اهانت به استاد تره کی، اهانت به مبارزه وعلم و دانش است.
این قلم داکتر صاحب روستار تره کی را از زمان تحصیل در پوهنتون میشناسم، برادر بزرگشان استاد حقوق ادارۀ ما بود. و کاکای بزرگوار شان مرحوم قدیر خان تره کی، در دورۀ شاه محمود خان غازی مدیر روزنامۀ اصلاح و زمانی هم استاد فاکولته حقوق و مدتی هم در مقام معادل ریاست تمیز یا ستره محکمه ایفاء وظیفه مینمودند و در شیر شاه مینه همسایۀ ما بود، نیز سعادت معرفت شان را از نزدیک داشتم.
استاد روستار تره کی، در دورۀ تهاجم اتحاد شوروی به افغانستتان، در مقام قیادت مبارزۀ استادان پوهنتون چه به صورت علنی و چه به صورت سری قرار داشتند،
چنانکه ذوات معروف و نامداری چون پوهاند داکتر حسن کاکړ و استاد هاشمیان و ذوات دیگری تحت رهبری استاد تره کی به فعالیت زیر زمینی علیه قوای متهاجم، فعال بودند.
همچو فعالیت های وطن پرستانه، بازی کردن با آتش و حیات و زندگانی خود بود، یعنی شهامت و رشادت و ایثار و خود گذری در حد تهور. کاری که در ملیون ها نفر، شاید عدۀ معدودی به قبول آن، حاظر باشند، اگر استاد تره کی همچو خواهش هم رزمی را از این قلم مینمود، به احتمال قوی معذرت میخواستم، زیرا صاحب همچو تهور و حاضر به جان نثاری نبودم، زیرا عبور از سرحد شجاعت به تهور، برایم مقدور نبود.
در قدم دوم هم، استاد تره کی بعد از داکتر صاحب صمد حامد بزرگترین دانشمند حقوق اساسی در جامعۀ ما بودند، و من به حیث طالب العلم حقوق ادعا کرده میتوانم، که در جامعۀ افغانی، ما به سویۀ استاد تره کی دانشمند متبحری در حقوق اساسی نداریم، اگر ذواتی، داشنمندی دارای مقام بلند تر از استاد تره کی را میشناسند، لطفاً همچو حقوقدان متبارزی را به ما معرفی کنند.
لذا اهانت و یا هم به لهجۀ طفلانه مخاطب نمودن، همچو سیمای متبارز ملی را هم به حیث مبارز قابل افتخار و هم به حیث دانشمندی که وجود شان مایۀ مباهات روشن دلان و حق بینان جامعۀ ماست، دلیل کوردلی و بیسوادی و غرور احمقانۀ نادانی مطلق تلقی میکنم .
انتقاد تا اهانت را تفاوتی است از زمین تا آسمان، کسانیکه تفاوت این مفاهیم متضاد را، و آنهم بخصوص در مورد یک شخصیت واجب الاحترام ملی ندانند، خود دلیل کژ اندیشی و بد سگالی و غرور احمقانه و خود خواهی بی جا و خود را در موقف لودۀ توی و مگس هر شوربا قرار دادن است.
اگر شخصی صاحب حد اقل شعور انسانی باشد، باید حد خود را بشناسد و پا از گلیم خود دراز نکند، یعنی بداند که چیستند و کیستند؟
سر پیاز است و یا .... پیاز.
