تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
22.03.2025
اتحادیه اروپا پنج میلیون یورو به سازمان ایمرجنسی در افغانستان کمک می‌کندجدید
روزنامه هشت صبح

۸صبح، کابل: اتحادیه اروپا می‌گوید این اتحادیه پنج میلیون یورو به سازمان ایمرجنسی (EMERGENCY) به ‌منظور حمایت از راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی طبی در مرکزهای ایمرجنسی در افغانستان کمک می‌کند.

اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه، ۳۰ حوت، با نشر خبرنامه‌ای گفته است که این پروژهه سه‌ساله می‌تواند مهارت‌های تخصصی پزشکان، پرستاران و قابله‌ها را تقویت کرده و دست‌رسی به خدمات صحی باکیفیت را بهبود بخشد.

در خبرنامه آمده که خروج بسیاری از کارمندان بخش بهداشت پس از آگست ۲۰۲۱ از افغانستان و محدودیت‌ها بر آموزش زنان و دختران، پایداری نیروی کار در بخش بهداشت را زیر فشار قرار داده است.

اتحادیه اروپا تصریح کرده که افغانستان همچنان با بحران‌های چندبعدی روبه‌رو است، به‌گونه‌ای که نزدیک به دو سوم جمعیت در فقر چندبعدی زنده‌گی می‌کنند و بیش از نیمی از آن‌ها نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند.

در خبرنامه نوشته شده است که در نتیجه، دسترسی به مراقبت‌های صحی مقرون‌ به‌صرفه همچنان یکی از مشکلات اساسی مردم افغانستان محسوب می‌شود.

در همین حال، ورونیکا بوسکوویچ پوهر، کاردار اتحادیه اروپا، در مورد تأثیر گسترده‌تر این پروژه گفته است: «این پروژه تنها یک سرمایه‌گذاری در سیستم صحی نیست، بلکه سرمایه‌گذاری برای مردم افغانستان است. با تقویت مهارت‌های متخصصان صحی و توان‌مندسازی زنان، ما تلاش داریم تا کیفیت مراقبت از بیماران را بهبود ببخشیم.»

این نهاد اضافه کرده است که در طول ۳۶ ماه آینده، این برنامه‌های آموزشی، ۷۵ تن را در تخصص‌هایی مانند جراحی، بی‌هوشی، زنان و زایمان و اطفال آموزش خواهد داد که ۱۵ تن از آن‌ها زنان افغانستان خواهند بود.


 
22.03.2025
د بیان ازادۍ کور پر امریکا غږ او ازادۍ راډیو د مالي مرستو بندول اندېښمنوونکې پرېکړه بللېجدید
روزنامه هشت صبح

د بیان ازادۍ کور پر امریکا غږ (VOA) او ازادې اروپا راډیو/ازادۍ راډیو(RFE/RL) د امریکايي دولت له خوا د مالي مرستو بندولو پرېکړه اندېښمنوونکې بللې ده.

نوموړي بنسټ پنجشنبه د کب پر ۳۰مه په یو خپاره کړي بیان کې ویلي چې د دې پرېکړې په پایله کې د امریکا غږ یو زر او ۳۰۰ دایمي او قراردادي کارکوونکي کورناستي شوي دي.

یاد بنسټ د متحدو ایالاتو پر حکومت غږ کړی چې پر خپلې پرېکړې بیاکتنه وکړي او له دغو خبري سرچینو د ساتنې ملاتړ ته دې خپله ژمنتیا تایید کړي.

د وینا ازادۍ کور د امریکا له کانګرېس څخه هم غوښتي چې له دغو خبري بنسټونو چې خلکو ته بې سانسوره خبرونه رسوي، ساتنه وکړي.

د یادونې ده چې ډونالډ ټرمپ په یو فرمان کې د امریکا غږ فعالیت ځنډولی او د ازادۍ راډیو بودیجه یې هم پرې کړې ده.

امریکايي حکومت د امریکا غږ په ګډون د دولتي رسنیو ټول کارکوونکي تر بلې خبرتیا رخصت کړي دي.


 
22.03.2025
همزمان با سفر رئیس جمهور چک، روسیه بر شهر ادیسا حمله کردجدید
رادیو آزادی

در نتیجۀ حملات طیارۀ بی سرنشین  روسیه بر زیرساخت‌های غیرنظامی در شهر بندر ادیسای اوکراین در دریای سیاه دست‌کم سه تن زخمی شدند. این حملات باعث قطع برق در چند ساحۀ این شهر شد. این در حالی رخ داد که پتر پاول، رئیس‌جمهور چک برای گفت‌وگو با مقامات در این شهر حضور داشت.

اولِه کیپر، رئیس اداره نظامی منطقه ادیسا، به روز جمعه ۲۱ مارچ گزارش داد که در میان سه زخمی‌شده در این حملات، افراد خردسال نیز حضور دارند.

این حملات در نقاط مختلف شهر سبب آتش‌سوزی شد.

کانال تلگرامی ASTRA، با استناد به رسانه‌های محلی، گزارش داد که یک ساختمان مسکونی، یک مرکز خرید، یک فروشگاه و چندین کسب‌وکار مشمول زیرساخت‌های غیرنظامی می‌شوند که در ادیسا هدف قرار گرفتند.

شرکت برق DTEK اعلام کرد که این حملات باعث قطع برق در دست‌کم سه ساحه شده است.

کیپر در تلگرام نوشت: «این بار دیگر یادآور به تمام جهان است که جنگ ادامه دارد و اوکراین همچنان در حال مبارزه است.»

در جریان مذاکرات بین دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، و همتای روسی‌اش، ولادیمیر پوتین، در تاریخ ۱۸ مارچ، یک مهلت ۳۰ روزه برای توقف حملات به زیرساخت‌های انرژی در جنگ روسیه و اوکراین توافق شد.

اما پس از این توافق، مسکو و کی‌یف یکدیگر را به نقض این توافق محدود متهم کرده‌اند و به نظر می‌رسد که این توافق تأثیر چندانی بر روند جنگ نداشته است.

روسیه در ۲۱ مارچ، اوکراین را متهم کرد که یک ایستگاه بزرگ انتقال و اندازه‌گیری گاز را در منطقه کورسک روسیه، در نزدیکی مرز با اوکراین، منفجر کرده است و این اقدام را «عملی تروریستی» خواند.

قرار است هیئت‌های روسیه و اوکراین هفته آینده در عربستان سعودی به طور جداگانه با مقامات ایالات متحده دیدار کنند.

اما انتظار نمی‌رود که دیدار رو در رو میان آن‌ها برگزار شود.

آسیب زدن به اودیسا یکی از اولویت‌های روسیه در حمله تمام‌عیار سه‌ساله‌اش به اوکراین بوده است، زیرا مسکو دنبال مسدود کردن دسترسی بحری کی‌یف است.

در حالی که امیدهای روسیه برای تصرف این بندر استراتیژیک با نیروهای متعارف در سال اول جنگ از بین رفت، این کشور همچنان ادیسا را با حملات مداوم هدف قرار داده است.

در حملات ۳۱ جنوری، ساختمان‌هایی در مرکز تاریخی ادیسا که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند، از جمله هوتل بریستول، یک هوتل لوکس متعلق به اواخر قرن نوزدهم، آسیب دیدند.

دفتر لوی سارنوالی اوکراین اعلام کرد که نیروهای مسلح روسیه در این حمله از راکت‌های بالستیک استفاده کرده‌اند.


 
22.03.2025
تورخم لا هم د مسافرو پر مخ تړلی؛ لامل یې پاکستاني لورې ته تخنیکي ستونزې یادې شويجدید
دآزادی رادیو

په تورخم کې د طالبانو د حکومت کمېسار ‌عبدالجبار حکمت د جمعې په ورځ (د مارچ په ۲۱مه) ازادي راډیو ته وویل:

"د جمعې په ورځ لاره بنده ده، د پاکستانیانو سیسټمونه خراب کړي، دوی څلور سیسټمونه درلودل، دا د افغانستان خلک چې پاکستان ته اوړي، نو همدا سیسټمونه اوس خراب دي، هڅې روانې دي چې ژر دا جوړ شي، ښایي ماسپښین، ښایي مازدیګر یا ماښام، خو موږ به بیا معلومات خپاره کړو."

ښاغلي حکمت له مسافرو وغوښتل چې تر بلې خبرتیا دې د ورتلو هڅه نه کوي.

د جمعې په ورځ لاره بنده ده، د پاکستانیانو سیسټمونه خراب کړي، دوی څلور سیسټمونه درلودل، دا د افغانستان خلک چې پاکستان ته اوړي، نو همدا سیسټمونه اوس خراب دي، هڅې روانې دي چې ژر دا جوړ شي، ښایي ماسپښین، ښایي مازدیګر یا ماښام، خو موږ به بیا معلومات خپاره کړو
عبدالجبار حکمت

د طالبانو د حکومت د دې چارواکي په خبره، دا سیسټمونه د دواړو لورو ترمنځ وروستیو نښتو کې زیانمن شوي دي.

په تورخم کې د پاکستاني اړخ ځینو سرچینو هم د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي چې دا کمپیوټر سیسټمونه د طالبانو په ډزو کې زیانمن شوي او نن جمعه یې دوی پر ترمیم بوخت دي.

په تورخم کې یو شمېر افغان مسافر او ناروغان وایي چې دې وضعیت له ستونزو سره مخ کړي دي.

یو ناروغ لایق خان د جمعې د ورځې په سهار ازادي راډیو ته وویل:

"زما په ګردو کې څلور ډبرې دي، زه همدا اوس هم شدید درد لرم، باید پاکستان ته ډاکتر ته ورشم، میاشت وشوه چې د دې دروازې پرانیستو ته په تمه یم، له دولته مو غوښتنه دا ده چې خیر دی دا لاره د ناروغانو پر مخ پرانیزي، دا دریمه ورځ ده چې دروارزې سره پروت یم، ګرده مې پړسېدلې ده، وضعیت مې بد دی."

یو مسافر هم چې نه یې غوښتل په راپور کې یې نوم خپور شي، له ورته ستونزې شکایت وکړ.

ده هم د جمعې په ورځ غرمه مهال ازادي راډیو ته وویل،

"دلته بیخي زیات خلک، مسافر، ناروغان او مزدوران راټول شوي دي، خو دروازه بنده ده، ناروغان او مسافر څوک په جوماتونو کې، څوک هوټلونو کې او څوک هم په سړک ناست دي، ډېر بد حال دی."


 
22.03.2025
نوروز در کابل؛ افزایش کنترل طالبان و ممانعت از «جهنده بالا»جدید
صدای آلمان


جشهمزمان با فرا رسیدن سال نو شمسی و جشن نوروز، باشندگان کابل می‌گویند که اداره طالبان تلاشی افراد و و سایط نقلیه را تشدید کردند و مانع برافراشتن جهنده سخی شدند.ن نوروز پیش از تسلط دوباره طالبان در شهر مزار شریف، کابل و سایر شهرهای افغانستان تجلیل می‌شد. اما اداره طالبان رخصتی نوروز را از تقویم افغانستان حذف کرده و مانع برگزاری این جشن در مزارشریف و کابل شدند.

دو باشنده شهر کابل به دویچه وله گفتند که این شهر چهره نظامی به خود گرفته و قطعه خاص طالبان در جاده‌های شهر جابجا شده اند. 

عبدالله (نام مستعار) گفت: «می‌خواستیم همراه با فامیل به قرغه برویم اما وقتی از خانه بیرون شدیم تلاشی‌ها به حدی زیاد بود که مجبور شدیم دوباره به خانه برگردیم.»

او گفت ماموران امر به معروف طالبان در مسیر تپه‌ها و تفریحگاه‌ها جابجا شده و کسانی را که می‌خواهند برای تجلیل از نوروز به تفریحگاه‌ها بروند مانع می‌شود و در باره «حرام بودن تجلیل از نوروز» به آن‌ها معلومات می‌دهند.

صفحه اینستاگرام دویچه  وله دری را دنبال کنید

این باشنده کابل گفت: «طالبان موترسایکل سوار بیشتر فامیل‌ها و جوانان را مورد پرسش قرار می‌دادند و اگر می‌دانستند که برای تفریح می‌روند، مانع آن‌ها می‌شدند.»

طالبان در سال‌های گذشته گفته بودند که نوروز «غیراسلامی» است، اما مانع تجلیل آن از سوی مردم نمی‌شوند.


 
22.03.2025
اروپايي ټولنه دفاعي لګښتونه په بې ساري توګه ډېرويجدید
دویچه ویلی

اروپایي ټولنه په نظر کې لري چې په دفاعي لګښتونو کې د پام وړ زیاتوالی راولي او په راتلونکو څلور کلونو کې په دغه سکټور کې څه د پاسه ۸۰۰ میلیارډه ډالر پانګونه وکړي.

د اروپايي ټولنې په دغه طرحه کې د تسلیحاتي پروژو له پاره ۱۵۰ میلیارډه یورو پور او همدا رنګه د اروپايي اتحادیې د پور ورکولو له قواعدو څخه د دفاعي پانګونو معافیت شاملیږي. 

د اروپایي ټولنې  رهبرانو د پنجشنبې په ورځ (د ۲۰۲۵م کال د مارچ ۲۰) د یوې ناستې په ترڅ کې په بروکسل کې هوکړه وکړه چې تر ۲۰۳۰ م کال پورې به د اروپایي ټولنې  د دفاعي آمادګيو د پیاوړي کیدو له پاره لازم اقدامات تر لاس لاندي ونیول سي .

اړوند:اروپايي کمېسيون د ۸۰۰ میليارډو يورو دفاعي پلان وړاندیز کړی

د دې ناستې په اعلامیه کې راغلي دي چې ددغه دفاعي سکټور په پیاوړي کیدو کې، له اوکراین څخه د ملاتړ زیاتوالی هم شاملیږي ترڅو د روسیې د یرغل په وړاندې له ځانه دفاع ته ادامه ورکړي.

دغه طرحه چې لا په نهایی ډول نه ده تصویب سوې، له دې کبله تر لاس لاندې نیول سوې چې اروپایی ټولنه له روسیې سره په لویه پیمانه شخړه کې د احتمالي کړکیچ د خطر په وړاندې د سمدستي چمتووالي په لټه کې ده.