تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
16.12.2025
سازمان ملل: برای خانواده‌ها در ننگرهار شبکه آب آشامیدنی می‌سازدجدید
روزنامه هشت صبح


۸صبح، کابل: برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد در افغانستان (UN-Habitat) اعلام کرده است که برای شماری از خانواده‌ها در منطقه «شیخ‌مصری» ولایت ننگرهار، شبکه‌ای برای تامین آب آشامیدنی سالم ایجاد خواهد کرد.

این نهاد روز دوشنبه، ۲۴ قوس، در ایکس نوشته است که خانواده‌ها تا کنون برای دسترسی به آب پاک ناچار بودند هر روز کیلومترها راه را پیاده طی کنند.

 برنامه اسکان بشر سازمان ملل گفته است که شبکه جدید با استفاده از انرژی خورشیدی ساخته خواهد شد و پس از تکمیل، دسترسی پایدار خانواده‌ها به آب آشامیدنی سالم را فراهم می‌کند.

پیش از این، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) هشدار داده بود که هشت تن از هر ۱۰ تن در افغانستان از آب آلوده استفاده می‌کنند؛ موضوعی که نگرانی‌ها درباره پیامدهای صحی و محیط‌زیستی را افزایش داده است.


 
16.12.2025
مرګونې نسخې: افغانستان د جعلي درملو په لومه کېجدید
بی بی سی

دېرش کلن عبدالمجید د کابل د سردار محمد داود خان روغتون په بېړنۍ څانګه کې د مرګ او ژوند پر پوله ولاړ دی.

د هغه د سږو ۸۰ سلنه برخه له کاره لوېدلې، او د اکسیجن د ماشین په مټ په سختۍ ساه اخلي.

دی له اتو میاشتو راهیسې په سکاروي یا سینه و بغل اخته او ناروغ دی.

له دغه روغتونه د باندې یې پر وخت د ناروغۍ تشخیص شوی و او اړوند درمل هم په دقیق ډول ورکړل شوي وو، خو ډاکټران دلته حیران دي چې ولې یې ناروغي نه یوازې دا چې نه ده ښه شوې ان لا پېچلې شوې.

ډاکټران اوس د شپږو ماشومانو د دغه پلار په ژغورنه کې نژدې بې وسه شوي.

د بېړنې څانکې ډاکټر چې د عبدالمجید همنومی دی د هغه د سږو اېکسرې ته په اشاره وايي "دا اېکسرې د ناسمې روغتیا یو ډېر جدي حالت ښېي. موږ ورته (Dirty Lung) یا ناوړه سږي وایوو. د ناورغ وضعیت په فوق العاده ډول ننګونکی دی. دی په داسې حالت کې موږ ته رواستل شو چې ژوند یې له ګواښ سره مخامخ دی."

د مجید درملنه له دغه روغتونه د باندې روانه وه، خو وړاندې په سردار محمد داود خان روغتون کې هم، عادي ناروغۍ پېچلې شوې او د دوی له څو میاشتنیو پلټنو وروسته ثابته شوه چې جعلي او بې کیفیته درمل یې اصلي‌ لامل و.‌


 
16.12.2025
د روغتیا نړیوال سازمان تیره میاشت په افغانستان کې د حادې تنفسي ناروغۍ د زیاتوالي خبر ورکويجدید
دآزادی رادیو

د روغتیا نړیوال سازمان وایي تېره یوه میاشت کې نږدې ۲۵۰ افغانان د شدیدو تنفسي ناروغیو له امله مړه شوي.

د هرات ولایت د زنده جان ولسوالۍ اوسېدونکی لطیف وایي ۵۵ کلنه مېرمن یې له سختې ساه تنګۍ او تنفسي ناروغیو ځورېږي، خو په سیمه کې روغتیایي مرکز او په کافي اندازه اسانتیاوو ته لاسرسی نه لري.

دلته خو نه درمل شته او نه روغتیایي مرکزونه، موږ چې مجبور شو، خپل ناروغ ان هرات ښار ته وړو او هلته هم چې نسخه راکړي درمل یې خپله اخلو

ده ازادي راډیو ته وویل: "دا زموږ کلي کور کې نه یوازې زموږ کورنۍ، بلکې ډېری دلته اوسېدونکې کورنۍ په ساه تنګۍ اخته شوي، زما مېرمن په ساه تنګۍ اخته ده، یو ځل مو ان هرات ښار ته ډاکتر ته یوړه، هلته ډاکتر ویل چې د زړه ټکانونه یې هم ډېر شوي، دلته خو نه درمل شته او نه روغتیایي مرکزونه، موږ چې مجبور شو، خپل ناروغ ان هرات ښار ته وړو او هلته هم چې نسخه راکړي درمل یې خپله اخلو، موږ په دې خپله ولسوالۍ کیلنیک کې حتی د پانسمان وسایل نه لرو."

د پکتیا ولایت د څمکنیو ولسوالۍ اوسېدونکی فولاد خان ورته خبره کوي او وایي چې د کورنۍ د ډېریو غړو په ګډون یې په کلي کې هم خلک په بېلابېلو تنفسي ناروغیو اخته شوي دي.

فولاد خان ازادي راډیو ته وویل: "دلته ناروغۍ زښته زیاتې شوي ځکه هوا ککړه ده، دا تنفسي ناروغۍ باندې ډېر خلک اخته دي، دلته څمکنیو ولسوالۍ کې چې کابو یو نیم میلیون خلک په کې ژوند کوو، په شهرنو کې یې یو روغتیایي مرکز دی، هغه هم چې ورشو، درمل نه لري، متخصص ډاکتران په کې نه وي چې کله ناروغ راته پیدا شي، هر کور کې ناروغان دي، بس له مجبوریته هماغه کورني یوناني درملو باندې ګزاره کوو."

فولاد وایي د ډېرو ولسوالیو خلک لیرې روغتیایي مرکزونو ته د تګ لپاره د مناسب ترانسپورټ د نه لرلو له امله هم د خپلې درملنې ځنډولو ته اړ کېږي.




 
16.12.2025
وزیر خارجه جرمنی:انتقال پناهجویان افغان از پاکستان اولویت ‌های حکومت جرمنی استجدید
رادیو آزادی

در حالی که روند بازداشت و اخراج اجباری پناهجویان افغان فاقد اسناد در پاکستان به شدت ادامه دارد، وزیر امور خارجه جرمنی می‌گوید امیدوار است روند انتقال پناهجویان افغان از پاکستان به آن کشور را تا پایان سال جاری میلادی تکمیل کند.

یوهان وادفول، وضعیت افغان‌ های مقیم پاکستان که در انتظار انتقال به جرمنی هستند را وخیم خوانده تأکید کرده است که انتقال این افراد که به گفته او تعهد قطعی برای انتقال به جرمنی دارند در اولویت‌ های حکومت جرمنی قرار دارد.

«ولت» روزنامه جرمنی به نقل از وادفول نوشته است:«بررسی‌ های لازم و همچنان پرواز ها اکنون با سرعت بیشتری انجام می‌شود.»

وی پیش از این گفته بود که از طریق گفت‌وگو با طرف پاکستانی، موفق شده است برای پناهجویان افغان پذیرفته ‌شده از سوی جرمنی، تمدید شش‌ ماهه اقامت در پاکستان را به‌دست آورد.

اما او در اظهارات تازه خود تأکید کرده است که از آغاز سال میلادی آینده، افغان‌های که در انتظار انتقال به جرمنی در پاکستان به‌سر می‌برند، با خطر اخراج به افغانستان مواجه خواهند شد.

وادفول با اشاره به نقش وزارت داخله جرمنی در روند پذیرش پناهجویان گفته است که پس از انجام تمامی ارزیابی ‌ها، تصمیم نهایی در مورد پذیرش یا رد درخواست برخی افغان‌ ها بر عهده این وزارت است.

او هشدار داده است که در صورت بوجود آمدن تأخیر بیشتر در این روند، پناهجویان افغان مقیم پاکستان که در انتظار انتقال به جرمنی هستند، با خطر اخراج به افغانستان روبه‌رو خواهند شد.

این در حالی است که هم‌اکنون روند بازداشت و اخراج اجباری پناهجویان افغان در مناطق مختلف پاکستان به شدت ادامه دارد.

شماری از افرادی که برای شان وعده انتقال به جرمنی داده شده و از چند سال به اینطرف در پاکستان بسر می برند، می‌گویند پولیس پاکستان زندگی را بر آنان دشوار ساخته است.




 
16.12.2025
روسیه دویچه‌وله را به عنوان «سازمان نامطلوب» رده‌بندی کردجدید
صدای آلمان

رسانه‌های روسی گزارش داده اند که سارنوالی کل روسیه دویچه‌‌وله، رسانه بین‌المللی آلمان، را به‌عنوان یک «سازمان نامطلوب» طبقه‌بندی کرده است. این طبقه بندی در ماه آگست از سوی پارلمان روسیه ارائه شده بود.

قبل از این چندین سازمان رسانه‌ای و نهاد غیردولتی دیگر از جمله رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، بلینگکت، کُرِکتیو، گزارشگران بدون مرز و شبکه تلویزیونی رِین «TV Rain» «نامطلوب» رده بندی شده بودند.

طبقه‌بندی «سازمان نامطلوب» به چه معناست؟

براساس قوانین روسیه، وقتی یک سازمان در لیست «سازمان‌های نامطلوب» رده‌بندی می‌شود، همکاری با آن می‌تواند جرم محسوب شود و جریمه‌های سنگین یا حتی مجازات حبس را در پی دارد. به اشتراک‌‌گذاری محتوای این سازمان‌ها از جمله در شبکه‌های اجتماعی نیز غیرقانونی است.

واکنش دویچه‌وله چه بوده است؟

باربارا ماسینگ، رئیس عمومی دویچه‌وله گفته است که این اقدام مقام‌های روسیه نشانه دیگری است که کرملین می‌خواهد هرگونه آزادی بیان در این کشور را سرکوب کند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

او در بیانیه ‌ای گفت: «روسیه ممکن است ما را یک سازمان نامطلوب نامگذاری کند، اما این ما را متوقف نخواهد کرد.»

ماسینگ افزود: «این تازه‌ترین تلاش برای خاموش کردن رسانه‌های آزاد، بی‌اعتنایی آشکار رژیم روسیه به آزادی مطبوعات را نشان می‌دهد و ترس این رژیم از شهروندان خودش را نمایان می‌سازد، شهروندانی که در پی به دست آوردن معلومات اند، انتقادی فکر می‌کنند و مشتاق یادگیری هستند. دویچه‌وله در ارائه محتوای ژورنالیستی ثابت قدم خواهد ماند تا مردم بتوانند دیدگاه‌های خود را شکل دهند.»


 
16.12.2025
په ایران کې د خوړو بحران؛ د قحطۍ او "لوږې د پاڅون" خطرجدید
دویچه ویلی

د کهگیلویه او بویراحمد په ولایتونو کې د یوه پوځي مامور خپرې سوې ویډیو په ټولنیزو رسنیو کې پراخ غبرگونونه له ځانه سره درلودل. دغه مامور خپل د ژوندانه ناوړه شرایطو ته په اشارې سره په دې اړه خبره کړې چې پر هغه باندې اقتصادي فشار تر دې حده دی چې حتی خپل د پښتورگي پر خوڅولو یې فکر کړی دی.

د دوشنبې په ورځ (۲۰۲۵م کال د ډسمبر ۱۵) د  "رویداد۲۴" د رپوټ له مخې، دغه مامور په اول سر کې د لږ عاید او اقتصادي فشارونو په وړاندې خپل اعتراض ښوولی و، وروسته یې په یوه بل غبرگون کې خپله خبره اصلاح کړه او وې ویل چې هدف یې فقط د وجود په دننه کې "د زړه درد" و. خو دغه ډول غبرګونونه، د اقتصادي وضعیت خرابیدل او د ټولنې په مختلفو برخو، په ځانګړې توګه د ډیرو زیان منونکو ټولنیزو ډلو په معیشت باندې د ملا ماتوونکي فشار څرگندویه دي.

اړونده موضوع: ایران غواړي له ګاونډيو هېوادونو اوبه رانيسي

ډیر لوړ انفلاسیون او د ژوند فشار

دغه مثال په ایران کې د ژور اقتصادي بحران یوازې یوه نښه ده، چې په رسمي رپوټونو او ځانگړو تحلیلونو کې هم روښانه سوې ده. د سازندگي د ګوند عمومي منشي حسین مرعشي د دسمبر پر ۱۱مه د ګوند په ورځپاڼه کې په یوه سرمقاله کې وویل چې په تیرو دوو لسیزو کې، د ایران اقتصادي وده شاوخوا یو سلنې ته رسیدلې، او انفلاسیون سږ کال له اوسط ډول له ۲۱-۲۲ سلنې څخه ۵۳ سلنې ته لوړ دی؛ هغه کچه چې نه یوازې د خلکو د پیرودلو ځواک یې په جدي توگه کم کړی دی، بلکې د اساسي توکو د واردولو له پاره یې د بهرنیو اسعارو عرضه هم بحراني کړې ده.

مرعشي د دې خبرې په بیانولو چې د ایران اقتصاد په تیرو ۲۰ کلونو کې "د اټومي موضوع یرغمل" دی، او د "خوراکي توکو د جدي نیولو" پر اړتیا باندې ټینګار سره، هغه وویل چې حکومت مجبور سوی چې د "قحطۍ د مخنیوي له پاره" په هر ډالر کې د ۱۲۵ زره تومان په ارزښت اساسي توکي وارد کړي ترڅو "لږترلږه ځینې توکي په بازار کې موجود وي، که څه هم هغه په لوړه بیه" وي.

رسمي معلومات او د رسنیو رپوټونه هم په وروستیو میاشتو کې د خوراکي توکو په بیو کې د پام وړ زیاتوالی ښیي. د مثال په ډول، د سږ کال په سپتمبر کې د خوراکي توکو د انفلاسیون تر شاوخوا ۵۸ سلنه راپور سوی، چې د تیر کال د ورته وخت په پرتله دوه چنده زیات دی. د بیو دغه لوړوالی د کم عاید لرونکو کورنیو د معیشت فشار بحراني کچې ته رسولی دی.

د خوړو بحران؛ د بیو له لوړوالي څخه د مصرف تر کمیدو پورې