تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
02.12.2025
جسد ۱۲ مهاجر افغان پس از تیراندازی مرزبانان ایران در مرز فراه پیدا شجدید
روزنامه هشت صبح

۸صبح، فراه: منابع محلی در ولایت فراه می‌گویند جسد ۱۲ جوان افغان که شب گذشته در نزدیکی مرز ایران هدف تیراندازی نیروهای مرزبانی این کشور قرار گرفتند، پیدا شده است.

منابع روز دوشنبه، ۱۰ قوس، گفتند که این جوانان از ولسوالی شندند هرات بودند و هنگام تلاش برای عبور از راه غیرقانونی به ایران، نیروهای مرزی این کشور آن‌ها را هدف تیراندازی قرار داده‌اند.

به گفته منابع، جسد ۱۲ تن از این مهاجران کشف شده و از سرنوشت سایر اعضای این گروه ۳۵ نفری تا کنون اطلاعی در دست نیست.

منابع محلی می‌افزایند که قربانیان تنها از هرات نبوده‌اند، بلکه افرادی از ولایات دیگر کشور نیز در میان آن‌ها حضور داشته‌اند.

این رویداد در حالی رخ می‌دهد که در سال‌های اخیر گزارش‌های متعدد از تیراندازی مرزبانان ایرانی بر مهاجران افغان نشر شده است.




 
02.12.2025
افغانستان کې اېچ‌ای‌وي-اېډز: 'ځینې خلک ان روغبړ راسره نه کوي'جدید
بی بی سی

نن د ډسمبر لومړۍ د اېچ‌ای‌وي-ایډز په تړاو د عامه پوهاوي نړیواله ورځ ده.

افغانستان کې هم د نړۍ د نورو هېوادونو په څېر هر کال د ایډز نوې مثبتې پېښې ثبتېږي او د راپورونو له مخې دا شمېر په لوړېدو دی.

افغانستان کې د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي، په ۲۰۲۵ کال کې د اېچ ای وي-اېډز نږدې درې سوه مثبتې پېښې ثبت شوې دي.

دا شمېر په تېرو څو کلونو کې تر ټولو لوړ دی. په ۲۰۲۴ کال افغانستان کې د اېچ‌ای‌وي شاوخوا دوه سوه او اوړم کال کې ټولټال ۱۸۳ مثبتې پېښې ثبت شوې وې.

د نړۍ والو مرستو کمېدو افغانستان کې هم له ایډز سره د مبارزې چارې ټکنۍ کړي او له امله یې لسګونه هغه ټولنیز سازمانونه له فعالیته لویدلي چې د ایډز په اړه عامه پوهاوي لپاره یې کار کاوه.

افغانستان کې د ایډز ، جنسي ناروغیو او زیړي د ملي پروګرام مشر ډاکتر عبد الرحمن شیریندل بي‌بي‌سي ته وویل افغانستان کې د ایډز ناروغۍ تشخیص کې د ټولنیزو ستونزو او امکاناتو د کموالي له امله لویه تشه موجوده ده.

هغه زیاتوي، اټکل دا دی چې په افغانستان کې ښايي شاوخوا ۱۳۵۰۰ کسان پر اېچ‌ای‌وي اخته وي.

خو رسمآ ثبت شوي یوازې څه باندې څلور زره کسان دي. په دوی کې څه باندې درې زره نارینه او یوولس سوه ښځینه دي.


 
02.12.2025
یواین هبیتات: افغان ښځې پر سړکونو له ناامنۍ نیولې د لومړنیو خدمتونو ترنشتوالي پورې له ډیرو ستونزو سره مخ ديجدید
دآزادی رادیو

داسې مهال چې د ملګرو ملتونو د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالي د مخنیوي ۱۶ ورځنی کمپاین روان دی، په افغانستان کې د دغه سازمان د بشري استوګنې پروګرام (یو اېن هبیتات) وايي په دې هېواد کې ښځې او نجونې هره ورځ له بېلابېلو خطرونو سره مخ دي.

دغه پروګرام د یکشنبې په ورځ «د نومبر ۳۰مه» په خپله اېکس پاڼه (پخواني ټویټر) په یو بیان کې ویلي دا خطرونه د سړکونو له ناامنۍ نیولې د لومړنیو خدمتونو تر نشتوالي پورې مسایل دي چې اوس مهال افغان ښځې ورسره مخ دي.

«یو اېن هبیتات» ویلي د ښځو او نجونو لپاره د خوندي او امن فضا رامنځته کول اړین دي ترڅو دوی بېلابېل مهارتونه زده کړي او پرمختګ وکړي.

دغه پروګرام غوښتنه کړې چې د جنسیت پر بنسټ د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په جریان کې باید هر څوک د افغان ښځو او نجونو ملاتړ وکړي.

یو شمېر افغان مېرمنې هم وايي چې ورځ تر بلې یې په وړاندې ستونزې ډېرېږي او دا چې په افغانستان کې دوی ځان په امن کې نه احساسوي.

د پلازمېنې کابل یوې اوسېدونکې چې نه یې غوښتل د موضوع د حساسیت له امله یې په راپور کې نوم خپور شي د غږ د بدلون په شرط ازادي راډيو ته وویل: "موږ په سړکونو امنیت نه لرو، په کور کې د پرېکړې حق نه لرو او د راتلونکې لپاره هېڅ هیله هم نه شته، د طالبانو له راتګ وروسته، د زده کړو، کار او هر څه حق موږ نه اخیستل شوی دی، ان له کوره د بیرون تګ حق له موږ اخیستل شوی دی، هره ورځ په وېره کې ژوند کوو، د داسې قوانینو لاندې په موږ محدودیتونه لګول شوي چې ان لیکل شوي نه دي، دوی یوازې یو هدف لري چې موږ له ټولنې حذف کړي."

په همدې حال کې د جنسیت پر بنسټ د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په مناسبت د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې (یو اېن ومن) هم په یو بیان کې ویلي دي چې په افغانستان کې د ښځو ملاتړ کوونکي سازمانونه د تمویل له کمښت سره مخ دي، خو دوی لا هم له تاوتریخوالي سره د مخ ښځو ملاتړ ته دوام ورکوي.


 
02.12.2025
نادیه ندیم، برندۀ جایزهٔ «پای طلایی» سال ۲۰۲۵؛ سفر ورزشی‌اش را از کجا آغاز کرد؟جدید
رادیو آزادی

نادیه ندیم، بازیکن افغان‌تبار، پس از مهاجرت از افغانستان به دنمارک، سفر ورزشی خود را در سال ۲۰۰۰، زمانی که ۱۲ ساله بود، از کمپ مهاجران آغاز کرد و به میدان‌های فوتبال اروپا رسید.

وقتی دیدم دخترهای هم‌سن و سالم فوتبال بازی می‌کردند، عشق من به فوتبال آغاز شد.

«ما خود ما زمانی که به دنمارک آمده بودیم، در یک کمپ مهاجرین بودیم و پهلوی کمپ ما میدان‌های فوتبال بود. وقتی دیدم دخترهای هم‌سن و سالم فوتبال بازی می‌کردند، عشق من به فوتبال آغاز شد. از همان کمپ بازی‌کردن را شروع کردم و فکر می‌کنم از همان زمان زندگی من کم‌کم تغییر کرد.»

نادیه ندیم، فوتبالر افغان
نادیه ندیم، فوتبالر افغان

این فوتبالیست ۳۷ ساله به تازگی، روز پنجشنبه ۲۷ نومبر، برندهٔ جایزهٔ بین‌المللی «پای طلایی » سال ۲۰۲۵ در بخش زنان شد.

جایزهٔ بین‌المللی فوتبال «پای طلایی» (Golden Foot) به بازیکنان فعال تعلق می‌گیرد که حداقل ۲۷ سال سن داشته و در فوتبال چه بصورت فردی یا تیمی عملکرد برجسته‌ای نشان داده باشند.

نادیه ندیم می‌گوید که از حدود سه ماه پیش دیگر برای تیم ملی فوتبال دنمارک که در سال ۲۰۰۹ به این تیم راه یافته بود،بازی نمی کند و در دوران حرفه‌ای خود نیز برای باشگاه های فوتبال امریکا، منچستر سیتی انگلستان، PSG فرانسه و ای‌سی میلان ایتالیا نیز بازی کرده است.

او افزود که می‌خواهد با استفاده از این فرصت در عرصهٔ فوتبال در افغانستان همکاری داشته باشد:

«معمولاً (پای طلایی) یک بنیاد هم دارد که کمک می‌کنند و مکاتب می‌سازند. پس من همراه با آن‌ها صحبت کردم که اگر در پلان شما باشد، یک روز می‌توانیم یک مکتب فوتبال یا یک آکادمی در افغانستان بسازیم، چون در آن‌جا استعداد زیاد و فرصت‌ها کم است.»

نادیه ندیم در سال ۲۰۲۲ از رشتهٔ طب فارغ‌التحصیل شده و اکنون به عنوان داکتر فعالیت می‌کند.

او افزود که در صورت فراهم شدن امکان، علاقه دارد برای افغانستان بازی کند.

«اگر مرا بگذارند، هزار فیصد می‌خواهم بازی کنم، چون وقتی کوچک بودم این فرصت را نداشتم، چون تیم ملی افغانستان نبود. ولی حالا که هستند، چرا نی؟ این جای افتخار است. مادر و پدرم افغان بودند و من خودم یک افغان هستم.»

زنان در افغانستان از سوی حکومت طالبان اجازه ورزش و اشتراک در تیم ها یا مسابقات ورزشی را ندارند و تیم فوتبال زنان افغان پناهنده « Afghan Women United » در خارج از افغانستان فعالیت می کند.

فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) در ماه می سال جاری میلادی، تشکیل تیم ملی فوتبال زنان افغانستان در تبعید را تصویب کرد و بودجۀ مالی و عملیاتی این تیم را تأمین کرد.

پس از بازگشت طالبان به قدرت، ورزش زنان در افغانستان ممنوع شده و دختران و زنان از ورزش، حضور در رقابت‌های ورزشی و حتی رفتن به ورزشگاه‌ها منع شده‌اند.


 
02.12.2025
ترامپ: تعلیق روندهای پناهندگی «محدودیت زمانی» ندارد پروانه علی زاده |خبرگزاری فرانسهجدید
صدای آلمان

بعد از تیراندازی یک فرد مظنون افغان بر دو عضو گارد ملی در واشنگتن، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا گفته است که توقف موقتی روندهای پناهندگی برای «مدت طولانی» برقرار خواهد ماند.

ترامپ روز یک شنبه در هواپیمای ریاست جمهوری «ایر فورس وان» به خبرنگاران گفت که برای این تعلیق هیچ «محدودیت زمانی» وجود ندارد.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

او افزود: «ما این مردم را نمی‌خواهیم. می‌دانید که چرا ما این‌ها را نمی‌خواهیم؟ به خاطری که بسیاری شان خوب نبوده اند، و این‌ها نباید در کشور ما باشند.»

تیراندازی بر گارد ملی در واشنگتن

روز چهارشنبه هفته گذشته بر اثر تیراندازی در واشنگتن دو عضو گارد ملی به شدت زخمی شدند. بعداً یکی از آنها که  ۲۰ ساله بود بر اثر جراحات وارده جان باخت.

فرد مظنون به این تیراندازی یک مرد ۲۹ ساله افغان است که بازداشت شده و با اتهام قتل مواجه است.  تا کنون انگیزه فرد مظنون روشن نیست.

حکومت ایالات متحده امریکا روز جمعه عجالتاَ همه روندهای پناهندگی را تعلیق کرد.

جوزف ایدلو، رئیس اداره مهاجرت ایالات متحده امریکا اعلام کرده است که «تمامی تصمیمات مربوط به پناهندگی تا زم


 
02.12.2025
افغانستان کې د بریتانیا پوځ د جنګي جنایتونو د څېړنې غوښتنه محمد کریم صالح | رويټرزجدید
دویچه ویلی

د رويټرز خبري آژانس په حواله په افغانستان کې دغو بریتانوي ځواکونو د خپلې قوماندانۍ د سلسله مراتب علم او پوهاوي باوجود د تورنو کسانو له محاکمې پرته یا خپلسري وژنې کړي دي.

په دې هکله د بریتانيا د دفاع وزارت (MoD) وروسته له هغې د تحقیقاتو امر وکړ چې بي بي سي تلویزیون په خپل یو مستند فلم کې وویل چې د بریتانیا د هوايي خدماتو ځانګړو نخبه ځواکونو (SAS) څه باندې یوه لسیزه مخکې په افغانستان کې د جګړې پر مهال ۵۴ کسان په مشکوکو شرایطو کې وژلي دي.

تحقیقات مشخصا پر هغو شپنیو عملیاتو څېړنې کوي چې بریتانوي ځواکونو د ۲۰۱۰ کال له منځ د ۲۰۱۳ کال ترمنځ پورې په افغانستان کې ترسره کړي دي. هغه مهال بریتانیا په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د پوځي ائتلاف یو غړی و چې ځواکونو ېې د طالبانو پر ضد جګړه کوله.

د بریتانیا پوځي پولیسو تر دې وړاندې هم د نخبه ځانګړو ځواکونو په ګډون د بریتانیا پوځ له خوا په افغانستان کې د مشکوکو ناوړه اقداماتو په تړاو تحقیقات کړي، خو د بریتانیا دفاع وزارت ويلې چې په هېڅ یو دغو تحقیقاتو کې د محاکمې وړ کافي شواهد ونه موندل شول.

نور ولولۍ:  په افغانستان کې وژنې: د بريتانوي ځواکونو په اړه د څېړنو دوام

له څېړنو څخه موخه دا ده چې وکتل شي چې آیا د بریتانيا د پوځي پولیسو په تحقیقاتو کې د خپلسرو وژنو په هکله معتبر معلومات موجود ول که نه، آيا پوځي پولیسو د دغو اندېښنو په هکله تر ېوې لسیزې وروسته تحقیقات په ښه توګه ترسره کړي یا دا چې غيرقانوني وژنې پټې شوي دي.

نوي شواهد چې د دوشنبې په ورځ خپاره شوي د افسر له خوا په شخصي توګه ورکړل شوي دي. دغه افسر چې په (ان ۱۴۶۶) پېژندل کيږي هغه مهال د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو په عمومي قوماندانۍ کې د عملیاتي چارو مرستیال قوماندان و. هغه په نوو شواهدو کې په ډاګه کړې چې په ۲۰۱۱ کې د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو ۱ (UKSF1) عملیاتو پر مهال یو شمېر نیول شوي مشکوک کسان څنګه وژل شوي دي.