تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
14.12.2025
پایان «پکس امریکانا»؛ مرتس از عقب‌نشینی احتمالی امریکا هشدار دادجدید
روزنامه هشت صبح

فریدریش مرتس، نخست‌وزیر آلمان، گفته که دوران نظام امنیتی و سیاسی «پکس امریکانا» در اروپا به پایان رسیده است.

رسانه‌های آلمانی روز شنبه، ۱۳ دسامبر، گزارش داده‌اند که او گفته است ممکن است امریکا به‌صورت دایمی از نقش خود در امنیت اروپا عقب‌نشینی کند.

مرتس در سخنرانی خود در مونیخ تأکید کرده است که اروپایی‌ها باید خود را برای «تغییرات بنیادین» در روابط با امریکا آماده کنند.

او افزوده است که دهه‌ها وابسته‌گی به رهبری امنیتی واشنگتن دیگر به شکلی که پیش‌تر وجود داشت، ادامه ندارد.

مرتس همچنین گفته است که با وجود تأکید بر حفظ همکاری در چارچوب ناتو، اروپا باید بیش‌تر به توان دفاعی و امنیتی خود تکیه کند و در صورت کاهش تعهد امریکا، آماده ایفای نقشی مستقل‌تر باشد.

اظهارات مرتس در حالی مطرح می‌شود که بحث درباره کاهش وابسته‌گی اروپا به ایالات متحده در حوزه‌های دفاعی و امنیتی در میان رهبران اروپایی رو به افزایش است.

«پکس امریکانا» نظامی امنیتی و سیاسی است که در آن ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم نقش مرکزی در تأمین امنیت اروپا داشت.

گفتنی است که انتشار استراتژی امنیتی جدید امریکا واکنش‌هایی را در سراسر قاره اروپا برانگیخته است.


 
14.12.2025
د طالبانو حکومت د تهران په ناسته کې ګډون نه کوي؛ ایران: دا د افغانستان او پاکستان د ترینګلتیا په اړه نه دهجدید
بی بی سی

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت وايي، د دوی استازي به د تهران په ناسته کې ګډون ونه کړي. د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د اطلاعاتو او عامه اړیکو مشر بي‌بي‌سي ته وویل، د افغانستان په اړه د سیمې د هېوادونو د ځانګړو استازو په هغه ناسته کې، چې په تهران کې جوړېږي او"افغانستان ته هم بلنه ورکړل شوې ده" خو کابل به په دې ناسته کې ګډون ونه کړي.

ضیا احمد تکل د طالبانو د حکومت د نه ګډون لاملونو په اړه وویل، د طالبانو حکومت "د سیمه ‌ییزو سازمانونو، فارمټونو او همدارنګه د دوه‌اړخیزو میکانېزمونو له لارې په دوامداره توګه له ټولو ګاونډیو هېوادونو سره فعالې اړیکې لري او د سیمه ‌ییز تفاهم او همکاریو د پراختیا په برخه کې یې د پام وړ عملي پرمختګونه کړي دي."

ښاغلي تکل زیاته کړه، چې د طالبانو حکومت"د سیمې د شته فارمټونو په پیاوړتیا سره د سیمه ‌ییز تفاهم او همکاریو پر پراختیا باور لري".

پرون (جمعه) د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اعلان وکړ، چې تهران د افغانستان اړوندو تحولاتو په اړه د خبرو او د نظر تبادلې لپاره د یوې سیمه ‌ییزې ناستې د جوړولو پلان لري.

اسماعیل بقایي له خبریالانو سره په خبرو کې د سیمې د سولې او ثبات د پیاوړتیا لپاره د پاکستان او افغانستان په ګډون له ګاونډیو هېوادونو سره د ایران پر دوامدارو سلا مشورو ټینګار وکړ او ویې ویل: "ایران خپل چم او ګاونډ کې امنیت او ثبات ته ډېر اهمیت ورکوي او په همدې لړ کې د سیمې د هېوادونو ترمنځ د تاوتریخوالي د کمولو او د متقابل تفاهم د پیاوړتیا لپاره له هېڅ هڅې ډډه نه کوي."

هغه هیله څرګنده کړه، چې دا نوښت کولای شي د همغږۍ د پیاوړتیا او د تاوتریخوالي د کمولو په لور اغېزناک رول ولوبوي.

د بقایي په وینا، دا ناسته به د روانې اوونۍ په ترڅ کې د افغانستان په چارو کې د پاکستان، تاجکستان، ازبکستان، ترکمنستان، چین او روسیې د ځانګړو استازو په ګډون، د ایران د بهرنیو چارو وزارت په کوربتوب به په تهران کې جوړه شي.


 
14.12.2025
افغانستان ته له ګاونډیو هیوادو ستنیدلي کډوال ژمنې ته اندیښمن ديجدید
دآزادی رادیو

تورخم ته څيرمه د ستنیدونکو افغان کډوالو کمپ-ارشیف
تورخم ته څيرمه د ستنیدونکو افغان کډوالو کمپ-ارشیف

د طالبانو د کډوالو وزارت له ګاونډیو هیوادونو غوښتي چې د افغان کډوالو سره له زور زیاتي ډډه وکړي او هغوی ته په خپله خوښه افغانستان ته د بېرته ستنېدو مناسب شرایط برابر کړي. په وروستیو کې له ګاونډیو هیوادونو په ځانګړي ډول له پاکستانه د افغان کډوالو د جبري دیپورټ لړۍ تر بل هر وخت تېزه شوې ده.

داسې مهال چې په افغانستان کې د ژمي موسم د پیل کېدو په درشل کې دی او لا له وړاندې په دې موسم کې بشري مرستو ته د ګڼ شمېر افغانانو د اړتیا د ډېرېدو راپورونه ورکول شوي دي له پاکستان او ایرانه تازه ستانه شوي یو شمېر کډوال وايي له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.

دوی وايي له یوې خوا بې کاري او له بله خوا د ژمي موسم د دوی ژوند له سخت کړاو سره مخ کړی دی.

د محمد د څلورو اولادونو پلار چې اوس مهال د ننګرهار په ثمرخیلو سیمه کې په یوه خیمه کې ژوند کوي او نږدې یوه میاشت مخکې له پاکستانه ستون شوی ازادي راډيو ته یې وویل:

(موږ له نړیوالې ټولنې غواړو چې موږ ته پام وکړي، موږ سرپناه نه لرو، دلته ډېر خلک شته چې هیڅ هم نه لري، نه ځمکه لري نه کور لري او نه پیسې لرې، په دې وضعیت کې ژوند کول ډېر ستونزمن دي، کار نشته، روزګار نشته او یخ ژمې پیل شوی دی.)

اخوا په تورخم ښارګوټي کې د کډالو په کمپ کې میشت یو شمېر تازه ستانه شوي افغانان دغلته د اسانتیاوو د نه شتون خبره کوي.

یوه میرمن چې نه غواړي په راپور کې یې نوم خپور شي وايي پنځه ورځې کیږي چې په دې کمپ کې دیره ده خو لازمه مرسته ورسره نه ده شوې.

(دا پنځه ورځې کیږي چې موږ راغلي یو، هیڅوک مو پوښتنه نه کوي، دلته هیڅ اسانتیا نشته، ماشومان مې یخنۍ وهلي ټول مریضان دي، کومې پیسې مو چې راوړې وې هغه مو وخوړې اوس حیران یو څه وکړو.)

دا په داسې حال کې ده چې له دې وړاندې په تورخم کې د کډوالو لپاره د جوړ شوي کمپ مسولینو ویلي چې ستنو شویو کډوالو ته په دې کمپ کې هر ډول اسانتیاوې برابرې شوي دي.

په همدې حال کې له ایرانه تازه یو ستون شوی کډوال چې اوس مهال د هرات په اسلام کلا کې د کډوالو په لنډ مهاله کمپ کې دی وايي کوچنیان یې هم ناروغان دي.


 
14.12.2025
شماری از مهاجران بازگشته افغان می‌گویند با فرا رسیدن فصل زمستان به مشکلات جدی روبه‌رو هستند.جدید
رادیو آزادی

پناهجویان برگشته افغان از ایران در اسلام قلعه - آرشیف
پناهجویان برگشته افغان از ایران در اسلام قلعه - آرشیف

کمیسیون رسیدگی به مشکلات مهاجرین حکومت طالبان اعلام کرده است که تنها بتاریخ ۱۲ دسمبر، ۸۳۰ خانواده افغان شامل حدود ۴۳۰۰ نفر از ایران و پاکستان، به ‌طور  داوطلبانه و اجباری به افغانستان بازگشته‌اند. 

در آستانه فصل زمستان، شماری از مهاجران تازه بازگشته از پاکستان و ایران می‌گویند سردی هوا ،بیکاری و نبود امکانات، زندگی آنان را با دشواری‌ های جدی روبه‌رو کرده است.

محمد، پدر چهار فرزند یکی از آنان به رادیو آزادی گفت که حدود یک ماه قبل از پاکستان بازگشته و اکنون در یک خیمه در منطقه ثمرخیل ولایت ننگرهار بسر می برد :
«از جامعه جهانی می‌خواهیم که به ما توجه کند. ما سرپناه نداریم. اینجا افراد زیادی هستند که هیچ‌چیز ندارند؛ نه زمین دارند، نه خانه و نه پول. در چنین وضعیتی زندگی بسیار دشوار است. کار و روزگار نیست و زمستان سرد آغاز شده است»

در همین حال، شماری از مهاجران تازه بازگشته که در شهرک مهاجرین در کمپ تورخم نیز از نبود امکانات در آنجا شکایت می‌کنند.

یک زن که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، می‌گوید پنج روز است که در این کمپ اقامت دارد، اما کمک لازم به آن‌ها نرسیده است.
«پنج روز می‌شود که آمده‌ایم، کسی از ما پرسان نکرده است. اینجا هیچ امکاناتی وجود ندارد. کودکانم از سرما مریض شده‌اند، پولی که با خود آورده بودیم مصرف شده و حالا نمی‌دانیم چه کنیم»

این در حالی است که پیشتر مسئولان کمپ مهاجرین در تورخم گفته بودند که تمامی امکانات لازم برای مهاجران بازگشته در این کمپ فراهم شده است.

دراین حال یک مهاجر تازه بازگشته از ایران که اکنون در ولایت بغلان ساکن است، می‌گوید با بیکاری شدید مواجه است و کودکانش نیز بیمار هستند.
او به رادیو آزادی گفت:
«اینجا کلینیک صحی وجود ندارد. کودکان همه بیمار هستند و نمی‌دانیم آن‌ها را کجا ببریم. مواد غذایی نداریم، چون کار نیست. زندگی ما با بسیار دشواری سپری می‌شود»


 
14.12.2025
داستانی امید بخش؛ کارگاه جوراب‌بافی برای توانخواهان افغانجدید
صدای آلمان

شهاب‌الدین با دستانش خود را روی زمین می کشد تا خود را به جوراب‌هایی که تازه دوخته شده و منتظر بسته‌بندی هستند، برساند.

شهاب الدین ۳۶ ساله در شهر هرات زندگی می کند و پدر چهار فرزند است. هر دو پای وی فلج هستند و از یک دهه پیش بدینسو برای یافتن کار با مشکل مواجه بوده است.

او که در دهه گذشته بیکار بود، مجبور شده بود برای امرار معاش خانواده‌اش به بستگانش تکیه کند. اما یک کارگاه جدید تولید جوراب در هرات که فقط کارگران توانخواه را استخدام می‌کند، امید تازه‌ای به او بخشیده است.

شهاب‌الدین، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «من به دلیل انفجار معلول شدم. هر دو پایم قطع شد. اکنون من اینجا در یک کارخانه جوراب‌بافی کار می‌کنم و بسیار خوشحالم که اینجا شغلی پیدا کرده‌ام.»



 
14.12.2025
م. م : د اسرائیلي ښارګوټو جوړونې بهیر لا زیات ګړندی شویجدید
دویچه ویلی

د ملګرو ملتونو سازمان عمومي منشي انتونیو ګوتیریش، د جمعې (د دسمبر میاشتې ۱۲ نیټه) په ورځ یو رپوټ خپور کړی دی چې په هغې کې د اردن سیند د لویدیځې غاړې په هکله ویل شوي چې د روان کال د پیل راهیسې په دغه سیمه کې ۴۷۳۹۰ د استوګنې کورونه جوړ، جواز یې ترلاسه کړی یا هم په عمومي ډول اعلان شوي دي.

د دغه رپوټ پر بنسټ په ۲۰۲۴م کال کې دغه شمیر ۲۶۱۷۰ وو. د کله راهیسې نه چې د ملګرو متلونو سازمان په ۲۰۱۷م کال کې په دې اړه په کلني حساب د شمیرو ثبتول پیل کړي دي، دا تر ټولو لوړ شمیر دی.

د ملګرو ملتونو سازمان د شمیرو له مخې له ۲۰۱۷ څخه تر ۲۰۲۲م کاله پورې په اسرائیلي ښارګوټو کې په کلني اوسط ډول ۱۲۸۱۵ د استوګنې نوي واحدونه اضافه شوي دي.

د ملګرو ملتونو سازمان عمومي منشي ګوتېرش د دغو شمیرو په هکله وویل چې دغه پرمختګ «د اسرائیل غیر قانوني اشغال لا زیات تثبیتوي» دا کار«د فلسطین د خلکو د برخلیک ټاکلو حق» کمزوری کوي.