چرا موید را با همزه می نویسیم و موفق را نه؟
در زمان های قدیم، تا همین شصت - هفتاد سال قبل هم، زمانی که ما هنوز مصروف فراگرفتن درس و تعلیم بودیم، معلمین زبان (که در آن زمان فارسی نامیده می شد) در مکاتب و کانون های عالی تحصیلی، همچنان ادباء، شعراء و نویسندگان ما می کوشیدند تا کلمات همزه دار عربی را که در زبان ما نیز رواج پیدا کرده بودند، در نوشته های خود، همان گونه که در زبان اصلی (عربی) نوشته می شدند، بنویسند.
آن ها برای این کار به قواعدی اشاره می کردند که هم منطقی به نظر می خوردند و هم کار را برای نوشتن یک دست و بدون غلطی آسان می ساختند؛ به طور مثال می گفتند:
وقتی "میم"ی قبل از "و"، ضمه دار باشد، نوشتن همزه مفتوح روی حرف "واو"، حتمی ست؛ مگر این که آن کلمه عربی نباشد.
این قاعده را هنوز هم کسانی که به املاء یا رسم الخط کهن ما مقید و علاقمندند، در نوشته های شان رعایت می کنند - و درست هم است!
در املای کلمات فارسی/دری فعلی ایرانیان، البته این قاعده بدون اشتثناء مراعات نمی شود. و آنانی که بیشتر به منابع زبانی کشور همسایه مراجعه می کنند و از گذشته و نثر گهن خود اطلاع دقیق ندارند، با اتکاء به نوشته های آن ها، بعضا" حرف های می زنند که قرین به واقعیت نیستند.
به چند کلمه در ذیل، به گونه مثال، توجه کنید:
موءخر - موءاخذه یا موءاخذت - موءدب - موءنث - موءسس - موءفق - موءجز - موءید - موءکد - موءتمن - موءلف - موءکل و... (علت استثناء قرار دادن موءفق از دیگران چیست؟)
از اینکه در اینجا علامت "همزه" درست روی حرف "واو" قرار ندارد، مرا ببخشید؛ زیرا در کیبورد تیلفون همراه من "واو"ی که روی آن همزه باشد، وجود ندارد.
ناگفته نماند که این موضوع، یعنی قرار نداشتن همزه روی حرف واو، تا جایی که با مقصود من مرتبط است، چندان مهم هم نیست؛ چون هدف توضیح این مطلب است که اگر امروز ما چنین کلماتی را بدون همزه می نویسیم، دلیل نمی شود که این کلمات همه وقت (در گذشته ها هم) بدون همزه نوشته می شدند و باید بدون همزه نوشته شوند.
زبان ما امروز مانند گوسالهء دو مادره شده است: یکی با قواعد و کلمات جدید زبان فارسی ایران و دیگری با قواعد دستوری عربی ای که در گذشته، ما با آن ها ماءلوف و ماءنوس بوده ایم.
بهتر است یک شیوه املایی، و یک رسم الخط را، انتخاب کنیم و مردم را از این برزخ میان دوزخ و بهشت رهایی ببخشیم - یا اگر کتابی بنام "مرجع" داریم، آن را از این امتزاج و اختلال پاک سازیم...
خلاصه: اگر کلمه موفق هم مشمول قاعده یاد شده باشد، می باید، مانند کلمات موءید و موءجد و... با همزه نوشته شود، نه بدون همزه!
