه ازادي راډيو ته وویل: "موږ په ډیپلوماسۍ کې یوه اصطلاح لرو چې هغې ته (سیاسي خستګي) وايي، له طالبانو سره د دغو هېوادونو په اړیکو کې دغه مسئله لیدل کیږي، هغه په دې معنا چې له یوه رژیم سره تعامل کېږي، خو په مقابل کې ځواب نه ترلاسه کېږي چې بیا هېوادونه له دا ډول حالته ستړي شي، زه فکر کوم چې همدغه مسئله د ځانګړو استازو د ګوښه کېدو اصلي علت کېدای شي." سعیدي وايي:دا ښيي چې د ایران حاکمیت دا نتیجه اخیستې چې د افغانستان لپاره د ډیپلوماټانو کار یې اغېزمن نه دی.
د سیاسي چارو کارپوه صلاحالدین سعیدي د افغانستان لپاره د ایران د ځانګړي استازي د ګوښه کېدو د لاملونو په اړه ازادي راډیو ته وویل: "زه فکر کوم د افغانستان لپاره د ایران د ځانګړي استازې ګوښه کول او بیخي د دغه پوسټ لهمنځه وړل له ایران څخه د راتلونکو فرهنګي کتابونو چې طالبانو راټول کړي له مسئلې سره تړاو لري، دا ښيي چې د ایران حاکمیت دا نتیجه اخیستې چې د افغانستان لپاره د ډیپلوماټانو کار یې اغېزمن نه دی." دا په داسې حال کې ده چې پرون یکشنبه د نومبر ۲۴مه د ایران د بهرنیو چارو وزیر سید عباس عراقچي د افغانستان لپاره د ایران د ولسمشر ځانګړی استازی او په کابل کې د ایران سفارت سرپرست حسن کاظمي قمي له دندې ګوښه او علي رضا بیګدلي یې د سفیر په توګه وګماره. تر دې وړاندې د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د سپټمبر د میاشتې په ۱۰مه د افغانستان لپاره د دغه هېواد ځانګړی استازی اصف درانی له دندې کوښه کړ او ورپسې د امریکا متحدو ایالتونو د روان میلادي کال د اکتوبر په لومړیو کې د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی ټام وېسټ له دندې ګوښه کړ. حسن کاظمي قمي د ۱۴۰۱ کال د قوس په میاشت کې د افغانستان لپاره د ایران د سفیر په توګه وټاکل شو او ترڅنګ په افغانستان کې د ایران د ولسمشر د ځانګړي استازي په توګه هم چارې مخ ته وړلې. د افغانستان لپاره د ایران تازه ګومارل شوی سفیر علي رضا بیګدلي تر دې وړاندې د ایران د بهرنیو چارو وزارت د قونسلي چارو د مرستیال، په قزاقستان کې د ایران د ډیپلوماتیکې استازولی د استازي او په
|
26.11.2024 باختر امارات متحده عربی سه شهروند ازبکستان را در پیوند به قتل یک خاخام یهودی بازداشت کرده است. در عین زمان یک مقام اسرائیلی گفته که این کشور و حزبالله به توافق آتشبس «نزدیک شده اند.»
امارات متحده عربی روز دوشنبه اعلام کرد که پولیس، سه شهروند ازبکستان را در پیوند به قتل یک خاخام یهودی بازداشت کرده است. هرچند مقامهای امارات متحده عربی در مورد انگیزه این قتل چیزی نگفته اند، اما وزارت خارجه اسرائیل به این باور است که این خاخام اسرائیلی-مولداویایی با انگیزه یهودستیزانه کشته شده است. زوی کوگان ۲۸ ساله یک خاخام اولترا ارتدکس بود که روز پنج شنبه هفته گذشته در امارات متحده عربی ناپدید شد. او در شهر دبی مسئول یک فروشگاه کوشر بود. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! بعد از این که امارات متحده عربی و اسرائیل در سال ۲۰۲۰ در توافقی موسوم به پیمان ابراهیم مناسبات دیپلماتیک ایجاد کردند، اسرائیلیهای زیادی برای سیاحت و تجارت به این کشور رفت و آمد دارند. بیشتر بخوانید: دیدار تاریخی نخست وزیر اسرائیل از امارات متحده عربی اسرائيل و حزبالله «به توافق نزدیک شده اند»مایک هرتزوک، سفیر اسرائيل در ایالات متحده امریکا روز دوشنبه به رادیوی ارتش اسرائیل گفته است که توافق آتش بس میان اسرائيل و گروه شبهنظامی حزبالله در «ظرف چند روز» حاصل خواهد شد. به گفته هرتزوگ، هنوز هم نکاتی باقی مانده اند که «باید نهایی شوند.» او گفته است که هر توافقی نیاز به توافق حکومتها دارد، اما «ما به توافق نزدیک شده ایم که در ظرف چند روز انجام خواهد شد.» مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! در این توافق احتمالی، عقب کشیدن نیروهای اسرائیلی و حزبالله از مرز جنوبی لبنان در نظر گرفته شده است. حزبالله که مورد حمایت ایران است، در لبنان هم یک حزب شیعی و هم یک گروه شبهنظامی است. هر دو شاخه این گروه از سوی ایالات متحده، آلمان و چند کشور عربی سنی به عنوان یک سازمان تروریستی رده بندی شده است، در حالی که اتحادیه اروپا تنها شاخه نظامی آن را گروه تروریستی میداند.
|
26.11.2024 هشت صبح ۸صبح، کابل: د افغانستان د حقوقي مطالعاتو او څېړنو بنسټ له ښځو سره د تاوتریخوالي د له منځه وړلو نړیوالې ورځې په مناسبت ویلي چې په افغانستان کې د ښځو ناوړه بشري وضعیت ته په کتو، نړیواله ټولنه په دې برخه کې بېپروا ده. یاد بنسټ دوشنبه د لیندۍ پر ۵مه په یو بیان کې له ښځو سره د طالبانو چلند بشریت ضد جنایت بللی دی. د دغه بنسټ په خبره، هغه هېوادونه چې له طالبانو سره یې د تعامل لار نیولې، په بشریت ضد جنایت کې شریک دي. د نوموړي بنسټ په بیان کې راغلي: «موږ په ښکاره وایو چې له طالبانو سره د هر هېواد او تر هر نوم لاندې هر ډول تعامل او تعارف، په دغه بشري جنایت کې د ښکېلتیا او هغه د افغان ښځو له بنسټيزو حقونو له پامه غورځولو په مانا بولو.» دغه بنسټ په افغانستان کې د ښځو بشري حقونو وضعیت ته د ملګرو ملتونو او د دغه سازمان له غړو هېوادونو د ځانګړي پام غوښتنه کړې ده. د يادونې ده چې د ښځو پر وړاندې د تاوتريخوالي د له منځه وړلو نړيوالې ورځې په مناسبت، د بشري حقونو لسګونو بنسټونو او د افغان ښځو احتجاجي خوځښتونو د طالبانو په واکمنۍ کې د ښځو وضعيت ته د نړيوالې ټولنې د پاملرنې غوښتنه کړې ده.
|
26.11.2024 صدای امریکا حکومت طالبان در افغانستان میگوید که هیات بلندپایهٔ روسیه به رهبری سرگی شویگو، منشی عمومی شورای امنیت روسیه، به کابل رسیده و با مقامات این گروه ملاقات کرده است. دفتر ملا عبدالغنی برادر، معاون ریاست الوزرای حکومت طالبان، روز دوشنبه ۲۵ نومبر (پنجم قوس) یک گزارش ویدیویی را در شبکۀ ایکس نشر کرد که در آن شویگو و هیات همراه او را در حال ملاقات با ملا برادر نشان میدهد. بر اساس این گزارش، در این دیدار روابط سیاسی، همکاریهای تجارتی، اقتصادی و ترانزیتی به بحث گرفته شد و ملا برادر بر سیاست خارجی اقتصاد محور تاکید کرد. از سوی دیگر، وزارت دفاع حکومت طالبان روز دوشنبه با نشر اعلامیهای گفت که سرگی شویگو در مقر وزارت دفاع با محمد یعقوب مجاهد، سرپرست این وزارت، پیرامون موضوعات اقتصادی، تجاری و امنیتی، گفتگو کرد. بر اساس معلومات این وزارت، در این ملاقات، ضمیر کابلوف، نمایندهٔ ویژهٔ روسیه برای افغانستان، الکسی آویرچوک، معاون شورای وزیران روسیه و دیمتری ژیرنوف، سفیر فوق العاده و تام الاختیار این کشور، نیز حضور داشتند. مسکو تا اکنون سفر این هیات به افغانستان را تایید یا رد نکرده است. بر اساس اعلامیهٔ وزارت دفاع حکومت طالبان، مجاهد از "تلاشهای روسیه" برای حذف طالبان از فهرست گروههای تروریستی در روسیه و نیز "تقویت روابط دوجانبه" قدردانی کرده است. این درحالی است که وزارت خارجۀ روسیه روز گذشته به تاس، خبرگزاری رسمی این کشور، گفت که روند حذف نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی روسیه جریان دارد. اندری رودنکو، معاون وزارت خارجۀ روسیه، گفته است که تکمیل روند حذف نام گروه طالبان از فهرست گروههای تروریستی این کشور، به افزایش تعامل میان دو طرف در زمینههای مختلف، به ویژه روابط تجاری و اقتصادی کمک خواهد کرد. معاون وزارت خارجۀ روسیه همچنان گفته است که مسکو در حال برداشتن گامهای عملی برای تعامل با طالبان دربارۀ مسایل دوجانبه است. در سه سال گذشته که طالبان بر افغانستان حاکم شده اند، این عالیرتبهترین هیات روسیه است که به کابل سفر کرده و با مقامهای طالبان دیدار میکند. روسیه از سال ۲۰۰۳ به اینسو، طالبان را منحیث یک گروه تروریستی میشناسد. اما از سالها به این طرف، روابط خود را با این گروه تقویت کرده است. پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، مسکو روابط خود را با این گروه حفظ کرد و در این مدت سفارتش را در کابل باز نگهداشت.
|
25.11.2024 بی بی سی حکومت طالبان اعلام کرده است که از سه سال گذشته کار استخراج در ۲۱ معدن بزرگ افغانستان با سرمایه ۴۱۵ میلیارد افغانی به جریان افتاده است. معدنهایی مانند طلا، آهن، یاقوت، سنگ کرومایت، سرب، سمنت و زغالسنگ بیشتر در ولایتهای غور، هرات، کابل، تخار، بغلان، پروان، پنجشیر، بدخشان و قندهار قرار دارند. به گفته مقامات حکومت طالبان، «سرمایهگذاری معیاری در معادن» در «اولویت نظام» است. در بیانیه معاونت اقتصادی طالبان آمده است که بر اساس بررسیهای ابتدایی، افغانستان سه تریلیون دلار ذخایر طبیعی دارد. در سال ۲۰۱۰ دولت پیشین افغانستان نیز ارزش ذخایر طبیعی را «سه تریلیون دلار» تخمین زده بود. به گفته مقامات حکومت طالبان، بررسی معدنهای بزرگ به پایان رسیده است و واگذاری آنها به داوطلبان در جریان است. وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان میگوید سهم «امارت اسلامی» از معادن واگذار شده به شرکتهای داخلی و خارجی «بین ۱۳ تا ۵۶ درصد است». همایون افغان، سخنگوی این وزارتخانه، گفت: « تمامی معادن افغانستان بر اساس رقابت آزاد میان شرکتها واگذار شده و شفافیت کامل در این روند لحاظ شده است.» به گفته وی، سهم «امارت اسلامی» به نوع معادن بستگی دارد: «برای نمونه، در معادن آهن ۱۳ درصد، در مس بین ۱۹/۵ تا ۲۰ درصد، در سرب و جست بین ۲۰ تا ۵۰ درصد و در معادن طلا تا ۵۶ درصد است.» مقامات حکومت طالبان بارها گفتهاند که این عواید صرف پروژههای انکشافی و هزینه گرداندن ادارههایشان میشود.
|
25.11.2024 دآزادی رادیو د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالي پر وړاندې نړیوال ۱۶ ورځنی کمپاین سبا د نومبر په ۲۵مه پیلېږي. د افغان مېرمنو بېلابېلو اعتراضي غورځنګونو د اعلامیو په خپرولو او د اعتراضونو په جوړولو سره واردمخه د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالی پر وړاندې نړیوال ۱۶ ورځني کمپاین کې برخه اخیستې ده. دا کمپاین د نومبر له ۲۵مې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له منځه وړلو نړیوالې ورځې څخه پیل او د ډسمبر تر لسمې چې د بشري حقونو نړیواله ورځ ده، دوام کوي. د افغان مېرمنو د سیاسي مشارکت شبکې د یکشنبې په ورځ د نومبر په ۲۴مه د یوې اعلامیې په خپرولو سره چې اېادي راډیو ته یې لېږلی ويلي، دغه ۱۶ ورځنی کمپاین یو فرصت دی چې د افغان مېرمنو غږ د نړۍ، ملګرو ملتونو سازمان او اړونده ادارو تر غوږونو ورسېږي.
|
25.11.2024 صدای آلمان د آذربایجان په پلازمینه باکو کې د ملګرو ملتونو د اقلیمي بدلون کنفرانس د مخ پر ودې هیوادونو لپاره د لا زیاتو مرستو د ورکړې په ژمنې سره پای ته ورسید.ملګرو ملتونو،امریکا او جرمني یې هرکلی کړی.
په باکو کې د ملګرو ملتونو د اقلیم د بدلون کنفرانس د یکشنبې په ورځ د (نومبر په ۲۴ مه) د ۳۰۰ میلیارد ډالرو اقلیمي مرستو د تصویب په توافق سره سره پای ته ورسید. د دغه تړون له مخې شاوخوا ۲۰۰ هېوادونو ژمنه کړې چې تر ۲۰۳۵ کال پورې به د اقلیم له بدلون سره د مبارزې لپاره هر کال لږ تر لږه ۳۰۰ میلیارده ډالره له مخ پر ودې هیوادونو سره مرسته کوي. همدارنګه تر ۲۰۳۵ کال پورې به لږ تر لږه ۱.۳ ټریلیون ډالره د اقلیم د بدلون سره د مبارزې لپاره ځانګړې شي چې له دې جملې څخه ۳۰۰ میلیارده ډالره به په عمده توګه د صنعتي هېوادونو له خوا ورکړل شي. دا پیسې له مخ پر ودې هیوادونو د ملاتړ او دغه راز د ځمکې د ګرمیدو د بدو پایلو، وچکالۍ، طوفانونو او سیلابونو د مخنیوي په برخه کې لګول کیږي.
|
25.11.2024 هشت صبح وضع محدودیت بر جامعه و مشخصا دشمنی طالبان با زنان، بخشی از هویت این گروه شده است. طالبان از آغاز پیدایش تا اکنون همیشه در هر جایی که دستشان رسیده، بر زنان محدودیتهای غیرانسانی بسیاری وضع کردهاند. سیاستهای این گروه در قبال زنان، بهویژه پس از بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱، تا کنون روند صعودی خود را پیموده است و به نظر نمیرسد به این محدودیتها بسنده شود، بلکه به احتمال زیاد محدودیتهای جدیدی هم بر زنان وضع خواهد شد تا آخرین مجاری تنفس را نیز بر آنان ببندد. گروه طالبان به داشتن تفسیر سختگیرانه از شریعت اسلامی شهرت دارد و اقدامات این گروه از جمله ممنوعیت آموزش دختران، محدودیتهای شدید بر حضور زنان در جامعه، محدودیت بر تصویر و صدای زنان و صدای پای آنان، محدودیت بر پوشش و گشتوگذار آنان و… به قرائت این گروه از شریعت نسبت داده شده است. طالبان خودشان نیز وضع اینهمه محدودیت بر زنان را تطبیق شریعت اسلامی اعلام کردهاند و این امر باعث شده که بسیاری از تحلیلگران نیز معتقد به ایدیولوژیک بودن این محدودیتها باشند. اما آیا این محدودیتها صرفا بازتابی از باورهای ایدیولوژیک طالبان است یا اهداف سیاسی عمیقتری پشت این تصمیمات نهفته است؟ طالبان دو داعیه را بهصورت جدی مطرح میکنند: دین و فرهنگ. منظور از فرهنگ نیز عنعنات مردم افغانستان است که بیشتر با شعار «افغانیت» محمداشرف غنی و اطرافیانش نزدیک است. آنچه را غنی و دوستانش در قالب افغانیت مطرح میکردند، حالا طالبان گاه از آن بهعنوان افغانیت یاد میکنند و گاهی فرهنگ و گاه عنعنه. هر چه هست، در زمان جمهوریت نیز آن شعار کذایی بود و اکنون نیز دروغی بیش نیست. آنچه را طالبان انجام میدهند، حتا نماینده فرهنگ قبیلهای پشتونها هم نیست. بهطور مثال، احترام به زن جزو عنعنات ارزشمند همه اقوام و قبایل افغانستان است، اما طالبان عملا به این عنعنه پشت پا میزنند. در سوی دیگر، دین اسلام قرار دارد که طالبان مدعی انحصاری آن هستند. همین اکنون آنها طوری رفتار میکنند که گویا همه مردم افغانستان نامسلمان هستند و تنها اسلام در اختیار این گروه است و آنها مسوولیت دارند مردم را مسلمان بسازند. مدرسهسازی و مسجدسازی این گروه، در حالی که جامعه از مسجد و مدرسه اشباع است، بر همین اساس معنا میشود. در عمل اما آنچه را طالبان انجام میدهند، ربطی به دین و اسلام ندارد، بلکه خلاف آموزههای اسلامی است. نه انحصار قدرت در دین توصیه شده، نه قومی کردن آن، نه تبعیض با اقوام دیگر، نه منع آموزش و کار زنان، نه جمعآوری و نابودی کتابها از کتابخانهها و نه استخدام ملاهای بیسواد و کمسواد به جای استادان باتجربه و باسواد و نسبتا باسواد در مراکز آموزشی و تحصیلی و… همه اینها را طالبان عملا انجام میدهند و بخشی از سیاست رسمی این گروه است که در مغایرت با آموزههای اسلام قرار دارد.
|
25.11.2024 دامریکا غږ د روسیې د فدراسیون د بهرنیو چارو وزارت یو ځل بیا د دغه هیواد له خوا د طالبانو د حکومت د رسمیت پیژندلو مسله د تروریستي ډلو له نوملړ څخه د طالبانو د غورځنګ د نوم د ایستلو پورې تړلې او ویلي دي چې اوس مهال په دې اړه خبرې له وخت څخه وړاندې دي. د روسیې د تاس خبري اژانس د یکشنبې په ورځ نومبر۲۴(لیندۍ څلورم) په یو راپور کې ددغه هیواد د بهرنیو چارو د وزارت د مرستیال اندري روډینکو له قوله ویلي چې د تروریستي ډلو د نوملړ څخه د طالبانو د غورځنګ د نوم ایسته کولو د بهیر بشپړیدل به د دغه هیواد او د طالبانو ترمنځ په بیلابیلو برخو کې په ځانګړي ډول اقتصادي اړیکو کې د تعامل د زیاتیدو سره مرسته وکړي. هغه ویلي: "د اوسنیو افغان مقاماتو [طالبانو] د رسمیت پيژندلو د مسلې په اړه، تراوسه دا له وخت وړاندې ده چې په دې هکله خبرې وشي. پریږدئ چې په تدریجي ډول اقدمات ترسره شي، قدم په قدم، خو مونږ په دې بهیر کې د مصنوعي خنډونو د رامنځ ته کولو نیت نلرو". د روسیې د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویلي چې روسیه د طالبانو سره د دواړخیزو مسایلو په تړاو د تعامل په برخه کې عملي ګامونه اخلي. دغه روسیې چارواکي د طالبانو د حکومت رسمیت پيزندلو په اړه دا څرګندونې په داسې حال کې کړي، چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د طالبانو د بیا رسیدلو وروسته روسیې ددغه حکومت سره نږدې اړیکې ساتلي او په کابل کې یې خپل سفارت پرانیستی پریښی دی. خو د روسیې په ګډون هیڅ کوم هیواد او نړیوال سازمان د طالبانو حکومت تراوسه په رسمیت نه دی پيژندلی. دمخه د منځنۍ اسیا څو هیوادونو ویلي وو چې د تروریستي ډلود نوملړ څخه د طالبانو د غورځنګ د نوم پر ایسته کولو باندې غور کوي. د قزاقستان جمهوررئیس قاسم جومارت توقایف روان ۲۰۲۴ کال د جون درېیمه (غبرګولي ۱۴) د ډله ییز امنیت د تړون د غړو هېوادو په غونډه کې اعلان کړی و چې د دغه هیواد د تروریستي ډلو له نوملړ څخه د طالبانو د غورځنګ نوم ایسته کوي. د طالبانو د غورځنګ نوم د افغانستان د ځینو ګاونډیو هیوادونو په ګډون د یو شمیر هیوادونو د تروریستي ډلو په نوملړ کې شامل دی، چې له امله یې دا هیوادونه په قانوني ډول د طالبانو د حکومت سره رسمي تعامل او راکړه ورکړه نشي کولای. د روسیې د بهرنیو چارو وزارت مرستیال د طالبانو د حکومت د رسمیت پیژندلو په اړه دا څرګندونې په داسې حال کې کړي چې افغانستان لپاره د روسیې د جمهور رئیس ځانګړي استازي ضمیر کابلوف د نومبر په روانه میاشت کې د افغانستان په هکله د پاکستاني چارواکو سره د خبرو لپاره اسلام اباد ته سفر کړی و. که څه هم ضمیرکابلوف اسلام اباد ته د سفر وروسته د خپلو سلامشورو په اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي، خو د افغانستان یو بل ګاونډي د چین ځانګړي استازي چې هغه هم د ضمیر کابلوف د سفر سره هممهاله اسلام اباد ته تللی و، د سفر پر مهال په افغانستان کې د تروریستي ډلو د شمیر او فعالیتونو په زیاتیدو اندیښنه ښودلې وه. یوشیایونګ د بیجینګ د خبرو اترو د مرکز سره په مرکې کې په افغانستان کې د "۲۰ تروریستي ډلو د فعالیت په اړه " اندېښنه ښودلې وه او له دې پلوه یې چین او د سیمې نورو هېوادونو ته د ور پېښ ګواښ په اړه خبرداری ورکړی و.
|
24.11.2024 بی بی سی د خیبر پښتنخوا په کورمه کې له تېرې شپې راهیسې د ځايي شیعهګانو او سنیانو تر منځ نښتو زور اخیستی او د چارواکو په وینا، لږ تر لږه ۳۲ نور کسان هم پکې وژل شوي او لسګونه ژوبل دي. له دې سره په تېرو درو ورځو کې په کورمه کې په تازه "فرقهيي" شخړو کې د وژل شوو شمېر ۷۶ تنو ته ورسېد. د تېرې پنجشنبې (لیندۍ ۱/نومبر ۲۱مې) د موټرو پر یوه کاروان شوي هغه برید کې ۴۴ تنه وژل شوي وو. له تېرې شپې راهیسې د کورمې له بېلابېلو سیمو د اړو دوړ، کورونو او بازارونو د سوځول کېدو رپوټونه هم ورکول کېږي. ځايي خلکو بي بي سي ته ویلي له ۲۰۰ ډېر دوکانونه، ځینې کورونه، پېترول پمپونه سوځیدلي او په ټکو یې "خلکو ته د سر او مال درانه زیانونه اوښتي دي." پر خواله رسنیو لاس په لاس کېدونکو ویډیوګانو کې ښکاري چې د بګن بازار په ګډون په ځينو سیمو کې دوکانونو او کورونو ته اور اچول شوی دی. له اسلام اباده د بيبيسي خبریال افتخار خان وايي چې ځينو ځايي خلکو او خبریالانو ورته منلې چې د بګن یو شمېر ځايي خلک د خپلو مېنو پرېښودو او څېرمه نورو خوندي سیمو ته کډه کولو ته اړ شوي دي.
|
24.11.2024 بی بی سی گروهی از زنان معترض و فعالان حقوق بشر افغانستان در نامهای سرگشاده خطاب به دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، خواستار لغو توافقنامه دوحه با طالبان و پاسخگو کردن رهبران آنها در دادگاههای بینالمللی شدهاند. این نامه که به سه زبان انگلیسی، فارسی و پشتو نوشته شده، دونالد ترامپ را بهعنوان امضاکننده اصلی این توافقنامه در دوره نخست ریاستجمهوریاش خطاب قرار داده است. نویسندگان این نامه تأکید کردهاند که توافقنامه دوحه به جای تأمین صلح و ثبات، قدرت بیشتری به طالبان بخشیده و مردم افغانستان، بهویژه زنان، را از روند تصمیمگیری حذف کرده است. این نامه از سوی ۲۵ نهاد مدافع حقوق زنان و حقوق بشر نوشته شده است. در این نامه به پیامدهای توافقنامه دوحه اشاره شده است. نویسندگان تأکید کردهاند که این توافقنامه موجب «سرکوب گسترده زنان و دختران، نقض حقوق ابتدا
|
24.11.2024 دآزادی رادیو دا څرګنده نهده چې بنیامین نتنیاهو به کله د جرمونو د نړیوالې محکمې (آیسيسي) له لوري محاکمه شي کهنه، خو آیسيسي د هغه د نیولو امر کړی او تورن کړی یې دی چې د بشريت ضد جنایتونه یې ترسره کړې دي. ښایي چېرته هم نتنیاهو د هاګ محکمې ته حاضر نهشي، خو بیا هم دا تورونه د اسراییل پر صدراعظم د برید په معنا دي. د نړۍ ۱۲۴ هېوادونه د جرمونو نړیواله محکمه په رسمیت پېژني.
نتنیاهو د غزې په روانه جګړه کې پر ده د لګېدلیو تورونو دفاع کړې ده او اسراییل په هالنډ کې د هاګ محکمه په رسمیت نه پېژني، خو پهدې کې هم شک نهشته چې لهدې تورونو سره د صدراعظم په توګه د نتنیاهو دنده سخته شوې ده. د نړۍ ۱۲۴ هېوادونه د جرمونو نړیواله محکمه په رسمیت پېژني. د اروپایي شورا د بهرنیو اړیکو د برخې یوه جګپوړي غړي انتوني ډورکین ازادي راډیو ته وویل، که چېرته نتنیاهو دغو هېوادو ته ورشي نو د آیسيسي دا غړي هېوادونه قانوني مکلفیت لري چې، هغه ونیسي. ډوکین پهدې برخه کې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین ته اشاره وکړه چې، کله د اوکراین په جګړه کې د جنګي جرمونو په تور د هغه د نیولو امر صادر شو، نو مجبوره شو چې بیا بیا د خپلو سفرونو پلان بدل کړي، مثلا پروسږکال په جولای کې په جنوبي افریقا کې د بریکس هېوادونو غونډې ته نه ولاړ. سږکال په سپتمبر کې د آیسيسي غړی هېواد منګولیا تر فشار لاندې و چې، ولادیمیر پوتین له ورتګ سره سم ونیسي، خو اولان باتور د محکمې حکم عملي نهکړ.
|
24.11.2024 صدای آلمان خشونت های فرقه یی میان سنی مذهبان و شیعیان در شمالغرب پاکستان ادامه دارد. در درگیری های اخیر دست کم ۳۲ نفر کشته و ده ها تن زخمی گردیده اند.
یک مقام رسمی پاکستان روز شنبه به خبرگزاری فرانسه گفت که در درگیری های متعصبین مذهبی در شمالغرب این کشور حداقل ۳۲ نفر کشته شده و ۴۷ تن دیگر زخمی گردیدند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پیش از این، به قول مقامات محلی، در حملات به کاروان های حمل و نقل در این هفته، ده ها غیرنظامی در این منطقه کشته و زخمی شدند. ندیم اسلم چودری، وزیر اعلی ایالت خیبر پختونخوا، گفته است که درگیری های مرگبار اخیر در جمعه شب، با حمله مردان مسلح به روستایی در یک ولسوالی قبیله یی، آغاز شد. او در یک تماس تلفونی به خبرگزاری رویترز گفته است: «آنها (مردان مسلح) به عنوان انتقام، تانک های تیل را آتش زدند و به ملکیت ها خساره رساندند.» یک افسر ارشد پولیس به خبرگزاری فرانسه گفته است که گروهی از شیعیان خشمگین به بازار سنی مذهبان باگان حمله کردند. او افزوده است: «آنها پس از تیراندازی، کل بازار را به آتش کشیدند و وارد خانه های مجاور شده و بنزین ریختند و آنها را آتش زدند. گزارش های اولیه حاکی از آن است که بیشتر از ۳۰۰ مغازه و ۱۰۰ خانه در آتش سوختند.» به گفته وی سنی های محلی «متقابلً به مهاجمان شلیک کردند».
|
24.11.2024 هشت صبح ۸صبح، ننګرهار: سرچینې وايي چې په ننګرهار کې د زندان رییس مولوي مقتدا له یوې بندۍ نجلۍ سره تر جبری واده کولو وروسته له خپلې دندې ګوښه شوی دی. سرچینو شنبه د لیندۍ پر ۳مه ۸صبح ورځپاڼې ته منلې چې دا طالب چارواکی دوه ورځې وړاندې له دندې لرې شوی دی. د سرچینو په خبره، د نوموړي پر ځای د پکتیا د زندان رییس مولوي سعید ګومارل شوی دی. طالبانو تر اوسه په دې اړه رسمي څه ویلي نه دي. له دې مخکې سرچینو ۸صبح ورځپاڼې ته ویلي چې طالبانو یوه نجلۍ او یو هلک چې له پاکستانه تښتېدلي وو په ننګرهار کې نیولي او نوموړي طالب چارواکي نجلۍ ځانته په جبري توګه نکاح کړې ده. د یادونې ده چې تېر کال هم یو طالب یوه پیغله د تخار په چاهاب ولسوالۍ کې په جبري توګه نکاح کړې وه.
|
24.11.2024 صدای امریکا شماری از زنان معترض و فعالان جامعۀ مدنی در یک نامهای به رییس جمهور منتخب ایالت متحده، گفته اند که توافقنامه دوحه میان امریکا-طالبان پیامدهای فاجعهبار برای مردم افغانستان داشته و از دونالد ترمپ خواسته اند که آنرا در نخستین روزهای کاری خود لغو کند. این زنان معترض روز شنبه ۲۳ نومبر (سوم قوس) در این نامه گفته اند که این پیامدها شامل، نقض گستردۀ حقوق بشر در افغانستان، به ویژه حقوق زنان و کودکان، تضعیف آزادیهای مدنی، و تهدید جدی برای امنیت منطقهای و جهانی است. در این نامه آمده است: " طالبان با اجرای سیاستهای ظالمانه، زنان و دختران را از ابتداییترین حقوق خود، از جمله حق تحصیل، اشتغال، و آزادیهای فردی، محروم کرده اند. گزارشها از شکنجه، ضرب و شتم، ازدواج اجباری و زندانی کردن زنان به دلیل اعتراض به قوانین طالبان حکایت دارند." این زنان معترض باور دارند که توافقنامه دوحه میان امریکا-طالبان راه را برای سقوط نظام پیشین افغانستان و تسلط دوبارۀ طالبان بر این کشور، در سال ۲۰۲۱ هموار کرد. این زنان معترض همچنان گفته اند که، طالبان اعدامهای خودسرانه را تشدید کرده و به آزار و اذیت اقلیتهای قومی و مذهبی ادامه داده اند. نمایندگان ایالات متحده و طالبان در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ توافقنامه دوحه را پس از نزدیک به یکونیم سال، گفتگو و مذاکره امضا کرده و بر اساس آن، نیروهای بینالمللی به شمول نظامیان امریکایی پس از ۲۰ سال، افغانستان را ترک کردند. اما پس از نزدیک به ۱۶ ماه از امضای این توافقنامه، نظام جمهوری اسلامی افغانستان به رهبری محمد اشرف غنی سقوط کرد و طالبان دوباره بر این کشور مسلط شدند. به گفتۀ این زنان معترض و فعالان جامعۀ مدنی، پس از حاکمیت طالبان در افغانستان، فرار مردم از این کشور، ترورهای هدفمند و رشد تولید و قاچاق مواد مخدر تحت حاکمیت این گروه به گونۀ بیسابقه افزایش یافت. زنان معترض افغان در این نامه همچنان از پیامدهای ناگوار توافقنامه دوحه در سطح بینالملل نیز ابراز نگرانی کرده و گفته اند: "طالبان با پناه دادن به گروههایی مانند القاعده، زمینه را برای گسترش شبکههای تروریستی جهانی فراهم کرده اند. این وضعیت میتواند به افزایش حملات تروریستی در مناطق مختلف جهان منجر شود."
|
23.11.2024 بی بی سی اسټرالیا حکومت په افغانستان کې د خپلو ځواکونو د ۲۰۰۵ او ۲۰۱۵ کلنو تر منځ احتمالي جنګي جنایتونو له کبله اغېزمن شویو کسانو ته د غرامت یا تاوان ورکولو پروګرام څرنګوالي ارزونې لپاره نوی استازی ګومارلی. په دې هکله د اسټرالیا دفاعي ځواکونو د سرپلټونکي راپور هغو قربانیانو او د دوی کورنیو ته د تاوان ورکړې سپارښتنه کړې وه، چې پر اسټرالیايي دفاعي ځواکونو يې شتمنیو ته د زیان، یا پرې د برید یا د ناقانونه وژنو اړوند کره اسناد موجود وي. د دغې سپارښتنې له مخې، دا تاوان باید پرته له دې چې د جرم تثبيتېدو ته انتظار وشي، د کره معلوماتو له رابرسره کېدو سره ورکړل شي. د دې سپارښتنې په ځواب کې اسټرالیا حکومت د دې هېواد دفاع وزارت ته لارښوونه کړې وه چې د ګرمې د ورکړې یوه طرحه جوړه کړي، چې شاوخوا درې میاشتې وړاندې (د جولای پر ۱۹مه) عملي شوه. د اسټرالیا د لومړي وزیر مرستیال ریچارډ مارلز ویلي، د غرامت د قضیو پر مخ بیولو ته د شفاف سیسټم رامنځته کول ټولو اغېزمنو شویو ته درناوی دی. هغه زیاته کړې، "دا پروګرام د لومړي وزیر البانیز د حکومت هغه ژمنتیا ښيي چې په افغانستان کې د یو شمېر اسټرالوي ځواکونو اقداماتو د اغېزمن کړیو کسانو ملاتړ کوي". قاضي روث مککال چې له دفاع وزارت څخه په خپلواک ډول به خپلې چارې پر مخ بیايي، د غرامت د غوښتنې هغه قضيې څېړي چې د دفاعي ځواکونو مشر يې وړاندې کوي او د ګرمې د پیسو د ورکړې په اړه به سپارښتنې کوي. په دې کې نغدي او غیرمالي مرستې شاملېږي. د دفاع وزارت د افغانستان د پلټنو د غرامت پروګرام ته وېبپاڼه هم پرانیستې چې په پښتو او دري ژبو معلومات پکې دي او غوښتنلیکونه به يې هم له همدې لارې سپارل کېږي. د اسټرالیا د دفاع وزارت پر وېبپاڼه ليکلي چې هر هغه څوک د دغه غرامت غوښتنه کولی شي چې په ناقانونه ډول له بریده ځورېدلی وي او یا یې شتمنۍ ته زیان اوښتی وي. دغه راز د هر هغه قرباني د کورنۍ غړی هم کولی شي چې د ګرمې غوښتنه وکړي چې په ناقانونه ډول وژل شوی وي، خو له دې جملې يې ترهګر یا هغه کسان او ډلې مستثنا کړې چې بندیزونه پرې لګېدلي وي. په افغانستان کې د اسټرالوي ځواکونو د جنګي جرمونو اړوند معلومات د پوځ یوه پخواني وکیل ډېوېډ مک برایډ رسنیو ته ورکړي وو چې په ۲۰۱۷ کال کې د "افغانستان دوسیې" نوم ورکړل شوی و او په دغه هېواد کې یې د جنګي جرمونو د تورونو پلټل کېدو ته لاره پرانیسته. هغه د روان میلادي کال په لومړیو کې د محرمو اسنادو د افشا کولو په خاطر په پنځه کاله بند محکوم شوی. په ۲۰۱۷ کال کې د هغو رپوټونو له خپرېدو وروسته د اسټرالیا د دفاع وزارت څلور کلنو څېړنو، داسې شواهد وموندل چې ښيي د اسټرالیا ځانګړو ځواکونو په ناقانونه توګه ۳۹ افغانان وژلي. د اسټرالیا د دفاع وزارت یوه جګپوړي چارواکي جنرال انګوس کمپبل د رپوټ له خپرېدو وروسته ویلي وو، چې د اسټرالیا د ځانګړو هوايي ځواکونو ۲۵ تنو سرتېرو په دې وژنو کې لاس درلود، چې "هېڅ یو يې هم د جګړې په ترڅ کې نه دی وژل شوی".
|
23.11.2024 بی بی سی مقامات حکومت طالبان اعلام کردند که یک فرد مسلح به زیارتگاهی در ولایت بغلان حمله کرده و ۱۰ نفر را به قتل رسانده است. عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخله طالبان، در پیامی صوتی به بیبیسی گفت که گزارشهای اولیه نشان میدهد که حداقل ۱۰ نفر در جریان یک مراسم دعاخوانی در زیارتگاهی در ولسوالی نهرین به دست یک فرد مسلح ناشناس کشته شدهاند. براساس گزارشهای محلی، این حادثه پنجشنبه شب در زیارتگاه «سید پاچا آغا» رخ داده است. یک منبع محلی به بیبیسی گفت که این حادثه حوالی ساعت ۱۱ شب اتفاق افتاده است و مهاجم که به نظر میرسد تنها بوده، از سلاحی مجهز به صداخفهکن برای هدف قرار دادن قربانیان استفاده کرده است. یکی از ساکنان محلی گفت که حدود ۱۲ نفر برای نیایش در این زیارتگاه گردهم آمده بودند. زمانی که آنها آغاز به خواندن اذکار صوفیان کردند، مهاجم به سمت آنها تیراندازی کرد.
|
23.11.2024 دآزادی رادیو پر اوکراین د روسیې له غیر موجه برید څخه نژدې درې دېرش میاشتې تیرې شوې دي، خو اوس یوشمېر پهدې باور دي چې دا جګړه نوې او حساس پړاو ته داخله شوې ده. دا ادعا وروسته تر دې وشوه چې کییف او مسکو پهدې جګړه کې له نسبتا اوږده واټن توغنديو څخه استفاده وکړه. د روسیې ولسمشر وایي چې، د روسیې د منځني واټن نوي بالستیک توغندي به بیا هم تجربه شي. ولادیمیرپوتین زیاته کړه، دا توغندي چې د اټومي وسلو د لېږد توان هم لري، پهداسې شرایطو کې به هم تجربه شي چې جګړه روانه وي. ولادیمرپوتین دا خبره پرون د روسیې له یوشمېر پوځي چارواکو او د نظامي صنعتي ادارو له مسوولینو سره د غونډې پرمهال وکړه او د دې توغندي د ځواک ستاینه یې وکړه. نوموړي وويل: "اورشینیک توغندی یوازې د غږ تر سرعت تېزه موثره وسله نهده. دا وسله ځواکمنه ده خصوصا چې کله د اوږده واټن له نورو توغندیو سره چې روسیه یې هم لري، یوځای استعمالیږي. د دښمن پر تاسیساتو یې د استعمالېدو نتیجه له یوې ستراتېژيکي وسلې سره پرتله کېدای شي.
روسیې د اورشنیک توغندی د پنجشنبې په ورځ د اوکراین د دنیپرو ښار په لور وویشت. هغه وخت ولادیمیرپوتین په یوه وینا کې چې د تلوېزیون له لارې خپره شوه وویل، د منځني واټن اورشینیک توغندي برید د کییف له لورې د متحدایالاتو او بريتانیا د اوږده واټن ویشتونکو توغندیو د کارولو په غچ کې وشو. پوتین زیاته کړه چې، د لوېدیځ دفاعي سیستم د دې نوي توغندي د شنډولو وړتیا نهلري. امریکایي رسنیو د اوونۍ په پيل کې دا خبر ورکړ چې، د ولسمشر بایډن ادارې کییف ته شین څراغ ورکړ چې په هغو امریکایي توغندیو د روسیې پوځي تاسیسات ویشتلی شي چې اوکراین ته یې ورکړې دي. واشنګتن وروسته تر دې کییف ته هایپرسونیک بالستیک ایمجيایم توغندیو د استعمالېدو اجازه ورکړه چې روسیې له اوکراین سره د جګړې په لومړۍ کرښه کې د شمالي کوریا تر یوولس زره ډېر پوځیان ځای پرځای کړل.
|
23.11.2024 صدای آلمان مقامهای ترکمنستان و چین درباره آمادگی برای پنجمین نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان گفتگو کردند. آنان بر اهمیت نقش مجامع بینالمللی برای ثبات و بازسازی افغانستان تأکید نمودند.
وزارت خارجه ترکمنستان بانشر اعلامیهای از دیدار سردار محمد دوردیف، معاون این وزارت با یو شیائویونگ، نماینده ویژه چین برای افغانستان و هیئت همراهاش در روز پنج شنبه خبر داده است. بیشنر بخوانید: طالبان تأمین امنیت پروژه مشترک اقتصادی را به ترکمنستان وعده دادند در این اعلامیه آمده است که دو طرف بر اهمیت نقش پلاتفورمهای بینالمللی چندجانبه برای حفظ ثبات، بازسازی پایدار و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی افغانستان تاکید کردند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! در این خبرنامه آمده است که چین و ترکمنستان درباره آمادگیها برای پنجمین نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان که قرار است در ترکمنستان برگزار شود، نیز گفتگو کردند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! در این خبرنامه آمده است: «دو طرف بار دیگر تاکید کردند که ترکمنستان و چین همچنان به ارائه حمایتهای همهجانبه برای بازسازی اقتصادی افغانستان، بر اساس اصول دوستی و حسن همجواری، ادامه خواهند داد.» بیشتر بخوانید: چین با اتحادیه اروپا بر تداوم تعامل و تمرکز بر بازسازی افغانستان گفتگو کرده است چندی پیش نماینده ویژه چین با مقامهای وزارت خارجه پاکستان نیز در باره افغانستان گفتگو کرده بود. در سه سال تسلط طالبان بر قدرت در افغانستان، تاکنون هیچ کشوری به شمول ترکمنستان و چین اداره این گروه را به رسمیت نشناخته است. اما چین، ترکمنستان و شماری از کشورهای دیگر در منطقه روابط نزدیک دیپلماتیک و اقتصادی با طالبان دارند.
|
23.11.2024 دامریکا غږ د امریکا د متحده ایالاتو د انکشاف نړیوالې ادارې "یو ایس ایډ" ویلي چې افغانستان باندې د اقلیم د بدلون د اغیزو د کمولو د هڅو په لړ کې په پام کې لري چې تر ۲۰۰ پورې بزګرانو ته د اقلیم بدلون اړوند مسلو په اړه روزنه ورکړي. یو ایس ايد د جمعې په ورځ نومبر۲۲ (قوس دوېیم) د ایکس په پاڼه لیکلي چې افغانستان په نړۍ کې د اقلیم د بدلون د اغیزو څخه تر ټولو ډیر زیانمننونکی هیواد دی. د امریکا د متحده ایالاتو د انکشاف نړیوالې ادارې ویلي: "افغانستان د اقلیم بدلون له امله د ترټولو زیانمنونکو هیوادونو له جملې څخه دی. USAID به ډیر ژر د ۲۰۰ بزګرانو لپاره د اقلیم بدلون روزنه ورکړي چې په کې د فصلونو تنوع، د اوبو ساتنه، د خاورې روغتیا، او داسې نور چارو دوامداره میتودونه شامل دي ترڅو بزګران د اقلیم بدلون سره ځان برابر کړي". ملګري ملتونه وايي چې افغانستان د نړۍ په هغو لسو هیوادونو کې شامل دی چې د اقلیم د بدلون د سختو اغیزو سره مخ دی. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر "اوچا" د یو راپور له مخې پر افغانستان باندې په دې وروستیو کلنو کې د اقلیم د بدلون اغیزې د ناڅاپي سیلابونو د راوتلو، اوږدې وچکالۍ او د تودوخې د درجې د زیاتیدو په څیر راڅرګندې شوي چې ددغې ادارې په وینا ورسره د تودوخې درجه لوړه شوې او اوبو ته د خلکو د اړتیا هم ډیره شوې ده. اوچا د نومبر۱۹ ( لړم ۲۹) د ایکس په پاڼه په یو خپور شوي راپور کې پر افغانستان باندې د اقلیم د بدلون د اغیزو څخه زیږیدلي، اته عوامل یاد کړي او په بیړني ډول یې په دغه هیواد کې ددغو اغیزو د کمیدو لپاره د نړیوالې ټولنې د اقداماتو غوښتنه کړې ده. ملګرو ملتونو ویلي چې په داسې حال کې چې د اقلیم د بدلون په اغیزو کې د افغانستان ونډه د هیڅ په حساب ده دغه هیواد باندې یې اغیزې خورا زیاتې دي چې ددغو اغیزو د کمیدو لپاره هم پوره چمتوالی نلري. یو ایس ايد په افغانستان کې د اقلیم د بدلون د اغیزو د کمیدو لپاره بزګرانو د روزنې دا پروګرام د پیلیدو لپاره دا تیاری په داسې حال کې نیولې چې د اذربایجان په پایتخت باکو کې د نړۍ د اقلیم په اړه د "کوپ۲۹" په نوم کلنۍ غونډه چې د نومبر ۱۱ (لړم ۲۱) پیل شوې پای ته رسیدلو ته نږدې شوې ده. دې غونډې ته د ملګرو ملتونو په بلنه د طالبانو د حکومت د چاپیریال ساتنې د ملې ادارې سرپرست رئیس مطیع الحق خالص په مشرۍ یو پلاوی هم ورغلی دی. ملګرو ملتونو ویلي چې په دغه کنفرانس کې د ۲۰۲۱ کال د اګست د میاشتې وروسته چې افغانستان سره د چاپیریال د ساتنې په برخه کې د نړیوالې ټولنې مرستې بندې شوې ددغو مرستو د بیرته پیلیدو لپاره هڅې کوي. د ملګرو ملتونو دوو چارواکو د رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې دغه ټولنه هڅه کوي د اقلیم له بدلون سره د مبارزې لپاره د افغانستان کنګل شوې بودجه آزاده کړي.
سره له دې چې افغانستان په وروستیو څو کلونو کې د اقلیم د بدلون له امله له جدي ستونزو لکه وچکالۍ، مرګوني سیلابونو او د اوبو له کمښت سره مخ دی، خو د طالبانو په واکمن کیدو سره د سیاسي ستونزو له امله دغه هیواد نه دی توانېدلی چې د اقلیم د بدلون سره د مبارزې لپاره د ملګرو ملتونو له بودجې څخه ګټه واخلي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د خوړو او کرهڼې د ادارې مشر ډیک ترینچارد د رویټرز خبري اژانس ته ویلي: " په افغانستان کې د اقلیم د بدلون په اړه هیڅ شک نشته. تاسو کولای شئ د اقلیم د بدلون اغیزې د اغیزو پایلې پر چاپیریال په هر ځای کې وګورئ."
|
23.11.2024 صدای امریکا منابع محلی در ولایت بغلان گفته اند که افراد مسلح ناشناس، شب گذشته وارد یک زیارتگاه در مرکز این ولسوالی شده و کم از کم ۱۱ نفر را با ضرب گلوله کشتهاند. ارباب نقشبندی، یک از باشندۀ محلی، روز جمعه ۲۲ نومبر (دوم قوس) به صدای امریکا گفت که این افراد، زمانی تیرباران شدند که آنان مصروف "عبادت و ذکر" در این زیارتگاه بوده اند. به گفتۀ نقشبندی، قربانیان از پیروان "طریقه تصوف" بوده و آنان در هنگام عبادت، توسط افراد مسلح در زیارت "سید پادشاه آغا" هدف حمله قرار گرفته اند. او افزود: "آنان در مسجد حلقه ذکر داشتند، امشب شمار شان ۱۱ نفر میرسید، اما در شبهای دیگر ۲۰ تا ۳۰ نفر برای عبادت جمع میشدند... یک شخص وارد مسجد میشود و همه را به ضرب گلوله میکشد." به گفتۀ او، آنان زمانی از این رویداد خبر شدند که مردم برای ادای نماز صبح به این مسجد رفتند. ویدیوهای منتسب به این رویداد مرگبار که به صدای امریکا فرستاده شده، دیده میشود که بسیاری از این نمازگزاران در هنگام عبادت و در سر جاینماز هدف حمله قرار گرفته اند. صدای امریکا تا حال نتوانسته است که صحت این ویدیوها و ادعاها را مستقلانه تایید کند. یک باشندۀ دیگر ولسوالی نهرین که از ذکر نامش در گزارش ذکر شود، به صدای امریکا گفت که افراد مسلح، با سلاحهای پیشرفته و بدون صدا مجهز بوده و آنان هیچ صدای از گلولهباری در محل را نشنیدهاند. او افزود که مهاجمان پس از حمله از محل فرار کرده و تحقیقات طالبان در محل آغاز شده است. به گفتۀ او، پیش از این، محتسبان امر به معروف و نهی از منکر طالبان از باشندگان محل خواسته بودند که از عبادت و برگزاری "حقلۀ ذکر" در این زیارت خودداری کنند. مسوولیت این حملۀ مسلحانه را تا اکنون فرد و یا گروهی به عهده نگرفته و طالبان نیز تا حالا در این مورد، چیزی نگفته اند. پس از مسلط شدن مجدد طالبان در آگست ۲۰۲۱ میلادی، مقامهای طالبان همواره از تامین امنیت سراسری سخن گفته اند، اما در بیش از سه سال گذشته، ولایات مختلف افغانستان به شمول بغلان شاهد حملات مرگبار بوده است. این در حالی است که سال گذشته یک انفجار در یکی از مساجد شهر پلخمری، مرکز بغلان صورت گرفت، که در اثر آن، دستکم ۱۰ نمازگزار کشته و کم از کم ۱۵ نمازگزار دیگر زخمی شده بودند.
|
22.11.2024 بی بی سی  د عکس سرچینه،EPA / Reuters / Supplied د جرمونو نړيوالې محکمې قاضيانو د اسرائيلو د لومړي وزير بنيامين نتنياهو او د اسرائيلو د دفاع پخواني وزير يوف ګالانت د نيولو امر کړی دی. د حماس د يوه پوځي قومندان محمد دياب ابراهيم المصري چې په محمد ضيف مشهور دی د نيولو امر هم صادر شوی دی. د محمد دياب المصري د نيولو حکم په داسې حال کې شوی چې څو مياشتې وړاندې د اسرائيلو په وينا نوموړی په غزه کې د هوايي بريد پر مهال وژل شوی دی. د جرمونو نړيواله محکمه وايي کافي دليلونه شته چې دغه درې کسان په جنګي او د بشريت ضد جرمونو تورن کړي. اسرائيلو او حماس دواړو دغه تورونه رد کړي دي. اوس د دې حکم له صادرولو سره دا د محکمې په ۱۲۴ غړو پورې اړه لري چې پلي کولو لپاره يې څه کوي. اسرائيل او امریکا د دغه نړیوالې محکمې غړي نه دي. اسرائيلو د جرمونو د نړيوالې محکمې دغه پرېکړه د "يهودانو ضد" کړنه بللې ده. حماس بيا د نتنياهو او ګالانت د نيولو حکم "مهم تاريخي" ګام ياد کړی دی. د نتنياهو وروستی بهرنی سفر په جولای مياشت کې امریکا ته و. تېر کال يې د بريتانيا په ګډون يو شمېر نورو هېوادونو ته هم سفر درلود. يو کال وړاندې هم د روسيې د ولسمشر ولادیمير پوتين د نیولو حکم صادر شوی و خو له دې وروسته هم ښاغلي پوتين څو نړيوال سفرونه وکړل. شپږ مياشتې وړاندې د جرمونو نړيوالې محکمې څارنوال کريم خان د بنيامين نتنياهو، يوف ګالانت، اسماعيل هنيه، يحیي سنوار او محمد ضيف د نيولو حکم صادرولو غوښتنه کړې وه. اسماعيل هنيه د تهران په شمال کې د ايران د ولسمشر مسعود پزشکيان د لوړې په مراسمو کې د ګډون لپاره تللی و چې ووژل شو. يحيی سنوار هم په غزه کې د اسرائيلي پوځيانو له خوا ووژل شو. له دې سره سره چې اسرائيل وايي محمد ضيف يې وژلی د خو د جرمونو نړيواله محکمه وايي د دې جوګه نه دي چې د هغه مړينه تائید کړي. د جرمونو نړيواله محکمه څه واييد محکمې قضيه د ۲۰۲۳ کال اکټوبر مياشتې ۷ نېټې هغه مهال ته چې د حماس وسله والو د اسرائيلو په جنوبي سيمو بريدونه وکړل ورګرځي. په دغو بريدونو کې ۱۲۰۰ کسان ووژل شول او ۲۵۱ نور وسله والو يرغمل ونيول. په غبرګون کې اسرائيلو د حماس د له منځه وړلو لپاره عملیات پیل کړل چې په غزه کې د روغتيايي چارواکو په وينا تر دې مهاله له ۴۴ زره زيات کسان په کې وژل شوي دي. دغه ادراه چې د حماس تر کنټرول لاندې ده ملګري ملتونه يې د اعتبار وړ نه بولي. کريم خان د حماس مشران په بشري ضد او جنګي جرمونو چې په هغو کې ډله ييزه وژنه، يرغمل نيول او ځورول دي تورن کړي. د اسرائيلو مشران بيا د جګړې د وسيلې په توګه په ملکي خلکو په قصدي بريدونو، لوږې او ډله ييزې وژنې په څېر تورونو سره مخامخ دي. د جرمونو د نړيوالې محکمې د پرېکړې له مخې، دوی "داسې مناسب دليلونه موندلي" چې ښيي محمد ضيف "د بشري ضد جرمونو چې په هغو کې وژنې، ځورونه، د جنسي ځورونې بڼې، جنګي جرمونو چې په هغو کې وژنې، بې رحمانه چلند، ځورول، يرغمل نيول، انساني کرامت ته سپکاوی، تېری او د جنسي ځورونې نورې بڼې شاملې دي مسوول دی." په راپور کې دا هم ويل شوي چې د دې لپاره "معقول دليلونه شته چې دا جنایتونه د حماس او نورو وسله والو ډلو له خوا د اسرائيلو د ملکي وګړو پر وړاندې د پراخ او سيستماتيک بريد برخه وه." د بنيامين نتنياهو او يوف ګولانت په اړه دغې محکمې ويلي چې "داسې مناسب دليلونه يې موندلي چې دوی هر يوه له نورو سره د لاندې جرمونو مسووليت لري: جنګي جنایت، لوږه د جګړې د يوې طريقې په توګه، بشري جنايتونه چې په هغو کې وژنې، ځورول او نور غير انساني کارونه شامل دي." دغه محکمه همدا ډول دې پایلې ته رسېدلې چې دوی دواړو د ملکي مشرانو په توګه په جنګي جرم کې په قصدي ډول د ملکي خلکو پر وړاندې د بريد امر ورکولو لپاره په جنايي توګه مسئول دي."
|
22.11.2024 بی بی سی همزمان با سیامین سالگرد بنیانگذاری جایزه معتبر حقوق بشری «مارتین انالز»، نهاد اهداکننده این جایزه اعلام کرده که ژولیا پارسی، فعال حقوق بشر از افغانستان و منوچهر خالقنظروف، مدافع حقوق بشر از تاجیکستان به صورت مشترک برنده جایزه امسال شدهاند.
این جایزه امروز ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴، در مراسمی در ژنو به خانم پارسی، مسئول جنبش خودجوش زنان معترض افغانستان و منوچهر خالقنظروف، وکیل و فعال حقوق بشر در تاجیکستان، اعطا میشود. ژولیا پارسی که در این مراسم حضور ندارد، به بیبیسی گفت: «افتخار میکنم که سرکوب، شکنجه و زندان نتوانست خاموشم کند و من دوباره به مبارزه برخواهم خواست.» این سازمان روز سهشنبه با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود که این «دو مدافع برجسته حقوق بشر که زندگی خود را وقف حفاظت از حقوق بشر در افغانستان و تاجیکستان کردهاند»، روز پنجشنبه جایزه «مارتین انالز ایوارد» را دریافت خواهند کرد. ژولیا پارسی، از معترضان شناخته شده، اولین فرد از افغانستان و نهمین زنی است که این جایزه را دریافت میکند.
|
22.11.2024 دآزادی رادیو په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام یا "یواین ډيپي" استازي پر نړیوالې ټولنې غږ کړی چې افغان نجونې او مېرمنې باید له پامه ونه غورځوي. په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د پراختیايي پروګرام استازي سټیفین رودریکس له افغان نجونو او مېرمنو څخه د نړۍ پر ملاتړ ټینګار کړی دی. نوموړي تازه د "اینایچکې" په نوم یوې جاپانۍ رسنۍ سره په مرکه کې ویلي، نړیواله ټولنه باید افغان مېرمنې او نجونې له پامه ونه غورځوي. ارشیف: په نیمروز کې د سوالګرو مېرمنو یو انځور. د طالبانو د بندیزونو له کبله یو شمېر ښځې سوال کولو ته اړې شوې دي. رودریکس پر افغان نجونو د طالبانو وروستي بندیزونو ته په اشارې سره اندېښنه ښودلې چې امکان لرِي دا ځپل لا بدتره شي او دا یې په ټولنه کې د ښځو د شتون او غږ د سیستماتیک حذفولو یوه برخه بللې ده. رودریکس وايي: که موږ د افغانستان وضعیت له پامه وغورځوو او هغه په همدې ماتېدونکي وضعیت کې پاتې شي او لا خراب او بې ثباته شي، نو پنځه کاله وروسته به موږ هماغه ځای ته ورګرځو چېرته چې موږ پیل کړی و.
هغه په دې مرکه کې زیاته کړې: "موږ د غزې، اوکراین، لبنان او نورو ځایونو د مسایلو اهمیت درک کوو، خو موږ غواړو خبرداری ورکړو چې که موږ د افغانستان وضعیت له پامه وغورځوو او هغه په همدې ماتېدونکي وضعیت کې پاتې شي او لا خراب او بې ثباته شي، نو پنځه کاله وروسته به موږ هماغه ځای ته ورګرځو چېرته چې موږ پیل کړی و." سټیفین رودریکس په خپلو خبرو کې دغه راز وویل په داسې حال کې چې نړيواله ټولنه پر اوکراين او منځني ختيځ تمرکز کوي، له ۲۰۲۱م کال راهيسې له افغانستان سره مرستې کمې شوي او د ښځو د کار د ځایونو او د هغوى د ژوند د ملاتړ لپاره د تمویل کچه د سږکال د اړتیا وړ بودیجې له نیمايي څخه ټیټه شوې ده. په ورته وخت کې د ښځو د حقونو یو شمېر فعالانې هم وايي، که ملګري ملتونه او نړیواله ټولنه د افغان مېرمنو د حقونو په برخه کې جدي اقدام ونه کړي، په دې هېواد کې به شته بشري ناورین لا زیات شي. له ډلې یې طاهرې کریمي ازادي راډيو ته وویل: "دا محدودیتونه پر ښځو ډېر ناوړه اغېزه لري او یواځې یو نسل نه، بلکې د افغانستان څو نسلونه پر شا تګ کوي. د ملګرو ملتونو استازي او ملګري ملتونه دا وړتیا لري چې د دې پر وړاندي جدي اقدام وکړي." یوه افغانه مېرمن چې دا هم نه غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي، ازادي راډيو ته یې وویل: "زموږ هیله له نړیوالو څخه هغه که د ملګرو ملتونو غړي هېوادونه دي یا که د اسلامي هېوادونو نړیوال سازمان دا ده چې په افغانستان کې مېرمنو او د هغوی حقونو ته پاملرنه وکړي، ښځې دې له پامه ونه غورځول شي او دوی سره مرسته وشي څو وکولای شي لږ تر لږه په افغانستان کې په ښه توګه ژوند وکړي." ارشیف: په کابل کې د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت د ښځینه کارکوونکو د اعتراضیه غونډې انځور. دوی د کار د دوام غوښتنه کړې وه. طالبانو په افغانستان کې واک ته تر بیا ځلې رسېدو وروسته د زدهکړو او کار په ګډون په افغان مېرمنو ګڼ محدودیتونه لګولي دي. طالبانو پر افغان مېرمنو د محدودیتونو په لړ کې په وروستیو کې د امر بالمعروف قانون اعلان کړ چې د نړیوالو له ګڼو غبرګونونو سره مخ شو. د دې قانون په ۱۳مه ماده کې چې د روان کال په اګست میاشت کې اعلان شو آن د ښځو غږ عورت بلل شوی او د دوی د مخ پر بشپړ پوښلو په کې ټینګار شوی دی. د دې قانون په وړاندې د نړیوالو غبرګونونو سره سره د طالبانو حکومت په افغانستان کې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر د قانون پر پلی کولو ټینګار کړی دی.
|
22.11.2024 صدای آلمان دیوان بینالمللی کیفری حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، یوآو گالانت وزیر دفاع سابق این کشور و همچنین محمد دیاب ابراهیم المصری یکی از رهبران حماس را در پیوند به جنگ غزه صادر کرد.
دیوان بینالمللی کیفری روز پنج شنبه گفت که «دلایل موجه» دارد مبنی بر این که نتانیاهو و گالانت بر حملات به جمعیت غیرنظامی در غزه نظارت داشته اند. این محکمه این دو مقام فعلی و سابق اسرائیل را همچنین متهم کرده که از گرسنگی دادن به عنوان یک ابزار جنگی استفاده کرده اند. این دیوان در اعلامیهای گفته است که «دستور بازداشت دو فرد، بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت را به خاطر جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی که دست کم از هشتم اکتوبر ۲۰۲۳ تا زمان ثبت درخواست حکم بازداشت در ۲۰ می ۲۰۲۴ صورت گرفته است، صادر کرده است.» بیشتر بخوانید: دادگاه ملل متحد از اسرائیل خواست از غیرنظامیان در غزه حفاظت کند دیوان بینالمللی همچنین حکم بازداشت محمد دیاب ابراهیم المصری معروف به محمد ضیف، از رهبران حماس را نیز صادر کرده است. سارنوالی این محکمه درخواست حکم بازداشت یحیی سنوار و اسماعیل هنیه، رهبران قبلی حماس، را نیز صادر کرده بود، اما آنها در این جنگ کشته شده اند. رهبر حماس به اتهام ارتکاب کشتار دستهجمعی در حملات هفتم اکتوبر ۲۰۲۳ بر اسرائيل متهم شده است. این حملات حماس با قساوتهایی مانند تجاوز جنسی و گروگانگیری به همراه بود که منجر به جنگ کنونی در نوار غزه شد.
واکنش مقامهای اسرائيل به این حکمنتانیاهو گفته است که این «اقدامات مزخرف و نادرست» دیوان کیفری بینالمللی را «با انزجار رد میکند.» در اعلامیهای که از سوی دفتر نخست وزیر اسرائیل نشر شد، نتانیاهو این اقدام را «یهودستیزانه» خوانده و گفته است: «هیچ چیزی عادلانهتر از جنگی نیست که اسرائیل در غزه به پیش میبرد.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائیل گفت که دیوان بینالمللی کیفری با صدور حکم بازداشت نتانیاهو و وزیر دفاع سابقش «هرگونه مشروعیت» را از دست داده است. بیشتر بخوانید: آیا در جنگ حماس و اسرائیل جنایت جنگی صورت گرفته است؟ اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهور اسرائیل، از این اقدام دیوان بینالمللی کیفری شدیداَ انتقاد کرد و آن را «مضحک» خواند. او گفت: «این یک روز تاریک برای قضا است، یک روز تاریک برای بشریت.» همچنین یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل، صدور حکم بازداشت از سوی دیوان کیفری را «پاداش به تروریسم» خواند و محکوم کرد. صدور این حکم از سوی دیوان بینالمللی کیفری ممکن است نتانیاهو را بیشتر منزوی کرده و تلاشها برای دستیابی به توافق آتشبس در این منازعه ۱۳ ماهه را پیچیدهتر سازد. اما امکانات عملی شدن آن محدود خواهد بود، زیرا اسرائیل و متحد کلیدیاش ایالات متحده امریکا عضویت این محکمه را ندارند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! نتانیاهو و دیگر مقامهای اسرائيل قبلاً درخواست حکم بازداشت از سوی کریم خان، سارنوال دیوان بینالمللی کیفری را به عنوان یک اقدام «شرمآور» محکوم کرده و آن را «یهودستیزانه» خوانده اند. اسرائیل که در کنار ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، آلمان و چندین کشور دیگر حماس را به عنوان یک سازمان تروریستی رده بندی کرده، تاکید دارد که این جنگ را برای دفاع از خود و به هدف از بین بردن حماس به پیش میبرد.
|
22.11.2024 دامریکا غږ ساینسپوهانو پنجشنبې نومبر ۲۱ (لیندۍ اوله) وویل چې په لومړي ځل توانېدلي چې له کهکشان څخه دباندې د یو ستوري 'روښانه' تصویرونه واخلي. ددې ستوري په اړه چې له لمر څخه ۲۰۰۰ ځله لوی دی، ویل شوي چې وخت یې پای ته رسېدلی او چاودېدو ته نږدې شوی دی. ساینسپوهانو دا ستوری د "WOH G64" په نوم یاد کړی چې له ځمکې څخه ۱۶۰ زره نوري کاله لیرې په یو بل کهکشان کې واقع دی. دا سور رنګه ستوری له شاوخوا ستورو څخه ډیر غټ دی چې معمولا ستوري له چاودېدلو او له منځه تللو وړاندې په دې شکل غټیږي. ساینسپوهانو ددې ستوري عکسونه د اروپا د جنوبي فضا څارنې د هغه ستر تلسکوپ په مټ اخیستي چې تازه په چیلي کې لګول شوی دی. د چیلي د انډریس بیلو پوهنتون د فضايي علومو ماهر کیچي اوناکا وویل: "موږ په لومړي ځل وتوانېدو د داسې یو ستوري روښانه عکسونه واخلو چې د لمنځه تللو په حال کې دی." په اخیستل شویو عکسونو کې د هګۍ په شکل روښانه زیړ رنګي ستوري چاپېر سور رنګه مدار ښودل شوی دی. زموږ له کهکشان څخه دباندې دا ستوری له لمر څخه ۲۰۰۰ ځله غټ دی. اوناکا، چې په دې اړه د ستور پيژندني او اسټرو فزیک په ژورنال کې د خپرې شوې څېړنې مخکښ ساینسپوه دی، زیاته کړه: "موږ ځکه خوښ یو چې له دغه ستوري څخه اخراج کېدونکي مواد ښايي ددې ستوري له چاودېدو سره تړاو ولري." د اوناکا په مشرۍ د ساینسپوهانو ډلې له ډیر وخت څخه دغه ستوری څاره. د ۲۰۰۵ او ۲۰۰۷ کلونو ترمنځ موده کې ددې ستوري په اړه د معلوماتو ترلاسه کولو لپاره ساینسپوهانو له داسې یوې وسیلې څخه کار واخیست چې د دوو تلسکوپونو له مجموعې څخه جوړه شوې وه. خو د ستوري د عکس اخیستل تر هغه ممکن نه وو چې د څلورو تلسکوپونو د نور له مجموعې څخه د "ګراویټي" یا جاذبې په نوم نوې وسیله جوړه شوه. د ساینسپوهانو دغه ډلې د خپلو مشاهدو له مقایسې وروسته وموندله چې دا ستوری د خپل ژوند پای ته نږدې شوی دی. ددغو مشاهدو له مخې، د وخت په تیرېدو سره د ستوري پړسوب او د رنګ تت کېدل په همدې معنا ده. خو ساینسپوهان وايي چې دغه موده هم ښايي زرګونه کلونه ونیسي مخکې له دې چې ستوری وچوي او له منځ ولاړ شي.
|
22.11.2024 صدای امریکا رواداری، نهاد ناظر بر وضعیت حقوق بشر در افغانستان با نشر گزارشی از تغییرات سازمانیافته در نصاب آموزشی و تحصیلی افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این گروه در بیشتر از سه سال گذشته، نصاب آموزشی مکاتب و دانشگاهها را مطابق ایدیولوژی و باورهای سختگیرانۀ شان از اسلام آماده کرده اند. رواداری که در بیرون از افغانستان فعالیت میکند، ناوقت روز چهارشنبه ۲۰ نومبر (۳۰ عقرب) در گزارش تازۀ خود، گفته است که طالبان تغییرات اساسی را در نظام آموزشی افغانستان به وجود آورده و زنان و دختران را به گونۀ عمدی از مکاتب و دانشگاهها محروم کرده اند. در گزارش آمده است: "طالبان از زمان بازگشت به قدرت در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، دست کم ۷۰ فرمان، دستور و اعلامیه را برای اعمال محدودیتها بر زندگی زنان از جمله حق کار، گشت و گذار آزادانه، حق دسترسی به خدمات صحی و حق آموزش آنها صادر کرده اند. بخشی از این فرمانها و اعلامیهها برای سلب هدفمند و سازمانیافتۀ حق آموزش زنان و دختران این کشور صادر شده است." رواداری افزوده که بخش عمدۀ یافتههای این گزارش، توسط ناظران آن، با استفاده از پرسشنامهها و مراجعه به منابع متعدد محلی در ۲۶ ولایت افغانستان به شمول قربانیان که از حق آموزش و تعلیم دور ماندند و همچنان قربانی خشونتها، شاهدان عینی، خبرنگاران، فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و دیگر اقشار جامعه به دست آمده است. به گفتۀ این نهاد، در سه سال گذشته، طالبان مضامین مربوط به حقوق بشر و حقوق زنان را از نصاب آموزشی و کتابخانههای شماری از مکاتب و دانشگاهها حذف کرده و آنان همچنان دختران دارای معلولیت را از دسترسی به برنامههای سواد آموزی و آموزشهای حرفهای محروم ساخته اند. در گزارش آمده است: "هرچند طالبان به صورت رسمی از لغو قانون معارف و قانون تحصیلات عالی [حکومت پیشین افغانستان] سخن نگفته اند، اما یافتههای گزارش حاضر نشان داده است که آنها قوانین مذکور را عملاً اجرا نمیکنند، بلکه به صورت سلیقهای و بر اساس مجموعۀ از فرامین کتبی و شفاهی فعالیت موسسات آموزشی و تحصیلی را در مسیر دلخواه خود هدایت میکنند."
|
21.11.2024 بی بی سی امریکایي چارواکو بي بي سي ته ویلي چې ولسمشر جو بایډن اوکرایین ته د ځمکنیو ماینونو له ورکولو سره هوکړه کړې ده. ویل کېږي دا ګام د روسي ځواکونو د هغه چټک پرمختګ کمزورې کولو لپاره اخېستل شوی چې په وروستیو میاشتو کې یې د اوکرایین په ختیځ کې کړی دی. دا چارواکي چې نه غواړي نوم یې خپور شي وايي، دا ماینونه به ډېر ژر اوکرایین ته ورکړل شي او واشنګټن تمه لري چې د اوکرایین پر خاوره روسان پرې په نښه شي. په همدې مهال اوکراییني چارواکو ادعا کړې چې روسیې نن چارشنبه د بشري مرستو په یوه کاروان برید کړی دی. اوکراییني چارواکو ویلي دا کاروان د اوکرایین خاورې د ننه په سوېلي خېرسون نومي سیمه کې شوی دی. په سیمه کې ځایي اوکراییني ځواکونو ویلي "په هوايي حمله کې داسې ځای په نښه شوی چې رضاکارانو عامو خلکو ته ډوډۍ وېشله. چارواکو ویلي چې په پېښه کې چاته د سر زیان نه دی رسېدلی، روسیې بیا په دې اړه تر اوسه څه نه دي ویلي.
|
21.11.2024 بی بی سی لین بار که «اذان» از دیوار پایین پرید بازویش شکست. برای بسیاری از افغانها تنها راه برای رسیدن به ترکیه از ایران پرش شجاعانه از دیوار شش متری به گودال زیر آن است و روزانه صدها افغان این کار را میکنند. افسر سابق ارتش افغانستان به بیبیسی میگوید: «درد شدیدی داشتم». «چندین نفر دیگر هم دست و پایشان شکسته بود. قاچاقچیها ما را آنجا ول کردند و گفتند به سمت چراغهای شهر وان در ترکیه بدوید. خیلی از ما از گرسنگی از پا افتادند. من بیهوش شدم.» دیوار که حدود ۳۰۰ کیلومتر امتداد دارد برای جلوگیری از عبور افراد ساخته شده است و پلیس مرزی ترکیه دائم به نگهبانی آن مشغول است. پریدن از دیوار یکی از مجموعه خطرات باورنکردنی است که مهاجران افغان به جان میخرند تا از قارهای به قاره دیگر بروند و از کشورها و دریاها عبور کنند تا به بریتانیا و کشورهای اروپایی دیگر برسند. در طول سال گذشته، گریز از افغانستان برای افغانها پرمخاطرهتر از قبل هم شده است چون پاکستان، ایران و ترکیه سختگیریهای شدیدتری برای جلوگیری از عبور غیرقانونی افغانها از مرزهایشان انجام میدهند و افغانهای بسیار زیادی را از کشورشان اخراج کردهاند. اذان دیگر نمیتوانست ادامه دهد. او چندین روز بود غذا نخورده بود و رنج میکشید. قاچاقچیها به مهاجران هر روز صبح فقط یک تخممرغ پخته و هر شب یک فنجان برنج میدادند درحالی که حدود ۴۰۰۰ دلار برای رساندن آنها به اروپا پول گرفته بودند. او میگوید: «من دو دوست داشتم، ما به هم قول داده بودیم هرگز همدیگر را ترک نکنیم.» دوستانش شالهایی دور او پیچیدند و او را از دیوار بالا کشیدند و به ایران برگشتند. پلیس ایران هم او را به افغانستان دیپورت کرد.
|
21.11.2024 دآزادی رادیو د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې یا "ایسسياې" اعلان کړی چې د خپلو چارو ډېره برخه یې په افغانستان کې د ناروې کمېټې ته سپارلې ده. وروسته له هغې چې تېر میلادي کال د طالبانو حکومت په افغانستان کې د سویډن کمېټې ټول فعالیتونه لغوه کړل، دغه کمېټې په یوې تازه اعلامیه کې ویلي، ډېری هغه پروګرامونه چې مخکې دغه کمېټې پرمخ وړل اوس یې د ناروې کمېټې ته سپارلي دي. د سویډن کمېټې پرون سې شنبه د نومبر په ۱۹مه په یوه اعلامیه کې ویلي، دا کار یې د دې لپاره کړی چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت ورته د خپلو ټولو فعالیتونو د درولو امر کړی و. د طالبانو حکومت د تېر ۲۰۲۳م میلادي کال د جولای په ۱۱مه په سویډن کې د قران کریم د نسخو د سوځولو په غبرګون په افغانستان کې د سویډن کمېټې په ګډون د ټولو سویډني بنسټونو د فعالیتونو د ځنډولو اعلان وکړ. که څه هم دغې کمېټې ټینګار کړی و چې بې پرې او غیردولتي ده، خو سره له دې یې هم په افغانستان کې فعالیتونه ودرول شول. د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې په افغانستان کې د تعلیم په برخه کې هم فعالیتونه درلودل. د سویډن کمېټې په اعلامیه کې راغلي، کوم پروګرامونه یې چې د ناروې کمېټې ته سپارلي د معلولینو او قابلو اړوند پروګرامونه هم په کې شامل دي. سویډن کمېټې دا هم ویلي، په دوی پورې اړوند ټول روغتونونه او کلینیکونه چې د دوی له لوري یې ملاتړ کېده اوس یې نور سازمانونه پر مخ وړي او د زدهکړو فعالیتونه هم د زدهکړو ولایتي ادارو ته ورکړل شوي دي. یادې کمېټې زیاته کړې، دوی به هڅه وکړي چې ناروې کمېټې نه په ملاتړ او له هرې نوې ممکنه لارې په ګټې اخیستنې له افغانانو سره مرسته او د دوی ملاتړ وکړي. د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې نښان په همدې حال کې په افغانستان کې د سویډن کمېټې ځینې کارکوونکي چې اوس بې کاره شوي او یو شمېر هغه کسان چې د سویډن له مرستو یې ګټه اخیسته، وايي چې دا پرېکړه د دوی په ژوند مستقیم اغېز لري. په کابل کې د سویډن کمېټې یو کارکوونکي د موضوع د حساسیت له امله د نوم نه خپرېدو او غږ بدلېدو په شرط ازادي راډيو ته وویل: "موږ په بېلابېلو په ځانګړي ډول د پوهنې او روغتیا په برخه کې ډېر سټنډرډ خدمتونه درلودل، خو اوس افغانان له دې خدمتونو بې برخي شوي دي، د دغه اقدام ډېر زیان افغان ولس ته ورسېده، موږ ته ورسېده او موږ په دې سختو شرایطو کې بې دندو شو." د ننګرهار ولایت یو اوسېدونکی محمد رحیم چې په یوه پښه معلول دی او د سویډن کمېټې له مرستو یې ګټه اخیسته، وايي چې د فعالیتونو په بندېدو یې اندېښمن دی. محمد رحیم وايي: موږ د سویډن کمېټې له فعالیتونو ډېر خوښ وو، زما په څېر زرګونه کسانو یې له خدمتونو استفاده کوله.
هغه وویل: "موږ په دې پرېکړه ډېر اندېښمن یو، ځکه نه پوهېږو چې د ناروې کمېټه به دا فعالیتونه په هغه شکل مخته یوسي او کهنه، موږ د سویډن کمېټې له فعالیتونو ډېر خوښ وو، زما په څېر زرګونه کسانو یې له خدمتونو استفاده کوله." په افغانستان کې د سویډن کمېټه په ۱۹۸۰ کال کې جوړه شوه او له ۲۰زرو معلولیت لرونکو وګړو یې ملاتړ کاوه. دې موسسې په ۱۶ ولایتونو کې نږدې ۷زره افغانان هم په دندو ګمارلي وو.
|
21.11.2024 صدای آلمان ژولیا پارسی، یکی از زنان معترض افغان به صورت مشترک با یک وکیل اهل تاجیکستان که در زندان به سر میبرند، برنده جایزه حقوق بشری مارتین انالز شدند.
ژولیا پارسی، معلم از افغانستان، و منوچهر خالقنظروف، یک وکیل زندانی از تاجیکستان، روز سه شنبه برنده جایزه مارتین انالز، از معتبرترین جوایز حقوق بشری جهان شدند. هیئت داوران از «شجاعت بینظیر» آنها تقدیر کردند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! ژولیا پارسی از سازماندهندگان اعتراضهای زنان بعد از تصرف قدرت توسط طالبان در افغانستان بود که به خاطر این فعالیتهای خود توسط طالبان بازداشت و زندانی شده بود. منوچهر خالقنظروف، فعال حقوق بشر و وکیل اهل تاجیکستان در ارتباط با فعالیتهای حقوق بشری خود در حال گذراندن مجازات ۱۶ سال حبس است.
|
21.11.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د افغانستان لپاره د اوزبیکستان نوي سفیر ایبک عثمانوف نن په کابل کې د خپل باورلیک کاپی ددغه وزارت سرپرست مولوي امیرخان متقي ته سپارلې ده. ددغه وزارت مرستیال ویاند ضیا احمد تکل د چهارشنبې په ورځ نومبر۲۰(لړم ۳۰) د ایکس په پاڼه په یوه خپره کړې خبرپاڼه کې ویلي چې امیرخان متقي د ایبک عثمانوف سره په کتنه کې هغه ته ډاډ ورکړ چې د طالبانو حکومت به ورسره په اړوندو چارو کې بشپړه همکاري کوي. په دې خبرپاڼه کې ویل شوي: "د بهرنیو چارو وزیر د دواړو هېوادونو په پلازمېنو کې د دواړو هېوادونو فعال سفارتونه دوو اړخیزو اړیکو کې د پرمختګ ښه نښه وبلله او ټینګار یې وکړ چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سترو اقتصادي پروژو په برخه کې عملي ګامونه پورته شي". په دې خبرپاڼه کې د اوزبیکستان د نوي سفیر عثمانوف له قوله ویل شوي چې هغه د دواړو هېوادونو ترمنځ اړیکې وروګلویزې وبللې او ژمنه یې وکړه چې د خپل ماموریت په دوره کې به د دواړو هېوادونو ترمنځ د اړیکو د لا پراختیا لپاره هلې ځلې کوي. د ازبکستان نوي سفیر د دواړو هېوادونو ترمنځ په لوړه کچه د پلاوو تبادله د نږدې اړیکو د بېلګي په توګه یاده کړې ده. دمخه د اوزبیکستان رسنیو راپور ورکړی وو چې ددغه هیواد د بهرنیو چارو وزارت په پاکستان کې خپل پخوانی سفیر اویبک عثمانوف افغانستان لپاره د فوق العاده او ټول اختیاره سفیر په توګه ټاکلی دی. د اوزبیکستان د اوز ورځپاڼې د اکتوبر۲۷(لړم شپږم) په خپله انټرنیټي پاڼه لیکلي چې د دغه هیواد نوی سفیر د اکتوبر د میاشتې په وروستیو کې کابل ته تللی وو. اویبک عثمانوف د اوزبیکستان د یو مشهور افغانستان پیژندونکي عارف عثمانوف زوی دی چې د نورو ژبو سربیره د خپل مرحوم پلار په څیر په پښتو ژبه هم روانې خبرې کوي. هغه د ۱۹۹۸ کال راهیسې د اوزبیکستان د بهرنیو چارو په ورازت کې ددغه وزارت د مرستیال په ګډون په بیلابیلو دندو هم کار کړی دی. په ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د طالبانو د بیا رسیدلو وروسته اوزبیکستان د طالبانو د حکومت سره نږدې اړیکې ساتلي دي، نه یوازې یې په کابل کې خپل سفارت پرانیستې پریښې دی، بلکې د طالبانو د حکومت دپلوماتانو ته یې په تاشکند کې د افغانستان سفارت چارې هم سپارلي دي. ددې دمخه د طالبانو حکومت د اکتوبر د میاشتې په لسمه ( تلې ۱۹) په یوه خبرپاڼه کې د اوزبیکستان د بهرنیو چارو وزارت له خوا د طالبانو د یو دپلومات عبدالغفار بحر په تاشکند کې د طالبانو سفیر په توګه د منلو خبر ورکړی وو. د ۲۰۲۱ کال راهیسې چې طالبان په افغانستان کې بیا واک ته رسېدلي، په تاشکند کې د طالبانو سفیر، دریم سفیر دی چې د یوې بهرنۍ هېواد له لوري منل کېږي. له دې وړاندې د طالبانو دوه نور سفیران په چین او متحده عربي اماراتو کې هم منل شوي وو. اوس مهال د اوزبیکستان سربیره د چین، روسیې، ترکیې او ایران سفیران په کابل کې په خپلو سفارتونو کې فعالیت کوي. د طالبانو واک ته د بیا رسېدو څخه له دریو کلنو زیاته موده تیره شوې، خو تر دې دمه هیڅ کوم هېواد او نړیوال سازمان د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی. د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې د افغانستان بهر ددغه هیواد ډیرو سیاسي استارولیو سره اړیکې لري او په یو شمیر اروپايي، سیمې او ګاونډیو هیوادونو کې د افغانستان استازولۍ ددغه وزارت تر څارنې لاندې کار کوي.
|
21.11.2024 صدای امریکا دو مقام سازمان ملل متحد به خبرگزاری رویترز گفته اند که این سازمان در تلاش است تا بودجۀ مسدودشدۀ افغانستان را برای مبارزه با تغییر اقلیم رها کرده و آن را در دسترس این کشور، که یکی از آسیبپذیرترین کشورهای جهان در برابر تغییرات اقلیم است، قرار دهد. این مقامهای ملل متحد گفته اند که پس از حاکم شدن طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، چنین پرداختها به این کشور متوقف شده است. افغانستان با آنکه در چند سال اخیر با مشکلات جدی ناشی از تغییر اقلیم چون خشکسالی، سیلابهای مرگبار و کمبود آب مواجه است، به دلیل مشکلات سیاسی که با حاکمیت طالبان در این کشور وجود دارد، نتوانسته است از بودجۀ ملل متحد برای مبارزه با تغییر اقلیم پولی دریافت کند. دیک ترنچارد، مسوول ادارۀ غذا و زراعت ملل متحد در افغانستان، گفت: "هیچ تردیدی در زمینۀ تغییر اقلیم در افغانستان وجود ندارد. شما هرجایی که بروید تاثیر تغییر اقلیم و پیامدهای محیطی آن را دیده میتوانید." ادارۀ غذا و زراعت ملل متحد و ادارۀ انکشافی ملل متحد در صدد اند تا پیشنهاد حدود ۱۹ میلیون دالر را برای مبارزه با تغییر اقلیم در افغانستان به برنامه جهانی محیط زیست سازمان ملل متحد پیشکش کنند. ادارۀ غذا و زراعت ملل متحد آرزومند است که با دریافت ده میلیون دالر برنامههای مدیریت علفچرها، جنگلات و منابع آبی را در چهار ولایت افغانستان تمویل کند، بدون آنکه این پول مستقیماً به مقامهای طالبان تحویل داده شود.
|
20.11.2024 بی بی سی  د عکس سرچینه،White Sands Missile Range د روسیې حکومت وايي، اوکرایین د روسیې په خاوره کې دننه د هغو توغندیو ګوزارونه کړي دي، چې واشنګټن ورکړي او یوه ورځ مخکې یې د دې توغندیو کارولو اجازه ورکړه. امریکايي چارواکو هم په امریکا کې د بي بي سي همکارۍ رسنۍ سي بي اېس نیوز ته دا رپوټونه تائید کړي، چې اوکراییني ځواکونو د روسیې په خاوره کې دننه د پوځي تکتیکي توغندیز نظام (اتاکئمس) ګوزارونه کړي دي. د روسیې دفاع وزارت مسوولینو په وینا اوکرایین د پنجشنبې پر ورځ د روسیې او اوکرایین تر منځ پولې ته څېرمه بریانڅک سیمه په دې توغندیو وېشتلې ده. د روسیې دفاع وزارت مسوولین وايي، پنځه توغندي هدف ته له رسېدو مخکې په هوا کې له منځه وړل شوي او پر یوه پوځي مرکز د یوه توغندي پاتې شونو غورځېدو له کبله هلته اور لګېدلی دی. د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف پر واشنګټن تور پورې کړی، چې غواړي ''د جګړې اور پراخ کړي.'' نوموړي وویل، ''دغه اتاکئمس پرلپسې د بریانڅک سیمې ته په پرلپسې ډول ویشتل شوي دي او دا بې له شکه ښيي، چې دوی (امریکا) غواړي تاوتریخوالی ډېر شي. او هغسې چې پوتین بیا بیا ویلي دي، له امریکایانو پرته په عصري تکنالوژۍ د دې سمبال توغندیو کارول شوني نه دي.'' نوموړي زیاته کړه، ''موږ به دې ته د روسیې پر ضد د لوېدیځ د جګړې یوې نوې بڼې په نظر ګورو او همداسې به غبرګون وښیو.'' نوموړي د ریو دي ژنیرو په جي-۲۰ غونډه کې خبریالانو ته وویل، روسیه داسې فکر کوي، چې ''دا توغندي د امریکايي پوځي سلاکارانو په مرسته کارول شوي دي.'' له دې مخکې پر سې شنبې روسيې د اتومي وسلو کارولو په تړاو نوې تګلاره تائید کړه، چې له مخې به یې د دغه هېواد چارواکي د خپلو اتومي وسلو پر کارولو غور کوي. روسیه اوس وايي، د یوه داسې هېواد له لوري برید چې اتومي وسله و نه لري، خو د اتومي وسلو لرونکي هېواد ملاتړ ورسره وي، پر روسیې شریک برید بلل کېږي.
|
20.11.2024 بی بی سی نیلا ابراهیمی، دختر ۱۷ ساله، به دلیل تلاشهایش در زمینه حقوق زنان و دختران برای دستیابی به آموزش در افغانستان امروز سهشنبه (۱۹ نوامبر) موفق به دریافت جایزه «صلح بینالمللی کودکان» شد. نیلا ابراهیمی پس از دریافت این جایزه گفت: «دریافت جایزه بینالمللی صلح کودکان به این معنی است که صدای زنان و دختران افغان در سراسر جهان طنینانداز خواهد شد. همگی ما باید در تاریکترین مواقع به آنها قدرت و امید بدهیم.» ملاله یوسفزی و گرتا تونبرگ، از دیگر برندگان مشهور این جایزه در سالهای گذشته بودهاند. همزمان با بیستمین سالگرد تاسیس موسسه حقوق کودکان (کیدزرایت)، مراسم اهدای جایزه صلح بینالمللی کودکان در آمستردام پایتخت هلند برگزار شد. مسئولان موسسه «کیدزرایت» میگویند که تلاش شجاعانه این جوان تأثیرگذار در دفاع از حقوق دختران افغان، او را به یک الهامبخش واقعی برای سایر جوانان در سراسر جهان تبدیل کرده و به آنها انگیزه و امید میبخشد. نیلا ابراهیمی در ونکوور کانادا زندگی میکند. او پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱ به پاکستان پناه برد. وی که تقریباً یک سال از تحصیل در پاکستان محروم شده بود، میگوید متعهد به دفاع از حقوق زنان افغان است. او در رویدادهای مختلف محلی و بینالمللی سخنرانی میکند. فعالیتهایش را سازمانهای متعددی به رسمیت شناختهاند و جوایز و تقدیرنامههایی را از برخی سازمانهای معتبر دیگر دریافت کرده است
|
20.11.2024 دآزادی رادیو په جرمني کې د افغانستان سفیر یما یاري او د دې هېواد په بُن ښار کې د افغانستان جنرال قونسل سید لطفالله سادات له خپلو دندو استعفا کړې ده. وروسته له هغې چې په جرمني کې دوه لوړ پوړو افغان ډیپلوماټانو له خپلو دندو د استعفا اعلان وکړ، په جرمني کې مېشت یوشمېر افغانان وايي، دلته د افغانستان په استازولیو کې ستونزې د دوی په ژوند مستقیم اغېز لري. "باید له نرمښت نه کار واخیستل شي، او په جرمني کې مېشتو افغانانو ته د ستونزو په راکمولو کې هڅې وشي
دوی وايي، په افغانستان کې د طالبانو د حکومت له لوري د جرمني په ګډون په بېلابېلو اروپايي هېوادونو کې د افغانستان له سیاسي استازولیو د صادرېدونکو اسنادو بېاعتباره اعلانول دوی له ګڼو ستونزو سره مخامخ کوي. په جرمني کې مېشت افغان امیر ګران ازادي راډيو ته وویل: "بې له شکه دا به هغه افغانان چې دلته د اسنادو تمدید غواړي یا حقوقي اسناد دي او د سفارت او قونسلګري له لوري صادریږي او اجرات پرې کېږي پهدې برخه کې به ستونزې لا ډېرې شي." د دې هېواد په بُن ښار کې بل مېشت افغان کډوال قسیم هلال غوښتنه وکړه چې، په افغانستان کې حاکم حکومت باید د خلکو د ستونزو په کمېدو کې هڅه وکړي، نه دا چې دوی ته ستونزې لا ډېرې کړي. نوموړی وايي: "باید له نرمښت نه کار واخیستل شي، او په جرمني کې مېشتو افغانانو ته د ستونزو په راکمولو کې هڅې وشي، دا حل لاره نهده چې قونسلي او سفارتي خدمات بند شي، اوسنی حکومت د دې مسوولیت لري چې د افغانانو ستونزو ته رسېدنه وکړي او نه یوازې د اسنادو په برخه کې بلکې په ټولو برخو کې د افغانانو په وړاندې د راپورته شویو ستونزو په حل کې مرسته وکړي." تر دې مخکې هم جرمني کې مېشت افغانانو ازادي راډيو ته ويلي وو، دوی هلته د پاسپورټونو او نورو اسنادونو په تمديد کې له ستونزو سره مخامخ دي. جرمني مېشتي یوشمېر افغانان پهداسې حال کې د اسنادو په برخه کې د ستونزو یادونه کوي چې د جرمني په مونشن کې د افغان قونسلګرۍ له لارې جرمني مېشتو افغانانو ته د اسنادو د ورکولو لړۍ روانه ده. پرون ناوخته په جرمني کې افغان سفیر یما یاري او د دې هېواد په بُن کې افغان جنرال قونسل سید لطفالله سادات په بېلابېلو اعلامیو کې له خپلو دندو د لاس پر سر کېدو اعلان کړی او د دې کار لامل یې د کوربه هېواد غوښتي او سیاسي ننګونې بللي دي. یما یاري په هغه اعلامیه کې چې د سفارت په فېسبوک پاڼه خپره شوې ویلي چې، د افغان کډوالو د کونسلي چارو د دوام لپاره له خپلې دندې لاس پر سر کېږي او د سفارت چارې خپلو همکارانو ته پرېږدي. ښاغلي یاري ویلي: "په وروستيو مياشتو کې د اروپا او نړۍ په ځينو برخو کې د افغانستان د يوشمېر استازوليو لهخوا د کونسلي اسنادو د طی مراحل بهير د کابل د رسمي تعامل د نشتوالي له امله له اساسي ستونزو سره مخ شوی دی." په همدې حال کې د جرمني په بُن کې افغان جنرال قونسل سید لطفالله سادات په یوه اعلامیه کې چې پرون ناوخته یې د یادې قونسلګرۍ پر فېسبوک پاڼه خپره کړې له خپلې دندې د استعفا
|
20.11.2024 صدای آلمان در حالی که تهاجم روسیه به اوکرایین وارد هزارمین روز خود شده است، مسکو مدعی شده است که اوکرایین موشک دوربرد امریکایی را به خاک روسیه شلیک کرده است.
وزارت دفاع روسیه روز سه شنبه اعلام کرد که اوکرایین شش موشک دوربرد اتاکمز ساخت ایالات متحده را به منطقه بریانسک روسیه شلیک کرده است. این وزارت گفت که ارتش روسیه پنج موشک را سقوط داده و یک موشک دیگر را تخریب کرده است. به گفته وزارت دفاع روسیه، پارچههای این راکتها بر زمین یک مرکز نظامی نامشخص افتاده که سبب آتشسوزی شده، ولی هیچ خسارت مالی یا تلفات به بار نیاورده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این اعلامیه اندکی پس از آن نشر شد که رسانههای امریکایی گزارش دادند جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا به اوکرایین اجازه داده است از راکتهای دوربرد امریکایی علیه اهداف خاصی در خاک روسیه استفاده کند. اوکرایین اما تاکنون استفاده از موشک امریکایی اتاکمز برای حمله به منطقه بریانسک روسیه را تائید نکرده است. با این حال، اوایل روز سه شنبه، ارتش اوکرایین اعلام کرد که به یک انبار مهمات در منطقه کاراچف در بریانسک روسیه حمله کرده است. اوکرایین مشخص نکرده که در این حمله از کدام اسلحه استفاده شده است. کییف: اوکرایین «هرگز تسلیم نخواهد شد»کییف در بیانیهای به مناسبت ۱۰۰۰ روزه شدن تهاجم تمام عیار مسکو بر اوکرایین، اعلام کرد که به مقاومت خود ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکرایین در بیانیهای اعلام کرد: «اوکرایین هرگز تسلیم اشغالگران نخواهد شد و ارتش روسیه به دلیل نقض قوانین بینالمللی مجازات خواهد شد.»
|
20.11.2024 دامریکا غږ د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ اداره (اوچا) وايي چې د اذربایجان په پایتخت باکو کې د اقلیم د بدلون په نړیوال روان کنفرانس کې باید نړیوال مشران افغانستان کې د اقلیم د بدلون څخه د زیږیدلو یو شمیر ځانګړو عواملو د اغیزو د کمولو لپاره په بیړني ډول اقدام وکړي. اوچا په دغو عواملو کې د ناڅاپي سیلابونو راوتل، اوږده وچکالي او د تودوخې د درجې د زیاتیدو یادونه کړې چې ددغې ادارې په وینا ورسره د تودوخې درجه لوړه شوې او اوبو ته د خلکو د اړتیا هم ډیره شوې ده. اوچا د سه شنبې په ورځ نومبر۱۹ ( لړم ۲۹) د ایکس په پاڼه په یو خپور شوي راپور کې د اقلیم د بدلون د اغیزو څخه زیږیدلي، اته عوامل یاد کړي او په بیړني ډول یې په افغانستان کې ددغو اغیزو د کمیدو لپاره د نړیوالې ټولنې د اقداماتو غوښتنه کړې ده. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې ( اوچا) ویلي: " د ډیر کم انتشار سره سره [ اقلیم بدلون باندې د اغیزود لرلو له پلوه] دا هیواد د اقلیم د بدلون د سختو اغیزو سره مخ دی. په نړیوالو مشرانو غږ کوو چې زیانمن شویو هیوادونو کې دې عادلانه او دوامداره حل لارې پلي کړي." د اذربایجان پایتخت په باکو کې د نړۍ د اقلیم په اړه د "کوپ۲۹" په نوم کلنۍ غونډه د نومبر ۱۱ (لړم ۲۱) د اذربایجان په پیل شوې چې لا هم دوام لري. دې غونډې ته د ملګرو ملتونو په بلنه د طالبانو د حکومت د چاپیریال ساتنې د ملې ادارې سرپرست رئیس مطیع الحق خالص په مشرۍ یو پلاوی هم ورغلی دی. د چاپیریال ساتنې یو شمیر کارپوهانو اسوشېټېډ پرېس خبري اژانس ته ویلي چې د اقلیم بدلون پر افغانستان د پام وړ منفي اغېزو لامل شوی، چې دغه هېواد د جغرافيايي موقعیت او د اقلیم په اړه د کمزورو تګلارو له کبله له جدي ننګونو سره مخامخ شوی دی. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې ( اوچا) په دې راپور کې ویلي چې لومړنی دلیل چې نړیوال مشران باید په افغانستان کې د اقلیم د اغیزو د کمیدو لپاره اقدام وکړي هغه دادی چې دا هیواد د نړۍ په هغو لسو هیوادونو کې شامل دی چې په نړۍ کې د ګلخانۍ ګازونو د خوشې کیدو په برخه کې د ډیرې زیاتې کمې ونډې سره سره په بې ساري ډول د اقلیم د بدلون د ډیرو زیاتو ناسمو اغیزو سره مخ دی. اوچا دوېیم دلیل په اړه ویلي: " افغانستان د ۲۰۲۲ کال د دریو پرله پسې لسیزو د وچکالۍ وروسته په ۲۰۲۳ کال کې د درېیم پرله پسې کال لپاره د وچکالۍ د سختو شرایطو سره مخ پاتې شوی دی." اوچا ویلي چې په داسې حال کې چې ۶۰ سلنه بزګران په افغانستان کې د باران د اورښت په اوبو[للمي کرکیله] د کرهڼې په سکټور باندې متکي دي، چې په دې برخه کې هرډول بدلون د هغوی پر معیشت باندې سخته اغیز کوي، په داسې حال کې چې په دغه هیواد کې خلک له وړاندې د خوړو د نه خوندیتوب له حالت څخه کړیږي. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې ویلي چې په افغانستان کې د اقلیم د بدلون له امله د هوا درجه ګرمه شوې چې ورسره په لړو غرنیو سیمو کې یخونه ويلي شوي او د لوړو غرونو په څوکې واورې هم اوبه شوي دي، چې دې کار اوبو ته په ځانګړي ډول ښارونو کې اړتیا خورا زیاته کړې ده. د مللګرو ملتونو دغې ادارې د دوامدرې وچکالۍ اغیزې په شاړو میرو باندې د حاصلخیزو ځمکو د بدلیدو یادونه هم کړې او ویلي دي چې په بیابان باندې د کرهڼیزو ځمکو د بدلیدلو بهیر د افغانستان په شمالي، لویديځو او جنوبي حوزو کې پر ځمکو باندې تر ۷۵ سلنې پورې اغیزه کړې ده. همداشان اوچا ویلي چې په افغانستان کې د کم اورښت حالت به د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ او مارچ تر منځ میاشتو کې دوام ولري چې له امله به یې د ۷۰ او ۸۰ سلنې ترمنځ د کرهڼې په سکټور اغیزې پریږدي. دغې ادارې ویلي چې د روان ۲۰۲۴ کال او نوي ۲۰۲۵ کال په پیل کې به د کرهڼې سکټور ددې پدیدې د اغیزو سره مخ شي. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې ویلي چې ددغو ستونزو سربیره افغانستان په نړۍ کې د یو پراخه بشري بخران سره مخ هیواد دی چې ددغه هیواد ۲۳.۷ میلیونو وګړي په روان ۲۰۲۴ کال کې بشري مرستو باندې متکي وو. ملګرو ملتونو د اتم دلیل په اړه ویلي چې د اقلیم د بدلون څخه ددغو زیږیدلو ګواښونو او ننګونو پر وړاندې سرچینې کافي نه دي او په اوږده موده کې په دې تړاو کوټلو اقداماتو ترسره کولو ته اړتیا ده. ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې د نړیوالو مشرانو څخه په افغانستان کې د اقلیم د بدلون د اغیزو د کمولو لپاره د مرستو د برابرولو لپاره دا غوښتنه په داسې حال کې کړې چې د افغانستان د بیا رغونې لپاره د امریکا د متحده ایالاتو د سرمفتش دفتر (سیګار) ویلي چې پر افغانستان باندې د طالبانو له بیا حاکم کېدو وروسته ملګرو ملتونو د بشري مرستو لپاره لازمه بودیجه نه ده ترلاسه کړې سیګار ویلي: "په ۲۰۲۱ کال کې په افغانستان کې واک ته د طالبانو د رسیدلو وروسته ملګري ملتونو دغه هیواد لپاره د بودیجې ټاکل شوی هدف ددغو دریو کلونو په هرکال کې نه دی ترلاسه کړی. د ملګرو ملتونو د وینا په اساس د بودیجې دا کسر په نړۍ کې د یو داسې هیواد لپاره چې ترټولو د یو ستر بشري بحران سره مخ دی او ۲۳.۷ میلیون وګړي یې د اساسي اړتیاو د پوره کولو لپاره پر بشري مرستو متکي دي، شوی دی.". سیګار د نومبر ۱۶( لړم ۲۶) د ایکس په پاڼه په خپور کړي راپور کې ویلي چې ملګرو ملتونو چې په ۲۰۲۴ کال کې په افغانستان کې اړمنو افغانانو ته د بشري مرستود برابرولو لپاره ۳.۰۶ میلیارد ډالرو بودیجه غوښتې وه، نړیوالې ټولنې ورته د اکتوبر د تیرې میاشتې تر ۲۲ پورې یوازې ۳۷ سلنه برابره کړې وه. سیګار افغانستان سره د نړیوالې ټولنې د مرستو د کمیدو یو علت په دغه هیواد کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو د حکومت د جنسیت پر بنسټ تبعیضي کړنې ښودلي دي.
|
20.11.2024 صدای امریکا عبدالسلام حنفی، معاون ریاست الوزرای حکومت طالبان با یک هیات سازمان جهانی صحت دیدار کرده و خواستار واگذاری کرسی افغانستان در این سازمان به نمایندهٔ این گروه شده است. حکومت طالبان ناوقت روز دوشنبه ۱۸ نومبر (۲۸ عقرب) با نشر اعلامیهای گفت که مقامهای این گروه با هیاتی به رهبری حنان حسن بلخی، رییس بخش منطقهای مدیترانۀ شرقی سازمان جهانی صحت، در مورد درمان معتادان مواد مخدر و جلوگیری از گسترش ویروس پولیو در افغانستان بحث و گفتگو کرده است. در اعلامیه آمده است: "عبدالسلام حنفی از مسوولان سازمان صحی جهان خواست که ضمن واگذاری کرسی افغانستان در این سازمان به نمایندۀ امارت اسلامی، (حکومت طالبان) در زمینههای تسهیلات ویزه برای بیماران، تداوی معتادان و امراض انتانی، ایجاد شفاخانه جهت تداوی بیماری سرطان، بلند بردن ظرفیت داکتران و تخنیکران و فعال سازی اساسی لابراتوارهای پولیو و تجهیز آنها، توجه نمایند." دفتر رسانههای حکومت طالبان به نقل از رییس بخش منطقهای مدیرانۀ شرقی سازمان جهانی صحت گفته است که بلخی در این دیدار تعهد کرده که برای واگذاری کرسی افغانستان به این گروه تلاش میکند. حنان حسن بلخی و سازمان جهانی صحت تا اکنون در این مورد ابراز نظر نکرده اند. در سه سال گذشته که طالبان بر افغانستان دوباره مسلط شده اند، هیچ کشور یا نهاد بینالمللی حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته و جامعهٔ بینالمللی تاکید دارد که اگر طالبان خواستار کسب مشروعیت اند باید به حقوق بشری مردم افغانستان به ویژه حقوق زنان و اقلیتها احترام گذاشته، حکومت همهشمول را شکل داده و با گروههای تروریستی مبارزه کرده و نگذارند که از خاک افغانستان بر ضد هیچ کشوری استفاده شود. این در حالی است که طالبان در بیشتر از سه سال گذشته، چندین بار از سازمان ملل متحد خواسته اند تا کرسی نمایندگی افغانستان در این سازمان را به این گروه واگذار کند، اما این سازمان تا کنون از این اقدام خودداری کرده است. سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، از سوی این گروه به صفت نمایندۀ دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد معرفی شده است. ملل متحد در سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ که طالبان بر افغانستان مسلط بودند، این گروه را به رسمیت نشناخته بود و در آن زمان حکومت به رهبری برهانالدین ربانی، رییس جمهور پیشین افغانستان را که بر بخش کوچک جغرافیای آن کشور کنترول داشت و در برابر طالبان مقاومت میکرد، به صفت حکومت مشروع افغانستان به رسمیت میشناخت. نگرانی از افزایش واقعات پولیو حکومت طالبان گفته است که مقامهای این گروه و هیات سازمان جهانی صحت از افزایش واقعات بیماری فلج کودکان (پولیو) در این کشور ابراز نگرانی کرده اند. کریستوفر الیاس، رییس عمومی بخش صحی بنیاد بل و ملیندا گیتس در دیدار با معاون ریاست الوزرای حکومت طالبان گفته است که آنان در همکاری با این گروه، تلاش خواهند کرد تا از افزایش واقعات پولیو در سراسر افغانستان جلوگیری شود. الیاس گفته است که در طول چند ماه اخیر، موارد مثبت فلج اطفال در افغانستان و پاکستان به طور دوامدار در حال افزایش است.
|
19.11.2024 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو له حکومت سره د سیمې د دوو ځواکمنو هېوادونو روسیې او چین راشه درشه، په دغه هېواد کې یې پانګونه او اقتصادي ښکېلتیا مخ په ډېرېدو ده. په دې لړ کې پرون یکشنبه (د نومبر ۱۷مه) د روسي پانګوالو یوه ډله کابل ته تللې او افچین کمپنۍ د امو دریا حوزه کې د تېلو د استخراج د ۱۸ نورو څاګانو د کیندلو چارې پیل کړې دي. روسي پانګوالو کابل کې د طالبانو حکومت د لومړي وزیر د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر په مشرۍ طالب پلاوي سره لیدنه کې ویلي چې غواړي په بېلابېلو برخو کې پانګونه وکړي او له دوی سره خپلې تجربې شریکې کړي. دغو روسي پانګوالو همدا راز د بنسټیزو پروژو، صنعت، سوداګرۍ، ترانسپورت، کرنې، رېل پټلۍ او روغتیا سکټورونو کې پانګونې ته لېوالتیا ښودلې ده. افغانستان کې د روسیې پانګونهروسیه هم د چین په څېر افغانستان کې د ګازو، تېلو او انرژۍ پر سکتور پانګونې ته لیواله ده. دغه هېواد همدا راز د د ترانسپورت، کرنې او صنعت پر برخو او په افغانستان کې د پخواني شوروي اتحاد مهال پر پروژو پانګونې ته لیوالتیا ښودلې ده. دا پروژې له افغانستان سره هم د یوه اقتصادي ملګري او هم د یوه جیوپولیټکي متحد په توګه د اړیکو پراخولو ته د روسیې لیوالتیا ښيي.  د عکس سرچینه،FDPM_AFG داسې ښکاري چې مسکو لوېدیځ سره له ترینګلتیا او د اوکرایین جګړې له کبله پرې د اقتصادي بندیزونو له لګېدو وروسته اوس په دې لټه کې دی، چې له خپلو اسیايي ګاونډیو او همدا راز سویل ختیځې اسیا سره کاروبار او سوداګرۍ ته وده ورکړي. د طالبانو حکومت د ریاست الوزراء اقتصادي معاونیت یوه اعلامیه کې د ښاغلي برادر له خولې لیکلي چې په دې لیدنه کې یې ویلي، "افغانستان دا مهال په مختلفو سکټورونو کې پانګونې لپاره زیات فرصتونه لري" او "کورني او بهرني پانګوال کولای شي په دغو سکټورونو کې پانګونه وکړي". د افغانستان دغو نژدې او لیرې ګاونډیانو که څه هم لا د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو په افغانستان کې د امریکا او لوېدیځ د تېرو دوو لسیزو د پراخ حضور د مهال پرتله اوس په دغه هېواد کې ډېر ښکېل دي. د ښکاره ښکېلتیا ډېره برخه یې هم پر پانګونې او سوداګرۍ ورټوله ده او بېلابېل روسي او چینایي پانګوال وخت ناوخت افغانستان ته سفرونه کوي.  د عکس سرچینه،MoMPAfghanistan د طالبانو حکومت له تېرو درېیو کلونو راهیسې چې له افغانستان سره نړیوالې مرستې کمې شوې، ډېر پام د افغانستان د طبیعې سرچینو استخراج ته اړولی او له بهرنیو پانګوالو هم غواړي پر دغه مهمه برخه پانګونه وکړي. افغانستان د کانونو او طبیعې سرچینو له اړخه بډایه هېواد دی او ډېرې سرچینې یې د دوامداره جګړو او نورو بېلابېلو لاملونو له کبله له استخراج پاتې دي او لاس نه دی وروړل شوی. په دغو طبیعي سرچینو کې د امور دریا حوزې تېل هم دي، چې د "افچین" په نوم یو چینايي قراردادي شرکت په کې له څه مودې عملاً د تېلو په استخراج بوخت دی. تازه د طالبانو حکومت ویلي، چې دې کمپنۍ د امو دریا نفتي حوزه کې د ۱۸ نورو څاګانو د کیندلو چارې پیل کړې دي. د امو دریا حوزې تېل او د چین پانګونهپه دې حوزه کې لا له وړاندې ۲۳ نورې څاګانې فعالې دې چې د طالب چارواکو په وینا د ورځې شاوخوا ۵ زره بیرله نفت ترې رایستل کېږي. چارواکي وايي، دغلته د تېلو د استخراج پر چارو شاوخوا ۱۵۰۰ کسان په کار بوخت دي. باختر دولتي خبري اژانس د افچین کمپنۍ د عامه اړیکو مسئول امرالدین علیزي له خولې لیکلي، چې دا نوې څاګانې په جوزجان، سرپل او فاریاب ولایتونو کې دي او د کیندنې چارې به یې په ۲۰۲۵ کال کې بشپړې شي افچین کمپنۍ وایي چې د دغو ولایتونو په ۱۱۶۰ کیلومتره مربع سیمه کې یې د نفتو موندلو سروې هم پیل کړې ده. د یادونې ده چې په امو دریا حوزه کې استخراجېدونکي تېل په افغانستان کې دننه چاڼېږي. افغانستان کې دمګړۍ شاوخوا ۱۲ شرکتونه د نفتو د چاڼ برخه کې فعال دي. د نفتو د چاڼ دغو شرکتونو څه موده مخکې بيبيسي ته ویلي وو چې هره ورځ د څلور نیم زره ټنه تېلو د چاڼولو وړتیا لري خو هڅه کوي چې دغه ظرفیت او د چاڼ معیار نور هم لوړ کړيد عکس سینه،North Noble چین د افغانستان شمال کې د تېلو پر امو دریا سربېره، لوګر کې د مسو په عينک کان، هرات کې د اوسپنې پر غوریان کان او تخار د سمتي ساحې د طلا پر کان پانګونه کړې. چین واک ته د طالبانو له راګرځېدو را وروسته له افغانستان سره سوداګريزه راکړه ورکړه هم پراخه کړې او په دې لړ کې یې څه موده وړاندې له دغه هېواد سره قزاقستان او ازبکستان له لارې د بار وړونکي اورګاډي تګ راتګ بېرته پیل کړ. چین غواړي افغانستان یې د کمربند او سړک د نوښت برخه وي. د یادونې ده چې د طالبانو حکومت بدخشان ولایت کې پر واخان کارېدور هم پر کار بوخت دي.
|
19.11.2024 بی بی سی شرکت نفت و گاز افچین میگوید حفاری ۱۸ حلقه چاه نفت جدید را در حوزه آمو دریا در شمال افغانستان آغاز کرده است.
به گفته این شرکت مشترکِ افغانستان و چین، این حفاریها در مناطق قشقری، آقدریای سرپل و زمردسای جوزجان شروع شده و قرار است تا پایان سال خورشیدی تکمیل شود.
شرکت افچین مجوز استخراج نفت از مساحتی به وسعت ۴۵۰۰ کیلومتر مربع در حوزه نفتی آمودریا را در سال ۲۰۲۳ دریافت کرد.
براساس این قرارداد، روزانه یک هزار تن نفت از این حوزه استخراج می شود و این ظرفیت بهتدریج به ۲۰ هزار تن در روز خواهد رسید.
مقامهای محلی از اقدامات برای امنیت و سهولت در کار این پروژهها اطمینان دادهاند.
پس از خروج نیروهای آمریکایی و بازگشت دوباره طالبان به قدرت، چین میلیونها دلار در پروژههای اقتصادی، معدن و نفت و گاز در افغانستان سرمایهگذاری کرده است.
|
19.11.2024 دآزادی رادیو د ملګروملتونو د وګړو وجهي صندوق یا (یواینایفپياې) وايي، روغتیايي پاملرنې ته د ښځو د لاسرسي کمېدل په افغانستان کې د مېندو د مړینې او ناروغۍ کچه لوړوي. دغه صندوق نن دوشنبه (د نومبر په ۱۸مه) په بېلابېلو بیانونو کې دا هم ویلي چې، په دغه هېواد کې امېندواره مېرمنې او نوې ماشوم زېږونکې مېندې د روان کړکېچ له امله له زیاتو خطرونو او زیانونو سره مخ دي. "زما یو روغتیایي ستونزه ده، یو ځل قابلې ته ولاړم هغې ویل چې لاړه شه شخصي روغتون کې یې درته عمایات کولای شي، خو زه دومره وسه نهلرم
یواینایفپياې ویلي چې، دې بېړنیو حالاتو د زېږون او د امېندوارۍ پر مهال مېندو ته د معیاري خدمتونو، متخصصو روغتیاپالانو او نرسانو او د بېړنۍ پاملرنې نهشتون د دې لامل شوی چې، دغه ښځې له فزیکي او رواني ستونزو سره مخامخ شي. په همدې حال کې یوشمېر افغاني مېرمنې د روغتیايي خدمتونو له نهشتون شکایت کوي. د بغلان ولایت د مرکزي بغلان اوسېدونکې ۲۲ کلنه زرغونه وایي، د څلور میاشتو امېندواره ده او لا یې ډاکتر ته لاسرسی نهدی پيدا کړی. هغه وايي: "د څلورو میاشتو امېندواره یم خو لا ډاکتر نهیم تللې، مېړه مې په سړک هغه د لسو-لسو افغانیو ګېلاسونو انار پلوري، (ډاکتر او درملو) ته مې رسېدنه نهشي کولای، زما وینه هم مکروبي ده، که واکسین راته ونهشي ماشوم مې ضایع کېږي، نو ډېرو ستونزو سره مخ یو، همدومره پیسې نهشته یو ځل تر ډاکتره ولاړه شم."
|
19.11.2024 صدای آلمان سفیر افغانستان در برلین و جنرال قونسل این کشور در شهر بن آلمان از سمتهای شان کنار رفتند و اعلام کردند که امور این نمایندگیهای دیپلماتیک را به همکاران خود واگذار میکنند.
یما یاری، سفیر افغانستان در برلین و سید لطف الله سادات، جنرال قونسل افغانستان در شهر بن آلمان با نشر اعلامیههای جداگانه از کنارهگیری خود خبر داده اند. سادات در این اعلامیه گفته است که بنا بر درخواست کشور میزبان و برای جلوگیری از تعطیلی و یا توقف فعالیتهای قونسلی اقدام به این کار کرده است. او افزوده است: «به دلیل وضعیت پیش آمده و به منظور جلوگیری از دوام مشکلات پیش آمده و عایده برای اتباع رنجدیده و مهاجرین افغانستان حین طی مراحل اسناد قونسلی شان در داخل کشور و همچنین با توجه به برخی ملحوظات و محدودیتهای سیاسی کشور میزبان [...] اینجانب از مسئولیت خویش به عنوان جنرال قونسل افغانستان در شهر بن آلمان کناره گیری میکنم.» مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! سید لطف الله سادات افزوده است که امور این قونسلگری را به گونه رسمی به همکارانش واگذار میکند. یک منبع دیپلماتیک افغانستان در آلمان به دویچه وله گفت که یکی دیگر از دیپلماتهایی که از چند سال به اینسو در جنرال قونسلگری در بن فعالیت میکند، مسئولیت این نمایندگی را به عهده گرفته است.
|
19.11.2024 دامریکا غږ امریکايي رسنیو د یکشنبې په ورځ نومبر ۱۷ (لړم۲۷) راپور ورکړ چې ولسمشر جوبایډن په لومړي ځل اوکراین ته اجازه ورکړه چې د متحدو ایالتونو اوږد واټن وېشتونکي میزایل د روسیې په خاورې کې دننه په بریدونو کې استعمالولای شي. واشنګټن کیف ته دا وسلې ورکړې دي. دا د اوکراین د جګړې په اړه د امریکا په بهرنۍ تګلارې کې یو لوی بدلون دی، خو سپینې ماڼۍ لا د دغه راپور تر لیکلو پورې په دې اړه کومه تبصره نه ده کړې. د یکشنبې په ورځ روسیې د اوکراین د برېښنا په تاسیساتو باندېلوی بریدونه وکړل. یوې سرچېنې فرانس پرس خبري اژانس ته تائید کړه چې له دغو بریدونو څخه څو ساعته وروسته ولسمشر بایډن اوکراین ته دا اجازه ورکړه. دغې سرچېنې، چې نه غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي، د نیویارک ټایمز او واشنګټن پوست راپورونه تائید کړل چې د اوکراین په جګړې کې د امریکا په تګلارې کې لوی بدلون راغلی دی. پولنډ، چې د اوکراین ګاونډی دی او میلیونونه اوکراینیان په کې کډوال دي، لومړی هېواد دی چې د امریکا د دغې پرېکړې هرکلی کړی دی. د پولنډ د بهرنیو چارو وزیر رادوسلا سیکورسکي په خپل ایکس کې لیکلي دي: «د اوکراین او روسیې په جګړې کې د شمالي کوریا د ځواکونو داخلېدل او د روسیې له لویو میزایلي بریدونو څخه وروسته، ولسمشر بایډن په هماغه ژبه (چې د روسیې ولسمشر) پوهېږي، ځواب ورکړ.» دا پرېکړه داسې مهال کېږي، چې د ولسمشر بایډن د جمهوري ریاست دوې میاشتې پاتې دي او ټاکل شوې د جنورۍ په ۲۰ مه نېټه ډونالډ ټرمپ د نوي منتخب ولسشمر په توګه لوړه وکړي. نوي منتخب ولسمشر له اوکراین سره د امریکا د مرستو د دوام په اړه شک څرګند کړی او د جزیاتو له ورکولو پرته یې ادعا کړې چې په اوکراین کې د روسیې جګړه به د خپل جمهوري ریاست د دورې تر پیل مخکې ختموي. اوکراین له څو میاشتو راهېسې له متحدو ایالتونو څخه غوښتل چې اجازه ورکړي د «پوځ تکتیکي میزایل سیستم» په نوم د اوږد واټن وېشتونکو میزایلو د استعمال په اړه موافقه وکړي، چې په اوکراین باندې د روسیې د هوايي او ځمکنیو بریدونو مخه ونیسي. د راپورونو په اساس، دا پرېکړې روسیې ته د شمالي کوریا د ځواکونو د استولو په ځواب کې شوې ده. د پیوینګ یانګ ځواکونه د کورسک په سرحدي سیمه کې د روسیې له پوځ سره اوږه په اوږه جګړه کوي، کیف دا سیمه د اګست په میاشت کې ونیوله او د روسيې پوځي قومانده یې حیرانه کړه. ډونالډ ټرمپ د سپتمبر په میاشت کې له خپلې دیموکراتې سیالۍ کاملا هریس سره د جمهوري ریاست په انتخاباتي مناظرې کې په دې اړه پوښتنه په مستقیم ډول ځواب نه کړه چې ایا غواړي اوکراین د روسیې په ضد جګړه وګټي، خو دا خبره یې وکړه چې «زه غواړم جګړه ودرېږي». هغه زیاته کړه چې په جګړې کې «میلیونونه خلک» وژل کېږي، دا شمېر د تلفاتو د هغو شمېرو څخه زیات دی چې تر دې دمه تائید شوي، سره له دې چې ځینې وړاندوینې شته چې په دغې جګړې کې د روسیې او اوکراین یو میلیون سرتېري وژل شوي او ژوبل شوي دي.
|
19.11.2024 صدای امریکا یو شاویونگ، نمایندۀ ویژۀ چین برای افغانستان، با ابراز نگرانی از حضور و فعالیت "بیش از ۲۰ گروه تروریستی" در افغانستان، از تهدیدی که از این ناحیه متوجه امنیت چین و دیگر کشورهای منطقه میشود، هشدار داده است. این مقام چینی در مصاحبه با مرکز گفتگوهای بینالمللی بیجینگ گفت: "پیش از حضور ایالات متحده، یک یا دو گروه تروریستی در افغانستان فعال بود، اما اکنون بیش از ۲۰ گروه تروریستی در این کشور فعالیت دارند." او از هیچ گروه مشخص تروریستی نام نبرد، اما مقامهای چینی همواره از ارتباط جنبش ترکستان شرقی و مسلمانان جدایی طلب اویغور در ولایت شینژیانگ چین با گروه طالبان ابراز نگرانی کرده اند. طالبان همواره ادعاها در مورد حضور گروههای تروریستی در افغانستان را رد کرده و گفته اند که هیچ تهدیدی از این کشور متوجه همسایگان افغانستان، منطقه و جهان نیست. حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان، ضمن رد نگرانی این دپلومات چینی گفت: "این تشویش که در افغانستان گروههای خودسر وجود دارد، بهجا نیست، حالا افغانستان امن است." یو تاکید کرده است که چین در صدد نفوذ یا کنترول در افغانستان نیست. او ضمن ابراز حمایت کشورش از یک افغانستان صلح آمیز و با ثبات بر اهمیت تشکیل "حکومت معتدل و همهشمول" در این کشور تاکید کرد. در سه سال گذشته که نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان بیرون شده اند، شماری از مقامهای ایالات متحده از افزایش نفوذ چین در افغانستان ابراز نگرانی کرده اند. در میان، دونالد ترمپ، رییس جمهور منتخب ایالات متحده بار بار گفته است که پایگاه هوایی بگرام در افغانستان که زمانی مقر فرماندهی قوای امریکایی در افغانستان بود، اکنون در دست چین افتاده است. با اینحال، نمایندۀ ویژۀ چین برای افغانستان ،گفت: "چین از صلح پایدار، ثبات ماندگار و بازسازی در افغانستان حمایت میکند. این شامل ساختن یک چارچوب سیاسی ملی، تشکیل یک حکومت معتدل و همه شمول، تداوم کمکهای بشری و انکشافی، بهبود امنیت – به ویژه امنیت سایبری و همکاری در زمینۀ انکشاف دوجانبه میباشد." در بحث حقوق بشر، یو نگرانی جهانی را در زمینۀ حقوق زنان و دختران به ویژه حق آموزش تصدیق کرد، اما گفت که این مساله با آنکه مهم است، محراق مشکلات نیستند. او گفت: "وضعیت زنان و دختران مهم است، اما کلیت چالشهای افغانستان نیست و نه هم موضوع ریشهای مشکلات است...برای تضمین حقوق بشر باید به مسایلی چون فقر، گرسنگی و قحطی در افغانستان رسیدگی شود." این دپلومات چینی گفت که کشورش در سه سال گذشته ۶۴ میلیون دالر کمک بشری را به مردم افغانستان فراهم کرده است. چین از معدود کشورهایی بود که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سفارت خود را در کابل مسدود نکرد و از نخستین کشورهایی بود که به دپلوماتهای طالبان اعتبارنامه داد. با این حال، چین مانند سایر کشورهای جهان، هنوز حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است. هرچند این دپلومات چینی، بحث حقوق بشر به ویژه حق کار و آموزش زنان را در افغانستان مشکل فرعی دانسته است، کشورهای غربی و نهادهای معتبر بینالمللی به شمول سازمان ملل متحد در کنار تشکیل حکومت همه شمول، احترام به حقوق بشر به شمول حق کار و آموزش زنان و دختران و احترام به حقوق اقلیتها را پیششرط هرگونه تعامل با طالبان خوانده اند. چند روز پیش، پاکستان که دوست دیرینۀ چین است، نیز از وجود گروههای تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کرده و به حکومت طالبان هشدار داده بود که در زمینۀ مبارزه با این گروه، هشدار اسلام آباد را جدی گرفته و صبر مردم پاکستان را نیازماید.
|
18.11.2024 بی بی سی د اوکرایین ولسمشر ولودمیر زېلېنسکي وايي، روسیې د توغندیو او ډرونونو په یوه "پراخ" برید کې د دغه هېواد لروبر د انرژۍ تاسیسات په نښه کړي دي. د دغه هېواد له بېلابېلو سیمو د ګڼو چاودنو رپوټونه ورکړل شوي. د چارواکو او ځايي رسنیو په وینا، دا د سپتمبر له لومړیو راهیسې اوکرایین کې د روسیې تر ټولو ستر او همغږي بریدونه دي. د اوکرایین بهرنیو چارو وزیر 'اندریې سېبیها' ویلي، په دغو بریدونو کې "ارام ښارونه، پر خوب پراته خلک" او "مهم تاسیسات" په نښه شوي. له دې سره پلازمېنه کیېف او د ختیځ دوو نورو سیمو کې برېښنا په بېړني ډول پرچاو شوې، چې د یوه بل سخت او ستونزمن ژمي وېره یې رامنځته کړې ده. ښاغلي زېلېنسکي پر ټېلېګرام ویلي، په دغه برید کې په ټولیز ډول شاوخوا ۱۲۰ توغندي او ۹۰ ډرونونه کارول شوي دي. اوکرایین کې د انرژۍ تر ټولو لویه خصوصي کمپنۍ "ډيټيييکې" وايي، د روسیې وروستیو بریدونو یې د حرارتي برېښنا بټیو ته "پام وړ زیان" اړولی دی. دې کمپنۍ په یوه بیان کې ویلي، چې دا روان کال د دوی د انرژۍ پر تاسیساتو د لویې کچې اتوم برید دی.
|
18.11.2024 بی بی سی اولین بار که «اذان» از دیوار پایین پرید بازویش شکست. برای بسیاری از افغانها تنها راه برای رسیدن به ترکیه از ایران پرش شجاعانه از دیوار شش متری به گودال زیر آن است و روزانه صدها افغان این کار را میکنند. افسر سابق ارتش افغانستان به بیبیسی میگوید: «درد شدیدی داشتم». «چندین نفر دیگر هم دست و پایشان شکسته بود. قاچاقچیها ما را آنجا ول کردند و گفتند به سمت چراغهای شهر وان در ترکیه بدوید. خیلی از ما از گرسنگی از پا افتادند. من بیهوش شدم.» دیوار که حدود ۳۰۰ کیلومتر امتداد دارد برای جلوگیری از عبور افراد ساخته شده است و پلیس مرزی ترکیه دائم به نگهبانی آن مشغول است. پریدن از دیوار یکی از مجموعه خطرات باورنکردنی است که مهاجران افغان به جان میخرند تا از قارهای به قاره دیگر بروند و از کشورها و دریاها عبور کنند تا به بریتانیا و کشورهای اروپایی دیگر برسند. در طول سال گذشته، گریز از افغانستان برای افغانها پرمخاطرهتر از قبل هم شده است چون پاکستان، ایران و ترکیه سختگیریهای شدیدتری برای جلوگیری از عبور غیرقانونی افغانها از مرزهایشان انجام میدهند و افغانهای بسیار زیادی را از کشورشان اخراج کردهاند. اذان دیگر نمیتوانست ادامه دهد. او چندین روز بود غذا نخورده بود و رنج میکشید. قاچاقچیها به مهاجران هر روز صبح فقط یک تخممرغ پخته و هر شب یک فنجان برنج میدادند درحالی که حدود ۴۰۰۰ دلار برای رساندن آنها به اروپا پول گرفته بودند. او میگوید: «من دو دوست داشتم، ما به هم قول داده بودیم هرگز همدیگر را ترک نکنیم.» دوستانش شالهایی دور او پیچیدند و او را از دیوار بالا کشیدند و به ایران برگشتند. پلیس ایران هم او را به افغانستان دیپورت کرد. این دومین تلاش اذان بود. بار اول از مرز افغانستان با ایران بازگردانده شد چون همسر و بچههای کوچکش را همراه برده بود و دریافت که آنها طاقت چنین سفری را ندارند. اذان از پا نمینشیند و کمتر از یک سال پس از بهبود بازوی شکستهاش برای بار سوم اقدام میکند. او میگوید: «برای رفتن خانهام را فروختم و این بار جواهرات همسرم را فروختم.»
|
18.11.2024 دآزادی رادیو د متحدایالاتو منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ د واک لېږد ټیم احتمالي پوځي محکمو ته له افغانستانه د امریکا د وتلو په بهیر کې ته د ښېکلو امریکایي لوړ پوړو پوځیانو او چارواکو د نومونو لېست ترتیبولو کار پیل کړی دی. د دې کار هدف دا ښودل شوی چې دا وڅېړي، ایا دوی په پوځي محکمه کې محاکمه کېدای شي او کهنه. امریکایي رسنۍ اېنبيسي نیوز د یکشنبې په ورځ( د نومبر په ۱۷مه) د ټرمپ د واک لېږد ټیم د ځینو هغو سرچینو په چې په ټکو یې د دغه پلان په عملي کولو کې ښکېل دي، راپور ورکړی چې دوی د ټولو هغو امریکایي پوځیانو لېستونه برابر او پوځي محاکمو ته سپاري چې په ۲۰۲۱ کال د اګسټ په ۱۵مه له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو په بهیر او پهدې لړ کې په ګډوډیو کې یې په مستقیمه توګه یې لاس درلود. د اېنبيسي نیوز د راپور لهمخې د ټرمپ د لېږد ټیم دغو سرچینو دا هم ویلي، دوی د دې پلان په پلي کولو کې خورا جدي او پهدې لټه کې دي چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو د ټول بهیر د معلوماتو راټولو او دغو ښکېلو چارواکو او پوځیانو د کړنو په اړه د پلټنو ځانګړی کمېسیون جوړ کړي. سرچینو ویلي چې، د دې پلان د پلي کولو د هڅو په رهبرۍ کې له مخدره توکو سره د مبارزې لپاره امریکا د دفاع وزارت پخوانی مرستیال میټ فلین هم مرسته کوي. خو دوه ورځې وړاندې د امریکا د دفاع وزارت مرستیالې ویاندې سبرینا سېنګ رسنیو ته وویل چې، لا عملاً پهدې اړه له پنټاګون سره څه نهدي شریک شوي او نه کوم تحقیق شوی. دا راپورونه وروسته له هغه دي چې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالدټرمپ د نومبر په لومړۍ نېټه د خپلو انتخاباتي کمپاینونو پر ترڅ کې په یوه وینا کې اعلان وکړ چې، د ده د بریا په صورت کې، د لوړې په ورځ له غرمې مخکې باید د ده پر مېز د ټولو هغو امریکایي جنرالانو استعفاوې ورسېدلې وي چې په خبره یې له افغانستانه د "ناورین زېږوونکي" وتلو په بهیر کې ښکېل وو. له افغانستانه د امريکايي ځواکونو وتل تر دې وړاندې هم ډېرو امریکایي چارواکو چې ډېری یې د جمهوري غوښتونکو ګوند غړي دي او ځینو سیاستوالو له افغانستانه د امریکایي ځواکونو وتلو په ترڅ کې د ګډوډیو، کابل هوایي ډګر کې د ۱۳ امریکایي سرتېرو د وژل کېدو او د افغانستان د تېر جمهوري نظام د سقوط له امله د امریکا مخکېنی ولسمشر جوبایډن او د د هغه اداره پړه بللي دي. خو بایډن تل له خپلې دې پرېکړې دفاع کړې او ویلي یې دي چې، امریکا ته د ضرر رسوونکو پر وړاندې اقدام لپاره اړتیا نهشته چې خپل عسکر تل د جګړې په ډګر کې وساتي. "د ټرمپ اداره باید بشپړه کره او عادلانه پلټنه وکړي چې څنګه په ۲۰۲۱ کې په افغانستان کې د وتلو چارې داسې له ناورینه ډکې شوې؟
بایډن وړاندې په خپلو ویناو کې ویلي، دوی په یو بېساري اقدام کې تر ۱۲۰زره ډېر افغانان چې تېر شل کاله یې له امریکا سره په بېلابېلو برخو کې همکاري کړې وه، دغه هېواد ته ورانتقال کړي دي. بایډن څو ځلي په خپلو ویناو کې دا هم ویلي چې، دا د ټرمپ د لومړنۍ ولسمشرۍ دورې ور پاتې پروسه وه او دا یې په پای ته رسولو مکلف و. د امریکا د ولسمشریز انتخاباتو ماتې شوې نوماندې کامالاهریس چې د بایډن مرستیاله هم ده، له خپل سیال ډونالدترمپ سره په یوه مناظره کې هم د بایډن لهدې پرېکړې دفاع کړې وه او ویلي یې و، چې دا له بایډن سره پهدې پرېکړه کې همغږې وه، خو برعکس یې ټرمپ لهدې امله وننګاوه چې له طالبانو سره د دوحې تړون يې لاسلیک کړی دی. د امریکا د استازو جرګې پخواني غړي، سیاستوال او د جمهوري غوښتونکو ګوند غړي پیټر مېجر هم ازادي راډیو سره خبرو کې د ټرمپ دا اقدام مهم بولي او وایي چې باید دا پلان ژر ژره عملي شي. ښاغلي مېجر د یکشنبې په ورځ وویل: "د ټرمپ اداره باید بشپړه کره او عادلانه پلټنه وکړي چې څنګه په ۲۰۲۱ کې په افغانستان کې د وتلو چارې داسې له ناورینه ډکې شوې؟ حقیقت دا دی چې مسوولیت ولسمشر بایډن او د هغه سپینې ماڼۍ ته راجع کېږي چې له افغانستانه یې په چټکه د وتلو امر وکړ. همداراز د بهرنیو چارو وزارت ته (مسوولیت) متوجه دی چې د سقوط په مهال یې د غیرجنګي تخلیې چارې یې په غاړه لرلې." ارشیف: د کابل هوايي ډګر یوه څنډه. د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۲۶ د ځانمرګي برید له کبله ۱۷۰ افغانان او ۱۳ امریکايي سرتېري ووژل شول. خو د نړیوال چارو افغان پوهان لهدې ډلې انتظار خادم بیا وايي: "لومړی باید ټرمپ او ټیم یې سپینې ماڼۍ ته ولاړ شي او د جنوبي اسیا کله چې د (افغانستان) اړوند خپله ستراتیژي وړاندې کړي د هغې محتوا لهمخې به بیا پر افغانستان او سیمه یې اغېزې معلومې شي." له افغانستان د امریکايي ځواکونو وتل د قطر د سولې هوکړهلیک مهمه برخه وه چې د ۲۰۲۰ کال د فبرورۍ په ۲۹مه د ډونالډټرمپ د لومړۍ دورې ولسمشرۍ پر مهال د د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد او او طالبانو د سیاسي دفتر مشر ملا عبدالغني برادر ترمنځ لاسلیک شوه. د ۲۰۲۱ کال د اګسټ په پنځلسمه په افغانستان کې تېر جمهوري حکومت سقوط وکړ او د همدې د میاشتې په پای کې د جوبایډن د ولسمشرۍ پر مهال امریکايي پوځيان له افغانستانه ووتل. د افغانستان د بیا رغونې لپاره د امریکا سرمفتش ادارې (سیګار) مخکې په یو راپور کې ویلي وو چې، د ټرمپ او بایډن ادارو پرېکړې د افغانستان د جمهوري حکومت او امنیتي او دفاعي ځواکونو او پوځ د لهمنځه تللو لامل شوې. د ټرمپ او طالبانو تر منځ د دوحې د تړون نور مهم ټکي چې د زلمي خلیلزاد لهخوا یاد شوي او ویلي یې و، چې دواړه لوري یې په عملي کېدو مکلف دي، د ترهګرۍ پر وړاندې د طالبانو مبارزه، بینالافغاني خبرې اترې او دايمي اوربند و.
|
18.11.2024 صدای آلمان یک دیپلمات ارشد طالبان با تاکید بر ویرانی ناشی از جنگ، از جامعه جهانی خواست تا به بازسازی و بهبود أوضاع در افغانستان کمک کنند. وی کشورهایی که در افغانستان حضور نظامی داشتند را براساس توافقنامه دوحه موظف به کمک دانست.
شیرمحمد عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه اداره طالبان در کابل، از سازمان ملل متحد و سازمان های غیر دولتی بین المللی خواست تا در قالب کمک های فنی، ابتکارات توسعه اقتصادی و همکاری های زراعتی از افغانستان حمایت کنند. اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید! این خواسته دیپلمات ارشد طالبان در حالی مطرح می گردد که اداره طالبان محدودیتهای شدیدی را بر فعالیت های سازمانهای امدادرسان بین المللی وضع کرده اند. از جمله زنان اجازه ندارند در این ادارهها و سازمانهای بین المللی کار کنند و طالبان می خواهند بر تمام روندهای امدادرسانی کنترول و نظارت داشته باشند. استانکزی به ویژه کشورهایی را که قبلاً در جنگ افغانستان درگیر بوده اند و آنجا حضور نظامی داشتند، مورد خطاب قرار داد و مدعی شد که آنها تعهد اخلاقی دارند که بر اساس توافقنامه دوحه به بازسازی افغانستان کمک کنند.
|
18.11.2024 هشت صبح رسانههای امریکایی گزارش دادند که جو بایدن، رییس جمهوری امریکا، مجوز استفاده اوکراین از موشکهای دوربرد برای حمله به عمق خاک روسیه را داده است. اسوشتیدپرس روز دوشنبه، ۱۸ نوامبر، به نقل از سه منبع آگاه امریکایی خود گزارش داده که بایدن به زلنسکی مجوز استفاده موشکهای دوربرد به عمق خاک روسیه را صادر کرده است. براساس گزارش، به نظر میرسد که این تصمیم در پیوند به اعزام هزاران جنگجوی کوریای شمالی در حمایت از روسیه در جنگ اوکراین گرفته شده است. تا کنون کاخ سفید یا پنتاگون در این مورد ابراز نظر نکرده است. این در حالی است که دونالد ترمپ، رییس جمهور منتخب امریکا، در کارزارهای انتخاباتی مخالفت خود در پیوند به جنگ اوکراین را بیان کرده بود. او افزوده بود که در صورت بازگشت به کاخ سفید در جریان ۲۴ ساعت به جنگ اوکراین نقطه پایان میگذارد. برخی کارشناسان نیز به این باور هستند که ترمپ چین را بیشتر از روسیه تهدید بالقوه برای منافع ملی امریکا میداند. آنچه به نظر میرسد واشنگتن برمبنای سیاست «توازن قوا» در جهان، رقبای خود را در هر دوره ریاست جمهوری تحت تأثیر قرار میدهد.
|
18.11.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو او چین ولسمشرانو د دواړو هیوادونو تر منځ د سیالۍ اداره کولو لپاره د خبرو اترو په ساتلو ټینګار کړی. جو بایډن او شې جینپینګ شنبه نومبر ۱۶ (لړم ۲۶) دا څرګندونې د پیرو په پایتخت لیما کې د آسیا – آرام سمندر د اقتصادي همکارۍ غونډې پر مهال په یوې جلا غونډې کې کړیدي. د متحده ایالاتو مشر د چین او امریکا اړیکې په نړۍ کې "تر ټولو مهمې بللې دي او پدې یې هم ټینګار کړی چې د دواړو هیوادنو مشرتابه دا مسؤلیت لري چې پرې نږدې د دوي ترمنځ سیالي په شخړې بدلې شي. جو بایډن د خپل چینایي سیال سره د خبرو په هکله ویلي، "دا ډول خبرې د ناسمې محاسبې مخه نیسي" او زیاته یې کړه چې پدې تیرو څو کالونو کې دا ثابته شوه چې د چین او متحده ایالاتو تر منځ اړیکې پالل کیدی شي. د چین جمهور رئیس هم د بایډن په شان د اړیکو په پاللو ټینګار کړی او تر څنګ یې دا هم ویلي چې دواړه هیوادونه باید د ټولې نړۍ ګټې په نظر کې ونیسي او "له اله ګولې ډکې" نړۍ کې باید له مثبتې انرژۍ کار واخلي.
د متحده ایالاتو یو جګپوړي چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط ویلي چې ټاکل شوې پدې اقتصادي فورم کې جمهور رئیس جو بایډن یو ځل بیا د چین د "ناعادلانه سوداګریزو پالیسو" په هکله خپله اندیښنه څرګنده کړې چې د پخوا څخه یې لري او هم به هغو غیر بازاري اقتصادي کړنو په هکله بحث وکړي چې امریکایي کار کوونکو ته یې زیان رسیږي. دې چارواکي همدرانګه ویلي چې بایډن به خپل چینایي سیال ته د اوکراین په جګړې کې د بیجنګ همکارۍ او روسیې ته د شمالي کوریا د سرتیرو لیږلو په هکله خپله ژوره اندیښنه څرګنده کړي. د چین جنوبي سمندرګي او تایوان تړانګې په شاوخوا کې د چین نظامي فعالیتونو ډیروالی بله هغه موضوع ده چې د دې چارواکي په وینا بایډن او شي به پرې خبرې اترې وکړي. په عین حال کې د متحده ایالاتو د ملي امنیت شورا سلاکار جیک سلیوان وایي د چین سایبري بریدونو، سایبري جاسوسۍ او سایبري لاسوهنې ته به واشنګټن غبرګون ښیي.
|
17.11.2024 بی بی سی اذان چې لومړی ځل له دیواله ټوپ کړ، لاس یې مات شو. ورهاخوا له شاخوا شپږ متره ژور خندقه اوښتل ډېرو افغانانو لپاره له ایرانه ترکیې ته د تېرېدو یوازینۍ لار ده، خو بیا هم هره ورځ سلګونه کسان پر ور روان وي. د افغان پوځ دغه پخواني افسر بيبيسي ته وویل: "زه سخت درد کې وم". دی زیاتوي، "د څو نورو لاسونه او پښې مات شوي وو. قاچاقبر موږ همدلته پرېښود او راته ویې ویل چې د وان ښار د څراغونو پر لور وخوځئ. موږ څخه ډېر لوږې وهلي وو. زه بېهوښه شوم." دا دیوال، چې نږدې ۳۰۰ کیلومتره غځېدلی، د غیر قانوني تګ راتګ مخنیوي لپاره جوړ شوی او د ترکیې سرحدي ځواکونه پرې په دوامداره توګه ګزمې کوي. له دغه دیواله دانګل د هغو غیر معمولي خطرونو له لړۍ یوازې یو دی، چې افغان ګډوال یې له لویو وچو، هېوادونو او سمندرونو څخه په تېرېدو او تر بریتانیا او نورو اروپايي هیوادونو د ځان رسولو په لار کې پر سر اخلي. په تېر کال کې افغانانو لپاره له خپل هېواده تېښته تر بل هر وخت ډېره خطرناکه شوې، ځکه پاکستان، ایران او ترکیې د خپلو پولو په اوږدو کې له افغانستانه د غیر قانوني کډوالو پر وړاندې مبارزه ګړندۍ کړې او همدا راز یې په ډلهییزه توګه ایستلي هم دي. اذان دوام ورنه شو کړای. هغه له درده کړېده، او ټوله ورځ یې ډېر کم خواړه خوړلي وو. قاچاقبرو چې له دوی هر یوه یې اروپا ته د رسولو بدل کې شاوخوا ۴۰۰۰ ډالر اخیستي، د سهار له خوا یوازې یوه ایشېدلې هکۍ او ماښام کې یوه کاب وريجې ورکولې. دی وايي: "ما دوه ملګري درلودل - موږ ژمنه کړې وه چې یو بل به نه پریږدو." ملګرو یې دی د غاړې په دسمالونو تړلی، بېرته یې دیوال ته پورته او ایران ته اړولی دی. وروسته ایراني پولیسو نوموړی بېرته افغانستان ته استولی دی.
|
17.11.2024 بی بی سی یک هیئت دولتی از ایران به ریاست عسکر جلالیان، معاون امور بینالملل و حقوق بشر وزارت دادگستری، در کابل با امیرخان متقی، وزیر خارجه و خلیلالرحمان حقانی، وزیر مهاجرین و عودتکنندگان حکومت طالبان دیدار کرده است و در خصوص مسائل مرتبط با مهاجران افغان و انتقال زندانیان گفتگو کرده است. به گزارش آژانس خبری باختر تحت کنترل حکومت طالبان، در این دیدارها موضوعات مختلفی از جمله «جلوگیری از اخراج اجباری مهاجران افغان، انتقال زندانیان، رفتار مناسب با مهاجران، مبارزه با مهاجرت غیرقانونی، ایجاد یک مکانیسم مشترک و رفع مشکلات مهاجران افغان در ایران» مورد بحث قرار گرفته است. براساس این گزارش خلیلالرحمن حقانی تأکید کرده است که «تصمیمگیریهای یکجانبه درباره مهاجران به حقوق آنها آسیب میزند» و پیشنهاد ایجاد یک کمیته مشترک برای تضمین حقوق مهاجران و تسهیل بازگشت آنها را مطرح کرده است. بر اساس همین گزارشها عسکر جلالیان، گفته است که ایران قصد دارد طی دو ماه آینده «حدود هزار» زندانی افغان را که بیشتر به جرایم مرتبط با مواد مخدر محکوم شدهاند، به افغانستان بازگرداند. به گفته او این انتقال تنها در صورتی انجام میشود که زندانیان با این تصمیم موافقت کنند. همچنین، زندانیانی که به «اعدام یا قصاص» محکوم شدهاند، شامل این طرح نخواهند شد. وی افزود که توافقنامه انتقال محکومان میان ایران و افغانستان که در سال ۱۳۸۵ امضا شده است، همچنان معتبر بوده و حکومت طالبان نیز به این توافقنامه پایبند است. ایران از مارس ۲۰۲۳ تاکنون صدها زندانی افغان را بر اساس این توافقنامه به افغانستان منتقل کرده است.
|
17.11.2024 دآزادی رادیو پاکستان د پوځ لوی درستیز جنرال عاصم منیر وایي، له افغانستان سره د ډيورنډ پر کرښه د ساتنې او د ترهګرو ډلو په وړاندې د پولو د مدیریت یو پیاوړی سیستم رامنځته کړی دی. جنرال عاصم منیر د جمعې په ورځ په اسلاماباد کې د (۲۰۲۴ مارګله ډیالوګ) ناستې ته د وینا پر مهال ویلي چې، دوی دا سیستم د ترهګرو ډلو نه د پولو د ساتلو په موخه رامنځته کړی دی. د ښاغلي منیر دا خبرې پاکستاني رسنیو ډان ورځپاڼې او سما ټلوېزیون خپرې کړې دي. د دې رسنیو د راپورونو لهمخې، جنرال منیر پهدې اړه له نورو جزیاتو ورکولو پرته، دا هم ویلي چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت دې دا باوري کړي چې د افغانستان خاوره د ترهګرو ډلو له لوري نه استعمالیږي. نوموړي له طالبانو غوښتي چې پهدې اړه باید جدي اقدامات وکړي. که څه هم عاصم منیر پر ډيورنډ کرښه د دې سیستم د جوړولو په اړه نور جزیات نهدي ورکړي، خو لهدې وړاندې د پاکستان د صدراعظم شهباز شریف په ګډون ګڼو لوړ پوړو پاکستاني چارواکو د افغانستان او پاکستان تر منځ پر ډيورنډ کرښه د ټيټيپي ځپلو لپاره د عزم استحکام په نوم د عملیاتو د پیل خبره کړې ده
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد د دغه پاکستاني چارواکي د څرګندونوپه اړه د ازادي راډیو پوښتنې ځواب نهکړې، خو وړاندې تر دې یې په وار وار ټینګار کړی چې دوی هیچاته د ترهګریزو فعالیتونو لپاره د افغانستان له خاروې کارولو ته اجازه ور نهکړي. "پاکستان د دې لپاره چې خپلې نورې پروژې عملي کړي، غواړي نړۍ ته دا وښیي چې افغانستان د ترهګرۍ مرکز دی
په همدې حال کې د نړیوالو چارو ځیني افغان کارپوهان او پخواني سیاستوال بیا وایي، پاکستان د خپلو ګټو لپاره افغانستان نړۍ ته د ترهګرۍ د مرکز په توګه د معرفي کولو لپاره وخت ناوخت دا ډول ادعاوې کوي. د افغانستان د تېر جمهوري نظام د ملي دفاع وزارت سرپرست شاه محمود میاخېل ازادي راډیو ته وویل: "پاکستان د دې لپاره چې خپلې نورې پروژې عملي کړي، غواړي نړۍ ته دا وښیي چې افغانستان د ترهګرۍ مرکز دی، نه پاکستان، دا واقعیت دی چې د طالبانو ځینې ډلې او اشخاص له پاکستان سره نږدې اړیکې لري نو زه فکر نهکوم چې د دوی تر منځ (پاکستان او طالبانو حکومت) اختلاف دې کچې ته رسېدلی وي چې خپلو ستراتېژیکو ګټو باندې اختلاف وکړي، ځکه د طالبانو ډېری مذهبي مشران پاکستان ته ډېر تګراتګ لري." پخوانی ډیپلومات او د نړیوالو چارو پوه غوث جانباز بیا ازادي راډیو ته پهدې اړه وویل: "د طالبانو حکومت که هغه د ډیورند کرښې دا خوا وي یا دا تحریک طالبان پاکستان چې د کرښې هاخوا وي دا ټول د یوې ایډیالوژۍ او یو فکر یوهدف لري، پاکستان که هر څومره سیستمونه رامنځته کړي فکر نهکوم که موثره واقع شي، پهداسې حال کې چې د پاکستان د افغانستان طالبانو سره راشهدرشه لري، پاکستان د همدې طالبانو مولد دی، څنګه کېدای شي چې طالبان د د افغانستان له خاورې د پاکستان پر ضد کارولو ته اجازه ورکړي، پاکستان یوازې د خپلو کورنیو ناورینونو او ستونزو او خپلو خلکو د
|
17.11.2024 صدای آلمان یک گروه از افراد مسلح با یورش بر پاسگاه نیروهای پاکستانی در جنوب غرب این کشور، هفت سرباز شبه نظامی را به قتل رساندند و دست کم ۱۸ سرباز دیگر را زخمی کردند. شهباز شریف، این حمله را تقبیح کرده است.
یک اداره پولیس پاکستان از حمله افراد مسلح در منطقه کوهستانی کلات در ۱۵۰ کیلومتری جنوب شهر کویته خبر داده است. حبیب الرحمن، افسر پولیس افزود که درگیری میان مهاجمان و نیروهای آنان چندین ساعت ادامه یافته است. این افسر پولیس علاوه کرد که در این حمله، هفت سرباز شبه نظامی جان باختند و ۱۸ عضو دیگرشان که زخمی شده بودند به شفاخانه ها منتقل شدند. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان این حمله را محکوم کرده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! گروه جدایی طلب شبه نظامی موسوم به ارتش آزادیبخش بلوچ با فرستادن یک ایمیل به خبرگزاری رویترز گفته است که این حمله بر یک پاسگاه را جنگجویان آنان انجام داده اند. در این اواخر، حملات این گروه در پاکستان افزایش یافته است. ارتش آزادیبخش بلوچ هفته گذشته ادعا کرد که در یک حمله انتحاری آنان در یک ایستگاه راه آهن، ۲۷ نفر شامل ۱۹ سربازی که لباس ملکی بر تن داشتند را از بین برده اند. به گفته این گروه، این سربازان منتظر سوار شدن به قطار بودند تا برای تعطیلات به خانه برگردند. این گروه همچنین مسئولیت یک بمب گذاری انتحاری ماه گذشته را در خارج از میدان هوایی بین المللی کراچی بر عهده گرفت که در آن دو انجنیر چینی کشته شدند.
|
17.11.2024 دامریکا غږ د پاکستان د پنجاب ولایت په دوو سترو ښارونو، ملتان او لاهور کې چارواکو جمعه نومبر ۱۵ ( لړم ۲۵) روغتیایي اضطراري حالت اعلان کړ او هم یې د خلکو په ګرځیدو راګرځیدو او کاروبارونو باندې محدودیتونه وضع کړل. د دې ولایت جګپوړې وزیرې مریم اورنګزیب په خبري کنفرانس کې وویل چې "غبار اوس مهال ملي آفت دی چې په یوې میاشت یا یو کال کې نه ختمیږي". میرمن اورنګزیب وویل چې د دریو ورځو څخه وروسته به چارواکي دوباره وضعیت وارزوي او د راتلونکې لپاره به د اقداماتو اعلان وکړي. په پنجاب کې چې د وګړو شمیر پر اساس د پاکستان تر ټولو ستر ولایت دی، د څو اوونیو راهیسې د هوا ککړتیا له کبله نږدې دوه ملیونه وګړي ناروغان شوي او د دې ولایت په ډیرو برخو کې یې غبار خپور کړی. د روغتیایي اضطراري حالت له مخې پدې ولایت کې د ټولو روغتیایي مامورینو رخصتۍ لغوه شوي، تر بل امر پورې ټولې تعلیمي ادارې تړل شوي، رسټورانټونه به د مازدیګر په ۴ بجو تړل کیږي او خلک به اجازه ولري چې یوازې د شپې تر اتو بجو پورې له رسټورانټونو خواړه کورونو ته ور وغواړي. چارواکو دا محدودیتونه د ملتان او لاهور په ښارونو کې لګولي او پدې دواړو ښارونو کې د رغونې کارونه هم بند شویدي.
|
17.11.2024 صدای امریکا د بې پولې راپور ورکوونکو سازمان (RSF) په افغانستان کې پر رسنیو باندې د طالبانو د حکومت د محدودیتونو زیاتیدو ته په کتنې ددغې ډلې د حکومت د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت څخه غوښتي، چې په دغه هیواد کې دې معلوماتو ته د لاس رسي د حق ځپلو پر وړاندې اقدامات پای ته ورسوي. دغه سازمان د جمعې د ورځې ناوخته د نومبر۱۵(لړم ۲۵) په یوه خپره کړې اعلامیه کې د خوست په ولایت کې په تیرو دوو اونیو کې د موسیقۍ او د ښځو د غږ د خپریدو له امله د درې سیمه ییزو راډیوي خپرونو بندیدو یادونه کړې او ویلي دي چې ددغو دریو راډیوي خپرونو څخه دوه یې په مشروط ډول بیرته فعالیت پیل کړی دی. د بې پولې راپور ورکوونکو سازمان په دې اعلامیه کې ویلي: "د لونګ شخصي راډیو سټیشن د نومبر د میاشتې د شپږمې ورځې راهیسې مهرولاک شوی. د افغانستان په جنوب ختیځ ولایت خوست کې دا سټیشن د دغه ولایت د امربالمعروف د ولایتي چارواکو د ظالمانه ځپوونکو پالیسو هدف ګرځیدلی او پرې د نویو امرونو څخه د سرغړونې تور لګیدلی دی". دغه سازمان ویلي چې د روان ۲۰۲۴ کال د اکتوبر د میاشتې په ۲۶ (لړم پنځم) باندې د خوست په ولایت کې سیمه ییزو رسنیو باندې د خپرونو په محتوا کې د موزیک خپریدو بندیز لګول شوی وو. ددې دمخه سیمه ییزو چارواکو د همدې کال د فبرورۍ په میاشت کې په رسنیو کې د ښځو پر غږ باندې له وړاندې بندیز لګولی وو. د بې پولې راپور ورکوونکو سازمان ویلي چې د لونګ راډیو د ۲۰۲۲ کال د مارچ د میاشتې راهیسې عامو وګړو په ځانګړي ډول هغو ځوانو نجونو ته، چې د منځنۍ او ثانوي دورو په ښوونځیو او د لوړو زده کړو په موسسو کې د زده کړو له دوام محرومې شوي د هغوی د زده کړو په تړاو د راډیوي پروګرامونه هم برابرول.
|
16.11.2024 بی بی سی د ایران د ګمرکونو پخوانی رییس وايي، هېواد یې د روان لمریز کال په تېرو اوو میاشتو کې افغانستان ته د یو اعشاریه درې میلیارد ډالرو په ارزښت غېر نفتي توکي، خوراکي او غیر خوراکي صادر کړي دي. د تهران ټايمز ورځپاڼې د راپور له مخې محمد رضوانيفر ویلي، افغانستان په دې موده کې غېر نفتي توکو لپاره د ايران پنځم صادراتي هېواد و. د کابل او تهران ترمنځ اقتصادي او سیاسي اړیکي ورځ تر بلې تودېږي. انګليسي ژبې تهران ټايمز ورځپاڼه د ايران د ګمرکونو د پخواني مشر له قوله وايي، له ګاونډيو هېوادونو سره د ايران د نفتو سوداګرۍ ټوليز ارزښت د تېر کال ورته مودې پرتله ۲۳ سلنه لوړ شوی دی. په دې موده کې د سوداګرۍ حجم هم ۱۶ سلنه ډېر شوی دی. د ښاغلي رضوانیفر په وینا، د روان لمریز کال په لومړیو اوو میاشتو کې افغانستان ته د ایران د نفتو صادرات تر یو میلیارد ډالرو پورته شوي، په دې مانا چې افغان سوداګرو هغه هېواد ته د ایراني توکو په بدل کې یو زر او درې سوه میلیونه ډالر ورکړې دي. په کابل کې د سوداګرۍ او صنایعو خونې مرستیال خانجان الکوزي بي بي سي ته وویل، "افغانستان ته د ایران د صادراتو زیاتوالی د افغانستان د ناچارۍ ښکارندويي کوي." د ایران د سوداګرۍ وزارت پخوانی چارواکی وايي، په روان لمریز کال کې، ایران ګاونډیو هېوادونو ته د څه دپاسه شل میلیارډ ډالرو په ارزښت مالونه صادر کړي دي او تر دې دمه د څه د پاسه ۲۱ میلیاردو ډالرو په ارزښت واردات لري. د تهران ټایمز ورځپاڼې د راپور له مخې، د ایراني توکو زیاتره صادرات عراق، متحده عربي اماراتو، ترکیې، افغانستان او پاکستان ته رسېږی. خو افغانستان ته د ایران په سیاسي ډګر کې د طالبانو د حکومت او د تهران د چارواکو ترمنځ اړیکې ورځ تر بلې تودېږي. د طالبانو جګپوړي چارواکي په بېلابېلو وختونو کې په منظم ډول تهران ته سفرونه کوي. که څه هم ایران د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو په تهران کې یې د افغانستان سفارت د طالبانو حکومت د مخالفانو د تمې برعکس طالبانو ته ورسپارلی دی. د ایران د عدلیې مرستیال وزیر عسکر جلالیان پرون (پنجشنبه) په کابل کې د طالبانو حکومت له بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي سره د دواړو هېوادونو ترمنځ د بندیانو د تبادلې په اړه هم خبرې کړې دي. په همدې وخت کې ایران ویلي، غواړي له هغه هېواده زرګونه افغان بندیان افغانستان ته وسپاري. د یادونې ده چې د ناروې په اوسلو کې د ایران د بشري حقونو سازمان په خپل وروستي رپوټ کې ویلي، چې د ایران حکومت یوازې تېره میاشت (اکتوبر کې) ۱۳ افغانان اعدام کړي دي. له دې سره د روان ۲۰۲۴ کال په تېرو لسو میاشتو کې ایران کې د اعدام شویو افغانانو شمېر ۴۹ ته رسېږي. د ایران حکومت رسما په دې اړه څه نه دي ویلي. په افغانستان کې د طالبانو حکومت د دغه خبر له خبرېدو وروسته ویلي وو، هڅه کوي له ایران سره یوې هوکړې ته ورسېږي او په دغه هېواد کې پر بېلابېلو سزاګانو محکوم افغانان خپل هېواد ته ولېږدوي.
|
16.11.2024 بی بی سی بریتانیا اعلام کرده است که اعطای بورسیه معتبر «چیونینگ» برای متقاضیان افغان از سر گرفته شده است. در صفحه رسمی این برنامه تحصیلی نوشته شده است که درخواستها برای سال تحصیلی ۲۰۲۵-۲۰۲۶ پذیرفته میشود. پیش از این، در ماه اوت، این برنامه از تعلیق پذیرش درخواست متقاضیان افغان خبر داده بود و اعلام کرده بود که شرایط پذیرش در حال بررسی است. اکنون از سرگیری این فرصت تحصیلی، با وجود چالشهای موجود، نوید بزرگی برای دانشجویان افغان محسوب میشود. صفحه رسمی بورسیه چیونینگ برای افغانستان تأکید کرده است که متقاضیان باید شهروند افغانستان و مقیم این کشور باشند و معیارهای دیگری از جمله تسلط بر زبان انگلیسی را داشته باشند. یکی از اصلیترین شرایط این بورسیه، گذراندن آزمون زبان انگلیسی (IELTS) است که پیشتر در دفتر شورای فرهنگی بریتانیا (British Council) در کابل برگزار میشد. با این حال، به دلیل بسته بودن این دفتر و عدم فعالیت رسمی سفارت بریتانیا در کابل، نحوه ارائه این آزمون و همچنین برگزاری مصاحبههای حضوری برای متقاضیان افغان هنوز مشخص نشده است. متقاضیان افغان میتوانند درخواستهای خود را از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴ تا ۲
|
16.11.2024 دآزادی رادیو له نشهيي موادو سره د مبارزې کارپوهان په افغانستان کې د کوکنارو د کښت او نشهيي موادو د تولید د څرنګوالي په اړه د ملګروملتونو وروستي راپور ته ګوته نيسي او هغه نیمګړی بولي. ملګروملتونو په روان کال کې په افغانستان کې د کوکنارو د کښت د اندازې په اړه یوه اوونۍ مخکې یو راپور خپور کړ، خو د دې سازمان د مخکېنیو راپورونو خلاف چې د کوکنارو کښت، تولید او ټول نشهيي مواد به په پام کې نیول کېدل، د دې سازمان په وروستي راپور کې یوازې د کوکنارو د کښت وضعیت څېړل شوی دی. "دا راپور چې باید د کومو اصولو لهمخې چمتو شوی وای، نهدی چمتو شوی، په تېره بیا د ملګروملتونو د وروستیو درېیو کلو راپورونه خو بیخي روښانه نهدي.
په ۱۹۸۸ میلادي کال کې د ملګروملتونو د غړو هېوادونو تر منځ د تړون پر بنسټ، ملګري ملتونه مسوولیت لري چې په خپلو غړو هېوادونو کې د نشهيي بوټو د کښت، تولید، قاچاقو او استعمال څارنه وکړي او پهدې اړه راپورونه چمتو کړي. له نشهيي موادو سره د مبارزې معینیت د سروې او پالیسۍ پخوانی ريیس سید نجیبالله احمدي وايي چې، د ملګروملتونو دا راپور د نړیوالو ژمنو خلاف دی او تخنيکي نیمګړتیاوي هم لري. نوموړی وايي: "دا راپور چې باید د کومو اصولو لهمخې چمتو شوی وای، نهدی چمتو شوی، په تېره بیا د ملګروملتونو د وروستیو درېیو کلو راپورونه خو بیخي روښانه نهدي. په روان کال کې د افغانستان په ډېرو ولایتونو کې کوکنار کرل شوي او سږکال په داسې سیمو کې کرل شوي و، چې هلته موټر نهشي ورتلای. تر ۱۹۹۸ کال وروسته دا لومړی ځل دی چې راپور په څو پړاوونو کې خپرېږي، د دې راپور راتلونکی پړاو د تاریاکو د تولید په اړه دی، بل پړاو به د ښیښې او وروستی پړاو به هم د معتادینو په اړه وي، پهدې ترتیب غواړي راپور په څو پړاونو کې خپور کړي چې جالب ښکاره شي او دوی څو پروژې ولري."
|
16.11.2024 صدای آلمان هرچند هند حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است، گزارش شده که طالبان یک دیپلمات را برای سرپرستی قونسلگری افغانستان در ممبئی مقرر کرده اند. آیا با پرتنش شدن مناسبات طالبان و پاکستان، هند در تلاش نزدیکی با این گروه است؟
اخیراَ خبرگزاری باختر زیر کنترول اداره طالبان خبر داد که این رژیم اسلامگرا اکرامالدین کامل را به عنوان قونسل در شهر ممبئی هند معرفی کرده است. هرچند حکومت هندوستان تا حالا به صورت رسمی در این رابطه ابراز نظر نکرده است، آژانس خبری باختر به نقل از منابعی در وزارت خارجه طالبان گزارش داد که کامل به عنوان «سرپرست قونسلگری امارت اسلامی» مقرر شده است. باختر گفته است: «او (کامل) فعلاَ در ممبئی است، جایی که وظایف خود به عنوان دیپلمات را به پیش میبرد.» بیشتر بخوانید: آیا رویکرد هند نسبت به طالبان تغییر کرده است؟ شیرمحمد عباس استانکزی، معاون امور سیاسی وزارت خارجه طالبان نیز در پستی در شبکه ایکس از مقرری کامل در قونسلگری ممبئی خبر داده است. سفر مقام هند به کابلطالبان که در آگست ۲۰۲۱ قدرت را تصرف کردند، تا حالا از سوی هیچ کشوری به شمول هند به رسمیت شناخته نشده اند. در عین زمان، چندین کشور بدون این که اداره طالبان را به رسمیت بشناسند با آن مناسبات ایجاد کرده اند. هند نیز شامل این کشورهاست که برنامه استراتژیک برای گسترش حضور خود در افغانستان دارد. خبر تقرری دیپلمات طالبان در ممبئی چند روز بعد از آن نشر شد که یک مقام ارشد وزارت خارجه هند از افغانستان دیدار کرد. جی پی سینگ، رئیس بخش دیپلماتیک وزارت خارجه هند در امور پاکستان، ایران و افغانستان، در سفر به کابل با ملا محمد یعقوب و امیرخان متقی، سرپرستهای وزارت دفاع و خارجه طالبان، و همچنین حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان دیدار کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! سخنگوی وزارت خارجه هند گفت که این گفتگوها روی «کمکهای بشری هندوستان که به مردم افغانستان ارائه میکند» متمرکز بوده است. به گفته او، در این دیدارها در مورد راههای «استفاده جامعه تاجران افغان» از بندر چابهار ایران برای تجارت بینالمللی نیز گفتگو شده است. هند در اوایل امسال توافقی را با ایران برای توسعه و مدیریت این بندر برای یک دهه دیگر امضا کرد. تعامل بدون به رسمیت شناسیهندوستان در سالهای اخیر محتاطانه تلاش کرده است بدون به رسمیت شناسی اداره طالبان با آن تعامل کند تا از منافع خود در افغانستان محافظت نماید. هند در ماه جون سال ۲۰۲۲، یک "تیم فنی" را به برای همآهنگی در کار تسلیم دهی کمکهای بشردوستانه و بررسی چگونگی حمایت از مردم افغانستان به کابل فرستاد. از آن زمان تا کنون طالبان در تلاش استقرار نمایندی خود در دهلی نو بوده اند. بعداً در ماه جنوری امسال هند در نشستی در کابل شرکت کرد که از سوی طالبان تحت نام "ابتکار همکاری منطقهای" برگزار شده بود. نمایندگان شماری از کشورهای دیگر به شمول روسیه، چین، ایران و پاکستان نیز در این نشست حضور داشتند.
تنزیل افغانستان به "نبود یک مسئله"شانتی ماریت دیسوزا، کارشناس مسایل افغانستان به دویچهوله گفت که هند در تلاش است تا به تدریج نفوذ استراتژیک خود در کابل را احیا کند، چیزی که با تسلط طالبان بر افغانستان در آگست سال ۲۰۲۱ از دست رفته بود. دیسوزا که به عنوان رئیس موسسه مطالعات راهبری "مانترایا" در هند کار میکند، گفت: "هند ممکن است راه را برای تامین روابط تجاری خود با کشورهای آسیای میانه از طریق بندر چابهار در ایران و خاک افغانستان هموار کند و عمق استراتژیک پاکستان را که این کشور از زمان حاکمیت طالبان در افغانستان به دنبال آن بوده است، از بین ببرد". به باور این کارشناس امور افغانستان، طالبان نیز خواهان "تعمیق روابط" با هند اند.
|
16.11.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت ویلي چې د سالنګ لویه لار چې د تېرې شپې په ۸ بجو د واورې د اورښت، سختو طوفانونو او د لید ساحی محدودیت له امله د ترافیکو پر مخ تړل شوې وه، نن د جمعې په ورځ نومبر۱۵(لړم ۲۵) د سهار په ۸:۱۵ دقیقو د مسافر وړونکو وسایط لپاره له دواړو خواوو پرانيستل شوې ده. ددغه وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس د ایکس په ټولنیزه شبکه کې پرخپله پاڼه د سالنګ د لویې لارې د بیرته خلاصیدو خبر ورکړی او د موټر چلوونکو څخه یې پر دغې لارې د تیریدو پرمهال د مسافرو د خوندیتوب لپاره د احتیاطي تدابیرو د نیولو غوښتنه کړې ده. هغه ویلي : "اوس مهال د واورې اورښت بند شوي او هوا نیمه ورېځ ده. د سالنګونو د ساتنې او څارنی ریاست کارکوونکي لا هم په واورينو سیمو کې د واورې پاکولو چارې ترسره کوي. د ټولګټو وزارت له ګرانو هېوادوالو او درنو موټرچلوونکو څخه د دوی د خونديتوب لپاره غوښتنه کوي، چې د دې لویې لارې څخه د تېرېدو پر مهال پر ژمنیو وسایلو او تجهیزاتو په بشپړه توګه مجهز وي". همداشان محمد اشرف حق شناس ویلي چې موټر چلوونکي باید د بشپړ احتیاط نه کار واخلي او د سالنګونو د موظفینو لارښوونو ته دې هم پاملرنه وکړي. د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت ویاند د پنجشنبې په ورځ ویلي وو چې دا لار د واورې د اورښت او طوفان له امله د تیرې شپې د اتو بجو راهیسې د هرډول موټرو تګ راتګ پرمخ تړل شوې وه. هغه ویلي وو، چې د لارې د بندیدو وروسته د سالنګ د تونل دواړو خواو ته په لسګونو مسافر بند پاتې شوي وو، چې د سالنګونو د لویې لارې د موظفینو له خوا خوندي ځایونو ته انتقال شوي دي. هغه ویلي وو: "د سالنګونو د لویې لارې د ساتنې ریاست پرسونل چمتو دی چې د هوا په ښه کیدو، له لارې څخه واورې پاکې او لویه لار د ترافیکو پرمخ پرانیځي". د سالنګ لویه لار د افغانستان مرکز کابل د نږدې لسو شمالي او شمال ختیځو او شمال لودیځو ولایتونوسره نښلوي. دا د روان کال لومړنۍ واوره ده چې له امله یې د سالنګ لویه لار د څو ساعتونو لپاره د ترافیکو پرمخ تړل شوې وه. د طالبانو حکومت چې تیرکال یې د سالنګ د تونل په ګډون ددغې لویې لارې د بیا رغونې چارې پیل کړې وې، سږکال د دوبي د موسم په پای کې بیا ددغه دغې لارې د بیا رغونې چارې پیل کړي، چې کار پرې لا هم دوام لري. د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت تیره اونۍ پر دغې لارې باندې تلوونکو موټر چلوونکو څخه غوښتي وو، چې د سفر مهال دې نه یوازې خپل وسایط د ژمي په وسایلو سمبال کړي، بلکې مسافر دې هم پر دغې لارې د سفر پرمهال ګرمې جامې له ځانونو سره ولري.
|
16.11.2024 صدای امریکا سخنگوی وزارت خارجهٔ پاکستان روز پنجشنبه ۱۴ نومبر (۲۴ عقرب) حکومت طالبان در افغانستان را هشدار داد که تقاضای اسلامآباد مبنی بر مبارزه با گروههای تروریستی را جدی گرفته و صبر مردم پاکستان را نیازماید. ممتاز زهرا بلوچ در یک کنفرانس خبری از مقامهای طالبان در افغانستان خواست تا در برابر "گروههای تروریستی فعال در داخل مرزهای شان" گامهای محکم بردارند. او گفت: "در خصوص تهدیدات تروریستی که از سوی نهادها و افراد در افغانستان با آن همواره روبرو استیم، صبر مردم پاکستان نباید آزمایش شود." بلوچ یکبار دیگر ادعای مقامهای پاکستانی را تکرار کرد و گفت: "افغانستان نباید اجازه دهد که از خاک آن کشور برای تروریزم علیه پاکستان یا هر کشور همسایهٔ دیگر استفاده شود." حکومت طالبان در افغانستان همواره ادعای پاکستان مبنی بر فعالیت گروههای تروریستی را در این کشور رد کرده و مقامهای پاکستانی را ترغیب کرده اند که نباید بار مسوولیت ناکامیهای امنیتی خود را به دوش افغانستان بیاندازند. در تازه ترین مورد، پس از حملۀ انتحاری روز شنبه در شهر کویتۀ ایالت بلوچستان که در آن دهها نفر به شمول نیروهای امنیتی پاکستان کشته و زخمی شدند، خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، حکومت طالبان را در افغانستان متهم کرد که به گروههای "تروریستی" اجازه داده تا از خاک آن کشور علیه پاکستان استفاده کنند. اما حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان، روز دوشنبه ۱۱ نومبر (۲۱ عقرب) در یک پیام ویدیویی که از طریق تلویزیون ملی تحت کنترول این گروه نشر شد، در واکنش به اظهارات وزیر دفاع پاکستان گفت: "افغانستان دیگر تهدیدی برای هیچ کسی نیست. پاکستان نباید مشکلات خود را به دوش ما بیاندازد و باید راه حلی برای مشکلات داخلی خود جستجو کند." حکومت پاکستان حتا پیش از حاکم شدن طالبان بر افغانستان نیز ادعا میکرد که تروریستان از داخل افغانستان حملات شان را بر پاکستان طراحی و انجام میدهند، اما مقامهای جمهوریت همواره پاکستان را به آموزش، تمویل و تسلیح تروریستان به شمول گروه طالبان متهم میکردند. سخنگوی وزارت خارجهٔ پاکستان، همچنین در مورد ادعاهای مبنی بر حمایت هند از گروههای تروریستی فعال در منطقه، ابراز نگرانی شدید کرده و آن را مایهٔ بیثباتی در منطقه عنوان کرد. بلوچ با اشاره به بازداشت یک افسر قوای بحری هند که به گفتهٔ وی "در جاسوسی و فعالیتهای تروریستی در بلوچستان" دخیل بود، هند را به حمایت از گروههای تروریستی متهم کرد. براساس آمار انستیتیوت مطالعات امنیتی و جنگ پاکستان، در سه ماه -اگست، سپتمبر و اکتوبر- کم از کم ۲۲۸ حملهٔ تروریستی و رویداد امنیتی در پاکستان رخ داده است که در اثر آن صدها نفر کشته و زخمی شده اند. بیشتر این حملات در ایالتهای خیبرپشتونخوا و بلوچستان که هم مرز با افغانستان است، به وقوع پیوسته است.
|
15.11.2024 بی بی سی د بشري حقونو د څار یوې مخکښې ډلې ویلي په غزه کې د اسرائیل له خوا د فلسطینیانو جبري بېځایه کول جنګي جنایت شمېرل کېدای شي. د بشري حقونو د څار سازمان په یوه راپور کې ویلي چې دا د توکمیزې تصفیې په څېر دی. اسرائیلو پخوا دا ډول تورونه رد کړي دي. له بل لوري وروسته له هغه چې امریکا وویل، اسرائیل په غزه کې د بشري مرستو پر وړاندې خنډ نه دی رامنځته کړی او د امریکا قوانین یې نه دي نقض کړي، نو اسرائیلو ته به د امریکا د پوځي ملاتړ لړۍ روانه پاتې شي. نيويارک مېشته د بشري حقونو (هيومن رايټس واچ) څار ډله وايي، د فلسطينيانو بې ځايه کول، داسې ښکاري تلپاتې پلان شوی وي، چې د سپر سيمو او امنيتي دهلېزونو جوړولو ته لار پرانيزي او دا کار، د توکميزې پاککارۍ کچې ته رسېږي، خو د دغه راپور په اړه، د اسرائيلو د پوځ يا بهرنیو چارو وزارت له خوا لا څه نه دي ويل شوي. په راپور کې راغلي، د غزې په تړانګه کې د اسرائيل له خوا د فلسطينيانو جبري بې ځايه کول پراخ او سیستماتیک دي، د غزې ۹۹ سلنه وګړي له خپلو مېنو بې ځایه شوي چې جنګي جنایت او د بشر پر ضد جنایت ګڼل کېدای شي. په همدې وخت کې غزې تړانګې ته د بشري مرستو د رسېدو په تړاو اسرائیل ته د امریکا د ولسمشر جوبایډن له خوا ور کړل شوی ضرب الاجل پای ته رسېدلی دی. تازه امریکايي چارواکو ویلي چې اسرائیل دمګړۍ غزې تړانګې ته د بشري مرستو د رسېدو پر وړاندې خنډ نه دی او د دوی قوانین یې نه دي نقض کړي، نو انګېرنه دا ده چې اسرائیل ته به د امریکا د پوځي ملاتړ چاره روانه پاتې شي.
|
15.11.2024 بی بی سی با بازگشت ۱۴۰ هزار پناهجوی افغان از ایران در یک ماه گذشته، شمار بازگشتکنندگان از این کشور به افغانستان طی یک سال اخیر به بیشتر از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسیده است. طبق گزارش وزارت مهاجرین و بازگشتکنندگان حکومت طالبان، نزدیک به ۱۵۰ هزار مهاجر افغان در ماه گذشته به افغانستان بازگشتهاند که بخش عمدهای از آنها از ایران بازگشتهاند. عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت مهاجرین طالبان، تایید کرد که از مجموع ۱۵۰ هزار بازگشتکننده، حدود ۱۰ هزار نفر از پاکستان، ۲ هزار نفر از ترکیه و قریب به ۱۴۰ هزار نفر از ایران بازگشتهاند. براساس گزارش تلویزیون طلوعنیوز آقای حقانی گفت: «تعدادی از این افراد به طور داوطلبانه بازگشتهاند، اما بسیاری دیگر به طور اجباری اخراج شدهاند». همچنین طبق گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM)، بین ژانویه و سپتامبر ۲۰۲۴، بیش از ۱/۵ میلیون افغان، عمدتاً از طریق مرزهای اسلامقلعه و زرنج، از ایران به افغانستان بازگشتهاند.
|
15.11.2024 دآزادی رادیو په پکتیا کې په عام محضر کې د یوه کس اعدامولو، کورني او نړیوال غبرګونونه راپارولي دي. د بشري حقونو د څار سازمان وايي، په افغانستان کې د طالبانو د حکومت لهخوا د اعدام وروستی اقدام له بشري حقونو څخه د دوی د سرغړونو یوه روښانه او پراخه بېلګه ده. "دا حقیقت چې دوی خلک اعداموي نور هم د اندېښنې وړ دی
د دې سازمان د ښځو څانګې مرستیالې هیدربار پهدې اړه ازادي راډيو ته وویل، لهدې کړنو څخه د طالبانو موخه د خلکو د ډارولو له لارې پر هغوی د واک ساتل دي. نوموړې وايي: "دا حقیقت چې دوی خلک اعداموي نور هم د اندېښنې وړ دی، کله چې تاسو په پام کې ونیسئ چې دوی څنګه په لویه کچه عدلي سیسټم لهمنځه وړی کوم چې باید په جرمونو تورنو خلکو ته خوندیتوب ورکړي او دوی رسنۍ خاموشه کړي، چې باید د روڼتیا او د یوې داسې لارې په توګه شتون ولري څو نړۍ پوه شي په افغانستان کې څه روان دي." نوموړې دغه شان زیاته کړه چې دوی د خپلو غړو پرته ټول افغانانو په ځانګړې توګه ښځو او نجونو ته زیان رسوي. هممهاله په جینوا کې د ملګروملتونو دفتر د چهارشنبې په ورځ (د نومبر په ۱۳مه) په یوې اعلامیه کې د طالبانو لهخوا د دې ډول کړنو د سمدستي بندېدو په غوښتنې سره ويلي، په عام محضر کې اعدام د بشري حقونو د سرغړونو د پراخې پدیدې یوه برخه ده او په افغانستان کې د بشري حقونو خرابېدونکی وضعیت منعکسوي. په اعلامیه کې راغلي، دا پېښه پهداسې حال کې رامنځته کېږي چې په ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې د بشري حقونو د معیارونو د ساتلو لپاره د نړیوالو له غوښتنو سرهسره، دوی په عام محضر کې د اعدام، په دُرو وهل او د فزیکي مجازاتو د نور ډولونو پلي کول بیا پیل کړي دي. "تر هغه ځایه چې موږ شاهد یو طالبان جنایت ترسره کوي خو پوښل کېږي
په ورته وخت کې یوشمېر افغانان په ځانګړې توګه د ټولنیزو رسنیو کاروونکي، د طالبانو د پخوانیو چارواکو جنسي قضیو ته په اشارې سره ويلي چې، د کره شواهدو د شتون سربېره بیا هم دوی ته سزا نه ورکول کېږي. د دوی له ډلې یو حقوقپوه چې د موضوع د حساسیت له امله نهغواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي ازادي راډيو ته وویل: "تر هغه ځایه چې موږ شاهد یو طالبان جنایت ترسره کوي خو پوښل کېږي، په سوشل میډیا کې په فېسبوک، په انستاګرام او هرځای کې یې ویډيو له ثبوت سره خپریږي، خلک یې ویني خو دوی ته سزا نه ورکول کېږي." دا غبرګونونه او نیوکې داسې مهال دي چې طالبانو د چهارشنبې په ورځ (د نومبر ۱۳مه) د پکتیا ولایت په ګردیز ورزشي لوبغالي کې د محمد ایاس اسد په نوم یو کس په عام محضر کې اعدام کړ. د طالبانو سترې محکمې په یوه خبرپاڼه کې ویلي، پر نوموړي د قتل په جرم د دوی په خبره د "قصاص" حکم عملي شوی. دا پهداسې حال کې دی چې د طالبانو حکومت د ځواکونو لهخوا د وژل شویو کسانو کورنۍ هم له طالبانو څخه غواړي چې د دوی په قضیو کې دې دوه ګونی چلند نهکوي او عدالت دې تطبیق کړي. یو له دوی څخه سیدجلال، د حمیدجلال پلار دی.
|
15.11.2024 صدای آلمان مارکو روبیو که از سوی ترامپ برای وزارت خارجه حکومت آینده ایالات متحده امریکا نامزد شده، از منتقدین سرسخت طالبان است و در گذشته حتی تعلیق کمکهای بشردوستانه به افغانستان زیر کنترول را مطرح کرده است.
هرچند بیش از دو ماه به مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده امریکا مانده است، اما او سلسله گزینش اعضای کابینهاش را آغاز کرده است. او تا حالا شماری از افراد تندرو و وفادار به خود را برای کرسیهای ارشد کابینهاش معرفی کرده است. ترامپ از جمله سناتور مارکو روبیو را به عنوان نامزد وزارت خارجه ایالات متحده امریکا معرفی کرده است. روبیو افزون بر موضعگیریهای سخت در قبال ایران، چین، و تاکید به حفظ اقتدار جهانی امریکا، در قبال طالبان حاکم بر افغانستان نیز موضع تندی داشته است. مرتبط: رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار تعامل بیشتر ایران برای جلوگیری از «جنگ» شد روبیو در ماه مارچ امسال لایحهای را به سنای امریکا معرفی کرد که در آن آمده بود کمکهای امریکا به افغانستان تا زمانی که اطمینان حاصل شود به دست طالبان نمیرسد، تعلیق شود. او در این لایحه تحت عنوان "پایانی برای کمک امریکا به افغانستان تحت کنترول طالبان" استدلال کرده بود که ممکن در نهایت بخشی از این پول به "گروههای تروریستی" برسد. او در آن زمان به شبکه «فاکسنیوز» گفته بود: «از دالرهای مالیهدهندگان امریکایی نباید سازمانهای تروریستی، مانند طالبان، نفع ببرند... تا زمانی که این اطمینان حاصل شود، ما باید کمک به ملل متحد [برای افغانستان] را تعلیق کنیم.» مرتبط: کابینه آینده ترامپ؛ ایلان ماسک و کهنهسربازان جنگ افغانستان اگر روبیو به عنوان وزیر خارجه ایالات متحده امریکا تائید شود، کمکهای امریکا به افغانستان با چه سرنوشتی روبرو خواهد شد؟ ایالات متحده امریکا بزرگترین تمویلکننده اقدامات بشردوستانه به افغانستان است که عمدتاَ توسط ادارات ملل متحد اجرا میشود. داکتر سردار محمد رحیمی، استاد دانشگاه و پژوهشگر در دانشگاه "اینالکوی" پاریس، به این باور است که زمان کمکهای بیقید و شرط امریکا به افغانستان پایان خواهد یافت. او میافزاید که ادامه این کمکها بر یک سلسله مطالبات از طالبان و اقدامات این گروه مشروط خواهد شد. او گفت: "تداوم کمکهای امریکا میتواند به برخی از مطالبات که آقای ترامپ از افغانستان دارد، مشروط شود. موضوع پایگاه بگرام و برگشتاندن تسلیحات برجا مانده امریکایی در افغانستان میتوانند به حیث این مطالبات عنوان شوند". روبیو آن زمان در مجلس سنای امریکا گفته بود که "افغانستان تحت کنترول طالبان، تهدید مستقیمی متوجه منافع امنیت ملی امریکا، و متحدان امریکا در خاورمیانه و آسیای مرکزی میسازد". مرتبط: ترامپ اولین گزینههای سیاسی اداره جدید خود را معرفی کرد کارشناسان در عین زمان تردید دارند که قطع کمکهای بشردوستانه بتواند طالبان را به تغییر سیاست شان وادار سازد، بلکه بیشتر به مردم عادی آسیب خواهد زد. داکتر رحیمی میگوید که قطع کمکها افزون افزایش آسیبپذیری مردم فقیر، ممکن است طالبان را به طرف کشورهای دیگر بکشاند. او به دویچه وله گفت: "قطع کمکها از جانبی میتواند طالبان را به سوی کشورها و منابع دیگر سوق دهد. به خاطر همین موضوع است که من فکر میکنم امریکا ضمن پیشبرد برخی از آن منافع سیاسی که در پشت کمکهای بشری در افغانستان وجود دارد، تلاش خواهد کرد تا فشارها را منوط به اجراآتی از سوی طالبان کند". صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! هرچند رویکرد حکومت آینده دونالد ترامپ در قبال افغانستان نامشخص است، اداره طالبان با اشاره به این که توافقنامه دوحه در حکومت اول ترامپ امضا شده بود، ابراز امیدواری کرده که حکومت آینده ترامپ «گامهای واقعبینانه» در راستای گشودن «فصل جدیدی» در مناسبات بردارد. اما تنها روبیو نیست که در اداره آینده ترامپ دیدگاه متفاوتی نسبت به اداره طالبان خواهد داشت. ترامپ همچنین مایک والتز را به عنوان مشاور امنیت ملی و پیت هیگست را به حیث وزیر دفاع در نظر دارد که هر دو سابقه خدمت خدمت در ماموریت نظامی امریکا در افغانستان را دارند. بیشتر بخوانید: پیروزی ترامپ؛ حکومت آینده امریکا چه سیاستی در قبال افغانستان خواهد داشت؟ مایکل والتز افزون بر انتقاد تند از عملکرد زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان که توافقنامه دوحه با طالبان را امضا کرده بود، همواره طالبان را یک گروه «تروریستی» عنوان کرده است. او حتی چند روز پیش از سقوط کابل به دست طالبان، خواهان فشار نظامی بر این گروه شده بود و باور داشت که طالبان را جز فشار نظامی، چیزی دیگر حاضر به کنار آمدن نخواهد ساخت. والتز در سال ۲۰۲۲ در مصاحبهای با شبکه فاکسنیوز آنچه را که سکوت اداره بایدن به بدرفتاریهای طالبان با زنان عنوان میکرد، «شرمآور» خوانده بود.
|
15.11.2024 دامریکا غږ سپینې ماڼۍ د چهارشنبې په ورځ نومبر ۱۳ (لړم۲۳) وویل چې د متحدو ایالتونو ولسمشر جوبایډن به د چین له ولسمشر شي جینپینګ سره ملاقات وکړي. د دوی ترمنځ غونډه د را روانې شنبې په ورځ د پیرو د لیما په ښار کې د اسیا پاسیفک اقتصادي همکاریو (اپیک) د سرمشریزې په مهال تنظم شوې ده.
دواړو مشرانو په ۲۰۲۲ کال کې په کالیفورنیا کې د اپیک په غونډې کې او په بالي کې د جي-۲۰ په سرمشریزې کې هم ملاقاتونه کړي وو. یو امریکایي چارواکي خبریالانو ته ویلي چې دواړه مشران به د پوځ له پوځ سره د تماسونو، د نړیوالو کړکیچونو سره د مبارزې او د مصنوعي ځېرکتیا د خطرونو سره د مبارزې ترڅنګ د ګډو همکاریو په مسائیلو بیا خبرې وکړې. دغه امریکايي مقام، چې د موضوع د حساسیت له کبله نه غواړي نوم یې خپور شي، وویل چې ولسمشر بایډن به په دغه ملاقات کې شي جینپینګ ته د اوکراین په جکړې کې د بیجنګ له لوري د مسکو د ملاتړ او روسیې ته د شمالي کوریا د ځواکونو د استولو په اړه هم «ژوره اندېښنه» په ډاګه کړي. د دغه چارواکي په وینا، بایډن به همدغه راز د «تجارت د ناعادلانه تګلارې او د غیر بازاري اقتصادي چال چلند په اړه هم خپله پخوانۍ اندېښنه» څرګنده کړي، چې امریکایي کارګر زیانمنوي. د امریکا ولسمشر به په دغې غونډې کې په امریکايي ولسي تاسیساتو باندې د چینایانو د سایبري (انټرنټي) بریدونو د هڅو، د تایوان په شاوخوا او د چین په جنوبي سمندر کې د بیجینګ د پوځي خوځښتونو مسئله هم راپورته کوي او بشري حقونو ته د درناوي ارزښت به هم په ډاګه کوي. دا به د امریکا د ولسمشر په توګه له جینپینګ سره د جوبایډن وروستی ملاقات وي. ټاکل شوې چې د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ په شلمه نېټه به نوی منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ لوړه کوي. ډونالډ ټرمپ وار دمخه د خپلې کابینې د بهرنۍ تګلارې په کلیدي موقفونو کې د چین سرسخت منتقدین انتخاب کړي چې د بیجینګ په اړه به لا د واشنګټن د سخت او جنجالي دریځ لامل شي. ټرمپ د جمهوریت غوښتونکو د کانګرس غړی مایکل والتز د ملي امنیت د مشاوریت او سناتور مارکو روبیو د بهرنیو چارو وزارت څوکیو ته غوره کړي دي. دغه امریکايي مقام د امریکا غږ د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل چې نوی حکومت هره پرېکړه چې کوي، باید د متحدو ایالتونو او چین ترمنځ د «سختې» او پیچلې اړیکې اداره کولو ته لارې پیدا کړي. هغه وویل: «روسیه، د تګ راتګ تنګي (سمندرې لارې) د چین جنوبي سمندر او سایبر په مسائیلو کې له چین سره د بهرنۍ تګلارې ژور اختلافات لري او زه فکر نه کوم چې ختم به شي.» د چین ولسمشر شي جینپینګ به دا وړاندوینه کوي چې د ټرمپ حکومت د نړیوال تجارت په اړه به څه پلان ولري او په خاص ډول ایا هغه به د چین په ټولو توکو باندې د درنې مالیې د لګولو ژمنې عملي کوي که نه.
|
15.11.2024 صدای امریکا در حالیکه روز پنجشنبه ۱۴ نومبر (۲۴ عقرب)، درگیری ها در غزه و لبنان همچنان ادامه داشت، سازمان دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی، اسراییل را متهم به ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت نمود. در این گزارش آمده است که مقامات اسراییلی که مکررا غیرنظامیان را آواره و بیجا کرده اند، مرتکب جنایت جنگی انتقال اجباری شده اند و به نظر میرسد که این اقدامات در مناطقی که فلسطینی ها قادر به بازگشت به آن نیستند " با تعریف پاکسازی قومی نیز مطابقت دارد". در این گزارش آمده است که "دیدبان حقوق بشر یافته است که آوارگی اجباری گسترده بوده و شواهد نشان میدهد که این آوارگی سیستماتیک و بخشی از یک سیاست حکومت بوده است. چنین اعمالی همچنان جنایت علیه بشریت محسوب میشود." هیچ ابراز نظر سریع از سوی اردوی اسراییل و یا وزارت خارجه اسراییل به این گزارش ارایه نشده است ولی مقامات اسراییلی قبلا گفته بودند که اقدامات نظامی آنها مطابق با قوانین بین المللی است. قانون درگیری مسلحانه، بیجاسازی اجباری غیرنظامیان از سرزمین های اشغالی را ممنوع ساخته است، مگر اینکه برای تامین امنیت غیرنظامیان یا دلایل لازمی نظامی ضروری باشد. اسراییل گفته است که این بیجا سازی برای مصون نگه داشتن غیرنظامیان از جنگ یا دستیابی به اهداف نظامی ضروری است. نادیا هاردمن، پژوهشگر در دیدبان حقوق بشر، در اعلامیه یی همراه با این گزارش، گفته است که "حکومت اسراییل نمیتواند ادعا کند که فلسطینی ها را امن نگه میدارد در حالیکه انها را در مسیر های فرار میکشد، مناطق به اصطلاح امن را بمباران میکند، و غذا، آب و خدمات بهداشتی را قطع میکند، اسراییل به شکل آشکار، تعهد خود برای اطمینان از بازگشت فلسطینیان به خانه هایشان را نقض کرده است و تقریبا همه چیز را در مناطق وسیع با خاک یکسان کرده است". هاردمن خاطر نشان ساخت که یافته های این گزارش بر اساس مصاحبه با ساکنان بیجا شده در غزه، تصاویر ماهواره یی و گزارش های عمومی تا ماه آگست سال ۲۰۲۴ میباشد. حملات هوایی در غزه و لبنان به گفته داکتران فلسطینی، در حمله اسراییل بر یک خانه در شمال غزه، حداقل شش تن به شمول سه کودک کشته شدند. خبرگزاری فرانس پرس گزارش داد که یک حمله هوایی به روز پنجشنبه در جنوب بیروت در حالی بوقوع پیوست که اسراییل هشدار تخلیه بخشی های از این منطقه را که سنگر حزب الله تلقی میشود، صادر کرده بود. اسراییل اندکی قبل از این حمله به باشنده گان محل هشدار داد تا خانه هایشان را تخلیه کنند. اویچای ادرایی، سخنگوی اردوی اسراییل در شبکه ایکس، یک نقشه را که در آن عمارت ها در آن منطقه شناسایی شده بود پست کرد و نوشت که "شما در نزدیک تاسیسات و علایق حزب الله قرار دارید که اردوی اسراییل در آینده نزدیک علیه آن عملیاتی را انجام خواهد داد". نیروهای دفاعی اسراییل به روز پنجشنبه در پستی در اپلیکیشن پیام رسان تلگرام اعلام کردند که نیرو های هوایی بیش از ۱۴۰ پرتاب کننده حزب الله را در جنوب لبنان هدف قرار داده و منهدم کردند و دو قوماندان قطعات و یک قوماندان گروهی حزب الله را کشته اند. در این پست آمده است که در طول هفته گذشته، حداقل دو صد ترورست حزب الله را در جنوب لبنان از طریق هوا و زمین نابود کرده است. از سوی دیگر به روز چهارشنبه، شش سرباز اسراییلی در جنگ در نزدیک سرحد لبنان کشته شدند. اردوی اسراییل ابراز داشت که این سربازان "حین جنگ در جنوب لبنان کشته شدند". تاکنون ۴۷ سرباز اسراییلی در جنگ با حزب الله از ماه سپتمبر و از زمانیکه اسراییل تهاجم زمینی را بر لبنان آغاز کرد، کشته شده اند. جنگ در غزه با تهاجم جنگجویان حماس به تاریخ هفتم ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ بر جنوب اسراییل آغاز شد که در این حملات حدود ۱۲۰۰ نفر که اکثر آنان غیر نظامی بودند، کشته شدند و حماس ۲۵۰ نفر دیگر را گروگان گرفت که هنوز حدود ۱۰۰ نفر از این گروگانها در غزه در گرو حماس هستند گرچه گمان میرود که یک سوم این گروگانها شاید جان باخته باشند. طبق معلومات مقامات صحی در غزه، حملات اسراییل تاکنون باعث کشته شدن بیش از ۴۳۶۰۰ فلسطینی شده است که بیش از نیمی از این تعداد را زنان و کودکان تشکیل میدهد. اردوی اسراییل میگوید که هزاران جنگجوی حماس را در غزه از پا در آورده است. این جنگ در اواسط ماه سپتمبر، بعد از ماه ها شلیک راکت از سوی حزبالله بر اسراییل و حملات هوایی و طیاره های بی سرنشین اردوی اسراییل به جنوب لبنان، به لبنان گسترش یافت. در این جنگ تاکنون بیش از ۳۲۰۰ لبنانی کشته شده است که اکثر آنها در شش هفته گذشته کشته شدند. هر دو، گروه حزب الله و حماس از سوی ایالات متحده منحیث سازمان های ترورستی شناخته شده اند. در تهیه این گزارش از گزارش های آسوشیتد پرس، رویترز و خبرگزاری فرنس پرس استفاده شده است.
|
14.11.2024 بی بی سی د امریکا نوي ټاکل شوي ولسمشر ډونلډ ټرمپ له اوسني ولسمشر جو بایډن سره د امریکا ولسمشرۍ ماڼۍ په اوول افس کې لیدلي دي. له دې سره په امریکا متحدو ایالتونو کې د واک لېږد بهیر پیل شو. په دې لیدنه کې ټرمپ، بایډن ته ویلي، چې ''سیاست یوه سخته چاره ده'' او په سوله ییز ډول یې د واک لېږد ژمنې لپاره د ولسمشر بایډن مننه کړې. ښاغلي ټرمپ په دې لیدنه کې ویلي، ''زه په ممکنه ارامتیا سره د واک لېږد ډېر ستایم. دا به همدومره په ارامتیا سره وشي، چې امکان یې وي.'' ټرمپ زیاته کړه، ''د سیاست نړۍ تل ډېره ښه نه وي، خو نن وضعیت بدل دی.'' د یادونې ده، چې د ولسمشر بایډن په بلنه سپینې ماڼۍ ته د نوي ټاکل شوي ولسمشر ټرمپ ورتګ د هغه دود بیا راژوندي کول دي، چې په ۲۰۲۰ کال کې هغه مهال پرېښوول شو، چې ټرمپ له ولسمشرۍ ګوښه کېدونکی و او بایډن نوی ټاکل شوی ولسمشر و. ټرمپ هغه مهال په ټاکنو کې ماتې نه منله او د ټاکنیزو درغلیو ادعا یې کوله. ټرمپ هغه مهال دا دود پرېښود، جو بایډن ته یې په سپینه ماڼۍ کې د لیدنې بلنه ور نه کړه. ډونلډ ټرمپ دغه راز د ۲۰۲۱ کال په جنورۍ کې د بایډن لوړې په مراسمو کې هم له ګډون کولو ډډه کړې وه.
|
14.11.2024 بی بی سی مقامات حکومت طالبان در شرق افغانستان روز چهارشنبه یک فرد محکوم به قتل را با شلیک گلوله در یک استادیوم ورزشی در مقابل هزاران نفر اعدام کردند. این ششمین اعدام مقابل انظارعمومی در افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت است.
بر اساس گزارش خبرنگار خبرگزاری فرانسه در محل، میگوید که این فرد محکوم به سه گلوله از ناحیه سینه توسط خانواده متوفی مورد اصابت گلوله قرار گرفته و کشته شده است. شب قبل از اجرای این حکم، دفتر والی با انتشار پیامی در شبکههای اجتماعی از مقامات و ساکنان خواست تا در این «رویداد» شرکت کنند. دادگاه عالی حکومت طالبان نام فرد محکوم را «محمد ایاز اس» اعلام کرده و در بیانیهای عنوان کرده است که او به جرم تیراندازی و قتل یک مرد دیگر به نام «حبیبالله سیفالقتل» به مجازات قصاص محکوم شده بود و پرونده وی «در سه مرحله از محاکم نظامی به دقت و بارها» بررسی شده بود.
|
14.11.2024 دآزادی رادیو د کندهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې مسوولین وایي، سږ کال د تېرو کلونو په پرتله له دغه ولایت څخه د پیازو په صادراتو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی. "سږکال پیاز ښه بیه لري، تېر کال ارزان وو، سږکال یوه جالۍ په شپېته یا اویا افغانۍ خرڅېږي.
انجینر عبدالباقي بینا د کندهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې مرستیال وايي، سږکال د میزان میاشتې تر وروستيو شاوخوا ۳۳،۶۰۰ ټنه پیاز د څه کم اووه میلیونه ډالرو په ارزښت پاکستان او یو څه هند ته صادر شوي دي. هغه وايي: "موږ تر میزان میاشتې پورې ۳۳،۵۹۹ ټنه پیاز صادر کړي، چې مجموعي ارزښت یې ۶.۸ میلیونه امریکایي ډالره دی." په کندهار کې د پیازو کروندګر د حاصلاتو په لوړو بیو خوښ دي او وایي، د پیازو د بیو له زیاتوالي سره د دوی اقتصادي وضعیت هم ښه شوی دی. د سید احمد او محراب شاه په نومونو دوه کروندګر باور لري، که په کندهار کې د سړو خونو تاسیساتو ته پام وشي، نو د دوی محصولات به هر کال په ښه قېمت وپلورل شي. سید احمد وايي: "سږکال پیاز ښه بیه لري، تېر کال ارزان وو، سږکال یوه جالۍ په شپېته یا اویا افغانۍ خرڅېږي. پیاز پاکستان او هند ته صادرېږي او د دې صادراتو په نتیجه کې بیې ښه شوي." کروندګر وايي، که سړې خونې ورته جوړې شي، په هر موسم کې به د پيازو د کمښت ستونزه حل شي. دغهراز محراب شاه وويل: "سږ کال پیاز خوندور دي، خو که موږ ته سړې خونې جوړې شي، نو پیاز به نور هم وخت پیدا کړي او په ژمي کې به هم په ښه بیه خرڅ شي." په عین وخت کې د طالبانو د حکومت د کندهار د کرنې او مالدارۍ ریاست وايي، سږکال پهدغه ولایت کې پر شاوخوا ۱۹۰۰ هکټاره ځمکه د پیازو کښتونه شوي، چې د حاصلاتو اندازه یې له ۶۸ زره ټنو هم زیاته ده. د کرنې ریاست مسوولین زیاتوي، د ورښتونو له امله سږکال د پیازو حاصل زیات شوی دی
عام باور دا دی چې پاکستان هر کال له افغانستان څخه زرګونه ټنه پیاز واردوي او بیا یې په خپلو سړو خونو کې ساتي، چې وروسته بیا په ګرانه بیه دغه پیاز د موسم له بدلون سره بېرته پر افغانانو پلوري. د سړو خونو د نشتوالي له امله د کندهار کروندګر تل دا ستونزه لري چې، محصولات یې په ډېر ټیټ قېمت خرڅېږي، ځکه نهشي کولی خپل حاصلات تر اوږدې مودې وساتي.
|
14.11.2024 صدای آلمان یک محکمه فدرال در ایالات متحده امریکا روز سه شنبه یک شرکت امنیتی امریکایی را به پرداخت ۴۲ میلیون دالر جبران خسارت به سه عراقی محکوم کرد. این سه عراقی در زندان ابوغریب در بغداد شکنجه شده بودند.
به گفته سازمان غیردولتی "مرکز حقوق قانون اساسی" (CCR)، شرکت امنیتی "CACI Premier Technology" مستقر در ایالت ویرجینیا به خاطر نقشاش در شکنجه این مردان در زندان در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ مسئول شناخته شده است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این شرکت در آن زمان از سوی اردوی ایالات متحده برای بازجویی از بازداشتیها مأمور شده بود. محکمه فدرال اکنون حکم داده است که به هر یک از این سه نفر مبلغ ۱۴ میلیون دالر جبران خسارت داده شود. این سه شهروند عراق که مدیر مکتب، فروشنده میوه و یک خبرنگار هستند، پس از حمله ایالات متحده امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ دستگیر شده بودند. مرکز غیردولتی "سیسیآر" به نقل از صلاح العجیلی، خبرنگار عراقی که اکنون در سویدن زندگی میکند، گفته است: «امروز روز بزرگی برای من و برای عدالت است.» باهر عظیمی، رئیس این مرکز، توضیح داد که این سه نفر ۱۶ سال شجاعانه برای دریافت جبران خسارت به دلیل «وحشتی که در ابو غریب تجربه کرده بودند»، مبارزه کردهاند. او افزود که با وجود موانعی که شرکت امنیتی نامبرده در این مسیر ایجاد کرده بود، آنها در نهایت موفق شدند. در سال ۲۰۱۴ دستگاه قضایی ایالات متحده امریکا اجازه داد که این شرکت امنیتی به محکمه کشانده شود.
زندان ابو غریب در نزدیکی بغداد در بهار سال ۲۰۰۴ پس از آن در مرکز یک رسوایی قرار گرفت که عکسهایی از بدرفتاری و شکنجه زندانیان نشر شد. شکنجه بازداشتیها توسط سربازان و کارکنان امنیتی ایالات متحده انزجارها را در سطح جهان برانگیخت. بین سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ یازده سرباز امریکایی به اتهام شکنجه بازداشتیها به حبسهای طولانیمدت محکوم شدند. جورج بوش، رئیس جمهور آن زمان ایالات متحده امریکا و دونالد رامسفلد وزیر دفاع اسبق به دلیل این وقایع عذرخواهی کردند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! پس از حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده که نزدیک به ۳۰۰۰ کشته به جا گذاشت، ایالات متحده جنگ علیه ترور را آغاز کرد که در پی آن به افغانستان و عراق حمله کرد. سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده امریکا "سیا" متهم شده که در بازجویی مظنونین در بازداشتگاههای مخفی از شکنجه استفاده کرده است.
|
14.11.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو په ټاکنو کې د ولسشمر په توګه له انتخابېدو وروسته ډونالډ ټرمپ چهارشنبې نومبر ۱۳ (لړم ۲۳) په تیرو څلورو کلونو کې د لومړي ځل لپاره سپینې ماڼۍ ته ولاړ ترڅو له تلونکي ولسمشر جو بایډن سره وګوري. بایډن ټرمپ ته ددغه عنعنوي لیدنې کتنې بلنه ورکړې وه څو وښيي چې د جنوري په ۲۰مه، د امریکا د ډیموکراسۍ له مخې، واک له تلونکي ولسمشر څخه نوي منتخب ولسمشر ته لیږدول کیږي. دواړو مشرانو په کتنه کې یو بل ته د نیکو هیلو لرلو یادونه وکړه. بایډن وویل: "زه په هواره د واک لیږد ته سترګې په لار یم چې په همدې ارتباط موږ نن ورځ د ځینو مسایلو په اړه خبرې کوو." ټرمپ ځواب ورکړ: "ډیره مننه." "سیاست سخت دی او په ډیرو مواردو کې دا نړۍ ښه ځای ندی. دا نن ورځ یوه ښه نړۍ ده او زه د واک د خورا اسانه لیږد ستاینه کوم. دا به هغومره اسانه او هوار وي چې امکان ولري او زه د دې ډیره ستاینه کوم ، جو. له تاسو مننه." بایډن ځواب ورکړ: "تاسو ښه راغلاست." لومړۍ میرمن جیل بایډن له خپل مېړه سره یو ځای سپینې ماڼۍ ته د منتخب ولسمشر هرکلی وکړ. سپینې ماڼۍ وویل چې هغې ټرمپ ته هغه لیک ورکړ چې د هغه مېرمنې میلانیا ټرمپ ته یې په لاس لیکلی او دا ژمنه یې پکې کړې چې د واک په لیږد کې به همکاري ورسره کوي. خو پخوانۍ لومړۍ میرمن له ټرمپ سره د واشنګټن په سفر کې ملتیا نه کوي او دا یې هم نه ده څرګنده کړې چې د ولسمشر په توګه د ټرمپ له لوړې وروسته به سپینې ماڼۍ ته کډه وکړي. بایډن چې ټرمپ ته په دوهم ځل د ماتې ورکولو لپاره ټاکنو ته ولاړ و، د هغه په وړاندې په یوه مناظره کې د کمزورې کارکردګۍ له کبله له خپلې نوماندۍ تیر شوه او د خپلې مرستیالې کاملا هریس ملاتړ یې اعلان کړ چې د ډیموکرات ګوند د کاندیدې په توګه د ټرمپ په خلاف په ټاکنو کې برخه واخلي. ټرمپ په ۲۰۲۰ کې خپلې ماتې وروسته بایډن سپینې ماڼۍ ته دعوت نکړ او د هغه کال د جنوري په ۲۰مه د لوړې له مراسمو دوه ساعته وړاندې یې واشنګټن پرېښود.
|
14.11.2024 صدای امریکا وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان حکومت طالبان میگوید که روند بازگرداندن دهها هزار نفر از بیجاشدگان داخلی به مناطق اصلی شان آغاز شده است. سردار شیرزاد، رییس رسیدگی به به وضعیت بیجاشدگان داخلی این وزارت، ناوقت روز سهشنبه ۱۲ نومبر (۲۲ عقرب) در اعلامیهای گفت: "آرزو داریم...وزارت امور مهاجرین بتواند تمام بیجاشدگان را که حدود ۲.۵ میلیون نفر میباشد به محلات اصلی شان انتقال دهد و این کار در اولویت کاری این اداره قرار دارد." بر بنیاد معلومات مقامهای طالبان، قرار است نهادهای بینالمللی آنان را در بازگرداندن این بیجاشدگان داخلی در سراسر افغانستان همکاری کنند. این مقام طالبان ابراز امیدواری کرده است که نهادهای بینالمللی آنان را در بخشهای ساخت سرپناه، کمکهای مواد خوراکی و دیگر لوازم ضروری همکاری کنند. خلیل الرحمان حقانی، سرپرست این وزارت گفته است: "در قدم نخست، ۵۰۰۰ خانواده بیجاشده از شهر کابل به ولایات مختلف به محلات اصلی شان انتقال خواهند یافت که اکثریت اینها از ولایت کندز میباشند." بر اساس گزارشها، خشکسالی، رویدادهای طبیعی، فقر و گرسنگی، بیکاری، محدودیتها بر زنان و نا امنی، سبب شده تا هزاران خانواده مناطق اصلی خود را ترک کرده و به محلات دیگر آواره شوند. پیش از این، سازمان بین المللی مهاجرت گفته بود که بیش از شش میلیون آوارهٔ داخلی در این کشور با مشکلات شدید روبرو استند. به گفتۀ این سازمان، افغانستان به دلیل داشتن آمار بلند بیجاشدگان داخلی، از این رهگذر سومین کشور در جهان است. همچنان پیش از این، ادارۀ حفاظت از کودکان با نشر گزارشی گفته بود که آمار آوارگان ناشی از رویدادهای شدید اقلیمی در شش ماه نخست ۲۰۲۴ بیشتر از آمار ۱۲ ماه سال گذشته میلادی است. بر اساس این گزارش که به تاریخ ششم اگست (۱۶ اسد) نشر شد، حوادث شدید اقلیمی کم از کم، ۳۸هزار نفر را در شش ماه اول سال جاری میلادی در افغانستان مجبور به ترک منازل شان کرده است. آمار این اداره نشان میدهد که در ۱۲ ماه سال گذشته بیش از ۳۷هزار نفر در افغانستان به دلیل حوادث ناشی از تغییرات اقلیم آواره شده بودند. به گفتۀ اداره حفاظت از کودکان، حدود ۵۰ درصد از آوارگان امسال را کودکان تشکیل میدهند و افغانستان در پایان سال ۲۰۲۳ میلادی با داشتن بیش از ۷۴۷هزار کودک آواره، دارای بیشترین تعداد کودکان بیخانمان در اثر حوادث اقلیمی در میان کشورهای جهان بود.
|
13.11.2024 بی بی سی د سعودي عرب وليعهد شهزاده محمد بن سلمان په غزه کې د اسرائيلو کړنې وغندلې او "نسل وژنه" يې وبلله. دا لومړی ځل دی چې د سعودي لوړ پوړی چارواکی په غزه کې د جګړې له پيل راهيسې پر اسرائيلو کلکې نيوکې کوي او جدي غبرګون ښيي. محمد بن سلمان د عربو او اسلامي هېوادونو بېړنۍ ناستې ته د وينا پر مهال پر لبنان او ايران هم د اسرائيلو د بريدونو له کبله نيوکې وکړې او د اسرائيلو د پوځي عملياتو د سملاسي پای ته رسولو غوښتنه يې وکړه. دا ناسته د دوشنبې په ورځ (۱۱ نومبر) د سعودي عرب په کوربتوب او د عربي او اسلامي هېوادونو د مشرانو په حضور ترسره شوه. محمد بن سلمان وويل، "موږ پر نړیوالې ټولنې غږ کوو چې په فلسطین او لبنان دواړو کې زموږ پر وروڼو د اسرائیلو بریدونه په سملاسي توګه بند کړي، د نړیوالې سولې او امنیت په ساتلو کې خپل مسوولیتونه ادا کړي، اسرائیل مکلف دي چې د ایران د اسلامي جمهوریت د حاکمیت درناوی وکړي او د هغه هېواد په ملي حاکمیت له بریدونو ډډه وکړي." په همدې مهال د سعودي عرب د بهرنيو چارو وزير ويلي چې دا د نړيوالې ټولنې ناکامي ده چې په غزه کې جګړه نه ده درېدلې او اسرائيل يې په غزه کې د "قحطۍ او لوږې" په رامنځته کولو تورن کړل. منځني ختيځ کې د روانې جګړې د ژر پايته رسولو غوښتنه د عکس سرچینه،Getty Images په ناسته کې د عرب لیګ یا عربي هېوادونو د ټولنې مشر احمد ابو الغيط، وویل داسې کلیمې نشته چې د فلسطین د خلکو درد په بشپړه توګه پکې بیان شي. نوموړي وویل چې جګړه به تر هغې پای ته ونه رسېږي چې نړیواله ټولنه پر اسرائیلو فشار را نه وړي. ښاغلي ابو الغيط زياته کړه، "له بې انصافۍ، وژنو او شکنجې سره سوله نه راځي. د نن ورځې سرمشریزه نړۍ ته یو روښانه پیغام لېږي چې نړۍ نوره نشي کولی دې دوامداره وژنو ته شا کړي. د نړیوالې ټولنې کمزوري د دې لامل شوه چې د اور لمبې له غزې تر لبنانه پورې ورسېږي، د دې وضعیت دوام د ټولې سیمې راتلونکې له لوی ګواښ سره مخ کړې ده. نړیوالو قوانینو ته بې احترامي او د ځواب نه ویلو له امله د اسرائیلو مشران نور هم هڅول شوي چې خپل لیونتوب ته دوام ورکړي." په دې بېړنۍ غونډه کې د فلسطین ولسمشر محمود عباس، د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان، د پاکستان لومړی وزیر شهباز شریف، د لبنان ولسمشر نجيب ميقاتي او د نایجیریا ولسمشر تر څنګ د يو شمېر نورو عرب او مسلمان هېوادونو مشرانو ګډون کړی و. دې ناستې ته د سوريې ولسمشر بشار الاسد او د ایران د ولسمشر لومړی مرستیال محمد رضا عارف هم ورغلي وو. د ایران بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقایی په تهران کې د خبرو پر مهال ویلي د امریکا نوی ټاکل شوی ولسمشر ډونلډ ترمپ باید د جګړې درولو لپاره جدي کار وکړي. نوموړي ويلي، "د نړیوالې ټولنې تمه له ښاغلي ټرمپ دا ده چې په غزه او لبنان دواړو کې د نسل وژنې او سیمه کې د ناامنۍ د زیاتوالي مخه ونیسي."د عکس سرچینه،Getty Images د غونډې ګډونوالو په غزه کې د ملګرو ملتونو پر کارکوونکو او تاسيساتو د دوی پر وينا د اسرائيلو "پر لپسې بریدونه" هم وغندل. تېره مياشت اسرائيلو په په دې هېواد او اشغال شوي ختيځ بيت المقدس کې د فلسطيني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو پر ادراې (انروا) بنديز ولګاوه او دا اداره يې د حماس په همکاري تورنه کړه. د امریکا او بريتانيا په ګډون يو شمېر هېوادونو د اسرائيلو د دې ګام په اړه اندېښنه څرګنده کړې چې په وینا يې دا غزې ته د مرستې لېږدولو وړتياوې محدودوي. د ریاض د ناستې په وروستي ګډ بیان کې راغلي چې د مخکنیې غونډې په دوام یو ځل بیا غوښتنه کېږي چې روانه جګړه باید ژر تر ژره پایته ورسېږي. په دغه بیان کې همدارنګه د اسرائیلو له خوا په ملکي خلکو د بریدونو بدو پایلو ته هم اشاره شوې او له نړیوالې ټولنې غوښتنه شوې چې اسرائیل د عدالت محکمې ته راکش کړي او همدا ډول خلکو ته د بېړنیو بشري مرستو رسولو لپاره لاره پرانیزي. د بیان په بله برخه کې راغلي چې په سیمه کې د تاوتریخوالي زیاتوالی د ټولې نړۍ لپاره بدې پایلې لري او اسرائیل باید د ټولو هېوادونو ملي حاکمیت ته درناوی وکړي. دا د عربي او اسلامي هېوادونو دويمه بېړنۍ غونډه ده چې ترسره کېږي. په رياض کې د لومړنۍ غونډې يو کال پوره کېږي خو له هغه راهيسې په سیمه کې تاوتریخوالی لا پراخ شوی او نورو هېوادونو ته هم غځېدلی دی. اسرائيل اوس نه يوازې غزه کې له حماس سره په جګړه بوخت دي، بلکې لبنان کې د حزب الله سره په يمن کې يې پر حوثيانو ګوزارونه کړي او د دې ټولو په منځ کې يې له ايران سره هم نښتې درلودې. د اسرائيلو غبرګوند غونډي په ګډ بيان کې د اسرائیلو تر څنګ د خپلواک فلسطین دولت جوړښت د ستونزو اصلي حل بلل شوی. خو د اسرائیلو د بهرنیو چارو وزیر په خپل لومړني غبرګون کې ویلي چې د یوه خپلواکه فلسطیني دولت جوړول "حقیقي" نه دي. نوموړي وويل، "موږ باید داسې لارې ولټوو چې څنګه پرمختګ وکړو، ځینې اړخونه چې موږ یې ښه کولی شو په هغې باید تمرکز وکړو، او زه فکر نه کوم چې یو فلسطیني دولت به دا ترلاسه کړي. او له همدې امله، زه فکر نه کوم چې دا دریځ نن ورځ واقعیت ولري، او موږ باید واقعیت پسې لاړ شو. " خو د لبنان په اړه وایي د حزب الله پر وړاندې د اسرائیلو د جګړې د پای ته رسولو په برخه کې "یقینی پرمختګ" شوی دی. د عرب او اسلامي هېوادونو دا تازه غوښتنې او د امریکا له نوي ولسمشر څخه يې تمې داسې مهال دي چې اسرائیلي لومړي وزیر ویلي چې ډونلډ له ټاکل کېدو وروسته له نوموړي سره څو ځله غږېدلی او په ډېرو برخو کې ورسره همغږی دی. په غزه کې وروستۍ جګړه هغه مهال پيل شوه چې د حماس سلګونه وسله والو د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر پر اوومه نېټه د اسرائيلو پر جنوبي سيمو بريد وکړ، ۱۲۰۰ کسان يې ووژل او ۲۵۱ تنه نور يې يرغمل ونيول. د بريد په ځواب کې اسرائيلو پر غزه يرغل وکړ چې دلته د حماس تر کنټرول لاندې د روغتيا وزارت د شمېرو له مخې د جګړې له پيله له ۴۳ زره زيات کسان د اسرائيلو په بريدونو کې وژل شوي دي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د دفتر له خوا په خپاره شوي راپور کې راغلي چې د شپږو مياشتو په موده کې د تائيد شويو مړینو نژدې ۷۰ سلنه قربانيان مېرمنې او ماشومان دي.
|
13.11.2024 بی بی سی دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا تایید کرده است که مایکل والتز را برای احراز پست مشاور امنیت ملی این کشور در نظر گرفته است. آقای ترامپ همچنین گفته که مایک هاکبی، فرماندار سابق آرکانزاس را به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل معرفی خواهد کرد. دو منبع آگاه به سیبیاس نیوز، شریک آمریکایی بیبیسی، گفتهاند که انتظار میرود دونالد ترامپ، سناتور مارکو روبیو از ایالت فلوریدا هم را برای وزارت خارجه برگزیند. آقای والتز کهنه سرباز جنگ در افغانستان و از حامیان دیرینه آقای ترامپ است. او تجربه کار در پنتاگون در دوران دولت جورج دبلیو بوش و سابقه جنگ با طالبان در افغانستان را در کارنامه خود دارد. وی تجربیات نظامی و سیاسی خود را در کتابی با عنوان «دیپلمات جنگجو: نبردهای یک کلاهسبز از واشنگتن تا افغانستان» منتشر کرده است. به گفته برخی منابع هم آقای والتز هم آقای روبیو در گذشته با رهبری «جبهه مقاومت ملی افغانستان» در تماس بودهاند. آقای والتز از منتقدان دولت جو بایدن در مدیریت خروج آمریکا از افغانستان است و آن را «شرمآور» توصیف کرده . او گفته است:«عقب نشینی ناموفق دولت بایدن، افغانستان را به پناهگاه امن تروریستهای ضد آمریکایی تبدیل کرده است.» وی در جلسات کنگره، حکومت طالبان را به «کشتار» نظامیان پیشین افغانستان و «آزار و اذیت» آنها متهم کرده است. او درچندین مورد هم زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان را به باد انتقاد گرفته است. سال گذشته در یک جلسه حضوری که آقای خلیلزاد از موضع طالبان در مهار القاعده و داعش حمایت کرد، آقای والتز گفت: «اتکا به یک گروه تروریستی برای از بین بردن یک گروه تروریستی دیگر، خطرناک و اشتباه بزرگ است.»
|
13.11.2024 دآزادی رادیو افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته د لومړي ځل لپاره سږکال د اقلیمي بدلون په اړه د ملګروملتونو په کنفرانس کې ګډون کړی. د طالبانو د حکومت د چاپېریال ساتنې د ملي ادارې رییس مطیعالحق خالص وايي، افغانستان د اقلیمي بدلون له ناوړه اغېزو سره د مبارزې لپاره د نړیوالې ټولنې ملاتړ ته اړتیا لري. خو دا د خوښۍ ځای دی چې موږ دلته راغلي یوو او اوس به له ټولو اړخونو سره د افغانستان د خلکو پیغام له نړیوالو سره شریک کړو."
افغانستان په وروستیو کلونو کې د اقلیمي بدلون د ناوړه اغېزو لکه بېوخته بارانونو، دوامداره وچکالیو او سېلابونو هومره ځپلی دی چې، د ملګروملتونو د یوې ارزونې لهمخې په شپږو تر ټولو زیانګالو هېوادونو کې شامل دی. ښاغلي خالص د اذربایجان په پلازمېنه باکو کې د COP29 تر عنوان لاندې په جوړ شوي کنفرانس کې له اسوشیتيدپریس خبري اژانس سره په خبرو کې لهدې کبله خوښي څرګنده کړه چې، د طالبانو د حکومت استازو ته پهدې غونډه کې د ګډون بلنه ورکړل شوې ده. نوموړي ويلي: "د اسلامي امارت له راتلو وروسته په تېرو درېیو کنفرانسونو کوپ۲۶، کوپ۲۷ او کوپ۲۸ کې موږ د افغانانو په استازیتوب ګډون نه و کړی، خو دا د خوښۍ ځای دی چې موږ دلته راغلي یوو او اوس به له ټولو اړخونو سره د افغانستان د خلکو پیغام له نړیوالو سره شریک کړو." ويل شوي، دا کنفرانس به دوه اوونۍ دوام وکړي. د سږني کال په پسرلي کې د افغانستان په شمال کې سخت بارانونه وشول چې درانه سېلونه ورپسې وو. دې سېلابونو له ۳۰۰ ډېر کسان ووژل. د اقليمي چارو د متخصصانو څېړنو وښوده چې د دې بارانونو کچه په تېرو څلوېښتو کلونو کې ۲۵سلنه زیاته شوې ده. ښاغلی خالص وايي، د طالبانو حکومت د اقليمي بدلونونو له کبله د زیانونو د مخنیوي لپاره یو ملي پلان چمتو کړی او زیاتوي چې د دې پلان اهداف به په راتلونکو څو میاشتو کې نوي شي. د هغه په وینا افغانستان د باد او لمر له انرژۍ د برېښنا د تولید لپاره پراخ امکانات لري، خو د هغه په وینا د دې تاسیساتو د رغونې لپاره د نړیوالو ملاتړ ته اړتیا لري. ښاغلي خالص دې پوښتنې ته چې د اقلیمي بدلون زیانونه د نارینهو پرتله ښځې ډېرې زیانمنې کوي په ځواب کې وویل چې، اقلیم سرحد نهپېژني او ماشومانو، ښځو، نارینهو، حیواناتو او نباتاتو ته یوشان زیان اړوي. د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان د بشري حقونو په تېره د ښځو د حقونو په مسئله کې د نړیوالو له سختو انتقادونو سره مخامخ دی او ځکه د طالبانو حکومت تر اوسه د نړۍ هيڅ یوه هېواد په رسمیت نهدی پېژندلی. دې کار په مهمو نړیوالو غونډو کې د طالبانو ګډون له یولړ ستونزو سره مخامخ کړی دی، خو د انګلینډ په کامبریج پوهنتون کې د اقلیم تاریخپوهه جوانا ډیپلیج Joanna Depledge وايي، دې نړیوالې غونډې ته ډېر داسې دولتونه هم بلل شوي دي چې لهدې یا هغه پلوه ښه سیاسي سوابق نهلري.
|
13.11.2024 صدای آلمان ترامپ وفادارترین حامیان خود و سیاستمداران تندرو در مسأله مهاجرت را به عنوان اولین گزینهها برای حکومت جدید اش برگزیده. ستیفن میلر، مشاور دیرینه اش، و تام هومن رئیس سابق اداره مهاجرت و گمرک امریکا شامل این افراد اند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده امریکا، روز دوشنبه شماری از وفاداران خود را برای مقامهای عالی حکومت آینده اش منصوب کرد. او از جمله ستیفن میلر مشاور چندین ساله خود را به عنوان معاون رئیس پرسونل کاخ سفید در امور سیاست گذاری معرفی کرد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! این انتصابها نشان دهنده موضعگیری سخت حکومت جدید ترامپ در برابر مهاجرت غیرقانونی به ایالات متحده امریکا است. مشاور دیرینه به عنوان معاون رئیس پرسونل در کاخ سفیدمیلر یکی از سابقهدارترین دستیاران ترامپ از زمان اولین مبارزات انتخاباتی وی برای رسیدن به کاخ سفید است. میلر یکی از باسابقه ترین دستیاران ترامپ است eاو در بسیاری از تصامیم قبلی سیاسی ترامپ، از جمله یک اقدام در سال ۲۰۱۸، که اعضای هزاران خانواده مهاجر را به عنوان یک برنامه بازدارنده از هم جدا کرد، نقش مهمی داشت. میلر پس از پایان دوره اول ریاست جمهوری ترامپ و بیرون رفتن از کاخ سفید، به عنوان رئیس یک سازمان محافظه کار به نام «America First Legal» کار می کرد که حکومت جو بایدن، رسانه ها، دانشگاه ها و سایر گروه ها را در مورد مسائلی مثل آزادی بیان و امنیت ملی به چالش میکشید. جیمز دیوید ونس، معاون رئیس جمهور منتخب، در رسانههای اجتماعی گفته است: «این یکی دیگر از انتخابهای فوق العاده رئیس جمهور (ترامپ) است.» مایک والتس به عنوان مشاور امنیت ملیخبرگزاریهای اسوشیتدپرس و رویترز گفته اند که ترامپ مایک والتس را به عنوان مشاور امنیت ملی خود انتخاب کرده است. والتس، که تا حال سه دوره نماینده حزب جمهوریخواه در کنگره بود، هفته گذشته به راحتی در انتخابات مجدد مجلس پیروز گردید. والتس به عنوان طرفدار سرسخت ترامپ، از فعالیت چین در حوزه آسیا- اقیانوسیه انتقاد می کندعکس: Jack Gruber/USA TODAY/picture allianceاو رئیس کمیته فرعی برای آمادگی مجلس نمایندگان در امور نیروهای مسلح بوده و همچنان به عنوان عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان و کمیته منتخب دائمی استخبارات کار کرده است. والتس به عنوان طرفدار سرسخت ترامپ، از فعالیت چین در حوزه آسیا- اقیانوسیه انتقاد کرده و از نیاز به آمادگی ایالات متحده امریکا برای یک درگیری احتمالی سخن گفته است. انتصاب والتس مستلزم تأیید مجلس سنا نیست.
رئیس سابق اداره مهاجرت «تزار مرزی» میشودترامپ همچنین اعلام کرد که رئیس سابق اداره مهاجرت و گمرک ایالات متحده امریکا را به عنوان «تزار مرزی» خود منصوب کرده است. این مقام هم نیازی به تأیید مجلس سنا ندارد. ترامپ در شبکه اجتماعی خود «تروث سوشیال» نوشت: «خوشحالم که اعلام کنم تام هومن، رئیس سابق اداره مهاجرت و گمرک ایالات متحده امریکا و فرد وفادار به کنترول مرزها، به اداره ترامپ خواهد پیوست و مسئول مرزهای کشور ما خواهد بود.» ترامپ افزود که هومن «مسئول اخراج همه خارجیهای غیرقانونی به کشور مبدأ شان خواهد بود.» هومن گفته است که او اخراج مهاجرانی را که تهدیدی برای امنیت هستند و همچنین کسانی که در بخش های ساختمانی کار می کنند در اولویت قرار می دهدعکس: Lev Radin/ZUMA/picture allianceهومن در یک سخنرانی در کنفرانس محافظه کاران ملی در واشنگتن در اوایل سال جاری، وعده داد که در صورت انتخاب مجدد ترامپ، «بزرگترین و بیسابقه ترین عملیات اخراج (مهاجران غیرقانونی)» را روی دست میگیرد. سیاستمدار وفادار ترامپ از واشنگتن در سازمان ملل نمایندگی خواهد کردترامپ همچنان الیس ستفانیک، نماینده کنگره از نیویارک را به عنوان سفیر بعدی ایالات متحده امریکا در سازمان ملل متحد انتخاب کرد. ستفانیک در سال ۲۰۱۴ کرسی کنگره را احراز کرد، و در سال های پس از آن، به یکی از وفادارترین متحدان ترامپ در این مجلس مبدل شد. او در هر دو پرونده استیضاح ترامپ و همچنان چهار پرونده دادخواست جنایی از وی به شدت دفاع کرد. نامزدی ستفانیک نیاز به تایید سنا داردعکس: Michael Brochstein/Sipa/picture allianceستفانیک تجربه اندکی در زمینه سیاست خارجی و امنیت ملی دارد، اما او از اسرائیل در جنگ علیه حماس در غزه به صراحت حمایت میکند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! ترامپ روز دوشنبه در بیانیهای گفت: «الیس یک مبارز فوق العاده قوی، سرسخت و باهوش برای «اول امریکا» است.» این اولین انتصاب ترامپ است که نیاز به تأیید مجلس سنا دارد.
|
13.11.2024 دامریکا غږ د افغانستان لپاره د هند د بهرنیو چارو وزارت ځانګړي استازي جې پي سینګ په دا وروستيو کې کابل ته د سفر پر مهال د طالبانو د حکومت له لوړ پوړو چارواکو سره پر دوه اړخيزو سياسي او اقتصادي اړيکو او سيمه ييزو چارو خبرې وکړې. نوموړي د نومبر پر اوومه (لړم ۱۷) په کابل کې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو له وزیر امیر خان متقي او تر هغه يوه ورځ وړاندې د دفاع له وزیر ملا محمد یعقوب مجاهد سره ليدلي وو. په امریکا کې د نړیوالو چارو شنونکي جهانګیر خټګ د نومبر پر ۱۱ (لړم ۲۱) امريکا غږ اشنا ته وويل چې د افغانستان او هند اړيکې پخوا هم ښې پاتې شوي نو په کابل کې د طالبانو له حکومتي چارواکو سره د هندي پلاوي خبرې نوې يا حيرانوونکې نه دي. نوموړي زياته کړه، هند په افغانستان کې د خپل نفوذ زياتولو لپاره راوړاندې شوی دی: "چین په افغانستان کې د معدنو د استخراج تر ټولو لويه ټېکه واخیسته نو دا خبره روښانه ده چې هند هم دا وخت اقتصادي ګټې ترلاسه کول غواړي او بیا په دې منطقه کې د چین د نفوذ کمولو لپاره دا ډول ګامونه پورته کوي." د جهانګير خټک په وينا، په عمومي توګه د نفوذ او مفاداتو په جنګ کې هند له دې فرصته ګټه پورته کوي چې له طالبانو سره اړیکې ښې کړي او خپلې سیاسي او اقتصادي ګټې ترلاسه کړي. د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستيال ویاند حافظ ضيا احمد د نومبر پر اوومه پر اېکس ټولنيزه شبکه ليکلي چې د هند ځانګړي استازي جې پي سينګ له متقي سره د ليدو پر مهال وویل چې هېواد يې له افغانانو سره يې د بشري مرستو ترڅنګ پراختیایي مرستې هم پیل کړې دي او له اړوندو افغان ارګانونو سره په تخنیکي خبرو بوخت دي. سينګ زياته کړه چې په نږدې راتلونکې کې به د چابهار بندر په اړه د سیمې د هېوادونو، افغانستان او هند د تخنیکي پلاوو ترمنځ خبرې اترې وشي. د هند د بهرنيو چارو د وزارت ویاند رندیر جېسوال هم د نومبر پر اوومه په نوي ډيلي کې خبريالانو ته وويل چې هند د ایران د چابهار بندر له لارې افغانستان ته د سوداګرۍ وړاندیز وکړ او پر دې مهال يې د طالبانو د حکومت چارواکو ته وویل چې افغان سوداګر د ايران د چابهار بندر له کارولو ګټه پورته کولای شي. د جېسوال په خبره، هند په ایران کې د چابهار بندر پر پراختيا او فعاليت کار کوي او دا د پاکستان په ساحلي ښار ګوادر کې د چین لخوا د جوړېدونکی بندر پر ځای په اسانه کارول کېدای شي. هند د روان ۲۰۲۴ کال د مې مياشتې پر ۱۳ د چابهار بندر د پراختيا لپاره له ایران سره د ۳۷۰ ميليونو ډالرو ۱۰ کلن تړون لاسلیک کړ. نوی ډیلی وايي، دا د ايران، منځنۍ اسیا او افغانستان لپاره له هند سره د تجارت د بدیلو لارو د برابرولو په ترڅ کې يو مهم ګام دی. په اسلام اباد کې د نړیوال اسلامي پوهنتون د اقتصاد د څانګې ښوونکي پروفېسر ډاکټر معراج الحق د نومبر پر ۱۱ (لړم ۲۱) امریکا غږ اشنا ته وویل چې د نړۍ ټول هېوادونه له یو بل سره د تجارتي او اقتصادي اړیکو د پرمختګ لپاره هلې ځلې او اقدامات کوي چې هند يې هم يوه بېلګه ده. نوموړي زياته کړه: "هندوستان غواړي چې له کابل سره تجارتي اړیکې ښې کړي او د همدې لپاره يې د راشه درشه دا لړۍ پیل کړې ده خو بیا هم په څه نا څه ډول به پاکستان ونډه پکې لري. نننۍ نړۍ پر اقتصاد روانه ده او افغانستان د دې منطقې یو اهم هېواد دی نو هند هم د چین او پاکستان پرتله د افغانستان له منډۍ څخه د ګټې پورته کولو لپاره دا ګامونه پورته کوي." د ۲۰۲۱ز کال په اګست مياشت کې پر افغانستان د طالبانو تر واکمنېدو وروسته هند په کابل کې خپل سفارت بند کړ، خو له افغانستان سره یې د تېرو څه باندې درېیو کلونو په ترڅ کې په بشري برخه کې مرستو ته دوام ورکړی دی. که څه هم د نړۍ هيڅ هېواد لا په افغانستان کې د طالبانو حکومت په رسميت نه دی پېژندلی خو چین، روسيه، قطر، پاکستان،ایران او ځينې نور هېوادونه په کابل کې سفارتونه لري. هند هم په وروستيو کې په کابل کې خپل سفارت بيا پرانيستی خو سفارتي او قونصلي کارونه يې لا نه دي پيل کړي.
|
13.11.2024 صدای امریکا حکومت طالبان بار دیگر به اظهارات مقامهای پاکستانی دربارۀ فعالیت گروههای تروریستی در داخل افغانستان واکنش نشان داده و گفته است که اسلامآباد نباید مسوولیت خود را به عهدهٔ این گروه انداخته و برای حل مشکلات داخلی کشور شان اقدام کنند. پس از حملۀ انتحاری روز شنبه در شهر کویتۀ ایالت بلوچستان که در آن دهها نفر به شمول نیروهای امنیتی آن کشور کشته و زخمی شدند، خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، بار دیگر حکومت طالبان را متهم کرد که به گروههای "تروریستی" اجازه داده تا از خاک افغانستان علیۀ پاکستان استفاده کنند. اما حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان، ناوقت روز دوشنبه ۱۱ نومبر (۲۱ عقرب) در یک پیام ویدیویی که از طریق تلویزیون ملی تحت کنترول این گروه منتشر شد، گفته است: "افغانستان دیگر تهدیدی برای هیچ کسی نیست. پاکستان نباید مشکلات خود را به دوش ما بیاندازد و باید راه حلی برای مشکلات داخلی خود جستجو کند." وزیر دفاع پاکستان در یک مصاحبۀ با تلویزیون جیونیوز آن کشور گفت که حکومت طالبان نتوانسته است که جلو فعالیت گروههای "تروریستی" را در داخل افغانستان بگیرد و مقامات این گروه در این راستا ناکام مانده اند. او هشدار داد که پاکستان باید در این مورد، اقدامات جدی را روی دست گیرد. فطرت همچنان اضافه کرد که تشدید حملات در پاکستان هیچ ربطی به حکومت طالبان در افغانستان ندارد. او اضافه کرد: "این موضوعات هیچ ربطی به ما ندارد، امارت اسلامی [حکومت طالبان] به کسی اجازه نمیدهد که خاک افغانستان علیۀ دیگر کشورها استفاده شود." مقامهای پاکستانی در حالی طالبان را به پناه دادن به گروههای تروریستی متهم کرده اند که در ماههای اخیر، حملات تندروان در بخشهای آن کشور افزایش یافته است. در آخرین مورد، در حملۀ روز شنبه در ایستگاه قطار در شهر کویتۀ پاکستان، کم از کم ۲۶ نفر از جمله سربازان و کارمندان قطار آهن کشته و ۶۲ نفر دیگر زخمی شدند. اردوی آزادیبخش بلوچ که یک گروه جداییطلب است، مسوولیت این حمله را که بر عهده گرفته است. این حمله مرگبارترین حمله از ماه اگست سال روان میلادی بوده است. مقامات پاکستانی به تاریخ ۲۶ اگست گفتند که در جریان حملات تندروان جدایی طلب بر حوزههای پولیس، خطوط قطار آهن و شاهراهها در ایالت بلوچستان، بیش از ۷۰ نفر کشته شده اند. در ماههای اخیر، مقامهای ارشد حکومت طالبان و پاکستانی بارها یک دیگر را به پناه دادن به گروههای تروریستی به شمول تحریک طالبان پاکستان و شاخۀ خراسان داعش متهم کرده اند. مقامات ارشد پاکستان به شمول شهباز شریف، صدراعظم آن کشور، بارها گفتهاند که تحریک طالبان پاکستان در افغانستان پناهگاههای امن دارند و از آنجا حملات شان را در داخل قلمرو پاکستان سازماندهی میکند. اما مقامات طالبان در افغانستان با رد این ادعا گفتهاند که اکثر جنگجویان داعش به هدف فعالیتهای تخریبی از خاک پاکستان وارد افغانستان شده و شاخۀ خراسان این گروه، در بخشهایی از ایالتهای بلوچستان و خیبرپشتونخوا پاکستان مراکز آموزشی دارد. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، به تاریخ ۳۰ سپتمبر (نهم میزان) با نشر اعلامیهای گفت که داعش حملات خود را در افغانستان و دیگر کشورهای منطقه از خاک پاکستان سازماندهی میکند.
|
12.11.2024 بی بی سی د متحدو عربي اماراتو په شارجه کې د افغانستان او بنګله دېش کرېکټ ملي لوبډلو ترمنځ د درېیو یو ورځنیو لوبو د لړۍ وروستۍ او برخلیک ټاکونکې لوبه افغانستان په پنځو وېکټو وګټله او دې سره یې لوبلړۍ هم په خپل نوم کړه. د افغانستان په لوبه کې د رحمان الله ګوربز ۱۰۱ او د عظمت الله عمرزي ۷۰ منډو خورا مهم رول درلود. عمرزی چې ناسوځېدلی پاتې شو، لومړی یې له ګوربز سره او بیا یې له محمد نبي سره خورا په زړه پوري ملګرتیا وکړه او افغانستان یې بري ته نژدې کړ. عمرزي په دې لوبه کې څلور وېکټې ترلاسه کړې او د نننۍ لوبې غوره لوبغاړی وبلل شو. رحمان الله ګوربز بیا په ۲۲ کلنۍ کې په یو ورځنیو لوبو کې اتمه سلیزه وکړه، چې په دې عمر کې یوازې د هند سچن ټنډولکر او د سویلي افریقا ډي کاک همدومره سلیزې کړې وې. رحمان الله ګوربز اوس له دې حسابه له ویراټ کوهلي هم مخکې شو، چې په ۲۲ کلنۍ کې یې ۷ سلیزې درلودې. د رحمان الله ګوربز یو بل ریکارډ دا شو، چې د افغانستان له لوري تر ټولو ډېرې سلیزې لري. له ده مخکې افغان لوبغاړی محمد شهزاد ۶ او رحمت شاه او ابراهیم ځدراڼ بیا پنځه پنځه سلیزې لري. د دې لوبې پچه د بنګله دېش لوبډلمشر وګټله او لومړی یې پخپله د توپ وهنې پرېکړه وکړه. د بنګلهدېش لوبډلې ټاکلو ۵۰ اوورونو کې د ۸ لوبغاړو په سوځېدو سره ۲۴۴ منډې وکړې. په دې کې د محمدالله د ۹۸ او د لوبډلمشر مهدی حسن میراز ۶۶ منډې شاملې وې. افغان لوبډلې بیا د لوبې په ۴۹ اوور کې په داسې حال کې دغه هدف پوره کړ، چې ۱۱ توپونه او پنځه وېکټې یې لاپاتې وو. محمدالله د بنګله دېش د توپ وهنې پاڼۍ په وروستي توپ 'رناوټ' شو. د افغانستان له اړخه توپ اچونه کې عظمتالله عمرزي ۴ او محمد نبي او راشد خان یو – یو لوبغاړی وسوځاوه. افغانستان دې لوبې لپاره په لوبډله کې کوم بدلون نه و راوستی، خو د بنګله دېش په لوبډله کې دوه بدلونونه لیدل کېدل. د بنګله دېش له اړخه نن د لوبډلمشر نجم الحسین شانتو پر ځای، چې تېره لوبه کې ټپي شوی و، ذاکر حسن او د چټک توپ اچوونکي تسکین احمد پر ځای ناهید رانا اخیستل شوي وو. ۲۲ کلن ناهید په ښی لاس چټک توپ اچوي او دا یې د بنګله دېش ملي لوبډلې لپاره لومړنی رسمي یو ورځنۍ لوبه وه.
|
12.11.2024 بی بی سی کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در باکو با سخنرانی سایمون استیل، دبیر اجرایی تغییرات اقلیمی سازمان ملل و پیام او در مورد ضرورت همکاری جهانی برای مقابله با بحران اقلیمی آغاز بکار کرد. کنفرانس تغییرات اقلیمی موسوم به «کاپ ۲۹» در حالی برگزار میشود که بر اساس دادههای سازمان ملل متحد، نزدیک به ۲۰ میلیون افغان در اثر خشکسالی، فشارهای اقتصادی و آسیب پذیری در برابر بلایای طبیعی، از جمله سیل، بارانهای غیرموسومی و زمینلرزهها در سالهای اخیر با وضعیت اضطراری و بحران غذایی مواجه بودهاند. افغانستان در گزارش سازمان ریسک جهانی صندوق صلح و سازمان جهانی هواشناسی در فهرست کشورهای در معرض خطر تغییرات اقلیمی در جایگاه ششم و چهارم قرار دارد. حکومت طالبان پیشتر تاکید داشت که باید به آنان فرصت داده شود در نشستهای تغییرات اقلیمی صدای خود را به گوش جهانیان برسانند. به گفته وزارت خارجه طالبان، مطیعالحق خالص، رئیس عمومی ادارۀ محیط زیست برای نخستین بار در این اجلاس حضور یافته است. آقای خالص به خبرنگاران گفت تلاش خواهد کرد پیشنهادهای حکومت طالبان را در مورد دسترسی افغانستان به سازوکارهایمالی به این کنفرانس ارائه کند. وی گفت: «مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی و مشکلات محیط زیستی در افغانستان را با جهان شریک میسازیم.» برخی از منابع به خبرگزاری فرانسه گفتهاند که هیئت طالبان به عنوان ناظر دعوت شدهاند.
|
12.11.2024 دآزادی رادیو په امريکا کې د موتلي رایس حقوقي شرکت وايي د کولمن کورنۍ، هغه څوک چې پنځه کاله يې د طالبانو په بند کې تېر کړي رسما يې پر حقاني شبکې او طالبانو شکایت ثبت کړی دی. دغه شرکت تازه په یوه راپور کې ویلي، دا قضیه د کيتلن کولمن د کورنۍ له لوري چې پنځه کاله یې په د افغانستان د حقاني شبکې په بند کې تېر کړي، د نوامبر په اتمه نېټه د امریکا په پنسیلوانیا کې یوې سیمهيیزې محکمې ته وړاندې شوې ده.
پهدې راپور کې راغلي، یاد شکایت د دې لپاره دی چې دوه "بهرني ترهګر سازمانونه" د هغه "بېساري او وېرونکي کړاو" له کبله ځواب ویونکي وګرځوي چې، د کولمن کورنۍ په خپل پنځه کاله بند کې زغملی دی. د راپور لهمخې، کولمن کورنۍ د بند پر مهال له فزیکي حملو، بېدلیله بند او سختو رواني شکنجو سره مخامخ شوې ده. د موتلي رایس شرکت ویلي، پهدې شکایت کې راغلي چې د کیتلن ژوند به هيڅکله بېرته خپل پخواني حالت ته ونهګرځي او هغه به تل خپلو فزیکي او رواني زخمونو سره مبارزه وکړي. په راپور کې راغلي، ان تر دې چې د هغې هغه ماشومان چې د دې د بند په وخت کې زېږېدلي دي، تل به لهدې کړاونو له اغېزو سره ژوند کوي. په شکایت کې ویل شوي، کیتلن د اسارت پر مهال درې ماشومان زېږولي او یو ځل جبري سقط ته اړ کړل شوې.
|
12.11.2024 صدای آلمان کنفرانس اقلیمی ملل متحد در پایتخت آذربایجان افتتاح شد. تأمین مالی اقدامات در برابر افزایش تهدید کننده دمای جهانی، ذوب شدن یخچالهای طبیعی و بالا آمدن سطح آب اوقیانوسها، از موضوعات اساسی این کنفرانس است.
بیست و نهمین کنفرانس اقلیمی سازمان ملل متحد (COP29) امروز دوشنبه (۱۱ نوامبر ۲۰۲۴) در باکو پایتخت آذربایجان، تحت تأثیر تسلط قریب الوقوع دونالد ترامپ بر حکومت ایالات متحده امریکا و افزایش رویدادهای ناگوار اقلیمی در سراسر جهان افتتاح شد. مختار بابایف، وزیر محیط زیست و منابع طبیعی آذربایجان و رئیس کنفرانس جهانی اقلیم ۲۰۲۴، در آغاز این کنفرانس دو هفته یی، با توجه به اهداف توافقنامه اقلیم پاریس، از یک «لحظه حقیقت» سخن گفت. امسال کنفرانس جهانی اقلیم بر تأمین مالی اقدامات در زمینه حفظ اقلیم تمرکز دارد. در این کنفرانس همچنان به موضوع کاهش فوری مورد نیاز انتشار گازهای گلخانه ای در سطح جهان پرداخته خواهد شد. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! بابایف در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: «ما در راه نابودی هستیم.» به گفته وی تغییر اقلیم «قبلاً اتفاق افتاده» و این «یک مشکل آینده نیست». در کنفرانس اقلیمی امسال هیئت های تقریباً ۲۰۰ کشور شرکت کرده اند. یکی از وظایف آنها در این کنفرانس تعیین یک چارچوب جدید برای تأمین مالی بین المللی اقلیم از سال ۲۰۲۵ میلادی به بعد است. تا کنون کشورهای ثروتمند صنعتی متعهد شده اند که سالانه حد اقل ۱۰۰ میلیارد دالر برای حفاظت و سازگاری با اقلیم کمک کنند. بر اساس تخمین کارشناسان، در آینده برای حمایت از کشورهای نیمکره جنوبی در حفاظت از اقلیم و سازگاری با پیامد های گرمایش جهانی، سالانه به حد اقل یک بیلیون دالر نیاز است. به اساس برخی از محاسبات، این رقم حتی به ۲،۴ بیلیون دالر می رسد. در این محاسبات نه تنها سرمایه گذاری های دولتی، بلکه سرمایه گذاری های خصوصی نیز در نظر گرفته می شوند، که در بسیاری از موارد وام های اند که باید بازپرداخت شوند. کشورهای صنعتی مانند آلمان تأکید می کنند که کشورهای ثروتنمد نوظهور، مانند چین و کشورهای حوزه خلیج فارس، نیز در آینده در کمک های اقلیمی سهم بگیرند. جنیفر مورگان، کمیسار امور اقلیم در وزارت خارجه آلمان، در صحبتی با روزنامه آلمانی «فرانکفورتر الگماینه سایتونگ» گفته است: «هرکسی که خواهان نقش رهبری کننده در جهان است، نمی تواند خود را پنهان کند. ما دیگر در دنیای بلوک های قدیمی زندگی نمی کنیم.» مذاکرات همچنین بر کاهش فوری مورد نیاز در انتشار گازهای گلخانه ای جهانی متمرکز خواهد بود.
|
12.11.2024 دامریکا غږ افغانستان د دوشنبې په ورځ نومبر ۱۱ (لړم۲۱) له بنګله دېش څخه د دریو یوې ورځنیو لوبو لړۍ وګټله. د دغې لړۍ په درېیمه لوبه کې بنګله دېش لومړی توپ وهنه وکړه او افغانستان ته یې د ۲۲۵ منډو هدف وټاکه چې افغانستان دا هدف په ۴۸ اورونو کې پوره او لوبه او لړۍ یې دواړه وګټلې. په افغان لوبغاړو کې تر ټولو ډېرې۱۰۱ منډې رحمان الله ګربز وکړې. ورپسې عظمت عمرزی و چې ۷۰ منډې وکړې او د بري تر شېبې پورې ولاړ و. عظمت همدغه راز په توپ اچوونې کې هم د بنګله دې څلور لوبغاړي وسوځول. د دغې لوبې غوره لوبغاړی هم عظمت الله عمرزی شو. دا د بنګله دېش او افغانستان ترمنځ د دریو لوبو د لړۍ وروستۍ لوبه وه. د دغې لړۍ لومړۍ لوبه افغانستان ګټلې وه او دویمه یې بنګله دېش ګټلې وه. د متحده عربي اماراتو د شارجې په لوبغالي کې افغانستان د دغو سیالیو کوربه و. د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله له به دغې لوبوې وروسته زمبابوې ته ځي. افغانستان د ډسمبر په میاشت کې له زمبابوې سره درې شل اوریزې، درې یو ورځنۍ او دوې د ټست لوبې لري.
|
12.11.2024 صدای امریکا وزارت خارجۀ حکومت طالبان میگوید که روند صدور پاسپورت برای شهروندان افغانستان از قنسولگری این کشور در شهر ممبای هند آغاز شده است. این وزارت روز دوشنبه ۱۱ نومبر (۲۱ عقرب) گفت که پس از این، شهروندان افغانستان مقیم هند به ویژه شهر ممبای میتوانند برای رسیدگی به مشکلات شان به ویژه تمدید پاسپورت به این قنسولگری مراجعه کنند. بر بنیاد معلومات طالبان، قنسولگری افغانستان به تازگی فعالیتاش را در شهر ممبای هند دوباره آغاز کرده است. طالبان در حالی از آغاز فعالیت قنسولگری افغانستان در ممبای خبر داده اند که روز گذشته برخی از رسانههای هندی گزارش دادند که هند در حال بررسی پذیرش دپلومات طالبان، به نام اکرامالدین کمیل، به حیث جنرال قنسول قنسولگری افغانستان در ممبای است. بر اساس گزارشها، اکرامالدین کمیل به تازگی با پاسپورت عادی به هند رفته است. وزارت خارجۀ هند و طالبان تا اکنون در این مورد ابراز نظر نکرده اند. حکومت هند، حکومت طالبان را به رسمیت نمیشناسد و پس از آنکه این گروه در اگست ۲۰۲۱ بار دیگر بر افغانستان مسلط شد، سفارت خود را در کابل مسدود کرد. اما پس از سقوط حکومت پیشین افغانستان، دهلیجدید به سفارت افغانستان و دپلوماتهای این کشور اجازه داد تا ویزه صادر کنند و به مسایل تجارتی نیز رسیدگی کنند. دپلوماتان افغان در هند که از سوی حکومت پیشین افغانستان معرفی شده بودند، به تاریخ ۲۴ نومبر ۲۰۲۳ با نشر اعلامیهای در شبکۀ اجتماعی ایکس ادعا کردند که به دلیل فقدان همکاری حکومت هند و سایر مشکلات، این سفارت را تعطیل کردند. اما چند روز پس از اعلام تعلیق فعالیت سفارت افغانستان در دهلی جدید، وزارت خارجهٔ هند به تاریخ پنجم اکتوبر سال گذشته گفت که این سفارت به فعالیت خود ادامه خواهد داد. حکومت هند تا کنون در مورد اظهارات طالبان مبنی بر از سرگیری فعالیت قنسولگری افغانستان در ممبای چیزی نگفته است. این در حالی است که هفته گذشته، یک هیات هندی به رهبری جیپی سینگ، نمایندۀ ویژه هند برای افغانستان به کابل سفر کرده و با مقامهای طالبان دیدار و گفتگو کرد. وزارت دفاع حکومت طالبان گفت که در این سفر، نمایندهٔ ویژهٔ هند برای افغانستان با محمد یعقوب مجاهد، سرپرست این وزارت، دیدار کرده و دو طرف خواستار تقویت تعاملات میان کابل و دهلیجدید شدند. پس از تسلط طالبان بر افغانستان، این دومین سفر مقامهای هندی و دیدار شان با طالبان دربارۀ گسترش روابط میان این گروه و دهلیجدید است.
|
11.11.2024 بی بی سی روسیې او اوکرایین د جګړې له پیل راهیسې پر یوه بل د ډرون یا بې پيلوټه الوتکو تر ټولو ستر بریدونه کړي. پر اوکرایین د روسیې له یرغل او د بشپړې جګړې له پیل راهیسې دواړو لورو پر یوه بل د ډرونونو تر ټولو پراخو ګوزارونو کې روسیې نږدې یو نیم سل ډرونونه کارولي او روسیې هم د اوکرایین له اویا ډېر ډرونونه شنډ کړي. د اوکرایین هوايي ځواک ویلي چې روسیې يې په ټول هېواد ۱۴۵ ډرون ورشړلي چې ډېری یې ويشتل شوې. روسیې هم ویلي چې د اوکرایین ۳۴هغه ډرون چې مسکو ته نږدې کېدې شنډې کړې او د دغه هېواد په دریو عمده هوايي ډګرونو کې یې الوتنې مختلولې. لږ وړاندې د روسیې پر لوېدیځو سیمو هم د ډرون پراخ بریدونه شوي وو. د داسې مهال دي چې د امریکا نوي ټاکل شوي ولسمشر ډونالډ ټرامپ هم په دواړو لورو فشار اچولی چې د سولې خبرې پیل کړي. که څه هم اوکرایین د ډونالډ ټرامپ د هغه یوه لوړپوړي سلاکار هغه خبره اندېښمنوونکې بللې چې ویلي يې وو اوکرایین دې د سولې خبرو کې له نیول شوې ځمکې تېر شي، اوس د روسیې د ولسمشرۍ ماڼۍ د نوې امریکايي ادارې دا سینګالونه مثبت ګڼلي. د کرېملېن ویاند ډېمتري پېسکوف ویلي، ډونالډ ټرمپ ویلي ویلي وو چې د سولې دیمګړتوب کولی شي او په دې خوښي ښودلې چې نوی ټاکلی ولسمشر د سولې په اړه غږېږي او له روسیې سره د جګړې یا د روسیې د ماتولو خبرې نه کوي. ښاغلي پېسکوف زیاته کړې چې دا ښاغلی ټرامپ د امریکا له اوسنۍ ادارې بیلوي. کيېف اندېښنه لري چې ښاغلی ټرمپ به پوځي مرسته پرې ودروي او د روسیې د زور ویلو په مقابل کې به یې د سولې خبرو ته اړباسي. په اوکرایین کې د اودېسه ښار یوه اوسېدونکي پېټرو د سترګو لیدلی حال داسې بیان کړی: د بریتانیا دفاع وزیر وايي اکتوبر روسیې ته د تلفاتو له اړخه ډېره بده میاشت وه  د عکس سرچینه،Getty Images د بریتانیا د دفاع لوی درستیز بيبيسي ته ویلي، روسیې ته په اوکرایین کې د جګړې له پیلېدو راهیسې تېر اکتوبر د مرګ ژوبلې له پلوه تر ټولو ناوړه میاشت وه. امیرالبحر سر ټوني راداکین وویل، د روسیې ځواکونو په اکتوبر کې په اوسط ډول "هره ورځ" شاوخوا ۱۵۰۰ مړي او ټپیان لرل چې د ۲۰۲۲ په فبروري کې د جګړې له پیلېدو راپدېخوا یې ځاني زیان ۷۰۰،۰۰۰ تنو ته لوړ شوی. روسیې په جګړه کې د خپلو وژل شویو جنګیالیو شمېر نه دی په ډاګه کړی، خو د لوېدیځ دفاعي چارواکو ویلي، د اکتوبر میاشت تر دې دمه تر ټولو زیاته ورته مرګونې وه. د یکشنبې په ورځ له بيبيسي ون سره په مرکه کې سر ټوني وویل، د روسیې ولس د پوتین د یرغل له کبله "لوړه بیه" پرې کوي. سر ټوني وویل: "روسیه نژدې ده چې شاوخوا ۷۰۰،۰۰۰ تنه مړي او ټپيان ولري. دا هغه لوی درد او رنځ دی چې د روسیې ولس یې د پوتین د هیلو له کبله زغمي". هغه وویل: "په دې کې شک نشته چې روسیه تاکتیکي، ځمکنۍ لاسته راوړنې لري او دا په اوکرایین فشار راولي." خو هغه زیاته کړه، چې روسیه د خپلو عامه لګښتونو له ۴۰ سلنې ډېره برخه پر دفاع او امنیت لګوي، چې د هغه په وینا دا د هېواد د سرچینو وچېدو لامل دی. په داسې حال کې چې د متحده ایالاتو د منتخب ولسمشر ډونلډ ټرمپ متحدین ټینګار کوي د اوکرایین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي باید د جګړې د پای ته رسولو لپاره له سیمو ورته تېرېدو ته اړ شي، سر ټوني ټینګار وکړ چې لوېدیځ ټلوال به "تر هغه وخته چې دا کار کېږي" هوډمن پاتې شي.د عکس سرچینه،Getty Images نوموړي وویل: "دا هغه پیغام دی چې ولسمشر پوتین یې باید درک کړي او د ولسمشر زیلینسکي لپاره ډاډ ډی." ټرمپ په وار-وار ویلي، چې د هغه لومړیتوب له اوکرایین سره د پوځي مرستې او مالي ملاتړ په توګه د جګړې پای ته رسول او د هغه څه مخه نیول دي چې د ده په ټکو د متحده ایالاتو سرچینې وچوي. خو هغه تر اوسه دا نه ده په ډاګه کړې، چې دا کار به څنګه کوي او ښايي له خپلو بېلابېلو مشاورانو د اوکرایین د راتلونکي لپاره رقابتي لیدلوري واوروي. د دې اونۍ پیل کې، پوتین ټرمپ ته د هغه په ټاکنو کې د بریا مبارکي ورکړه او وویل د ټرمپ هغه ادعا چې په اوکرایین کې د جګړې پای ته رسولو کې مرسته کولی شي "لږترلږه د پاملرنې وړ ده". د ټرمپ ډیموکراټیک مخالفان هغه د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره په همکارۍ تورنوي او وايي، چې د جګړې په اړه د هغه چلن د اوکرایین د تسلیمېدو په مانا دی، چې ټوله اروپا به له خطر سره مخامخوي.
رنګه وو؟ وېروونکي وو. ما د ډرون غږ واورېد. غږ ورو شو او په دغه کور ولګېده. زه پر ځمکه غوځار شوم او د چاودنې څپه تېره شوه. دا هر څه له ثانیې په لږه موده کې وشول".
|
11.11.2024 بی بی سی مدیرکل امور مهاجران استانداری تهران گفت که از آغاز طرح ساماندهی کودکان کار تاکنون ۹۳۰ کودک به همراه ۶۵۰ خانواده آنها در تهران شناسایی و اخراج شدهاند. احسان حیدری گفت که ایران با جدیت به دنبال کودکان کار در تهران و شناسایی خانوادههای آنهاست. این تعداد تنها شامل پایتخت ایران در ۹ ماه گذشته است. در سایر شهرها نیز به گفته مقامها برنامه اخراج دو میلیون «اتباع غیرمجاز» تا پایان سال جاری «با جدیت» در حال پیگیری است. دولت ایران به صاحبان کارخانهها، مغازهها و مالکان خانههای استیجاری دستور داده است تا اتباع غیر مجاز را به کار نگمارند و به آنها خانه اجاره ندهند. ایران هر روز هزاران مهاجر افغان را اخراج میکند. مقامهای افغان در گذرگاه مرزی دو قارون - اسلام قلعه میگویند که تنها از این گذرگاه در هشت ماه گذشته بیش از پانصدهزار افغان به اجبار از ایران به افغانستان برگردانده شدهاند.
|
11.11.2024 دآزادی رادیو
د فلسطین روغتیايي چارواکي وایي چې، په شمالي غزه کې د اسراییل په برید کې ۱۷ کسان وژل شوي دي. د هغه روغتون چارواکي، چې د وژل شویو کسانو جسدونه ورته انتقال شوي، اسوشیټیډ پرېس خبري اژانس ته ویلي چې دغه برید نن سهار (یکشنبه) پر یوې کورنۍ چې بېځایه شويو خلکو پهکې پناه اخیستې وه، شوی دی. برید د جبالیا په کډوالو کمپ کې شوی، چې پر دغه کمپ اسراییل له یوې میاشتې راهیسې بریدونه کوي. د اسراییل پوځ تر اوسه پهدې اړه څه نهدي ویلي. اسراییلي ځواکونو په تېرو اوونیو کې جبالیا، د بیت لاهیه او بیت حانون شاوخوا ښارونه محاصره کړي دي او یوازې بشري مرستو ورپرېږدي. پهدې سيمو کې، چې د روان کال د اکتوبر په ۶مه بريدونه پیل شوي، سلګونه کسان وژل شوي او لسګونه زره کسانو د غزې ښار ته پناه وړې ده.
|
11.11.2024 صدای آلمان اسرائیل، همزمان با جنگ در نوار غزه، درگیر جنگ با حزبالله، گروه شبه نظامی تحت حمایت ایران در لبنان، نیز است. به گفته مقامات لبنان، در اثر حملات اسرائیل بار دیگر شمار زیادی از مردم جان خود را از دست داده اند.
در اثر حملات هوایی اسرائیل بالای لبنان، به گفته مقامات، حداقل ۲۳ نفر کشته و شش نفر زخمی شدند. در میان کشته شدگان این حمله، سه کودک نیز وجود دارند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! این حمله در منطقه کوهستانی الماط، حدود ۱۵ کیلومتری شرق بندر بیبلوس انجام شده است. عملیات نجات همچنان ادامه دارد. بر اساس گزارش رسانه های لبنان، در ساختمان هدف قرار گرفته شده، آوارگان داخلی از دشت بقاع شرقی اقامت داشتند. به گفته شبکه تلویزیونی "الجدید"، ۳۵ پناهجو از چندین خانواده در آنجا پناه گرفته بودند. روزنامه "لوریان لوژور" گزارش داد که روز شنبه، ساکنان یک عضو جوان خانواده را به خاک سپردند که به عنوان یکی از جنگجویان حزبالله کشته شده بود.
|
11.11.2024 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت د یکشنبې په ورځ نومبر ۱۰ (لړم ۲۰) وویل چې په افغانستان کې یې د ۲۱ "ستر مقیاس کانونو" د اکتشاف او استخراج چارې پیل کړې دي. د طالبانو دغې ادارې د اکس په ټولنیزه شبکه کې په دې اړه په یو خپور شوي بیان کې وویل چې په دغو کانونو کې د اوسپنې، سرب، جست، سره زر، یاقوت، کرومایټ، سیمنټ، باریت او د ډبرو سکاره شامل دي. دا کانونه چې د افغانستان په مختلفو ولایتونو کې موقعیت لري لویه برخه یې د هرات د غوریانو او پښتون زرغون ولسوالیو د اوسپنې، د رباط سنګي ولسوالۍ د باریتو او د کرخ او اوبې ولسوالیو د ډبرو سکرو کانونه دي. طالبانو ویلي چې په دې کې د تخار او بغلان ولایتونو د سرو زرو، د کابل د یاقوتو، د پروان د کرومایټو، او د غور ولایت د سرب او جستو کانونه هم شامل دي. همدا شان په پروان، هرات او کندهار ولایتونو کې د سیمنټو د تولید لپاره د معدني موادو کانونه هم د طالبانو د ستر مقیاس کانونو د اکتشاف او استخراج په دې پروسه کې شامل دي. طالبانو د دغو کانونو د تړونونو او استخراج د څرنګوالي په اړه جزئیات نه دي ورکړي. افغانستان یو له هغو هېوادونو څخه دی چې پراخې طبیعي زیرمې، قیمتي او نیمه قیمتي ډبرې لري خو په دغه هېواد کې د اوږدې جګړې له کبله تر اوسه په معیاري ډول د دغو کانونو استخراج ته زمینه نه ده برابره شوې. کابل کې د قیمتي ډبرو د پروسس مرکز جوړول په همدې حال کې د طالبانو تر ادارې لاندې د افغانستان ملي راډیو تلویزیون د یکشنبې په ورځ نومبر ۱۰ (لړم ۲۰) راپور ورکړی چې د طالبانو حکومت په کابل ښار کې د قیمتي او نیمه قیمتي ډبرو د پروسس یو مرکز جوړوي. په راپور کې راغلي چې د طالبانو د حکومت د اړوندو وزارتونو او ادارو چارواکو د یکشنبې په ورځ په کابل کې د دغه مرکز د جوړولو پر طرحې باندې بحث کړی دی. د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت ویلي: "دې غونډه کې په کابل ښار کې د قیمتي او نیمه قیمتي ډبرو د پروسس او خرڅلاو مرکزونو په جوړېدو او بهرنیو هېوادونو ته یې د لېږد... په اړه بحث شوی." د دغه وزارت په وینا په دې غونډه کې کابل ته د قیمتي ډبرو د انتقالولو او د ډبرو د ارزښت ټاکلو او له دې لارې د عوایدو د راټولو په تړاو هم خبرې شوې دي. د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت دغه راز ویلي چې د دې مرکز له خوا د کان کیندنې د جواز د صادرولو او د افغانستان طبیعي زیرمو ته د بازار موندنې پر سر هم بحث شوی دی.
|
11.11.2024 صدای امریکا مقامهای حکومت طالبان گفته اند که یک هیات این گروه روز یکشنبه دهم نومبر (۲۰ عقرب) برای اشتراک در کنفرانس بین المللی تغییرات اقلیمی ملل متحد، راهی باکو، پایتخت آذربایجان، شد. مطیعالحق خالص، رییس عمومی ادارۀ محیط زیست طالبان که رهبری این هیات را به عهده دارد، به خبرنگاران گفت که آنان تلاش خواهند کرد تا درخواستهای شان را در مورد دسترسی افغانستان به میکانیزمهای مالی موجود در زمینۀ تغییرات اقلیمی شریک کنند. خالص افزود: "ما تلاش خواهیم کرد تا در کنفرانس (COP-29) مسایل مربوط به تغییرات اقلیمی و مشکلات محیط زیستی در افغانستان را با جهان شریک سازیم. ما صدای افغانها را به آنها خواهیم رساند." وزارت خارجۀ حکومت طالبان و سازمان ملل متحد تا کنون در مورد ظرفیت اشتراک نمایندگان این گروه در نشست تغییرات اقلیمی چیزی نگفته اند، اما برخی از منابع به فرانسپرس تایید کردند که هیات طالبان به عنوان ناظر در این نشست اشتراک خواهد کرد. این نخستینبار است که طالبان پس از سال ۲۰۲۱ که مجدداً بر افغانستان مسلط شدند، در چنین نشست بینالمللی به میزبانی سازمان ملل متحد اشتراک میکنند. قرار است نشست سالانۀ سازمان ملل متحد دربارۀ تغییرات اقلیمی به تاریخ ۱۱ نومبر در شهر باکو، پایتخت آذربایجان آغاز شود و تا ۱۱ روز ادامه خواهد یافت. افغانستان در فهرست کشورهای در معرض خطر ناشی از تغییرات اقلیمی، در جایگاه ششم قرار دارد و پیش از این، مقامهای طالبان تاکید کرده بودند که باید به آنان فرصت داده شود تا در این نشست اشتراک کنند. با آنکه بیش از سه سال از تسلط طالبان بر افغانستان میگذرد، تا کنون هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است. این در حالی است که بر بنیاد معلومات هیات معاونت سازمان ملل متحد (یوناما)، افغانستان یکی از ۱۰ آسیبپذیرترین کشورها و دارای آمادگی کم برای رویارویی با اثرات تغییرات اقلیمی در جهان است. به گفتۀ یوناما، اثرات و فشارهای اقلیمی همچنان بر زندگی روزمره میلیونها افغان تاثیر منفی گذاشته به گفتۀ یوناما، اثرات و فشارهای اقلیمی همچنان بر زندگی روزمره میلیونها افغان تاثیر منفی گذاشته و مشکلات زیادی را برای شهروندان افغانستان به بار آورده است.
|
10.11.2024 بی بی سی د ایران بهرنیو چارو وزارت دا رد کړې چې هېواد دې یې د ډونلډ ټرمپ وژلو لپاره هڅو کې ښکېل وي. د دغه وزارت ویاند اسماعیل بقايي ویلي، دوی "د اوسنیو او پخوانیو امریکايي چارواکو" وژلو لپاره هڅو کې د ایران د ښکېلتیا په تړاو ادعا په بشپړ ډول "بېبنسټه او مردوده" ګڼي. ښاغلي بقايي په اوسنیو شرایطو کې دې موضوع کې د ایران د ښکېلتیا د ادعا تکرار "د صهیونیستي او ایران ضد" لوریو توطیه بللې چې د نوموړي په وینا غواړي "د امریکا او ایران ترمنځ مسایل لا ډېر پېچلي کړي". دا په داسې حال کې ده چې تازه د امریکا حکومت یو افغان سړی رسمآ پر دې تورن کړی، چې د ادعا له مخې د ولسمشر په توګه د ډونلډ ټرمپ له ټاکل کېدو مخکې یې د هغه وژلو لپاره ایرانۍ دسیسه چمتو کړې وه. د امریکا عدلیې ادارې د جمعې پر ورځ د ۵۱ کلن افغان فرهاد شاکري پر ضد د رسمي تورونو قضیه پرانیستله، چې پکې ادعا شوې ده ته هدف ورکړل شوی و، چې د ټرمپ وژنې لپاره باید یو پلان ترتیب کړي. د امریکا حکومت وايي، ښاغلی شاکري نه دی نیول شوی او باور دا دی، چې نوموړی په ایران کې دی. په منهاټن محکمه کې داخله شوې یوه جنايي قضیه کې څارنوالانو ویلي، د ایران سپاه پاسداران ځواک په سپتمبر میاشت کې ښاغلي شاکري ته لارښوونه کړې وه، چې د ټرمپ څارنې او وژنې لپاره پلان چمتو کړي. د امریکا لوی څارنوال میریک ګارالانډ په یوه اعلامیه کې په دې هکله وايي: ''د عدلیې لخوا د ایراني رژیم یو اثاثه تورن کړی، چې د رژیم له لوري هدف ورکړل شوی و، چې د مجرمانو یوه داسې شبکه ترتیب کړی، چې د نوي ټاکل شوي ولسمشر ډونلډ ټرمپ په ګډون د ایران هدفي وژنو لپاره کار وکړي.'' د عدلیې ادارې دوه نور کسان هم تورن کړي، چې د ادعا له مخې د هغې خبریالې وژلو لپاره ګومارل شوي وو، چې پر ایران سختې نیوکې کوي. له دې نه یو سړی د بروکلین ۴۹ کلن اوسېدونکی کارلیسلي ریورا دی، چې د (پوپ) په نامه شهرت لري او بل هم جوناتهن لواډهالټ نومېږي، چې ۳۶ کلن او د سټاټین ټاپو اوسېدونکی دی. دغه دواړه کسان پر پنجشنبه د نیویارک په سویل کې یوې محکمې ته وړاندې شول او د محاکمې په ترڅ کې توقیف ته استول شوي دي. د روان کال په اوږدو کې پر ډونلډ ټرمپ دوه ځله د وژنې ناکام بریدونه وشول. لومړی ځل په تېره جولای کې یوه ټوپکوال پر مخکیني ولسمشر ډزې وکړې او د هغه غوږ یوه برخه یې ټپي کړه. دویم ځل بیا په سپتمبر میاشت کې په پنسلوانیا کې یو سړی هغه مهال ونیول شو، چې پر ګالف لوبه بوخت ټرمپ ته یې د ټوپک خوله نیولې وه. په قضیه کې ویل شوي، ښاغلي شاکري ته ویل شوي و، چې په اووه ورځو کې د ټرمپ وژنې یو پلان جوړ کړي. څارنوالان وايي، ښاغلي شاکري مسوولینو ته ویلي، نیت یې نه و، چې په اووه ورځو کې د ټرمپ وژنې پروګرام وړاندیز کړي، ځکه نو ایراني چارواکو دغه پلان ودراوه. څارنوالانو ویلي، ښاغلي شاکري څرګنده کړې، ایراني حکومت ده ته ویلي و، چې د ټرمپ وژلو اسانه لاره به دا وي، چې له ولسمشریزو ټاکنو وروسته پرې برید وشي، ځکه دوی فکر کاوه، چې ښاغلی ټرمپ به ټاکنې وبایلي. څارنوالان د ښاغلي شاکري په هکله وايي، چې افغان دی او امریکا ته په ماشومتوب کې تللی و. دی د غلا په یوه پېښه کې له محاکمې وروسته ۱۴ کاله زنداني شو او بیا له امریکا شړل شوی و.
|
10.11.2024 بی بی سی یک نشست عمومی در روستایی در لینکلنشر در شمال شرق انگلستان برگزار شده تا ساکنین محلی را در جریان اسکان صدها پناهجوی افغان قرار دهند که طی چند هفته آینده به این منطقه منتقل خواهند شد. این افغانها که در افغانستان با نیروهای مسلح بریتانیا همکاری داشتهاند، برای جلوگیری از تعقیب و آزار طالبان به بریتانیا منتقل میشوند. وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرده است که حدود ۲۰۰ افغان، شامل خانوادهها، در اردوگاه بکینگهام سکونت داده خواهند شد. در تاریخ ۶ نوامبر، نشستی در تالار روستای بکینگهام برگزار شد تا اطلاعات بیشتری به ساکنین ارائه شود. وزارت دفاع اعلام کرد که اولین گروه از افغانها ممکن است تا اواسط نوامبر وارد این اردوگاه شوند و ظرفیت اردوگاه تا اوایل دسامبر تکمیل خواهد شد. این اردوگاه به عنوان محلی موقت در نظر گرفته شده است و ممکن است پس از انتقال برخی از افغانها، افراد دیگری جایگزین آنها شوند.
|
10.11.2024 دآزادی رادیو ځینې نړیوالو مرستندویه مؤسسو راپور ورکړی چې، په افغانستان کې ځینې پلرونه د خپلې نورې کورنۍ د نفقې برابرولو لپاره د خپلو ماشومانو پلورلو ته اړ شوي. ځینې نړیوالې مرستندویه مؤسسې چې له ملګروملتونو سره په ګډه په افغانستان کې په بشري برخو کې کار کوي، راپور ورکړی چې یوشمېر افغان پلرونه د خپلو کورنیو د نورو غړو ژوندي پاتې کېدو او د نفقې موندلو لپاره د خپلو ماشومانو پلورلو اړ شوي دي. ورلډ وېژن چې په افغانستان کې د خوړو نړیوال پروګرام (ډبلیوايفپي) سره په ګډه کار کوي، د جمعې په ورځ په خپله ایکسپاڼه د عبدالله په نوم د یو افغان پلار ویډیو خپره کړې چې نوموړی د خپلې یوې کلنې لور د پلور کیسه کوي. د ویډیو په یوې برخې کې راغلي: "زموږ ژوند ډېر تریخ و، ان تر دې چې خپله یوه کلنه لور مې وپلورله، مجبور وم د نورو له لوږې ډېر په تنګ شوی وم، موږ ویل مخکې لهدې چې نور مړه شي، یو به یې وپلورلو چې شپه مو تېره شي، هغه وخت مې چې وپلورله یوه کلنه وه، اوس درې کلنه شوې ده." تصویر له ارشیفه، سمبولیکه بڼه لري د عبدالله په څېر ښايي په افغانستان کې سلګونه کورنیو له کړاوه ډک ژوند تېروي. ورلډ وېژن په خپل دې بیان کې ویلي چې، په تېر یوکال کې یې په افغانستان کې د نږدې ۱۹۸ زره ماشومانو په ګډون ۳۶۶ زره او ۴۶۴ عامو افغانانو ته هم د اړتیا وړ خوراکي توکي ورسولي دي. "زموږ اقتصادي ستونزې زښته زیاتې دي، زما پنځه ماشومان دي، د دوی لپاره نفقه پیدا کول ضروري ده،
بلخوا د ملګروملتونو سازمان د خوړو نړیوال پروګرام هم د جمعې په ورځ (د نومبر ۸مه) په خپلې ایکسپاڼه د یوې ویډیو په خپرولو ویلي چې، په افغانستان کې د ښځو لپاره نفقې او عاید ګټل ورځ تر بلې سختېږي. د یوشمېر کورنیو مشرانو له ازادي راډیو سره په په خبرو کې د بېوزلۍ د کچې د زیاتېدو په اړه اندېښنه وښوده. د ننګرهار ولایت اوسېدونکي محب پهدې ازادي راډیو ته وویل: "زموږ اقتصادي ستونزې زښته زیاتې دي، زما پنځه ماشومان دي، د دوی لپاره نفقه پیدا کول ضروري ده، خو دغه چاره ډېره سخته ده، هيڅ کاروبار او دنده مې نهشته، د (نړیوالو) دا مرستې ټولو ته او مستحقو ته نه رسېږي." د کابل ښار یوه اوسېدونکې او د شپږ کسیزې کورنۍ او ماشومانو سرپرسته ګلدستې هم د ورته ستونزې په شریکولو سره ازادي راډیو ته وویل: "کور کې بل ګاریګر څوک نهلرم، خپله د (خلکو کورونو ته) د جامو مینځلو فرش پرېولو ته ځم، مخکې هوا ښه وه جامې او فرش مینځل کېدل، خو د ژمي په راتګ دا کارهم نه کېږي، ډېره خفه او حیرانه پاتې یم چې موږ به څه کوو، زموږ اقتصادي وضعیت ډېر خراب دی." دا اندېښنې پهداسې حال کې دي چې واک د طالبانو بیا رسېدو وروسته په افغانستان کې بېوزلي او بېکاري اوج ته رسېدلې ده. د لوږې د نړیوالې درجه بندۍ (جیایچاې) په وروستي راپور کې چې د روانې اکټوبر په ۱۳مه خپور شوی راغلي چې، افغانستان سږ کال د هغو هېوادونو په کتار کې راغلي چې لوږه پهکې په جدي توګه زیاته ده. د ملګروملتونو د بشري چارو د همغږۍ ادارې (اوچا) همدا تېره اوونې په خپل وروستي راپور کې وویل چې، که څه هم په تېرو درېیو کلونو کې له اړمنو افغانانو سره په بېلابېلو بشري برخو کې ۶ عشاریه ۷ ميلیارده ډالره مرسته شوې، خو په خبره یې لا هم ۲۹،۲ میلیونه افغانان بشري مرستو ته اړ دي.
|
10.11.2024 صدای آلمان رجب طیب اردوغان، با اطمینان درباره نقش مثبت حکومت آینده ایالات متحد امریکا تحت رهبری دونالد ترامپ در تلاشها برای پایان دادن به جنگها در اوکرایین و خاورمیانه صحبت کرده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، روز جمعه پس از بازگشت از یک نشست سران اروپایی در بوداپست، به نقل از خبرگزاری دولتی ترکیه "اناتولی" گفته است: «اگر حکومتی در ایالات متحده روی کار بیایید که به حل مشکل بپردازد، ما میتوانیم این جنگ (در اوکرایین) را به راحتی تمام کنیم.» مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه افزوده است: «اسلحه بیشتر، بمبهای بیشتر، هرج و مرج و درگیریها این جنگ را پایان نخواهند داد.» به گفته اردوغان، آنچه که لازم است «دیالوگ بیشتر و دیپلوماسی» است. اردوغان در مورد جنگ در نوار غزه و درگیری ها میان اسرائیل و حزبالله لبنان گفت که از ترامپ انتظار دارد که «اسرائیل را متوقف کند.» رئیس جمهور ترکیه افزود که "قطع صادرات سلاح به اسرائیل میتواند یک شروع خوب برای پایان دادن به درگیریها باشد".
|
10.11.2024 دامریکا غږ د متحده ایالاتو دفاع وزارت وایي چې اوکراین ته لږ شمیر قراردادیان استوي چې دې هیواد ته د واشنګټن لخوا د ورکړل شویو پرمختللو وسلو او نظامي تجهیزاتو د حفظ او مراقبت په چارو کې مرسته وکړي. د پنټاګان یو چارواکي جمعه نومبر ۸ ( لړم ۱۸) ویلي چې دا امریکایي قراردادیان به د جنګي الوتکو او دفاعي سیستمونو په مراقبت کې مرسته وکړي چې متحده ایالاتو کیف ته ورکړیدي. د دفاع وزارت دې چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط ویلي چې دا قراردادیان به د جګړې لومړۍ کرښې څخه لیرې ځای پر ځای شي او د روسیې ځواکونو په خلاف به نه جنګیږي. د ۲۰۲۲ میلادي کال د فبرروي میاشتې راهیسې چې روسیې په ګاونډي هیواد اوکراین یرغل کړی، واشنګټن دې هیواد ته څه د پاسه ۶۰ میلیارده ډالر په نظامي مرستو کې ورکړي چې اکثریت یې پرمختللې وسلې دي. پنټاګان همدارنګه ویلي چې دا قراردادیان به د اوکراین وسله والو ځواکونو سره د متحده ایالاتو لخوا د ورکړل شویو نظامي تجهیزاتو په حفظ او مراقبت کې مرسته وکړي تر څو دا تجهیزات بیرته د جګړې لومړۍ کرښې ته په چټکه توګه واستول شوي. وزارت ویلي چې اوکراین ته د قراردادیانو استولو پریکړه پدې هیواد کې د متوجه ګواښونو او خطراتو تر ارزیابۍ وروسته شویده.
|
10.11.2024 صدای امریکا دفتر سرمفتش ویژهٔ ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان (سیگار) در پیشنهادی به کانگرس و اداره مدیریت و بودجه ایالات متحده توصیه کرده که فعالیتهای سیگار سر از ۳۰ سپتمبر ۲۰۲۵ متوقف شود. در این گزارش که روز جمعه هشتم نومبر (۱۸ عقرب) به رسانهها فرستاده شده، این اداره دلیل توقف فعالیتهای خود را کم شدن کمکهای ایالات متحده برای افغانستان خوانده است. جان ساپکو، سرمفتش ویژهٔ ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان در گزارش گفته است که توصیه او "منعکس کننده واقعیت های جیوپولیتیک تسلط طالبان و کاهش همزمان در کمک های ایالات متحده به افغانستان است." از زمان تسلط طالبان، وجوه اختصاص داده شده ایالات متحده برای افغانستان ۸۲ در صد یعنی از ۶.۶۸ میلیارد دالر در ۳۰ جون ۲۰۲۱ به ۱.۲۱ میلیارد دالر در ۳۰ سپتمبر ۲۰۲۴، کاهش یافته است. ساپکو گفته است که دفتر تفتیش وزارت خارجه ایالات متحده و ادارۀ انکشاف بینالمللی ایالات متحده (USAID) پس از سال ۲۰۲۵ میتوانند به اندازهٔ کافی بالای این وجوه نظارت کنند. پیشنهاد پایان دادن به کار سیگار در حالی مطرح شده که وزارت خارجۀ ایالات متحده به تاریخ اول اکتوبر (دهم میزان) اعلام کرد که تام وست، نمایندۀ ویژۀ امریکا در امور افغانستان، به صفت سرپرست ادارۀ هماهنگی تحریمهای وزارت خارجۀ ایالات متحده گماشته شده است.
|
09.11.2024 بی بی سی په هالنډ کې چارواکي وايي، د اسرائیلو د فوټبال مینه وال په امستردام کې له یو لړ بریدونو سره مخ شوي. د اسرائیلي کلب (مکابي تل ابیب) مینه وال د اروپا فوټبال لیګ سیالیو کې د اجاکس پر وړاندې سیالۍ کې د خپلې لوبډلې ملاتړ لپاره امستردام ته تللي وو. پولیسو ویلي، ۶۲ تنه یې نیولي دي. ځینې کسان له مخکې نیول شوي وو. د مکابي پلویانو او د فلسطین پلوه مظاهره چیانو په ګډون د ډیم په چوک کې ستونزې او لانجې رامنځ ته شوې وې. داسې راپورونه هم شته، چې ځینو پلویانو اورلوبې کړي او په نژدې سړک کې یې د فلسطین بیرغ راغورځولی و. چارواکو ویلي، د بلوا ضد پولیسو د ساتنې لپاره څو ځله مداخله کړې ده. د هالنډ لومړي وزیر ډیک شوف "یهودي ضد بریدونه" غندلي دي. د امستردام ښاروال او چارواکو ویلي، د هالنډ د پلازمېنې په ګڼو برخو کې د پولیسو له پراخ حضور سره سره اسرائیلي مینه وال ټپیان شوي دي.  د عکس سرچینه،Reuters خو ګډوډي له لوبې وروسته زیاته شوه. پولیسو سیمه ییزو رسنیو ته ویلي، دا څرګنده نه ده چې په لاریون کې چا برخه اخیستې وه، ځکه ښکېلو کسانو تورې او تیاره جامې اغوستې وې. په ټولنیزو رسنیو کې څو ویډیوګانې خپرې شوې. په یوې ویډیو کې ښکاري چې یو سړی پر ځمکه له راغورځول کېدو وروسته وهل کېږي. په بله کې لیدل کېږي چې یو کس منډې وهي او تښتي. د هالنډ د اسلام ضد سیاستوال ګیرټ ویلډرز هم چې په پارلمان کې له ټولو د لوی ګوند مشري کوي، د یوه ټولپوښتنې په اړه خبرې وکړې او ویې ویل "له چارواکو سره به د اسرائیلي اتباعو په ساتنه کې د دوی د پاتې راتلو په تړاو حساب وشي".
|
09.11.2024 بی بی سی هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، طی فرمانی اعلام کرده است که بدون اجازه او در قندهار«هیچ کسی نمیتواند تجهیزات نظامی ثبتشده وزارتهای دفاع، داخله/کشور، ریاست استخبارات و دیگر نهادهای مستقل را توزیع یا استفاده کند.» این فرمان هشت مادهای که یک نسخه از آن به دست بیبیسی رسیده و حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان اعتبار آن را تایید کرده است، بیانگر آن است که رهبر طالبان صلاحیتهای سراجالدین حقانی، وزیر کشور، محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع و عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات حکومت طالبان را در توزیع و استفاده از تجهیزات نظامی سلب کرده است. طالبان پس از بازگشت به قدرت در ۲۰۲۱ به تجهیزات نظامی به ارزش میلیاردها دلار که از سوی نیروهای آمریکایی و متحدان آن در افغانستان استفاده میشد، دست یافتند. در ماده اول فرمان رهبر طالبان که به تاریخ ۲۹ میزان ۱۴۰۳ تحت عنوان «حکم امیرالمومنین در خصوص توزیع، حفاظت و نظارت از تجهیزات نظامی ثبتشده» صادر شده است، آمده است که «هرگاه یک نهاد امارتی (مرتبط به حکومت طالبان) نیاز به اسلحه، مهمات، دوربینهای نظامی، مخابره و دیگر تجهیزات نظامی داشته باشد، باید دستور تایید آن را از رهبر طالبان بگیرد. در ماده دوم این فرمان آمده است که نهادهای سهگانه نظامی (وزارتها دفاع، داخله و استخبارات) مکلف هستند براساس درخواست« دفتر تثبیت، ثبت و مراقبت از بیتالمال»، فهرست تجهیزات نظامی نیروهای حکومت طالبان را به این دفتر بسپارند.
|
09.11.2024 دآزادی رادیو پهداسې حال کې چې د امریکا پخواني ولسمشر ډونالډټرمپ انتخابات ګټلي دي، داسې ښکاري چې د روسیې ولسمشر ولادیمیرپوتین غواړي خپل دا احساسات پټ کړي چې له متحدایالاتو سره د اړیکو تودول غواړي او یا دا چې غواړي خپل دریځ لږ نرم کړي او د اوکراین د جګړې په څېر د دواړو هېوادو ترمنځ په لانجمنو مسایلو کې امریکا ته امتیاز ورکړي. وروسته لهدې چې د امریکا د ولسمشرۍ په انتخاباتو کې د پخواني ولسمشر، جمهوریپال ډونالډټرمپ بریا روښانه شوه، نو ښاغلي ټرمپ ته د نړۍ د دولتونو د مشرانو لهخوا د مبارکۍ د پیغامونو استول پیل شول، خو په لومړي پیغامونو کې د روسیې د ولسمشر ولادیمیرپوتین پیغام نه و او حتی د منتخب ولسمشر ویاند وویل چې ښايي پوتین هيڅکله ټرمپ ته مبارکي ورنهکړي. پهدې ورځ د کریملین پر رسمي وېبپاڼه چې عموما دا ډول پیغامونه خپروي، په ارکتیک سیمه کې د یوې اټومي بټۍ د پرانیستو په مراسمو کې د ښاغلي پوتین د آنلاین ګډون خبر پروت و، چې دا په شمالي قطب کې د روسیې د سیمبولیکې ونډې یوه یادونه هم وه، ځکه په ارکتیک کې متحدایالات او روسیه له یوبل سره د طبیعي زېرمو پرسر په رقابت کې دي. د دې مطلب پیغام دومره واضح و، چې که د کریملین ویاند دیمیتري پیسکوف دا خبره چې د روسیې لپاره په شمالي قطب کې د کنګل ماتوونکې کښتۍ ماموریت د امریکا تر انتخاباتو ډېر مهم دی، نه وای کړې بیا به هم ټول پوهېدلي وای. دا د پوتین، کریملین او د روسیې د دولتي رسنیو لهخوا یوه عمدي هڅه وه څو وښيي چې د روسیې او حکومت لپاره یې د متحدایالاتو انتخابات مهم نهدي. د امریکا انتخابات د نوامبر په پنځمه وشول او پوتین دوه ورځې پهدې اړه څه ونه ویل، خو د نوامبر د اوومې په ماخستن پوتین د سوچي په تفریحي ښار کې په یوه ناسته کې د خبرو پرمهال ټرمپ ته غیر رسمي مبارکي وویله. د امريکا نوی منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ او د جوبايډن مرستياله کامالاهريس پوتین ټرمپ وستایه او ویې ویل چې هغه په جولای میاشت کې کله یې چې د وژنې هڅه وشوله، ډېره زړورتیا وښودله او زیاته یې کړه، هغه څه چې ده له مسکو سره د اړیکو د ښېګڼې او د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو هیله وبلله لږ تر لږه په پاملرنه ارزي. داسې ښکاري چې د پوتین دا څرګندونې د هغو څارونکو له باور سره سمون لري چې وايي، د امریکا د انتخاباتو په اړه د روسیې بې تفاوتي حقیقي نهده. په غالب ګومان کریملین هیله درلوده چې ټرمپ انتخابات وګټي او تر ډېره پهدې خاطر چې په دې صورت کې به د روسیې پر وړاندې له اوکراین څخه په راتلونکي کې د امریکا د ملاتړ په برخه کې شکونه پیدا شي، یا ښايي کریملین غوښتل چې د ولسمشر مرستیاله کامالا هریس یې په لږ توپیر وګټي ځکه په هغه صورت کې د ټرمپ پلویانو احتمالا اعتراض کاوه او په امریکا کې ګډوډي راتله. د روسیې د چارو شنونکي مارک ګالیوتي Mark Galeotti په یوه مطلب کې چې د برتانیا آی نیوز وېبپاڼې د نوامبر په شپږمه خپور کړ لیکلي، د روسانو تصور دا و، چې که انتخابات ټرمپ وګټي نو له اوکراین څخه د امریکا پراخ ملاتړ خو څه حتی ساده ملاتړ به هم له خطر سره مخامخ شي، اروپا به وارخطا وي او د ناټو یووالی به لهمنځه ولاړ شي. د ګالیوتي په وینا روسانو فکر کاوه چې حتی که یې مېرمن هاریس وګټي، نو ښايي د ټرمپ پلویان به دا کار ناسم وبولي او له هغه وروسته به نوی حکومت له ګڼو ننګونو سره مخامخ شي.
|
09.11.2024 صدای آلمان سازمان ملل متحد آمار تکاندهندهای را در مورد زنان و کودکان کشته شده در جنگ غزه ارائه کرده است. به قول دفتر حقوق بشر این سازمان، شمار زیادی از کودکان زیر ۱۴ سال در نوار غزه کشته شده اند.
یک ارزیابی مرگهای تأیید شده بر اساس گروه سنی نشان داده است که اکثر کشته شدگان در نوار غزه کودکان ۵ تا ۹ ساله بوده اند. این مطلب را دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد گزارش داده است. کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در ژنو گفته است که این یافته نشان دهنده نقض سیستماتیک اصول اساسی حقوق بشری بینالمللی است. سازمان ملل متحد در این گزارش ۳۲ صفحه یی به اصول تفکیک و تناسب در جنگها اشاره کرده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
شمار واقعی کشتهها احتمالاً به مراتب بیشتر استاجیت سونگای، رئیس اداره حقوق بشر سازمان ملل متحد برای مناطق اشغال شده فلسطینیها گفته است که این اداره توانسته از نوامبر ۲۰۲۳ تا پایان آگست امسال، ۱۰ هزار مورد از ۳۴۵۰۰ کشته گزارش شده را تائید کند. سونگای گفته است که تقریباً ۸۰ درصد آنها در ساختمانهای مسکونی جان باخته اند. به قول وی ۷۰ درصد این کشته شدگان، زنان و کودکان خوردسال بوده اند. در جایگاه دوم، بیشترین تعداد قربانیان در میان تمامی گروههای سنی، بین ۱۰ تا ۱۴ ساله و پس از آن کودکان تا ۴ ساله بوده اند. به گفته اجیت سونگای، شمار واقعی کشتهها احتمالاً به مراتب بیشتر است، زیرا بسیاری از مرگها هنوز تأیید نشده و هزاران نفر تا هنوز در زیر آوار ساختمانها اند. بر اساس اطلاعات مقامات حماس، که به طور مستقل قابل تأیید نیست، تا حال بیشتر از ۴۰ هزار نفر در نوار غزه کشته شده اند. حماس از سوی اسرائیل، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، آلمان و برخی کشورهای دیگر به عنوان یک سازمان تروریستی رده بندی شده است.
|
09.11.2024 دامریکا غږ د افغانستان د بیارغونې په چارو کې د متحدو ایالتونو د سرمفتش دفتر (سیګار) په یو تازه راپور کې د امریکا کانګرس ته وړاندیز کړی چې په راتلونکي سپتمبر کې دغه اداره خپل فعالیت پای ته ورسوي. په دغه درې میاشتني راپور کې چې د جمعې په ورځ، نومبر اتمه (لړم ۱۸)، رسنیو ته لیږل شوی، سیګار د خپل فعالیت د بندولو د وړاندیز لامل له افغانستان سره د امریکا د مرستو کمېدل ښودلی دی. په راپور کې ددغه ادارې د مشر جان ساپکو له خولې ویل شوي: "د ادارې د تړلو لپاره زما وړاندیز جیو پولیټیک واقعیتونه منعکس کوي، دا چې طالبانو واک اخیستی او ورسره له افغانستان سره د امریکا مرسته کمه شوې ده." په ۲۰۲۱ کې د طالبانو د بیاواکمن کېدو راهیسې د افغانستان د بیارغونې په برخه کې د متحده ایالاتو ځانګړې شوې بودیجه، د سیګار د وروستي راپور په اساس، ۸۲ سلنه کمه شوې او د ۲۰۲۱ په جون کې له ۶.۶۸ میلیارد ډالرو څخه د ۲۰۲۴ په سپتمبر کې یوازې ۱.۲۱ میلیارد ډالرو ته ټیټه شوې ده. د افغانستان د بیارغونې په چارو کې د متحدو ایالتونو د سرمفتش دفتر په راپور کې مشوره ورکړل شوې چې په ۲۰۲۶ مالي کال کې د بهرنیو چارو وزارت او د نړیوال پرمختګ لپاره د متحده ایالاتو د ادارې (یوایس اېډ) دایمي مفتشین د افغانستان لپاره د متحده ایالاتو د خورا کمې شوې مالي همکارۍ څارنه وکړي. په راپور کې ویل شوي: "موږ باور لرو چې له سیګار څخه دغو مفتشینو ته د څار مسئولیت سپارل پرځای او د لګښتونو سپموونکی ګام دی چې د امریکا د مالیه ورکوونکو د پیسو د سپمولو لپاره د سیګار له ماموریت سره سمون لري."
|
09.11.2024 صدای امریکا وزارت فواید عامۀ حکومت طالبان از اشتراک هیاتی این گروه در ۸۱مین نشست شورای ترانسپورت خط آهن سازمان کشورهای مشترکالمنافع که در تاشکند، پایتخت اوزبیکستان برگزار شد، خبر داده و گفته است که در این نشست، افغانستان به عنوان ناظر در این شورا پذیرفته شد. نشست شورای ترانسپورت خط آهن سازمان کشورهای مشترکالمنافع روز جمعه هشتم نومبر (۱۸ عقرب) آغاز شد و در آن بسیاری از نمایندگان کشورهای عضو آن اشتراک کردهاند. محمد اشرف حقشناس، سخنگوی این وزارت گفت: "قابل یادآوری است که افغانستان به تازگی به حیث عضو ناظر در شورای مذکور پذیرفته شده و کار روی امورات داخلی آن در حال تکمیل شدن است که با تکمیل این روند، خط آهن افغانستان رسماً عضویت ناظر را در این شورا دریافت میکند." حقشناس افزود که هیات حکومت طالبان در این سفر، با نمایندگان کشورهای تاجیکستان و اوزبیکستان دربارۀ افزایش حجم انتقالات تجاری از طریق خط آهن بحث و گفتگو کرده است. افغانستان در حال حاضر ۱۳۵ کیلومتر راه آهن دارد که برای انتقال کالا بین اوزبیکستان، ترکمنستان و ایران استفاده میشود. همچنان در نظر است که پروژه راه آهن افغان- ترانس از اوزبیکستان به پاکستان از طریق افغانستان در سالهای آینده تمدید شود. موافقتنامه پروژه راه آهن ترانس-افغان در ماه فبروری ۲۰۲۱ بین اوزبیکستان، افغانستان و پاکستان امضا شد که هزینه اولیه ساخت پروژه این راه آهن حدود پنج میلیارد دالر برآورد شده است. همچنان پیش از این، بختالرحمان شرافت، رییس اداره خط آهن حکومت طالبان گفته بود که یک شرکت آلمانی امور سروی و دیزاین خط آهن تورغندی – هرات را آغاز کرده است. شرافت به تاریخ دوم جون (۱۳ جوزا) گفت که این پروژه در زمینهٔ اتصال منطقه یک گام دیگر است. بحث در مورد تمدید حدود ۲۰۰ کیلومتر خط آهن بین میدان هوایی هرات و تورغندی از مدتها قبل ادامه داشت و مقامات حکومت پیشین افغانستان و مقامات ترکمنستان نیز در این مورد صحبت کرده بودند. بانک جهانی در سال ۱۳۹۵ خورشیدی مبلغ یک میلیون و ۶۰۰هزار دالر را برای سروی و طراحی این راه آهن اختصاص داد که در آن زمان این پروژه تکمیل نشد. این پروژه خط آهن از میدان هوایی هرات آغاز و از ولسوالیهای کشک کهنه، کشک رباط سنگی، گلران، انجیل و گذره ولایت هرات میگذرد و در بندر تورغندی با ترکمنستان وصل میشود.
|
