تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
13.12.2025
ترکیه آماده کمک به حفظ آتش‌بس میان پاکستان و طالبان شد ۸صبح ۸صبح ۳۸ دقیقه پیشجدید
روزنامه هشت صبح

۸صبح، کابل: رجب طیب اردوغان، رییس‌ جمهور ترکیه، اعلام کرده که کشورش آماده است تا به حفظ آتش‌بس میان پاکستان و طالبان کمک کند.

 اردوغان روز جمعه، ۲۱ قوس، این اظهارات را در حاشیه نشست بین‌المللی صلح و اعتماد در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان، در دیدار با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، مطرح کرده است.

رییس جمهور ترکیه تاکید کرده که انقره در تلاش برای تقویت روابط با اسلام‌آباد است و همکاری دو کشور در حوزه‌های انرژی، تجارت و سرمایه‌گذاری افزایش خواهد یافت.

او همچنان آماده‌گی ترکیه برای مشارکت در مکانیسمی که برای حفظ عدم درگیری ایجاد شده، اعلام کرده است.

این نشست به مناسبت سی‌امین سالگرد وضعیت بی‌طرفی دایم ترکمنستان و اعلام سال ۲۰۲۵ به‌عنوان «سال بین‌المللی صلح و اعتماد» توسط مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شده است.


 
13.12.2025
المرصاد: پر خلیل الرحمان حقاني د داعش برید "د پاکستان له بلوچستانه" پلان شوی وجدید
بی بی سی

په افغانستان کې د طالبانو حکومت ته نږدې رسنۍ (المرصاد) ادعا کړې چې د کډوالو چارو پر مخکېني وزیر خلیل الرحمان حقاني د داعش برید "د پاکستان له بلوچستانه پلان او رهبري شوی و."

دې رسنۍ د خلیل الرحمان حقاني د وژل کېدو د لومړي تلین په مناسبت یو "مستند" خپور کړی چې یو کس پکې "اعتراف" کوي چې په داعش ډلې پورې تړلی او هغه برید یې رهبري کاوه چې د کډوالو چارو دغه مخکېنی وزیر پکې ووژل شو.

بي‌بي‌سي دا ویډیو کتلې خو په خپلواکه توګه یې ریښتینولي نه شي تاییدولی او نه هم دا معلومه ده چې له دغه کس په څه ډول شرایطو کې دا اعتراف اخیستل شوی دی.

د پاکستان حکومت یا کوم چارواکي هم په دې اړه لا کوم غبرګون نه دی ښکاره کړی خو په دې وروستیو کې پاکستاني‌ چارواکي او په افغانستان کې د طالبانو حکومت دواړه د ځينو بریدونو پړه پر یوه او بل وراچوي او په خپلو هېوادونو کې یې د ناامنۍ پر رامنځ‌ته کولو تورنوي.


 
13.12.2025
ټرمپ: له ایران سره د هوکړې پلوی یم، خو که بیا یې د اتومي وسلې جوړولو هڅه وکړه، بیا به پرې برید وکړيجدید
دآزادی رادیو

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، که څه هم غواړي له ایران سره یوې هوکړې ته ورسېږي، خو که تهران یو ځل بیا د خپلو اتومي فعالیتونو د بیا پیلولو لور ته ګان واخلي، نو بیا به د امریکا له برید سره مخامخ شي.

ټرمپ د پنجشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د خبریالانو پوښتنو ته د ځواب ویلو په ترڅ کې د ایران د اتومي پروګرام او د واشنګټن ـ تهران د احتمالي شخړو په اړه څرګندونې وکړې. هغه په لومړي سر کې د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتانیاهو سره د خپلو «ښو اړیکو» یادونه وکړه او د ایران پر اتومي تاسیساتو بریدونه یې «بریالي او فوق‌العاده» وبلل.

ټرمپ وویل:

«موږ په بي ۲ الوتکو د ایران اتومي وړتیا له منځه یووړه. اوس دا اصطلاح (له منځه وړل) کارولی شم، ځکه د اتومي انرژۍ کمیسیون تایید کړه چې موږ د دوی اتومي وړتیا او ظرفیت له منځه وړی دی.»

ده همداراز وویل چې ایران د اتومي وسلو جوړولو ته ډېر نژدې شوی و، خو د امریکا له بریدونو وروسته دغه پروسه شاته یووړل شوه:

«دوی یوازې دوې میاشتې ـ یا ښايي دوې اوونۍ ـ لرلې. نه پوهېږم دوې اوونۍ وې که دوې میاشتې، خو ډېر لږ وخت پاتې و. دوی به ډېر ژر اتومي وسلو ته رسېدلي وای، خو زموږ ځواکونه ولاړل، کار یې بشپړ کړ، او همدې سوله ممکنه کړه ځکه اوس نور څوک له ایران څخه نه وېرېږي.»

ټرمپ: هغوی ډېر غواړي له ما سره توافق وکړي، او که توافق ممکن وي، زه هم علاقه لرم:

د ټرمپ دا څرګندونې په داسې حال کې کړي چې د اتومي انرژۍ نړیوالې ادارې (IAEA) د ایران د اتومي پروګرام د «له منځه تلو» په اړه د ټرمپ له ادعا سره موافق بیان نه دی ورکړی، بلکې له تهران څخه یې غوښتي چې دوی ته اجازه ورکړي چې د دغه هیواد اتومي تاسیسات وګوري او د ایران د اتومي وضعیت په اړه یو واقعي او دقیق انځور وړاندې کړي.

ډونالډ ټرمپ په خپلو خبرو کې دا هم وویل چې د ایران هغه اتومي مرکزونه چې ویشتل شوي، نور هیڅکله د پخوا په شان د فعالیت توان نه لري. د هغه په وینا، «ایران هم اعتراف کړی چې نور نه شي کولی په هماغو مرکزونو کې اتومي فعالیت وکړي، او که غواړي چې بیا پیل وکړي، باید نوي مرکزونه جوړ کړي.»


 
13.12.2025
کریمه نعیمی، تصویری‌سازی ادبیات داستانی پشتو، با هوش مصنوعیجدید
رادیو آزادی

در یک مکتب خصوصی در ولایت کندهار، انیمیشن‌های ساخته شده با هوش مصنوعی توسط کریمه نعیمی، روی پرده نمایش داده می‌شود.

او که از یک سال بدین‌سو تصویری‌سازی ادبیات داستانی پشتو را از طریق هوش مصنوعی آغاز کرده، تا کنون ده قصه برای کودکان را به‌صورت انیمیشن تهیه کرده‌است.
کریمه در مورد دلیل آغاز این کارش به رادیو آزادی گفت:

"وقتی کودکان خودم بزرگ می‌شدند، می‌خواستم برای‌شان کارتون پشتو باشد، اما هیچ کارتونى وجود نداشت، یا به زبان انگلیسی بود یا فلم‌های جاپانی و کوریايی. پس ساختن کارتون بسیار مهم است."

به‌گفتهٔ او، این قصه‌هایی که انیمیشن شده‌اند، بخشی از آن‌ها حکایات فولکلور مردم و بخشی از نویسنده‌گان معاصر است.

قابل یادآوری‌ست که شمار دیگری از افراد نیز برای کودکان چنین انیمیشن‌هایی ساخته اند.
کریمه نعیمی که مادر سه کودک و اصلاً از ولایت کندهار است، اکنون در لندن زنده‌گی می‌کند، اما در سال ۲۰۰۰ از افغانستان بیرون شده و حدود هفت سال در هالند نیز اقامت داشته و در آن‌جا در بخش تکنالوژی معلوماتی یا «آی‌تی» آموزش دیده و کار کرده‌است.

کریمه مدت طولانی در رادیو و تلویزیون نیز فعالیت کرده‌است.
او تازه با استفاده از (ای‌آی) ساخت یک درامه به نام «اعتدال» را نیز آغاز کرده که یک بخش آن تکمیل شده‌است.

این درامه که نوشتهٔ ایمل پسرلی، از نویسنده‌گان زبان پشتو است، تصویرسازی، تهیه کننده‌گی و کارگردانی‌اش را کریمه نعیمی به دوش دارد.

کریمه دربارهٔ این درامه می‌گوید:

"بیشتر چیزهایی که می‌خواستم، به‌دست آوردم. تنها یک ماه پیش که روی این کار مصروف بودم، نمی‌توانستم از زوایای مختلف به کمره دستور بدهم، اما در چند روز اخیر تجربه‌هایی کردم و حالا اگر این درامه را دوباره بسازم، می‌توانم تصاویر را از زوایای بیشتر ایجاد کنم."

کریمه می‌گوید در بخش صداهای پشتو در سیستم‌های «ای‌آی» هنوز مشکلات وجود دارد، اما به‌گفتهٔ او، این بخش با سرعت در حال تغییر و پیشرفت است.
درامه در بخش ادبیات داستانی پشتو، از دیدگاه برخی از پیش‌کسوتان هنر تمثیلی افغانستان، در

قالب تصویری بسیار کم کار شده‌است، هرچند در بخش درامه‌های رادیویی کارهایی صورت گرفته است.

بانو نعیمی می‌افزاید نویسندهٔ این درامه به او گفته که این برنامه ادامه خواهد داشت و هر بخش آن موضوع متفاوتی را در بر خواهد گرفت.

کریمه نعیمی که مسئول یک پرودکشن است و یک چینل یوتیوب نیز دارد، می‌گوید اکنون با استفاده از هوش مصنوعی از تولیداتش پول به‌دست می‌آورد، زیرا برخی شرکت‌ها پروژه‌ها را به او می‌دهند و او در بدل پول برای‌شان کار می‌کند: "چینل یوتیوبی که ساخته‌ام، رایگان است، اما پروژه‌هایی از طرف شرکت‌های مختلف برایم می‌آید که در بدل پول برای‌شان انجام می‌دهم."


 
13.12.2025
ایران: امریکا در کارائیب «دزد دریایی دولتی» شده استجدید
صدای آلمان

پس از توقیف یک نفتکش ونزوئلایی، تهران ایالات متحده امریکا را به نقض حقوق بین‌الملل و تهدید امنیت دریایی متهم کرد و امکان حمایت از متحدش ونزوئلا را بررسی می‌کند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

در این مناقشه میان ایالات متحده و ونزوئلا، ایران واشنگتن را به «دزدی دریایی دولتی» در کارائیب متهم کرد.

بیشتر بخوانید: تنش با ونزوئلا؛ امریکا کشتی‌های جنگی‌اش را به کارائیب فرستاد

تهران با این واکنش به توقیف یک نفتکش پاسخ داد که گفته می‌شود نفت ونزوئلا را حمل می‌کرده است. اسماعیل بغایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که این مورد نشان‌دهنده «نقض آشکار حقوق بین‌الملل» و همچنین «تخلف فاحش از اصول امنیت دریایی و کشتیرانی» است.

ایران و ونزوئلا به عنوان متحد شناخته می‌شوند

وزارت مالیه ایالات متحده روز پنجشنبه تحریم‌هایی علیه بخش نفتی ونزوئلا اعمال کرد. روز پیش از آن، گارد ساحلی ایالات متحده امریکا و دیگر واحدها، پیش از ساحل ونزوئلا یک نفتکش را متوقف کردند.

حکومت ونزوئلا شدیدا به صادرات نفت وابسته است. این کشور ذخایر نفت بزرگی دارد و همانند ایران، بیشتر نفت خود را به چین، رقیب امریکا صادر می‌کند.

نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، واشنگتن را متهم می‌کند که عمدتاً به دنبال نفت این کشور است و به دنبال تغییر قدرت در کاراکاس است.


 
13.12.2025
افغانستان؛آیا دوه تابعیته افغانان ویزې ته اړتیا لري؟جدید
دویچه ویلی

د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزارت ویاند، حافظ ضیا احمد د جمعې په ورځ د ایکس پر ټولنیزه شبکه دغه موضوع شریکه کړه.

نوموړي افغانستان ته د دوو تابعیتونو لرونکو افغانانو د سفر په هکله رپوټونو ته غبرگون وښود او زیاته یې کړه: « دا چې ویل کیږي چې په بهر کې د دوو تابعیتونو درلودونکي افغانان هیواد ته د ستنیدو له پاره د افغانستان ویزې ته ضرورت لري ، دا ډول پریکړه نه ده رامنځته سوې.»

اړونده موضوع: اروپايي هيوادونه د تابعيت ورکولو شرايط څنګه تنظيموي؟

حافظ ضیا احمد ویلي دي:« هغه افغانان چې غواړي په خارجي پاسپورټونو سره افغانستان ته سفر وکړي، لکه د پخوا په شان د خپل افغاني هوئیت په ښودلو سره، د افغانستان ویزې ته اړیتا نه لري او کولای سي پرته له ویزې افغانستان ته سفر وکړي.»

خو د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت دا نه ده معلومه کړې، هغه افغانان چې دوه تابعیته لري او غواړي له بهر څخه افغانستان ته داخل سي، که د افغانستان د هوئیت اسناد ونلري، نو څرنگه د افغانستان خپل اصليت ثابت کړي.