تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
09.05.2025
پاپ جدید انتخاب شدجدید
روزنامه هشت صبح

براساس گزارش رسانه‌های بین‌المللی، رابرت فرانسیس پرِووست از ایالات متحده امریکا به‌عنوان دوصد‌وشصت‌وهفتمین پاپ کاتولیک انتخاب شده است.

شبکه سی‌ان‌ان روز پنج‌شنبه، ۸ مارچ، گزارش داده است که پس از چندین جلسه محرمانه، رابرت فرانسیس پرِووست به‌عنوان رهبر جدید ۱.۴ میلیارد کاتولیک جهان، بر بالکن کلیسای سن‌پیترو ظاهر خواهد شد.

طبق گزارش، پرِووست ۶۹ ساله، نخستین پاپی است که از ایالات متحده امریکا انتخاب شده و او با نام لئوی چهاردهم شناخته خواهد شد.

او بخش زیادی از دوران فعالیت خود را به‌عنوان مبلغ در امریکای جنوبی سپری کرده و مسوولیت یکی از نهادهای قدرتمند واتیکان در انتصاب اسقف‌ها را برعهده داشته است.

با اعلام این خبر، شهروندان در رم به خیابان‌ها آمده و از او استقبال کرده‌اند.


 
09.05.2025
کندهار ته د تښتول شوې هندۍ الوتکې د مساپرو بدل کې ازاد شویجدید
بی بی سی

هند وایي‌ پاکستان او د دغه هېواد تر کنټرول لاندې کشمیر کې یې د چارشنبې پر شپه د 'سندور' په نوم پوځي عملیاتو کې نهه ځایونه په نښه کړي دي.‌

دا بریدونه د اپرېل ۲۲مه د هند تر ادارې لاندې د کشمیر پهلګام سیمه کې د یوه ترهګریز برید په ځواب کې شوي چې ۲۶ کسان پکې وژل شوی وو.

هند په خپلو بریدونو کې د پاکستان د پنجاب په بهاولپور کې 'سبحان‌الله جومات' هم هدف ګرځولی دی. د هندي چارواکو په وینا دا ځای د منع شوې جیش محمد ډلې داسې مرکز و چې توندلاري پکې استخدام او همدا راز وسله والو ته پکې پوځي او ایډیالوژیکي روزنه ورکول کېده.

مولانا مسعود اظهر چې د جیش محمد بنسټ یې ایښی، ویلي د هند په برید کې ېې د کورنۍ ۱۰ غړي او څلور نژدې ملګري وژل شوي دي.

د پاکستان د پوځ په وینا د هند بریدونو کې د ښځو او ماشومانو په ګډون ۳۱ ملکي خلک وژل شوي دي.

هند لخوا د "جیش محمد د مرکز" تر هدف ګرځول کېدو وروسته یو ځل بیا د دې ډلې نوم د ژبو سر ته راغلی او له ډېرو سره دا پوښتنه ده چې مشر یې 'مولانا مسعود اظهر' څوک دی چې د ملګرو ملتونو لخوا هم د نړیوالو ترهګرو په نوملړ کې شامل شوی دی؟


 
09.05.2025
د هند او پاکستان کړکېچ؛ له جګړۍ تښتیدلي افغان کډوال له بلې جګړې په ویره کېجدید
دآزادی رادیو

په هغو ویډیوګانو کې چې ازادي راډیو ته رسېدلي، په کې په اسلام‌اباد کې د جوماتونو د لاوډسپيکرونو له لارې د پولیسو غږونه اورېدل کېږي چې د دغه ښار له اوسېدونکو غواړي چې څراغونه بنده او په کور دننه پاتې شي.

له دې سره هم‌مهاله، په اسلام‌اباد کې ځایي چارواکو په یوه بیان کې د دغه هېواد د اوسني امنیتي وضعیت له امله د ښار ټولو دولتي او شخصي روغتونونو او ډاکټرانو ته امر کړی چې تر بلې خبرتیا پورې بېړني حالت ته چمتو وي.

دا اعلانونه د پاکستان پر بېلابېلو سیمو د هند له بریدونو وروسته کېږي، چې له امله یې په دغه هېواد کې یو شمېر بېړني تدابیر نیول شوي دي.

دې وضعیت په پاکستان کې افغان کډوال اندېښمن کړي او وېرولي دي.

د اسلام‌اباد په «فیصل ټاون» ښارګوټي کې یو افغان کډوال نورالله په دې اړه ازادي راډیو ته وویل:
"تېره شپه د ښارګوټي د امنیتي مسؤلینو لخوا اعلامیه خپره شوې وه چې څراغونه مو بنده کړئ، څو کومه پېښه ونه شي، خلکو د شپې ټول څراغونه بند کړي وو. دې مسلې د کډوالو پر ذهنونو منفي اغېز کړی او ماشومان هم وېرېدلي دي."

د فیصل ټاون تر څنګ د اسلام‌اباد په "بي-١٧" ښارګوټي کې هم یو شمېر افغان کډوالو ازادي راډیو ته ورته کیسه وکړه. د هند او پاکستان تر منځ د کړکېچ زیاتېدل یوازې په اسلام‌اباد نه، بلکې په ټول پاکستان کې کډوال اندېښمن کړي دي.

دغه افغان کډوال، چې په افغانستان کې د څو لسیزو جګړو تجربې لري، وايي ویره او اندېښنه یې نیولې ځکه دوی په دې هېواد کې د ژوند د دوام لپاره هېڅ ډول اسانتیا نه لري. دوی د کډوال منونکو هېوادونو په ځانګړې ډول له امریکا غواړي چې له دغه هېواده یې د لېږد بهیر چټک کړي او د دوی ژوند وژغوري.

په پاکستان کې یوې افغانې، ناهید، ازادي راډیو ته وویل:
"دا واقعاً د ټولو لپاره د اندېښنې وړ وضعیت دی، په ځانګړې توګه د هغو کډوالو لپاره چې په پاکستان کې دي. موږ هغه کسان یوو چې له جګړې او ګواښونو تښتېدلي یوو، خو دلته بیا هم له جګړې سره مخ یوو. افغانستان ته د بېرته ستنېدو لاره هم نه لرو، زموږ دوسیې ځنډېدلي دي، ډېر اندېښمن یوو. له کډوال منونکو هېوادونو غواړو چې کډوال له دې وضعیته وژغوري، داسې نه شي چې وضعیت تر دې هم خراب شي."

په پاکستان کې یو شمېر نور افغان کډوال، چې اقتصادي وضعیت یې ښه نه دی، له دې امله هم اندېښمن دي چې په دې هېواد کې د جګړې د احتمالي سختو ورځو لپاره د خوراکي توکو د زیرمې وس نه لري.

په راولپنډۍ کې افغان کډوال رحیم وزیري ازادي راډیو ته وویل:
"که خدای مه کړه د دواړو هېوادونو جګړه دوام پیدا کړي او نورو صوبو ته، په ځانګړې توګه اسلام‌اباد او پنډۍ ته ورسېږي، زموږ کډوال به سخت زیان وویني. دوی د دې وس نه لري چې خوراکي توکي ځان ته برابر کړي. موږ هېڅ چمتووالی نه شو نیولای، ځکه په وخوره او مه مره (نازک) حالت کې یوو."


 
09.05.2025
برنامه توسعه‌ای سازمان ملل: محدودیت بر زنان افغان تا سال ۲۰۲۶ می‌تواند ۹۲۰ میلیون دالر به اقتصاد افغانستان آسیب برساندجدید
رادیو آزادی

برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد (یو ان دی پی) هشدار داده که افغانستان به دلیل وضع محدودیت‌ها و تبعیض جنسیتی علیه زنان با بحران عمیق اقتصادی مواجه است.

«یو ان دی پی» در یک گزارش جدید ۵۸ صفحه‌ای که به تاریخ ۷ می منتشر کرد، نگرانی کرده که محدودیت‌های وضع شده بر زنان افغان ممکن است تا سال ۲۰۲۶ میلادی ۹۲۰ میلیون دالر به اقتصاد افغانستان زیان وارد کند.

این نهاد بر حمایت اجتماعی از زنان تأکید کرده و گفته است که این محدودیت‌ها نه‌تنها زنان را از حقوق اساسی‌شان محروم می‌کند، بلکه تأثیرات منفی عمیق بر اقتصاد افغانستان نیز دارد.

در این گزارش به نقل ازکنی ویگناراجا، معاون سرمنشی سازمان ملل متحد و رئیس منطقه‌ای آسیای برنامه توسعه سازمان ملل متحد آمده است "محدودیت بر زنان نه‌تنها ثبات اقتصادی کشور را با خطر روبه‌رو می‌کند، بلکه فشار اضافی بر معیشت مردم وارد می‌کند و وضعیت تحمل زنان و دختران را در تناسب به گذشته حتی بدتر می‌کند".

برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد اضافه کرد که خانواده‌های تحت سرپرستی زنان و جوامع روستایی که به طور نامتناسب از بحران اقتصادی متأثر شده‌اند، با تهدید بلند آسیب‌پذیری روبه‌رو هستند.

شماری از زنان ولایات مختلف افغانستان که تجارت‌های کوچک دارند، می‌گویند که با وضع محدودیت‌ها با دشواری‌های شدیدی مواجه شده‌اند.

این مشکلات بسیار زیاد است، قبلاً برای زنان خوب بود که به تنهایی بیرون بروند، حالا مادرم و برادرم مریض روانی هستند، زنان اجازه ندارند که به تنهایی به بازار بروند.

یک تن از باشنده‌گان ولایت ننگرهار که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نام‌اش در این گزارش نشر شود به رادیو آزادی گفت که پنج تن از سران مرد خانواده‌اش در دوران نظام جمهوری قبلی در اردوی ملی کشته شدند و آنان در یک دکان کوچک کار می‌کنند، اما او می‌گوید که به دلیل نداشتن محرم هر از گاهی با چالش‌هایی مواجه می‌شوند: "این مشکلات بسیار زیاد است، قبلاً برای زنان خوب بود که به تنهایی بیرون بروند، حالا مادرم و برادرم مریض روانی هستند، زنان اجازه ندارند که به تنهایی به بازار بروند، باید یک مرد را با خود بیاورند، محدودیت‌ها شدید است، ما فقط با اجناسی‌که دکان داریم گذاره خود را می‌کنیم."

این خانم می‌گوید که این ممنوعیت‌ها بالای کاروبار او تأثیر منفی زیاد گذاشته است.

گزارش «یو ان دی پی» می‌افزاید که علاوه بر محدودیت‌های آموزشی و اشتغال، زنان با نابرابری جنسیتی نیز روبه‌رو هستند و از حقوق اساسی‌شان به ویژه در مناطق روستایی، محروم هستند.

انگیزه رسولی باشنده و یکی از متشبثین در شهر فیض‌آباد مرکز بدخشان نیز به رادیو آزادی گفت: "به‌عنوان یک زن تاجر قبلاً زنان زیادی با من کار می‌کردند، در یک سال گذشته، فشارها و محدودیت‌های شدید از سوی دولت وجود داشته است، آن‌ها کار ما را از هر لحاظ محدود کرده‌اند، درآمد ما را تقریباً به صفر کاهش داده‌اند، آن‌ها (طالبان) به هیچ کس اجازه نمی‌دهند که کار آزاد کرده و یا وظیفه داشته باشند، اگر وضعیت به این شکل ادامه یابد، زنان افغان واقعاً با یک فاجعه بزرگ روبه‌رو خواهند شد."

به گفته‌ی انگیزه، قبلاً در این رستورانت ۱۵ زن و دختر با او کار می‌کردند، اما به دلیل محدودیت‌ها تنها سه زن باقی مانده اند.


 
09.05.2025
درخواست های پناهندگی در آلمان کاهش داشته استجدید
صدای آلمان

درخواست های پناهندگی در آلمان در اپریل نسبت به مارچ اندکی افزایش یافته اما مقایسه با اپریل سال گذشته نشان می دهد که روند کاهش این درخواست ها امسال نیز ادامه دارد. به گفته بامف بیشتر متقاضیان این ماه از افغانستان اند.

اداره فدرال آلمان برای مهاجرت و پناهندگان (بامف) در نورنبرگ در ماه گذشته ۹ هزار و ۱۰۸ درخواست پناهندگی اولیه را ثبت کرد. به این ترتیب رقم درخواست های پناهندگی در مقایسه با ماه مارچ ۱.۴ درصد افزایش یافته است.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

اما مقایسه این ارقام با ماه اپریل سال گذشته نشان می دهد که رقم درخواست ها تقریبا به نصف رسیده است. در ماه اپریل سال گذشته ۱۷ هزار و ۵۰۰ درخواست پناهندگی ثبت شده بود. بیشتر متقاضیان پناهندگی ماه اپریل امسال یعنی (۲ هزار و ۱۹۱ تن)  از افغانستان هستند. در جایگاه های بعدی پناهجویان از کشورهای سوریه و ترکیه قرار می گیرند.


 
09.05.2025
د هند او پاکستان د ملي امنيت مشاروينو ترمنځ تماسونهجدید
دویچه ویلی

د پاکستان او هند ترمنځ د شديدې ترینګلتیا په وخت کې د دواړو هېوادونو د ملي امنيت د مشاورينو ترمنځ د اړيکي ټينګولو خبرونه ورکړل شوي دي. بل لوري ته د دواړو ترمنځ پر يو او بل د بريدونو خبرونه هم شته.

د کشمیر په پهلګام سيمه کې د بريد په غبرګون کې پر پاکستان باندې د هند تر راکټي بريدونو وروسته د دواړو هېوادونو له لوري د يو او بل پر وړاندې د بيانيو او څرګندونو پر زياتیدو سربیره هم، ديپلوماتيکې لارې پرانيستي بريښي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزير اسحاق ډار، د هند او پاکستان د ملي امنيت د مشاورينو ترمنځ تماسونه تائيد کړي دي.

د ترکیې له دولتي رسنۍ «ټي آر ټي ورلډ» سره د مرکې پر وخت اسحاق ډار، د پردې تر شا ديپلوماسۍ په اړه د يوې پوښتنې په ځواب کې تائيد کړه چې د دواړو هېوادونو د لوړپوړو امنيتي چارواکو ترمنځ تماس نيول شوی دی. هغه وويل: «هو، دواړو هېوادونو سره تماس نيولی دی.»

اړونده موضوع: هندوستان وايي پاکستان پرې د «ډرونونو او توغندويو» حملې کړي

اسحاق ډار، وويل چې «د هند او پاکستان د ملي امنيت مشاورين سره په تماس کې دي.» خو نوموړي نور جزيات ور نه کړل.

په دې منځ پاکستاني رسنيو د يوه لوړپوړي چارواکي له قوله ويلي دي چې د ملي امنيت مشر جنرال عاصم ملک، چې د پاکستان د استخباراتي ادارې «آی اس آی» مشر هم دی، له خپل هندي سيال اجيت ډووال، سره خبرې کړي دي. د رسنيو په حواله دا د ترینګلتیا د راکمولو د هڅو برخه ده.

ذکر شوي چارواکي وويل چې د بحران پر وخت د تماس دا ډول سرچینې اړينې دي.