جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده روز چهارشنبه ۱۵ جنوری (۲۶ جدی) از توافق اسراییل و حماس به آتشبس و رهایی گروگانها خبر داد.
رییس جمهور بایدن با نشر اعلامیهای گفت که این توافق پس از "ماهها دپلوماسی جدی" از سوی ایالات متحده، مصر و قطر به دست آمده است.
بایدن گفته است: "این معامله به توقف جنگ در غزه، افزایش مساعدتهای بشری به غیرنظامیان فلسطینی که به شدت به آن نیاز است و پیوستن گروگانها با خانوادههای شان پس از بیش از ۱۵ ماه اسارت، منجر خواهد شد."
جو بایدن در ۳۱ ماه می ۲۰۲۴ طرح آتشبس در غزه و رهایی گروگانها را پیشنهاد کرده بود که به اتفاق آرا از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شده بود.
بایدن گفته است که توافق کنونی نه تنها ثمرۀ "فشار شدید بر گروه حماس و تغییر معادلۀ منطقهای پس از آتشبس در لبنان و تضعیف ایران است" بلکه به گفتۀ وی "دپلوماسی امریکایی" را نیز برجسته میکند. او گفت: "برای انجام این کار هیچ گاهی از دپلوماسی دست نکشیدم".
گروه حماس در جریان حملۀ هفتم اکتوبر ۲۰۲۳ بر اسراییل، به گفتۀ مقامهای اسراییلی، حدود ۱۲۰۰ نفر را کشته و کم و بیش ۲۵۰ نفر دیگر را گروگان گرفتند. شماری از گروگانها در جریان آتشبس موقت نومبر ۲۰۲۳ از بند حماس رها شدند اما هنوز هم ۹۴ گروگان در بند این گروه است که به گفتۀ نظامیان اسراییلی گمان میرود که ۳۴ نفر آنان جان باخته باشند.
بایدن در سخنرانی از قصر سفید گفت که این توافق در سه مرحله تطبیق میشود که مرحۀ نخست آن شش هفته را در بر میگیرد که "شامل آتشبس کامل، خروج نیروهای اسراییلی از همه ساحات مزدحم غزه و رهایی شماری از گروگانها از بند حماس به شمول زنان، سالمندان و زخمی شدگان میباشد."
رییس جمهور بایدن گفت که امریکاییها شامل آن دسته گروگانهایی است که در مرحلۀ نخست رها میشوند. او افزود که در مقابل، اسراییل صدها زندانی فلسطینی را از زندانهای خود رها میکند. به گفتۀ وی در مرحلۀ نخست فلسطینیان به مناطق اصلی شان باز گشته میتوانند.
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که در مرحلۀ نخست ۳۳ گروگان از بند حماس رها خواهند شد که همۀ آنان زنان، کودکان و مردان سالمندتر از ۵۰ سال اند.
بایدن گفت که در جریان مرحلۀ شش هفتهای نخست، مذاکرات برای تطبیق مرحلۀ دوم آغاز میشود که شامل "توقف کامل جنگ" میباشد. او گفت که در مرحلۀ دوم رهایی متباقی گروگانها، آتشبس دایمی و در نهایت خروج کامل نیروهای اسراییلی از غزه شامل آن میباشد.
رییس جمهور ایالات متحده گفت که اگر مذاکرات فراتر از شش هفته طول بکشد، آتشبس تا زمان ختم مذاکرات تمدید خواهد شد.
به گفتۀ بایدن، مرحلۀ سوم نیز برگرداندن اجساد گروگانهای کشته شده و بازسازی غزه را شامل میشود.
اسراییل و حماس درست چهار روز پیش از مراسم تحلیف دونالد ترمپ، رییس جمهور منتخب ایالات متحده به آتشبس و رهایی گروگانها توافق کرده اند. ترمپ هشدار داده بود که اگر گروگانها تا زمان آغاز کار حکومت وی رها نشوند، گروه حماس بهای سنگینی خواهد پرداخت.
ترمپ روز چهارشنبه در شبکۀ اجتماعی تروث سوشیل نوشت: "به معاملۀ رهایی گروگانها در شرق میانه دست یافتیم. آنان به زودی رها خواهند شد. تشکر از شما!"
همیشگی بودن آتشبس، خروج نظامیان اسراییلی از غزه و مقیاس کمکهای بشری برای نیازمندان در سرزمینهای فلسطینی از مسایل عمدۀ چالشبرانگیز در مذاکرات بود.
یک مقام اسراییلی گفته است که حکومت اسراییل روز پنجشنبه در مورد این توافق رایگیری کرده و به گفتۀ این منبع، انتظار میرود که اکثر وزیران کابینۀ اسراییل آن را منظور کنند.
گیدون سعار، وزیر خارجۀ اسراییل، سفر از پیش برنامه ریزی شده اش را به اروپا نیمه تمام رها کرده و گفته است که برای شرکت در رایگیری کابینۀ اسراییل به کشورش برگشته است.
پس از نشر این خبر، هزاران باشندۀ غزه که از ۱۵ ماه به اینسو شاهد یکی از مرگبارترین جنگ بوده است، به جادهها بر آمده و به جشن و شادمانی پرداختند.
خبرنگاران خبرگزاری فرانسپرس از شهر دیر البلح و سایر شهرهای غزه گزارش داده اند که مردم دسته دسته به شادمانی پرداخته و همدیگر را به آغوش میکشیدند.
نمایندگان قطر، مصر و ایالات متحده در روزهای اخیر تلاشهای شان را برای توافق میان اسراییل و حماس تشدید کرده بودند.
منابع به خبرگزاری فرانسپرس گفته اند که شیخ محمد بن عبدالرحمان بن جاسم آل ثانی، صدر اعظم قطر روز چهارشنبه پیش از توافق، با مذاکره کنندگان اسراییلی و گروه حماس در دفتر کارش ملاقات کرد.
نظامیان اسراییلی در انتقامجویی از حملات حماس، در بیش از ۱۵ ماه گذشته غزه را آماج حملات پیهم هوایی و زمینی قرار داده اند که به گفتۀ مقامهای فلسطینی، تا اکنون بیش از ۴۶۷۰۰ نفر کشته برجا گذاشته و اکثر کشته شدگان غیرنظامیان، به ویژه زنان و کودکان، اند.
