تاریخ امروز:
جدیدبرای باز کردن فهرست (پنجرۀ جدید) SHIFT+ENTER را استعمال نمایید.فهرست باز
اعمالبرای باز کردن فهرست (پنجرۀ جدید) SHIFT+ENTER را استعمال نمایید.فهرست باز
   
نما:  تمام عناصربرای باز کردن فهرست (پنجرۀ جدید) SHIFT+ENTER را استعمال نمایید.فهرست باز
  
  
  
  
صحرائی02.12.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب محترم احمد آریا!

واقعاً خرسندم از اینکه به اشارات این مسافر صحرائی متوجه شده اید. شما درست می گوئید که این "وحید" یک نام "مجهول الهویه" خودش را نه تنها در املاء و انشاء مشکوک ساخته است که در تحت چه پوشش در طی زمان بیش از دو دهه در "گمرک" و دروازه "تورخم" توظیف است و علاوه از اینکه با تذکرات دیگر خود که گویا شنیده است که کمپیوتر های "غربی" چگونه کلمات را تصفیه می کند، باز تشویش تصنعی خود را تبارز می دهد  که گویا به حیثیت و شهرت افغانهاصدمه می رساند و در ضمن نامهای نویسندگان را هم ذکر می کند، که بدون شک با آنها بدبینی را هم پخش می کند.  اینکه این شخص نان خود را با نمک راسیزم شور می سازد و باز در افطاریه "خرمای" عرب توصیه می کند، خود فهماست که می خواهد از"طالب" نامنهاد افراطی هم منفعت ببرد. صحتمند باشید. با احترام. صحرائی.


پاچا02.12.2025کلیفورنیا امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

راځۍ چی وخاندو!!!
(قتقتک TV پخش میکند)
جنگ وجدال در بین غلامان پاکستان بر سر تقسیم قدرت وطعنه ها به یک دیگر، شهباز شریف صدراعظم پاکستان مثل ریفری بازی تینس بالا نشسته است وخاینین ملی وطنفروش  را برای بربادی ونفاق افغانستان دانه انداخته میرود. هر کس که این طنز را ترتیب داده بیخی به واقعیت نزدیک است، از طرف من (پاچا) برایش صد نمره داده میشود و شما شنویندګان و بینندګان را دلتان وبایسکل تان.
 
لطفآ لینک ذیل را برای خنده قهقه کلیک کنید.
https://www.tiktok.com/t/ZTrAfamRM /


در ویبساید اریانا افغان انلاین دیده میشود که بعضی اشخاص بالای یکدیګر اتهامات وناسزا وارد میکند، و میګوید که توبد کردی وما خوب کردیم. به نظر من غیبت سیاسی ثواب دارد اما غیبت شخصی عذاب دارد. هر کسیکه بر ضد منافع دولت باشد و خیانتهای ان شخص افشا نشود ګناه کبیره است. شخص خودم مخالف اسرار شخصی مردم استم. 
حاجی محمد کامران کمیدی مشهور رادیو وتلویزون افغانستان در یک درامه ګفته بود ( په دی موټر کی بیروبار دی، ګیرو دار دی ... ). باید بګویم که در ویبساید اریانا افغان انلاین بیرو بار و ګیرودارموجود است. 
خواهشمندم که بعوض اینکه بالای یک دیګر اتهامات مؤجه و یا نا مؤجه وارد کنید بهتر خواهد بود به واقعات و نابساما نیهای فعلی افغانستان نظریات خودرا شریک سازید. 
ما افغانها سر سقراط، افلاطون و ارسطو را خاریدیم و میګویم منم، به لحاذ خدا در این جهان از ما وشما کرده اشخاص فهمیده ونابغه  دیګر هم موجود استند ولی صدایش نمیبراید. متل است: در شکم ګاو هزارها روپه را بچه است ولی صدایش نمیبراید،ولی در کون ماکیان دو روپه را تخم است صدایش کلی دنیا را میګیرد. بخشش میخواهم ولی از حقیقت باید انکار نشود.
من به حوصله وشکیبای کارکنان محترم دعوت میډیا و اریانا افغان انلاین حیران استم که بدون در نظر داشت خوب و یا بد همه نوشته های ما و شما را بدون سانسوربه نشر میسپارد. شخص خودم مرهون احسان شان استم، ولی در مورد بعضی مردم نمیدانم. بعضی مردم احسان فراموش هستند، اما من هیچوخت احسان کس را فراموش نمیکنم، البته وجدانم احسان فراموشی را قبول نمیکند.
 بسیا ری چیزهااست که باید ګفته شود، اما چه فایده، چرا که همه ما نابغه استیم ولی تا حال سوزن کالادوزی را از پاکستان خریداری میکنیم.
احترام
پاچا

Hazarzbek Tajiashtun01.12.2025USA/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​تکثیر مدیا امروز مبنی بر "من افغان هستم " و "من افغان نیستم" :

 در کشور ها پسا مادرن مانند ایالات متجده امریکا که بزرگترین واحد قومی دران چینایی ها اند, ولی هویت و کلچر جمعی در مرکزیت اکثریت هم رقم که امریکا یی ها سفید پوست اند می چرخد. دراروپا هویت سیاسی و اجتماعی در محوریت اکثریت قومی منسجم و تعریف گردیده, واحدها جداگانه را در بود کشور ها مستقل به وجود اورده اند. دراسیا مرکزی و جنوبی به جز یک استثنا, هویت سیاسی و اجتماعی تمام کشورها باز هم در گرد قوم اکثریت می چرخد. بحث خوب بودن و بد بودن چنین ترند اجتماعی انسانها را کنار گزاشته, ولی نمیشود از بود ان انکار نمود. 

بنا برهمین منوال که گفته امد, در دو طرف خط دیورند در حدود پنجاه ملیون پشتون موجودیت دارند که در افغانستان و پاکستان زندگی می نمایند. هویت رسمی پشتون ها در جغرافیا پاکستان از دیر زمان به "NWFP" و اخیرا با "خیبر پشتون خوا" مشخص گردیده که هردو نام فقط یک ساحه جغرافیایی - نه هویت قومی - را تمثیل و انعکاس میدهد.

در افغانستان پشتون ها پر جمیعت ترین از اقوام اند. هویت سیاسی اقوام دیگر افغانستان در خارج از سرحدات افغانستان ان هم در به دیوار, در موجودیت کشورها مثلا تاجیکستان, ازبیکستان و ترکمنستان مشخص و پابرجاه تعریف گردیده است.

با در نظرداشت سرشت اجتماعی فعلی انسان ها که در سه قاره مختصرا مرور گردید, ایا انتها بی ادبی نخواهد بود که هویت سیاسی 50 ملیون نفوس را رد و نادیده گرفت?

ع و حيدرى01.12.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
ایاز نوري!


ته د پوښتنې حق هغه وخت لرلای شې چې اول د شوروي د اشغال په وخت د خپلو حزبې او نظامي جنایتونو حساب ورکړې.

خلقیانو تر ټولو ډېر پښتانه شهیدان کړي—نو ستا دا دعوه چې «پښتون» او «امانیست» یې، یوازې ځان تېرایستل دي.


لومړی دې خپله نظامي دوره، د خاد اړیکې او د رژیم د ملاتړ هر سند د نړیوالې محکمې (هاګ) ته وسپاره.

تر هغو چې د خلقی–پرچمي جرمونه نه وي منل شوي،

نه پوښتنې کولای شې، نه د تاریخ قضاوت ته دعوه.

بیا به ستا وروستي سوال ته ځواب درکړم—

کله چې ستا لاس ددې ولس له وینو پاک شي.

احمد آریا30.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

درود بر شما، صحرایی محترم، برادر گرامی.

از کامنت قبلی‌ تان  عنوانی این قلم سپاسگزارم. 

همچنین کامنت شما درباره «وحید از طورخم» را نیز خواندم. یک مجهول‌ الهویه‌ و کمسواد دیگر با اجندای معلوم  و طالبانی که حتی «تورخم» پشتو را با املای «پنجابی» مینویسد. 

شما به سلامت باشید. 

با احترام

آریا


محمد ایاز نوری30.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png
​سلام به افغانهای محترم، 

شاغلی واحد حیدري اوس د ځان د سپینولو لپاره لینا روزبه ته توکم پاله وایي. در حالیکه د لینا تر څنګ، ته خپله واحد حیدري یو سخت متعصب، ضد پشتنو او قومي مریض یاست. څه موده پخواء د همدې سایت یوه لیکوال پر حیدري همداء نیوکه وکړله.

واحد حیدري پخپل معرفت لیک کې، خپل پلار مقتول لیکي، اما دا نه لیکي، چې د جناب پلار امان الله حیدري څوک ؤ؟ کوم وخت؟ ولې؟ او چا مړ کړ؟ 

د دغه کس شدید دوشمنانه چلند د دغه قلم سره، زه په لاندو عواملو کې تحلیل کوم:

۱- چون زه د افغانستان یو پشتون او د (تاریخي پکتیا) یو پشتون یم، نو د دغه کس سخت نفرت او تعصب د ګران افغانستان د (پشتنو) څخه دې ته اړ کړای ده، چې د افغان پخواني د اردو صاحبمنصب سره داسې لیونتوره هیجاني چلند وکړي. اما د پکتیا حقیقت، د افغان ملت په کچه او د وطن د ناموس په دفاع کې، افغان ملي مبارز او مشهور امانیست مرحوم میر غلام محمد «غبار» څه داسې کشلای ده: «این مردم دلیر و مسلح امریه شاه امان الله برای جنگ با انگلیس را به مثابه رفتن به عروسی استقبال نمودند… جلد اول، افغانستان در مسیر تاریخ»

۲- دغه واحد حیدري په سیاسي لحاظ بې پرې نه ده، لکه څنګه، چې هغه له پخواء لیکلي د نادر خان (د انګرېز د نقشې مطابق د غازي شاه امان الله رح څخه د سلطنت د مقام د غاصب، میزان ۱۳۰۸ش)، او د نادري خاندان سخت طرفدار او هوا دار ده.

بناً زما محکم، استوار او صداقتمند «امانیستي» دریخ او قلمي مبارزه مې د دغه سړي څخه خوب الوزولای ده. زه افتخار کوم، چې دغسې یو عنصر سمبال په دغه صفاتو، زما سر سخت مخالف ده.

۳- د ثور ۱۳۵۷ل د کودتا څخه پس او د وروستیو ۴۰ کالو کورنی او بهرنی جګړو او مهاجرتونه په نتیجه کې، افغان منورینو او خصوصاً د دوهم او دریم مشروطیت د عزیز القدره مبارزینو وارثانو ته داسې یو چاپېریال برابر سو، چې د خپلو مشرانو هغه امانت ورکړل سوي اسناد افغان مظلوم ملت ته را افشاء کړي. په دې لړ کې:


- «د افغانستان د خپلواکي او نجات تاریخ کتاب»، لیکوال لوی امانیست جرنیل یار محمد خان وزیري

- «افغانستان در مسیر تاریخ جلد دوم»کتاب، مولف لوی امانیست میر غلام محمد غبار

- «نادر خان و خاندان او»، رساله، لیکوال لوی امانیست علامه عبدالحی حبیبي

نور اسناد به هم وي او دا قلم به په دغه د پردیتوب په ماحول کې ورنه محروم پاته وي. بنا، اوس فکر وکړو، د داسي مهمو تاریخي اسنادو ملت ته راوتل د پخواني حاکم خانداني سلطنت د ماهیت او مضمون او بد نیت په باره کې، دا خو د دغه خاندان د عاشقانو لپاره د هغو مُدهشو بمونو غږونه دي، چې یو پر بل پسې ورباندې وچاودل. اوس د دغو افرادو او اشخاصو څخه، چون لاره د منطق او دلائلو ورکه ده، او د خاندان سلطنتي پایه د سرطان ۱۳۵۲ل د کودتا په ذریعه رانسکوره سوله او بیا د خاندان وروستی کس سردار داود خان د ثور د ۱۳۵۷ل د عسکري کودتا په ذریعه له منځه ولاړل، نو شروع کړې په کنځلو، تهمتونو، خیالي محکمو دایرولو… دغه ویب سایت ته منډې وهه، هغه ویب سایت ته منډې وهه او خپل زهرجن او حتی درواغجن نظریات خپروه، چې دغه روش د هغوی غیر د نوره رسوایي یې نور کوم منفعت ورته نسي لرلای، ځکه دلته نور د تاریخ او افغان مظلوم ملت حُکم او فیصله ورته صادره سوې ده.

زه لیکوال دلته د خاندان د یوه سر سخت پلوي واحد حیدري څخه د ډېرو نورو پوشتنو په لرلو سره سره صرف دغه پوشتنه کوم، وګورو چې دا جناب ماته کوم جواب ویلی سی:

سوال: دغه د ۱۳۵۲ل او د ۱۳۵۷ل د عسکري کودتاګانو چپي افراطي مشران او شي اړخ افراطي اخوان مشران د چا په ۴۴ کلنه «فابریکه» کې جوړ سول او بیا پر افغان بیچاره ساتل سوي ملت ورخوشې کړای سول؟


صحرائی30.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب وحید از طورخم!

شما هم از صف یک نام ها هستید. در طورخم در کدام وظیفه درس وطندوستی می دهید. شما تفتیش اخلاق و وطندوستی کسانی هستید که آنانرا از زندگی در وطن محروم کرده اید. شما مدرس اخلاق و ادب، خود در چنین نقشۀ دشمن این وطن در بد نام ساختن اتباع این وطن سهم می گیرید. صرفنظر از اینکه اجتماع را اشتماع مینویسید، آخر وقتی کسی نام خودت را ذکر نکرده باشد به کدام ادب و تربیت از نام آنها یاد می کنید. در طورخم دیگر وحید نام دارید؟ختم


ع واحد حيدرى30.11.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
 تشه به ريشه خود 

نوشته نشر شده در افغان جرمن قابل جواب است.

 اين  مقاله‌ای نشر یافته که تلاش کرده جنایت دو نفر—لکنوال و الکوزی—را به «قوم پشتون» ربط بدهد. این نوع تحلیل نه علمی است، نه منصفانه و نه مطابق اصول حقوقی. جرم، مسؤولیت فردی دارد و هیچ فردى مجرم  نمایندهٔ یک قوم نیست.

نویسنده عملاً با زبان قوم‌محور، از همان قوم‌گرایی استفاده کرده که ادعا دارد با آن مخالف است.


واقعیت این است که لکنوال و الکوزی سربازان دولت جمهوری بودند، نه نمایندگان یک قوم. آنان محصول ساختار امنیتی شکست‌خوردهٔ افغانستان و تربیه‌شدهٔ مستقیم خارجی‌ها بودند؛ نه محصول یک قبیله یا یک سنت قومی.

هیچ‌کس از لکنوال دفاع نکرده است؛ حتی منتقدان طالبان نیز تأکید کردند که این افراد نتیجهٔ آموزش ناکام نظامی غرب و بی‌کفایتی دولت غنی‌اند، نه بیانگر هویت پشتون‌ها.


پیوند دادن ‌یک حادثه به «قوم پشتون» دیدگاه مردم را از عوامل اصلی بحران—فساد سیاسی دوران أشغال، سقوط جمهوری، مدیریت نادرست خارجی‌ها و شبکه‌های تولید اسخباراتى —منحرف می‌کند.

افغانستان زمانی به ثبات می‌رسد که نقد متوجه ساختارهای تولید خشونت باشد، نه قومیت.

اين خانم در اتش قوميت مى سوزد.   


حسیب الله29.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png
​موضوع: ارزیابی برخورد اخلاقی و سطح سواد جناب محترم احمدآریا (به حیث یکی از قلمبدستان) در قبال یک اطلاعیه

نخست از همه به پورتال محترم آریانا افغانستان آنلاین اظهار سپاس ام را ابراز میدارم، که با یک ظرفیت بالای دیجیتالی، به حیث یک پل ارتباطی زمینهٔ بحث و گفتگو، پیام ها و یادداشت های تحلیلی را، جهت تنویر اذهان عامه، در بین هموطنان عزیز ما ایجاد نموده است، اما اینکه بجای بحث های مفید و مثمرعلمی، از توهین و تحقیر و اتهامات بی جا نیز استفاده صورت می گیرد، امریست خطا. 

قسمیکه همه در این دریچه شاهد آن هستیم، جناب محترم احمدآریا یک اطلاعیه را که پاسخی را نیز دارا بوده است، در این صفحه آورده است!

سوال اول در این رابطه این است، که جناب احمدآریا چرا و روی چه منظوری یک اطلاعیه را که پاسخی را نیز در پی داشته است، بدون پاسخ آن اطلاعیه از جائی بجائی انتقال می دهد؟ هدف و منظور جناب آریا از همچو کار های چه بوده می تواند، که موضوعات را به اصطلاح "نیم و نیمکله" از جائی به جائی انتقال می دهد؟

زمانیکه در اینجا اسم از جناب احمدآریا می برم، مقصد و هدف من، خدای ناخواسته بدنام سازی جناب احمدآریا نیست، بلکه من در اینجا به حیث مثال از جناب احمدآریا نام می برم و بر همچو یک عمل زشت  وی انگشت انتقاد می گزارم، زیرا این تنها و فقط جناب احمدآریا نیست، که همچو کار های مضحک و غیر علمی را انجام می دهد، بلکه جمله همفکران و همقطاران وی که به سطح وی بینش ضعیف دارند،  به همچو اعمال مضک دست می زنند، یعنی اعمال به اصطلاح "سبک" را انجام می دهند؛ در غیر صورت یک اطلاعیه ای بود در یک جائی، که پاسخ آن اطلاعیه هم در همانجا بود، بس خلاص؛ این موضوع به جناب احمدآریا چه ارتباطی دارد؟ 

سوال این است که آیا واقعا میتوان "برخورد اخلاقی" و "سطح سواد" جناب احمدآریا را در قبال چنین یک عملی به ارزیابی گرفت؟

پاسخ من در این رابطه  این است که بلی، امکان ارزیابی اخلاق و سواد جناب احمدآریا را، حتی، در قبال همین یک موضوع خاص "انتقال یک اطلاعیه، یعنی انتقال یک اطلاعیه بدون انتقال پاسخ همان اطلاعیه وجود دارد.
یعنی، بدون شک که ما می توانیم زشتی در برخورد غیر اخلاقی جناب احمدآریا را که بدانوسیله وی "یک اطلاعیه را بدون پاسخ مربوطهٔ همان اطلاعیه" از جائی به جائی انتقال می دهد و همچنان نیز سطح سواد و سطح دانش وی را، به ذریعه توانائی های تحلیلی و ناتوانی های تحلیلی وی به ارزیابی بگیریم، در اینکه جناب احمدآریل بدون آنکه معنی دقیق یک اطلاعیه را فهمیده بتواند، بدون آنکه معنی دقیق پاسخ یک اطلاعیه را فهمیده بتواند، یکی از آن دو را، جهت ارضای احساسات غلیظ خودش، از جائی به جائی انتقال می دهد؛ یعنی موضوع در اصل دو جز داشته لست:
۱. اطلاعیه
۲. پاسخ اطلاعیه
تما، جناب احمد آریا، از روی غرض شخصی خودش، جز ۲ موضوع را در جایش گذاشته، جز ۱ را به اصطلاح در زیر بغل زدوه، جار می زند، که ببینید، که من چه چیزی را کشف کردم. مشکل بعدی جناب آریا این است، که حتی معنی دقیق همان جز ۱ را نیز تا اکنون به درستی نفهمیده است، چه خاصه به آنکه وی به معنی دقیق جز ۲ موضوع پی برده بتواند.

هر گاه، جناب احمدآریا سطور بالائی را قبول ندارد، پس لطفا بصورت دقیق بازگو نمایند، که در کلمات و جملات جز ۱ که همان اطلاعیه است و در کلمات و جملات جز ۲ که پاسخ همان اطلاعیه است، بصورت دقیق چه چیزی، یا چه چیز های نهفته است؟
بدون شک که در این رابطه اخلاق جناب احمدآریا با قضاوت های ارزشی و سواد وی با سطح دانش و توانائی های تحلیلی وی نسبت به همین موضوع که دارای جز ۱ و جز ۲ است، سنجیده می شود.
 در قدم اول، برای ارزیابی، در اینجا به نحوه برخورد جناب احمد آریا با همین موضوع "اطلاعیه و پاسخ اطلاعیه" توجه معطوف می گردد، در ضمن بر استدلال‌های او و همچنین دانش پایه‌ ئی که جناب احمدآریا به آن تکیه کرده بتواند، توجه مبذول خواهد گشت!
ارزیابی اخلاق جناب احمدآریا در این رابطه بر اساس قضاوت های ارزشی صورت می گیرد، که جناب آریا چگونه با موضوعی "اطلاعیه و پاسخ اطلاعیه" برخورد نموده است و برخورد می‌کند؟ آیا جناب آریا در این رابطه بر اساس اصول اخلاقی مانند صداقت، انصاف و احترام عمل نموده است، یا عمل می‌کند؟
چرا و روی چه منظوری جناب آریا اطلاعیه را از یکجا بجای دیگری انتقال داده است، در صورتی که نیاز مبرم اینکار را احساس نموده است، پس چرا فقط جز ۱، یعنی اطلاعیه را انتقال داده است و جز ۲، یعنی پاسخ آن اطلاعیه را انتقال نداده است؟
استدلال اخلاقی جناب آریا در رابطه چیست؟

در قسمت ارزیابی سطح سواد جناب احمدآریا، در این رابطه، سوال این است، که آیا جناب آریا معنی دقیق "اطلاعیه و پاسخ اطلاعیه" را فهمیده توانسته است؟ اگر پاسخ جناب آریا "بلی" باشد، پس لطفا بنویسند که معانی "اطلاعیه و پاسخ اطلاعیه" چه بوده است؟

هر گاه پاسخ جناب آریا "نخیر" باشد، یعنی هر گاه جناب آریا معنی "اطلاعیه" و یا معنی "پاسخ اطلاعیه" را نفهمیده بلشد، چرا به چنین عملی دست زده است؟
نوت: آیا جناب آریا هرچیزی را نفهمیده از جائی به جائی انتقال می دهد؟
ادامه دارد

با تقدیم احترامات فائقه
حسیب الله


دوکتور غروال29.11.2025ویانا/FotoGallary/CountryIcons/AT.png

وحشی کاؤبای ترمپکه ددی نه حق لری او نه باید جرأت ولری چی د تاسو تربیه شوۍ غلام جاسوس لکڼوال په خاطر ټول افغاان ملت تحقیر کولو ته ملا وتړی ، دا د تااسو او د تاسو سی آی اي تربیه شوۍ جاسوس ملی خائین لکڼوال تر مینځ داخلی کثافت دی او افغان ملت پسی دا هیڅ ارتباط نلری !

وحشیه ترمپکه تاسی قاتلو وحشیانو او قاتلو کمونیستانو وحشیانو افغان ملت د تباهی سره مخامخ کړۍ دی او تاسو خائینینو په وسیله مسلسل قاتلان پر افغان ملت حکمران شوی دی او کیږی  !!! جاهله وحشی ترمپکه ډیر غورپشونه مه کوه ته جاهل پیژندل شوۍ ئی ځناور ئی یعنی غواړی چی اسیا ، افریقاا او لاتین امریکا د 

قاتل کمونیست روس او قاتل  کمونیست چین سره تقسیم کړۍ دا د ستا خائین خبیث هوائی خیالونه دی ، افغانستان کښی تاسی خائينینو د افغان ملت پر ضد رنګا رنګ مکروبونه رامینځ ته کړل اما شکر بریالیی کیدۍ نشۍ !!!!  



وحید29.11.2025طورخم/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​السلام علیکم

من شواهد و مستند ندارم اما میګویند که شعبات  ضبط احوالات خارجی ها همه چیز را ذره به ذره غلبیل میکنند شاید این نشریه اریانا افغانستان را نیز به زبان خودشان ترجمه کنند قبلا درلباس مستشرقین وغیره نفر میفرستادند پنهان ذهن مردم ما را میخواندند حالا کافی است با خواندن همین کلکین نظرات تضاد، منافقت، خیانتها پلیدی فکری و درجه سواد نویسنده های این نشریه را بدانند و در مورد اجتماع افغانی  از روی قیاس حکم کنند که این مردم چقدر از ترقی و علم دور و عقب اند یک روز یکی دیګر را تهدید میکنند که به ګیر پولیس امریکا میدهمت روز دیګر تذکره و ترخیص و عکس و سوانح همدیګر را جویا میشوند چقدر الفاظ نامناسب نیست که نمی نویسند . از برای خدا برای تان شرم است هرکدام ادعا دارد که من را شخصاً نوری صاحب دعوت داده بود این جواب کافی نیست مهم احلاق نویسندګی تان است خود را در پشت نام نوری نهان نسازید. روز به روز نوشته های مفید درین نشریه ازبین رفت و اشخاص  با ابرو و باعزت قطع علاقه کردند. نام افغانستان را بد کردید ترمپ با دیدن اوضاع تان ګفت که این ملک دوزخی است فردا همه شما را از امریکا بیرون میکند اګر بالفرض من با کسی در بحث شوم و  از اوصاف اخلاق و خوبی مردم خود بګویم فوراً یک نوشته این نشریه را یا از حسیب الله خان یا از احمدخان آریا ویا از یوسفی و یا از تاجکسشتون یا از صحرایی یا از ع و  و یا از کدام مدمغ دیګر را  سند کرده مقابل ما میګذارد که اینست اخلاق اتفاق وطندوستی سواد و شرف تان.  کمی حیثیت قلم را در نظر بګیرید من حق توصیه نصیحت و اندرز بشما ندارم شما در امریکا من دریک دهات و اطراف اما از دیدن نوشته های تان شرمسار میشوم مجبور میشوم هدایت خدواند را برایتان استدعا دارم 

 بااحترام 

یک برادر فقیر تان

عثمان ناصری29.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png

​سلام 

این قصه سرمنگگ بین آقایان ،  آریا، صحرایی و حسیب‌الله خان چه وقت تمام میشود؟

من هر روز با علاقه به صفحات افغانی مانند آریانا  افغانستان آنلاین و  افغان جرمن آنلاین . ...... مراجعه می نمایم تا چیزی بی آموزم، ولی در این سایت از مدت چندین هفته صرف یک داستان است . 

آقای آریا برای دهم بار می نویسد که جواب‌  کسانیکه هویت شان روشن نباشد جواب نوشته نمی کنید، ولی  نام خدا ماشین واری به جای یک جواب دو جواب نوشته می کند.

لطفا" ما را اذیت نکنید !!!

صحرائی29.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب محترم احمد آریا سلام بر شما!

افرادی مانند «حسیب الله» و امثالهم ممکن در جمله کسانی باشند که در وضعیت انجام جرم و خطا معاف باشند و هیچ قاضی مادهٔ کدام قانون را نیابند، تا کدام جزای لزم برای آنها معین کنند. ممکن اینها هم چنان ندانند و یا درک نتوانند تا می دانستند، که جامعه به چنین افرادهیچوقت صدور کدام تشکرنامه را همهم لازم ندانند. ما در امریکا بتاریخ ۲۷ نومبر، که  در امریکا «شکرا نعمت» یا «تنکس گیفینگ» می نامند، خبر حادثٔهٔ بدی را شنیدیم اظهارات متضاد و متفاوت افراد مختلف را هم شنیده ایم. در صفحه افغان جرمن فرد دیگری را یافتیم که مشابه با این «حسیب الله» درس هفت ماده یی هدایت  را به همه افغانها صادر نموده است که خود آنان را منسجم سازند. ممکن از بسیجی های خمینی در ایران درس آموخته باشد. این نمونه شاید چنین فکر کند که این همه انسانان چنین خطاها را در خود تعبیه شده داشته باشند. این افراد کجا بزرگ شده اند.با احترام. 


حسیب الله28.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم احمدآریا!

من از شما سوال کرده ام، که جناب شما بین سال های ۱۹۷۹م الی ۱۹۸۹م. مصروف و مشغول چه کار های بوده اید، اما جناب شما به جای یک پاسخ به این سوال به دشنامنویسی و اتهامات بی جا پرداخته اید. دلیل این برخورد اجتماعی ناسالم شما چه است؟

نوت: در ضمن شما از واقعیتی که یک سال قبل مرا به حیث "استاد" تان برگزیده بودید، نیز انکار می کنید، چرا؟

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

احمد آریا28.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

 دوستان گرامی،

در ارتباط به توهین‌ ها و دشنام‌ های بیشرمانه و غیراخلاقی حســیب ‌الله؟ فردی که با هرچه در توان ناتوانش است تلاش میکند در اختفا باقی بماند، باید صراحتاً اعلام کنم که از این نوع سلوک بی‌ ادبانه و جبونانه هیچ بیمی ندارم و هرگز در برابر توهین‌ های بی ‌پایه و اساس افراد کمسواد و بی منزلتِ چون او سر خم نکرده ‌ام. اگر قصد حقیقی او این بود تا درباره موضوعات مهم و واقعی صحبت کند، هرگز چنین ناپخته و بی ‌مایه ظاهر نمی‌ شد، بلکه باید با زبان احترام و استدلال منطقی وارد میدان میشد. اما او، بر اساس دستور و به دلیل ضعف شخصیتی که همچنان در پشت یک نام جعلی پنهان است، با الفاظ پوچ  و اتهامات واهی که تنها نشانگر ناتوانی و ضعف اوست، وارد رسانه ‌ها شده.

او که در واقع همواره در نقش «مسخره ناتک» ظاهر میشود و در پشت آرایشی غلیظ و زشت، نقش «کومیدین» را ایفا میکند و سبکترین کلمات را بر زبان میآورد، بیشتر اوقات سخنان بی ‌ارزش او مانند وسیله ‌ای است برای ابراز سخنان بی ‌محتوا و بی ‌ارزش دیگران؛ کسانی که خود توان ورود با نام و نشان مشخص به میدان را ندارند.

من هرگز در مقابل کسانی که از ادب و احترام خارج میشوند، کوتاه نمیآیم. این توهین‌ ها تنها نشان میدهد جایگاه واقعی این مجهول الهویه و محرکانش کجاست. او حتی بیچاره ‌تر از آن است که در تصور خامش فکر کند، من او را استادی برگزیده ‌ام. در حالی که داستان مضحک «تحصیلات» یا «تحصیلات عالی» او که در تمام دوران، در اوج بیسوادی به آن میتاخت، چندین بار در ستون ‌های نظرسنجی به همان شکل از دست خود او نمود یافتند. این  شاید به دلیل ضعف حافظه باشد، چه میدانم؟ او همچون کسی است که تربوزهائی را که بر آن‌ ها آب روان ریخته بود، تا دیگران نخورند، اکنون که تشنه‌ بود، خود میخورد.

او هنوز فکر میکند با دشنام دادن میتواند تأثیرگذار باشد، اما در اشتباه است. این نمودار میزان اخلاق فردی اوست، همانطور که پیشتر ذکر کردم. من آماده ‌ام در هر زمان و مکان، در برابر هر نوع توهین، با قاطعیت و بدون ترس پاسخگو باشم. او، که یک مجهول الهویۀ  بیش نیست، باید بداند که سلوک بی ‌ادبانه‌ اش تنها ضعف و بیسوادی او را نشان میدهد، چیزی که شاید زیاد برایش اهمیت ندارد. او باید اثبات کند که از پیروان آن جانی قسی ‌القلب و قاتل هزاران تن از کابلیان بیگناه و آواره نیست؛ و اینکه مقاله ‌ای که در ماه می  ۲۰۱۷ در مدح آن جنایکار  در افغان-جرمن منتشر شده از او نیست. و در نهایت ثابت کند که کسی نیست که قشر نازک او را خراشیدم و سیمای حقیقی ‌اش را نشان دادم.

حساب من با کسانی است که به اصول اخلاقی پای ‌بندند، نه با ریزه‌ خواران یا کسانی که بر اساس دستورات یا مشکلات روانی، با الفاظ زشت و بی ‌ادبانه و با هدف تملق به دیگران وارد مناظرات نامرتبط باخود میشوند.

با احترام،

احمد آریا

احمد آریا27.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png
دوستان گرامی،

افغان- جرمن آنلاین این کامنت را امروز در «ستون نظر سخجی» خود منتشر کرده است، و تفسیر آن که بر عهده خوانندگان آن وبسایت گذاشته شده است، در اختیار خوانندگان و مدیران وبسایت آریانا افغانستان نیز قرار دارد.


اسم: افغان جرمن آنلاین    محل سکونت: جرمنی     تاریخ: 27.11.2025
Description: http://www.afghan-german.com/tahlilha/images/space.gif
محترم حسیب الله!‏
‏ این پورتال که از مدت ها بدینسو یادداشت های شما را در صفحۀ "نظر سنجی" به نشر گذاشته است، دریافته است، که ‏جناب حسیب الله ماشاء الله دارای سواد و قلم مستعدی اند که مطالب را با روانی و زیبایی به تحریر می آورند.‏
تنها یک مشکل مشخص از نوشته های زیبای حسیب الله متصور است که آن انتخاب "موضوع نوشته ها و یادداشت ها‏ی" است، که با این قالب و فُرم زیبا به افاده گرفته می شود، موضوعاتی که بعضاً قضاوت، تأمل، نقد، پرسش و انگشت ‏گذاری را حامل بوده اند به مسایلی که طرح آن باعث ناراحتی، رنجش و آزردگی – مخصوصاً قلم ‏بدستان معزز این پورتال میگردد – در حالیکه نقد وبعضاً انگشت گذاری ها در رشته های مختلف نیاز به دانش ‏تخصصی همان رشته را میداشته باشد. درفقدان چنین فهمی در انگشت گذاری ها، مخاطب نوشتۀ محترم حسیب الله، ‏چنین دریافت میکند که شخصاً مورد کم ارزشی قرار میگرفته است... ‏
موقعیت قلم وسواد قشنگ جناب حسیب الله و موضوعاتی که ایشان از این قلم و استعداد جهت تحریر آن به کار می ‏گیرند، یک عدم تجانس را خاطر نشان می سازد.‏
از لحاظ تخنیکی پورتال نیز طوری است که نوشته های طویل و عریض در زیر ستون "نظر سنجی" وزنۀ مواد پورتال ‏را خیلی وزنین و ثقیل می سازد که اقلاً گاهی سبب تعلل در باز شدن برخی صفحات میگردد، صفحۀ نظر سنجی برای ‏تحریر صرف چند سطر مختصر در نظر گرفته شده است. در حالیکه مقالات بالخصوص مقالات مختصر چنین مشکلی ‏را به میان نمی آورد
لذا حالت ذکر شدۀ فوق پورتال افغان جرمن را واداشت تا از شما محترم تقاضا و تمنی نماید، با این همه توانایی، ‏استعداد و حالا تجربۀ نوشتن که الحمد الله نصیبت تان است، با آن مسایل مهم، ضروری و حیاتی انسان، وطن و وطندار ‏تان را مورد تتبع و تحقیق قرار بدهند و مقالات مستقل و وزین را به تحریر درآورده و به پورتال شان جهت نشر ارائه ‏نمایند.‏
پورتال افغان جرمن آنلاین حفظ خاطر شما و سایر نویسندگان و قلمبدستان خود را از جملۀ وظایف نخست خویش ‏محسوب میکند. به همین جهت تبصره ها و انگشت گذاری های ارزش زدایانه را به نشر نه خواهد گذاشت. بدون شک ‏این یادداشت پورتال شامل حال نقد های تخصصی و معیاری بر کار های نویسندگان ما نه خواهد گردید. ‏

با احترام ادارهٔ پورتال افغان جرمن آنلاین


حسیب الله27.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​پس از تقدیم سلام و احترامات قلبی خدمت هموطنان محترم و عزیزم، موضوع این پیام ام پاسخی به مقابل اظهارات نامتعادل، زشت و نازیبای جناب محترم احمد آریا است، که به نظر من این شخص درست متوجه نیست که با چنین طرز اظهارات زشت و نامتعادل اش، بی جهت، بر دیگران می تازد. با عرض معذرت به بزرگان محترم، که اینبار حتما این پیام ام اندکی طولانی ترک خواهد گردید، زیرا فهماندن چنین افراد و اشخاص به اصطلاح "کج بحث" واقعا که حوصله و وقت می طلبد.

جهت تنویر ذهنی جناب احمدآریا، تبصرهٔ ذیل به میتود فقره ئی انجام می یابد، تا آنکه این هموطن ما به یک شکل بهتر و خوبتر متوجه اغلاط، سهو و خطا هایش گردد:

جناب آریا می نویسند:

"دوستان گرامی،"

تبصره: کلمهٔ "دوست" در زبان معنی دقیق خودش را دارد، به عبارات دیگر جمله خوانندگان یک رسانهٔ محترم را به حیث "دوستان" خطاب کردن، می‌تواند به حیث یک اظهار نامتعادل تعبیر گردد!

"شکار شخصیت‌ ها یک عمل پست و شیطانی است. این اقدام در واقع در هر جامعه ‌ای جرم محسوب می ‌شود. غربی ‌ها این عمل را «دیفیمیشن» می‌ نامند که ترجمۀ دری آن «بدنام ‌سازی» است."

تبصره: جناب محترم احمدآریا! زمانیکه شما زشتی و پستی این موضوع را، هم، می دانید، پس چرا به چنین عملی دست می زنید؟

قسمیکه به مشاهده می رسد، شما خود، آنهم به نا حق و با اتهامات بی جا، متواتر و پی در پی، برای "بدنام سازی هموطنان تان" اظهارات زشت و نامتعادل زیادی داشته و دارید؛ حالا که از زشتی و پستی این عمل آگاه هم شده اید، پس لطفا از همچو یک عمل زشت و به گفتهٔ شما "پست" و "شیطانی" دست بکشید!

"بنابراین، فردی که هویت مشکوکی دارد و پس از شرکت در انواع «دیفیمیشن» در رسانه‌ ها، به خصوص رسانه‌ هائی که احتمالاً کمتر از این نوع تخلفات مطلع هستند، اکنون با فغان و واویلا انتظار دارد همه حرف او را باور کنند، باید از مدت‌ ها پیش و قبل از این اقدامات، اعتبار لازم را کسب می ‌کرد و نباید به بی‌ادبی و توهین دیگران متوسل می شد."

تبصره: جناب احمدآریا، به نظر من، این "هویت مشکوک" که شما از آن می گوئید، خود جناب شما هستید، زیرا شما نه تنها اینکه با هموطنان محترم تان به اصطلاح "جنگ و جدل" دارید، بلکه قسمیکه به مشاهده می رسد، به اصطلاح "به همرای سایهٔ خود تان" در همان "جنگ و جدل" قرار دارید! لطفا به این موضوع توجهٔ جدی و دقیق تانرا معطوف دارید!

"لکنون که با پاسخ قاطع و محکم، و به قول عوام «با لگد در برابر مشت» مواجه شده است، و پرده‌ هائی که بر چهره‌ اش کشیده شده بودند کنار زده شده است، هیچ دارویی نمی‌ تواند درد او را درمان کند و هیچ ظاهرسازی یا ادعای خنده‌ دار دانشمندی توانایی بازگرداندن آبروی رفته‌ اش را ندارد."

تبصره: لطفا ببینید، جناب محترم احمدآریا، شما در یک رسانهٔ محترم ملی از کلمات و عبارات زشت و نازیبای "لگد زنی و مشت زنی" می نویسید، آیا نوشتن چنین کلمات و عبارات نامتعادل به مقابل اهل ادب، یک نوع "بی حیائی" را به مشاهده نمی رساند؟

پاسخ سوال بالائی به نظر من مثبت است!

در ضمن، جناب محترم آریا، شما در این قسمت پیام تان از کلمهٔ "آبرو" و عبارت "آبروی رفته" ذکر نموده اید؛ سوال در این ارتباط از شما، یعنی از جناب شما "احمدآریا" این است، که شما چطور، چگونه و به کدام اساس، به خودتان اجازه داده اید و یا هم اینکه به خود تان این اجازه را می دهید، که از کلمهٔ "آبرو" استفاده کتید؟ البته که این یک سوال است، اما یک سوال جدی!

 همچنان شما در پیام تان اصطلاح و یا عبارت "پاسخ قاطع" را ذکر نموده اید، اما نگفته اید که کدام "پاسخ قاطع"، زیرا سوال از شما در ارتباط کار و فعالیت تان بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. صورت گرفته بود، اما در آن رابطه تا به اکنون هر نوع پاسخ "قاطع" و "غیرقاطع" جناب شما، مفقود به مشاهده می رسد، در حین حالیکه عبارت "پاسخ قاطع" را نیز بکار می برید؛ آیا سوال را برای بار چهارم برای شما تکرار کنم، تا آنگاه به پاسخ آن بپردازید؟

"مضحکتر و خنده‌ دارتر از همه اینکه ..."

تبصره: جناب محترم احمدآریا! بکار گیری و استفاده از کلمات "مضحکتر" و "خنده‌ دار تر" معمولا در ادبیات زمانی صورت گرفته می تواند، که چیز "مضحک" و یا "خنده‌ داری" قبلا موجود بوده باشد؛ اما جناب شما یک و یکبار، یعنی بدون آنکه ابراز دارید، چه چیزی قبلا برای جناب شما "مضحک" و "خنده‌ دار" بوده است، یعنی بدون کدام "نسبتی" و فارغ از کدام "مناسبتی" اصطلاحات و کلمات "مضحکتر" و "خنده دار تر" را بکار برده اید. گرچه دلیل و علت "خنده" در انسان‌ها متفاوت می باشد، یعنی "خنده" که یک "حس" است و نمایندگی از ابراز خوشی و خوشنودی می کند، در انسان‌ها به دلایل متفاوتی به وقوع می پیوندد. به هر صورت تشریح موضوع تشریح ایجاد خنده در انسان‌ها یک بحث علمی خودش را می خواهد، که فعلا از حوصلهٔ گنجایش این پیام و به گمان اغلب از حوصلهٔ جناب محترم احمدآریا بیرون مستقر می باشد.

"هیچ کس از وی نخواسته است درباره شهادتنامه‌ها و تاریخ ‌های دستکاری‌ شده‌ اش در زمان سفر و زندگی در اروپا سخن بگوید."

تبصره: ببینید، جناب محترم احمدآریا، این جملهٔ جناب شما به اصطلاح "آئینهٔ روح، روان و برخورد شما" است؛ یعنی به نظر شما، یعنی در ذهن کوچک شما، یعنی در فکر و نظر تنگ جناب شما، باید که "یک شهادتنامه" دستکاری شده باشد، زمان سفر دستکاری شده باشد، زمان زندگی در اروپا دستکاری شده باشد، خلاصه اینکه در نظر و فکر ناسالم جناب شما هر چیزی، باید، دستکاری شده باشد؛ شما با همچو اظهارات نامتعادل تان، که شبیه به یک آئینه دید و نظر تانرا، عقیده، باور و یقین تانرا به ما بازگو می کند، بدون آنکه خود به این وضعیت تان پی برده باشید، به اصطلاح "تشت رسوائی ذهنی و روانی تاترا" می خواهید که چه؟ میخواهید که از "چاه به بام برابر کنید"، که بطور مثال همچو یک موضوعی به نظر من "مضحک" و "خنده دار" به مشاهده می رسد. یعنی، هرگاه شما واقعا به حیث یک شخص صادق تشریف می داشتید و یا به حیث یک شخص صادق تشریف داشته باشید، همچو "چرندیات" هیچگاه در ذهن تان خطور نمی‌ کرد، که به اصطلاح "همه چیز دستکاری شده است"!

"سوال اصلی همواره درباره هویت واقعی او بوده است."

تبصره: جناب محترم احمدآریا، مشکل اصلی جناب شما در این رابطه این است، که تا هنوز معنی و مفهوم اصلی "هویت یک شخص" را نمی دانید؛ زیرا جناب شما تا به اکنون به تفاوت میان "عکس های بکسک جیبی تانرا" ، با "هویت یک شخص" به گفتهٔ همسایگان غربی ما "قاتی پاتی" کرده اید. اما تا زمانیکه جناب شما در ارتباط فعالیت ها و کار های تان، بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. بصورت دقیق و درست پاسخ ندهید، این جناب شما هستید، که هویت واقعی تانرا نمی‌ خواهید نشان بدهید!

"همانطور که دیگرانی با نام‌ های حقیقی در رسانه‌ ها ظاهر شده‌ اند ..."

تبصرع: بلی جناب احمد آریا من هم با نام حقیقی ام اندکی نوشته ام، با نام حقیقی ام می نویسم و در آینده هم اگر میلی به نوشتن داشتم با همین نام حقیقی ام که حسیب الله است می نویسم، اینکه ذهن مشوش جناب شما و نیز اذهان مشوش رفقای "مشوش الذهن" جناب شما، به شما اجازه نمی دهد، که این واقعیت و این حقیقت را قبول کرده بتوانید، مربوط می شود به مشکل ذهنی جناب شما و مربوط می به مشکل ذهنی "رفقای مشوش الذهن" شما. لطفا اندکی بیشتر و دقیقتر بالای موضوع فکر کنید، تا به این واقعیت و این حقیقت ساده پی ببرید؛ ورنه با چنین اظهارات نامتعادل، اتهامات بی جا و دروغپردازی های آشکار و مشوش الذهنی خود را در نظر اهل علم و ادب به اصطلاح "مسخره تر" می سازید.

" و تصاویرشان همراه با مطالب و مقالات شان موجود است،"

تبصره: بدون شک که برخی از هموطنان محترم و عزیز ما عکس های شانرا در مطبوعات به نشر رسانیده اند، که قابل احترام اند؛ اما آیا من هم باید حتما عکس ام را به جناب محترم احمدآریا و رفقای "مشوش الذهن" وی تقدیم نمائیم، تا به اصطلاح "گپ های من را بفهمند"؟

ردوندو شک، که بین دوستان دوران مکتب ام، که ماشالله همه اشخاص نیک سیر و دارای شخصیت های عالی اند، همواره عکس های خود را به اصطلاح "رد و بدل" می کنیم؛ اما سوال این است که جناب احمدآریا چرا اینقدر به عکس من علاقه دارد؟

بدون شک که به احتمال زیاد، دوستان جناب احمدآریا در "تیک تاک و فیسکبک" و نمی‌ دانم "انستاگرام" و در کجا و کجا، شاید عکس های شانرا، با هم "رد و بدل" کنند، شاید هم برخی از آنها حتی در صفحات "تیک تاک" و "فیسبک" و غیره، به وسیلهٔ "هوش مثنوعی" به ابتکارات مضحک و مضخرفی" نیز دست بزنند، یا دست زده باشند، زیرا هستند برخی از "یاره سرایانی" که با اظهارات مضخرف و میانه‌ی شان، صفحات "تیک تاک" و نمی‌ دانم صفحات چه و چه را نیز به اصطلاح "به ثمر" رسانیده اند؛ حالا سوال از جناب محترم احمدآریا در رابطه این است، که آیا جناب احمدآریا نیز از جملهٔ همان به اصطلاح "فیس‌بوکی ها" و "تیکتاورانی" تشریف دارند، که با عکس های مردم صفحات شانرا به ثمر می رسانند و یا خیر؟

در ضمن، باید عقل و منطق جناب احمدآریا هر چه زود تر تا جائی ارتقا نماید، که متوجه این موضوع ساده شده بتواند، که من حسیب الله، در ضمن آنکه تا کنون درس رایگان به جناب ایشان تقدیم نموده ام، کدام "عکس" قرضداران شان نیستم! 

"نا گفته که سیاست پورتال محبوب آریانا افغانستان در این زمینه بسیار ستودنی است،"

تبصره: بدون شک که بسیار کار های خوب پورتال محترم آریانا افغانستان ستودنی است؛ مثلا، همیشه جناب محترم احمدآریا از تقریبا یکسال بدینطرف، جناب آریا به یاد تان است، از یک طرف به این طرف، از طریق همین دریچهٔ میدیائی، در کنار بقیه کار های خوب، زمینهٔ "درس و دروس مفت و رایگان جناب محترم احمدآریا را نیز مهیا ساخته اند.

اگر جناب احمدآریا بخاطر داشته باشند، که اسناد آن تا اکنون هم در آرشیف همین دریچه درج است، در حدود تقریبا یکسال قبل، همین صفحهٔ پورتال محترم آریانا افغانستان را، جهت اخذ درس" قبول نموده بود. البته این یک یاد آوری ضمنی بود، که فراموش جناب آریا نشده باشد.

اگر چه گاه گاه استثنایی در آن به ظهور میرسد. اما عکس یا نسخه‌ ای از هویت حسِب ‌الله  نام کجاست؟

تبصره: جناب محترم احمدآریا یک استثنای خوب دیگر پورتال محترم آریانا افغانستان را نیز باید تذکر می دادید، آن اینکه برای جناب شما، از تقریبا یکسال بدینسو، در همین دریچه، به اصطلاح "یک صنف آموزش دیجیتالی را، مفت و رایگان" در اختیار جناب احمدآریا قرار داده است"، زیرا یک سال قبل، یعنی پیش از آغاز درس برای جناب شما، شما گفتید، که "صنف دیجیتالی درسی" تانرا من باید انتخاب کنم، زیرا اظهارات و جملهٔ دقیق شما در آنوقت این بود، که گفتید:

"صنف را استاد انتخاب می کند" و شما آن زمان هم با به اصطلاح "ماده رندی تمام" موضوع انتخاب و تعین صنف آموزش دیجیتالی تانرا، به دوش من انداخته بودید؛ زمانیکه آنوقت برایتان نوشتم، که من حاضرم درس هایم را مفت و رایگان به خدمت جناب آریا قرار دهم، اما مصارف دیجیتالی پورتال را باید ماهانه جناب احمد آریا بر عهده بگیرد، زیرا من نمی خواهم با نوشته های طویل خودم، که محتویات درس اخلاق برای جناب احمدآریا را در بر دارند، صفحات و دریچه های پورتال های محترم ملی ما را کدام نوع "مزاحمت دیجیتالی" وارد نمایم؛ آن زمان، جناب احمدآریا شما گفتید، که، چونکه وضعیت مالی خوبی ندارید" مصارف دیجیتالی ماهوار را،" متقبل شده نمی توانید؛ امید این موضوع مهم فراموش تان نشده باشد، اگر فراموش تان شده است، در آرشیف همین دریچه آن موضوعات هنوز هم مورد دسترسی اند.

چنانچه جناب شما احمدآریا، چندین بار از طریق همین دریچه وظایف خانگی تانرا نیز اخذ نموده بودید، اما آنگاه که من را به حیث به اصطلاح "استاد تان" قبول نموده بودید، یعنی در ابتدا، نه چندان "شوقی عکس من بودید" ، نه هم نام های مستعاری را به من نسبت میداید، پس از آنکه وظایف خانگی تانرا انجام نداید، من هم مجبور شدم که جناب شما را از "صنف دیجیتالی" به اصطلاح اخراج نمائم؛ حالا که تقریبا یکسال از همان گپ ها می گذرد، شما با بهانه های عجیب و غریبی بر یک "استاد اسبق" تان می تازید، چرا؟

جناب احمدآریا، آیا شما از چنین عمل زشت اجتماعی تان خجالت نمی کشید؟

"حسِب ‌الله میتواند نام خانگی یا لقب یک فرد باشد..."

تبصره: شاگرد مشوش الذهن من که به گفتهٔ همسایه های غربی ما، "داری حوصله ام را سر می آوری"، به کدام زبان برایت این موضوع را بفهمانم که حسیب الله اسم من است، اسم اصلی من است و این نه کدام لقب است و نه هم کدام نام مستعار!

"که هنگام صرف غذا او را صدا میزنند، .."

تبصره: جناب احمدآریا، یعنی که، چونکه حسیب الله اسم اصلی من است، خودت اجازه داری، که هنگام نوشیدن چای نیز، این اسم اصلی من را در ذهن ات تکرار کنی، تا آنکه بلاخره متوجه موضوع شده، در آینده در هنگام نوشتن  دست از حاشیه پردازی های مضحک و بی مورد برداری!

"اما تخلصی که همه او را با آن میشناسند، کجاست؟"

تبصره: جناب محترم احمدآریا، شاگرد اسبق و مشوشالذهن من، برای یک شاگرد تنبلی چون تو، همین اسم من کافی است؛ هر گاه زیاد شوق به اصطلاح "تخلصبازی" بر سرات زد، راجع به همین "تخلص خود ات"، به حیث کار خانگی، یک مقاله بنویس که نه تنها شکل ظاهری آن به مقالهٔ شباهت داشته باشد، بلکه محتوی و میتود های علمی یک مقاله را نیز دارا باشد.

"تصویر یا سند تصویری از این فرد کجاست؟"

تبصره: تصویر و سند تصویری من در جیب ام است، هویت ام نیز برای دوستانم مانند به اصطلاح "آفتاب واضح و آشکار" است؛ اما سوال این بوده است، که جناب احمدآریا بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. مشغول و مصروف چه کار های بوده است، تا پاس روش میتود علمی تحقیقات بیوگرافیکی و یا "Biografieforschung " به یک شکل احسن به وقوع پیوسته بتواند؛ چرا جناب احمدآریا از پاسخ به اصل و کنه این سوال فرار می کند و به موضوعات جانبی فرار می کند، سوال این است، که جناب محترم احمدآریا که گهگاهی خودش را "احمد ولی" نیز معرفی کرده است، بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. مصروف و مشغول چه کار های بوده است؟ آیا پاسخ همچو سوالی به طویل نویسی چون جناب احمدآریا واقعا مشکل است؟ 

"او که مدعی است از روز ازل و بدو تولد حسیب الله بوده است، چه بیمی از نشان دادن تصویر خود دارد؟"

تبصره: بدون شک که من از نشان دادن عکس و تصویرم نه کدام "بیمی دارم، نه کدام ترسی" ، اما سوال این است، که احمدآریا که است، که من بخواهم عکس و تصویرم را را در اختیار چنین شخصی بگذارم؟ آیا دوستان "تیکتاکر" احمد آریا با سو استفاده از تصویر های مردم و با سو استفادهٔ از هوش مثنوی دست به اعمال ناشایسته و عجیب و غریبی می زنند؟

دلیل چیست، که احمدآریا که تا به حال اصلا به این سوال پاسخ دقیق ارائه ننموده است، که بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. مشغول و مصروف چه کار های بوده است؛ یعنی احمدآریا که هویت اش مجهول است، چرا به عکس های مردم چنین اشتیاقی دارد؟

"و سرانجام، آیا شهود، سروران، علما و صاحبان منطق و استدلال، آنها که او را از چهل سال پیش میشناسند، نمی‌ توانستند برای اثبات ادعاهای بی‌اساس خود، عکسی هم از دوست دلبندشان ارائه دهند؟"

تبصره: احمد آریا، که قدر و احترام استاد خودش نمی شناسد، احمدآریا که از دیری بدینسو، هر بار با یک شخص محترم دیگری، در رسانه های محترم ملی، خورش را به اصطلاح "دست به یخن" ساخته است و می سازد، در ضمن به این سوال هم یک پاسخ دقیق نمی دهد، که بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. مصروف و مشغول چه کاری بوده است، به اصطلاح احمدآریا به حیث یک "شخص مجهول الهویت" که است، چکاره است، که تقاضای دیدن تصویر کسی را کند؟

نوت: امید وارم جناب محترم احمد آریا که با لشم نویسی های مخصوص خودش، که گوئی منطق کلام و محتویات منطقی از بین جملات نامتعادل وی، پا به لغزش می برند، در آینده اصطلاحات، عبارات، کلمات و مفاهیم زشت، نازیبا و ناسنجیده را در جملات لشم خودش جایگزین ننماید، و بصورت صاف و صادقانه بنویسد، ورنه استاد وی اجازه خواهد داشت، که احمدآریا را به اصطلاح "یک لگنه بالای چوکی صنف" به پاسخگوئی دقیق دعوت نماید!

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

احمد آریا27.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

دوستان گرامی،

شکار شخصیت‌ ها یک عمل پست و شیطانی است. این اقدام در واقع در هر جامعه ‌ای جرم محسوب می ‌شود. غربی ‌ها این عمل را «دیفیمیشن» می‌ نامند که ترجمۀ دری آن «بدنام ‌سازی» است. بنابراین، فردی که هویت مشکوکی دارد و پس از شرکت در انواع «دیفیمیشن» در رسانه‌ ها، به خصوص رسانه‌ هائی که احتمالاً کمتر از این نوع تخلفات مطلع هستند، اکنون با فغان و واویلا انتظار دارد همه حرف او را باور کنند، باید از مدت‌ ها پیش و قبل از این اقدامات، اعتبار لازم را کسب می ‌کرد و نباید به بی‌ادبی و توهین دیگران متوسل می شد.

اکنون که با پاسخ قاطع و محکم، و به قول عوام «با لگد در برابر مشت» مواجه شده است، و پرده‌ هائی که بر چهره‌ اش کشیده شده بودند کنار زده شده است، هیچ دارویی نمی‌ تواند درد او را درمان کند و هیچ ظاهرسازی یا ادعای خنده‌ دار دانشمندی توانایی بازگرداندن آبروی رفته‌ اش را ندارد.

مضحکتر و خنده‌ دارتر از همه اینکه هیچ کس از وی نخواسته است درباره شهادتنامه‌ها و تاریخ ‌های دستکاری‌ شده‌ اش در زمان سفر و زندگی در اروپا سخن بگوید. سوال اصلی همواره درباره هویت واقعی او بوده است. همانطور که دیگرانی با نام‌ های حقیقی در رسانه‌ ها ظاهر شده‌ اند و تصاویرشان همراه با مطالب و مقالات شان موجود است، ناگفته که سیاست پورتال محبوب آریانا افغانستان در این زمینه بسیار ستودنی است، اگر چه گاه گاه استثنایی در آن به ظهور میرسد. اما عکس یا نسخه‌ ای از هویت حسِب ‌الله  نام کجاست؟ حسِب ‌الله میتواند نام خانگی یا لقب یک فرد باشد که هنگام صرف غذا او را صدا میزنند، اما تخلصی که همه او را با آن میشناسند، کجاست؟ تصویر یا سند تصویری از این فرد کجاست؟ او که مدعی است از روز ازل و بدو تولد حسیب الله بوده است، چه بیمی از نشان دادن تصویر خود دارد؟ و سرانجام، آیا شهود، سروران، علما و صاحبان منطق و استدلال، آنها که او را از چهل سال پیش میشناسند، نمی‌ توانستند برای اثبات ادعاهای بی‌اساس خود، عکسی هم از دوست دلبندشان ارائه دهند؟

 

با احترام

صحرائی27.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​آقایان نبیل عزیزی و حسیب الله خان!

هیچ کسی عاشق سوانح و سیرت همه ما نیست. برگشتاندن اوامر تطبیق ممنوعیت بر اظهار نظر این و آن نوع، می تواست قبول شود در صورتیکه اشارات دیگری در قوس «گیمه» باز ذکر نمی شد. تقاضای علمی را خود طرح نموده بودند. متحد ایشان حسیب الله خان علاوه از اینکه مجموعهٔ از کلمات تهدید آمیز و اهانت را دز صدر ذخایر حربی خود حفظ نموده، او با چکش خود بر فرق هر کس می کوبد که پیرو او نباشد. همه را یک گروپ می سازد. موضوع این نبوده است که چرا از یک نام و یا مستعار کار می گیرد. مشکل وقتی رخ می دهد که از تعرض و نوهین و تهدید کار می گیرد. در آنصورت باید طرف مشخص و قابل شناسائی باشد، تا جواب داده شده بتواند و انسان های ایکه مورد تهدید و اخطاریه قرار گرفته، از خود دفاع بتوانند. وقتی حسیب الله خان طرح سوانح را در مقاطع زمانی از سه نفر طلب کد، صحرائی به افغان جرمن مراجعه کرد. یک سوانح "ایاز نوری" مفصل موجود بود. «حسیب الله" یک نامه وجود نداشت. آقای "نبیل عزیزی" از سال 2007م در لیست نویسندگان دیده شد. اما نام و عکس. در مورد سوانح ذکر شده است Commihg soon. با گذشت 18 سال کسی مطلع نشده است. فیسبوک دارد، اما طبق تقاضا بید "اکونت؟" باز شود. با احترام.

Hazarzbek Tajiashtun26.11.2025USA/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

I take pleasure and privilege for being able to say the following:

1. Ukraine is in the process to become a buffer- state and as such please look for the process and outcome. Once upon a time Afghanistan was in that circumstance/ position for a long time. Then Afghanistan political and social structure engineered as such to be a buffer state. In Afghanistan Great Briton surpass and beat Russia by importing and installing political assets to function as being birth-based superior to all Afghans combined. The offspring of those still control social wisdom in Afghanistan - the last of the series have a root in Baghdad and British India.

2. Hasibullah is a proof that he is either indoctrinated to the point of no return or function on behalf of third party. Please pay attention to the uniform style of his/her writings as evidence.


نبیل عزیزی26.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​سلام و احترامات مجدد !

پیشنهاد من برای جلوگیری از بحث‌های بی‌نتیجه ظاهراً به مذاق برخی خوش نخورده و اکنون با دلایل بی‌اساس سعی در ادامه‌ی آن دارند. 
من پیشنهاد خود را پس می‌گیرم؛ شما به بحث‌های بسیار "عالمانه" و "منطقی" خود ادامه دهید. موفق باشید!
با احترام

حسیب الله26.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​با تقدیم سلام مجدد به همه،

باز هم، در صبح وقت، دقایقی را جهت روشن ساختن اذهان سه هموطن ما که عبارت اند از جناب محترم احمدآریا، جناب محترم ایاز نوری و جناب محترم صحرائی، تخصیص دهم!

راه اندازی یک روش سالم اجتماعی این است، که من حسیب الله، یک شخصی که از روز تولدم تا به همین اکنون همین اسم را دارم، همین اسم در تذکره و پاسپورتم و شهادت نامهٔ های مکاتب ابتدائیه و عالی و پوهنتون ها نیز موجود است، نه به مستعار نویسی کدام نیازی داشته ام، نه به مستعار نویسی کدام نیازی دارم و نه هم در آینده به مستعار نویسی کدام احتیاجی پیدا خواهم کرد!

یعنی: نه من به اسم کدام "عبدالحسیب" چیزی نوشته ام، نه به اسم "سخی داد" نه به اسم "خدا داد" و نه هم به کدام اسمی مستعاری دیگری؛ یعنی من، حسیب الله، که اندک داشته های علمی ام را با شما شریک می کنم، چونکه صادقانه حرف و گپ دل خود را می نویسم، نه به مستعار نویسی نیاز داشته ام و نه به مستعار نویسی عادت و حاجت دارم؛ انشالله موضوع فهمیده شد؟

در ضمن بر اساس درخواست مکرر جناب احمد آریا و جناب ایاز نوری برایتان نوشتم که من بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. مصروف تحصیلات در کجا بوده ام، درست؟

در این حرف های من کدام غلطی وجود ندارد، زیرا اسم من از روز تولد تا به همین حالا، یعنی حسیب الله در همه اسناد تحصیلی ام درج است.

درست؟

پس هر گاه صحرائی و احمدآریا و ایاز نوری سطور بالائی را که در آن صداقت درج است، باید پرسید، که این چه نوع فقر دانش و فقر علم است که این سه هموطن مشوش الذهن ما را به سمت و سوی اتهامات بی جا و دروغپردازی می کشاند؟

احمد آریا، ایاز نوری و صحرائی باید در قدم اول باید سوانح خودشانرا به ما بصورت دقیق بیان کنند، مثلا جناب صحرائی، جناب احمدآریا و جناب ایاز نوری باید برای خوانندگان محترم بصورت دقیق توضیح و تشریح دارند که بین سال های ۱۹۷۹م الی ۱۹۸۹م. مصروف و مشغول چه بوده اند، که امروز هر سه شان با پشتیبانی های مضحک از همدیگر، بحث "سوانح، سوانح" را آغازشده اند!

حالا آمدیم بالای بیوگرافی جناب محترم صحرائی، جناب محترم احمد آریا (که گهگاهی خودش را "احمد ولی"  نیز نامیده است)، همچنان جناب محمد ایاز نوری، که از چند روز بدینسو "سوانح، سوانح" می گوید:

اولا، این سه هموطن عزیز ما باید بدانند، که میدیا ملی و یا رسانه های ملی به اصطلاح "سرچوک" نیست، که با قیل و قال و انواع مختلف بی ادبی حق و اجازهٔ وارد شدن به آنرا داشته باشند؛ به عبارت دیگر تحقیقات بیوگرافیکی که در زبان آلمانی به آن "Biografieforschung" می گویند، کدام چیزی منزوی از علم نیست، بلکه یک روش تحقیقاتی بین الرشتوئی است، که در دسپلین های مختلف علمی و یا در رشته های مختلف علمی به کار می رود!

یعنی: ما بر اساس داشته های میتود های تحقیقات بیوگرافیکی، مشکل سوانح جناب احمد آریا، مشکل سوانح جناب ایاز نوری و مشکلات سوانح جناب صحرائی را بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. سراغیابی و حل می توانیم!

پس جنابان صحرائی، ایاز نوری و احمدآریا، لطف فرموده بصورت دقیق و واضح بگویند، که بین سال های ۱۹۷۹م الی ۱۹۸۹م این آقایان مصروف و مشغول چه کار های بوده اند؟


نوت: به همچو روش تحقیقاتی به زبان آلمانی "Biografieforschung" می گویند، که یک روش تحقیقاتی بین الرشتوی می باشد!

 روز همه بخیر

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

صحرائی26.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب نبیل عزیری سلام!

با تأئید تذکرات جناب احمد آریا، خیلی دردآور هم بوده می تواند که شما و دوست تان آقای معروفی به گروپبندی ها و پیوند های محسوس شخصی و سیاسی و علاقمندی های فردی، اعتبار حقوقی می دهید. هر گاه حکم قضات به شهود، نیازمند باشد قبل از دعوت شاهد، بررسی می کنند که تا  چه حد شاهد حرف سالم را واقف است و با صداقت انتقال می دهد. در عین حال قبل از اینکه به حرف شاهد گوش دهد، می پرسد که آیا کدام پیوند با شخص و یا حادثه که شهادت می دهد، وجود دارد و یا نه. اگر روابط فامیلی و خونی وجود داشت، می تواند  در برابر سوالات قاضی خاموش بماند. بصورت عموم اینرا هم می پرسند که آیا شا هد می خواهد چیزی بگوید و یا نه. اگر می گوید، باید راست گوید "حسیب الله" شما همین صحرائی را تهدید کرد. نزد شما ارزش نداشت. در افکار سیاسی هر کس آنچه می گوید که خود فکر می کند. افراد شما نظیر "حسیب الله" و "الله محمد"، آنطوری که جناب احمد آریا نیز گفتند، یک نام دارند و چکش در دست بر فرق هرکس می کوبند. آیا هم نام کم است...؟ شما هم چنان از بحث علمی حرف می زنید. همه که با علم سروکار دارند، می دانند که علم چیست و چگونه فرا گرفته می شود. با احترام. صحرائی.

احمد آریا25.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

آقای نبیل عزیزی،

با توجه به سیاست اتخاذ شده در مورد حذف مطالبم از  پورتال شما، میخواهم در این پورتال محبوب نکته‌ ای کوتاه و مهم را خدمت شما عرض کنم: شما نوشته‌ اید که  نویسنده تان، حسیب‌ الله، را بیش از چهل سال است می‌ شناسید و این نام معتبر است، مگر اینکه اگر نام دوم (تخلص) او را ذکر می کردید، اعتبار سخن ‌تان بیشتر می‌ شد. اما شما اعتراف کرده‌ اید که «اهمیت ندارد چه کسی چه می ‌گوید، اما آنچه گفته شده، معتبر است.»  بنابراین، این نگرش و طرز تلقی نمیتواند زبان به نصیحت کسان بگشاید و از طرد «لجاجت‌ ها و تنگ‌ نظری ‌ها و راه‌ اندازی گفت ‌و گوی علمی، اجتماعی یا سیاسی سالم و سازنده»  سخنرانی کند. شما میتوانستید از مضرات لجاجت و تنگ‌ نظری‌ ها همزمان با دریافت کامنت‌ هائی مملو از ترور شخصیت‌ ها که توسط او و به آدرس شما میرسیدند، به دوست ‌تان یادآوری کنید. اما متأسفانه، ترجیح دادید همه مطالب او را بدون کم و کاست منتشر کنید که این نشا‌دهنده ضعف مدیریت و سیاست‌ های دوپهلو و ناپایدار شما است.


محمد ایاز نوری25.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png

​د واحد حیدري په توجه کې!

دغه اوږده پرپړه، چې تاسو له ډیرې بیکاري! زما د وروستی لیکنې، چې ما د افغان-جرمن سایت کې د شاغلي ن. جلیل زاد  د مقالې باب لیکلې، د دغو مسایلو جوابونه ما پخواء ستا او ستا غوندې دوکتورانو ته لیکلي دي، او هغه تا لوستلي دي. دا چې ستا سترګو پردې نیولې او یا دانسته ورنه ځان تیروې؟ 

هغه ته پوی سه، او ستا ایمان او وجدان...

ان شاء الله مونږ به زر خپل الله تعالی ته د حساب لپاره حاضریږو.


ع و ح25.11.2025سدني/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
جنبش چپ نوشته أفسر دوره سياه ح د خ در افغانستان،

این متن در ظاهر «نقد» حزب دموکراتیک خلق و رژیم‌های تره‌کی، امین، کارمل و نجیب است؛ اما در باطن، کوشش بسیار ناشیانهٔ یک افسر پیشین همان نظام است تا تمام مسئولیت جنایات ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۱ را به گردن «رهبری حزب»  بیندازد و خود را به‌حیث یک تماشاچی بی‌گناه معرفی کند. چند نکتهٔ اساسی در نقد این نوشته و نویسندهٔ آن لازم است:

۱. فرار از مسئولیت فردی زیر نام «تحلیل سیاسی»

نویسنده به‌طور مکرر از تعبیرهایی مثل «این قلم»، «رهبری حزب»، «باند امین»، «جناح پرچم» استفاده می‌کند، اما هیچ‌جا صادقانه نمی‌گوید که خود او در کدام موقف نظامی یا حزبی بوده، کجا خدمت کرده، و در کدام عملیات سهم داشته است. این یک شگرد کلاسیک افسران و کادرهای سابق کمونیست است:

وقتی نوبت به امتیاز و رتبه و معاش و سفر خارجی می‌رسید، همهٔ شان «مجاهد کبیر سوسیالیسم» بودند؛


اما وقتی نوبت به حساب و پرسش تاریخی می‌رسد، یک‌باره «تماشاچی ناراضی» و «منتقد درون‌حزبی» می‌شوند.

در هر نظام استبدادی، مخصوصاً رژیم‌های ۱۳۵۷–۱۳۷۱، جنایت فقط در سطح تره‌کی و امین و کارمل و نجیب صورت نگرفت؛

این جنایت بدون امضای افسر، فرمانده کندک، مدیر امنیت، سارنوال، قاضی فرمایشی و «افسر باوجدانِ امروز-منتقدِ دیروز» ممکن نبود.


کسی که در آن سال‌ها در ساختار اردو و حزب خدمت کرده، حق ندارد امروز خود را به‌عنوان ناظر بی‌طرف جا بزند؛ او جزو ماشین سرکوب بوده، ولو در هر سطحی که بوده است.

۲. «ما فقط مأمور بودیم»؛ همان منطق محکومان نورنبرگ

در سرتاسر متن، نویسنده می‌کوشد بگوید:

«رهبری حزب اشتباه کرد، شوروی اشتباه کرد، خاندان نادری افغانستان را ضعیف نگهداشت – و ما بیچاره‌ها فریب خوردیم.»

این دقیقاً همان منطق جنایت‌کاران جنگی در محاکم نورنبرگ بود:

«ما فقط اوامر بالا را اجرا می‌کردیم.»

اما هم در حقوق معاصر، هم در اخلاق اسلامی و هم در وجدان انسانی، «اطاعت کورکورانه از امر ظالمانه» خود جرم است، نه معذرت.

کسی که امر می‌گیرد مردم ملکی را بمباران کند و می‌کند؛

کسی که امر می‌گیرد مظنونین را بدون حکم محکمه به پلچرخی بفرستد و می‌فرستد؛کسی که در لوایای حزبی مردم را به زور به حزب می‌کشاند، گزارش می‌دهد، و از امتیاز وظیفه و رتبه استفاده می‌کند؛

بعد از ده‌ ها سال نمی‌تواند با دو صفحه مقاله در «افغان جرمن» همه چیز را سر خود از شانه بیندازد و بگوید «این‌ها کار رهبری حزب بود.» هر اوامر ظالمانه، حداقل دو امضا داشت: یکی در بالا، یکی در پایین. نویسنده از امضای خودش هیچ نمی‌گوید.

۳. تناقض در متن: هم «ضرورت سقوط امین»، هم محکوم کردن همان مداخله

نویسنده از یک طرف می‌نویسد که «سقوط باند امین یک امر ضروری بود»، بعد می‌گوید شوروی‌ها می‌توانستند بدون فرستادن عسکر، فقط امین را «محو» کنند! یعنی:

او اصل مداخلهٔ خارجی در تغییر رژیم را مشروع می‌داند،فقط با «طرز اجرا» مشکل دارد.

این خود نشان می‌دهد که مشکل او نه با اصل وابستگی به شوروی، بلکه با این است که این وابستگی چگونه مدیریت شد و به ضرر جناح و موقف خود او ختم گردید.

یک افسر که در متنِ جنگ سرد، اصولاً قبول دارد که قدرت خارجی حق دارد با عملیات مخفی، رئیس‌جمهور یک کشور را «محو» کند، آخرین کسی است که حق دارد امروز از «استقلال» و «منفعت ملی» حرف بزند.

۴. قربانی‌سازی مردم، تطهیر کادرها

در متن، چندین بار تأکید می‌شود که:

افغانستان «عمداً ضعیف نگهداشته شده بود» توسط خاندان نادری؛

مردم «فریب شعارهای عدالت» را خوردند؛

رهبری حزب «مانند بیماران روانی و سادیست» عمل کرد.

اما یک سؤال اساسی در تمام این نوشته بی‌جواب می‌ماند:

شما خود در این میان کجا بودید؟

آیا در آن سال‌ها شما معاش از همان دولت نمی‌گرفتید؟آیا از رتبه، لباس، امتیازات، کورس‌های شوروی و کشورهای سوسیالیستی استفاده نمی‌کردید؟

آیا از امضای خود زیر اوامر عملیاتی و حزبی شرم ندارید؟

نمایش دادن رهبری حزب به‌عنوان «چند دیوانهٔ قدرت‌طلب»، مردم به‌عنوان «قربانی فریب»، و خودتان به‌عنوان «تحلیل‌گر عاقل» یک توهین به حافظهٔ جمعی مردم افغانستان است. مردم ما به‌خوبی می‌دانند که شبکهٔ سرکوب، صدها و هزارها افسر، خبرچی و کادر میانی داشت – نه فقط چهار نام مشهور در قصر.

۵. استفادهٔ ابزاری از دین و سنت برای سفیدکاری گذشته

در متن به «جامعهٔ شدید مذهبی»، «ملت معتقد به اسلام»، «نماز خواندن آدم خان» و «ملا عیسی» اشاره می‌شود تا نشان بدهد که گویا خودِ حزب هم از اول کاملاً ضد دین نبود و گویا مشکل بعداً از «رهبران سادیست» پیدا شد.

این هم فریب است و هم توهین به شعور مردم:

از روز اول کودتای ۷ ثور، ساختار نظام چنین طراحی شد که هر صدای مستقل – چه مذهبی، چه ملی، چه روشنفکری – باید یا خاموش می‌شد، یا به زندان می‌رفت، یا به قبر.

این‌که در کنگرهٔ موسس دو نفر ریش‌دار یا ملا‌نما هم حضور داشتند، نه ماهیت حزب را اسلامی می‌ساخت و نه جرم آن را کم می‌کرد.

نویسنده با تأکید بر «مذهبی بودن جامعه» و «سوءاستفاده از کمونیزم توسط رهبران» عملاً می‌خواهد بگوید:

«ما افسران و کادرهای پایین، انسان‌های بی‌گناه و دینداری بودیم که رهبران ما راه را گم کردند.»

تاریخ و خون قربانیان اما این روایت را قبول نمی‌کند.

۶. مسئولیت ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۱ فقط بر دوش «کمونیست‌ها» نیست – اما شما در همان بخش شریک مستقیم هستید

اما این واقعیت، مسئولیت او و همفکرانش را در سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۱ کم نمی‌کند، بلکه فقط ثابت می‌کند که:

از کودتای ۷ ثور تا سقوط کابل در ۱۳۷۱، یک زنجیرهٔ جنایت و خیانت وجود دارد؛

در این زنجیره، حزب شما شریک است؛

و شما – به‌حیث افسر اردو در رژیم کمونیستی – حلقهٔ مهم این زنجیره بوده‌اید، نه ناظر بیرونی.

اگر امروز واقعاً دنبال «حساب تاریخی» و «عدالت» هستید، قدم اول این است که:

به‌جای نوشتن مقالات پر از «این قلم» و «رهبری حزب»، با صراحت بنویسید:

در کدام قطعه و سمت خدمت کرده‌اید،در کدام عملیات سهم داشتید،کدام اوامر را اجرا کردید،از کدام اعمال امروز پشیمان و شرمنده‌اید،

و از خانواده‌های قربانیان طلب بخشش کنید.


تا زمانی که این صداقت وجود نداشته باشد، هر مقالهٔ طولانی شما فقط یک چیز است:

تلاش برای تبرئهٔ خود و انتقال تمام گناه‌ها به مردگان و غایبان.

تاریخ افغانستان، و مخصوصاً خون زندانیان پلچرخی، این نوع سفیدکاری دیرهنگام را نه می‌بخشد و نه فراموش می كند   

نبیل عزیزی25.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​وای به حال ما مردمی که به جای رسیدگی به مسائل اساسی، از زمین و آسمان سخن می‌گوییم و حالا بر سر هویت یک فرد، به جان یکدیگر افتاده‌ایم. در اصول حقوقی، اگر دو یا سه نفر شاهدی دهند، آن شاهدی معتبر شمرده می‌شود؛ اما ما به‌جای اعتماد به دوستان، با نام‌های مستعار و زیر سؤال بردن هویت دیگران مشغول شده‌ایم. تا زمانی که چنین لجاجت‌ها و تنگ‌نظری‌ها در میان ما باشد، بهبود اوضاع کشور ناممکن است.

بیایید به‌جای این بحث‌های بیهوده، یک گفت‌وگوی علمی، اجتماعی یا سیاسی سالم و سازنده راه‌اندازی کنیم. همچنین از مدیریت محترم سایت تقاضا دارم که این ماجرای بی‌نتیجه و خسته‌کننده را خاتمه دهد. 


صحرائی24.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​هموطنان گرامی!

اینجانب در یونورستی  دهلی و در نیویارک درس خوانده ام. آقای حسیب الله خان اگر از نام مستعار کار می گیرد عیب نیست. اما وقتی اخطار می دهد، خودش را زیر سوال می برد. نزد او «حمله» بهترین «دفاع» است. اگر نام خودش می بود، باید حمله وری را عیب می دانست. شخص مساعد به تبادل نظر نییست. وقتی انسان کسی را نشناسد، «کانفلیکت» از کجا بوجود می آید. او می  خواهد که «کانفلیک» هیچ را با صحرائی تصفیه کند. از صحرائی خواسته است، تا از هیچ  چیزی بسازد. در همچو پروژه، نمی خواهم با وی همدست شوم. بعد ازین اخطاریه مجبور خاموش باشم. والسلام. صحرائی.

عاشق الله24.11.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

نجیب الله ای فتنه، تو از کجا تو سر کشیدی

که با این سؤال هایت آتش بر افروختی

خداوند در قهر و غضبش گرفتارت کند

که با فتنه گری، مردم را به جان هم میاندازی 


معذرت اگر اندکی شعرم بی وزن و قافیه باشد، چون در هوای آزاد تازه به شعر گفتن شروع کرده ام.

تشکر

صحرائی24.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب حسیب الله خان!

نخست سلام. این تبصره و تحلیل شما از شما تصویر وحشتناکی  فرستاده است. شما با ارواح مرده ها مکالمه می توانید. خدایا  خیر!  والسلام. صحرائی.

نجیب الله24.11.2025india

در حیرتم که جناب استاد معروفی، همکار محترم اریانا افغانستان انلاین، درمورد صدها ناسزا و فحش و اهانت داود مومند علیه استاد خلیلی مرحوم، سکوت اختیار کرد اما در تبیین، هویت پنهان حسیب الله،اینهمه اشتیاق و آزمندی دارد!در حیرتم که علاقهء انجنیر معروفی به شاعر شهیر، خلیلی،ظاهرا از نوع ، تعارف وتظاهر بوده است!

نجیب الله24.11.2025india

​برای اینجانب، پس از خواندن کامنت های کوتاه شاغلی دپلوم انجنیر معروفی، این نکته، بصورت یک « معما» در آمد که شاغلی انجنیر صاحب معروفی ، بخاطرکشف  زوایای پنهان حسیب الله خان  اینهمه ،خود را به آب و آتش زد،  اما در برابر هزار و یک دشنام وناسزای شاغلی داود مومند،  به آدرس استاد خلیلی، شاعر معروف ،فقط خاموشی و سکوت، پیشه کرد!، در همانحال  که سالهای متمادی از فضایل استاد خلیلی، سخن می گفت و اسم این شاعر را به آب زمزم می شست!

احمد آریا23.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

دوستان گرامی، مسؤولان محترم آریانا افغانستان آنلاین،

به نظر میرسد لجن ‌پراکنی‌های «حسیب‌ الله» نام  بی ‌پایان است. من، همانند بسیاری دیگر، نه او را میشناختم و نه از طرفداران تبصره‌ های او بوده‌ ام. اما او بود که برای نخستین بار پس از تاختن های یک مشت هواخواهان رژیم طالبانی در آن وبسایت بر من و نامم حمله کرد. دلیل این امر روشن است: او و آن دیگران خود را قطب مقابل با افکار، تبصره‌ ها و مقالات من در نکوهش آن پدیده وارداتی سیاسی- نظامی در افغانستان تشخیص داده بودند.

این فرد، که تاکنون برای همگان ناشناخته باقی مانده است، تنها به این بسنده نکرد و حتی در قالب اسامی جعلی مانند «سخی داد» از کابل، به تفتیش و معنایابی نام این قلم پرداخت و اهانت صریحی به آن وارد ساخت. سپس، با استفاده از نام «حسیب ‌الله»، به پاسخگویی در قبال سؤالات ساختگی سخی داد پرداخت.

دوستان، من هنوز بر این باورم که با توجه به سطح بینش این فرد، او هنوز قادر به درک مطالبی که هم ‌اکنون مینویسم، نیست. برای اثبات این ادعا، لطفاً به کامنت ‌ها، یا بهتر بگویم، به اهانت‌ های کوچه‌ بازاری و توهین‌ های دیروز او در پاسخ به کامنت‌ های این قلم و جناب محترم محمد ایاز نوری مراجعه کنید.

در هر حال، در نهایت، مدت ها پیش در یک کامنت مفصل به او نوشته بودم:

«چرا با هویت جعلی و نام «حسیب ‌الله»، که نام اصلیت نیست، در رسانه ‌ها ظاهر میشوی؟ آیا یکی از دلایل آن ترس است که مردم واقعاً بدانند تو از هواداران «قصاب کابل» هستی؟ زیرا در جامعه ‌ای که زندگی میکنی، تنها جنایتکاران و تروریست‌ ها با هویت‌ های مخفی زندگی میکنند چه اجباری تو را به این کار وادار میکند؟

یکی از نوشته ‌های تو، در دفاع از گلبدین حکمتیار،( به مقاله‌ ای از عبدالحسیب حکیم ، نه حکیمی که او هدفمندانه آن را «حکیمی» مینویسد، در ستون نویسندگان افغان-جرمن مراجعه شود.) به بازگشت گلبدین به افغانستان  اشاره کرده‌ ای، که حاوی این عبارات تهوع ‌آور است: (لطفاً به مقاله ای از دست عبدالحسیب حکیم در افغان-جرمن مراجعه کنید.)

تذکر مجدد و باقی‌مانده این داستان، به نظر من، بسیار خسته‌ کننده است؛ و به گفته آقای محمد ایاز نوری، «ضیاع وقت است». من نمیخواهم در اینجا با ذکر مجدد همه مطالب، چه درباره گذشته و چه درباره حال، سرگرمی دیگری برای حسیب‌ الله نام، که به قول خودش از بدو تولد با همان نام شناخته میشود و هیچ ارتباطی با مفتی عبدالحکیم ندارد، ایجاد کنم.

در حالی که او، که برای معرفی خود، آن هم از طرف خودش، جایزه تعیین کرده است، تنها توانسته است تاکنون یکی دو تن از دوستان معدود خود را، که در تبلیغ و ترویج باب‌ الال ‌ها و اهانت ‌های صریح، ناحق و حقیرانه او نقش داشته‌ اند، تشویق کند تا در نقش جایزه بگیران حاضر شوند و ادعا کنند که در چهل سال گذشته، او را با همان نام خانگی (نام فاقد تخلص) میشناسند؛ و این نه تنها ادعایی است که نمیتواند قانع‌ کننده و کافی باشد، بلکه  در واقع، یادآور یک ضرب ‌المثل رایج است.

این قلم، در صورت اثبات اینکه حسیب ‌الله واقعاً عبدالحسیب حکیم نیست، حاضر است اعتراف کند که اشتباه کرده است؛ اما هرگز از فردی که اهانت به دیگران و چرندنویسی، بخشی از فعالیت‌ های روزمره و دستوری او را تشکیل میدهد، عذرخواهی نخواهد کرد. این فرد مجهول ‌الهویت باید، در وهله اول، به صورت رسمی و علنی، از کسانی که بی جهت و بر اساس دستورات آنها با عناوین گوناگون اهانت کرده است، عذرخواهی کند. و این به هیچوجه پایان سخن های من نیست.

 

با احترام

احمد آریا

حسیب الله23.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب صحرائی!

نخست خدمت تان این موضوع را برسانم، که من مولف هیچ یکی از کتاب های خاندگی، خانگی و کتاب های را که شما می شناسید و یا نام آنها را شنیده اید، نیستم، خلاصه اینکه من تا اکنون مولف کدام کتابی نبوده ام؛ اما سوال این است، که جناب صحرائی را پرابلم اصلی چیست، که به اصطلاح "عقرب گونه" و یا "عقرب سا" به هموطنان خودش؟ به ناحق و بدون کدام دلیل "نیش می زند" ؟

جناب صحرائی، قسمیکه می بینید، در قسمت "حل کنفلیکت" و یا در قسمت "تقلیل بخشیدن به یک کنفلیکت" به اصطلاح "کم بدک نیست؛ اگر شما لطف فرموده "کنفلیکت شخصی" و یا "کنفلیکت ذهنی" تانرا در اینجا بازگو نمائید، خارج از احتمال نیست، که در قسمت مرفوع ساختن تکلیف "شخصی" و یا رفع "کنفلیکت ذهنی" جناب شما، کدام کاری مثمری را برای جناب شما انجام بدهم.

نوت: جناب صحرائی، لطفا در آینده متوجهٔ اظهارات تان در مقابل من باشید، ورنه باید من شما را متوجه "یاوه سرائی های تان" نمایم.

با احترام

حسیب الله

صحرائی23.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​جناب محترم معروفی سلام!

دیدار شما با افرادی که خود آنها را شفاهی برای شما معرفی، کنند بر حسب کدام مدارک ثبوت می توانید ثابت کنید که این همان "افراد" اند که شما و ما نوشته های آنان را خوانده ایم. ما و شما هیچ مرجع  نیستیم که از روی "دی ان ای" و سائر میتودهای علمی - تخنیکی قابل باور، برای ما تثبیت شده بتواند. آیا ازین میدیا تلاش رسیدن بقدرت هدف است و یا تبادلۀ نظرات. یک "کریمی" مولف کتاب، در بارۀ "اوساما بن لادن" است که با استفاده از تصویر ماهی مدعی شده است که گویا مرده در "بحر" انداخته شده و طعمۀ ماهی شده است. ما چه بدانیم که همین "حسیب الله" کریمی مولف نباشد و یا پسر آن شخص. آیا برای شما این هردو کدام سند رسمی نشان داده اند؟ اگر نشان داده باشند، شما را در چه مناسبت  و موقف قبول کرده اند. حقیقت اینست که این هر دو مطالبی را با تکرار اسمای مخالفین نظرات خود  که مملو از اتهامات مکرر می باشد نشر می کنند که فقط یک هدف هم در کار آنها می تواند درک شود و آن اینکه کمپیوتر های امنیتی، در بارۀ حریفان آنها کلمات منفی و اتهام  آمیز را ثبت بتوانند و ازین طریق خطری را در برابر فعالیت و امنیت افراد ایجاد کنند. مگر کم دیده شده است که در  رابطه با هر موضوع، تذکرات بی جا و "خنثی" کننده را بیشتر همین دو؛ نشر می کنند. کی می داند  که خود آنان ناشرین مستقیم، نباشند. والسلا صحرائی.


خلیل الله معروفی23.11.2025 جرمنی/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​کامنت ذیل همین امروز در مناظرات پورتال "افغان ــ جرمن ــ آنلاین" به نشر سپرده شده است:

 «اسم: قیس کبیر    محل سکونت: المان     تاریخ: 23.11.2025

با تصدق از عزیز صاحب عزیز، برخلاف آقای «الله محمد» خان، محترم «حسیب الله کریمی» شخص مستعار نویس نیست. شخص خودم دوبار با ایشان در شهر «بن» المان دیدار کرده ام. ...»

خلیل الله معروفی23.11.2025 جرمنی/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

این کامنت در صفحۀ ۲۱ نومبر ۲۰۲۵ مناظرات پورتال "افغان ــ جرمن ــ آنلاین" نشر شده بود:

«اسم: نبیل عزیزی    محل سکونت: آلمان     تاریخ: 21.11.2025

به اجارۀ بزرگواران

برای جلوگیری از هرگونه سوءِ تفاهم و ادامۀ بحث‌های غیرضروری، اینکه اگر حرف من برای شما معتبر است، نویسندۀ پرکار و عزیز ما همان حسیب‌الله جان را بیش از چهل سال است که او را با همین نام می‌شناسم.

باورکردنی نیست که ایشان در جمع دوستان با نام مستعار حاضر شده باشند.

از سوی دیگر، برای من مهم‌تر از اینکه «چه کسی» سخن می‌گوید، این است که «چه می‌گوید». امیدوارم این یادداشت، دوستانه تلقی گردد.»

حسیب الله23.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​موضوع: کنفلیکت جناب محترم احمدآریا و جناب محترم محمد ایاز نوري با من

قسمیکه هموطنان محترم ما می‌توانند از ورای پیام های نامتعادل و مکرر و متواتر جناب احمدآریا و جناب ایاز نوری به مشاهده بگیرند، از چند روزی بدینسو از جانب این دو هموطن ما، چیز های زشت و نازیبای به آدرس من، در همین صفحه به نشر می رسد، مثلا: جناب احمد آریا در پیام اخیرش در این صفحه (مورخهٔ بیست و یکم نومبر ۲۰۲۵م.) در ارتباط با من به ناحق عبارت نامتعادل و نامانوس "خضوع تملقات" را بکار می برد، در عین حالیکه جناب احمدآریا در این پیام اش، اینبار خودش را از "خویشاندوان قوم محترم ځدران" معرفی می کند، در ارتباط با من عبارت "خضوع تملقات" را بی جا، پیوند می دهد.

در ضمن، جناب احمدآریا در همین پیام مورخهٔ بیست و یکم نومبر خودش، نه تنها اینکه به مقابل من این بی نزاکتی خودش را هویدا می کند، که عبارت "خضوع تملقات" را مورد سو استفادهٔ قرار می دهد، بلکه با بی احترامی تمام، به خودش اجازه می دهد، که حتی، "میزان خرد و شرافت" تمامی خوانندگان و نویسندگان محترم این پورتال را مورد سوال اش ببرد. آیا بی ادبی جناب احمدآریا در همین پیام بیست ویکم نومبر وی به مشاهده نمی رسد؟

به نظر من پاسخ سوال بالائی مثبت است.

همچنان جناب محمد ایاز نوری، که فکر می کند، هر وقتی که او و دوست اش احمدآریا، هر وقتی که خواسته باشند، می توانند به اصطلاح "یک قطعه عکس و یا به گفتهٔ جناب ایاز نوری، یک فوتوی مرا در بکسک های جیبی شان داشته می توانند"، ادعای غلط و بی جا دارد، که می گوید، "یک عکس این شخص را کسی ندیده است؛ در حالیکه عکس من را حتما زیاد اشخاصی دیده اند و خود من را به شکل زنده ولایف نیز، بدون مبالغه که به هزاران نفر دیده اند. اینکه جناب احمدهریا و یا جناب ایاز نوری عکس مرا و یا خود مرا ندیده اند، به این معنی نیست و بوده نمی تواند، که دیگری نیز عکس مرا ندیده باشد، یا خود مرا ندیده باشد. من نمیدانم که این چه منطقی است، که جناب احمدهریا و جناب ایاز نوری به آن دچار و گرفتار گردیده اند؟

جالب این است، که جناب احمدآریا که جناب ایاز نوری را به این عمل نامتعادل اش تشویق و ترغیب می کند، موفقت اش را نیز بر هر اظهار نامتعادل جناب ایاز نوری اعلان می دارد؛ کدام ایاز نوری؟ همان ایاز نوري که هنوز معنی و تعریف کلمهٔ "فیلسوف" را نمی داند، جهت دلخوشی رفیق مبارز اش کلمهٔ "فیلسوف" را بکار می برد و رفیق مبارز نابکار وی نیز، به جواب وی و تشویق وی در این راهٔ غلط، موافقت خود اش را ابراز میدارد. بدون شک که این گفتهٔ می‌تواند درست باشد، که گفته اند، که "ستوده جاهلان هم جاهلان اند". جناب ایاز نوری نخست باید بیآموزد که "فیلسوف" چه معنی می دهد، بعدش بخواند و بخواند و بخواند، تا آنکه نخست بداند که آیا همین شخصی را که او به حیث "یک فیلسوف اروپائی" به رفیق مبارز اش جناب احمدهریا معرفی می کند، در ضمن دل جناب آریا را در آن قارهٔ دیگر خوش می سازد، که گویا یک "فیلسوف اروپائی" را به وی معرفی کرده است، ، آیا این شخص محترم، یعنی "کارل یونگ" واقعا یک فیلسوف" بوده است، یا خیر؟ پاسخ در این رابطه این است که نخست باید جناب ایاز نوری فرق و تفاوت میان "فیلسوف" و یک عالم علم روانشناسی را بداند، بعدش سخن از "فیلسوف" و یا سخن از یک "عالم علم روانشناسی" زده، نقل و قولی او را مورد استفاده قرار دهد:

یعنی که کار گوستاو یونگ یک فیلسوف نبود، بلکه وی یک عالم محترم و بزرگ علم روانشناسی بوده است، نه یک فیلسوف!

بدون شک که من نمیتوانیم هروقت جناب احمد آریا و یا هر وقت جناب ایاز نوری مایل به آموختن باشند، با جمله تنگ نظری و مدعیات کاملا بی پایه و بی اساس که آنها دارند، در ضمن با پشتارهٔ از ادعا های بی جا و بی اساس و اتهامات بی جائی که این دو شخص دارند، و در ضمن خارج از دایره ادب بساط مناظره و مباحثه و گفتگو را با چنین اشخاص پهن کنم، زیرا همچو کاری من را، نه تنها اینکه در نزد خودم، بلکه در نزد دیگر اشخاص محترمی نیز، خرد و کوچک خواهد کرد. اما در اینجا فقط همین قدر می گوئم، که  مدعیات جناب احمد آریا و جناب ایاز نوری باید همه مستند، علمی و بر پایه واقعیات استوار باشند، در غیر صورت گفته ها و نوشته های آندو که هر گاه بیهوده و بی اساس باشند، نزد اهل ادب و همچنان در بحث های علمی و اکادمیک، هیچ ارزشی را کسب نمی کنند!

بطور مثال، زمانیکه جناب ایاز نوری و یا رفیق مبارز وی جناب احمد آریا از اصطلاحات "سوانح" و "شهرت" استفاده می کنند، باید نخست بار معنائی این کلمات را بدانند و بعدش آن کلمات را استفاده کنند! مثلا، آیا جناب احمد آریا می‌داند که در برخی از رسانه های جمعی به چه نامی، یعنی تحت چه اسمی "شهرت" دارد؟

و یا زمانیکه جناب ایاز نوری، سوانح، سوانح می گوید، آیا میداند، که "سوانح" چه معنی میدهد؟

خوب من در اینجا قسمتی از سوانح واقعی خود را صادقانه می نویسم، که بطور مثال، از ایام نوجوانی در سال ۱۹۷۹م. به آلمان مهاجر شده ام، پس از ختم مکتب و اخذ بکلوریای آلمانی از سال ۱۹۸۱م. الی اواخر ۱۹۸۵م. در پوهنتون هنر های زیبای شهر هامبورگ آلمان مصروف و مشغول تحصیلات عالی، در همان رشتهٔ مورد علاقهٔ خود بوده آم. پوهنتونی که در شهر هامبورگ در آن بوده ام، اسم آن پوهنتون است: Hochschule für bildende Künste آدرس آن پوهنتون است Lerchenfeld 2 در شهر هامبورگ  Hamburg 22081, اسنادی هم دارم، که این واقعیت را اثبات می کند؛ بعدش نیز از سال ۱۹۸۵م. الی ۱۹۸۹م در شهر کلن آلمان در پوهنتون دیگری به تحصیلات پرداخته ام، که اسنادش هم موجود است، بعدش نیز به همین منوال، یعنی من می‌توانم که سوانح خود را با سر بلند و افتخار، بدون کدام "ترس و شرمندگی" به همه نشان بدهم؛ اما حالا لطف فرمایند، هر یک جناب ایاز نوری و جناب احمدآریا بصورت دقیق توضیح بدهند، با این همه قیل و قالی که در ارتباط سوانح و شهرت در راه انداخته اند، آنها در این مدت مصروف و مشغول چه بوده اند؟


جناب ایاز نوری، شما از سال ۱۹۷۹م. الی سال ۱۹۸۹م. مصروف و مشغول چه کار های بوده اید، لطفا بصورت دقیق و بسته وار، اما صرف و فقط همین مدت زمان سال های ۱۹۷۹م الی ۱۹۸۹م. را تشریح و توضیح بدهید، که در این مدت چه کرده اید؟

درست؟

نوت: اما لطفا در ارتباط کارکرد های تان بین سال های ۱۹۷۹م. الی ۱۹۸۹م. بصورت دقیق و فارغ از هر نوع حاشیه پردازی توضیح بدهید!

بحث تا حل این کنفلیکت ادامه دارد

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

پاچا23.11.2025کلیفورنیا امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

مسعود کی بود؟
کتاب عنوانی فوق که توسط تاریخدان شهیر افغانستان ښاغلی محترم داکتر صاحب میرعبدالرحیم  عزیز نوشته شده، پرده را ازخیانتهای بیشمارو کارنامه های خاینانه خاین ملی مسعود  و ربانی مکار و حیله ګر با اسناد مؤثق اشکار ساخته است. ښاغلی عزیز در مورد قرارداد خاینانه ربانی ونواز شریف صدراعظم پاکستان در مورد تحویل  تمام اسلحه ثقیله وخفیفه افغانستان به دولت پاکستان با اسناد مؤثق سخن ګفته، که درعکس هردو چهره کثیف و منفور دیده میشوند، یعنی ربانی مکاروطنفروش ونوازشریف صدراعظم پاکستان، چتلستان ویا هم پنجابستان. برای معلومات بیشتر و ثقه به صفحه ( ۲۸) کتاب مذکور تحت عنوان بغلی (فشرده پرتوکول را اینجا بخوانید:) مراجعه کنید که بتاریخ ۷جولای ۱۹۹۲ در اسلام اباد – پاکستان بین خاین ربانی ونوازشریف صدراعظم پنجابی پاکستان امضا شده بود.
کتاب عنوان فوق " مسعود کی بود ؟"    به خواهش من توسط یک تیلیفون از محترم داکترصاحب مفت ورایګان دریافت کردم، خانه محترم عزیزاباد وبچه برخوردار، ممنون احسانشان استم.
اګر بیاد خوانندګان محترم باشد در ده (1970 ) از رادیو کابل در مورد بعضی ویتامین اشتهارات تجارتی بنشر سپرده میشد "  که 
میګفت هر قطره آن یعنی نیرو "، لذا میتوان گفت که هر جمله وهر پاراګراف کتاب فوق الذکر با اسناد مؤثق ومستند استواراست، یعنی به خواندن هر جمله وپاراګراف خواننده را به این وادارمیکند که انزجار ونفرت خویش در برابراین دووطنفروش وغداروطرفداران کویلابی وجوګی شان اظهار ونفرین بفرستد. وهمچنان خیانت وجنایاتیکه که این دو خاین ملی دربرابر خاک و مردم افغانستان مرتکب شده اند هیچ قابل بخشش نیست. توصیه من به شما خوانندګان محترم این است که کتاب فوق را بدست اورده واز خیانتهای خاین مسعود وربانی مکار وحیله ګر باخبر شوید.
برای معلومات بیشتر وناب لطفآ لینک ذیل را کلیک و از حقایق باخبر شوید.
 
 
:https://www.facebook.com/61578845621120/videos/3351009995057670/?fs=e&d=n&mibextid=wwXIfr&fs=e


از جانب دیگردر لینک ذیل رازق مامون نا میمون اظهار میدارد که یک کتاب ویا کتابچه ویا کتاب واری توسط  میرعبدالعزیز نوشته شده که مسعود کی است؟ نامیمون لندغر اوباش ونسل شینګری میګوید که سابقه این ادم یعنی داکتر صاحب عزیزمعلوم نیست، مامون نامیمون ګفته که منابع اش تحریف شده است.نامیمون ګفته که این بنام مسعود نوشته شده، نمیدانم که چطور به این کار دست زده؟ نمیدانم که این مامون نامیمون به کدام اسناد از خاین ملی مسعود وربانی مکار وحیله ګر دفاع میکند. به رازق نامیمون کویلابی واولاد جوګی مهاجر کویلاب وبخارا باید ګفته شود که تو وطنفروش و نمک حرام به کدام اسناد جنایات، وطنفروشی، جاسوسی مسعود وربانی را که به ممالک اجانب ودشمن افغانستان کرده بود دفاع میکنی. سخنان سخیفانه رازق مامون نامیمون به آن میماند که یک شخص ابله از روز روشن افتابی مطلق انکاری وبګوید که شب است. من(پاچا ) کتاب اقای عزیز را که تا یک حد خواندیم، در  هر صفحه ریفرنسهای ژورنالستهای مشهور جهان واضح نوشته شده، هر کس میتواند انرا ګوګل ( Google)واز حقایق اګاهی حاصل کند.
ای نامیمون، به الفاظ ساده وبه اصطلاح کردکی برایت میګویم. هوشیاران ګفته اند. ( اګر خدا، پیامبروقران کسی رابزند بخشیده میشود، ولی اګر تاریخ کسی را بذند هیچوخت بخشیده نمیشود)، مثال عمده ان اشخاص مانند هتلر،لینن،ستالین،چنګیزخان، دراکولای رومانیا، فرعونان مصروغیره، اگر متوجه شده باشید این نامها را والدین بالای اطفال خود نمیگذارد چرا که انها در تاریخ بنسبت ظلمهایکه بالای مردم کرده دراذهان مردم وتاریخ ذده شده اند.
ايکاش ربانى غيرت ميداشت، حيف جامعه الازهر.
این عنوان نوشته من است که بتاریخ 4 جولای 2009  در تمام ویبسایدها به نشر رسیده. یک دوست من بنام مموزی که پدرش رییس معارف در ولایت بدخشان بود به من در شهر بن المان در مورد ربانی چنین ګفت: ( ربانی با من در لیسه فیض اباد همصنفی بود،وضعیت اقتصادی فامیل ربانی بسیار کمزور بود، ربانی بعد از رخصت شدن مکتب در کوچه های شهر فیض اباد ماست ودوغ میفروخت). اغای مموزی اصلا از ولایت وردګ بود و عضو ریاست تفتیش در وزارت معارف افغانستان بود. لطفا مضمون من (پاچا) رابخوانید واز حقایق در مورد ربانی با خبر شوید.
 از جانب دیګر درمورد اخلاق ربانی اګر ګفته شود که در ایامی جوان نلغه و به اصطلاح بچه شیر ماهی بود به چنګ ایشانهای مزار افتید، ایشانهای مزار در بد اخلاقی شهرت ذیاد دارد، شما خودتان میدانید که قصه دربین ربانی نلغه وشیرماهی و ایشانهای  مزارچه بوده باشد. از تفصیل بیشتر صرفنظر میکنم.
لطفا به ویدیو ها گوش داده واز حقایق باخبر شوید. یک شاعر اردو زبان چه خوب ګفته.
سچای چپ نہ ہی سکتی بناوٹ کے اصولو  سے
خوشبو آ نھ‍ی سکتی کبھی کاغذ کہ پہولوں سے
یعنی حقیقت هیچوخت به ساختکاری  پت یا مستور شده نمیتواند
از ګلهای کاغذی هیچوخت خوشبو نمیاید.
 لطفا ویدیو را دیده و شنیده قضاوت کنید.

 https://fb.watch/Dsqn6GX-Vq/?mibextid=wwXIfr&fs=e 


با عرض حرمت

حسیب الله23.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​به هموطن عزیز ما جناب محترم صحرائی، سلام من نیز تقدیم است.

به نظر من جالب به مشاهده میرسد، که جناب محترم صحرائی، فراتر از خویشاوندی بیولوژیکی، یعنی فارغ از نسبت فامیلی، نوعی "خویشاوندی معنوی" جناب ایشان را، که پیغام پیوند عمیق و دوستانهٔ شبیه به رابطهٔ خواهری و برادری را در بغل دارد، با یک پیوند عاطفی نسبت به من ابراز و اظهار فرموند اند، که نمایانگر احساسات پاک شان نیز بوده می تواند.

نوت: بدون شک که این همبستگی و اعتماد جناب محترم صحرائی را قابل ستایش میپندارم؛ اما با آن هم در این نصف شب، این "برادخواندگی نا به هنگام" جناب محترم صحرائی، من را اندکی "چرتی" ساخته است.

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

صحرائی22.11.2025کلیفورنیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​​جناب احمد فواد ارسلا!

شما خوش باشید. از زمانی که شما از رژیم های سابق انتقادات خود تانرا ابراز داشته اید، از دیگران و منجمله از اشرف غنی "آواره"سحت انتقاد کرده اید که واقعاً نه فتوا صادر می کند و نه راه حل زا نشان می دهد. این هم خوب است که شما او را مرجع راه حل شناخته اید و از او راه حل طلب می کنید، خوب و مفید بوده است، که راه خل های خود تانرا برای آیندۀ دشوار تر نگهداشته اید. اخیراً به یاری نظرات داکتر صاجب تره کی که مجاهدین طالبان را در بارۀ بی خطر بودن سلاح "ذروی" پاکستان مطلع ساخته است، برای ملا هبت الله چنان روحیه بخشید تا بر ضد کفار هوشداری ها و اخطاریه های نوینی را صادر کند. نتیجه آن شد که سیاستمداران و حتی پادشاه عیسوی  انگلیس نیز از بیم زیاد، نخست به ادای مراسم حج به مکه معظمه رفته و مسلمان شده است. بعد از انتخابات نیویارک که یک مسلمان مهاجر شهردار شده است، در کلیفورنیا که ما بسر می بریم، از برکت وجود برادر عمر خطاب، هر روزه هزاران امریکائی به دین اسلام رو می آورند و از او سی دی های قرآن شریف خریداری می کنند. این بود اثرات تحلیل های شما و جناب داکتر تره کی. به براد حسیب الله خان هم سلام تقدیم است. با احترام. صحرائی.

احمد فواد ارسلا22.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​من به نبوغ محترم احمد آریا در کشف عالمانه شان از مقاصد مقاله اینجانب احترام میگذارم. مطمئن هستم که خوانندگان در مورد موضوعات مطرح قضاوت واقعبینانه خواهند کرد. 

احمد آریا22.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

برادر محترم، جناب محمد ایاز نوری،

از پیام محترمانه و لطفتان نهایت سپاسگزارم. یقیناً تسلط کامل بر زبان پشتو در سطح نوشتاری و ادبیات غنی آن برای من چالش‌برانگیز است، و به همین دلیل از هر گونه کوتاهی در کامنت ‌های خود به این زبان معذرت میخواهم. باید ذکر کنم که اگرچه از نگاه سمتی به جنوب افغانستان تعلق دارم و خویشانم حتی تا «ځدران» پراکنده ‌اند، اما به دلیل زندگی در محیط دری‌ زبان، جایی در آنجا به مکتب رفتم و تحصیل کردم. تملک بر زبان پشتو برایم تنها در سطح محاوره است، نه در سطح نوشتار و ادبیات غنی این زبان.

باز هم از حسن نظر و توجه شما تشکر میکنم.

و اما در مورد شهرت و هویت شخص مورد نظر با شما کاملاً موافق هستم. طوری که پیداست این فرد دوست دارد سری در بین سرها محسوب شود، اما اینکه به کدام عنوان و تحت چه شرایطی، محتملاً برایش کم اهمیت است. اما آنچه مایه تعجب  است، این است که برخی او را بی‌ توجه به میزان سواد و باورهایش، بلکه بیشتر به دلیل خضوع تملقاتش نسبت به خویش و حملات توهین آمیز غرض آلودش به افراد، دانشمند و مبصر خطاب میکنند، که نه تنها مضحک است و او را مغرورتر تر ساخته است، بلکه نمودار میزان خرد و شرافت خود این افراد است.

شما شاد و سلامت باشید.

آریا

حسیب الله22.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​با تقدیم سلام و احترامات قلبی به همه، خدمت اهل ادب و دوستداران شعر و علاقه مندان اشعار بیدل، یکی از غزلیات زیبا و رسای وی را تقدیم میدارم:


دل چو آزاد از تعلق شد، منور می شود

قطره ای کز موج دامن چید، گوهر می شود


ای که از لطف حقیقت آگهی، خاموش باش!

یک سخن هم کز دو لب خیزد، مکرر می شود


در خموشی بس حلاوت هاست، از نی کن قیاس

چون نوا در دل گره گردید، شکر می شود


عیبجو، گر لاف بینش میزند آئینه وار

تیرباران زبان طعن جوهر می شود


سجدهٔ سنگیندلان، آئینهٔ نامحرمی ست

میل آهن، گر دوتا شد، حلقهٔ در می شود


تا گهر دارد صدف، از شور دریا غافل است

آب در گوشی، کسی، چون جا کند، کر می شود


گاو و خر، از آگهی، انسان نخواهد گشت، لیک:

آدمی گر اندکی غفلت کند، خر می شود


غیر عزلت نیست بیدل باعث افواه خلق

مرغ شهرت را، خم این دام، شهپر می شود


ابوالمعانی، میرزا عبدالقادر بیدل



با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

شاپور جان21.11.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png
ضرب‌الاجل ترامپ به کی‌یف
منبع بی بی سی

برخی از مهم‌ترین نکات طرح بر اساس آنچه رویترز منتشر کرده است به این ترتیب هستند:

سرزمین
  • اوکراین باید بقیه منطقه دونتسک را به روسیه واگذار کند؛ منطقه‌ای بزرگ شامل شهرهای اسلوویانسک و کراماتورسک که هنوز در کنترل اوکراین هستند.
  • تسلط روسیه بر چهار منطقه که از فوریه ۲۰۲۲ اشغال کرده است دائمی می‌شود؛ دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا، خرسون. الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ نیز دائمی خواهد شد. این دائمی شدن دوفاکتو خواهد بود که شاید مسکو آن را نپذیرد.
  • اوکراین باید درباره وضعیت نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا که اکنون در دست روسیه است مصالحه کند؛ نیروگاه راه‌اندازی و برق آن به تساوی بین روسیه و اوکراین تقسیم شود.
  • روسیه باید از مناطق اشغالی در خارکیف و دنیپروپتروفسک عقب‌نشینی کند.
پول
  • دولت‌های غربی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های روسیه را عمدتا در اروپا مسدود کرده‌اند.
  • روسیه خواستار آزاد شدن این دارایی‌هاست اما طبق طرح آمریکا باید ۱۰۰ میلیارد دلار به واشنگتن بدهد تا صرف بازسازی اوکراین شود و نیمی از سود بازسازی هم به آمریکا برسد.
  • بخشی از دارایی‌های مسدودشده به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آمریکا-روسیه منتقل می‌شود.
  • نه روسیه نه اوکراین در خرج کردن دارایی‌هایی که آزاد می‌شوند اختیار کامل نخواهند داشت. تحریم‌ها نیز مرحله‌ای و موردی لغو خواهند شد.
  • اوکراین نمی‌تواند در دادگاه‌ از روسیه طلب غرامت جنگی کند.
امنیت
  • ولودیمیر زلنسکی باید برای همیشه از آرزوی درازمدت پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند و قانون اساسی اوکراین اصلاح شود.
  • ناتو متعهد می‌شود که دیگر به سمت شرق گسترش نیابد و در عوض انتظار می‌رود مسکو دیگر به همسایگانش حمله نکند.
  • اوکراین تضمین‌های امنیتی آمریکا را «مبهم» اما «قوی» توصیف کرده است.
  • نیروهای ناتو نمی‌توانند در اوکراین مستقر شوند و کی‌یف باید متعهد شود که به کشوری هسته‌ای تبدیل نشود.
  • ارتش اوکراین باید به سقف ۶۰۰ هزار نفر محدود شود در حالی که اکنون می‌گوید حدود یک میلیون نفر در خدمت دارد. روسیه پیش‌تر خواستار کاهش نفرات ارتش اوکراین به کمتر از ۱۰۰ هزار نفر شده بود.
حقوقی
  • اوکراین باید از پیگیری پرونده‌های حقوقی برای اثبات جنایات جنگی روسیه صرف‌ نظر کند.
  • روسیه می‌تواند دوباره به گروه هشت بازگردد و در اقتصاد جهانی ادغام شود.
  • همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری گسترده آمریکا و روسیه در حوزه‌هایی مانند انرژی، عناصر نادر و قطب شمال در نظر گرفته شده است.
  • اوکراین باید «نازی‌زدایی» شود که اشاره‌ای است به یگان‌های ملی‌گرای ضدروس ارتش اوکراین. کی‌یف چنین توصیفی را فریبکارانه می‌داند.
  • طرح بدون اشاره به نام اوکراین می‌گوید «هرگونه ایدئولوژی یا فعالیت نازی باید نکوهش یا ممنوع شود.»
محمد ایاز نوری21.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png

​عليكم سلام و رحمت الله

برادر محترم، نویسنده گرامی احمد آریا،

پیام احترامانه مورخ ۱۷ نومبر تان به آدرس اینجانب را دیدم. لسان پشتو از نظر گرامر و تلفظ نسبت به دری ما مشکلتر است، اما شما باز هم متن خوب پشتو را بمن نگاشته اید. ممنون حُسن نظر تان در حق این عاجز و قاصر... .

یک فیلسوف اروپایي کارل یونگ می نویسد: «ضرور نیست شما برای شناخت یک کس، علم روانشناسی را تحصیل کنید، شما دقیق به رویه یک شخص متوجه شوید»

عرض شود که انگیزه نوشتن چند جمله برای یک شخصیت بنام حسیب الله، همان یک احساس نهایت دشمنانه و مملو از کینه ای شتر او شان نسبت به شما و بمن بود، چرا یک شخص با این کرکتر چنین قهر آمیز نسبت بیک هموطن اش برخورد می نماید، در حالیکه هویت و چهره اش را مخفی میدارد؟ سوانح چه، که یک عکس این شخص را کسی ندیده است و از طرف دیگر به انتها درجه شهرت طلب و قاضی وارد در تمام مسایل...خود را پیش میکند.، بناً من خواستار وضاحت هویت موصوف شدم، که موصوف با تمام عصبیت، اصلاً خواست مرا رد کرده و و با نوشتن جوابیه ده متره، حتی شروط پولی (ده هزار دالر؟؟) را هم وضع نمود. اینکه این شخص در حال و احوال شخصی دچار چه نوع وضعیت است، کسی نمیداند. چون بسیار نا ارام و سرگردان به نظر میرسد. من بار دوم هم ازوی تقاضا وضاحت هویت این شخص را برای ایشان نوشتم، تا حال از عمل او در زمینه خبری نیست. شاید زیر کاسه نیم کاسه باشد. به هر حال، آریا صاحب عزیز، این اجتماع انسانی است، اشخاص با خصوصیات مختلف و تربیه مختلف به جامعه تقدیم میشوند، و تضاد فکری اساس زندگی ما را احتوا نموده است. بنظرم مفهوم زندګی مایان مبارزه با ضد خویش است.

این قلم خودم خود را و خاندان ام را با فوتو ها در میدیا معرفی نموده ام، هر چه بادا بادا... 

سلامتی و خوشی تانرا آرزومندم.

احمد آریا21.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

دوستان گرامی،

مقالۀ «دیدگاه میان خالی غنی...» از دست احمد فواد ارسلا، که ظاهراً تلاش دارد چهره ‌ای منفی و ناکارآمد از اشرف غنی نشان دهد، ممکن است حاوی حقایقی انکارناپذیر درباره او و گروه تحت فرمانش باشد. گروهی متشکل از جنگسالاران، اوباشان، قاچاقچیان و دزدان دارایی ‌های مردم. بی ‌شک، دوران آن دست‌ نشانده، ترکیبی از قوم ‌گرایی، سوء مدیریت و فساد گسترده بود که پس از پایان دورۀ زعامت، چون دیگر حضورش لازم نبود جایگزین شد.

اما مقاله ارسلا، که قصد دارد ناکارآمدی ‌های رژیم سابق را بازگو کند، در واقع بر پایۀ تناقضات آشکار، دروغ‌ های بزرگ و اهداف سوء استوار است. هدف نهایی این مقاله، تبرئه و مشروعیت ‌بخشی به طالبان و جنایاتشان است. این نوع تحلیل، نه تنها واقعیت ‌های عینی را نادیده میگیرد، بلکه با ابزارهای فریبکارانه و ترفندهای تبلیغاتی، قصد دارد فضای سیاسی و اجتماعی افغانستان را به سمت پذیرش سلطۀ تروریسم و بی ‌ثباتی سوق دهد.

نخست، ادعای امنیت سراسری در افغانستان تنها یک فریب است. درست است که پس از سقوط دولت غنی، کشور دیگر درگیر انفجارهای مرگبار، ترورهای شهری و خیابانی نیست، اما این نمیتواند دستان خون‌آلود طالبان را از جنایات در دورۀ جمهوریت های کرزی- غنی پاک کند. آن زمان، هزاران هموطن ما به کام مرگ رفتند. بنابراین، ادعای امنیت در دوران طالبان برای پنهان کردن ضعف‌های طالبان است که خود مسئول اصلی ناامنی‌ ها و جنایات بیشمار در این کشور هستند.

در مورد حقوق زنان، نویسنده تلاش میکند تصویری مثبت و اصلاح ‌طلبانه، یا به عبارتی دروغین از وضعیت جاری نشان دهد. در حالی که واقعیت آفتابی این است که طالبان پس از تصاحب قدرت، محدودیت ‌های شدیدی بر حقوق زنان وضع کرده و در حال تشدید سرکوب آنان هستند. هیچ فرد عاقلی نمیتواند این را نادیده بگیرد. هر سخن و استدلالی که نقش واقعی طالبان در سرکوب زنان و دختران را نادیده بگیرد، توجیهی فریبکارانه و تلاش برای تداوم وضعیت سرکوبگرانه است.

در بخش دیگر، روایت گمراه‌ کننده ‌ای درباره وضعیت اقتصادی کشور ارائه شده که  بازهم تحریف واقعیت است. او ادعا میکند افغانستان بدون کمک‌ های خارجی اداره میشود، اما حقیقت این است که کشور در وضعیت بحرانی، گرسنگی و فقر عمیق قرار دارد و کمک ‌های بین ‌المللی بخش مهمی از زندگی اقتصادی و انسانی مردم را تأمین میکند. فقدان این کمک ‌ها، فاجعه انسانی را عمیقتر می‌کند. پس، این ادعای  بی‌پایه تنها تلاشی است برای نشان دادن نوعی استقلال ساختگی که بر همگان آشکار است دروغ است.

بدون شک، استناد غنی در شبکه‌ های اجتماعی به آیات قرآن و زبان دینی، ابزاری است برای پنهان کردن ضعف ‌های فردی او. اما نباید فراموش کنیم که طالبان بیش از هر رژیم دیگری برای مشروعیت ‌بخشی به جنایات خود از دین بهره میبرند؛ بهره ‌برداری ‌هائی که توهین به دین و آیین اکثریت است.

خالد ارسلا، سخنان اشرف غنی در شبکه ‌های اجتماعی را تمرین ب ی‌فکری و مونولوگ خودمحور ‌مینامد و همزمان با ذکر «دستاوردهای ملموس»، درباره «مشکلات واقعی افغانستان» سخن میگوید. این تناقض نشان میدهد که او به آنچه ادعا میکند، باور کامل ندارد. دستاوردهای واقعی، هرگاه وجود داشته باشند، باید در کنار رفع مشکلات واقعی قرار گیرند.

او از فاجعه‌ های برجامانده از دوران غنی شکایت میکند، انگار میخواهد فاجعه‌ه ای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی‌ ای را که گروه‌  دلخواهش بر سر کشور آورده‌ اند، توجیه کند. در واقع، او همان «لغت ‌پردازی شاعرانه» را به کار میبرد که به گفته خودش، اشرف غنی در بیانیه‌ هایش از آن بهره میگرفته است. او درباره «امنیت سراسری» در دوران طالبان سخن میگوید، اما فراموش میکند که «امنیت» در فقدان «آسایش» بی ‌معنی است. طالبان خود به عنوان اخلالگران امنیت شناخته میشدند و اگر امروز این اخلالگری‌ ها کاهش یافته است، نه به دلیل رفاه یا بهبود وضعیت اقتصادی، بلکه به خاطر تغییر در شرایط امنیتی است. اگر تهدید نظامی وجود ندارد، که با حضور طالبان پاکستان در کشور و در نتیجه حملات هوایی پاکستان بر شهرهای افغانستان وجود دارد، یا میزان جرایم کاهش یافته است، این امر بیشتر به دلیل کنترل‌های امنیتی است، نه بهبود وضعیت معیشتی مردم. در حقیقت، امنیت و آرامش در یک کشور یعنی داشتن محیطی سالم، امن و آرام که در آن مردم بتوانند آزادانه زندگی کنند، فعالیت ‌های اقتصادی و اجتماعی خود را انجام دهند و احساس رفاه و آرامش داشته باشند.

در پایان، باید گفت مردم افغانستان  تجربۀ تلخ دوران غنی را فراموش نکرده‌ اند. همانطور که نویسنده مقاله «دیدگاه میان خالی غنی» اعتراف میکند، مردم به آن سطح شعور سیاسی رسیده‌ اند که بین رژیم طالبان و دار و دسته‌ غنی تفاوت نگذارند، زیرا هر دو از یک منبع سرکشیده اند و مایه‌ مشترک دارند.  بنابراین، هرگونه تلاش برای بازگرداندن غنی، یادآور فساد و ضعف‌ های دوران او است، همانظورحضور مجدد طالبان در حیات مردم، افغانستان گذشتۀ سیاه آنها را در حافظه ها زنده ساخت.

در کل، هرچند جناب ارسلا سعی دارد هدف اصلی مقاله‌ اش را مخفی کند، اما این مقاله نه تنها حقیقت را نادیده میگیرد، بلکه با دروغ‌ های بزرگ و تناقض ‌های آشکار، تلاش میکند وضعیت فعلی را به نفع خود و گروهش توجیه کند. افغانستان نیازمند گفت ‌وگوی صادقانه، راه‌ حل ‌های عملی و نگاهی واقعگرایانه است، نه تکرار لفاظی‌ های پوسیده و فریبکارانه. حقیقت این است که هدف این تحلیل ‌ها، تداوم بیثباتی، تضعیف مقاومت ملی و مشروعیت ‌زدایی از مبارزۀ مردم برای تغییر است.

با احترام

دوکتور غروال21.11.2025ویانا/FotoGallary/CountryIcons/AT.png

​افغان  ملت ته ټوله بدبختی خلقیانو او پرچمیانو کمونیستانو کفارو د ملی خائین ستر کمونیست حسن شرق ( اوس د امریکا سی آی اي په خدمت کښی دی )  تر رهنمائی او *** د قدرت تږۍ محمد داؤد خان تر مشرۍ لاندی رامینځ ته کړی دی ، *** محمد داؤدخان صدراعظمی دوری کښی د سترو کفارو کمونیستانو روزلو لپاره  د ملی خائین حسن شرق تر رهبری لاندی په زرهاوو عسکری او ملکی متعلمین روسیی ته لیږل شوی وو او دا تربیه شوی کمونیستانو د ملی خائین حسن شرق تر رهنمائی  د *** محمد داؤد خان تر مشرۍ د روسیی تر هدایت لاندی ( د هغه وخت شوروی تر شعار لاندی) کودتا وکړه او لږ څه وروسته همدی خرڅ شوو ملی خائنینو کمونیستانو د روسیی په امر *** د قدرت تږۍ محمد داؤد خان سره دده فامیل په قتل ورسول ، ملت وروسته پوه شو او دا خرڅ شوی کمونیستان او ددوی بادار روسیه ئی د خپلو وینو په قیمت له خپلی خاوری څخه وشړل ، د امریکا په ډالرو په پنجابی پاکستان کښی تربیه شوی قدیانی چړیان د امریکا له خوا په قدرت راوستل شول او دی خرڅ شوو قادیانیو چړیانو ته ډیر زیات کمونیستان د اوږدو ږیرو سره داخل شوی دی او روسیی د امریکا پلان تخریب او اوس ددی ملی خائینو کمونیستانو په کومک قادیانی چړیان روسیی او چین سره ودکا ګانو باندی مشغول شوی دی !!!

افغان ملت اوس ددی ملی خائینو خیانتونو متوجه کیدو ته تشویق کیږی امید دی چی دا تشویق ډیر وخت ونه نیسی او دا ټول ملی خائینین کمونیستان او قادیانی چړیان له مینځه ژر تر ژره ولاړ شی  !!!! 


د نازدانه امان الله خان دوره کښی هم ملی خائینین کمونیستان ډیر فعال وو او دی ملی خائینینو کمونیستانو هغه وخت  امان الله خان  ته هم ډیر مشکلات رامینځ ته کړی وو اما ملی شخصیت غازی محمد نادرخان دا ټول زهرناکه کمونیستان له مینځه یووړل او افغانستان ئی ددی مضرو مکروبونو څخه پاک کړ !!!! 

اوس په ویب سایتونو کښی دا ملی خائینین کمونیستان  ډیر فعال شوی دی او کوشش کوی چی ویب سایتونه د مضرو تبلیغاتو لپاره تر خپل کنترول لاندی راولی !!! 

محمد ایاز نوری20.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png
محترمو افغانانو ته سلامونه او درنشت مې رسوم،

شاغلی حسیب الله؟

ستاسو د ۱۷ د نومبر دا اوږدې متعادله هههه، توضیح زما په پته؟؟؟

یعنی که یو څوک په جرمني کې کار او روزګار ولري، نو بیا څنګه شپه او ورځ یې کمپیوتر چالان او د آریانا او افغان جرمن ویب سایت ته رفت او آمد، رفت و آمد…رفت و آمد، ((مسجد گرم، گدا آسوده))، دا دومره لس متره لیکنې ته وخت او حوصله له کومه کوي!

شاغلی حسیب الله؟ زما غوشتنه ستا جناب څخه دغه وه او ده، چې ته خپل د (پاسپورت، کارت هویت، افغاني تذکره)، البته اصولاً د هغوی «کاپي» بڼه د آریانا محترم ویب سایت ته راولېږه. زه هم خپل د دغه دریو ذکر سویو اسنادو کاپي شکل د درنو افغانانو د لیدو لپاره رالېږم.

اما تاسو جناب دلته د شرط او شروط مسله او په ضمن کې د (لسو زرو ډالرو) د جرمانې موضوع ماته مخته کوی؟ ولی؟، زه حاضر یم مفت او وړیا (در حالیکه  هیچا هم زما څخه دغه غوشتنه نه ده کړې)، خپل دغه اسناد پیش کړم، اما ستا څخه زمونږ د شک د رفع کولو لپاره، «تقاضا» سوې ده، اما بیا هم ته شروط وړاندې کوې؟! ولې، ولې ته حتی د جرمني هېواد په موجود جدي امنیت کې، دومره هراس لرې؟ علت او مانع تاته دلته څه دي…؟! که د کاسې لاندې نیم کاسه نه وي، ته خو باید خوشال سې، مونږ ستا کره هویت غواړو، ته به نور هم مشهور سې، او ته بر عکس زمونږ څخه پولي جریمه غواړې، عجبا…

ستاسو نورو پوشتنو ته به هم په لزوم کې جواب درکړم… یار زنده صحبت باقی
حسیب الله20.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​پس از تقدیم سلام مجدد به همه، هر گاه ما از بحث های سطحی نگرانه و سیاست بازی های غیر علمی و ابزارهای های که تحت پوشش به اصطلاح "حق و حقوق "دختران و خانم ها" گذشته و در واقعیت امر، از دیدگاهٔ علمی به تامین حق و حقوق دختران عزیز کشور و خانم های محترم کشور بیندیشیم، در پی چاره جویی علمی و اکادمیک در رابطه برآئیم، آنگاه نخست متوجه می شویم که، در طول تاریخ افغانستان عزیز ما به حق و حقوق اطفال، دختران و خانم ها و ضعف در مراعت نمودن حق و حقوق آنها یک دید عمیق علمی را معطوف نمائیم، به نظر من، نیاز به یک بحث اجتماعی در بخش "ارتباط بین قوت و ضعف دستگاهٔ دولتي پولیس و حفظ حق و حقوق اطفال و دختران و زنان" نیز می رود، البته در کنار بقیه ابعاد این موضوع.

در اینجا یک بحث اجتماعی را پیشنهاد می کنم با سوال ذیل:

 

ټولنیز بحث: آیا په ګران افغانستان کې، البته د تاریخ په اوږدو، دښځو د حقونو ساتنه، په پراخو کچه، د پولیسو دولتي ادارو ضعف سره هم ارتباط لری؟


موضوع بحث اجتماعی ما را، که امید هموطنان محترم و عزیز ما که به ارتباط حق و حقوق دختران و خانم ها در افغانستان عزیز ما آگاهی و علاقه دارند نیز در همچو یک بحث مهم اجتماعی اشتراک کنند، در ارتباط با موجودیت قوت و ضعف دستگاهٔ دولتی پولیس، کیفیت و کمیت پولیس های تعلیم یافته در یک کشور، تعین نموده ام.


هرگاه ما در طول تاریخ، در ارتباط مراعت شدن حق و حقوق دختران و خانم ها، به کشور خود افغانستان عزیز و بقیه کشور های جهان، بلخصوص به کشور های که دستگاهٔ پولیس قوی، تعلیم یافته دارند، که توان حفظ حق و حقوق زن و مرد را، توان حفظ حق و حقوق اطفال را دارند، به مقایسه بگیریم، آنگاه متوجه می شویم، که در طول تاریخ، دستگاه های پولیس کشور، اکثرا و اغلب در پایتخت کشور، یعنی در کابل، و یا هم در چند شهر محدود متمرکز و مستقر بوده اند، بطوریکه شاید در واحد های اداری کوچکتر، مانند دهات، روستا ها و یا قصبات، حتی شاید، به اصطلاح "یک غرفه گک کوچک پولیس" هم وجود نداشته بوده باشد؟

خوب حالا سوال اصلی این است، که، زمانیکه وظیفهٔ تامین امنیت و تامین حق و حقوق زن و مرد در یک کشور، ارتباط به موجودیت کمیت و کیفیت پولیس نیز داشته باشد، در آنصورت چطور و چگونه می‌شود که در کشوری که دستگاهٔ پولیس اش، هم از نگاهٔ کمیت و هم از نگاهٔ کیفیت تعلیمات امنیتی ضعیف باشد، طمع و توقع "امنیت فرد فرد کشور" را داشت؟

د ښځو د حقونو ساتنه په پراخه کچه د پولیسو په څیر د دولتي ادارو په پیاوړتیا پورې اړه لري. یو پیاوړی پولیس ځواک کولی شي د تاوتریخوالي سره په دوامداره توګه مبارزه کولو او د قانون حاکمیت ډاډمن کولو سره د ښځو حقونه په ښه توګه پلي کړي. یو کمزوری پولیس ځواک، که د سرچینو نشتوالي، ناکافي روزنې، یا ناکافي تمرکز له امله وي، نشي کولی د ښځو خوندیتوب تضمین کړي او دوی یوازې پریږدي چې د دوی ستونزو سره مقابله وکړي.

قوي دولتي ادارې (پولیس)

ښه شوی خوندیتوب: یو ښه روزل شوی او مجهز پولیس ځواک کولی شي په اغیزمنه توګه د ښځو په وړاندې جرمونه (لکه کورني تاوتریخوالی یا جنسي تیري) تعقیب کړي او مجرمین مسؤل وګڼي.

مخنیوی: د پولیسو د ښکاره شتون او هدفمند عامه پوهاوي کمپاینونو له لارې، پولیس کولی شي د مخنیوي اغیز ولري او د مرستې په لټه کې د ښځو باور پیاوړی کړي.

د قانون پلي کول: پولیس د هغه قانوني چوکاټ پلي کولو مسؤلیت لري چې د تاوتریخوالي او تبعیض څخه د ښځو د ساتنې لپاره ډیزاین شوی.

کمزوري دولتي ادارې (پولیس)

ناکافي تعقیب: که پولیس کافي سرچینې یا روزنه ونلري، دا کولی شي د تاوتریخوالي جرمونو ناکافي تعقیب لامل شي.


نوت: به نظر من، تا زمانیکه افغانستان عزیز ما دارای یک دستگاهٔ پولیس منظم، با کیفیت و کفاف نشود، از حق و حقوق اطفال، دختران و خانم ها نیز، به یک سطح عالی، حفاظت صورت گرفته نخواهد گردید؛ ایکاش همه انسانها و همه مردم عزیز ما به قوانین و اصول اخلاقی پابند می بودند، که هر شخص حد خود را می شناخت و حق و حقوق زن و مرد و طفل و خرد و بزرگ را مراعت می کرد، که در آنصورت ما اصلا به "پولیس" نیازی نمی داشتیم، یعنی در آنصورت هرشخص با وجدان بیدار به اصل و اصول اخلاقی پابند می بود، که متاسفانه چنین نیست!

خلاصه: افغانستان عزیز ما، جهت تامین حق و حقوق اطفال و دختران و زنان و مردان، به یک دستگاهٔ پولیس منظم که با کیفیت تعلیمات امنیتی خوب و عالی آراسته باشد، نیاز دارد، زیرا، به نظر من، در طول تاریخ چنین چیزی در افغانستان عزیز ما وجود نداشته است!

و من الله التوفیق
با تقدیم احترامات فائقه
حسیب الله


ع واحد حيدرى19.11.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
در ويب سايت افغان جرمن نوشته قلم  «سرخ»؛ يا  تلاشی برای مظلوم‌نمایی رنگی که در تاریخ افغانستان با خون و خیانت آمیخته است

این داستان در ظاهر، یک قصهٔ نمادین و کودکانه است؛ اما در بطن خود تلاش دارد رنگ سرخ را—که در ادبیات سیاسی افغانستان نماد کمونیزم، کودتای هفت ثور، خونریزی، جاسوسی برای شوروی و ویرانی وطن است—از بار تاریخی‌اش پاک کند و آن را به‌عنوان یک «رنگ زیبا» و «منجی» معرفی نماید. این نوع روایت‌ها معمولاً از سوی کسانی نوشته می‌شود که می‌کوشند چهرهٔ تاریک و جنایت‌کارانهٔ شاخه‌های خلق و پرچم را از حافظهٔ تاریخی مردم افغانستان بزدایند.


در این نوشته نکته اساسی :
 تلاش برای پاک‌سازی نماد «سرخ» برخلاف حافظهٔ تاریخی مردم افغانستان است، در حقیقت، رنگ سرخ در تاریخ سیاسی افغانستان تنها یک «رنگ» نبوده بلکه نماد:

خون صد ها هزار بی‌گناه،
قتل‌عام‌های پلچرخی،
ترور رهبران ملی،
بردن فهرست‌های مرگ به سفارت شوروی،
به‌قدرت رسیدن توسط تانک‌های بیگانه،
جاسوسی و خیانت ملی،
و ویران‌سازی ساختارهای دولت افغانستان

داستان با یک تمثیل ساده می‌کوشد این بار تاریخی را حذف کند و سرخ را «زیبا» و «شفابخش» وانمود کند. این دقیقاً همان شیوهٔ تبلیغاتی حزب دموکراتیک خلق بود که همواره تلاش داشت خود را «نجات‌بخش» و «علمی» و «مترقی» جلوه دهد، درحالی‌که اعمالش خلاف آن را ثابت کرد.

در روایت داستان:

حاکم نماد نیرنگ‌آمیز «مخالف سرخ» معرفی می‌شود؛

در حالی‌که کودکِ سرخ‌پرست و پیرمرد، معصوم و نجات‌دهنده تصویر شده‌اند.
این دقیقاً برعکس واقعیت تاریخی است:
در افغانستان، کمونیست‌ها هرگز «قربانی» نبودند؛

بلکه از ۷ ثور ۱۳۵۷ به بعد:

زندان‌ها را پر از مردم بی‌گناه کردند،

رهبران ملی را اعدام کردند،

افسران وطن‌پرست را قتل‌عام کردند،
و با استخبارات شوروی دست‌به‌دست داده، کشور را به کام جنگ‌های ۴۰ ساله انداختند.
این داستان با یک بازی روایی، سرخ را معصوم و مخالف سرخ را ظالم نشان می‌دهد.

این دقیقاً تکنیک ادبی «برگرداندن نقش‌ها» است که معمولاً در تبلیغات ایدئولوژیک استفاده می‌شود.

در افغانستان، رنگ سرخ هرگز یک پدیدهٔ هنری یا شاعرانه نبود.

،رنگ سرخ خون هزاران زندانی پلچرخی،

رنگ خون شاگردان ،مكتب و پوهنتون  .
رنگ خون افسران ، مأمورين ، دهقانان، و عالمان دين 
رنگ خون کودکانی که در اثر بمباردمان شوروی کشته شدند،
رنگ خون شهداى ارگ رياست جمهورى. .


داستان تلاش دارد رنگ سرخ را از خون جدا کند، درحالی‌که در حافظهٔ تاریخی مردم افغانستان، سرخ دقیقاً رنگ خون و خیانت است، نه رنگ آزادی
حسیب الله18.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​بحث اجتماعی: حکومت طالبان باید هر چه زودتر در های تمامی مکاتب و پوهنتونها را به روی دختران و زنان مظلوم افغانستان باز کنند

بدون شک، قسمیکه چندین مرتبه این موضوع را در گذشته نیز تکرار نموده ام، باز هم بر آن تاکید میدارم، که به نظر من، نه تنها اینکه این موضوع مسولیت حکومت طالبان است، که به حق و حقوق دختران و خانم ها توجه و دقت تمام به خرچ داده، در های تمامی مکاتب و موهنتونها را به روی دختران و زنان باز نمایند، بلکه این وظیفهٔ آنها نیز شمرده می شود، که باید این کار را هر چه زود تر انجام بدهند! امیدوارم که مسولین ساحات مربوطه این وظیفهٔ عمده و اساسی شانرا جدی بگیرند!

حق تعلیم و تحصیل، حق کار، از جمله حقوق دختران و زنان است، که باید حکومت طالبان آنرا مراعت نموده، در زمینه توجه دقیق و خاصی خود را معطوف دارند، زیرا تربیت سالم اولاد وطن نیز بیشتر به دختران و زنانی تعلق می یابد، که مادران فردا اند.


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

احمد آریا18.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

محترم جناب محمد ایاز نوری، سلام علیکم،

له تاسو د زړه له کومې احترام او درناوي سره، غواړم چې د حقیقت او حقانیت د دفاع، په ځانګړي ډول د شهرت‌طلب فردي رسواکوونکو رسوايي افشا کولو کې، ستاسو بې‌ساري او زړور هڅو ته ستاینه او مننه وکړم. ستاسو دریځ په دې برخه کې، د حق‌پالو او حقیقت‌پالو افغانانو لپاره، یو درس، الهام‌بخښونکی او د عدالت او حقیقت لارې روښانه څراغ دی.

هغه مطلب چې تېر ورځ تاسو د دواړو پورټالونو د نظرپوښتنې پاڼو کې خپور کړ، د «حسیب‌الله» مستعار نوم پر انتقاد دی، هغه فرد چې له اوږدې مودې راهیسې د بې‌ارزښته او تملق‌آمیزو مباحثو د لړۍ پرمټ، د زهرجن تملقونو او کرنچو په بڼه، د استکباري رژیم د پروژو، د ښځو ضد، متحجر او د آزادی پرضد کار کوونکو په خدمت کې دی. دا مطلب ریښتیا هم د هغو کسانو لپاره یو روښانه څراغ دی چې پرته له دې چې د نورو د قضاوتونو پر بنسټ، یواځې د دې لپاره چې هغه یواځې هغه فرد دی چې کولی شي د متعلقه متونو د معلقو څنګونو کې بوسه ووهی، او د غلو او مضحکو القابو په کارولو سره، د غوښې ټوټه ورته وکاروي او هغه د ستاینې او هڅونې وړ وګرځوي.

ستاسو له لورې د دې فرد څخه پوښتنه، په بشپړه توګه مناسبه او بنسټیزه وه: هغه څوک چې په شدّت د شهرت او کسب حیثیت په لټه کې دی، څه اړتیا لري چې خپل هویت پټ کړي؟ شاید د هغه وېرې، هغه عکس‌العملونه دي چې د هغه اهانتونو پر وړاندې، د هغه کمزوری او ناپایدار شخصیت، روښانه کوي.

په هر حال، زه ستاسو د حقیقت‌پالو او صادقانه چلند ستاینه کوم، هیله لرم چې دا پوښتنه، د نورو ځوابونو او جدي حسابونو لامل شي، ځکه چې هم‌اکنون د ډېرو زموږ د حق‌پالو هموطنانو ذهن، د دې موضوع په اړه مصروف دی.

له تاسو غواړم چې دا لاره دوام ورکړئ او د حقیقت او عدالت مشعل‌دار واوسئ. دا هڅه او زحمت، زموږ د حقایقو تعقیب، د ټولنې لپاره یو روښانه رهنما ده، او موږ به تل ستاسو ملاتړ او پشتیباني وکړو.

د تاسو د لا زیاتو بریاوو هیله من یم.

درنښت، 

احمد آریا

حسیب الله18.11.2025آلمانhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ښاغلي محترم محمد ایاز نوري!

زما د اظهاراتو په اړه ستاسو نظر، ستاسو د معلوماتو د نشتوالي له امله دي!

دمثال په توګه، تاسو او ستاسو "مبارز رفیق، جناب محترم احمد آریا"، سره له دی نه، چې لا تر اوسه پوری، "دشخصي هویت" پر معنی او پر دقیق تعریف باندی نه پوهیږئ، بیا هم تاسو غواړئ، چې، د یو شخص هویت تر پوښتنې لاندې ونیسئ؛ اصلي ستونزه دلته  په همدی کې ده!

سربیره پردې، تاسو لاهم د "روشنگری" او "مشهور کیدو" تر منځه پر توپیر باندي نه پوهیږئ، او سره له دی نه، بیا هم تاسو په غلطۍ سره فکر کوۍ او ادعا کوۍ، چې، "زه غواړم چې مشهور شم". اما واقعیت دا ده، چې زه کوم "شهرت" ته نیاز نلرم، بلکه زه په دیره ضعیفه توګه، کله دلته، کله هلته، چې وقت او موقع مساعد وی، یو سه، یا یو لږ، "روشنګری" کوم، بس خلاص!

اوس لمړي په دیر مختصره توګه، راځم همدا موضوع ته، چې زما په نظر "ديو شخص هویت" څه معنی لری:

زما په نظر، دیو شخص هویت، د هغو ځانګړتیاوو مجموعه ده، چې، هغه ځانګړي کوي او له نورو ځخه يي توپیر کوي.

به عبارت دیگر، به نظر من، هویت یک شخص، عبارت از مجموع خصوصیاتی است، که او را منحصر به فرد می کند و از دیگران متمایز می سازد!

درست؟

حالا می آیم به قسم شماره وار، بالای نکاتی چندی از اظهارات نامتعادل جناب شما َښاغلي محترم محمد ایاز نوری، تا جناب شما اقلا متوجه شوید، که چه می نویسید:

١. شما ادعا دارید که "رفیق مبارز شما جناب محترم احمد آریا"، در بارهٔ "هویت من" وضاحت داده است. اما سوال این است، که زمانی که نه جناب شما و نه هم جناب محترم "رفیق مبارز تان آقای احمد آریا" بصورت دقیق و درست، معنی و تعریف "هویت یک شخص" را ندانید، پس چطور امکان دارد، که "رفیق مبارز تان جناب محترم احمد آریا" در ارتباط هویت "من" وضاحت داده بتواند؟

۲. جناب محمد ایاز نوري! شما در پیام تان ادعای بی جا نموده اید، که گویا من شخصی هستم که در پی بدست آوردن "شهرت" هستم؛ من در پی کدام "شهرتی" نیستم، بلکه قسمیکه در بالا نیز برایتان تشریح و توضیح نمودم، گهگاهی اگر وقت مساعد موجود بود، با اندک داشته های علمی ام، که واقعا ناچیز است و گهگاهی به صفر تقرب می کند، سعی و کوشش میکنم که در برخی موضوعات و مسائلی که فکر کردم در آن باره چیزی برای گفتن دارم، اندکی "روشنگری" می کنم، بس، خلاص!

اما جناب ایاز نوری، از شما در آینده توقع آنرا دارم، که، فرق و تفاوت میان "شهرت طلبی" و "روشنگری" را در حافظهٔ تان حفظ داشته و تفاوت بین آندو را بدانید!

۳. جناب ایاز نوری، شما در پیام تان اظهار داشته اید، که من، حسیب الله، گویا "هویتم را مخفی می کنم" یا همچو چیزی، امیدوارم که حالا که معنی "هویت یک شخص" را برایتان تشریح کردم، و معنی آنرا امید که فهمیده باشید، این ادعای بی جا و بی اساس تانرا دوباره تکرار نکنید، زیرا من اصلا نیاز و ضرورتی به "مخفی نمودن هویتم" ندارم، بلکه توان آنرا نیز دارم، که جهت ارضای حس کنجکاوی شما، به اصطلاح "هفت پشتم" و یا "غور نیکه ام را" نیز برای شما، با سر بلند معرفی نمائم، اما چه نیازی به آن می رود؛ من که "شهرت طلب" نیستم.

۴. جناب ایاز نوری، شما از من پرسیده اید، که من کی هستم، ماضی من چه بوده است، اصلا من کی هستم، چه سابقه ئی دارم و همچو سوالات شبیه دیگری؛ گر چه، هر گاه همین اندک نوشته های مرا و یا هم همین اندک یادداشت های تحلیلی مرا که گاه ناگاه در همین دو پورتال نوشته ام و یا می نویسم، باید می فهمیدی که من چه نظریاتی دارم، چه پیشنهادهای دارم، چه می خواهم و کی هستم؛ اما از آنجائیکه تا به اکنون از لابلای اندک اظهاراتی که داشته ام، چنین چیز های را دریافت نتوانسته اید، در اینجا برایتان یکبار دیگر تکرار می کنم: من حسیب الله هستم، از ایام نوجوانی، از اثر تجاوز نظامی شوروی به افغانستان عزیز ما که باند های مزدور خلق و پرچم زمینهٔ آن تهاجم نظامی را مساعد ساختند و جهت مرفوع ساختن نیاز های باداران شان، در ضمن، دست به وطن فروشی و جنایات بشری و خیانت های ملی زدند، من هم مانند یک تعداد زیادی از هموطنان ما مهاجر شده، از سال ۱۹۷۹م. بدینسو در کشور آلمان بسر می برم، نخست مکتب را در همینجا به اتمام رسانیده، بعدش داخل پوهنتون های مختلف این کشور به کسب علم پرداخته ام، بخشی از آموختگی های اندکم را هم با دیگران شریک می سازم، به امید اینکه به خیر و سعادت انسانیت و بشریت تمام شود.

یعنی: سابقه ام را آموختن تشکیل داده است، حال هم در آموختن هستم و در آینده نیز در حالت آموختن قرار خواهم داشت.

امید که سوال جناب ایاز نوري و "رفیق مبارز اش جناب احمدآریا" پاسخ یافته باشد!

۵. جناب ایاز نوری، شما در پیام نامتعادل تان ادعا نموده اید، که من "غیر خودم، هر کسی را محکمه میکنم"، این برداشت ناقص شما، که من به غیر از خودم، هر کسی را محکمه می کنم، بلکل غلط و بی اساس است؛ مگر من کدام قاضی با صلاحیتی هستم که کسی را محکمه کنم؟ نخیر، من قاضی نیستم که کسی را محکمه کنم، اما...

خواهش، میل، تقاضا و خواست من این است، که در کنار بقیه جنایات کاران و مجرمین روی زمین، خائنین و وطنفروشان افغانستان عزیز ما، مفسدین دولتی و اداری افغانستان عزیز ما و بقیه مجرمین و جنایتکاران در وطن عزیز ما، نیز، روزی به پای محاکم عادلانه و شفاف کشانیده شده، به جزای اعمال زشت و شوم شان برسند:

بطور مثال، اعضای باند های جنایت پیشهٔ باند های خلق و پرچم، که برای بدست آوردن مقام و قدرت به دکترین سیاست خارجی برژنف که توسیعه طلبی در افغانستان را نیز در قبال داشت، مزدوری نمودند، وطنفروشی نمودند، دست به خیانت ملی زدند، افغانستان را به خدمت پکت نظامی وارشا فروختند، پای پکت نظامی ناتو را نیز در افغانستان باز نمودند، افغانستان عزیز ما را به میدان جنگ پکت های نظامی وارشا و ناتو تبدیل نمودند، با عث قتل میلیون ها هموطن عزیز ما شدند، با عث فرار مغز ها از کشور شدند و تا به هنوز از بابت این همه جنایات و خیانت های ملی شان، که مسبب ویرانی های بعدی نیز گردیده است، وابستگان این باند های مزدور حتی یک "معذرت دقیق" از مردم رنجدیده و عزیز ما نیز، نخواسته اند!

جناب ایاز نوری، آیا به نظر شما، محکمه کردن مزدوران خارجی که افغانستان عزیز ما را به خدمت باداران شان قرار داده، مردم گردانیده اند، یک کار نیکی نیست؟

یعنی: من هیچگاهی چنین چیزی را اظهار نداشته ام که "به غیر خودم همه را محکمه می کنم" ، بلکه من نظرم را و یا امیدم را چنین ابراز نموده ام، که، امید است، همه، یعنی از "الف" تا به "ی"، همه جنایتکاران، خائنین ملی و مفسدین دولتی-اداری به پای میز عادلانه و شفاف کشانیده شوند، هر یک به جزای اعمال شوم شان برسند، تا درست عبرتی گردد برای آیندگان!

۶. موضوع اخیر پیام جناب ایاز نوری، همان موضوع مضحک "فوتوکاپی بازی جناب ایاز نوري " است، که گر چه  همچو موضوعی با مسایل علمی و اکادمیک سر و کار ندارد، اما از آن جائیکه این شوق جناب نوری در هوا معلق نماند، من این موضوع را، با صراحت تمام در اینجا اینطور بیان میدارم:

بدون شک، برای من این کدام کاری مشکل و ناممکنی نیست، که فوتوکاپی تذکره و پاسپورتم را در اختیار هر دو پورتال محترم قرار دهم، نه تنها فوتوکاپی بلکه حتی می‌توانم اصل سند تذکره و پاسپورتم را به هر دو پورتال محترم ملی، نشان بدهم، که از روز تولد تا به همین لحظه اسم من حسیب الله بوده و است، اما من اینکار را به یک شرط انجام می‌دهم. گرچه شرط و شرط بندی به نظر من، چندان کمال اخلاقی پسندیده معلوم نمی شود و در اصل هیچ نوع تمایلی به شرط و شرط‌بندی ندارم، اما اینبار جهت یک درس دادن به جناب احمد آریا و نیز به جناب ایاز نوری، من یک شرط را در این رابطه پیشنهاد می کنم، درست؟

من به شرطی، تذکره و پاسپورتم را در اختیار هر دو پورتال محترم ملی قرار می دهم، که اگر اسم من قسمیکه چندین بار گفتم، از تولد تا به امروز حسیب الله نبود، در آن صورت مبلغ ده هزار ایرو به جناب احمد آریا و نیز مبلغ ده هزار اینرو به جناب ایاز نوري می پردازم، به حیث جبران خسارت به آنها، اما هر گاه حرف من درست بود، یعنی هرگاه به هر دو پورتال محترم این موضوع بصورت دقیق واضع شد که من از روز تولد تا به همین اکنون همین اسم حسیب الله را داشته ام، در آنصورت باید، ده هزار ایورو جناب احمد آریا و نیز ده هزار ایورو جناب ایاز نوري به هر یک از پورتال های محترم ملی بپردازند، تا آنکه این پورتال های محترم ملی ما با همان پول خسارات که جناب احمدآریا و جناب ایاز نوري پرداخته اند، کار های نیک و خیری را برای جامعهٔ جنگزده و فقیر ما، راه اندازی فرمایند.

در این صورت، شاید، در آینده، نه تنها اینکه یک عمل نیک و خوبی انجام خواهد یافت، بلکه به مقابل "هویت شخصی" کسی، اقلا از جانب خوانندگان همین دو پورتال محترم ملی، کدام نوع "گستاخی" صورت نخواهد گرفت!


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

محمد ایاز نوری17.11.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png

​محترمو افغانانو ته سلامونه,

شاغلي حسيب الله؟

تاسو د محترم احمد آریا نوې لیکنه ستاسو په پته ۱۵ د نومبر، تاسو ولوستله. هلته د تاسو د کره هویت ذکر او وضاحت مو ورته ذکر سوی ده. اوس ماته هم دا سوال مطرح ؤ او ده، چې تاسو حسیب الله؟ چې له یوې خواء غواړی، شهرت ته ورسېږی او خصوصا دغو دوو ویب سایتونو کې همیشه مطرح اووسی، مګر له بلې خواء غواړی اصلي هویت مو مخفير وساتی...؟!

ماته د یوه افغان په حیث دغه تناقص ستاسو په مشې کې ډېر عجیب او د سوال وړ مسله ښکاري. که تاسو دا ویاست، چې ته لیکونکی څوک یاست او کومه ماضي لری؟ ما خو ځان کافي معرفي کړی، حتی خپل مرحوم پلار مې د دریو تفصیلي لیکنو په ترڅ کې افغان ملت ته معرفي کړای ده، او تاسو جناب د افغان جرمن په آرشیف کې هغه تاسو حتما لوسلي دي، او حاضر یم د خپلو افغانانو هر سوال ته جواب ورکړم. اما تاسو ولی بر عکس زما د مشې یوه متناقصه کړنلاره تعقیب کوی. زه حاضر یم، خپل د پاسپورت، کارت هویت او افغاني تذکرې کاپي بڼه د افغان جرمن د نشریې له طریقه نشر کړم، اما ایا ته حاضر یاست، همداء کار وکړې؟مونږ غواړو پوی سو، چې تاسو حسیب الله؟ اصلاً څوک یاست؟ کومه سابقه لری، چې غیر له ځانه نور هر څوک محاکمه کوی؟

په درناوي

حسیب الله17.11.2025آلمانhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب احمدآریا،

من حسیب الله نام دارم، از روز تولد تا به همین حالا همین نام را دارم، من "عبدالحسیب حکیمی" نیستم.

امید وارم، بلاخره این موضوع را فهمیده باشید!

حسیب الله16.11.2025آلمانhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​با سلام مجدد به همه،

هموطنان محترم و عزیز، لطفا شما خود قضاوت کنید، که این هموطن عزیز ما به  اسم احمدآریا ، که حتما یک شخص "مکتب خوانده" هم هستند، بالای من که از روز تولد تا به همین حالا نام ام حسیب الله است، چه نوع اتهاماتی بی اساس و غلط را به تاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. می بندد، حالا، هنوز که هنوز است، حاضر نیست از این اتهامات غلط و بی اساس خودش معذرت بخواهد، زمانیکه به اصطلاح "یک قلم بدست و مکتب خوانده کشور" چنین برخورد نامتعادل و غیر علمی از خودش نشان بدهد و به اشتباه و غلطی خودش اقرار نکند، از دروغپردازی های خورش معذرت نخواهد، حالا از اشخاص و افرادی که از اثر جنگ های چندین دهه، اصلا چانسونگ مکتب رفتن را نداشته اند، چه توقع می توان داشت؟

احمد آریا، بتاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. به آدرس من، که اسم ام از روز تولد تا به همین اکنون حسیب الله است، چنین اتهاماتی را تهت شماره های ۱-۴ می نویسد:

"

 عبدالحسیب

حالا از تو می‌خواهم که به این سوالات پاسخ بدهی:

۱. چرا با هویت جعلی و اسم «حسیب الله» که نام اصلیت نیست در رسانه‌ ها ظاهر می‌شوی؟ آیا یکی از علل آن ترس از این است که مردم واقعاً بدانند تو از یکی از هواداران «قصاب کابل» هستی؟ زیرا در جامعه ای زندگی می کنی تنها جنایتکاران و تروریست ها با هویت های مخفی زندگی می کنند، اجبار تو برای این کار چیست؟

 در یکی از به اصطلاح نوشته ‌هایت در دفاع از گلبدین حکمتیار، این عبارات تهوع آور جلب نظر می ‌کند:

 «هموطنان عزیز! طوریکه اطلاع دارید در این روزها اکثریت شبکه‌های اجتماعی در رابطه با پیوستن حزب اسلامی به پروسه صلح و ظهور رهبر این حزب آقای گلبدین حکمتیار اول در لغمان و بعداً در ننگرهار و بالاخره آمدن‌شان به شهر کابل گزارش‌ها، تبصره‌ها و تحلیل‌های گوناگون را به نشر سپردند و می‌سپارند. پورتال افغان جرمن هم مقالات مبسوطی از نویسندگان چیره‌دست و همکاران دائمی این صفحه به نشر سپرد که تعداد زیادی از اهل قلم با وجود ملاحظاتی که داشتند، پیوستن امیر حزب اسلامی افغانستان را به دولت افغانستان (گروه طالبان) به فال نیک گرفتند. همه نخبگان و اهل نظر نظریات وطن‌دوستانه شان را با درنظرداشت منافع ملی افغانستان ابراز نمودند. اما متأسفانه که یک تعدادی زیادی رسانه‌های وابسته به اجانب که شب و روز در خدمت بیگانگان می‌باشند، در تحلیل‌ها و قضاوت‌های شان نه‌تنها اینکه از عدالت کار نگرفتند، بلکه مسئولیت تمام جنایات این چهار دهه را به دوش حزب اسلامی و رهبر این حزب انداختند و گویا این عالی‌جنابان مرغ‌های سفید‌اند و در هیچ جنگ و خونریزی دخیل نبودند و رهبران مرد و زنده‌ شان قهرمانان و فرشتگان صلح بودند و هستند. این گماشتگان اجانب به دشمنی و اهانت و دروغ و کذب به آدرس حزب اسلامی اکتفا ننموده، بلکه به دشنام و اهانت رئیس‌جمهور اشرف غنی (دزد با پشتاره) پرداخته، او را فرد نامطلوب، قوم‌پرست و حتی در بعضی رسانه ‌ها مانند صفحه رزاق مأمون و صفحه افغان پپر رئیس‌جمهور را فاشیست معرفی می ‌نمایند...»

۲. چه وقت به عضویت گروه گلبدین درآمدی؟ زیرا در سال ۱۹۸۲ که در آن زمان از افغانستان خارج شدی، حدود چهار سال بعد از کودتای ثور و سه سال از تجاوز قشون شوروی می گذشته. در این زمان گروه ‌های ساخته ‌شده از سوی ضیاالحق همه در پاکستان بسر می ‌بردند و تو نمی ‌توانستی علناً عضو آنها باشی، مگر اینکه تا آن زمان از یک تضمین دیگر برخوردار بوده باشی؟

۳. گلبدین حکمتیار ریختاندن خون‌های بیش از ۶۵۰۰۰ کابلی  بینوا را انجام داد و بعد از آن ظهور طالبان، پس از اینکه از افغانستان فرار کرد، از سوی ملل متحد به اتهام قاچاق  مواد مخدره متهم شد (کارخانه های تولید هیروئین او حتی در زمان حظور نظامی ناتو در افغانستان فعال بودند)، برای دستگیری او جایزه تعیین شد و او برای ۱۵ سال از نظرها مخفی بود و در ایران و تحت حمایت «ولایت فقیه» قرار داشت. اما تو در این مدت کجا بودی؟

۴. کتابی را که به عنوان «دری برای افغانستان - کلمه به کلمه» نوشتی و چاپ کردی، چرا «دری برای افغانستان» نام گذاشتی؟ مگر افغانستان در نبود «دری» بسر می ‌برد؟ اما اگر قصد تو نوشتن کتابی درباره‌ آموزش دری برای نوآموزان زبان بود، چرا ادبیات آن شباهت به محاوره‌های عوام در کوچه‌ های مانند قم و مشهد دارد؟ من نمونه‌ ای از یکی از صفحات آن را اینجا می ‌گذارم. خودت باید برایم بگویی که آن عبارات را از کدام لهجه و زبان اقتباس کردی و چه معنی دارند.

وقتی به این سوالات پاسخ دادی، آ‌نگاه به سوال‌ های اساسیتری از تو خواهم پرداخت. نمی‌ خواهم حسب معمول خلط مبحث کنی و از شاخی به شاخ دیگر جست بزنی. "

نوت: حالا، هنوز که هنوز است، جناب احمدآریا از این اظهارات غلط و بی اساس بالائی خورش، نه معذرتی خواسته است و نه هم دلیل این دروغپراگنی هایی بالائی خودش را توضیح می دهد. هر باری که وی می پرسم چرا چنین دروغ های شاخدار را به من بستی، به یک نوعی از پاسخ دقیق در ارتباط این دروغپراگنی هایش فرار می کند.

حالا، من چطور و چگونه این قلم بدست مشوش الذهن ما را، که چند صبایی سمت شاگردی منی ضعیف را نیز داشته است، بفهمانم که من حسیب الله هستم؟


با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله


حسیب الله16.11.2025آلمان

​موضوع: کنفلیکت جناب محترم محمد داؤد مومند و پورتال محترم آریانا افغانستان آنلاین

پس از تقدیم سلام و احترامات قلبی خدمت همه، امروز در این آخر هفته صبح وقت از خواب برخواستم، تا قرار وعده، ذهن ضعیفم را بابت حل یک کنفلیکت قوی به متحرک گردانم؛ گرچه در اصل من ضعیف را نباید که، اصلا، با چنین "کلانکاری های بی جا" سر و کاری باشد، اما گهگاهی تخیلات نیمه خام در ذهنم خطور می کنند، که شاید نوشتن چند سطری در رابطه در راهٔ حل "کنفلیکت" موثر و مثمر واقع گردد. به هر صورت به اجازهٔ بزرگان محترم می پردازم به مو

نخست قابل تذکر می پندارم موضوعی را که پورتال های محترم ملی ما که به همت و پشتکار و سعی و تلاش متخصصین محترم و وطندوست ما در بخش تکنولوژی دیجیتال پل های ارتباطی خوبی را در بین هموطنان عزیز ما اعمار نموده اند، قابل تحسین و ستایش فراوان می باشند، زیرا در چنین عصر دیجیتالی که به اصطلاح "وقت سرخاریدن" نیز انسانها رویگردانی میدارد، شخصیت های محترم ملی ما هستند که اوقات گرانبهای شانرا جهت خدمت رسانی به هموطنان عزیز ما وقف می نمایند، که چنین کار های نیک، واقعا که قابل قدر و ستایش باید باشد!

در حین حال، به مشاهده می رسد، که جناب محترم محمدداود مومند، به حیث یک شخصیت محترم ملی و وطندوست و مردم دوست، از دههٔ ها بدیینسو، اوقات گرانبهای شانرا وقف تنویر اذهان اولاد وطن فرموده، اطلاعات و معلومات و تحقیقات علمی شانرا نیز، به خدمت مردم عزیز ما قرار می دهند، که این خدمات جناب ایشان نیز قابل احترام و ستایش فراوان می باشد!

پس مشکل در کجا نهفته است؟

در قدم اول، به نظر من مشکل عمده و اساسی در اظهارات نامتعادل من نهفته است، که جهت حل یک "کنفلیکت"، آنهم در صبح وقت با موجودیت کمخوابی، دنبال کلمات و جملات مناسبی می گردم، که در راهٔ حل این "کنفلیکت" مثمر و موثر واقع شده بتوانند؛ زیرا به نظر من، شیوهٔ اظهارات جناب محترم داؤد مومند در قبال اعمال و عملکرد های یک شاعر مشهور و مرحوم در یک مقاله، با عث این گردیده است، که پورتال محترم آریانا افغانستان آنلاین همان مقالهٔ جناب محترم مومند را به نشر نرساند؛ یعنی، به نظر احتمالی من، هرگاه جناب محترم مومند انتقادات شانرا در قبال اعمال و عملکرد های همان شاعر، به اصطلاح "فارغ از کلام خشونت آمیز" به رشتهٔ تحریر در می آوردند، به نظر من احتمال زیادی بر آن می رود، که همان مقالهٔ انتقادی جناب محترم مومند به نشر خواهد می رسید:

من در این یاد داشتم، قصدا به جزئیات موضوع تماس نگرفتم، زیرا توانستم نخست به شکل مقدمه و بر اساس "فورمول حل کنفلکت" در رابطه به حل و یا در رابطه به تقلیل این "کنفلیکت" یک مقدمه بنویسم؛ حتی قصدا، تا هنوز اسم شاعر مرحوم را نیز یاد آور نشده ام. بدون شک که در صورت لزومدیدی که به حل این "کنفلیکت" بینجامد، سطور دقیقتری چندی را نیز خواهم نوشت.

نوت: به نظر من ساده ترین راهٔ حل این "کنفلیکت" این است، که جناب محترم مومند مقالهٔ انتقادی شانرا، با دقت تمام، فارغ از به اصطلاح "الفاظ خشن و نازیبا" ، به شکل یک مقالهٔ علمی-تحقیقی اصلاح و طراحی فرموده، آنگاه دوباره همین مقالهٔ انتقادی شانرا، به حیث یک مقالهٔ انتقادی "خوب"، یعنی با کلام "نرم و ملایم" در حین حال با دادن منبع و مآخذ، به همین پورتال محترم آریانا افغانستان آنلاین بفرستند، به احتمال زیاد که آنگاه، انشاالله مقالهٔ انتقادی شان به نشر خواهد رسید!

بدون شک که بین اشعار شعرا و خصوصیت های شخصیتی شعرا ارتباطاتی چندین بعدی وجود دارد، که باز بخیر در کدام یادداشت بعدی در آن رابطه نیز چندسطری خواهم نوشت.

فعلا، کم من و کرم شما

و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

احمد آریا16.11.2025امریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

سلام دوستان گرامی،

باز هم وقت گذاشتم و عریضه، یا صورت‌ دعوای جناب حسیب‌ الله را یکبار دیگر مرور کردم. متأسفانه، در آن جز همان باب ‌الال همیشگی چیزی نیافتم: چرا از من پرسیده بودی که چرا با نام حسیب ‌الله، که نام اصلیت نیست، در رسانه‌ ها ظاهر میشوی؟ چون در جامعه ‌ای که زندگی میکنی، تنها جنایتکاران و تروریست‌ ها با هویت‌ های مخفی و جعلی زندگی میکنند. آیا یکی از دلایل این امر، ترس تو نیست که مبادا مردم بدانند تو عبدالحسیب حکیم هستی؟ برای اطلاعات بیشتر، به لیست نویسندگان افغان- جرمن آنلاین مراجعه شود.

این سوال را مجدداً تکرار می‌کنم. جناب حسیب‌ الله، که تاکنون زیر یک نام جعلی زندگی میکنی و در عین حال با بی‌ مسؤولیتی و بی ‌پروایی به دشنام‌ پراکنی علیه اشخاص مشغول است، ناگزیر است قبل از هر چیز به این سوال پاسخ صادقانه بدهد و از همه مهمتر ادعای این قلم را تکذیب کند. زیرا در هیچ محکمه‌ ای، دعوای فرد فاقد هویت پذیرفته نمیشود. یعنی نخستین وظیفه یک وکیل در یک محکمه اثبات هویت، صلاحیت قانونی وکیل بودن و داشتن مجوزهای لازم برای وکالت است.

تا زمانی که حسیب ‌الله،  خودش مشخص نکند که کیست، مناظره با او را، حتی از روی انسانیت، مجاز نمیدانم.

 با احترام

حسیب الله15.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​موضوع: نامهٔ مورخهٔ دوم فبروری ۱۹۱۹م. امیر عبدالرحمن خان و تحقیقات جناب محترم داکترصاحب سیدعبدالله کاظم و جناب محترم الله محمد خان در آن رابطه

پس از تقدیم سلام و احترامات قلبی خدمت همه،

نخست باید تحقیقات و سعی و تلاش جناب محترم داکترصاحب سیدعبدالله کاظم و نیز تحقیقات و سعی و تلاش جناب محترم الله محمدخان در رابطه، به نظر من قابل ستایش فراوان می باشد، زیرا هر گاه تحقیقات و سعی و تلاش ایشان در رابطه نمی بود، همین تبصره گک من ضعیف هم وجود نمی داشت.

بدون شک، در تحقیقات جناب محترم الله محمدخان، تعمق و زیبائی های نیز موجود اند، که سراغ شباهت کیفیت چنین "نازکخیالی ها" را، به نظر من، فقط و فقط می‌توان در برخی از اشعار ابوالمعالی بیدل نیز گرفت؛ اما از آنجائیکه زبان شعر را محسنات کلام چون تشبیه و استعاره و کنایه و غیره و غیره بسیار اند و اما زبان تاریخ فارغ از همچو محسنات کلام هم بوده می تواند، می آئیم بالای "نامهٔ مفقودهٔ مورخهٔ دوم فبروری ۱۹۱۹م. امیر عبدالرحمن خان"، که اقلا آن نامه تاکنون از نظر من مفقود واقع گردیده است، اما در هر صورت، به نظر من، جناب محترم الله محمدخان در تحقیق شان به یک موضوع مهم و یا به دو اصطلاحات مهم که عبارت از "کنفرانس" و "کنگرس" و یا "کنفرانس و کنگره" می باشد، اشارتی متعادلی نموده اند، که با خواندن آن و همچنان با موازات این موضوع در تحقیقات جناب محترم داکترصاحب سیدعبدالله کاظم، در رابطه به این موضوع، سوالی در ذهنم خطور نمود، که آنرا در اینجا با هموطنان عزیزم به اشتراک می گذارم:

در "ترجمهٔ نامه مورخهٔ دوم فبروری امیر" که از ورای کتاب جناب محترم سیدعبدالله کاظم آنرا به مشاهده گرفتم، "یکبار کلمهٔ کنفرانس" و "سه بار کلمهٔ کنگره" آمده است؛ حالا اولین سوال در رابطه این است، که آیا "امیر نیز کلمهٔ کنفرانس را یکبار در ابتدای نامه و سپس به تعقیب آن کلمهٔ کنگره را سه بار ذکر نموده است"؟

اگر واقعیت امر چنین بوده باشد، پس درخواست امیر را در این نامه می‌توان چنین فهمید، که، امیر درخواست شرکت و یا اشتراک در "کنگره ئی را" برای نمایندگانی از دولت افغانستان تقاضا نموده، بوده است، نه اشتراک در "کنفرانسی را":

یعنی: بدون شک که "مذاکرات صلح پاریس، که در هژدهم جنوری ۱۹۱۹ میلاری (م.) آغاز گردیده بود، چنانچه بتاریخ بیست ویکم جنوری ۱۹۲۰م. به پایان رسید، که نتایج قابل انتقادی زیادی را نیز در بر داشت، تحت عنوان یک "کنفرانس" به وقوع پیوسته بود؛ یعنی درخواست و تقاضای امیر افغانستان، که مبتنی به دایر نمودن یک "کنگره" بوده است، شاید، یا به احتمالی، شاید، بخاطر طرف بریطانیه "اذیت کننده" جلوه نموده باشد، که در عین حالیکه قدرت های به اصطلاح "پیروز" (بریطانیه، ایالات متحده امریکا، فرانسه" شکل مذاکرات پاریس را به شکل یک "کنفرانس" که یکسال تمام هم ادامه داشت، همچنان اصول آن مذاکرات نیز مبهم و متناقض طراحی شده بود، که بطور مثال، بین اصل حق تعیین سرنوشت مردم و منافع ارضی قدرت‌ های پیروز در آن "کنفرانس"، اختلاف وجود داشت که منجر به اجرای ناهماهنگ آن نیز شد، یعنی که در آن، بیشتر منافع استعماری-امپریالیستی قدرت های "پیروز" مد نظر گرفته می شد، چنانچه نظم نوین جهانی پس از جنگ اول جهانی همچنان توسط منافع استعماری-امپریالیستی قدرت های "پیروز" شکل می‌گرفت، که بسیاری از مورخان آن را نقص اساسی نظم پس از جنگ اول جهانی می‌دانند؛ درست در چنین اوضاع و احوالی، امیر افغانستان تقاضا و یا در خواست اشتراک در یک "کنگره" را نموده باشد؛ یعنی درخواست و تقاضای امیرعبدالرحمن خان این بوده باشد، که، بجای یک "کنفرانس" یک "کنگره" دایر کنید، که تا نمایندگان افغانستان نیز در آن اشتراک ورزند؟

البته بالای چنین فرضیه، زمانی میتوانیم بحث دقیقتری را مطرح کنیم، که در نامهٔ امیر، یعنی در همان نامهٔ اصلی که به زبان دری نوشته شده است، نیز، همینطور که در کتاب جناب محترم داکترصاحب سیدعبدالله کاظم آمده است، سه بار کلمهٔ و یا اصطلاح "کنگره" از جانب امیر عبدالرحمن خان در نامهٔ مورخهٔ دوم فبروری ۱۹۱۹م. وی ذکر گردیده باشد!

البته سوال بعدی در این رابطه این است، که، هر گاه امیر افغانستان در نامه اش، به زبان دری "سه بار اصطلاح کنگره" را تحریر نموده باشد، پس چرا در ترجمهٔ انگلیسی متن این نامه، کلمهٔ و یا اصطلاح "کنگره" به کلمهٔ و یا اصطلاح "کنفرانس" ترجمهٔ و درج گردیده است؟

آیا در نامهٔ اصلی امیر که بتاریخ دوم فبروری ۱۹۱۹م. به زبان دری تحریر گردیده است، "سه بار کلمهٔ کنگره" ذکر شده است و یا خیر؟


این بود سوال من در رابطه

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

حسیب الله15.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ سلام و احترامات قلبی خود را خدمت هموطنان محترم و عزیزم تقدیم داشته، از خداوند متعال برای همه صحت کامل و خوشی های فراوان استدعا میدارم.

بدون شک که با استفادهٔ موثر از وقت در همین آخر هفته و یا هم نهایتاً تا روز دو شنبه آینده، پس از یک بررسی دقیق نظر ناچیزم را، البته در حد توان ضعیفم در رابطه، در قبال موضوع "کنفلیکت جناب محترم محمد داؤد مومند با پورتال محترم آریانا افغانستان آنلاین" بصورت مختصر با هموطنان محترم و عزیزم به اشتراک می گذارم؛ اما فعلا نوشتهٔ جناب احمد آریا تحت عنوان "تصمیم داؤد مومند در بارهٔ ادامهٔ فعالیت در وبسایت" مرا حیرت زده ساخت که خواستم نخست به به برخی از اصطلاحات و عبارات اظهارات جناب احمدآریا اندکی مکث نمائم:

جناب احمدآریا در خلال اظهارات اخیر اش، از اصطلاحات و عبارات "سطح ادب"، "تحلیل منصفانه و صادقانه"ارزش های اخلاقی"، "اصول اخلاقی"، "ارزش های حرفه ئی"، "ارزش های علمی"،  و بقیه اصطلاحات و عباراتی نیز ذکر نموده اند، اما چیزیکه در این رابطه مایهٔ تعجب ام گردید، این است، که، زمانیکه جناب احمدآریا واقعا معنی و معانی همچو عبارات و اصطلاحات را بدانند، پس چرا در نوشتهٔ مورخهٔ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. اش، یعنی همان زمانیکه در همین صفحه بتاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. تحت شماره های ۱،۲،۳،۴، بدون هیچ نوع سند ومدرک و منبع، چهار اتهام بی جا و بی اساس را بر من بست، یعنی زمانیکه جناب احمد آریا به مقابل من دست به افترا، تهمت نادرست زد، آیا آنوقت جناب احمدآریا نمی دانست، که، همچو "دروغپردازی، افترا، تهمت نادرست و سماجت و خودپسندی وی، خلاف صداقت است؟

پس از تاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. تا به حال چندین باری که از جناب احمدآریا در همین صفحه دلیل آن همه اتهامات بی جایش را، دلیل آن همه دروغپردازی هایش را که به تاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. به آن مرتکب گردیده است، از وی در همینجا پرسیده ام، ولی جناب احمدآریا در رابطه سکوت اختیار ورزیده است؛ حتی به حدی که چندی پیش در همین صفحه، بخاطر آن همه اتهامات بی جا و غلط جناب احمدآریا به اصطلاح "محکمهٔ دیجیتالی وی را دائر نموده بودم"، اما با آن هم، با پرروئی تمام جناب احمدآریا در قبال جمله دروغپردازی های هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. اش سکوت مطلق را پیشه نموده، که گویا جناب احمدآریا به تاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. اصلا مرتکب دروغپردازی نشده باشد؛ جالب و قابل تعجب این است، که حالا، همین جناب احمدآریا که بتاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. دروغپردازی نموده است، عدم صداقت پیشه ورزیده است، تحلیل غیر منصفانه و غیر صادقانه نموده است، اصول و آرش های اخلاقی را زیر پا نموده است، مبتنی بر منطق عمل ننموده است، سماجت و خودپسندی تمام پیشه ورزیده است، برخورد های توهین آمیز و تحقیر آمیزی را مرتکب شده است، بی مسولیتی پیشه ورزیده است، با چهار بار حملات مکرر اش در همان یک نوشتهٔ از سطح ادب به فرسخ ها فاصله گرفته است، عدم استحکام در شخصیت و عدم استقرار در مزاج اش را به مشاهده رسانیده است، جهت تخلیهٔ عقده های متراکم و تنگ نظرانه اش به دیگری توبیخ و اهانت نموده است؛ یعنی همین جناب احمدآریا که خودش بتاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. اصول و ارزش های انسانی متذکره را اصلا مراعت ننموده است، حالا با لفاظی تمام از چنین اصول و ارزش های یاد می کند، آیا چنین برخورد زشت اجتماعی جناب احمدآریا به اصطلاح "عجیب و غریب" نیست؟ 

پاسخ سوال بالائی به نظر من مثبت است!

یعنی در اصل باید جناب احمدآریا پس از خواندن این پیام ام، پس از همه سکوت اش در قبال جمله دروغپردازی های تاریخی هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. خودش باید، عرق و عروق و تعرق و تعرقات شرم آوری را در خویش جاری سازد، زیرا عدم صداقت در گفته و عمل وی به مشاهده می رسد، که از سطح ادب پائین می باشد، اما چه کنیم، که گفته اند، که، "از ماست که بر ماست."

نوت: گر چه جناب احمد آریا تا اکنون در مقابل برخورد زشت اجتماعی اش که آنرا بتاریخ هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. مرتکب شده است، تا اکنون سکوت اختیار ورزیده است، اما باید اینرا بداند که بر علاوهٔ آنکه برخورد زشت اجتماعی هفدهم اپریل ۲۰۲۵م. وی که آنرا در این صفحه مرتکب شده است و آن نه تنها اینکه یک عمل زشت و نازیبای اجتماعی محسوب می گردد، که خلاف موازین اخلاقی یک شخص سالم می باشد، چونکه افترا نیز در آن عمل زشت اجتماعی جناب احمدآریا نیز موجود است، حتی می‌تواند که "جرم" نیز پنداشته شود!

این بود مکث مختصر ام در قبال برخی از "اصطلاحات و عبارات" که جناب احمدآریا تمایل شدید سو استفادهٔ از آنها را در بین لفاظی هایش نهفته است.


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

الله محمد15.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

با عرض سلام!

 در نوشته بنده  خطاب به محترم داکتر کاظم در قسمت اخیر در ارتباط برگذاری کنفرانس صلح پاریس  چنانچه محترم کاظم می نویسند در متن انگلیسی آن از وارسای تذکر رفته است. 

این متن انگلیسی هم ترجمه اصل نامه امیر است. باید قبول نمود که در اصل نامه امیر هم "وارسای"  نوشته شده، زیرا اصل نامه را بنده تا کنون ندیده ام.

 اما زمانی محترم داکتر کاظم انرا دو باره ترجمه نموده ، در متن ترجمه فقط از گنگره و کنفرانس تذکر رفته. یعنی باز هم مانند قسمتهای دیگر ایجاد سو تفاهم در اثر تناقص و عدم دقت  برای خواننده صورت گرفته. علت اینکه بنده به غفلت رفته ام چنین اشتباه است، زیرا در بعضی قسمت متن انگلیسی را مطابقت داده ام و در بعضی دیگر نداده ام.

چند نقطه مهم دیگر که بایست بنده در اینجا تذکر بدهم:

1- داکتر کاظم می نویسد:" ولی همی ن قدر میگویم: کاش خود شان با همچو دانشی وسیعی که گویا دارند، به خود زحمت داده و بجای فقره نویسی به تدوین یک اثر مفید و جامع برای تنویر اذهان در مسایل تاریخی می نوشتند که نسل جوان از آن بهره مند میگردید."

 هرگاه شما انتقادات  هموطنان را درمقالات تان که کنون به شکل کتاب نشر شده،  داخل می نمودید و بالای منطق  دیگران برای  جوانان روشنی می انداختید،  بهتر از این بود تا دیگران برای جوانان کتاب تحریر بدارند. 

تنها شخص بنده چندین بار منطق مقالات تان را رد نموده بودم، مانند امضای سفیر انگلیس   در ارک هنگام تسلیمی آن از حکومت حبیب الله کلکانی و آماده شدن طیاره برای بردن نصر الله خان. در حالیکه چنین نبود و سفیر انگلیس اصلاٌ در ارک نیامده بود.  یعنی جوانان را معلومات درست نمی دهد.   شما بسیار قسمت های تاریخ اصلی را تغیر داده تا به شکلی پای انگلیسها را داخل موضوعات نمایید. 

داخل نمودن  تبصره های معقول و منطقی دیگران  برای نسل جوان کافی بوده تا واقعیت بهتر برایشان هویدا گردد. یعنی انها عقل خود را غرض تفکیک واقعیت به کار می انداختند و یک جانبه نمی خواندند. 

نباید حتماٌ برای روشن شدن واقعیت یک کتاب نوشت. چند صحفه هم کافی است در صورتیکه استدلال های منطقی در آن وجود  داشته باشد.  

2- داکتر کاظم در مضمون خطاب به بنده  می نویسد:

" برای اینکه خوانندگان عزیز به موضوع مورد بحث بیشتر وارد شوند، اینک متن نامه امیر عنوان چلمسفورد و ترجمه دری آنرا برگرفته از صفحات کتاب تقدیم میدارم:"

هر گاه خواننده در صحفه ۱۱۷ کتاب مراجعه نماید متوجه می گردد، که داکتر کاظم متوجه اشتباه خود شده و متن نوشته خود را تغیر داده است. یعنی آن قسمت که جواب"  نامه ۲ نوامبر امیر داده نشده"  را حذف نموده است. 


3- داکتر کاظم: "متن مکمل آخرین نامۀ امیر به  لارد چلمسفورد"

خواننده هر گاه به صحفه ۱۱۷ مراجعه نماید متوجه می گردد، که قبل از متن نامه امیر تبصره کوتاه داکتر کاظم وجود دارد، و در مقاله عنوانی بنده انرا حذف نموده. این مشت نمونه خروار در کارهای تاریخ نویسی داکتر کاظم است.باز بالای بنده کتره هم می رود که فقره نویس هستم. بهتر است فقره نویس پاک بود نسبت به کتاب نویس نا پاک. 

دلیل شکوهء من سعی نا رسا نشود

ز پا فتادگی ام ناله را عصا نشود 

الله محمد15.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

دوست محترم و گرامی ام مومند صاحب عزیز!

با عرض سلام و احترام و آرزومندی صحت شما از بارگاه خداوند متعال.

تا کنون اداره محترم آدرس ایمیل شما را برایم نفرستاده اند. 

امید تا فردا انرا لطف نموده ارسال بدارند، تا در صورت امکان مقدمات ملاقات با شما را گرفته بتوانم. 

در غیر ان  ممکن وقت ذیق گردد و پلان دیدار شما را در راه ام گرفته نتوانم. 

سراغ قافلهء عمر سخت نا پیداست

ز رهگذر نفس نقش پا چه می جویی

محمد داؤد مومند14.11.2025متحده ایالات/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​خدمت محترم الله محمد خان گرامی!

بعد از عرض مراتب ادب و تمنیات نیک

پیغام مبارک شما را دریافت نمودم.

خدا شاهد است من کلمات و الفاظی در ذهن خود تدارک کرده نمیتوام، که از شفقت و نوازش و ذره نوازی آن اخوی گرامی ابراز شکران و امتنان نمایم.

به نظر من یک شخص تنها میتواند، همچو افتخاری را، از جانب یک برادر بزرگوار مانند شما، نصیب گردد و بس.

تشریف آوری تان را به اضلاع متحدۀ امریکا و بخصوص ایالت کلیفورنیا، خیر مقدم میگویم، چه سعادت بزرگی که افتخار مصاحبت و مجالست آن برادر بزرگوار از نزدیک حاصل گردد.

اداره میتواند که آدرس ایمیل مرا، الساعه در خدمت شما قرار دهد. 

با عرض حرمت    

الله محمد13.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​برادر نهایت عزیز و محترمم جناب مومند صاحب گرامی!

تبصره اخیر تان بنده را نهایت متاثر ساخته است. 

نبود شما یک ضایع واقعاٌ بزرگ بوده، زیرا در جریان سالیان زیاد در مسایل مختلف از شما زیاد اموخته ام،  و هر گاه چنین قطبی در برابر قطب های دیگر  مانند شما وجود نمی داشت،  برایم بسیاری مسایل تاریخی و سیاسی کشور روشن نمی شد، یعنی در تاریکی باقی می ماند. حیف انکه در زمان حیات چنین دانشمندی سایه خود را از بالای  ما مساکین علم و دانش  دور می نماید. 

 به نظر بنده غیر مستقیم از طرف اداره اشتباه قبول شده. نمی خواهم در زمینه زیاد بنویسم، زیرا شما در ها را محکم بسته نموده اید.  

به هر صورت تصادفاٌ، قرار است بنده هفته بعد عازم امریکا گردم و از کالیفورنیا هم دیدن نمایم. 

بدینوسیله از شما و از این طریق از اداره محترم خواهشمندم تا نمبر تیلیفون و یا هم ایمیل شما را برایم در ایمیلم بفرستند، تا در صورت ممکن برای چند ساعتی در محل اقامت شما با شما ملاقات داشته باشم.

از لطف شما و اداره محترم قبلاٌ تشکر می نمایم. 

با عرض سلام و آرزومندی صحت شما بزرگوار مجلس و همه دوستان به شمول اداره محترم. 

خیال نازکی داری دل خود جمع کن بیدل 

به جز هیچ از میان چیزی نمی یابی کمر بگشا 

محمد داؤد مومند13.11.2025متحده ایالات/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​معذرت از یک اشتباه بزرگ تایپی مبنی بر عدم تذکر نام جنرال ضیاء در یک پاراگراف:

قبل از شروع پاراگراف (کشتار هفده هزار فلسطینی ....) باید نام جنرال ضیاء تحریر میشد.

از همچو بی توجهی و فرو گذاشت خود معذرت میخواهم، زیرا عدم تذکر نام جنرال ضیاء در ابتدای پاراگراف مذکور، تمام متن پاراگراف را فاقد معنی و محتوی میسازد.

با معذرت مجدد

محمد داؤد مومند13.11.2025متحده ایالات/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

تو ضیحاتی چند و فرجامین سخن !

خدمت شخصیت نکته دان و نکته سنج، الله محمد خان روشن ضمیر و دوستان با فرهنگ و با معرفت.

جناب الله محمد خان گرامی!

اولتر ازهمه مفتخرم که از طریق فعالیت مطبوعاتی ام، توفیق آن بدست افتاد که با یک عده ذوات صاحب معرفت و فضیلت و غناء معنوی، یک ارتباط معنوی، مبتنی بر تعاطی افکار و نظریات و هم فکری و همدلی، و طرح دوستی برادرانه، وطندارانه، آزاد منشانه و مبری از هرگونه شائبه های سیاسی و سیاست بازی میسر، افتید.

به عقیدۀ این قلم، هیچ دوستی و احساس اخوت در جهان، به پایۀ دوستی های مبتنی بر احساس همدلی، متکی بر صفای روانی و هم سویی وجدانی، استوار و پایدار نیست.

این قلم با عطشان فراوان منتظر تشریف آوری شما از مسافرت و مطالعۀ نظریات عالمانه و فاضلانۀ تان بودم.

نظریات عالمانه و عادلانه و عاقلانۀ تان عنوانی اداره ویب سایت آریانا افغانستان و آن فرد دیگر، از نظر منطق و دانش چند بعدی تان، حیثیت پُتک پولادین را داشت، که هردو مرجع مخاطب تان را به لاجوابی و سکوت مواجه ساختید، لذا میگویم ملیون احسنت و مرحبا و حبذا.

برادر روشن ضمیر، اجازه بدهید درین آخرین پیامم، ارزیابی خود را درمورد  تبصره های دوستان و محبان با صفا و معاندان تُنک نظر و سطحی اندیش ابراز دارم.

اولین انعکاس در مورد شکایتم مبنی بر سانسور مضمونم و جواب نا متوازن و نا متعادل اداره، از طرف هموطن ارجمند شاغلی توخی صاحب ابراز گردید و کلاً مشعر بود، براحترام به پرنسیپ مطبوعاتی.

محقق دانا و مورخ توانا استاد باری جهانی نیزدر توضیحات شان، با تذکری، از مضمون خود که مدت دوازده سال قبل در مورد شخصیت خلیلی تحریر نموده بودند ، گویی در حقیقت، بارگرانی را از دوشم برداشت.

آنچه مایۀ تعجم در تبصره های بسیاری از هموطنانم گردید، بی خبری کامل شان از نظریات و اعمال و شخصیت سیاسی خلیلی است.

از مطالعۀ کامنت های این ذوات مستفادم شد، که ایشان صرف شنیده اند که خلیلی، مداح اعلیحضرت محمد ظاهر شاه، پدر دیمکراسی واقعی درافغانستان بود و تنها همین مطلب را نکتۀ ضعف شخصیت خلیلی تلقی میکننند.

چنین به نظر میرسد که ذوات مذکور اصلاً کلیات اشعارخلیلی را در عمر خود، نه دیده اند و نه خوانده اند.

طویکه که این قلم در مضمون سانسور شدۀ خود توضیح داده بودم، زمانیکه در صنف هفتم لیسۀ حبیبه بودم دوستی به نام اسدالله راید، بعدا داکتر اسدالله راید استاد پوهنتون کابل مجموعۀ اشعار خلیلی و کتاب (زبورعجم) علامه داکتر اقبال را به دسترسم قرار داد.

مجموعۀ اول اشعار خلیلی از طرف وزارت مطبوعات وقت بدست نشر سپرده شده و من آن را چندین بار مطالعه نمودم.

سالیان بعد دیوان اشعار خلیلی به شکل زرکوب و قطع و صحافت بسیار ممتاز از طرف پوهنتون تهران (به قول شاطران فرهنگ ایران و معاندان اصطلاح ملی و افغان شمول و مبارک پوهنتون «دانشگاه» بدست نشر سپرده شد و من یک کاپی آن را از یک کتاب فروشی درکابل خریدم.

متکی بر مطالعۀ محتویات کلیات خلیلی، خلیلی را نمیتوان مداح اعلیحضرت محمد ظاهر شاه دانست.

در هیچیک از اشعار خلیلی مداهنۀ وجود ندارد، که یاد آوری از مداح معروف قزل ارسلان کند، چنانکه گفته است:

نه کرسی فلک نهد اندیشه زیر پای

تا بوسه بر رکاب قزل ارسلان زند

خلیلی در یک رباعی خود عنوانی اعلیحضرت محمد ظاهر شاه گفته است، که قسمتی از آن به خاطرم مانده، مشعر بر اینکه:

گر گویم که عمرت از هزار افزون باد

این نیست دعا

گر گویم که نامت در صف عادلان مقرون باد

این است دعا

اگر ما به کتب (پیام مشرق) و (مثنوی مسافر) علامه داکتر اقبال مراجعه کنیم، مرحوم اقبال در سه  قصیدۀ طولانی خود مورد اعلیحضرت امان الله و اعلیحضرت محمد نادر شاه، و اعلیحضرت محمد ظاهر شاه چنان به ستایش پرداخته که خلیلی صدم حصۀ آن را در نظم های خود عنوانی اعلیحضرت محمد ظاهرشاه، نور الله و مرقده، ابراز نکرده است.

بطور مثال اقبال، شاه امان الله را مخاطب ساخته و مینویسد:

ای امیر کامگار ای شهریار

نو جوان و مثل پیران پخته کار

چشم تو از پردگیها محرم است

دل میان سینه ات جام جم است

عزم تو پاینده چون کهسار تو

حزم تو آسان کند دشوار تو

همت تو چون خیال من بلند

ملت صد پاره را شیرازه بند

چند بیتی هم در مورد غازی محمد نادر شاه:

نادر افغان شه درویش خو

رحمت حق بر روان پاک او

کار ملت محکم از تدبیر او

حافظ دین مبین شمشیر او

عهد صدیق از جمالش تازه شد

عهد فاروق از جلالش تازه شد

و ابیاتی هم در مورد اعلیحضرت محمد ظاهر شاه:

خطاب به پادشاه اسلام اعلیحضرت محمد ظاهر شاه ایده الله بنصره:

ای قبای پادشاهی بر تو راست

سایۀ تو خاک ما را کیمیاست

خسروی از وجود تو عیار

سطوت تو ملک و دولت را حصار

ای تو سرمایۀ فتح و ظفر

تخت احمد شاه را شأنی دگر

طوریکه فوقاً ملاحظه میگردد، شمۀ همچو توصیف ها در ابیات خلیلی عنوانی اعلیحضرت محمد ظاهر شاه و جود ندارد.

باید تذکر دهم که سرودن ابیات و نظم های مدح عنوانی اعلیحضرت مرحوم، نه گناه صغیره است و نه گناه کبیره، و از نظر حقوقی نه قبحه است و نه جنحه.

بلکه ابراز یک واقعیت عینی است در مورد، پادشاه فقیر مشرب و دیمکرات، که ثانی اش در تمام زماداران مشرق زمین دیده نمیشود.

و طوریکه دیده شد، از روزی که سایۀ محمد ظاهر شاه از سر ملت افغان برداشته شد، بنیان تباهی مملکت و ملت ما گذاشته شد و سر ملت افغان به سنگ لحد خورد.

لذا ارشاد حکیم بزرگ نیم قارۀ هندوستان علامه اقبال، کاملاً راست و حکیمانه بود که:

سایۀ تو خاک ما را کیمیاست.

باید خطرنشان سازم که هم پایه قرار دادن و مقایسۀ بچۀ سقو با اعلیحضرت محمد ظاهر شاه، مقایسۀ خر موره با لعل و جواهر است، چناکه لسان الغیب حضرت رحمن بابا فرموده اند:

په نظر د جاهلانو نا کسانو

خر موره لعل او ګوهر دری واړه یو دی

استاد الفت، شاعر و نویسنده و دانشمند بزرګ جامعه ما، در مورد همچو تلقی کوردلان و لایشعران، فرموده اند:

په داسی رنګ بی تمیزۍ د خرو خندا راځی

شاعری هم ګفته است:

یا سخن دانسته ګوی ای مرد نادان، یا خموش

نتیجۀ اوقی گری بی جا و خود را مگس ساختن هر شوربا، جز ندامت و خجالت و شرمساری، و بال و پر خود را سوزاندن سودی ندارد.

رحمت حق بر منطق الله قوی و نیرومند الله محمد خان گرامی، عنوانی همچو حشرات موذی و لایشعر و مغرض، در زمینه.

َ در کشتار هفده هزار فلسطینی، رول بارز داشت، توسط خلیلی، و قهرمان سازی جنرال ضیاء جنایت شعار و دشمن موجودیت افغانسان، و او را ملقب ساختن به سپاه سالار اسلام، خیانت خلیلی به حساب میرود.

متکی بر روایت تاریخ، خلیلی اولین طراح پلان تجزیۀ افغانستان به شمال و جنوب است.

و این یک خیانت بزرگ ملی است.

عریضۀ غلامانه و رذیلانۀ خلیلی عنوانی شاه ایران و او را شاه ایران و شاه افغانستان خطاب نمودن و تقاضای لشکر کشی ایران را علیه زعامت یک شخصیت وطن پرست بزرگ یعنی سردار محمد داؤد خان یک خیانت بزرگ ملی است.

امارت اسلامی و یا هر حکومت دیگر باید استخوان خلیلی را از جوار سید بزرگوار از محوطۀ پوهنتون کشیده و در کنار گور بادار و سردارش بچۀ سقو مدفون سازند و در عوض استخوان های مبارک علامه حبیبی را در کنارعلامه جمال االدین افغان مدفون ساخته تا قبور هرد علامۀ های بزرگوار درکنار هم باشند.

با نوشتن و نشرهمین سطور مقاطعۀ قلمی من با ویب سایت اریانا افغانستان، آغاز و امیدوارم روزی تفویض مدیریت این ویب سایت را به میرمن دانشمند و قابل افتخار جامعۀ افغان بی بی میرمن ملالی نظام، اگر چند صباحی حیات باقی بود ببینم.

در اخیر این مقال روی مبارک دوستان و محبان و یاران مطبوعاتی خود را در عالم خیال بوسیده، سعادت و سلامت و سرخرویی شان را رجا مندم.

ابراز شکران مجدد از موقف مردانۀ الله محمد خان گرامی.

با عرض حرمت

الله محمد13.11.2025المان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​محترم ارسلا صاحب!

با عرض ادب و احترام به شما.

از توضيحات مودبانه تان معلوم است، كه در توضيح يك موضوع تاريخى، اسماى قهر امیز تاريخى دیگر ،بى ارتباط نبايد در ذهن سبكسرانه بیچکاری شد.

صدف بشكن بيرون كن دؤر شهوار

بيفكن پوست، مغز نغز بردار

احمد فواد ارسلا12.11.2025آمریکا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​اینجانب هر مقاله که میفرستم بعد از عرض احترامات مینویسم که اگر مناسب میدانید نشر کنید.

بحث و انتقاد در مورد موضوعات برای من قابل تقدیر و یادگیری بیشتر است.

اگر در مورد نادر خان وخلیلی قوانین مشخص نامگیری موجود است حتما ملاحظه خواهد شد.

اگر در نظر است که این ویب سایت صرفا طرز فکر و برداشت خاص تعقیب میکند و خطوط سرخی وجود دارد که باید مراعات شود حتما ملاحظه خواهد شد.

امیدوارم موضوعات مورد مطالعه دقیق غیر احساسی قرار بگیرد.

محترم الله محمد انتقادات غیر قهر آمیز شما را با کشیدن یک سیگار غیر کیوبای (ارزان تر و پر کیف تر) تحسین نموده و شعر بیدل که شما استاد بیدل شناسی و من شاگرد علاقمند آن هستم خدمت تان تقدیم میدارم:

رفته رفته حسن هم آیینه دشمن می شود
قهر یک رنگان دلیل انقلاب عالم است


الله محمد12.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

با عرض سلام.

افسانه های  "افسانه ها و وقایع تاریخی" از مطالعه بنده گذشت:

1-"در این مقطع زمانی که احساسات عمیق است"

در تمام مقطع های زمانی بشر احساسات عمیق بوده و در اینده هم خواهد بود، زیرا انسانها دارای احساس هستند. قسمیکه از نوشته هویدا می گردد،  این احساسات نویسنده  است که عمیق شده،  و از دیگران را هم عمیق تصور می نماید. در ذیل ثبوت عمق احساسات: 

2-"و خاصتا در همین مطبوعات افغانی خارج از افغانستان"

دفعتاٌ احساسات  را خاص و نشرات را هم خارجی نموده،  تا به هدف  فیر نماید.  

3-"نوشتن و نشر در مورد اشخاصی چون نادر خان و خلیلی وغیره "

مرحوم سپه سالار نادر خان زمانی پادشاه افغانستان و وزیر حرب کشور و  قوماندان و فرمان بردار ، قوماندان اعلی کشور مرحوم آمان الله خان پادشاه کشور در زمان استرداد استقلال تاریخی کشور در سطح ملی و جهانی بود. نامبرده در بغل  نویسنده بزرگ نشده و شیر چوشک را در دهانش نه نموده ، که چنین سبک اسم وی را به حیث یک نویسنده می نویسد.

ضمنا مرحوم استاد خلیل الله خلیلی شاعر ورزیده و فعال سیاسی در کشور بود. طور از مرحومی اسم می برد ، که در دهن وی هم شیر چوشک داده باشد.  

 با سیگار کیوبایی  در لب نویسنده  فکر می نماید،  که با چند سطر نوشتن و مقالات به مقامات رسیده باشد. 

محترم اریا صاحب در تبصره اخیر  شان منطقی  وی را متوجه تحلیلی های ناقص نویسنده  در ارتباط بازی بزرگ نموده .  

4-"با عکس العمل های احساساتی و قهر آمیز روبرومیشوند، "

قهر امیز را باید با قهر امیز جواب داد.  نوشته نویسنده عکس العمل احساساتی و قهر امیز وی است، زیرا به همه معلوم است،  که وی  تا چی اندازه در گذشته کوشش نموده   بر علیه مرحوم محمد  نادر شاه تبلیغات غلط نموده و اسناد غیر موجه و غیر منطقی را ارایه داشته ،  تا مرحومی را جاسوس قلمداد نماید.  

  این انسان اصلاٌ وجود خارجی دیگر از صد سال به این طرف ندارد، لا اقل به احترام یک "مرحوم زندگی" باید نویسنده  احساسات  خود را قهر امیز به خواننده به نمایش نمی گذاشت.   قهر امیز هم انواع مختلف دارد و احساسات هم.

 5-"لازم  به یاد آوری است که بهتر است تاریخ را از نظر اسناد معتبر و منطقی تحلیل و تفسیر کنیم ."

  بنده در یکی از تبصره هایم چند سال قبل نوشته ام که :  7-"هر جفنګ تاریخ شده نمی تواند.  با جرات باید ګفت، هرګاه یک نویسنده و یا هم محقق در ریسرج به دروغها و تهمت ها دیګران استناد کند معلوم است که ارزش ریسرج شان بی ارزش میګردد. "

 "خداوند شما را خیر بدهد که متوجه این موضوع مهم شده اید. بنده هر زمان اینها منبع می دادند ، مراجعه می نمودم به منبع و متوجه می شدم ، که در منبع   انقدر بی منطقی وجود دارد ،   که اندازه ندارد. 

مثلاٌ یک بار در منبع داکتر کاظم  یعنی خانم استیوارت"آتش در افغانستان"،   که سپه سالار در سفارت انگلستان در چوکی سفیر خود را لم داده بود   ، برایم قابل تعجب بود، زیرا بنده این شخصیت را چنین نیافته بودم و نیافته ام.  وقتی به منبع داکتر کاظم مراجعه نمودم،  تا انرا بخوانم که چنین است ، که داکتر کاظم منبع داده، صرفنظر از اینکه چنین که داکتر کاظم نوشته بود،   قسم دیگری در منبع نوشته شده بود، اما جالب این بود که خود منبع بی منبع بود."

6-"مقاله ذیل یک نمونه تحلیل و تفسیر است ." 

مقاله ذیل را با موضوعات بالایی ارتباط دادن خودش غیر منطقی بوده و نویسنده خواسته احساسات غیر موجه خود را خالی نماید، اما دیگران را نصحیت می نماید. 

7-"در جریان مصاحبه، یون داستانی را بازگو کرد که به گفتۀ او، نمونهای از دشمنیهای دیرینه میان دو کشور بود. او گفت که در سال ،1۹۵1 صدراعظم وقت پاکستان، لیاقت علی خان، در جریان یک نطق عمومی به افغانستان توهین کرد."

به احتمال زیاد که "یون" از یک زاغ، زاغ چهلم را ذکر نموده باشد، در غیر آن واقعیت موضوع روشن است که در سال 1951  یک نفر افغان در پاکستان حکومت موقت تشکیل داده بود و توهین های نا روا بر ضد زمامداران افغانستان وجود داشت.   حتی به سویه که در اختیار ریس حکومت موقت یک رادیو قرار داده شده بود،   و یک رادیو  هم قسمیکه اینجا معلومات ارایه شده، مخصوص بر ضد افغانستان پروگرام داشت. اینکه در همین زمان روابط پاکستان با  امریکا   و هندوستان و شوروی چطور بود خارج از موضوع است. 

8-"  یاد آوری دوباره این افسانه از سوی استاد یون، در بستر تشنجات جدید میان کابل و اسلام  آباد، یادآور این واقعیت است که چگونه اسطورههای تاریخی برای توجیه بحرانهای امروزی دوباره زنده میشوند. "

یاد آوری این موضوع کدام اثر موثر در ارتباط روابط دو کشور نمی تواند داشته باشد. این منطق بسیار ضعیف است.  

زین بحر نه موج و نه کفی میجوشد

طوفان دل از هر طرفی میجوشد

ع واحد حيدرى12.11.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
اين نوشته ثابت مى سازد كه دشمنى در مقابل شهيد نادر خان شخصى و حزبى بوده. 
(به قول رهبر پرولتاریای جهان " انتقال قدرت حاکمه از دست طبقه حاکمه بدست طبقه دیگر علامت نخستین و عمده و اساسی انقلاب هم به معنی اکیداَ علمی و هم به معنی علماَ سیاسی این مفهوم  است". باید اذعان داشت که نیرو های پیشرو و مترقی اجتماع از طریق انقلاب راه تکامل سالم جامعه را بسوی جلو میگشاید و گسترش سریع جامعه را در جهت ترقی تامین میکنند و به همین جهت مارکس انقلاب را (لکوموتیو تاریخ) نامیده است. طى نیم قرن سلطنت شوم خاندان نادری بر خلق نجیب ما تحمیل شده مبارزه کرده و نگذاشت نوکران ارتجاع، پول پرستان خود خواه، فیودالان غاصب و سوداگران کمپرا دور در وحدت و همبستگی خلق های زحمتکش درز ایجاد کنند و از راۀ اندوختن دارایی غیرمجاز، طبقۀ ممتاز و جدا از خلق ایجاد نمایند. حزب دموکراتیک خلق افغانستان وظیفه دارد تا برای ساختمان جامعۀ فارغ از استثمار فرد از فرد و جامعۀ که در مرحلۀ اول از هر کس بقدر استعدادش و به هر کس به قدر کارش مدنظر و فشرده است، صفوف زحمتکشان را با وحدت دهقانان و کارگران و پیشه وران کم پایه بهم نزدیک تر سازد و این ضرورت مبرم را از راۀ تاسیس کوپراتیف ها که در آنجا میتوان منافع شخصی دهقانان و خورده مالکان کم پایه را با مصالح علیای کشور و تمام جامعه تلفیق داد، برآورده گرداند. به پیش در راۀ تحقق آرمان های سترگ انقلاب ثور !)  


نادرشاه؛ نماد استقلال در برابر کمونیزم و مداخلهٔ بیگانه

شاه شهید نادرخان در شرایطی قدرت را به‌دست گرفت که افغانستان میان آشوب داخلی و نفوذ شوروی و انگلیس قرار داشت. او با مهارت سیاسی توانست کشور را از تجزیه نجات دهد، ارتش را بازسازی کند و آموزش را دوباره زنده سازد.

اما چون سیاستش بر محور استقلال و اسلامیت بود، از همان آغاز در فهرست سیاه حلقات چپ‌گرای تحت نفوذ شوروی قرار گرفت. دهه‌ها بعد، همان تفکر ضد نادری در قالب «انقلاب ثور» به قدرت رسید و تبلیغات گسترده‌ای را علیه او و خاندانش به‌راه انداخت.

شکست استراتژی تخریب هویت ملی

امروز، تلاش برای لکه‌دار ساختن نام نادرشاه و تخریب خاندان نادری، تکرار همان استراتژی شکست‌خوردهٔ ۱۳۵۷ است. آن زمان حزب خلق کوشید با نابودی تاریخ، مشروعیت خلق کند، اما نه‌تنها سقوط کرد، بلکه صدها هزار افغان قربانی آن ایدئولوژی شدند.

تاریخ ثابت کرد که هیچ نظامی نمی‌تواند با دروغ و جعل حافظۀ ملت را نابود کند. چنان‌که رژیم خلق و پرچم در خون فرو رفت، امروز نیز کوشش بقایای فکری آن‌ها برای تحریف تاریخ افغانستان بی‌ثمر خواهد بود.

از کودتای ثور تا امروز، حملات بر شاه شهید نادرخان هرگز متوقف نشده، بلکه با چهره‌ها و ابزارهای تازه ادامه یافته است. اما حقیقت تغییر نمی‌کند:

نادرخان نماد استقلال، وحدت و مقاومت افغانستان در برابر کمونیزم و استعمار است، و هر تلاشی برای تحریف چهرۀ او ادامهٔ همان پروژه‌ای است که ۴۷ سال پیش آغاز شد و با شکست و ننگ تاریخی حزب دموکراتیک خلق پایان یافت.

شرم بر آنان که امروز، برای منافع شخصی یا ایدئولوژیک، با قلم و زبان خویش در صف همان تفکر قرار گرفته‌اند که خون هزاران افغان بی‌گناه را ریخت و هنوز هم در پی محو افتخارات ملی ماست.

زنده باد افغانستان 

پاينده باد افتخارات تاريخى افغانستان 

شاد باد روح شهداى و مبارزين ازادى استقلال عليه كمونيزم  سرخ 
محمد حسن وفا11.11.2025قندهار/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​ښاغلی توخی!

بحث او بیا ستاسی سره ضرورت نه وو. فقط یوه پوښتنه وه، خو څنګه چی مو په خپله اعتراف کړی، چی په خواب پوهیدی مګر تبصری ته دی ترجیح ورکړی. داسی یو سیاست چی ته عملاً پر مخ بییای، لا یو څو نور نسلو نو ته به اړتیا ولری. په درناوی. وفا.

الله محمد11.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

 برادر  محترم غلام حضرت صاحب گرامی!

 با عرض سلام و ادب به شما متفکر محترم.

 1- "اگر قرار باشد که انحراف یک شاعر از " هنر " به تبار پرستی و شخصیت پرستی و ایدیولوژی پرستی مورد هجوم دسته جمعی واقع شود پس: سلیمان لایق نیز در شعر خود از شیاد ترین انسان کُرۀ زمین ( ویلادمیر ایلیچ لینین ) ابیات مداحانه سروده"

یعنی هر دو محکوم هستند به داشتن شخصیت دو گانه و متزلزل. 

2-"و همچنین مرحوم خلیلی در وصف ظاهر شاه نیژ ابیات چاپلوسانه سروده"

یعنی تبصره  نقط اول

3-"پس فرق بین ماهیت  مدح  ظاهرشاه و حبیب الله کلکانی چیست؟  هیچ!"

در اینجا فکر شما محترم دو موضوع مختلف را با هم مخلوط نموده اید. 

مرحوم اعلحضرت محمد ظاهر شاه برای مدت چهل سال با همکاری کاکا ها و پسر کاکا و در اخیر با تجربه که خودش پیدا نموده بود، اهسته آهسته کشور را اداره و به طرف انکشاف ممکنه اجتماعی و اقتصادی پیش می برد، در حالیکه مرحوم حبیب الله کلکانی در برابر مرحوم اعلحضرت امان الله خان پادشاه که خواهان ترقی کشور بود به هر دلیلی بود اغتشاش نمود و کشور را به طرف جهل سوق داد. 

در ماهیت مدح فرق وجود ندارد، اما در غرض فرق وجود دارد،  یعنی یکی خوب بود برای انکشاف اجتماعی  اجتماعی کشور و از دیگزی خوب نبود.   

4-"ضمناً کار و هدف شاعر همانا مدح میباشد "

بر عکس کار اصلی یک متفکر که شاعر هم در آن جمله می رود اصلاح  فکری جامعه و انکشاف اخلاق خوب به اساس شناخت روانشناسی انسان است، چنانچه اینرا در اشعار مولانا، حافظ، بیدل، سنایی، شکسپیر،  دانته و غیره شاعران بشر در طول انکشاف فکری ان می توان مطالعه نمود.  

5-"( مدح خدا،  مدح پیغمبر،  مدح شاهان،  مدح عشق، مدح حقیقت،  مدح وطن، مدح فرهنگ، مدح انسان صالح، مدح انسان ناصالح.  مدح مجنون،  مدح لیلی،  مدح منصور، مدح جامعه، مدح اخلاق، مدح حسنات ، مدح سیئات، خُلاصه مدح خویشتن در لِفافه ) میباشد."

انسان که ناصالح شد، ستایش ندارد و اگر کسی انرا ستایش نماید، محکوم تاریخ می گردد. 

6-"نتیجه: آیا خلیلی مداح حبیب الله کلکانی بود؟ اگر بلی که بلی"

متاسفانه تا کنون از مطالعه بنده نگذشته است و شما ها که می نویسید باید همچو باشد. 

7-"پس صد ها هزار هموطنان عزیز ما مداح کلکانی هستند آیا آنها را باید از جامعه و از سفرۀ برادری خود حذف و نفی نمود؟  مسلماً نی."

در اینجا نباید موضوع را از اصل بحث  بیرون برد. هیچگاه کس مانع فکر آزاد کس شده نمی تواند تا زمانی ضرر ان به دیگرا ن نرسد. 

8-"کمی حوصلۀ ملی و تحمل پذیرش عقائد و آرای دیگران باید داشته باشیم. "

پس در اینصورت شما هم هم باید تحمل پذیرش عقاید و آرای دیگران را داشته باشید. 

9-"اگر قرار باشد کمر به حذف فکری یکدیگړ ببندیم  که این امر منجر به حذف فزیکی و حتی جغرافیائی ما میشود."

تا جاییکه بنده مطالعه می نمایم کس چنین چیزی نگفته و هم نمی تواند. فقط ابراز نظر بالای یک شخصیت مرحوم که دیگر وجود ندارد نموده. 

10-"از اقای داوود مومند خواهش می کنم که بخاطر تازه شدن خاطرات ما ابیات شاعر بزرگ ( خوشحال خان خټک ) که در مدح!!!!!! پشتون سروده یک بار دیگر به نمایش بگذارد ممنون خواهم شد."

ببینید شما چقدر مغرضانه بحث را به کج راه برده و باعث بروز تشنج بی موجب می گردید. 

لازم نیست با هم چنین بر خورد نا راحت کننده  نماییم. 

راحت اهل وفا خواهی مخواه آزار دل

تا مباد شیشه بزم می پرستان بشکند

الله محمد11.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​به اداره محترم آریانا افغانستان انلاین!

با عرض ادب به شما محترمین و آرزومندی صحت همه شما عزیزان گرامی.

توجه شما را خواهشمندم به چند جملهء که تحریر میدارم، خواهانم.

اگر دقت گردد همکار علمی یعنی قلمی این صحفه محترم محمد داود مومند در ارتباط مضمون عبدالبصیر کاکر بر داشت خود را برای خواننده گان تحریر داشته اند. 

شما محترمین مضمون وی را به نشر نسپاریده،  که باعث شکایت وی گردید و تقریباٌ تمام دوستان این طرف و آن طرف این  طرز بر خورد را نا مناسب دانسته، تا اینکه شما نکات را به نشر سپردید از مضمون نامبرده،  و خواننده را به کدام صحفه دیگر بنام "دعوت" رهنمایی نمودید.

به نظر بنده شما نمی بایست همچو تشبث غیر ضروری را می نمودید و در همان اول مضمون وی را نشر می نمودید، زیرا مسوولیت نوشته به دوش نویسنده است،  که از آن دفاع نماید. 

فرد طرف ذکر از یک طرف سالیان دراز وقت و انرژی فکری خود را در اینجا برای شما و برای خواننده شما مصرف نموده و از طرف دیگر هم در سنین نیست که با وی چنین بر خورد نا عادلانه صورت گیرد. احترام به بزرگان در فرهنگ ما جای خاص خود را دارد. 

مایان همه از سالیان دراز  به این طرف می نویسم در مسایل مختلف، که این نوشته ها هیچ چیزی را در اصل موضوع بحث تغیر نداده و نخواهد هم داد، بلکه یک فرصت خوب برای خواننده گان خواهد بود تا از نوشته های نویسندگان با غربال فکر و فهم خود،  منطقی و معقول انرا انتخاب نموده و از ادبیات و محتوای آن لذت ببرد.  

نمی دانم این همه جنجال های بی مورد را خلق نمودن،  در کدام قالب فکری بیاندازم. 

بنده از محترم مومند صاحب خواهشمندم تا کمافی السابق برای اخرین بار به همکاری خود با ما ادامه داده و هر گاه نا عادلانه در اینده همچو چیزی رخ داد، با این صحفه خدا حافظی نموده، که در صورتیکه خدا حافظی شان منطقی باشد، بنده هم هر گز به این صحفه مراجعه نه نموده و وقت و انرژی خود را ضایع نخواهم نمود، تا مزاحم دیگران گردم. لذت ادبی این انجمن در رونق افکار مختلف آن است.  

زندگی ما سیر پایانی خود را می پیماید  و نباید مزید بر این در صورتیکه ضرورت به استفاده  از علم و تجربه ما نباشد، هم شما و هم خود و هم خواننده را زحمت دهیم.

امید است عریضه بنده را دوستانه تلقی نمایید. 

غیر من زین قلزم حیرت حبابی گل نکرد

عالمی صاحبدل است اما کسی بیدل نشد

الله محمد11.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم دوکتور صاحب یوسفی!

با عرض سلام و آرزومندی صحت شما مبارک.

بنده به احترام شما محترم نخواستم انچه در اصل در جملات شما نهفته است، بالایش بحث  و باز نمایم، تا باعث بروز نا راحتی نگردد.  

توجه تانرا به نکات ذیل معطوف میدارم:

1-"تشکر. دیگرخود تانرا زحمت ندهید. فهمیده شد."

اگر تنها جمله بالا را تحریر می داشتید، برای بنده رفع زحمت نموده بودید، اما در ادامه نوشته اید که:

2-"یک "وجدان" چقدر نا آرام خواهد بود، اگر همیشه واهمه داشته باشد،"

بنده فوق العاده "وجدان" ارام دارم و وظیفه بزرگ زندگی روزمره بنده نگهبانی آن است. اینرا کاملاٌ اطمینان داشته   زمانی کارت خود را در میدان می اندازم اصلاٌ  واهمه را نمی شناسم.   

3-"که دیگران راجع به او چه فکر خواهند کرد... "

آن جمله را صرفاٌ غرض این نوشته بودم، زیرا بالای شخصیت تاریخی مهم کشور بحث بود،  تا برای خواننده تصور "کیش شخصیت" خلق نگردد .  تا حد ممکن باید رفع سو تفاهم نمود. یک جمله می تواند مختلف تفسیر و تعبیر  شود، مربوط به سطح فهم و دانش خواننده است. 

4-"شما "بیدل" را دارید. شنیده شده است که شاعران دروغ می گویند. "

شاعران مانند شکسپیر، دانته، جلال الدین بلخی مشهور به مولانا، شیخ عطار، بیدل و غیره مانند سنایی غزنوی و غیره درغگو نبودند ، بلکه واقعیت های زندگی بشری را از نگاه اجتماعی، اخلاقی  و روحی ، از نگاه فلسفی و روانشناسی در سطح فوق العاده بالا تجزیه و تحلیل نموده اند،  و هنرمندانه به غنای ادبی و فرهنگی بشر خدمت جاودانه نموده اند. 

 هرگاه انها دروغگو می بودند،  جامعه بشری امروز از انها به خوبی یاد نمی نمودند. 

  نباید هر چیزی را شنید ، باور  نمود، بلکه خود یقین حصول نمود. 

5-"خوشا بحال کسانی که حامیان زیاد شاعر دارند."

 بالا بی معنا  پاهین پر معنا.  

مشو رنجه ز گفت هر زبانی

یقین داری مرنج از هر گمانی

چو دریا در تغیر باش دایم

چو مردان در تفکر باش دایم

عمر توخي11.11.2025سویدن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png
محترم وفا صاحب سلام
زه غواړم چي بحث د خاتمې خواته بوزم، مګر تاسو کوښښ کوی چي بحث نورو خواوو ته کش کړی. که نه وي ستا د اوسنیو تکراري سوالونو جوابونه زما په جوابیه پیغام کي په ډېر ښکاره شکل سته.
اوس مو خبره د محکمې، صلاحیت او د اشخاصو د حقوقو خواته کش کړې ده.
که هم دغه مرحوم خلیلي په نظر کي ونیسو، وینو چي دی په سیاسي، اجتماعي او تاریخي مسایلو کي یو با طرفه او جانبداره شخص تېر سوی دی، دی زموږ په تاریخي او سیاسي مسایلو کي ښکېل شخص دی، د ده په اړه هر څوک خپل قضاوت او نظر لري او د ده په اړه د خپل نظر د څرګندولو په خاطر د قاضي او محکمې و اجازې ته کومه اړتیا نه لیدل کیږي.
ایا د کرزي، عطا نور، فاروق وردګ، اسماعیل خان، رباني، هیبت الله، حقانیان، عبدالله او داسي نورو ښکاره او تثبیت سوو خاینینو په اړه څه ویل د قاضي او محکمې و حکم او اجازې ته ضرورت لري؟
کوښښ وکړه چي خپل نظر دي د هر چا د نظر په اړه ولیکې، نه دا چي زما نظر د نورو پر نظر باندي و غواړی.

د دې له پاره چي بیا هم ستا په زړه کي مي کومه
پوښتنه نه وي پرې ایښې، ما د محترم جهاني صاحب لیکنه بیا ولوستل، او هغه ویلي چي مرحوم خلیلي د ښه شاعری تر څنګ ښه مداح هم و، څوک چي حبیبالله د سقاو زوی ته قصیدې جوړوي او هغه ته د عیار خراسان لقب ورکوي، بېله مداح څخه کوم علمي لقب تاسو د هغه له پاره غوره ګڼﺉ؟
جوړ اوسﺉ.
محمد حسن وفا11.11.2025قندهار/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​جناب محترم توخی صاحب!
نخست سلام. متأسفانه که باز موضوع را به بیراهه بردید. فقط می پرسم. آیا آزادی مطلق است؟ یعنی هر چه کس بخواهد و در هر جا علیه هرکس بگوید. آیا به حق و آزادی دیگران نباید توجه کند؟ وقتی یک تبعه تبعۀ دیگر "خائن ملی" بگوید، بدون اینکه قانون برای این فرد اجازۀ محکمه و صلاحیت حکم داده باشد؟ آزادی خود را دوست دارید! آیا دیگران هم از چنین حق برخوردار بوده می تواند؟ سوال اولی این بود تا بفهمیم که آیا درک موضوع مهم است، یا توهین و تخریب یک شخصیت....آیا شما  به حرف های عبدالباری جهانی موافق هستید؟با احترام. وفا.

عمر توخي10.11.2025سوېډن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png

محترم حسن وفا سلام!
من سوال تان را کاملاََ درک کرده بودم، ولی اګاهانه خواستم که در بحث "مجاز و غیر مجاز" داخل نه شوم، و جوابي دادم که من فکر میکردم که ممکن مورد قبول واقع ګرد د. ولی معلوم میشود که ان جواب کفایت نه کرده.
خوب حالا راجع به مجاز و غیر مجاز که اصلاََ از این دو اصطلاح چندان خوشم هم نه می اید نظرم را بیان میکنم. 

اولاََ اگر آزادی بیان را قبول داریم، پس چرا باید "بیان مجاز و غیرمجاز" وجود داشته باشد؟ آیا این یک تناقض نیست؟

و ثانیاََ آزادی بیان به معنای بی‌حد و مرز بودن گفتار نیست، بلکه به معنای حقِ اظهار نظر در چهارچوب احترام به حقوق دیگران و واقعیت‌ها است. و من عقیده دارم که هرکس باید مرز بین مجاز و غیرمجاز در بیان را درک کند، و برای جلوگیری از آسیب، دروغ، نفرت‌ پراکنی و تجاوز به حرمت دیګران بپرهیزند .

بنابراین، آزادی بیان با مسئولیت همراه است: هر سخنی آزاد است تا آنجا که به آزادی و کرامت دیگران آسیب نرساند. من در همین سایت با محترمین که هم نظر نه بودم، نظر مخالف خود را اظهار داشته ام، هیچ ګاه از مرز مجاز عبور نه کردم، و این اصل را باید هر ښاغلی مراعت کند.

من میدانم که پاسخ من سوالات بیشتری را برای شما مطرح خواهد کرد، و من تصور کرده میتوانم که این سوالات چه خواهد بود. چه کنم توکل به خدا.

اباد اوسی.


ع و حيدرى10.11.2025سدني /FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
با سلام و احترام به نویسندۀ گرامی مضمون که اخیراً در وب‌سایت «استقلال – خپلواکی» به نشر رسیده است،  مضمون با احساس ملی و درد تاریخی ملت افغانستان سرچشمه گرفته و بیانگر وجدان بیدار مردی است که هنوز در برابر خیانت و خونریزی سکوت را جایز نمی‌داند.

احساس و شجاعت شما در بازگویی واقعیت‌های تلخ تاریخ ما قابل تمجید است. اگر نویسندۀ محترم این مضمون جناب آقای انوری باشند، مایۀ افتخار است که هنوز در میان ما قلم‌هایی وجود دارد که با صراحت، صداقت و وجدان بیدار در برابر ظلم، تزویر و تحریف تاریخ می‌ایستند. من شخصاً به ایشان احترام عمیق و ارادت قلبی دارم؛ زیرا قلم او همیشه در خدمت وطن، حقیقت و عدالت بوده است.

تاریخ معاصر افغانستان شاهد آن است که رژیم‌های وابستهٔ چپ‌گرای خلق و پرچم، با پشتیبانی بیگانگان، یکی از تاریک‌ترین فصول تاریخ ما را رقم زدند. هزاران انسان بی‌گناه قربانی شدند، صدها قریه ویران گردید، و وطن ما از مسیر استقلال و پیشرفت به قهقرا رفت. با تأسف، امروز نیز در میان برخی رسانه‌ها، به‌ویژه در وب‌سایت‌هایی چون افغان‌جرمن‌آنلاین، چهره‌هایی از همان جریان‌ها حضور دارند که به‌جای اعتراف و عذرخواهی، با نام «چپ نو» یا «نواندیشی» .

در همین راستا، قلم و اندیشهٔ نویسندۀ مضمون مزبور، اگر از آنِ جناب آقای انوری باشد، صدای وجدان یک ملت است؛ صدایی که در میان گرد و غبار تبلیغات دروغین، حقیقت را فریاد می‌زند. ما به چنین صداهایی نیاز داریم تا جوانان ما بدانند که آزادی، استقلال و خون شهیدان وطن، با هیچ ایدئولوژی بیگانه معامله‌شدنی نیست.


من از صمیم قلب از نویسندۀ محترم، به‌ویژه اگر جناب آقای انوری باشند، تقدیر و تحسین می‌کنم. سخنان ایشان بازتاب خشم مقدس و دردمندانهٔ یک ملت است که هنوز زخم خیانت و تجاوز را بر پیکر خود احساس می‌کند.

امروز، بیش از هر زمان دیگر، افغانستان به صدای حقیقت‌گو، به قلم‌های صادق و به وجدان‌های بیدار نیاز دارد تا مانع بازگشت تفکر کمونیستی و وابستگی سیاسی گردد.

در پایان یک پرسش از نویسندهٔ محترم مطرح می‌کنم — پرسشی که به‌صورت مؤدبانه و برای روشن شدن جایگاه حقیقت و مسئولیت تاریخی است:

آیا آقای انوری خود مشاهده کرده‌اند كه در  وب‌سایت‌شان چه نشر می‌شود؟

با آرزوی توفیق، سلامتی و طول عمر برای نویسندۀ عزیز و تمام کسانی که در راه آگاهی و عزت افغانستان قلم می‌زنند.


وحید10.11.2025طورخم/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

السلام علیکم و خیر وبرکت باد برشما
درین ایام تازه نه مبالغه است نه شعر و توصیف که ملامتقی الفاظ نرم اختیار نموده عوض چپلک پاکستانی بوت وجراب می پوشد پاچه ها را به رسم افغانی عادی رها میکند مانند مدرسه ی های اکوړه خټک تا بجلک بالا نمی کند و حتی بالای چوکی و کوچ تکیه میزند عقب میز قرار میګیرد حالا در دفتر ها توشک هموار نکرده مبل دوران جمهوریت مفسد برایشان میراث است تلویزون تماشا میکند و ګدامهای مملو یک ظرفیت بسیار عظیم از وسایل را تصاحب کردنداضافه بر ان سخن شان از توریزم است تا چندی قبل که جنګ در بندر ها شروع نشده بود خارجی ها به سمت افغانستان داخل می شدند و اما حیف ادم می اید که ازین ملا متقی پرسان شود که توریزم در بامیان بت بامیان بود ان بت در زمان خودت به امر خودت تخریب شد حالا به کدام وجدان وضمیر وغیرت در چوکی نشسته اید شرم ندارید من بسیار تخنیک های وسایل جدید نمی دانم اما محررین این نشریه تماما علی السویه امکانات زیاد دارند خواهشمندم این نوشته من را در وسایل تیلفونی که تمام جوانان دارند و حتی طالبان دارند نشر کنید فقط استعلام کنید که یک هموطن چنین سوال پرسیده ادرس ضرور نیست که بندر طورخم قلمداد کنید​

محمد داؤد مومند10.11.2025متحده ایالات/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

توضیحی برتوضحات نا متعادل و نا متوازن ادارۀ این ویب سایت!

اول سلام بعد کلام

توضیحات نا معقول و خلاف هر نوع منطق پذیرفته شدۀ شما، الیوم هشتم ماه نومبر از نظرم گذشت و طوریکه قبلاً گفته بودم، خود را تا زمانی به ادامۀ مناطقۀ خود، علیه اکاذیب و اباطیل اداره، ملزم و مجبور میدانم تا یک جواب منطقی و عقلانی بشنوم و یا هم اداره را به سکوت مجبور سازم.

اولتر از همه باید گفت که کشیدن پای مرحوم نوری که به ابدیت پیوسته اند و توان دفاع از مدعیات خود را ندارد، عملی است نا پسندیده، غیر عادلانه و کلاً و کاملاً غیر منطقی.

اداره باید عوض، با تمسک به ارادت مرحوم نوری به خلیلی، برای سانسور کردن مضمون مستندم، دلیل منطقی تری را، ارائه مینمود، و پای مرحوم نوری را اصلاً به میان نمی کشید.

بدتر اینکه که در توضیحات نا متعادل تان اخیر تان مجددا، پای آن مرحوم را کشیدید و مرا مجبور میسازید، که به بطلان اتهامات و ادعای های نادرست مرحومی بپردازم.

باور دارم صبیۀ دانشمند مرحوم نوری نیر با همچو تکتیک استدلال ناروای شما موافق نخواهد بود، تکتیک استدلالی که بر پایه های چوبین موریانه خورده استوار است و آن را استدلال سوفسطایی نامند.

اداره بخواند و بداند که:

که ادعا ها، اتهامات و نظریات شخصی مرحوم نوری، نه آیات فرقانی ونه احادیث نبوی و نه اقوال صحابۀ کرام است، که باید به حیث یک مومن و مسلمان، آن را بدون کوچکترین تأمل و تفکر پذیرفت.

جالب است که دانشمند بزرگ معارف اسلامی و شاگرد تفکر انتر ناسونالیزم اسلامی، علامه سید جمال الدین افغان یعنی علامه داکتر اقبال، از سرحد همچو تأمل و تفکر عبور نموده و میفرماید:

خدایا  جز  رضای   تو   نجویم

جز آن راهی که فرمایی نه پویم

ولیکن گر به این  نادان  بگویی

خری را اسپ تازی گو، نگویم

اگر آن مفکر یا متفکر بزرگ اسلامی، عرضی به این صراحت به بارگاه پروردگار عالیمان داشته باشد، پس چه کسی را در تاریخ بشریت، بطور مثال، مانند مرحوم نوری در همچو مقام الوهیت و تقدس قرار داد، که نظرش را در مورد خلیلی مقدس دانسته و منطق و استدلال ضعیف و طفلانۀ خود را بر آن استوار ساخت؟

یکی از بزرگترین مفکران و یا متفکران معاصر سید جمال الدین افغانی است، که مرحومی در نوشته های خود، مرتکب اشتباهات بزرگی گردیده است.

خداوند محقق بی نظیر یعنی استاد باری جهانی را خیر بدهد که با تحریر یک رساله در مورد علامه سید جمال الدین افغان، حقایق و واقعیت های را در مورد سید جمال الدین افغان برملا ساخت، که قبل بر آن از قلم هیچ محقق و مورخی تراوش نکرده بود، سید جمال الدینی که استاد خلیلی در موردش مینویسد:

سید با فضل فضیلت شعار

فخر زمین نابغۀ روزگار

اکنون، اگر خلیلی، که مرحوم نوری مقام او را بر افلاک و مقام تقدس میرساند، علامه جمال الدین افغان را فخر زمین و نابغۀ روزگار میداند، و طبق توضیحات مستند، استاد جهانی، اشتباهات عدیدۀ سید بزرگوار را برملا میسازد، مرحوم نوری بیچاره کیست و چیست که ادعا ها و اتهامات و نظریات او را در مقام آیات فرقانی و احادیث قدسی قرار داد و بی خردانه و جاهلانه بر آن تمسک ورزید.

اداره بخواند و بداند که:

مرحوم جنت مکان نوری، مانند همۀ انسان ها یک انسان  بود.

نوری مانند هر انسان دیگر صاحب احساسات، عواطف و غرایز انسانی بود.

نوری مانند هر انسان  دیگر صاحب احساسات حب، محبت، رحم، شفقت، مهربانی و در عین حال صاحب بغض، کینه، نفرت، و احساس حسادت، و عداوت و گرفتن انتقام بود.

روی همچو غرایز انسانی، زمانیکه روابط دیرنۀ دوستی  مبارز بزرگ ملی  استاد سید خلیل هاشمیان با مرحوم نوری تیره گشت، مرحوم نوری روی عقده، اتهام بزرگی را علیه استاد هاشمیان مبتنی بر سرقت جواهرات دختر شاه امان الله، را در لندن جعل کرد.

دختر شاه امان الله از فقر و ناداری و بی بضاعتی و گرسنگی ها صحبت میکرد، پس این جواهرات قیمتی از کجا شد، ثانیا رابطه مرحوم هاشمیان با دختر شاه امان الله چه بود؟

ایا هاشمیان بقچه بردار یا ناظر داختر شاه امان الله بود، که زیورات دخترامان الله خان را دزدی کرده باشد.

علاوتاً در تمام دورۀ سلطنتی دیپلومات های افغان از مصاحبت و نزدیکی و هرگونه روابط با اعضاء خانوادۀ امان الله و شخص امان الله خان اجتناب میورزید ، به استثناء کسانی مانند سرداراسدالله خان سراج.  

استاد هاشمیان سال های بعد از سفارت شاه ولی خان، همکار سفیر کبیر دیگر افغانستان استاد پژواک در لندن نیز بود، آیا اگر همچو اتهام حقیقت میداشت، استاد پژواک از آن مطلع نمیشد؟

هاشمیان با استاد پژواک چنان روابط دوستانه داشت، زمانیکه استاد پژواک در اضلاح متحده سفیر بود، داکتر هاشمیان از استاد پژواک تقاضای ارسال یک پایه یخچال را نموده بود و استاد پژواک نیز به پاس روابط بسیار نزدیک با هاشمیان به تقاضای داکترهاشمیان لبیک گفته بود.

لذا ادعای مرحوم نوری به جزعقده کشایی و گرفتن انتقام از دوست سابقۀ خود هاشمیان، چیز دیگری نبود، این اتهام مرحوم نوری از نظر حقوقی یک عمل جرمی شمرده میشود.  

استاد هاشمیان مدت سی  و پنج سال از طریق نشر مجلۀ ملی، اسلامی و انقلابی آیینۀ افغانستان و شرایط بسیار نا مساعد که در گراچ خانۀ خود و بایک پایه تایپ کهنه، هر روز مدت 16  ساعت کار میکرد و بدون مساعدت مالی و یا مساعدت شخص دیگری در امور تایپ کردن ، چنان مصدر خدمات بزرگی شد که نه مرحوم نوری و نه قیس جان کبیر به راهش رفته بود.

این تنها استاد هاشمیان بود که در سنگر مبارزۀ ملی، با نشرات اخبار پلید کاروان به مدیریت کهگدای که نامش را فراموش کردم و نشرات زهراگین اخبار فاسد و مفسد و تفرقه افگن امید به سر کردگی دو عنصر وابسته به شورای نظار و حکومت ایران یعنی غلام حضرت کوشان و پسرش قوی کوشان به مبارزه و جهاد ملی پرداخت.

نا گفته نماند در فرصتیکه روابط هاشمیان و نوری خراب بود، شخصاً روایتی از زبان هاشمیان در مورد نوری شنیدم که تکرارش درین صحبت شرم آور و محال است.

تکرار میکنم که باز گو کردن و اتکاء کردن به همچو مجعولات از قلم مرحوم نوری توسط ادارۀ این ویب سایت یک عمل نا هنجار و در حقیقت تخریب شخصیت نوری است.

بر گردم در مورد اختلافات نظریات مرحوم نوری و بی بی ملالی نظام و شاغلی حمید انوری.

شا حتماً میدانید که  چرا مبارز بزرگ ملی و افتخار میرمن های افغان، بی بی میرمن ملالی نظام و شاغلی حمید انوری با همین ویب سایت آریانا افغانستان تحت مدیریت استاد نوری مقاطعه کردند؟

و همین مقاطعه روی اعتقاد به پرسیپ مقدس شان، تا امروز دوام دارد؟

علت اساسی و بنیادی اختلاف نظر شان، موجودیت یک همکار قلمی معلوم الحال پرچمی درین ویب سایت است، که متأسفانه زیربال حمایت استاد ولی نوری قرار داشت، مرحوم نوری حاضر شد که دو همکار قلمی صادق و مبارز خود یعنی بی بی ملالی نظام و شاغلی حمید انوری را از دست بدهد، ولی حاضر نشد از حمایت یک پرچمی معلوم الحال دست بکشد!!!!!

مگر این عمل نوری، قابل هر نوع تقبیح و سرزنش نیست؟

پس استاد نوری پرچمی نواز، با کدام منطق براعظم سیستانی میتازد و او را بدون داشتن کوچکترین سند قاتل هزاران نفر قلمداد میکند؟

باید تذکربدهم که این قلم یگانه قلمی است که سیستانی را، بار ها با دلایل مستند و  با تحریر مضامین عدیده مورد سرزنش قرار داده و با منطق قوی خود، او را لاجواب و مسکوت ساخته ام، سیستانی که آدم فرعون مزاج و مانند اشتر کینه ورز است از من تا هنوزسخت نفرت دارد، ولی اتهام کشتن هزاران نفر توسط مرحوم نوری،علیه سیستانی به جز جعل و اتهام چیزی دیگری نیست.

اداره بداند و بخواند که کود یا کوت کردن یک پاراگراف موحوم نوری، آنهم به خط سرخ دراخیر توضیحات شان، در حقیت رسوا ساختن و بی آبرو ساختن مرحوم نوری است.

این پاراگراف نوری متکی بر اصطلاح ادبی بد تر و شنیع ترازیک (غلو) است.

متأسفم که مرحوم نوری با تمام تنورشان، خود را به این سویه، با تحریرهمچو مطالب غلو آمیز، فاقد دانش، فضیلت،  تنور، واقع بینی و حقیقت پسندی معرفی نموده است.

درین قسمت یک روایت مستند تاریخی و انکار ناپذیری را در رد و بطلان ادعای ها و نظریات نا متعادل و نا متوازن مرحوم نوری و حامیان سر سپردۀ  خلیلی به عرض میرسانم:

زمانیکه سردار داؤد خان از طریق کودتا، به مقام ریاست جمهوری رسید، خلیلی درعراق سفیر بود. خلیلی در سال 1354 چندین بار به سفارت ایران در بغداد مرجعه نموده و از سفیر ایران در بغداد به نام (شهید زاده) التجاء نمود تا زمینۀ ملاقاتش با شاه ایران فراهم کند.

خلیلی در تضرع نامۀ خود یاد آور شده بود که «مردم افغانستان، شاهنشاه ایران را، شاه خود میدانند و اگر شاهنشاه به افغانستان لشکر کشی کند، تمام مردم افغانستان از لشکر کشی شاهنشاه استقبال خواهد نمود.»

باید در مورد این ادعای خلیلی گفت که:

لعنت الله علی الکاذبین

سند تضرع نامۀ خلیلی نه تنها در کتاب خاطرات اسدالله علم وزیر دربارایران ثبت است، بلکه کاپی مکتوب محرمانۀ ایران در بغداد که عنوانی وزارت دربار شاه ایران فرستاده شده بود، توسط شاغلی محترم موسوی مدیر ویب سایت افغانستان آزاد در شمارۀ 105 مجلۀ ملی و انقلابی آیینه افغانستان بدست نشر سپرده شد، که بعداً در سال 2007 در ویب سایت افغلن جرمن و ویب سایت (راوا) نیز نشر گردید.

مگر خیانت بزرگتر ملی از این، در تاریخ افغانستان سراغ شده میتواند؟

مگر خلیلی مستحق تمام القابی نیست که این اداره از مضمونم بیرون نویس کرده است؟

کمال مسرت دارم که الیوم، محقق و مورخ بی نظیر و صادق، استاد باری جهانی در یک توضیح مختصر شان، در مورد خلیلی (پرتوګ) خیانت ها و خباثت ها و کژ اندیشی های خلیلی دروغګو و منافق را از کالبدش کشید. احسنت جهانی صاحب.

درمورد کلمۀ تخریب  شخصیت خلیلی، که در کامنت یک هموطنی بکار رفته باید توضیح نمایم، که تخریب یک عمل غیر اخلاقی یک شخص و یا دو شخص متخاصم است، مبتنی بر انگیزه ها و ملاحضات شخصی و خود خواهی های طرفین معاند، بهترین مثال این تخریب، تخریب هاشمیان توسط نوری و تخریب نوری توسط هاشمیان است و یا تخریب استاد جهانی توسط مورخ سیستانی.

این قلم به وجدان خود سوگند یاد میکنم که کوچکترین اختلاف شخصی با مرحوم خلیلی نداشته و ندارم، حتی پسر کلان خلیلی معتصم بالله خلیلی از نزدیک ترین دوستان من است که چند ماه قبل با هم از طریق تیلفون صحبت کردیم.

طوریکه قبلاً متذکر شده بودم، محرک نوشتنن مضمون مستند من، نوشتۀ غلو آمیز و درو از واقعیت شاغلی محترم بصیر خان کاکر صاحب بود و بس.    

لذا نباید روایات مسلم تاریخی را، به عنوان تخریب یا ترور شخصیت تلقی نمود؟

نغز گفته اند:(بیندیش، بینداز)

برگردم به جواب نامعقول و بخصوص کود یا کوت گردن جملاتی چند از مضمون تحقیقی و تاریخی این قلم.

من منتظر بودم که ادارۀ این ویب سایت بر پارۀ از سؤالات مطروحۀ من که در بحث قبلی مطرح شد، مطالبی نگاشته و توضیحاتی رقم کند، ولی در برکس توقعم  چیزی خواندم که باید آن را (فیلی لفس) عنوان کرد.

بد تر و ممشمئز کننده اینکه، اداره از چالاکی و نرادی، و مکر و حیله و به اصطلاح وطنی (لغمانی چل) کار گرفته و از مجموع یک مقاله مستند و تحقیقی من تنها جملاتی را به عنوان مشت نمونۀ خروار برای تخدیر و مغشویت افکار و اذهان مطالعه کنندگان (پورته) مییکند ، تا ذوات خالی ذهن و ساده لوحانی فکر خواهد کرد، که عصارۀ تمام این مقالۀ همین است که اداره این ویب سایت درهجویات نا متعادل و پراگنده و مغشوش کندۀ خود منعکس ساخته است، من همچو عمل را مغایر اخلاق مطبوعاتی تلقی میکنم.

اینکه به اصطلاح حقوقی حق دفاع مشروع مرا موجب زیان وقت طلایی کارکردن تان میشمارید، بخوانید و بدانید که همچو کنگاش ها برای شخصی مانند این قلم در سن کهولت و خزان زندگانی و تکالیف صحی جانکاه، نیز کار ساده ای نیست.

پیشنهاد من به شما این است که و قت آن رسیده که بار مسئولیت این ویب یایت را به شخص دیگری مانند سیدال خان هومان یا بزرگوار مایار صاحب یا مبارز بزرگ و بی هتای فرهنگی استاد معروفی یا کدام شخص دیگری تفویض کنید.

باور دارم مشکل قحط الرجالی وجود ندارد.

و چه بهتر اینکه برای یک اتحاد و وحدت پر بار، مجدداً این ویب سایت را با ویب سایت مادرش یعنی افغان جرمن تلفیق و مزج کنید و برسوء تفاهمات و بر اختلافت شخصی مرحوم نوری با ذواتی در ویب سایت افغان جرمن سنگ سنگینی بگذارید.

امکان دوم هم اینکه با قبول شرایط ملی ویب سایت استقلال، با آن ویب سایت طرح یک وحدت را پذیرا شوید.

 اینکه با تحکم فرعونی نوشته اید که مضمونم دراین ملکیت شخصی و قباله ای تان هرگز منتشر نخواهد شد، این قلم با درک این حقیقت که بانشرمضامین ضد ملی مانند مضمون محجوب بیک ستمی تحت عنوان (ساحه نفوس پشتون ها در افغانستان) و نشر مضامین شاطران ایران و ناشر اصطلاحات ایرانی و مدافع فرهنگ ایران و مخالف واقعیت  تاراج فرهنگی ایران و مبتذل ساختن زبان دری از طریق امتزاج اصطلاحات منحوس ایرانی، مانند رژیم ضد ملی بحران الدین ربانی به سوی ستمی شدن و حتی پرچمی شدن روان است، همکاری قلمی بیشتر را نا مشروع دانسته و با ختم این کنگاش و جواب محتمل به دوستان گرانقدر و روشن ضمیر، از دوری و اجتناب دائمی کار خواهم گرفت.

در اخیر به قول علامه داکتر اقبال یک بار دیگر میگویم:

گمان مبر که  به  پایان رسید کار مغان

هزار بادۀ  نا خورده در رگ تاک است

و قل جاء الحق و زهق البطل ان البطل کان زهوقا

محمد حسن وفا10.11.2025قندهار/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

جناب محترم توخی!
همین واهمه از احتمال غلط فهمی از جانب شما را داشتم. به سوال من جواب داده نشد. به تشریحات شما نیازمندی وجود نداشت. آیا آزادی بیان، به بیان "مجاز" و "غیر مجاز" یک نوع برخورد می تواند...با احترام. وفا


غلام حضرت10.11.2025سویدن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png

​در ارتباط با ستايش و تقبیح شخصیت شاعرانۀ مرحوم خلیلی عرض شود:

من نیز چندین سال پیش سلیقۀ شاعرانۀ مرحوم خلیلی را تحسین نموده بودم که البته بسیاری از هموطنان گرامی بنده را مورد شماتت قرار داد.

اگر قرار باشد که انحراف یک شاعر از " هنر " به تبار پرستی و شخصیت پرستی و ایدیولوژی پرستی مورد هجوم دسته جمعی واقع شود پس:

سلیمان لایق نیز در شعر خود از شیاد ترین انسان کُرۀ زمین ( ویلادمیر ایلیچ لینین ) ابیات مداحانه سروده
و

همچنین مرحوم خلیلی در وصف ظاهر شاه نیژ ابیات چاپلوسانه سروده

پس

فرق بین ماهیت  مدح  ظاهرشاه و حبیب الله کلکانی چیست؟  هیچ!

ضمناً

کار و هدف شاعر همانا مدح میباشد ( مدح خدا،  مدح پیغمبر،  مدح شاهان،  مدح عشق، مدح حقیقت،  مدح وطن، مدح فرهنگ، مدح انسان صالح، مدح انسان ناصالح.  مدح مجنون،  مدح لیلی،  مدح منصور، مدح جامعه، مدح اخلاق، مدح حسنات ، مدح سیئات، خُلاصه مدح خویشتن در لِفافه ) میباشد.

نتیجه:

آیا خلیلی مداح حبیب الله کلکانی بود؟ اگر بلی که بلی

پس صد ها هزار هموطنان عزیز ما مداح کلکانی هستند آیا آنها را باید از جامعه و از سفرۀ برادری خود حذف و نفی نمود؟  مسلماً نی.

کمی حوصلۀ ملی و تحمل پذیرش عقائد و آرای دیگران باید داشته باشیم. اگر قرار باشد کمر به حذف فکری یکدیگړ ببندیم  که این امر منجر به حذف فزیکی و حتی جغرافیائی ما میشود.

از اقای داوود مومند خواهش می کنم که بخاطر تازه شدن خاطرات ما ابیات شاعر بزرگ ( خوشحال خان خټک ) که در مدح!!!!!! پشتون سروده یک بار دیگر به نمایش بگذارد ممنون خواهم شد.

عبدالباری جهانی09.11.2025ویرجینیا/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​به اداره محترم آریانا افغانستان. سلام و احترمات مرا بپذیرید. 

قسمیکه همیشه به نظریات و عقاید مخالف نظر وعقیده خود احترام داشته ام و باید چنین هم باشد، به نظر شما هم ارج میګذارم. خلیلی واقعاً یک شاعر خوب بود ولی شخصیت و شاعری خلیلی دو موضوع کاملاً از هم مجزا هستند. خلیلی از نګاه شخصیت مداحی بیش نبوده است. ای کاش، برای بدست آوردن یک لقمه نان و مقامات و امتیازات دولتی، تنها به مداحی زمامداران وقت اکتفا میورزید. خلیلی در مدح یک دزد و جنایتکار تاریخ افغانستان، حبیب الله بچه سقاو، کتابی نګاشت که تا ابد نفرین مردم شریف افغانستان را برای خود کمایی نمود. بنده تقریباً ۱۲ سال قبل از امروز در ویب سایت افغان جرمن مضمون نسبتاً مفصلی را در زمینه نګاشته و از خیانت تاریخی خلیلی پرده برداری نموده ام . خلیلی در مدح دشمن سوګند خورده مردم افغانستان، جنرال ضیاءالحق، قصیده غرایی سرود که تا ابد لعنت مردم افغانستان را برای خود خریداری نمود. تنها به شعر و شاعری و قصاید وطن پرستی نمیتوان نام نیکی را برای خود کمایی نمود. شعر کمال قلم یک شاعر  را افاده کرده میتواند و شاید کسی را بمقام ملک الشعرایی برساند.  ولی شعر شخصیت کسی را پوشیده نمیتواند. خلیلی هرچه بود یک مداح بود. مداحی که، در زمینه بدست آوردن مقام و منافع شخصی، هیچ سرحدی را نشناخت و در مدح دشمنان تاریخی و خاک مقدس افغانستان قلفرسایی نمود. امید است آزرده نشده باشید.

محمد حسن وفا09.11.2025قندهار/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​جناب محترم توخی!

همین واهمه از احتمال غلط فهمی از جانب شما را داشتم. سوال من جواب داده شد. به تشریحات شما نیازمندی وجود نداشت. آیا آزادی بیان، به بیان "مجاز" و "غیر مجاز" یک نوع برخورد می تواند...با احترام. وفا.

آریانا افغانستان آنلاین09.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

جناب محترم محمد داود مومند،

متأسّف هستیم از اینکه نمی توانیم از لحاظ کمی وقت با شما در این موضوع داخل بحث گردیم، زیرا گرداندگی این ویبسایت قسمت عظیم وقت ما را صرف نموده و اگر ما با نویسندگان سایت در منازعه و مناطقه سهیم گردیم، دیگر فرصتی باقی نخواهد ماند تا به امور زندگی خود رسیدگی کامل نماییم. فراموش نکنید که ما همه هنوز به تقاعدی نرسیده ایم و مشغول کار و بار خود هم هستیم.

لینک مطلب شما را که در ویبسایت های دیگر بنشر سپرده اید در اینجا در دسترس گذاشته، تأکید میکنیم که این مضمون در اینجا اقبال نشر نخواهد یافت:

خلیلی، ناظم بی رسالت و یک فرد فاقد ضمیر و وجدان ملی

علت عدم نشر مطلب شما، نقاط ذیل بوده که بدون هیچ نوع مراعات اصول نشراتی ما کمافی الا سابق ادامه داده و از پابندی به آن خبری نیست:    

  • شخص بی شخصیت و فاقد ضمیر و وجدان ملی
  • نامرد ، نمک حرام و بی پاس و فاقد کرکتر یک افغان اصیل،
  • این هردو تلاش مکارانه و مزورانه، تنها کار عناصر ضد ملی، و بی فرهنگ و ضد نام افغان، افغانی و افغانستان است
  • خلیلی، این روباه شیاد و محیل و مزور
  • کذا خلیلی شیاد و محیل و منافق و دروغگو و غلام و مزدو بچۀ سقو نامسلمان
  • کار یک فرد نا مسلمان و ابلیسی، مانند خلیل الله خلیلی است.
  • به صراحت میتوان گفت که خلیلی از نظر قومی یک (صافی) شلخی و د یسی و بدل بوده
  • کذا خلیلی سقو پرست و فاقد ضمیر و وجدان ملی
  • مطالبی را به عرض میرسانم که توسط بابای مبارزان ملی و خدمتگار بی بدیل مردم و مملکت در دیار غربت، یعنی شخصیت واجب الااحترام، داکتر صاحب سید خلیل هاشمیان (سید اصیل مغفور، یک انسان جنگ انداز و شر انداز که زیورات دختر امان الله خان را در سفارت افغانی در لندن به سرقت برده بود و از انگلستان اخراج گردید.(از گفته های ولی احمد نوری )
  • از روایت فوق الذکر مورخ سیستانی معلوم میشود که بنیان گذار پلان خاینانه تجزیه افغانستان خلیل الله خلیلی، مستوفی خود مختار بچه سقو بوده است. (سیستانی، عضو ارشد حزب دیموکراتیک خلق افغانستان جناح پرچم، که در شورای انقلابی ببرک کارمل حکم اعدام هزار ها افغان را امضاء نموده است. رجوع شود به آرشیف ولی احمد نوری)
  • بر دنائت، پستی، دروغگویی، منافقت، بی شرفی، بی معرفتی و بی فرهنگی خلیلی لعنت فرستادم
  • چطور ممکن است از خود فروشی و وطنفروشی خلیلی دفاع نمود؟
  • نه تنها خاطره ها را زنده میسازد، بلکه بی شخصیتی، خود فروشی و فضول مشربی خلیلی را ثابت میسازد

فشردۀ را از دو نوشتۀ جناب محترم ولی احمد نوری خدمت شما و دیگر علاقمندان وبسایت در اینجا تقدیم میداریم، که از نوشته های ذیل آن مرحومی برگرفته شده اند:

حب وطن در اشعار استاد خلیلی نمایانگر عشق بیکران وی به افغان و افغانستان بوده که هیچ شاعری نخواهد بتواند از روی ریا و تزویر  چنین اشعاری را بسراید به جز آنکه عشق میهن و ندای وطندوستی در تار و پود وجودش در اهتزاز باشد.

--------------

استاد نوری در مطالب خود چنین مینویسند:

استاد خلیل الله خلیلی را شاعر ملی افغانستان لقب داده اند، که براستی استحقاق این شاعر بزرگ است. استاد خلیل الله خلیلی در 1۴ ثور 13۶۶ شمسی در شهر اسلام آباد کشور پاکستان درگذشت. عظام رمیم وی پس از 2۵ سال به کابل منتقل گردیده و با احترام خاص و ضمن مراسم رسمی در محّوطۀ "پوهنتون کابل" و در کنار آرامگاه "سید جمال الدین افغان"، بخاک سپرده شد. مردم در مرگش با این شعر استاد کهزاد شهیر فریاد می کردند که:

تو به صد شعر زبان بودی و به صد نغمه سخن
چه ستـم رفت که یک باره کـفـن پـوش شدی

 گـرچه ناموس وفا رفـته از این شهر و دیـار

تـو مپـنـدار کـه رفـتـی و فـرامـوش شدی

از خـدا روح ترا شاد و صفا مـی خواهیم

بـنـدۀ پـاک خــدا بـودی و گلـپـوش شدی

 »استاد کهزاد«

آنچه به وطندوستي و وطن در شعر استاد خلیلي ارتباط مي گیرد، باید گفت كه كمتر شعري از این ابرمرد قلمرو سخن را مي توان سراغ كرد كه به نحوي از انحاء حس وطنخواهي و وطندوستي در آن متبلور نشده باشد. مگر در غزل تابش شمشیر كه استاد در یازده عقرب 13۴7 ش سروده، چه مي یابیم: ۀ

گـردن نخوت دونـان شـده تا چــرخ بلند

صفـدر معـركه و تابش شمشیر چه شد؟

ماه من در ره تو سر به كف و جان بر لب

روزهــــا منتظـرم، علت تأخیر چه شد؟

عشق خلیلي را به وطن مي توان در این شعر به خوبي دریافت كه چگونه به عشق به وطن جنبه تقدیس مي دهد:

دانــد خــدا که بعـد خـــدا، می پرستمت

هـان ای وطن مـپـرس، چـرا می پرستمت

ذرات هستی ام ز تو بگـرفته است جان

چون برترى ز جان، همه جا می پرستمت

در نیـمه شب که بـاز کـنـد آسمان درش

بـا صـد هـــــزار دسِت دعـــا می پرستمت

چون پرشکسته مرغ، که از آشیان جداست

ایـنـک ز آشــیـانـــــه، جــــدا می پرستمت

و آن كه عشق وطن در سر دارد، هیچ گوشۀ دنیا را با وطن خود، ولو فقیر و ویران هم باشد، نه تنها معاوضه نمي كند، كه آن را آتشستان هم مي داند:

اي گـرامي خاك پاكـــم، اي وطـن

اي فــــداي خـار خارت جـان مـن

گرچه خاك دیگران، بس دلكش است

دور از تـو در نگاهــم آتــش است

تــو نـه خـاكي، مـایۀ جـان مني

هــم تـو جاني، هم تو جانان مني جان ما

گر رفت گـو رو، باك نیست تو بمان،

اي آنكه چون تو پاك نیست

تــو بـمـان اي كـعـبـه نامــوس ما

اي امـیـد خـاطــر مـأیــــوس مـا

تـــو بــمــان اي سنگـــر آزادگان

زادگــــــاه رادمــــردان جـهـــان

استاد خلیلي در مورد عشق بزرگ خود به وطن شان افغانستان چنین می نویسند. شما خوانندۀ گرانقدر میتوانید سطح عالی و آسمانی عشق استاد را به وطنش در ترازوی عدالت سنجش نمائید:

دانـد خدا که بعد خدا می پرستمت

هـان ای وطن مپرس چرا می پرستمت

ذرات هستی ام ز تـو بگرفته است جان

چون برتری ز جان، همه جـا می پرستمت

در نیمه شب که بــاز کند آسمـان درش

با صد هزار دست دعـا می پرستمت

چون پر شکسته مرغ که از آشیان جداست

اینک ز آشیانه جــدا می پرستمت

پیری نمود قامـتــم از بار درد خم

زاری کنان به قد دو تا می پرستمت

از شوق کوچه های گل آلود تنگ تو

در شهر شاخزن به سما می پرستمت

در اخیر مطلب دوم استاد نوری که در بالا لینک آنرا در اختیار شما گذاشتیم ایشان چنین مینگارند:

وطن پرستیی بزرگمرد شعر و ادب، ملک الشعراء خلیلی الله افغان را می توان از لابلای شعر بالا حدس زد و عشق مفرط او را به وطنش افغانستان قیاس نمود و به اراجیف و جفنگیات چند تن هرزه و بی ارزش اهمیت قائل نشد. کاروان نام نکو، شخصیت کم همتا، وجدان پاک، تندیس شرف و وطن پرستی استاد خلیل الله خلیلی برای قرون متمادی به سرعت برق به آسمانها خواهد رفت. بگزار تنی چند که خود در منجلاب خیانت و جنایت و میهن فروشی تا گلو غرق اند، جف کنند!!

 

تشکر

اداره

الله محمد09.11.2025المان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​مومند صاجب گرامی!

با عرض ادب.

خدا واحد و شاهد است، كه در مسافرت هستم و با تيليفون تكليف نوشتن دارم، كه مفصل بنويسم. 

سطح منطق نوشته هاى شما تمثيل حق است.

بعد از خانه رسیدن انشالله خواهم نوشت، مخصوصا به دوست که نا مردانه بالایم حمله ور شده .

کوزه این تن پر از اب حیات

کوزه ان تن پر از زهر ممات

محمد داؤد مومند09.11.2025متحده ایالات/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​امتنان مجدد!

اخلاقاً بر خود میدانم که بار مجدد و به صورت اخص از موقف مردانه و مبتنی بر پرنسیپ ، شخصیت حق بین و حق پسند، بزرگوار توخی صاحب ابراز شکران و امتنان نمایم.

شجاعت اخلاقی شان را شامل حال تمام همکاران قلمی این ویب سایت، آرزومندم.

مننه

د جنت گلونه مو پر مخ

عمر توخي08.11.2025سوېډن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png
محترم حسن وفا سلام!
اولاََ نظر بنده در دفاع از آزادی بیان نوشته شده بود و آن هم در پاسخ به نظر آریانا افغان که در رابطه با نوشته محترم مومند صاحب نشر کرده بود که گویا محتوای نوشته مومند صاحب با نوشته های مرحوم نوری صاحب که در مورد خلیلی به نشر رسانیده بود در تضاد بود.
ثانیاََ مرحوم خلیلی مثل هر شخصیت تاریخی طبیعتاً چند وجهی بوده است، پنهان کردن یا سانسورِ بخشی از واقعیت ها، نه تنها احترام به او نیست، بلکه نوعی بی‌عدالتی تاریخی محسوب می‌شود.

در حقیقت، شناخت درست و کامل یک شخصیت فقط از مسیر بر رسی صادقانه‌ و همه‌ جانبه ای ابعاد زندګی او ممکن است نه با اسطوره‌ سازی یا حذف آنچه خوشایند نیست یا با نظر کسی مطابقت نه دارد. جلوگیری از بیان واقعیت‌ها به بهانه‌ ای جلوگیری از تخریب معمولاً در عمل منجر به تحریف تاریخ می‌شود و حتی می‌تواند در درازمدت به همان شخص لطمه بزند، چرا که تصویر مصنوعی و غیر واقعی او برای همیشه پنهان نخواهد ماند. 

خوښ اوسی.

محمد داؤد مومند08.11.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

خدمت حضرات مدیران مسؤال ویب سایت وزین آریانا افغانستان!

نغز گفته اند: اول سلام بعد کلام

با کمال تأسف و تأثرملاحظه نمودم که جواب حضرت یا حضرات شما را، در قسمت سانسورکردن مضمون، کاملاً مستند و عاری از هرگونه ملاحظات و انگیزه های انفسی این قلم، تحت عنوان «خلیلی، ناظم بی رسالت و یک فرد فاقد ضمیر و وجدان ملی»، مطلقاًً غیرعلمی، غیر منطقی و با کمال معذرت، طفلانه یافتم.

چون این طالب العلم، اهل منطقم و به جز حرف منطقی و کلام منطقی و ادعای منطقی، هیچ اصل و مطلبی را، که فاقد منطق باشد، آن را غیرعلمی شمرده و هرگز آن را نمی پذیرم و نخواهم پذیرفت، لذا معناً و اخلاقاً خود را مکلف و مجبور می بینم که با شما بزرگوار یا بزرگواران به میز مذاکره، محاجه، مناطقه و استدلال بینشینم، و تا زمانی، به این مناطقه دوام بدهم، تا از شما بزرگوار یا بزرگوران، دلیل علمی و منطقی بشنوم.

طوریکه قبلاً متذکر شده بودم، این ویب سایت وزین به نشرمقاله ای، تحت عنوان «استاد سخن و شاعر اشک ها و خون ها خلیل الله خلیلی» به قلم شاغلی محترم بصیرخان کاکړ صاحب پرداخت، که این قلم محتویات آن مقاله را کلاً و کاملاً در قطب مخالف، واقعیت های مسلم در مورد شخصیت سیاسی خلیلی یافتم.

در واقعیت امر، نشر همین مقالۀ شاغلی کاکړ صاحب، محرک و مشوق اصلی تحریر مضمون مستند و تحقیقی و تاریخی ام گردید.

لذا به خود، به حیث یکی از نویسندگان سابقه دار و با وفا و مدافع این ویب سایت وزین حق میدهم تا در زمینه برای درک حقایق و رسیدن به یک نتیجۀ منطقی و عادلانه، سؤالاتی مطرح کنم و پاسخ منطقی بشنوم.

ادارۀ محترم توضیح فرمایند، که:

یک – اداره محترم مقالۀ کاکړ صاحب را روی پالیسی و احترام به آزادی بیان منتشر نمودند و یا به خاطر گل روی مرحوم استاد نوری، که ارادتی به خلیلی داشت؟

دو – آیا اداره محترم با محتویات مقالۀ کاکړ صاحب موافق اند و یا نه؟

سه – اگر ادارۀ محترم، به نشر مقالۀ محترم کاکړ صاحب روی هر دلیلی که باشد، پرداخت، چرا و روی کدام دلایل، به سانسور مضمون تاریخی و کاملاً مستند این قلم می پردازند؟

مگرهمچوعمل نا متوازن و غیرعادلانه و مستبدانه، وجایز ذیل را در اذهان تداعی نمیکند که گفته اند:

یک بام و دو هوا و یا هم دبل ستیندر پالیسی.

خیلی جالب است که این قلم در نوشتۀ خود به ارتباط سانسور مضمونم، یادی از  دوست بزرگوارم ولی جان نوری، نمودم و ادارۀ محترم فوراً  آن را به فحوای کلام مردمی «پیزوان بینی» ام ساخت، مشعر بر اینکه اگر تو به نوری صاحب ارادت داری، نوری صاحب چندین بار اشعار خلیلی را درین ویب سایت تضمین نموده و تو باید از ارسال مکرر مضمونت این ویب سایت خود داری میکردی!!!!!!

اداره چیان زورگو، بخوانند و بدانند.

یک – مقاله را صرف دو بار فرستادم تا از ارسال آن صد در صد متیقن گردم.

دو – محمد داؤد مومند، غلام و برده ذهنی احد من الناس در جهان نیست، به شمول بزرگوار نوری.

داؤد مومند اسپ گادی نیست، که کسی قیضۀ عبودیت خود را به گردن او انداخته و به منتر دانش و یا رابطۀ دوستی، به تحجر فکری مبتلایش سازد، و هرچه او گفت داؤد مومند تکرار کند:(حق ده پیره، حق ده پیره)

اداره بخواند و بداند که:

نوری بزرگوار نه  تنها به خلیلی بلکه به شخصیت سردار صاحب محمد داؤد خان، به شخصیت مرحوم میوندوال، و به شخصیت پوهاند داکتر حسن کاکر و دیگران نیز احترام مماثل و حتی بالا تری داشت، که این احساس و احترام شان در آرشیف مقالات شان مضمر و مستند است.

اکنون اگر ارادت احترام نوری صاحب را محک و مدار اعتبار نظر خود قرار دهیم، لذا هیچگونه حقی نداریم که بر اشتباهات ذوات واجب الحترام فوق الذکر چشم پوشی نموده و باید از سکوت کار بگیریم؟

این قلم از سالیان متمادی بر کودتای سرطانی سردار صاحب که مجری آن حسن شرق ملعون بود، مقاله ها نوشته، چنانکه بارها مورد توهین و غضب حامیان سردار صاحب قرار گرفته ام.

اداره بخواند و بداند که:

مرحوم نوری یک آدم وطنپرست و در عین حال بزرگ ترین احترام را به غازی محمد نادرخان و  اعلیحضرت محمد ظاهر شاه داشت، ولی خلیلی نمک حرام با نگاشتن فضول نامۀ (عیارخراسان) به اهانت کثیف و سخیف غازی نادرخان نپرداخته است؟

ایا نوری صاحب مؤید محتویات فضول نامۀ عیار خراسان در مورد نادرخان غازی، و قهرمان سازی بچۀ سقو است؟

متکی بر روایات تاریخی که در مضمون سانسور شدۀ من، تذکر یافته، زمانیکه خلیلی مستوفی خود مختار بچۀ سقو در مزار بود، با سقوط حکومت بچأ سقو توسط قهرمان نجات مملکت غازی محمد نادر خان و یاران قهرمانش، خلیلی با مقامات سیاسی شوروی در تماس شده در صورتیکه مقامات شوروی موافقه نمایند، او یعنی خلیلی حکومت خودمختاری را در صفحات شمال کشور اعلام خواهد داشت، گویا خلیلی اولین نفری است در تاریخ افغانستان که خواهان تجزیۀ افغانستان به شمال و جنوب ګردیده بود.

آیا اداره محترم این ویب سایت فکر میکند که شخصیت وطنپرستی مانند استاد نوری، ممکن حامی همچو نظریۀ ضد ملی خلیلی و تجزیۀ افغانستان باشد؟

این خیال است و محال است و جنون

اداره بخواند و بداند که:

متصل با اعلام جمهوریت سردار صاحب، خلیلی که در عراق سفیر بود، از شاه ایران، به حیث شاه ایران و افغانستان تقاضا نمود که برای سرنگونی رژیم سردار صاحب داؤد خان به افغانستان حمله کند.

مگر نوری صاحب وطنپرست،هرگز موید همچو عمل ضد ملی خلیلی شده میتواند؟

این خیال است و محال است و جنون

در اخیر این مقال از شاغلی محترم توخی صاحب و شاغلی وحید و شاغلی نبیل عزیزی و شاغلی وفا تشکر مینمایم که، که نظریات شان را زمینه ابراز داشته اند.

با عرض حرمت و آرزوی تأمین عدالت مبنی بر آزاد ساختن مضمون مستندم.

در غیر آن من این عمل تبعیضی اداره را، به نحوی انکار از تداوم همکاری قلمی خود تلقی نموده و من هم به نوبه خود، مجبورم به قطع رابطۀ قلمی خود با این ویب سایت، که سالیان متمادی همکار و مدافع وفادار آن بودم، اعلام دارم.

گمان مبر که به پایان رسید کار مغان

هزار بادۀ ناخورده در رگ تاک است

نبیل عزیزی08.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​سلام و احترامات خدمت همه دوستان گرامی!

بدبختانه در افغانستان تاریخ و سیاست بیشتر بر اساس سلیقه‌های شخصی ارزیابی می‌شوند، نه بر پایهٔ واقعیت‌های تاریخی. گاه حقیقت به گونه‌ای تغییر داده می‌شود تا کسی آزرده نشود. نمونهٔ روشن آن، دیدگاه‌های متفاوت در مورد استاد خلیلی است؛ کسی که هم برای حبیب‌الله کلکانی (بچه سقاو) و هم برای ضیاءالحق شعر سروده است. چون شاعر دربار بود، زنده‌یاد نوری همیشه از او به نیکی یاد می‌کرد، اما برخی دیگر او را صرفاً مداح می‌دانند.  
بنابراین، شایسته‌تر است که واقعیت‌ها بدون تأثیر از دیدگاه‌های شخصی و تعصبات فردی بیان شوند.

محمد حسن وفا08.11.2025قندهار/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​جناب محترم توخی!

امید است غلط فهمی نشود. آیا درک و تحلیل یک نظر مهم است و یا تخریب و رد "شخص".

با احترام.

وفا - قندهار.

عمر توخي08.11.2025سوېډن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png
اگر بنیانگذار یک سایت ارادت مند یک کسی باشد، باید تمام مطالب که در سایت  منتشر میشود باید با تمایلات فکری ان محترم مطابقت داشته باشد؟ 
با این منطق هیچ سازګار نیستم.
اگر بنیان‌گذار یک سایت به شخصی ارادت داشته باشد، این به خودیِ خود الزام‌ اور این نیست، که تمام محتوای منتشرشده در آن سایت دقیقاً مطابق با تمایلات فکری یا دیدگاه‌های آن شخص باید باشد. ارادت می‌تواند جنبه‌ی عاطفی، اخلاقی یا فرهنگی داشته باشد، اما فضای فکری و رسانه‌ای سالم باید استقلال، تنوع دیدگاه و احترام به عقل و آزادی اندیشه را حفظ کند.

در واقع، اگر جایی تمام مطالب فقط بر اساس تمایل فکری یک شخص تنظیم و نشر شوند، آن جای یا سایت ارزش و حیثيت علمی، فرهنګی و اجتماعی خود را از دست می دهد، و دیگر هیچ کس از آن بازدید نه خواهند کرد، بناءََ مضمون جناب مومند صاحب با وجودیکه نظر به ګفت شما با روحیه و طرز تفکر مرحوم نوری صاحب شاید سازګار نه باشد، ولی این دلیل و توجیه چندان موجه به نظر نه میرسد، شما ان را نشر کنید مردم نقد، ارزیابی و قضاوت میکنـند.
اګر مضامین به طرف داری و حمایت از خلیلی قابل نشر است، بګذار مضامین در رد و مخالفت با ان هم نشر شوند. اګر میخواهید که بی طرف و عادل باشید۰
خوښ اوسی۰   
حسیب الله08.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​بحث اجتماعی: بررسی استعمال بار معنائی کلمهٔ "استعمار" در نوشته های برخی از تاریخنگاران محترم ما

بدون شک که اصطلاح لاتینی "کلونیالیزم" که در زبان انگلیسی به شکل "colonialism" و در زبان آلمانی به شکل "Kolonialismus" نوشته می شود و به زبان های شیرین پشتو و دری ما اصطلاح "استعمار" را برای این لغت لاتینی انتخاب نموده اند، تعریف دقیق علمی خود را نیز دارد، که در اکثر لغتنامه ها می‌توان تعریف و یا حتی تعاریفی از آن را به مطالعه گرفت، که این موضوع فارغ از این بحث می باشد.

موضوعی که مربوط به این بحث و بررسی استعمال بار معنائی کلمهٔ "استعمار" در نوشته های برخی از تاریخنگاران محترم ما می شود، این است، که، در عین زمانیکه برخی از تاریخنگاران محترم ما بطور مثال از "استعمار انگلیس در قرن ۱۹م." چیز های جالبی را با دقت فراوان می نویسند، اما از نوشتن اصطلاح "استعمار" در قبال "استعمار روسیه تزاری" خود داری می کنند؛ در حالی‌که از دیدگاه علمی می‌توان حتی پس از جنگ جهانی دوم، تجاوز مسلحانهٔ شوروی به خاک افغانستان عزیز ما را و همان دههٔ هشتاد قرن بیستم میلادی را که رهبران دست نشانده و وابسته به شوروی علایق شوروی را در خاک افغانستان پیاده می کردند، کشور را تحت کنترول سیاسی و نظامی شوروی سوق می دادند، نیز، یک نوع از "استعمار شوروی" را، حتی در قرن بیستم هم به مشاهده می رساند؛ اما سوال این است، که چرا و روی چه منظوری، برخی از تاریخنگاران محترم ما اصطلاح "استعمار" را فقط و فقط و یا اکثرا، در مورد استعمار انگلیس بکار می برند، اما استعمار روسیه تزاری را فقط و فقط "روسیه تزاری" می نامند و بس. بدون شک که بطور مثال استعمار انگلیس و یا مستعمرات بریطانیه در قرن ۱۹م. به مراتب وسیعتر بوده است، نسبت به وسعت استعمار روسیه تزاری و اینکه استعمار تزار روس بطور مثال شبیه ئی استعمار برثانیه فراگیری نبوده است، هم واضح است، اما با آن هم این به آن معنی نبوده ونیست که روسیه تزاری و یا استعمار روسیه تزاری، مستعمراتی نداشته است، البته که وسعت و بزرگی مستعمرات روسیه تزاری به وسعت و بزرگی مستعمرات بریتانیا نبوده است.

گرچه استعمار روسیه تزار و یا مستعمرات روسیه تزار یک پروسهٔ قاره ئی داشته است و شبیه استعمار و مستعمرات بریتانیا فرا بحری نبوده است؛ یعنی استعمار امپراتوری روسیه یک پروسهٔ قاره ئی بود که عمدتا با توسیعه طلبی و گسترش به سمت شرق و جنوب از طرق فتوحات نظامی و مسکن گزین ساختن اتباع روسیه در همان مناطق صورت گرفته است، در حالیکه استعمار انگلیس فرا بحری هم بوده است!

استعمار امپراتوری روسیه نیز در مستعمرات اش شامل روش های متنوعیی مانند استعمار تجاری (مثلا حتی در قرن شانزدهم در مناطق سایبری به ذریعه استعمار تجاری از طرق تجارت پوست حیوانات بوده است.) ، فتوحات نظامی مناطق قفقاز و آسیای مرکزی با اشکال مختلف استثمار اقتصادی، مسکن گزین ساختن اتباع روسیه در آن مناطق، تلاش ها برای روسی سازی و استثمار سیستماتیک مناطق و سرزمین های فتح شده، بلخصوص سایبریا، به عنوان منبع مواد خام، رایج بوده است، حتی مشاهدات به صفحات تاریخ بلاروس (روس سفید)، اوورائین، مناطق کرام و بقیه مناطق را نیز به حیث مستعمرات استعمار روسیه تزاری به تعریف گرفته است.

یعنی: به نظر من این یک عمل پسندیده و اقدام توبی است که تاریخنگاران محترم ما از عمل کرد های زیانبار استعمار انگلیس چیزی و یا چیز های می نویسند، زیرا چنین یک روشنگری به ذات خودش یک عمل نیک و پسندیده ئی علمی تلقی می گردد، اما در عین حال، زمانیکه حتی از آوردن اصطلاح "استعمار" در کنار مستعمرات روسیه تزاری و در کل از عبارت "استعمار روسیه تزاری" خود داری صورت می گیرد، موضوع را با سوالاتی مواجه می سازد، که بطور مثال چرا برخی از تاریخنگاران محترم ما اطلاح "استعمار" را صرف و فقط به حریف و رقیب روسیه تزاری" تخصیص داده اند و یا می دهند؟

نوتخ: به نظر من، بلخصوص تاریخنگاران محترم افغانستان، یعنی تاریخنگاران محترم یک کشور بی طرف، غیر منسلک و یک منطقهٔ حائل در بین قدرت های بزرگ، زمانیکه می‌خواهند بی طرفانه و با اتکا به واقعیت های تاریخی، از مداخلات مخرب استعمار انگلیس و استعمار روسیه تزاری، چیزی و یا چیز های بنویسند، بهتر آن خواهد رود، که، هر دو مداخله گر را که لقب "استعمارگر" را داشته اند، با همان اصطلاح "استعمار" مترادف سازند، در غیر صورت هر گاه یکطرف را "استعمارگر" بنویسند و در مقابل دیگری از نوشتن اصطلاح "استعمار" و یا "استعنارگر" خود داری فرمایند، در آنصورت، به اصطلاح، "شکل تاریخنویسی اندکی پانگدار" به مشاهده خواهد رسید.

این بود، اظهار نظرم در ارتباط بررسی موجودیت اصطلاح "استعمار" در برخی از نوشته های تاریخنگاران محترم ما،


با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

وحید08.11.2025طورخم/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​السلام علیکم و تقدیم احترامات به همه دوستان

بحث بالای نام  خلیل الله خلیلی متوفی تذکر یافته است. این به یاد ما است که خلیل الله خلیلی یکی از مقربین اعلیحضرت محمد ظاهر شاه بود و شاید نوری صاحب و دیګران اشعار او را  پسندیده باشد ما هم در آن دوران ان اشعار را می پسندیدیم و همان را میخواندیم و مداحی یک حرفه بود  اما امروز مردم بالای فکر و احساس یک شاعر درمورد وطنش  حساب میکنند. پس وقتی یکی از نویسده های امروزی  یک حقیقت را اګر تذکر داد باعث خشم نباید شود اریانا نشرات خود می ګوید که به هرنوع نظریه اجازه نشر میدهیم پس چرا یک نوشته نشر شود دیګر نی  درحالیکه میتوان برای نوشته نادرست با دلایل موجه جواب داد  هیچکس منکر ان نیست که حلیل الله متوفی در توصیف و مداحی خیلی خوب بود ولی برای وطن مصدر خدمت عمرانی اقتصادی و غیره نشد  آن عده ی که در ایام هجرت و روز کشته شدن ضیاالحق شعر و مرثیه برای ضیاالحق  نوشتند ومورد پسند عموم مهاجرین واقع نشد و حتی مردود شمرده شد مثلا فضل ولی ناګار و خلیلی مرثیه نوشتند اخبار شهادت پیغام ومراتب تسلیت ودعا نشر کرد و در شمشتو یا نصرت مینه ماتم اعلان کرد و اخبار های مشرق و میثاق خون وغیره تاثرات نوشتند اکثریت مهاجر این مداحی ها را نه پسندیدند یعنی مسله امروز نیست در سابق هم عکس العمل وجودداشت پس اریانا افغان نشریه به این خفه نشود اګر کس مداحی را رد کند و عمل نامناسب بداند 

آریانا افغانستان آنلاین08.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

جناب محترم محمد داود مومند،

طوریکه میدانید، مرحوم ولی احمد نوری بنیانگذار این ویبسایت یکی از ارادتمندان راسخ استاد خلیل الله خلیلی بودند، که ده ها مطلب و اشعار استاد خلیلی را در اینجا به زیور نشر آراسته اند. بنابرین جا نداشت که با تکرار مکرر و ارسال پیهم مطلب خود در مورد استاد خلیلی، خواهان نشر آن گردید. شما خود میتوانستید با مرور در آرشیف استاد نوری این حقیقت را دریابید و از ارسال مطلب خود طوریکه انتظار میرفت حتا در اولین بار منصرف گردید.

تشکر

اداره   

محمد داؤد مومند08.11.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

خدمت سروران و بزرگان متصدی مدیریت این ویب سایت زین!

بعد از عرض سلام مسنونه

چند روز قبل ښاغلی محترم بصیر کاکړ صاحب، مقاله ای را تحت عنوان «استاد سخن و شاعر اشک ها و خون ها خلیل الله خلیلی» بدست نشر سپرد.

با مطالعۀ محتویات مقاله کاکړ صاحب، بیت شاعر مداح قزل ارسلان در ذهنم تداعی کرد که ګفته است:

  نه کرسی فلک نهد اندیشه  زیر پای

 تا بوسه  بر رکاب قزل ارسلان زند

مقاله شاغلی محترم بصیرخان کاکړصاحب، که با واقیعت های مسلم و آفتابی شخصیت بسیار ضعیف سیاسی، ضد ملی و ضد معنوی خلیلی در تضاد آشتی نا پذیرکامل قرار داشت، محرک این خامه، گشته و مرا معناً، روحاً و وجداناً مجبور ساخت که ضمن یک مضمون تحقیقی و مبتنی بر واقعیت های مسلم، شخصیت بسیار ضعیف خلیلی را، تحت عنوان «خلیلی، ناظم بی رسالت و یک فرد فاقد ضمیر و وجدان ملی»

به نسل جوان امروز و فردای مملکت معرفی نمایم.

این مضمون را سه روز قبل به این ویب سایت وزین، که از آن بوی بنیان گذار این ویب سایت و دوست بزرگوارم، نورالله و مرقده، مرحوم نوری صاحب، میاید، غرض نشر فرستادم که تا کنون در حالت (باش) قرار دارد.

این مضمون در اولین فرصت در ویب سایت «دعوت» که یک ویب سایت ملی است بدست نشر سپرده شد.

من به شرف و وجدان  اسلامی و فرهنگ پر افتخار پشتونولی خود سوگند یاد مکنم که تمام محتویات این مقاله برحکم و با در نظر داشت موازین وجدان تحریر یافته، عدولی از واقعیت و حقایق مسلم به آن راه نیافته و کوچکترین انحرافی از پالیسی آزادی خواهانۀ این ویب سایت عزیز در آن راه ندارد.

چندی قبل یک مضمون انحرافی تحت عنوان «ساحه نفوس پشتون ها در افغانستان» به قلم یک شورای نظاری و جمعیتی مشرب،  به نام «محبوب بیک» از ترکیه، درین ویب سایت وزین تحت نام آزادی بیان بدست نشر سپرده شد، که هدفی، جز توهین و تصغیر جامعۀ تاریخ ساز پشتون ها و بزرگان پشتون و تاریخ پشتون ها، در آن قابل ملاحظه نبود.

اگر آن مضمون زننده و مخرب و مخرش و مملو و مالامال از توهین به بزرگترین کتلۀ جمعیتی ملت ما، تحت نام آزادی بیان فرصت نشر یافت، سؤال پیدا میشود که چرا مضمون این قلم در مورد خلیلی، در حالت (باش) قرار دارد؟

این قلم، ملیون در صد، مسئول تمام محتویات، از الف تا یای این مضمون میباشم.

بگذارید دو مبصر با وجدان و دانشمند یعنی جنابان حسیب الله خان و الله محمد خان، آن را مورد نقد قرار داده، تمام اشتباهات محتمل در مقاله را، به حکم وجدان مطبوعاتی، به ریشم حواله کنند.

از همکاری معنوی تان در مورد نشر مضمون متذکره، قبلاً و قلباً متشکرم.

د ستر داهی او اتل خوشحال بابا وینا ده چی فرمایی:

ځوان ومه بوډا شوم په رشتیا رشتیا ویلو

مننه او پر مخ مو د جنت ګلونه     

احمد آریا08.11.2025امریکاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

دوستان گرامی،

مقاله ‌ای جالب با عنوان «بازی سطرنج (شترنج) جدید واشنگتن» از دست احمد فواد ارسلا به تازگی در پورتال‌ های مختلف منتشر شده است که نهایت سوال ‌برانگیز است.

جناب ایشان در حالی که  تصویری از اخلاقیات دانولد ترمپ، مواضع نوسانی و در حال حاضر متزلزل پاکستان و بازی‌ های احتمالی جدید امریکا ارائه میدهد، و نقش نیابتی جنرال ‌های پاکستان در ایجاد بی ‌ثباتی برای برهم زدن اتحاد چین، روسیه و ایران در منطقه را مورد توجه قرار میدهد، در بخشی چنین ارزیابی مینماید:

«نخستین نشانه عینی از این همسویی (توافقات بین جانب های امریکا و پاکستان – این قلم) تازه در امتداد سرحد افغانستان و پاکستان آشکار میشود، جایی که در ماه های اخیرتشنج به شدت افزایش یافته است. حملات هوایی و عملیات زمینی پاکستان، که به عنوان تدابیر ضد تروریزم علیه عناصرتحریک طالبان پاکستان (TTP) توجیه میشود، بار دیگر روابط با حکومت طالبان در کابل را ملتهب ساخته است.

هرچند این تصادمات محلی به نظر میرسند، اما در خدمت هدفی وسیعترند: بیثباتی افغانستان پروژه های زیربنایی چین را تضعیف میکند، مانع بازگشت روسیه به آسیای میانه میشود، و تمرکز ایران را به سمت شرق منحرف میسازد ـ یعنی فشاری همزمان بر سه رقیب اصلی واشنگتن، بدون دخالت مستقیم امریکا.»

و در ادامه مینویسد:

«در همین حال، قرارگاه هوایی (پایگاه هوایی) بگرام ـ که از زمان خروج امریکا در ۲۰۲۱ خاموش بود ـ دوباره مورد توجه لوژستیکی قرار گرفته است. تصاویر ستلایت و راپورهای محلی حاکی از بازسازی های خاموش در اطراف آن است. چه برای نظارت، چه عملیات احتمالی، و چه برای همکاری استخباراتی با همپیمانان منطقه ای، بگرام همچنان نقطه دلخواه برای نظارت بر مثلث فشار تهران، کابل و اسلام آباد باقی مانده است.»

سوالی که احمد فواد در ادامه باید به آن پاسخ میداد، این است: 

آیا بازسازی ‌های بگرام نتیجه توافقات طالبان بر مبنای واگذاری مجدد این پایگاه به امریکا است؟ یا چینی ‌ها، روس ‌ها و ایرانی ‌ها در بگرام در حال آماده ‌سازی پایگاه برای مقابله با حملات پاکستان به افغانستان هستند؟

مگر در آن بالا نگفته است که «راپورهای محلی حاکی از بازسازی ‌های خاموش در اطراف بگرام است؟، «بگرام همچنان نقطۀ دلخواه برای نظارت بر مثلث فشار تهران، کابل و اسلام‌آباد باقی مانده است.»؟ 

پس بهتر بود آقای ارسلا در مقاله خود با قرار دادن طالبان در کنار پاکستان، آنها را به عنوان نیابتی‌ های امریکا در بازی جدید معرفی می‌ کرد و به این ابهام نیز پاسخ میداد.

دوکتور محمد اکبر یوسفی07.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب الله محمد خان!

بار دیگر سلام!

تشکر. دیگرخود تانرا زحمت ندهید. فهمیده شد. یک "وجدان" چقدر نا آرام خواهد بود، اگر همیشه واهمه داشته باشد، که دیگران راجع به او چه فکر خواهند کرد... شما "بیدل" را دارید. شنیده شده است که شاعران دروغ می گویند. خوشا بحال کسانی که حامیان زیاد شاعر دارند. والسلام.

یوسفی

الله محمد07.11.2025المان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم دوكتور صاحب يوسفى! 

با عرض سلام و به اميد سلامتى شما.

جواب سوالات:

١-"سبب" مجبور شدن به نوشته دستور وجدانم، كه به حقيقت از نگاه وی رسيده بودم.

٢-"مخاطب " بنده حق و حقیقت و واقعیت که از مطالعات و تجربه روانشناسی انسان،  یقینم شده.

۳- هيچ " کس" نگفته، اما خودم گفتم تا خواننده تصور نه نماید، که بنده جهت می گیرم به طرف شخص طرف بحث.

فعلا در يك مسافرت هستم، هرگاه قناعت شما محترم را حصول نتوانسته باشم، بعد از سه روز دیگر با کمپوتر بزرگم مفصل جواب خواهم داد.

جهد کن کز گوش در چشمت رود

انچه باطل می نمودت حق شود

زلمی سیدال ناسر07.11.2025کیوبک - کاناداhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/CA.png

​یک تبصره کوتاه پیرامون«بازی شطرنج جدید واشنگتن»

عنوان مقالۀ است به قلم داکتر سید عبدالله کاظم در ویب سایتش، افغان جرمن، به ارتباط مقالۀ شاغلی فواد ارسلا.

شاغلی کاظم در قسمت اخیر مقالۀ متذکرۀ شان در مورد پالیسی امارت اسلامی طالبان پاراگرافی دارد، عاقلانه و واقع بینانه:

«.... در مورد طالبان و موقف سیاسی شان در چنین حال و احوال باید گفت که سیاست میانه [روی] آن ها در شرایط موجود یک روش بسیار مناسب و مقتضی  به حال کشور است که باید با حفظ یک توازن معقول پیش برده میشود.

وضع جاری در منطقه طالبان را بسیار محتاط تر در برابر خواسته های امریکا [اضلاع متحده امریکا] میسازد و گمان نمیرود که طالبان [امارات اسلامی طالبان] به آسانی بسوی امریکا تغییر جهت دهد»

از تبصرۀ فوق الذکر داکتر سید عبدالله کاظم معلوم میشود که امارت اسلامی و در رأس ملاها، با وجودیکه هیچکاه متکی بر تصمیم کنفرانس نا مشروع بن و جورج بش احمق،  مانند احزاب به اصطلاح جهادی  در سیاست مملکت و حکومت داری دوران اشغال توسط ناتو، فرصت مشارکت نیافتند و به جز اشتراک در جنگ علیه اشغال و حکومات مزدور کرزی و غنی، تجارب سیاسی کسب نکردند، مع الوصف، حد اقل به تناسب دورۀ جمهوریت قلابی و تحمیل شده حکومات فاسد و مفسدکرزی و مغز متفکر دوم در گزیدن یک پالسی سیاسی به سود مردم و مملکت مؤفق ترند، و مؤفقیت مماثلی در قست پروژه های اقتصادی شان را نیز میتوان ملموس قلمداد کرد، کانال قوش تیپه یکی از مظاهر بزرگ آن است، که بر آورده شدن آن از آرزوهای بزرگ سردار صاحب داؤد خان بود.

و این در حالی است که به استثناء روسیه، کشور های دیگر جهان به شمول سازمان ملل متحد، از ترس دولت مقتدر اضلاع متحده که دعوای آقایی بر جهان را دارد، حاضر نشده اند که حکومت امارت اسلامی طالبان را به رسمیت بشناسند، و این حکومت در یک انزوای مطلق سیاسی قرار دارد.

سؤال حقوق زن یک بهانه و یک دروغ بزرگ است.

بنگرید که در طول دوسال گذشته جکومت اضلاح متحده تمام اعمال جنایات ضد حقوق بشری و انسانی را توسط دولت فاشیستی و تروریستی اسرائیل نادیده گرفت و تا هنوز هم دوام دارد.

اگر امارت اسلامی طالبان در مورد حقوق تحصیلات عالی و کار میرمن های کشور از عقل و فراست مماثلی کار بگیرند، بهترین دوره بعد از دورۀ طلایی اعلیحضرت محمد ظاهر شاه خواهد بود.

دوکتور محمد اکبر یوسفی06.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم الله محمد خان!

سلام بر شما.

وقتی در قسمت پنچم مقالۀ شما این جمله زیر چشم خورد که نوشته اید: «قبل از همه باید متذکر گردم که بنده  کدام علاقمندی به مرحوم سپه سالار نادر خان نداشته و نخواهم داشت ...» (جالب است که مانع کاپی کردن شده است. مجبور  که رونویس می کردم) از آنوقت ببعد هر قدر با خود فکر کردم که به چه سبب شما به تحریر این جمله مجبور شده باشید. و هم کی باید مخاطب شما بوده باشد. 92 سال از قتل یک پادشاه افغانستان می گذرد. هیچ کسی ممکن برای شما نه گفته باشد که با کی و با چه علاقمند باشید و یا نباشید. یاد مرحوم ولی احمد نوری به خیر، که هریک ما را به آزادی بیان تشویق می کرد. در ماه های اخیر در منابع "انترنت" در رابطه با فیلسوفان قرون گذشته، مطالب فروان نشر می شود که در وقت و زمان تحریم و تهدید می شده اند، که چرا در موضوعات دیدنی، سوالی را طرح می کرده اند. منجمله یک "ضبط صوتی" در بارۀ "سپینوزا" (یهود هالندی با مبداء خانوادگی پرتگالی" بدست آمد که قبل از ۳۵۰ سال نشر شده و بعد ممنوع می گردد. اما حال از زبان هرکس نقل قولهای او شنیده می شود. قسمتی از آنرا به امید اینکه به رد «راسیزم» و بر ضد «برتری نژادی» الهام بخشیده بتواند، اما آریانا افغانستان آنلاین، که میراث ارزشمند مرحوم ولی احمد نوری است نشر نکرده اند. در حالی که یک ترجمه است، که فقط خبر داده می شود، که آن فیلسوف را که خودش را یهودی می دانسته است، اما توسط رهبران دینی یهودی از «شهرداری» و محافل آنها رانده می شود. جالب است، افکار شما وسیعاً اجازه است که نشر شود و از دیگران نه. والسلام. یوسفی.

الله محمد06.11.2025المان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​دوستان عزیز و گرامی!

با عرض ادب و عمر طويل و با صحت براى محترم داكتر كاظم و دیگر دوستان گرامی .

تبصرهء اخير محترم داكتر صاحب كاظم نمايندگی از خرد و دانش نموده، که همزمان   احترام به ارامش و خوشى همه را حکیمانه اشکارا می نماید.

 جایگاه علمی و کاری وی نزد بنده از مقام بالا بر خوردار بوده و خواهد بود. بنده از نوشته هاى تاریخی و غير تاريخى وى همواره در جريان ساليان دراز مستفيد بوده ام . تبصره وحدت ساز اخير شان مانند "ميم" زير است.

زاحمد تا احد يك ميم فرق است

جهانى اندر ان يك ميم غرق است

محمد داؤد مومند04.11.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​مبصر چیره دست، دانا و توانا شاغلی محترم حسیب الله خان!

بعد از عرض سلام مسنونه و ابراز مراب تمنیات نیک

این قلم همواره از نظریات بهی خواهانه و تبصره های عالمانه و فاضلانۀ جناب تان که مبین علم و دانش و معرفت چند بعدی و تسلط مسلکی تان بر پارۀ از مسائل مطروحه در و یب سایت های افغان جرمن و آریاناست، نه تنها کسب تنور نموده بلکه از مطالعۀ نظریات تان احساس تلذذ مینمایم.

برخلاف جناب شما عدۀ کثیری از ذوات لایشعر و لایعقل، مانند تفنگ های چقمقی دهن پُر، با باروت فشانی در لفافه و تحت نام تبصره، تنها روی خود را سیاه مسازند که به جز جفنگ و فروهل کردن نفخ شکم، نمیتوان نام و خطابی بر آن گذاشت، لذا و جیزۀ معروف و پُر مغز در حق شان صادق و باید رهنمای صادقی برایشان باشد:

یا سخن دانسته گوی ای مرد نادان یا خموش

در کنار همچو ذوات لایعقل و لایشعر و کاملاً بی وقوف و بیسواد و بی بهره از آداب متعارف، خیره سران ابو جهل مشربی نیز وجود دارد، یک عده از این ابوجهلان خیره سر ، مانند اطفال بی ادب لجوج با جناب شما به اصطلاح دست به یخن شده اند، که دلالت به تحجر فکری و بی فرهنگی شان مینماید.

شاغلی محترم حسیب الله خان

جناب شما با تبصرۀ منصفانه و عادلانه و خرد مندانۀ تان به ارتباط مضمونم در مورد علامه صاحب حبیبی مفتخرم ساختید، امیدوارم سایر هم وطنان تلقی و برداشت مماثلی از آن مضمونم داشته باشند. 

با عرض حرمت

پر مخ مو د دنیا او مافیها گلونه 

حسیب الله04.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png
بحث اجتماعی: نواقص و اضرار "تاریخنگاری ایدئولوژیک" و ""تاریخنگاری بر اساس حب و بغض" چه پی‌آمد های دارند؟

از آنجائیکه در این اواخر در ارتباط به "کنفلیکت در بین تاریخنگاران محترم ما" گهگاهی حتی نقد بر شیوه های "تاریخنگاری ایدئولوژیک" و نیز "تاریخنگاری بر اساس حب و بغض" نا دیده پنداشته می شود، این "کنفلیکت" گهگاهی به اصطلاح "تلاطم لفظی عظیمی" را در کنار دارد، که جهت تقلیل این کنفلیکت شیوهٔ های مختلف "نقد پذیری" پیشنهاد و توصیه می گردد!

به نظر من، جهت روشنی در این بحث، نخست باید توجهٔ خود را به موضوعات اضرار و آسیب های "تاریخنگاری ایدئولوژیک" و "تاریخنگاری بر اساس حب و بغض" معطوف داریم:

بزرگترین آسیب و ضرری که از بابت "تاریخنگاری ایدیولوژیک" و "تاریخنگاری بر اساس حب و بغض" به وقوع می پیوندد، این می باشد، که، از اثر "تقابل بین واقعیت های تاریخی و تاریخنگاری ایدیولوژیک" و یا هم از اثر "تقابل بین واقعیت های تاریخی و احساسات حب و بغض" ایجاد "یک نوع آگاهی کااذب" صورت می گیرد، که در آن به اصطلاح "واقعیت های تاریخی سرچپه نشان داده" شده می توانند، که خوانندگان را "دچار آگاهی کاذب" ساخته می تواند، که یک "آسیب" محسوب می گردد.

بطور مثال: زمانیکه "تاریخ‌نگاری ایدئولوژیک" در قبال سال های از تاریخ "افغانستان به حیث یک کشور غیر منسلک، به حیث یک منطقهٔ حایل بین توسیعه طلبی های بریتانیه و تزار روس، و یا هم در زمان دکترین سیاست خارجی برژنف (۱۹۶۸م. تا اعلان ختم آن دکترین به وسیلهٔ گربه چف) که مدت زمان آن دکترین به دکترین توسیعه طلبی برژنف نیز شهرت دارد"  با استفاده از برخی وقایع همان دوره ها چیزی می نویسد، برای توجیه، جهت پنهان سازی، با وجود آنکه شیوه و طرز "تاریخنگاری ایدئولوژیک" در اولویت اظهارات در بخش "تاریخنگاری" قرار می‌دارد و جانبدارانه به نفع "توسیعه طلبی" بطور مثال تزار و یا بعدا شوروی، از "تاریخ" روایت ارائه می‌دهد، در حین حالیکه از اعمال و کردار "یک رقیب توسیعه طلبی با و ضاحت فراوان یاد آوری صورت می گیرد، بر وقایعی که با توسیعه طلبی یکی از رقبای توسیعه طلبی مرتبط است، تاکید و تاکیدات صورت می گیرد، اما در حین حال در مقابل اعمال توسیعه طلبانهٔ رقیب وی، خموشی تمام صورت می گیرد و یا با اندک اشاره به آن اکتفا ورزیده و در مقابل بقیه اعمال توسیعه طلبانهٔ وی خموشی اختیار ورزیده می شود، که چنین شیوهٔ "تاریخنگاری ناقص"، بدون شک که "آگاهی ناقص" و حتی "آگاهی کاذب" ایجاد می کند. زیرا مضمون و شکل "تاریخنگاری" در همچو موردی، به یک "تاریخنگاری ایدیولوژیک" تنرکز دارد. یعنی واقیع تاریخی را از یک دریچه‌ای خاص (آنهم از دریچهٔ خاص تاریخنگاری ایدیولوژیک" تفسیر کرده و جنبه‌های مهم یک تاریخنگاری علمی را نادیده می‌گیرد تا یک روایت منسجم و متناسب با اهداف "تاریخنگاری ایدئولوژیک" بسازد. در نتیجه، این نوع تاریخ‌نگاری به‌جای توصیف عینی گذشته، به دنبال شکل‌دهی به تقویت باورهای سیاسی "تاریخنگاری ایدیولوژیگ"  است.
یعنی:  تاریخ‌نگاران ایدئولوژیک عمدتاً برخی از وقایع تاریخی و اسناد را به گونه‌ای انتخاب می‌کنند که با ایدئولوژی مورد نظرشان سازگار باشند و از ارائه شواهدی که با آن در تناقض است، خودداری می‌کنند این رویکرد ذاتاً جانبدارانه است و به جای بی‌طرفی، به دنبال ترویج یک دیدگاه خاص است.
به عبارت دیگر، "تاریخنگاری ایدیولوژیک" غالباً افراد یا گروه‌هایی را به عنوان قهرمانان ایدئولوژیک و دیگران را به عنوان دشمن معرفی می‌کند. همچنان با استفاده از روایت‌های ساده‌سازی شده، برای اثبات ایدئولوژی، اغلب تاریخ را به شکلی ساده‌سازی شده روایت می‌کند و پیچیدگی‌های واقعی وقایع را نادیده می‌گیرد.
در مضمون و محتوی "تاریخنگاری ایدیولوژیک" اغلب ادعا های صورت می گیرد، که تاریخ مسیر از پیش تعیین‌شده‌ای دارد که به سمت "پیروزی ایدئولوژی" خاصی در حرکت است و این پیروزی اجتناب‌ناپذیر است.
موضوع هدف گرائی در "تاریخنگاری ایدیولوژیک" به قسمی است، که برخی از وقایع تاریخی به حیث وقایع گذشته اغلب بر اساس هدفی که در زمان حال دنبال می‌شود، تفسیر می‌شوند، نه آن‌گونه که در زمان وقوع رخ داده است
یکی از مشخصات دیگر "تاریخنگاری ایدیولوژیک" این است، که اهمیت "ما" در برابر "دیگری" را به تصویر می کشد، آنتم به شکلی که تاریخ غالباً از منظر تقابل میان گروه خودی (نماینده خیر و حقیقت) و گروه مخالف (نماینده شر و انحراف) روایت می‌شود
 آخرین مشخصهٔ از "تاریخنگاری ایدرولوژیک" را که در اینجا میخواهم درج قلم نمایم، این است، که، "تاریخنگاری ایدیولوژیک"از تاریخ برای توجیهٔ "مشروعیت یک نظام سیاسی خودش" البه بر اساس همان "ایدزولژی دلخواهٔ خودش"،  استفاده می‌کند و آن را ریشه در گذشته و پروسهٔ تاریخی نشان می دهد.
نوت: امید وارم سطور بالا در موضوع اندکی روشنی انداخته توانسته باشد.
کم من و کرم شما

با تقدیم احترامات فائقه
حسیب الله
پاچا04.11.2025کلیفورنیا امریکاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

چیزیکه عوض دارد ګیله ندارد!!!
وقتیکه بتاریخ ۳۱ ماه اګست سال ۲۰۲۵ درولایات کنر ننګرهار نورستان ولغمان زلزله بوقوع پیوست وسبب کشته شدن صدها مردم وتخریب خانه وکاشانه های شان شدند، متعاقبأ بتاریخ ۴ سپتامبر زلزله دیګر صورت ګرفت که خسارات بیشتر به میان اورد. من درمورد افات طبیعی یا الهی چیزی ګفته نمیتوانم ولی  ګیله از بعضی اشخاص وطنفروش وخاین به افغانستان وملت این است که کویلابیان وطنفروش وجواسیس از کشته شدن مردم ناشی  این زلزله در ولایات مذکور خوشی کرده وګفتند خوب شد که پشتونها در این زلزله کشته شدند.

من در تک تاک، فیس بک و یوتیوب مشاهده کردم که کویلابیان از کشته شدن مردم بیګناه لذت برده ورقص و پای کوبی به راه انداختند.

دیروز در ولایات شمال افغانستان یعنی بلخ، مزار شریف وسمنګان زلزله به میان امد که سبب کشته شدن مردم بیګناه وتخریب خانه هایشان شد، شخص خودم بی نهایت جګرخون شدم.
شما میتوانید در لینک ذیل مشاهده کنید که  یک سیکهه افغان در مورد زلزله اخیریکه در ولایات شمال افغانستان صورت ګرفته چه نوع اظهار تآسف میکند، ولی کویلابیان وطنفروش از زلزله که درولایات شرقی افغانستان به میان امده بود چطور لذت میبرند. این کویلابیان هیچوخت افغانستان را خانه خود فکرنکرده وهمیشه در فکر ویرانی وبربادی افغانستان بوده واستند.
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2211656209344153&set=a.139556359887492&type=3&mibextid=wwXIfr

ع واحد حيدرى04.11.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
از سال‌هاست که اعضای حزب کمونیست افغانستان در وب‌سایت «افغان جرمن آنلاین» خانه کرده‌اند. آنان با استفاده از وضعیت صحی و مریضی جناب قیس کبیر، این اداره را به مرکز تجمع و تبلیغ احزاب چپ‌گرای افغانستان مبدل ساخته‌اند.

پالیسی‌های غیرملی این وب‌سایت، زیر سایهٔ شعارهای به‌ظاهر ملی‌گرایانه، چون «دفاع از آرمان‌های امان‌الله خان» و گاهی «یاد شهید محمد داود خان»، پنهان گردیده است. اما هدف اصلی‌شان تخریب افتخارات ملی افغانستان، از جمله شخصیت شهید نادر خان، تحریف پیروزی تاریخی افغان‌ها بر امپراتوری بریتانیا، دفاع از پیمان امنیتی با آمریکا، توجیه اشغال افغانستان توسط نیروهای خارجی، و تأیید حکومت دست‌نشاندهٔ اشرف غنی می‌باشد.

امروز، این گروه‌ها می‌کوشند تا زیر نام  علامه عبدالحی حبیبی  پروژهٔ تخریب تاریخ افغانستان را پیش ببرند. اما نقاب «افغان جرمن آنلاین» دیگر در حال افتادن است، و چهرهٔ سرخ و ماهیت واقعی شورای انقلابی وابسته به تفکر لنینیستی این وب‌سایت، با گذشت هر روز روشن‌تر می‌گردد.


الله محمد03.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

جناب محترم صادق صاحب!

 با عرض ادب متقابل و عرض سلام به شما محترم!

 1-"توا نا یهای  منحصر به فرد علمی شما ! "

از لطف شما محترم در حق بنده ابراز تشکری نموده اضافه باید نمود ، که این توانایی را دوستان مخالف و طرفدار شخص طرف بحث را برایم  عطا  نموده اند.   

2-"بنده از نو شته هاو تحلیل و آرزیابیهای منطقی و علمی و در خور ستایش شما بسیار می آموزم ،"

  ما فرهنگ در خور ستایش داریم، که می بایست از آن استفاده مثبت نماییم . هیچ انسان خالی از اشتباه نیست. گذشته گذشت و نباید در شرایط کنونی سیاست ملی و جهانی مزید بر این به تخریب خود ادامه بدهیم. 

3-"از این بابت تشکر میکنم  ،"

بنده از شما هم تشکر می کنم، که منطق نوشته های بنده را تایید نموده، یعنی مسوولیت  درست بودن انرا شما به دوش گرفته اید و   وظیفه ملی تان را انجام داده اید.

4-"در ضمن عرض   ا ګر از روی مصلحت اند یشی  ملی بعضی از مور خین و نو یسنده ګان آماتور بتو انند   از کا وش های مخرب تاریخی خود را بر حذر نماینند"

کاوش هم از خود حد دارد. هر چی از حد بگذرد رسوا شود، در اینجا مفهوم اصلی خود را ارایه می دارد.  اضافه از کافی نوشته و تخریب شده.

5-"این کار  به خیر و فلاح جا معه تمام   خواهند شد . "

حتماٌ

6-"بحث های آخیر در مورد نادر خان شهید ، بسیار  ز ننده ، متعفن و دور از انصاف بو دند  ،"

خدا واحد و شاهد است که حو صله  نوشتن را ندارم ، اما در اینجا انقدر تعفن بلند شده بود ، که بنده را از خانه آرام فکرم بیرون نمود .

7-"من که پسر یک کسبه کار غریب کشور بودم و در زمامداری  پسر نادر خان شهید ( یعنی سلطنت پر میمنت آعلیحضرت محمد ظا هر شاه ) به دنیا امده ایم ،"

همه ما به یک شکلی غریب بودیم،  اما دارایی بزرگی که داشتیم آرامش و صلح و صفا بود و یک لقمه نان حلال  داشتیم.

چی که بالای ما نیاوردند و هنوز که هنوز است به اصطلاح از سر کل تاریخ  این ملت دست بردار نیستند.

8-"  به مکتب رفتم ، تعلیم و سواد یاد ګر فتم ، صاحب تحصیلات عالی شدم ، این همه مفت و رایګان"

به خدا قسم است زمانی انسان انزمان را با بعد آن مقایسه می نماید ، انسان را وحشت می گیرد. جامعه را نگذشتند به آرامی بزرگ گردد.

9-"و در کشور و ظایف  و مقام های بزرګ خدمت ګذاری نصیبم شد ، این ها همه آز کجا شد ؟ که ذمینه آنرامسا عد ساخت  ؟ "

همه آن از برکت صلح و صفا و تجارب بد تاریخ گذشته بود .  شاه از تاریخ اموخته بود ، که باید ملایم با این ملت برخورد داشت، اما چند نفری خود را ملت ساخته بود ، و از این ملایمت سو استفاده نمودند، که نتیجه انرا هم خود دیدند و هم ملت.

 10-"  رژیم شاهی ظا هر شاه ( پسر نادر شاه شهید ،). / در این ضمن  می توان بنده به حیث  (. مشت   نمو نه ځر وار باشم ) که صد ها هزار او لاد افغان مثل من تحصیل و علم کسب نمو دند"

بنده شاهد این انکشاف   علم و دانش در جامعه بوده ام . 

11-"و مصدر خد مت به کشور شدند  ، آ یا لاذم است در مقابل این خدمت بزرګ رژیم شاهی ظا هر شاه که بلکل یک نسل و یک قشر تعلیم یا فته را در افغا نستان به و جود آورد ، در مقا بل آن  نا سپاس و به پدر مر حو مش ( اعلیحضرت شهید سعید محمد نادر شاه) آن قدر نا سازا و بد ګوی کنم ؟ "

شما از یک واقعیت صحبت می نماید.

12-"ما افغانها که انشا ءالله نمک حرام نیستیم و صاحب عقل و اند یشه میباشم با ید  د ست از تخریب و آنهدام تا ریخ خود بر داریم . "

شما یک انسان خیر خوا هستید.   اینقدر زیاد گفتن انسان را خسته می سازد و کدام نتیجه هم ندارد، غیر از ایجاد تشنج در اجتماع دریچه ها و شاید هم بیرون آن.


سوخت دل اما چراغ مدعا روشن نشد

در جگر یا رب چه آتش بود داغ لاله را  


ع واحد حيدرى03.11.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
​ اين جواب انور اڅړ بود که اداره افغان جرمن نشر نکرد. 

ستاسو د لیکنې په ځواب کې دا څرګندوم چې ستا هره تور او بې‌ادبانه جمله بې‌اساسه ده. زه هېڅکله د علامه حبیبي  د شخصیت په اړه سپکه یا ناحقه خبره نه ده کړې. هغه یو عالم، ادیب او د افغان فرهنګ ویاړ دی. زما لیکنې یوازې د هغو لنیني، کمونستي او خاین عناصرو پر ضد وې چې د افغانستان نوم، عزت او استقلال یې د شوروي د ګټو لپاره وپلوراوه — دا خبره ښايي د هغو کسانو زړه خوږ کړی وي چې لا هم له هغه تور تاریخ سره عاطفي تړاو لري.

خو څوک چې د تاریخ خاینانو ته سپین‌کاري کوي او د ملي اتلانو پر ضد خوله پرانیزي، باید د قلم له منطق سره مخ شي، نه د عاطفې له منطق سره.

د افغان جرمن ادرې ته سپارښتنه دا ده چې د بیان ازادي د هر لیکوال حق دی، خو دا ازادي باید د حقیقت او ملي درناوي په چوکاټ کې وساتل شي. که څوک د لنیني غلامۍ مدافع وي، دا د ده انتخاب دی، خو د وطن‌پالو د خولو تړلو غوښتنه د بیان د آزادۍ سپکاوی دی.

رحمان بابا وايي:

«که عقل نه وي، علم به څه کړي؟»

زه به خپل دریځ د ملي احساس، تاریخي حقایقو او د افغانستان د سپیڅلي نوم د دفاع پر بنسټ همداسې ټینګ وساتم

صادق 03.11.2025افغانستان/FotoGallary/CountryIcons/AF.png
​نویسنده ګرامی و توا ناء   جناب   الله محمد ،  سلام و عرض ادب دارم به حضور شما و توا نا یهای  منحصر به فرد علمی شما ! 

بنده از نو شته هاو تحلیل و آرزیابیهای منطقی و علمی و در خور ستایش شما بسیار می آموزم ، از این بابت تشکر میکنم  ، در ضمن عرض   ا ګر از روی مصلحت اند یشی  ملی بعضی از مور خین و نو یسنده ګان آماتور بتو انند   از کا وش های مخرب تاریخی خود را بر حذر نماینند این کار  به خیر و فلاح جا معه تمام   خواهند شد .  بحث های آخیر در مورد نادر خان شهید ، بسیار  ز ننده ، متعفن و دور از انصاف بو دند  ، من که پسر یک کسبه کار غریب کشور بودم و در زمامداری  پسر نادر خان شهید ( یعنی سلطنت پر میمنت آعلیحضرت محمد ظا هر شاه ) به دنیا امده ایم ،  به مکتب رفتم ، تعلیم و سواد یاد ګر فتم ، صاحب تحصیلات عالی شدم ، این همه مفت و رایګان و در کشور و ظایف  و مقام های بزرګ خدمت ګذاری نصیبم شد ، این ها همه آز کجا شد ؟ که ذمینه آنرامسا عد ساخت  ؟  /  رژیم شاهی ظا هر شاه ( پسر نادر شاه شهید ،). / در این ضمن  می توان بنده به حیث  (. مشت   نمو نه ځر وار باشم ) که صد ها هزار او لاد افغان مثل من تحصیل و علم کسب نمو دند و مصدر خد مت به کشور شدند  ، آ یا لاذم است در مقابل این خدمت بزرګ رژیم شاهی ظا هر شاه که بلکل یک نسل و یک قشر تعلیم یا فته را در افغا نستان به و جود آورد ، در مقا بل آن  نا سپاس و به پدر مر حو مش ( اعلیحضرت شهید سعید محمد نادر شاه

) آن قدر نا سازا و بد ګوی کنم ؟ ما افغانها که انشا ءالله نمک حرام نیستیم و صاحب عقل و اند یشه میباشم با ید  د ست از تخریب و آنهدام تا ریخ خود بر داریم . 


حسیب الله02.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​سلام و احترامات قلبی خود را خدمت هموطنان محترم و عزیزم تقدیم داشته، از خداوند متعال صحت کامل و خوشی های فراوان برای همه استدعا میدارم.

بدون شک که مقالهٔ تحلیلی جناب محترم محمد داؤد مومند، که آنرا به تاریخ سی ام ماهٔ اکتوبر سال ۲۰۲۵م. تحت عنوان "مکثی بر داستان فرار استاد حبیبی به پاکستان، در کمیت پنج صفحه و یک کیفیت عالی تحلیلی-تحقیقی به نشر رسانیده اند، قابل ستایش فراوان می باشد.

به نظر من، تاریخنگاران محترم ما که یک اشتیاق واقعی به تاریخنوسی علمی داشته باشند، باید فارغ از هر نوع "سیاست بازی های ایدئولوژیک" از این تحقیقات علمی جناب محترم داؤد مومند، در این رابطه تاریخنگاری شانرا مستفید و مستفیض گردانند، زیرا این مقالهٔ تحلیلی جناب محترم مومند که به "مکثی بر داستان فرار استاد حبیبی به پاکستان" معنون است، "داستان فرار استاد حبیبی را" به یک شکل دقیق به تحلیل گرفته است، که قابل تحسین فراوان می باشد.


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

الله محمد02.11.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​آقای عثمان ناصری ، 

با عرض سلام. 
1-"تعجب‌آور است"

تعجب آور نیست، که هزاران کشتی در یک بحر جای می گیرد، تعجب آور اینست که در یک کشتی هزاران بحر جای می گیرد. یعنی کشتی فکر و معرفت و اگاهی.

2-"که شما چگونه به خود جرأت می‌دهید"

بنده به خود جرات نمی دهم، بلکه حق و منطق به خود جرات می دهد. 

3-"درباره شخصیتی چون علامه عبدالحی حبیبی اظهار نظر نادرست کنید،"

بنده در باره شخصیت وی اظهار نظر نه نموده ام، بلکه در باره نوشته وی،  که در باره شخصیت دیگران اظهار نظر نموده است،  تبصره نموده ام.  

4-"در حالی‌که شاید حتی از شاگردان درجه آخر‌ او نیز به حساب نمی روید."

یعنی شاگرد وی نبوده ام، فلهذا اجازه اظهار نظر دارم ، زیرا شاگرد خداوند پاک و منزه هستم.  

5-"علامه حبیبی بیش از ۱۱۵ عنوان کتاب و صدها مقاله علمی از خود به‌جا گذاشته است"

این موضوع ارتباط به انچه در نوشته وی خوانده ام ندارد. بنده بالای همان یک کتاب و یا مقاله وی اظهار نظر نموده نه 115 کتاب و مقالات دیگر وی.  احتمال دارد که 114 دانه دیگر آن در موضوعات دیگر چنین نباشد.  

6-"که امروز به‌عنوان گنجینه‌ای ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ و ادبیات افغانستان شناخته می‌شود. "

اگر همان نوشته که بنده خوانده ام گنجینه ارزشمند  "تاریخی" است، افسوس به حال پژوهشگران که بالای دیوار کج بنا می نمایند. 

7-"میراث علمی او ترکیبی از خدمات درخشان و مباحث علمی مهم است "

حرف شما را قبول دارم ، حتما چیزی های خوبی نوشته اند، اما بنده تا کنون به یکی از این میراث علمی مواجه شده ام و این حق مسلم بنده بوده،  که در موضوع با معلومات که داشتم اظهار نظر نمایم. از مرحومی نباید بت ساخت. 

8-"که هنوز هم محل تحقیق و گفت‌وگو می‌باشد."

بنده هم به فرموده شما بالای ان "گفت" خود را به اساس معلومات وسیع در تاریخ جهان و تاریخ کشور در ارتباط منطق و منطق درست، اظهار داشته ام.    

9-"بی‌احترامی به چنین شخصیت‌ها  نه‌ تنها نشان بی‌اطلاعی، بلکه نوعی گستاخی آشکار است."

  بنده بی احترامی وی را در برابر تاریخ کشور بر جسته ساخته ام.  اطلاحات کافی در باره شخصیت خود در نوشته خود باقی گذاشته است. با نوشته های دیگر وی اشنا نیستم، فلهذا به همه آن احترام در عالم نا شناسی باید داشته باشم.  باید موضوعات را از هم تفکیک نموده بتوانیم.

اینکه می نویسید یک نوع "گستاخی" است درست نیست، زیرا به همان شدت که وی بالای دیگران تاخته و گستاخی نموده است،  بنده خواسته ام انرا بر جسته نمایم. 

یعنی نوشته خود را برای خواننده نوشته است و بنده به حیث خواننده با نقاط که موافقت نداشته ام ، روان  آن نقاط را باز نموده ام،  که   به ضم دیگران گستاخی تلقی می گردد،  اما هر گز  چنین هدفی نداشته ام و برایم این شخص انقدر مهم هم نبوده  تا بت شکنی نمایم.    بت خودش خود را شکستانده.

به باد رفتم و بر طبع کس نخورد غبارم

دگر چه سحر کند خاک بی عصا که نریزد

الله محمد31.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

 دوستان گرامی!

با عرض ادب.

"هر چه آز حد بگذرد رسوا شود."

جملهء بالای محترم حیدری صاحب، که اخیراٌ به نشر رسیده، بیان یک واقعیت تلخ و شیرین تاریخ معاصر کشور  را ادا می نماید. 

تلخ بدین معنی،   که نوشتهء که بنام مرحوم عبدالحی حبیبی اخیراٌ به نشر رسیده ، به احتمال فوق العاده زیاد به هدایت والی صاحب کالیفورنیا،  که در هزاران صحفه کوشش نموده بود،  مرحوم سپه سالار محمد نادر خان را جاسوس انگلیس ثابت نماید، به نشر رسیده تا ثبوت برای هزاران صحفه والی صاحب شده بتواند، زیرا وجدان نا ارام دارد و لاری کتابها به یک کلینر ضرورت دارد.  

قرار اقرار  خود امریکایی افغانی الاصل از این رساله به حیث منبع استفاده نموده، که همه آن روی بغض و عقده تحریر شده، که کمک به بغض و عقده شده و اگر هم عقده نبوده،  کمک به نادانی وی شده باشد. 

با نشر این رساله تبر را هر دو به پای خود زده اند.

شیرین به خاطر اینکه،  بنده در  قسمت تبصره پنجم و یا هم چهارم خود که هنوز به نشر نرسیده ، موضوع "جاسوس" بودن سپه سالار را با یک منطق بسیار بالا رد نموده ام.

در اینجا فقط به این اکتفا می نمایم، که غرض جلوگیری از نفوذ کمونیزم و سیاست توسعه طلبانه شوروی، انگلیسها ضرورت اشد به همچو یک شخصیت مشهور سیاسی  داشتند و مرحوم سپه سالار هم غرض نجات کشور از شر حکومت نو ماهه کافران مسلمان ، که در اثر سیاست نا درست مرحوم امان الله خان  در کشور قدرت را بدست داشتند، با هم همکاری دو جانبه داشته اند. یعنی  سیاست  relationship symbioses   که هر دو طرف انرا با درک عمق به پیش بردند.   

هر دو طرف در سیاست خود موفق شدند. از یک طرف جلو سیاست شوروی گرفته شد و در ضمن  هم سر حدات هند برطانیوی  از شر کافران مسلمان هند برطانیوی،  که  مشکلات خلق نموده بودند، و از طرف دیگر مرحوم سپه سالار کشور خود را نجات از شر کافران مسلمان با کمک انگلستان  نمود.  

با کمال تاسف سطح درک سیاسی به اصطلاح چیز فهمان وقت و حالا به سطح درک سپه سالار نبوده،  و چی تهمت های که در حق وی ، انزمان اشخاص مانند مرحوم عبدالحی حبیبی و مرحوم غبار و غیره  تا کنون که کنون است روا داشته اند. 

 به سلسله و سیستماتیک همین کمونستان کشور را به اتش کشیدن  و والی کالیفرونیا هنوز هم این کمونستان را تقو یه با نشر درک ناقص افکار  مرحوم عبدالحی حبیبی  می نماید. 

مشکل  اساسی کشور ما دانایان نادان بوده و است، که درست منافع کشور را  تشخیص داده نمی توانند. به نظر بنده و این را به یقین اظهار میدارم ، که مرحوم سپه سالار نادر خان از فهم بسیار بالا ی سیاسی در منطقه و جهان بر خوردار بوده و این را انگلیسها خوب درک نموده بودند، مخصوصاٌ اینکه در عرصه نظامی با انها روبرو بوده است. موضوع جاسوس بسیار زیاد مسخره است. اینجا دپلوماسی   و سیاست در سطح بسیار بالا ی فهم سیاسی  صورت گرفته،  که از فهم آدمهای عادی مانند والی کلیفورنیا و والی  بعضی کشور های اروپایی بسیار زیاد بالا بوده و بالا است.

گر چه هر اول آخر است آخر

لیک آخر هم اولی دارد

عثمان ناصری31.10.2025امریکاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​آقای الله‌ محمد سلام  ،  
تعجب‌آور است که شما چگونه به خود جرأت می‌دهید درباره شخصیتی چون علامه عبدالحی حبیبی اظهار نظر نادرست کنید، در حالی‌که شاید حتی از شاگردان درجه آخر‌ او نیز به حساب نمی روید.
علامه حبیبی بیش از ۱۱۵ عنوان کتاب و صدها مقاله علمی از خود به‌جا گذاشته است که امروز به‌عنوان گنجینه‌ای ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ و ادبیات افغانستان شناخته می‌شود. میراث علمی او ترکیبی از خدمات درخشان و مباحث علمی مهم است که هنوز هم محل تحقیق و گفت‌وگو می‌باشد.  
بی‌احترامی به چنین شخصیت‌ها  نه‌ تنها نشان بی‌اطلاعی، بلکه نوعی گستاخی آشکار است.

الله محمد29.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

 استاد  محترم داکتر صاحب تره کی!

با عرض سلام و ادب و آرزومندی صحت شما مبارک.

مضمون" پبوند داعیه خط دیورند..." شما از مطالعه بنده گذشت.

دلایل   و استدلال های منطقی درونی نوشته انقدر قوی است، که  به هیچ انسان با وجدان در قضیه متذکره فضای بحث را نمی دهد.

از زحمات تان می باید تشکری نمود. 

پرتو خورشید جز در خاک نه توان یافتن

یک زمین و آسمان از اصل خود دوریم ما

الله محمد29.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم وزیر صاحب جهانی!

با عرض سلام و آرزومندی صحت شما از بارگاه خدوند "ج".

"اینکه مرحوم عبدالحی حبیبي، بنا بر دلایل  نامعلوم یا معلوم، از وطن خود فرار نمود و نه تنها به ملک بیګانه بلکه به ملک دشمن افغانستان پناهنده شد و در آنجا بر ضد نظام آل یحیی تبلیغات رادیویی نمود و در خاک دشمن افغانستان جمهوریت را  اعلان  نمود و برضد اعلیحضرت نادرشاه کتاب مملو از افتراآت را به نشر سپرد و بعد از عودت به وطن کسی اورا نګفت که  بالای  چشمت آبروست؛ "

از تبلیغات رادیوی وی اطلاع نداشتم. این انسان بسیار زیاد در جوانی پوک بوده، یعنی فاقد عقل سالم بوده. اگر غیرت می داشت به مبارزه نا حق خود باید ادامه می داد. اما قسمیکه معلوم می گردد در جستجو ی امتیازات بوده،  و چون بدسترس وی نرسیده انقلاب تقلبی 1951 را حتما با همکاری پاکستان به راه انداخته و الی کس به سویه رادیو در اخیبار دادن به وی اهمیت نمی دادند. کسانیکه از چنین اشخاص دفاع می نمایند عقل سالم را نمی شناسند چی،  که خود هم فاقد ان هستند. 


مردانیکی کسانی را باید در این قضیه دید که به فزموده شما با وجود اینکه اجداد  انها را به سویه مرده گاو برای انقلابیون خود و ملت معرفی می نموده به چشم بد ندیده، زیرا دانسته بودند که با یک عقده مند نادان  سر و کار دارند. 

نادانی انواع مختلف دارد و یکی از انواع انرا مرحوم حبیبی با نوشته خود برای انقلابیون پلاستکی خود به نما یش گذاشته است.

بنده اسم این شخص را شنیده بودم به نام دانشمند خوب، اما هیچ وقت علاقمند نشدم در باره وی مطالعه نمایم ، همین بود که خودش با نوشته خود برایم خود را معرفی نمود.  به خدا قسم است که انچه وی نوشته در شان یک انسان با اخلاق و فهمیده جستجو نمی توان نمود.  

2-"رحمت بر شیر مادر ظاهرشاه و رحمت بر شیر مادران آل یحیی باد. اګر مرحوم حبیبي با هر نظام شاهی چنین دشمني میورزید با همه اعضای فامیلش راهی زندان و جوخه اعددام میشد. رژیم ظاهرشاه نه تنها اورا هیچ سزا نداد بلکه تا آخر عمر خاندان آل یحیی با عزت تمام زیست. پوهاند بود، رییس پښتوټولنه بود، رییس فاکولته ادبیات بود و . . . "

تشکر از واقعیت بینی تان. رحمت به شیر مادر عزیز شما محترم هم باد. 

بدین وسیله چوکی وزارت اعلی را برایتان عطا نموده،  خداوند شما را و مومند صاحب را برای این صحفه صحتمند داشته باشد، تا خاینین تاریخ کشور را چانواری ادبی و تاریخی نمایید.    

حیرتیم اما به وحشت ها هم اغوشیم ما

همچو شبنم با نسیم صبح هم دوشیم ما  

ع و حيدرى27.10.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
افتخارات افغانستان در مبارزه با امپراتوری انگلستان با شخصیت محترم شهید نادر خان قرین و همرای نام او نوشته شده است. توهین به نادر خان، توهین به تاریخ جهاد مردم افغانستان است. متأسفانه همه می‌دانند که ظاهرشاه، برخلاف پدرش، مردی هوس‌باز و سست‌عنصر بود.

همین داکتر محترم کاظم بود که در وب‌سایت «افغان‌جرمن» ادعا کرد نویسنده‌ای به نام «مهاجر افغان» در واقع سید قاسم رشتیـا بوده؛ اکنون اما آن نوشته را به مرحوم حبیبی نسبت داده‌اند. با زبان تند و ناسزا نمی‌توان کسی را از دفاع از شخصیت محترم شهید نادر خان و از افتخارات افغانستان خاموش ساخت.

کسی که ادعا کند نادر خان، پدرکلانِ او را به قتل رسانده، چگونه می‌تواند مردم را قانع کند که در نوشته‌ها و گفته‌هایش راستگو است و انگیزه‌اش انتقام‌جویی نیست؟ متأسفانه این حس و تلاش‌های انتقام‌جویانه اکنون با منافع عظیمِ ملی در تضاد قرار گرفته‌ان
ع واحد حيدرى27.10.2025سدني استراليا/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
اقاى  مومند،
ازموده را ازمودن خطاست. 

امیدوارم در آینده گرفتار پرسش‌وپاسخ‌هایی نشوم که لازم باشد پاسخ بدهم؛ این آخرین پاسخی باشد که از جانب من دریافت می‌کنید. دامن زدن به آتش تعصبات زبانی دردهای مردم افغانستان را التیام نخواهد بخشید. فارسی (دری) و پشتو هر دو زبان‌های عزیز ما هستند. چه «خلق» و چه «پرچم» — هر دو در گذشته مرتکب جرم و خشونت شده و در آن جرم شریک و معذور نیستند.
فكر نمى شود كه مثل خلقى هاى پشتو زبان بدتر در اين جهان موجوده باشد كه به ان  مقايسه شوند.  
مهاجر افغان مثل كه  يك  عضوی از خانوادهٔ فرهنگ  در وب‌سایت «افغان‌جرمن» چندي قبل ذكر نمود در اصل سید قاسم رشتیـا می‌باشد. اتهاماتی وجود دارد که صدیق فرهنگ، سید قاسم رشتیـا و حتی پسر او — امين  فرهنگ — در زمان‌های طولانی با دستگاه‌های استخباراتی آلمان غرب همکاری داشته‌اند.

چیزی که بسیار ناامیدکننده است این‌که ادارهٔ «افغان‌جرمن» زیر تأثیر کسانی قرار گرفته است که عملاً ریشهٔ جامعه را نشانه گرفته‌اند. در این وضعیت، ما باید با حفظ افتخارات تاریخی‌مان از اسلام، استقلال،  تاریخ و كلتورخود  دفاع کنیم. فروریختن و تف انداختن بر سر یکدیگر به خودِ ما آسیب می‌زند. متأسفانه برخی از مدافعان مکتب و روشنفکران افغانستان به نفع بیگانگان عمل می‌کنند.
پيام اينجاب به اداره افغان جرمن بى جواب بود. اين خود ضعف ويب سايت افغان جرمن را نشأن مى دهد.

از کامنت جناب الله‌محمد سپاسگزارم


محمد داؤد مومند27.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

پیر دستگیر و دوست روشن ضمیر الله محمد خان گرامی!

بعد ازعرض سلام مسنونه و افغانی، تمنیات نیک و ابراز ارادت

الیوم روز شنبه، تبصرۀ مملو و مالامال از احساسات حسن نیت، و انگیزه های شریفانۀ اخوت اسلامی، و جذبات فرهنگ والای مردمی وطنی ای، آن اخوی گرامی را به ارتباط مضمون اخیرم، در دریچۀ این ویب سایت وزین مطالعه نمودم که مطالعۀ هر سطرآن برایم فروغ دیده، و مفاهیم مضمر درآن برایم مایۀ فروغ دلم گشت.

احساس تلذذ و مسرت و مباهات نمودم که مبصر فرهیخته و منتقد دانا و توانا و نویسندۀ نکته دان و نکته سنج یعنی استاد الله محمد خان، مانند یک استاد و معلم مسلکی و مسلط بر جنبه های مادی و شکلی و طرز نگارش و با درک استادانۀ مفاهیم و مطالب مندرج و مذکور در نوشته، برایم صد نمرۀ مکمل اعطاء فرمودند، نمراتی که استاد بزرگوار و دوست عالی مرتبت و عالی مقامم، مرحوم مغفور جنت مکان خلد آشیان، پوهاند صاحب فضل ربی پژواک در روز های امتحان و به صورت آشکارا برایم لطف میفرمودند.

جنات نعیم و فردوس برین نصیبش باد

هموطن شرافتمند و حقیقت پسند الله محمد خان!

متیقنم به همان پیمانه که جناب عالی روی یک احساس متعالی حقیقت پسدانه، از محتویات و مفاهیم مضمر در مضمون، متحسس شده اید، باور دارم که معکوساً متناسب محتویات این مقاله، فارسیست ها یعنی شاطران فارس یا ایران موجوده، ترویج کنند گان اصطلاحات ایرانی مانند دانشگاه و دانشکده و منکران فاقد ضمیر و وجدان افغانی و نفی کنندگان تاراج کلتوری و فرهنگی ایران و ستمی های فاسد و مفسد و قلاده به گردن اجانب را (گ.... گردک) و نوشادر به دامن خواهد ساخت.

الله محمد خان گرامی!

بلی و آری، عقربۀ ساعت عمر، نزدیک به نواختن و اعلام هشتاد ویکمین سال گنده پیری و روز های واپسین خزان زندگانیست، دیگر آن انرژی و حوصله و تحرکی که روزانه بدون مبالغه 5 تا 6 ساعت مسلسل در عقب کمپیوتر و آنهم با یک انگشت تایب میکردم، نمانده و آن حوصله و انرژی دیروز، درحالت تقرب به صفر بوده و بعد از سی دقیقه تایپ کردن باید به بستر خود پناه ببرم، مجبورم ساختند که درین کفرستان بی عدالتی، تحقیر ها و تصغیرهای ضد انسانی و اسلامی و افغانی، یکبار دیگر نعرۀ الله و اکبر را بلند کنم، نعره ها و صدا های الله و اکبری که با تجاوز و اشغال مملکت توسط  قوای شوروی از منطقۀ جمال مینه آغاز شد و من و خانمم و یک خدمتگار هزارۀ ما ، برای اولین بار از صحن حویلی ام در منطقۀ شیرشاه مینه (کارته چهار) با آن همنوا گشته و لبیک گفتیم.

اگر دیروز در آن شریط جهنمی با نعرۀ الله و اکبرگفتن، گفتم که هرچه بادا باد، امروز نباید از تداوم آن بانگ و نعرۀ الله و اکبر از تهدید و تخویب، بزدلان ونامردان و ذوات فاقد شرف و وجدان افغانی و قلاده به گردنان و شاطران حکومت آخوندی ایران، که مرا به پلیس فدرال معرفی خواهند کرد، بهراسم و آن صدای حقیقت پسندی را در سینه خاموش کنم.

استغفرالله

نشاید بیش از این دنبال گردد

سخن های سخنور با سخنور

پرمبارک مخ  مو د نړۍ ګلونه

الله محمد26.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​برادر عزیزم مومند صاحب گرامی و گل!

با عرض سلام های محمدی به فرموده خود شما، ارزومندی قلبی ام صحتمندی و خوشی شما محترم می باشد.

مضمون "پښتانه یو تاریخ جوړونکی ستر ولس دی" شما از مطالعه بنده گذشت و در جریان خواند ن به فصاحت و بلاغت  و روان نوشتن همه موضوعات متذکرهء متن مضمون افرینی فرستادم. 

 با وجودیکه پشتو زبان مادری ام نیست، اما خوب به خاطر دارم  که در نو جوانی  مضامین  که به زبان پشتو در اخبار اصلاح و غیره نشرات زمان شاهی به نشر می رسید،  انرا به علاقه زیاد مطالعه می نمودم،  و از بالای بعضی الغات که انرا نمی دانستم می گذشتم.   

یعنی کوشش می نمودم تا بالای این زبان مسلط  شوم، چنانچه در خواندن و فهمیدن ان تقریباٌ صد فیصد هم مسلط شده ام ، اما در اثر عدم تمرین در نوشتن و حرف زدن مشکلات خاص خود را دارم. یعنی : که غوالم پشتو ولیکم او یا خبره کوم دغه احتما ل موجود ده چه انگلیسی لغات  هم په کی مخلوط شی.  

به هر صورت منظورم اینست،  که  پیدایش زبان ها در بستر ضروریات اجتماعی  جوامع بشری از بدو پیایش به شکل طبعی خود سیر نموده،  و ارتباط به طرز تفکر گوینده گان آن نمی تواند داشته باشد.

طرز تفکر افراد نظر به فهم و دانش و درک شان و تعلیم و تربیه شان است،  نه به زبان که با آن تکلم می نمایند، یعنی مبارزه شما در برابر آنانیکه انچنان فکر می نمایند تاریخی و قابل تقدیر است.  

نمی دانستم،  که عمر شما محترم از قله ای هشتاد زنده گی  به طرف بالا در حرکت است. کوشش نمایید مانند بنده لحظات را جاویدان نگاه نمایید و از  زندگی در لجظات  لذت ببرید. 

هزاران سال قبل همین لحظات بوده  و هزاران سال بعد هم چنین است. زمان یک تخیل مجازی است در عظمت هستی و خالق هستی،   که کلمهء عظمت برایش کوچک است ، تا وی را افاده نموده بتواند. 

 در جوهر هستی ،  یعنی در حرکت باید زندگی نمود ، و انهم حرکت جسمی و فکری. یعنی روان را روان نگاه داشت تا جسم هم روان باشد و صحتمند. 

موجودات زنده منجمله انسان پاکت های انرژی یعنی حرکت ذرات کوانتومی هستند،  که در جریان حرکت خود در جریان ملیارد ها سال از بدو ظهور، زمان را مجازی غرض تفیهم باید استفاده نمود، تبدیل به موجودات زنده منجمله ما  شده. در اصل " الله نور السموات والأرض" یعنی نور "انرژی" منای حرکت بوده و است   و همه چیز اوست یعنی  "إنا لله وإنا إليه راجعون".

قبول اگر طلبی، نیستی گزین بیدل

که غیر خاک شدن هر چه است مردود است

حسیب الله26.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ټولنیز بحث: له یوې خوا، ګران افغانستان یو غرنی هیواد دی، او له بلې خوا، د ودانیو لپاره د ډبرو پرې کول او شکل ورکول د ډبرو پرې کولو مسلکي، فني، حرفوي او تخنیکي روزنې او مهارتونو ته اړتیا لري. ولې موږ تر نن ورځې پورې د ډبرو پرې کولو لپاره مسلکي ښوونځي نه لرو؟

هرگاه ما در بحث جاری نظر خود را از جمله مکاتب مسلکی فقط به سمت و سوی یکی از رشته های مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی، که عبارت از فن و هنر "تراشیدن سنگ" است، معطوف داریم، به نظر من با یک سوال جدی مواجه می شویم و آن اینکه، با وجود قدامت تاریخی بیشتر از یک صد سال در بخش شکل دادن تشکیلات اداری به اسمای "مدیریت، ریاست و وزارت مکاتب مسلکی" در افغانستان؛ با وجود آنکه افغانستان یک کشور کوهستانی است، با وجودیکه همه میدانیم، که، تهداب خانه ها، تهداب جمله امارات ساختمانی، دیوار های اعمارات، ساختمان های منازل، ساختمان های موسسات دولتی و غیر دولتی، مساجد، ساختمان های دکاکین و مالکیت ها، حتی ستختمان پیاده رو ها، ساختمان پارک های تفریحی و ساختمان راه ها، شدیدا به "سنگ های تعمیراتی" نیاز دارند، اما در پروگرام ها و پلان های "یک قرنه ای مکاتب مسلکی کشور" جایی مکاتب مسلکی "سنگتراشی" تا حد بالائی، حتی می توان گفت که خالی به مشاهده می رسد!

یک بیتی بود، که آیا با اندکی تغییر می‌توان آنرا اینطور هم بیان کرد، که:

"سنگ اول گر نهد معمار کج

تا ثریا می دمد دیوار کج" ؟

جالب تر این است که افغانستان کوهستانی، در عین زمانیکه "سنگ های قیمتی" آن، اکثرا از ورای راه های غیر قانونی مالکیت های "سنگ های قیمتی جهان را" به جلایش در آورده است، در ضمن سنگ های با کیفیت مرمر و گرانیت و نه می‌دانم چه و چه آن به "خارج انتقال می یابد" ، اما خود بخشی از سنگ های تعمیراتی مورد نیاز اش را، از پاکستان وارد می کند!

آیا ما واقعا توان آنرا نداریم، که اقلا در همان بخشی از ۴۱۲ ولسوالی که در "دل کوه های سنگی" قرار دارند، مکاتب مسلکی، حرفوی، فنی و تخنیکی رشتهٔ "سنگ تراشی" را بنا و فعال نمائیم؟

نوت: سوال این است، که چرا ما با داشتن قدامت یک صد سال تاریخ مکاتب مسلکی، با وجود کوهستانی بودن کشور و با وجود اهمیت "سنگ های تعمیراتی" هنوز هم مکاتب مسلکی "سنگ ترلشی" نداریم؟


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

لالپوروال26.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​ښاغلی محترم ع و ح

تاسی په خپله تبصره کی لیکلی دی چی «۴۷ سال قبل اولاد خود فروخته این سرزمین، وطن و مردم خود را زیر شعار (کالی، دودۍ [ډوډۍ] کور) به شوروی فروختند.

تاسی خپله لیکنه چی په دری ژبه شروع کړی ده، باید ولیکۍ چی ... زیر شعار (کالا، نان، خانه) .

زه ستاسی په نیت پوه نشوم، آیا دری ژبی، تاجک تباره او کولابی پرچمیانو لکه ببرک او د هغه معشوقه اناهیتا، محمود بریالۍ او نورو به رمباړی نه وهلی چی :(کالا،نان، خانه).

مګر ببرک تر حفیظ الله امین، د روسانو په سپی توب کی لوړ مقام ندرلود؟

دوهم: تتاسی لیکلی دی؛(دو برادر خائن به وطن و مردم ظاهر شاه [اعلیحضرت محمد ظاهر شاه] را مانند .......ګروګان ګرفته بودنند...........

پوه نشوم چر دا دو برادر څوک و، لطفا سپینی خبری کوۍ او د شف شف ویلو نه ځان وژغورۍ.

مننه

الله محمد25.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ دوست گرامی ام  محترم حسیب الله خان عزیز!

با عرض سلام و احترام به شما محترم:

 1-" در قدم اول سری زدم به گزارشات دست آورد های کنونی و فعالیت های فعلی موسسهٔ دولتی که تحت عنوان "ادارهٔ تعلیمات تخنیکی و مسلکی" موضوع فعالیت مناسب را در بخش پیشبرد کار و بار مکاتب "مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی" فعلا بر عهده دارد:"

از زحمت تان مسلم باید تشکری نمود که در موضوع روشنی زیادتر پیدا شد. 
 

2-"   محترم مولوی غلام حیدر شهامت سرپرست اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی پیرامون موضوعات مختلف ازجمله نهایی سازی 70 سند تقنینی، انکشاف رشته‌های و سکتور آموزشی به گونه مفصل توضیحات داد."

قسمیکه معلوم می گردد در زمینه مکاتب مسلکی به صورت اساسی کار صورت می گیرد یعنی قوانین انفاذ می گردد. 
 

3-"همچنین علاوه نمود که در سال گذشته، 35000 تن از مجاهدین پس از تثبیت سویه تعلیمی برای فراگیری آموزش شامل مراکز تعلیمات تخنیکی و مسلکی شده اند."

این رقم تقرب دارد به رقم که در نوشته قبلی بنده خیالی محاسب شد، که به مقایسه نفوس در حدود 40 ملیونی کشور بسیار کم است. اما جالب است که ایا همه ملت افغانستان مجاهد است و یا تنها مجاهدین به آموزش مسلک علاقه دارند.

4-"ایشان همچنین گفت که «در سال گذشته حدود 80000 تن از محصلین را در مراکز تعلیمات تخنیکی و مسلکی در سراسر کشور جذب نمود است.»"

در فقره سوم صحبت از 35000 است و در اینجا اضافه از دو چند.  

 5-" اضافه کرد که این اداره در زمینه های مختلف با نهادها و سازمان‌های داخلی و خارجی تفاهم نامه همکاری نیز امضاء نموده است."

مسلم که این مفید و مثمر است  که شنیده می شود. 


در ادامه این نشست، محترم مولوی غلام سعید احساس معاون امور تخنیکی و مسلکی ... گفت که در سال گذشته ده‌ها رشته جدید مطابق نیاز بازار کار ازسوی اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی ایجاد گردیده است."

بنده فکر می کنم که هر گاه اینها بتوانند این اداره را مدیریت اساسی نمایند به دهها چند اضافه از این رقم ایجاد کار و زمینه تعلیم و تربیه مساعد شده می تواند. بازار افغانستان فوق العاده غیر مشبوع است برای ایجاد کار های مختلف تخنیکی و مسلکی.  

 6-"محترم مفتی فضل الرحمن فاضل معاون امور مالی و اداری اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی سخنرانی نمود و گفت که در سال گذشته صدها تن از طریق رقابت آزاد در این اداره استخدا م گردیده اند."

قسمیکه معلوم می گردد اساسات وجود دارد، اما به نظر بنده کمبود مبرم  مدیریت   پروژه های اساسی مانند این اداره توسط اشخاص مجرب  وجود دارد. 

 
7-" حالا، سوال این است،  ... با این همه فعالیت های که تحریر گردیده است، دلیل اینکه، چرا افغانستان عنقریب به خودکفایی اقتصادی رسیده بتواند، چه چیزی بوده می تواند؟"

دو دلیل عمده وجود دارد یکی اینکه تعادل بین نفوس کشور و متخصصین جوان مسلکی نا متعادل باید باشد و دوم اینکه هم اهنگی درست  پروژه های حیاتی بی اندازه ضعیف است زیرا این کمبود است که کشور در تمام ساحات دارد از سیاست گرفته تا مرغداری.  


8-"نوت: ادراه تعلیمات تخنیکی و مسلکی در گزارش دست آورد های سال ۱۴۰۲ خودش نوشته است، که، فقط و فقط در ظرف یک سال، زمینهٔ آموزش تخنیکی و مسلکی را برای (۸۶۲۱۱) تن متکلمین و محصلین متقاضی فراهم ساخته است، در ضمن این اداره ادعا نموده است، که این پروسه عملا در مرکز و ولایات جریان دارد. پس اگر اینطور است، چه وقت بخیر افغانستان عزیز ما، "خود کفا" می شود؟"

افغانستان استعداد قوی خود کفایی را به صورت وسیع با امکانات و نفوس کمی که دارد،  دارد،  لاکن نظم و هم اهنگی درست وجود ندارد. این مشکل اساسی کشور است،  که مسوولین کشور به تنهایی قادر به اداره آن نیست ، و ضرورت اشد به همکاری تمام ملت دارد،  که حکومت  قادر به جذب این نیروی و انرژی فکری و کاری کشور   نیستند. زمانی یک مشکل به صورت اساس  حل می گردد که درست مشکل  را تشخیص نموده توانست. 

در ساحه سیاست جهانی کشور هم این صدق می نماید ، که موضوع به رسیمت شناختن آن باشد.

9-"بحث ادامه دارد"

  در صورت که حتماٌ باید بحث به احترام شما نمایم، خواهم نمود، در غیر ان بایست با اداره محترم این بحث های ما را توسط ایمیل ارسال بدارید که  دیده شود انها یعنی مولوی صاحبان چی نظر دارند. 

بیدل در این حدیقه ز تحقیق من مپرس

رنگی که رفت و باز نیاید همان منم

الله محمد25.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم شاپور جان!

با عرض ادب.

1-" سلام های مجدد،"

معلوم نیست اینبار چرا "هموطنان" نوشته نشده، قسمیکه معلوم می گردد برای جهانیان سلام فرستاده شده و انهم مجدد یعنی تجدید سلام نموده.  

2-"در ارتباطات کتبی انترنتی مهم اینست که از کوچۀ ادب و اخلاق بیرون نشده،"

یعنی شما از این کوچه بیرون شده اید و در بیرون این کوچه شما را دیگران تعقیب نموده و گرفتار نموده است. و حلا هر قدر کوشش نمایید خلاصی ندارید. 

هرگاه شما به کرامت و عزت دیگرا ن که با هم داخل  بحث  بودند، دخالت با جمله "برای رفع کثالت از نوشته های دور بدراز" نمی نمودید، اصلاٌ فردی جالبی نبودید که تحت تعقیب قرار می گرفتید. 

2-" احترام بالمقابل را رعایت نموده"
شما این احترام را رعایت  نه نموده اید و بدون موجب بالای نوشته های دیگران حمل ور شده اید. معلوم می گردد که خودت مفهوم احترام را اصلاٌ درک نه نموده ای. لطفاٌ درس احترام را به دیگران نیاموز. قصه ملا را بالای خود تطبیق نه نمایید. 

3-"و اخلاق بد آموختۀ فامیلی را در منزل بگذاریم. "
شما اخلاق بد فامیلی تان را در  منزل تان نگذاشته و انرا در اینجا با "کتره" گفتن به دیگران با جملهء  "نوشته های دور و دراز" نقض نموده اید. یعنی شما در درون بد اخلاق هستید،  اما طوری وانمود می کنید،  که اخلاق فامیلی تان خوب است. هر گاه   اخلاق  می داشتید چنین نمی نوشتید. در نهایت قسمیکه معلوم می گردد شما اصلاٌ نمی دانید که اخلاق یعنی چی و فکر می کنید با اخلاق هستید. همه انسان های پلید فکر می کنند با اخلاق هستند تا زمانیکه اخلاق بد شان را نمایان نه نمود.    

4-"هر چند با اشعار بیدل سخن خود را اختتام ببخشیم، "
سویه را نگاه نمایید که چی را با چی پیوست داده . 

5-"جوهر خود را نویسنده را در نوشتار دیگرش نمایان میکند"
یعنی:

6-"که از ادب و احترام، از علم و عرفان و از برخورد نیکو با دیگران تا حالا هیچ چیز نیاموخته است."
یعنی شما جوهر خود را خودتان تعریف می نمایید. هم احترام دیگران را با جمله "برای رفع کثالت از نوشته های دور بدراز" نقض نموده اید و ادب نوشتن را مراعات نه نموده اید،  بدون اینکه دیگران با شما سر و کاری داشته بوده باشد بالای شان "کتره" گفته،  که به ضم شما باید خاموشی اختیار می نمودند و هم دیگران را محکوم به بد اخلاقی می نمایید. انچه بنده نوشته ام بد اخلاقی نیست بلکه واقعیت اخلاق خودت است.
.

7-"از علم و عرفان و از برخورد نیکو با دیگران تا حالا هیچ چیز نیاموخته است"

چطور بر خورد نیکو با دیگران نمود، زمانی دیگران از جاده بر خورد نیکو نرفته باشند و در جاده بد اخلاقی دزد با پشتاره گرفتار شده باشند. 
شما اشتباه نموده اید و حالا کوشش دارید اشتباه تان با اشتباهات دیگر اصلاح نمایید. اینجا کوچه و بازار نیست آغا جان احتیاط کن که چی می نویسی. فکر نکن خواننده تان احمق است در حالیکه از سر و روی تان حماقت می بارد. شما گرفتار جهل مرکب هستید. 

8-"در گلستان سعدی باب هفتم در تأثیر تربیت چنین آمده است:"
دیده شود که سعدی صاحب در مورد شما چی نوشته است:

9-"چون بود اصل گوهری قابل"
یعنی اصل بنده  قابل  بوده و با شما هیچ کدام مشکلی نداشتم، مگر زمانی که شما بی اصلی نموده و بالای نوشته  بنده "کتره" گفته اید.  

 10"تربیت را در او اثر باشد"
 این  تربیت بنده بوده که شما را "کتره" نگفته ام. بنده را  با سنگ زدی حالا سنگ در روی خود ت می خورد. در تورات آمده دندان به دندان و و چشم به چشم ، این اصل در قران هم طور دیگر آمده.  


11-هیچ صیقل نکو نداند کرد           آهنی را که بدگهر باشد

  سعدی صاحب خودت را   خوب شناخته . 

12-سگ به دریای هفتگانه بشوی    که چو تر شد پلیدتر باشد

یعنی شما را بنده در دریای هفتگانه شستم و شخصیت تان را برایتان نمایان نموده و حالا امده اید و بارز هم  پلیدی می نمایید.

  قصور اصلی تان را که "کتره" کفته اید به دوش ما می اندازید. این است اخلاق و انسانیت. 

خدا واحد و شاهد است که حیوانات منجمله سگ با شرف تر از شماست با چنین استدلال تان .  سگ با ادب و با تربیه تا زمانی تحریک نگردد سرش خم است ، و زمانی تحریک شد ، تمبان طرف را می کشد،  و مغزش را پاره پاره می کند. و اگر موقع برایش در حمله مساعد شد با یک چک  در بین دو پا از جنس مذکر جنس مونث می سازد. 

ای کاش سگ می بودم که از انسان ها اینقدر با افکار شان اگاهی نمی داشتم. 

13-"خر عیسی گرش به مکه برند       چون بیاید هنوز خر باشد

یعنی نوشته های بنده بالای تان تاثر ندارد. 

 به  افتخار  افکار سعدی صاحب  اخلاق تان ایجاب  نمود،  که  بنده را افتخار خر بودن و سگ بودن اعطا فرمایید.  خر بار می کشد و صبر دارد و سگ وفا دار است. 

خر و سگ و حیوانات اشرف مخلوقات هستند، زیرا مانند انسان نگفته که من اشرف مخلوقات هستم و همه را می خورد و می کشد. اشرف مخلوقات است که ابحار پر از کثافت شده و هزاران شرافت دیگر وی در تخریب طبعیت و انسانیت. 

14-"بازهم برای رفع خستگی این کلیپ را نگاه کنید"

این  مانور  را ببینید،  که خر عیسی می زند و رفع خستگی خواننده گان را می نماید. اینبار خوک های فکر خود  را بالای خواننده ها رها می نماید. ما با یک شیطان سر و کار داریم. که دوستان شیطان خود را به ما معرفی می نماید.  

نا گفته نباید گذاشت که بنده برای این نشریه نوشته بودم که در صورت لزوم دید شان،  نوشته قبلی بنده نشر گردد.

زمانی انها انرا نشر نمودند،  باید تشخیص داده باشند،  که بی موجب  بنده و یا  ما دو نفر که بالای مکاتیب مسلکی بحث می نمودیم ، طرف حمله این بردار محترم قرار گرفته بودیم. 

غور معنی ام دشوار، فهم مطلبم مشکل

بیدل از زبان اوست این منی که من دارم


شاپور جان25.10.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

با سلام های مجدد،

در ارتباطات کتبی انترنتی مهم اینست که از کوچۀ ادب و اخلاق بیرون نشده، احترام بالمقابل را رعایت نموده و اخلاق بد آموختۀ فامیلی را در منزل بگذاریم. هر چند با اشعار بیدل سخن خود را اختتام ببخشیم، جوهر خود را نویسنده را در نوشتار دیگرش نمایان میکند که از ادب و احترام، از علم و عرفان و از برخورد نیکو با دیگران تا حالا هیچ چیز نیاموخته است. در گلستان سعدی باب هفتم در تأثیر تربیت چنین آمده است:

چون بود اصل گوهری قابل        تربیت را در او اثر باشد

هیچ صیقل نکو نداند کرد           آهنی را که بدگهر باشد

سگ به دریای هفتگانه بشوی    که چو تر شد پلیدتر باشد

خر عیسی گرش به مکه برند       چون بیاید هنوز خر باشد


بازهم برای رفع خستگی این کلیپ را نگاه کنید



 


الله محمد25.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم آغای حیدری!

با عرض ادب.

تشکر از یادآوری مهم تان در ارتباط تاریخ مهم کشور . 

 اقرار به  اشتباه صحفه در ارتباط   استاد محترم داکتر تره کی صاحب و بعضی دیگران،  که متوجه درست جریانات سیاسی وقت شده بودند، جالب است.

 شما و بعضی دوستان و شاگردان علاقمند تاریخ در  موضوع تاریخ کشور ،که خواننده گان را با منطق و استدلا  های تاریخی و محکم روشن نگاه میدارید، اثبات دیگری از تحلیل تاریخ درست کشور است.

علم سیاست و تاریخ فقط در پرتوی شناخت درست روانشناسی  و جامعه شناسی ، که با  هم زوج هستند، قادر  به ارایهء منطقی  روابط سیاسی و  تاریخی، تاریخ نگار و سیاست مدار  شده می تواند. 

هزار نکته باریک تر ز مو این جاست

نه هر که سر بتراشد قلندری داند

حسیب الله25.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png
بحث اجتماعی: مکاتب مسلکی منحیث ستون فقرات اقتصادی جامعه

دانشمند گرامی و با بصیرت جناب محترم الله محمد خان که همواره در بحث های عالی شان "بحر را در کوزه" گنجانیده و می گنجانند، باز هم به نکات مهم و اساسی در بحث جاری اشارات مهم و پرمحتوی داشته اند، که به نظر من قابل ستایش فراوان می باشند.

دانشمند گرامی محترم الله محمد خان دقیق و درست فرموده اند، که هر گاه ما اقدامات و فعالیت های دولتی در رابطه به "مکاتب مسلکی" را در بحث های خود مد نظر نگیریم، یعنی، از این "قدم اولی تیر شده، به بحث خود ادامه دهیم؛ همچو عملی کار و نتیجهٔ همین بحث ما را "صفر" می کند. پس نظر به این برداشت دقیق و اظهار مهم و اساسی جناب محترم الله محمدخان، در قدم اول سری زدم به گزارشات دست آورد های کنونی و فعالیت های فعلی موسسهٔ دولتی که تحت عنوان "ادارهٔ تعلیمات تخنیکی و مسلکی" موضوع فعالیت مناسب را در بخش پیشبرد کار و بار مکاتب "مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی" فعلا بر عهده دارد:

گزارش دست آورد های سال ١٤٠٢ (مارچ ٢٠٢٣-مارچ ٢٠٢٤) این اداره، که با تعداد همکاران ۶۸۵۰ نفری شان، در صفحهٔ انترنتی آن اداره به نشر رسیده است، که محتوای آن به کمیت دوازده صفحه می رسد.، در قدم نخست فعالیت های زیاد این اداره را نشان می دهد، که امید است چنین چیز های گرچه مبهم به نظر می رسند، واقعیت های را نیز در بر داشته باشند، اما اینکه چرا گزارش دست آورد های سال ۱۴۰۳ (مارچ ٢٠٢٤-مارچ ٢٠٢٥) این اداره را در رسانه ها، تا اکنون، یافته نتوانسته ام، دلیل اش تا اکنون برایم واضح نیست؛ به هر صورت، مسولین محترمی که در راس این ادراه قرار دارند، بتاریخ ۲۵/۶/۲۰۳ (۱۵ سپتمبر ۲۰۲۴م.)، تحت عنوان "برنامه تشریح دست آورد های یکسال اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی" در رسانه ها شریک ساخته اند، که در آن آمده است، که:

"رهبری اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی در مرکز رسانه‌ها گزارشی از دست‌آوردهای و فعالیت‌های یک سال اخیر این اداره را تشریح نمودند.

در آغاز این برنامه محترم مولوی غلام حیدر شهامت سرپرست اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی پیرامون موضوعات مختلف ازجمله نهایی سازی 70 سند تقنینی، انکشاف رشته‌های و سکتور آموزشی به گونه مفصل توضیحات داد.

محترم مولوی شهامت همچنین علاوه نمود که در سال گذشته، 35000 تن از مجاهدین پس از تثبیت سویه تعلیمی برای فراگیری آموزش شامل مراکز تعلیمات تخنیکی و مسلکی شده اند.

ایشان همچنین گفت که «در سال گذشته حدود 80000 تن از محصلین را در مراکز تعلیمات تخنیکی و مسلکی در سراسر کشور جذب نمود است.»

سرپرست اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی در برنامه تشریح دست‌آوردهای این اداره اضافه کرد که این اداره در زمینه های مختلف با نهادها و سازمان‌های داخلی و خارجی تفاهم نامه همکاری نیز امضاء نموده است.

در ادامه این نشست، محترم مولوی غلام سعید احساس معاون امور تخنیکی و مسلکی درباره دست‌آوردهای این اداره در زمینه‌های امور تعلیمی و تحصلیی توضیحات داد.

محترم مولوی احساس گفت که در سال گذشته ده‌ها رشته جدید مطابق نیاز بازار کار ازسوی اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی ایجاد گردیده است.

ایشان همچنین در مورد نصاب آموزشی گفت که اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی بخش زیادی از نصاب آموزشی این اداره را انکشاف و مطابق نیاز بازار کار بازنگری نموده است.

در بخش دگر این برنامه، محترم مفتی فضل الرحمن فاضل معاون امور مالی و اداری اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی سخنرانی نمود و گفت که در سال گذشته صدها تن از طریق رقابت آزاد در این اداره استخدا گردیده اند.

معاون امور مالی همچنین تصریح نمود که اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی مقروضیات «قبل از فتح» شرکت‌ها نیز ازسوی اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی پرداخته شده است.

او در باره تطبیق پروژها گفت که دریک سال گذشته 20 پروژه به ارزش 15 میلیون افغانی از سوی اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی نهایی گردیده است.

محترم مفتی فاضل همچنین در برنامه تشریح دست‌آوردهای اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی گفت که «با آنکه این اداره عایداتی نیست، اما توانسته است که چهار میلیون افغانی به بودجه دولت عواید جمع‌آوری نماید.»

سایر موضوعات مرتبط در این نشست نیز به گونه مفصل ارایه گردید و در پایان رهبری اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی به سوالات و پرسش‌های خبرناگان نیز پاسخ دادند."


حالا، سوال این است، که،

زمانیکه، گزارش دست آورد های سال ۱۴۰۲ اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی، بر اساس واقعیت، گزارش داده شده باشد، پس سوالی که در رابطه وارد به نظر می رسد، این است، که،

"با این همه فعالیت های که تحریر گردیده است، دلیل اینکه، چرا افغانستان عنقریب به خودکفایی اقتصادی رسیده بتواند، چه چیزی بوده می تواند؟"

نوت: ادراه تعلیمات تخنیکی و مسلکی در گزارش دست آورد های سال ۱۴۰۲ خودش نوشته است، که، فقط و فقط در ظرف یک سال، زمینهٔ آموزش تخنیکی و مسلکی را برای (۸۶۲۱۱) تن متکلمین و محصلین متقاضی فراهم ساخته است، در ضمن این اداره ادعا نموده است، که این پروسه عملا در مرکز و ولایات جریان دارد. پس اگر اینطور است، چه وقت بخیر افغانستان عزیز ما، "خود کفا" می شود؟

بدون شک، که سوالات زیادی دیگری نیز در این زمینه وجود دارند و نیز در رابطه سوالات زیادی دیگری نیز، عرض اندام خواهد نمودند.

بحث ادامه دارد


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله


ع و ح25.10.2025سدنی/FotoGallary/CountryIcons/_w/AUS_png.jpg
۴۷ سال پیش، اولاد خودفروختهٔ این سرزمین، وطن و مردم خود را زیر شعار کور و فریبندهٔ «کالی، دودی، کور» به شوروی فروختند و میهن را قربانی عقده‌ها و هوس‌ های شخصی خود ساختند. از همان روز شوم، شعارهای ضد خاندان شهید نادرخان آغاز شد. بیرق این بدبختی و سیاهی در نیم‌ قرن اخیر در دست کسانی بود که خود زمانی مشاوران دربار بودند.

دو برادر خائن به وطن و مردم، ظاهرشاه را همانند جفری اپستین گروگان گرفته بودند، و این خیانت سبب شد نخست شکاف عمیقی در میان خانوادهٔ شهید نادرخان ایجاد گردد و سپس پس از کودتای هفت ثور، همین مشاوران سیاسی و اقتصادی در نظام دست‌ نشاندهٔ شوروی مقام یافتند.

از ادارهٔ محترم افغان جرمن آنلاین تقاضا می‌شود که در این مرحلهٔ حساس، زمانی که پاکستان پایتخت افغان‌ها را بمبارد می‌کند، از نشر مطالب توهین‌آمیز علیه افتخارات تاریخی افغانستان و شاهان ملی کشور خودداری ورزد. این کار دسیسه‌ای آشکار بر ضد شرف، عزت و افتخارات ملی افغان‌ها است. مهاجر افغان  که یکی از همان خود فروخته‌گان شناخته‌ شده در پس چنین نوشته‌ ها قرار دارد.


محمد داؤد مومند24.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​منلی او پیاوړی عزیز. محترم ساپی صاحب.

خپل سلامونه او د زړه له کومی نیکی هیلی او تمنیات ستاسی خدمت ته په عرض رسوم.

محترما!

ستاسی مبارک پیغام می تر لاسه کړ، باور وکړۍ چی زما سره داسی الفاظ او کلمات نسته چی د هغی په ترڅ کی ستاسی د مینی، محبت، شفقت او انتهایی لطف څخه،  څه زما د مات او ګوډ قلمی تراوشاتو څخه او څه زما د صحی تکالیفو په اړه مننه وکړم.

ما د لوی خدای او د خپل ضمیر سره، هوډ او تعهد کړی چی رشتیا، رشتیا به وایم او د حق او حقیقت نه به پلوی کوم او د بی منطقی نه به ځان ژغورم.

د ستر خوشحال بابا وینا ده چی:

ځوان ومه بوډا شوم په رښتیا رشتیا ویلو

د همداسی یوی معنوی قلمی مبارزی په ترڅ کی چی د دیمکراسی د لسیزی د لمړی کال او د آزادو غیر دلتی اخبارونو د تأسیس سره د قلمی همکارۍ څخه شروع کیږی تر نن مهاله پوری، ماته د ځینو لویو ملی شخصیتونو لکه مرستیال صاحب شهید خان محمد خان، مرحوم غلام حسن خان ساپی او داسی نورو پیاوړو ذواتو، دوستی تر لاسه شوه، چی دا کړۍ تر  دی ګړۍ دوام لری او ستاسی غوندی د عالی ضمیر خاوندانو پوری رسیږی، چی زه یی د ځان سعادت بولم.

هرکله چی د هیواد د تاریخ د پښتو او  پښتنولۍ د سمبل (سمبول) محمد ګل بابا، کتاب له چاپه راووځی یوه کابی به ستاسی خدمت ته درولیږم.

مرحوم غلام حسن ساپی (صافی) صاحب چی د هیواد یو زړه ور او انقلابی شخصیت و، د محمد ګل بابا د نږدی همکارانو څخه و.

په هسک څښتن مو  سپارم

پر مخ مو د نړۍ ګلونه   

الله محمد24.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​جناب محترم  شاپور جان!

با عرض ادب!

1-"سلام هموطنان گرامی،"

علیکم از سلام شاپور جان بی وطن در وطن که بحث هموطن تان را به ریشخندی می خواهید تبدیل نمایید. این وطن که روی خوش را نمی بیند علت آن رشخند های مثل خودت است.

2-"برای رفع کثالت"

شما رفع کسالت خود را نمایید به سبک خود و انسانهای ریشخند را که روزانه باعث قتل هزاران انسان به انواع مختلف می گردند چهره شان را به ما نشان ندهید. کافی خود ما اینها را دیده ایم. با چنین بر خورد شخصیت پوده تان را به دوستان تان نشان می دهید. یعنی شخصیت پر از کثافات تان . حتی چهره فکر کثیف  تان با چنین برخوردتان لیاقت تف انداختن را هم ندارد. 

3-"از نوشته های دور بدراز "

نوشته ها دور به دراز نیست، فکر خودت چنانچه انرا نمایان ساخته ای کوتاه است، انرا دراز می بیند،  که باعث ریختاندن کثافات فکرت برای خواننده می گردی و با جشم سفید هم ان را رفع کسالت انها تلقی می نمایی. خجالت بکش اولاد انسان.

4-"این کلیپ چهره های سیاسی"

چهره های سیاسی نزد خودت است. هر کدام ان چهره های کثیف بشر عصر حاضر است که در مسند قدرت کشور های خود بنامهای مختلف تکیه زده اند و آدم می کشند و به رقص و شادی مشغول هستند و  برای انسانهای بی وجدان مانند خودت رفع کسالت می نماید.

 5-" را تقدیم شما میکنم:"

بنده خودت را به حیث هموطن نمی شناسم که چنین می خواهی نوشته های هموطنت را ریشخند نمایی. لعنت به این تقدیم تان. بنده مطمین هستم که صدای یک هموطنت بیرون نخواهد شد و خوش هم می شوند که خودت چنین توهین و ریشخند را در اینجا به راه می انداز ید. 

کیست در این انجمن محرم عشق غیور

ما همه بی غیرتیم آینه در کربلاست

شاپور جان24.10.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​سلام هموطنان گرامی،

برای رفع کثالت از نوشته های دور بدراز این کلیپ چهره های سیاسی را تقدیم شما میکنم:

 


الله محمد24.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​برادر محترم جناب حسیب الله خان گرامی!

با عرض سلام و احترام و اظهار ادب :

 1-" پیام عالی و پر محتوی جناب ایشان را در ارتباط اهمیت مکاتب مسلکی در جامعه قابل ستایش فراوان یافتم،"

  شما یک موضوع فوق العاده حیاتی تکامل اقتصادی کشور را از نگاه های مختلف در میدان بحت انداخته اید، که باید انرا از عمق در سطح کشید.  

 2-"  به نظر من،،  در این رابطه، یکی از مشکلات این است، که، دولت دوش ما را ندارد و ما نیز دوش دولت را نداریم،"

مشکل اساسی که مایه تاثر بی نهایت بنده در شرایط فعلی کشور و جهان است همین است،  که دولت از نیرو و انرژی کاری ملت چی در داخل و چی در خارج که  در عرصه های مختلف در سطح بالا ی علمی و اجتماعی وجود دارد،  که کشور ضرورت اشد به آن دارد، قادر به استفاده از آن نبوده تا بتواند بار انکشاف اقتصادی و اجتماعی کشور را به دوش ملت انتقال بدهد. 

دولت باید بالای ملت  بی گناه  اعتماد نماید، تا غرض رفع مشکلات شان هم در سطح ملی و هم در سطح بین المللی مدد برساند.  

ضعف دولت در جذب نیرو و انرژی اساسی کشور به همه اشکارا است. شناخت حکومت افغانستان در سطح بین المللی زمانی صورت خواهد گرفت که حکومت افغانستان ملت رنجیده خود را درست بشناسد، یعنی ما زمانی خود را درست بشناسیم دیگران هم ما را خواهد شناخت و ضرورت به گدایی برای شناخت خود نداریم. 

 3-"به همین دلیل از قدم اول تیر شده، در پی طراحی قدم دوم نیز کاری نیک و خوبی تلقی شده خواهد توانست."

از قدم اول که تیر شویم، قدم دوم ضرب صفر است.

 4-"یکبار دولت ها این موسسه را به حیث "یک طفل بی سرپرست" به وزارت معارف تحویل می دهند، یک زمانی آنرا به وزارت تحصیلات عالی تسلیم دهی می کنند، گاهی آنرا با "اطاق های تجارت و صنعت" توصیف می بخشند و گاهی هم "اطاق تجارت" آنرا عاق نموده، می گوید، کار من فقط و فقط موضوع تجارت است، شما میدانید و "مکاتب مسلکی تان"؛ به هر صورت با همین حالت و وضعیت ناجور،"

دلیل عمده آن به اساس تبصره شما عدم درک دقیق از موضوع بوده، زیرا قاعده وسیع جامعه نه تنها صاحب حرفه می گردد، بلکه همزمان بعد از 45 سال خرابی روحی و مادی به تعلیم و تربیه سالم سوق داده شده می تواند.

 5-"تعداد شاگردان این ۳۶۰ باب مکتب مسلکی را تا هنوز پیدا نتوانستم، "

تعدا شاگردان هر مکتب را خیالی خود تان تعین نموده، انرا ضرب 360 نموده پیدا می گردد.  مثلاٌ ده صنف و هر صنف ده شاگرد می شود  100 شاگرد در رشته های مختلف مانند برق،  آشپزی، زراعت به صورت عموم،  کوپی کشی، ندافی،  قالین  و گیلم بافی و غیره،  می شود 36000. همزمان دروس تربیوی و اخلاق درست اسلامی هم داخل پروگرام درسی گرفته شود، زیرا وضع جامعه از این نگاه بسیار خراب است. از یک طرف دروغ گفتن و از طرف دیگر خود را مسلمان گفتن با هم جور نمی اید که بایست این عادت بد را از ذهن جامعه بیرون توانست با قدرت فرهنکی که در دست داریم. 

 6-"سوال این است، که مرفوع شدن و یا مرفوع ساختن احتیاجات ابتدائیه و ضروریات اولیهٔ مردم عزیز ما، بلخصوص در قریه ها و ولسوالی ها، نیاز بیشتر به کدام "رشته های مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی" را دارد؟"

خدا واحد و شاهد است چنانچه بنده معلومات دقیق دارم به تمام انها ضرروت است و انرا می توان نظر به موقعیت دهات و ولسوالی ها در گرد هم ایی با مردم منطقه هم تعین نمود. مثلاٌ راه های رفت و امد مردم در دهات انقدر خراب است که با یک باران به گل و لای تبدل می گردد که در اینجا می توان بسیار کار های مفید و مثمر انجام داد. در تابستان رفتن موتر ها در خاک خشک گرد باد نموده    که جهاز تنفس مردم را خراب و مریض می سازد. 

 7-" در بخش مالداری و زراعت، کدام رشته های مسلکی و فنی، کیفیت و کمیت تولیدات و محصولات را در آن ساحات ارتقا بخشیده خواهد توانست؟"

نظم درست کاری یعنی پاک کار نمودن مانند کشور های دیگر. کار اسان است اما مردم به شیوه قدیم کار می نمایند، با وجودیکه نظافت در اسلام جز ایمان است. 

از اینکه رشته های زیاد مسلکی را یاد آوری نموده اید مایه خرسندی بنده شد که واقعاٌ نشان دهنده ان است که ستون کج  فقرات  یک جامعه را می توان توسط ان راست نمود.   

 8-"سوال این است، که نیاز کدام رشته های مسلکی،، فنی، حرفوی و تخنیکی در راهٔ مرفوع ساختن احتیاجات اولیهٔ و نیاز های ابتدائی مردم عزیز ما در قریه ها، ولسوالی ها و مناطق دور تر از مراکز شهر های بزرگ، بیشتر است؟"

همه آن همزمان، چنانچه ذکر شد مربوط به ساختار اقتصادی محل بوده و در الویت مسلم در یک کشور زراعتی، زراعت بوده،  که انرا ضرب تخنیکهای مدرن باید نمود. 

9-"نوت: امید وارم، هموطنان عزیز ما، که از احتیاجات اولیه و نیاز های ابتدائی مردم عزیز ما در قریه جات و ولسوالی ها معلومات بیشتر دارند، آن معلومات شانرا وارد این بحث نمایند، تا آنکه همچو یک بحث مهم "رمق" بیشتر گیرد. "

دوستان که در افغانستان این دریچه را مطالعه می نمایند در زمینه می توانند معلومات بدهند. 

10"زیرا زمانیکه ما از احتیاجات و نیاز های اولیهٔ مردم عزیز خود معلومات و اطلاعات کافی نداشته باشیم، چطور خواهد توانستیم، که بالای کم شدن مشکلات آنها و یا بالای تقلیل مشکلات آنها به اصطلاح "گپ بزنیم"؟

به فرموده حضرت محمد "ص" علمی که عمل نداشته باشد، علم نیست و نیست هم. 

رنگم در این چمن به هوس پر زننده نیست

یعنی پر شکسته به جایی رسنده نیست.

حسیب الله23.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​بحث اجتماعی: اهمیت مکاتب مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی
سلام و احترامات قلبی خود را به جناب محترم الله محمد خان تقدیم داشته، پیام عالی و پر محتوی جناب ایشان را در ارتباط اهمیت مکاتب مسلکی در جامعه قابل ستایش فراوان یافتم، زیرا جناب محترم الله محمد خان اهمیت مکاتب مسلکی را در یک جامعه با چنان یک رسائی و شیوایی ابراز فرموده اند، که من چنین اظهار دقیق را تا کنون نه قلم کدام "اقتصاد دانی" خوانده ام و نه هم از زبان کدام "دولتمداری" شنیده ام:
جناب محترم الله محمد خان می فرمایند که:

" مکاتب مسلکی ستون فقرات اقتصادی هر جامعه می باشد."

به نظر من، به چنین اظهار پرمحتوی، دقیق و رسای جناب محترم الله محمد خان، نه تنها اینکه این بندهٔ  ضعیف، بلکه باید که جمله اقتصاد دان های که در ارتباط بهبود وضعیت اقتصادی مردم عزیز ما توان اندیشیدن را دارند، باید که ماشالله و تحسین و شاد باش بگوئیم، زیرا به نظر من جناب محترم الله محمدخان با چنین اظهار عالی و ناب علمی شان، به اصطلاح عام "آب را در کوزه گنجانیده اند" و خوب هم گنجانیده اند.
بدون شک که این فرمودهٔ جناب ایشان نیز بلکل درست و دقیق است که "مسولیت ایجاد مکاتب در قدم اول به دوش دولت است" و نه به دوش ما؛ به نظر من،،  در این رابطه، یکی از مشکلات این است، که، دولت دوش ما را ندارد و ما نیز دوش دولت را نداریم، به همین دلیل از قدم اول تیر شده، در پی طراحی قدم دوم نیز کاری نیک و خوبی تلقی شده خواهد توانست.
بدون شک که تاریخچهٔ مکاتب مسلکی در افغانستان عزیز ما، اقلا از زمان ایجاد موسسهٔ دولتی تحت عناوین مکاتب مسلکی، از عصر امیر امان الله خان، تا همین عصر امیر هبت الله خان، به یک شکلی از اشکال، سر گردان به مشاهده می رسد:
یعنی: یکبار دولت ها این موسسه را به حیث "یک طفل بی سرپرست" به وزارت معارف تحویل می دهند، یک زمانی آنرا به وزارت تحصیلات عالی تسلیم دهی می کنند، گاهی آنرا با "اطاق های تجارت و صنعت" توصیف می بخشند و گاهی هم "اطاق تجارت" آنرا عاق نموده، می گوید، کار من فقط و فقط موضوع تجارت است، شما میدانید و "مکاتب مسلکی تان"؛ به هر صورت با همین حالت و وضعیت ناجور،

- در سال ۱۳۸۰ به تعداد ۳۸ باب مکاتب مسلکی و تخنیکی، با گنجایش ۱۵۰۰ شاگرد
- در سال ۱۳۹۰ به تعداد ۱۴۵ باب مکاتب مسلکی و تخنیکی، با گنجایش تقریبا ۴۶ هزار شاگرد

و بلاخره چند ماه قبل، در جائی خواندم که به تعداد جمعا ۳۶۰ باب مکتب مسلکی در سراسر افغانستان موجود است، تعداد شاگردان این ۳۶۰ باب مکتب مسلکی را تا هنوز پیدا نتوانستم، زیرا، زمانیکه خواستم بدانم که در این ۳۶۰ باب مکتب مسلکی، کدام رشته ها تدریس می شوند، خواندم که اکثریت مطلق این ۳۶۰ باب مکتب مسلکی فقط تحت اسمای "مکاتب کثرالرشتوی" درج صفحه شده اند. تا هنوز معلومات را در رابطه تکمیل نتوانسته ام، که در این ۳۶۰ باب مکاتب مسلکی "کثیرالرشتوی" کدام رشته ها تدریس می شود و تعداد شاگردان این ۳۶۰ باب مکاتب مسلکی "کثیرالرشتوی" به چه رقم است؟
قسمیکه جناب محترم الله محمد خان فرموده اند:

"مکاتب مسلکی ستون فقرات اقتصادی هر جامعه می باشد."
چنانچه، جناب محترم الله خان، به رشته های مسلکی چندی نیز اشارت فرموده اند، که بدون شک هر یک از آن رشته ها، برای جامعهٔ ما مفیدی و مؤثریت خود شانرا دارند. 
سوال این است، که مرفوع شدن و یا مرفوع ساختن احتیاجات ابتدائیه و ضروریات اولیهٔ مردم عزیز ما، بلخصوص در قریه ها و ولسوالی ها، نیاز بیشتر به کدام "رشته های مسلکی، فنی، حرفوی و تخنیکی" را دارد؟

بطور مثال، 

- در بخش مالداری و زراعت، کدام رشته های مسلکی و فنی، کیفیت و کمیت تولیدات و محصولات را در آن ساحات ارتقا بخشیده خواهد توانست؟
- رشته های بطور مثال، "رشتهٔ تهیه ساختن آب آشامیدنی"، "رشتهٔ ساختن عراده جات ساده، مانند کراچی سازی، جهت انتقال مواد، البته برای محل های که چرخ عراده جات با موانع مواجه نمی شود"، "تخنیک بایسکل سازی"، "تخنیک ترمیم موتر"، "تخنیک چت و یا سقف سازی" ،"تخنیک عرد سازی"، "تخنیک آهنگری"، "تخنیک چرمگری"، "تخنیک ترمیم تیلفون های موبایل"، "رشتهٔ گلکاری" ، "رشتهٔ نجاری"، "رشتهٔ قابلگی"، "رشتهٔ خیاطی"، "رشتهٔ پرسداری"، "رشتهٔ فارم مرغداری"،"رشتهٔ پنیر سازی"،"رشتهٔ پرورش ماهی"، "رشتهٔ آسیاب داری"، "رشتهٔ بوت دوزی"، "رشتهٔ کلاه دوزی"، "رشتهٔ کلالی"، "رشتهٔ قالیبافی و گیلمبافی"، "رشتهٔ کلچه پذی"، "رشتهٔ شیرینی سازی"، "رشتهٔ آلبی سازی"، "رشتهٔ باغبانی"، "رشتهٔ ساختن آسیاب های بادی"، "رشتهٔ سرک سازی"، " رشتهٔساختن بند های آب"،"رشته های تخنیکی تبدیل انرژی های آفتابی، بادی و آبی به برق" و غیره و غیره و غیره که هر یک از آن رشته ها به "معلومات و اطلاعات در همان بخش" و به انتقال آن "معلومات و اطلاعات به نوجوانان و جوانان" نیاز دارد، البته به اشکال منظم و مرتب مکتبی، که می‌تواند در طول مدت های نسبتا کوتاه، در چوکات "مکاتب مسلکی، ایجاد گردیده، فعالیت و خدمات مناسبی را به دسترسی نوجوانان و جوانان عزیز کشور قرار دهد، اینکه چرا تا به اکنون چرا چنین کار های انجام نیافته است، بحث های خودش را دارد؛ اما سوال این است، که چرا ما توان چنین کاری را نداشته باشیم، کاری را که در اکثر ممالک جهان از دیری بدینسو به وقوع پیوسته است و حالا به مراحل آموزش های پیشرفته تری نیز دست یافته و از ورای همچو کوشش های، یک رفاهٔ اقتصادی نسبی را را نیز به دست آورده اند.
سوال این است، که نیاز کدام رشته های مسلکی،، فنی، حرفوی و تخنیکی در راهٔ مرفوع ساختن احتیاجات اولیهٔ و نیاز های ابتدائی مردم عزیز ما در قریه ها، ولسوالی ها و مناطق دور تر از مراکز شهر های بزرگ، بیشتر است؟
نوت: امید وارم، هموطنان عزیز ما، که از احتیاجات اولیه و نیاز های ابتدائی مردم عزیز ما در قریه جات و ولسوالی ها معلومات بیشتر دارند، آن معلومات شانرا وارد این بحث نمایند، تا آنکه همچو یک بحث مهم "رمق" بیشتر گیرد. زیرا زمانیکه ما از احتیاجات و نیاز های اولیهٔ مردم عزیز خود معلومات و اطلاعات کافی نداشته باشیم، چطور خواهد توانستیم، که بالای کم شدن مشکلات آنها و یا بالای تقلیل مشکلات آنها به اصطلاح "گپ بزنیم"؟

و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

شاپور جان23.10.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png
دهند د ستر دیني او علمي مرکز دارالعلوم دیوبند څخه د هیواد د بهرنیو چارو د وزیر لیدنه او وینا



 


الله محمد23.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

برادر عزیزم جناب محترم حسیب الله خان گرامی!

با عرض سلام و احترام به شما محترم و آرزومندی صحت مبارک شما، تبصره اخیر شما از مطالعه بنده گذشت!

 1-"حالا سوال این است، که ما افغانها چه وقت خواهد توانستیم برای نوجوانان و جوانان کشور مکاتب مسلکی را، نظر به مرفوع ساختن احتیاجات اولیهٔ و ضروریات ابتدائی مردم عزیز ما، طراحی، ایجاد و فعال بسازیم؟"

مکاتب مسلکی ستون فقرات اقتصادی هر جامعه می باشد.

آیا شما از کدام مرجع رسمی کشور معلومات دارید،  که مکاتب مسلکی در انجا به کدام ظرفیت وجود دارد و فعال است. مسوولیت ایجاد چنین مکاتب در قدم اول به دوش دولت است نه همه افغانها. 

 2-"نوت: امید وارم در همچو پیشنهادات برای بحث های اجتماعی مثمر و مفید، هموطنان محترم و عزیز ما، بلخصوص اقتصاد دان های محترم ما،  نظریات مثمر و مفید شانرا ابراز فرمایند."

بنده اقتصاد دان نیستم، اما اداره زندگی روزمره به شکلی  در سطوخ مختلف از همه اقتصاد دان درست می نماید. 

  نظر مفید و مثمر این خواهد بود ، که  ایجاد آن در ولسوالی های مختلف مفید و مثمر است . 

طور مثال در مسلک های مختلف مانند حفاظت محیط زیست در دهات و شهر های کشور  و تربیه بی سوادان و با سوادان در ولسوالی ها در امور زراعت و تجارت ، ترمیم موتر  منجمله کوپی کشی و غیره که همه اینها باعث ایجاد کار هم می گردد،  و هزاران مسلک دیگر مانند برقی، ولدنگ کاری و حتی ندافی ، برف پاکی و خبازی و کلچه پزی و مالداری و غیره را به شکلی می توان شامل  مسلک و مکتب ساخت. با وجود اینکه بسیاری اطفال و جوانان و غیره بدون خواندن مکاتب مسلکی  در  مسلک های مربوطه غرض پیدا نمودن یک لقمه نان حلال مصروف هستند.

هدف مکاتب متذکرهء  شما ایجاد کار و حرفه است، که امید است بحث بنده چنانچه شما متذکر شده اید ، مفید و مثمر واقع گردد، زیرا بحث مفت است و هر انچه مفت باشد مفید و مثمر است.

 مسلک تا مسلک است. انسان از بدو پیدایش تا کنون مصروف و باعث ایجاد  مسلک های مختلف  شده، منجمله ایجاد  شاخه های حرفوی مختلف فکری در ادیان  مختلف، فلسفه و تاریخ، سیاست، علم و دانش و غیره که ما امروز برکات  فکری شان را اموخته و در  شاخ های  افکار خود روزانه انها را شانه زده ، زیبایی و زشتی شان را نمایان می نماییم .

کس نمی فهمد زبان سوختن تقریر شمع

در میان انجمن می بایدم تنها نشست

شیر ساپی22.10.2025بایرن /FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ډیر معزز ورور قدرمن "محمد داؤد مومند" صاحب د درناوی مراتب مې ومنئ !
ستاسو وروستی اوږدې لیکنې له محتوا چې رنځور یاست، خبر شوم؛  خورا ډیر متأثر شوی یم. 
که څه هم له جنابعالی له افغاني مفکورې سره په نسبي توګه آشنا یم، لاکن؛ ژور معرفت او  شناخت نلرم. خو دا منور او روښاند افغان په بېساری توګه داسې صفات او خاص نکات او سبک لري چې جوړه یې په افغاني میډیا کې نشته. 
د رب العالمین  مو مونږ ته ژوندي لره ‏او تاسو له روغتیا او خوښیو سره مل اوږد ژوند هیله درته کوم.
په درنښت شیر ساپی 

حسیب الله22.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​ټولو ګرانو محترمو هیوادوالو ته خپل سلامونه او احترامات وړاندي کوم او د الله تعالی له دربار څخه ټولو ته کامل روغتیا او خورا فرحت استدعا کوم.

ټولنیز بحث: آیا ځوانانو لپاره د مسلکي ښونځيو، فني ښونځيو، حرفوی ښونځيو او تخنیکي ښونځیو ایجاد کولی شي ټول اقتصاد ته بڼه ورکړي؟

زما په نظر مسلکي روزنه د مهارتونو زده کولو څخه دیر څه کوي:

مثلا:

- اقتصادي وده ته رشد ورکوي

- صنعتونه پياوړي کوي

- د بیکارۍ کچه راټیټوي

...

بدون شک، زمانیکه ما تاریخ رفاهٔ اجتماعی را در کشور های جهان بصورت دقیق به مشاهده گیریم، متوجهٔ اهمیت مکاتب مسلکی، مکاتب حرفوی، مکاتب فنی و مکاتب تخنیکی، در اکثر کشور های که امروز به یک رفاهٔ اقتصادی نسبی دست یافته اند، شده خواهد توانستیم. زیرا ایجاد و فعالیت مکاتب مسلکی برای نوجوانان و جوانان در آن کشور ها، از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، چنانچه افزایش حجم تولیدات افراد مسلکي و فنی، چه از نگاهٔ ارتقای کیفیت تولیدی و چه هم از نظر کمیت،  تولیدی، در راستای ارتقای تولیدات ملی و در بخش بهبود اقتصاد کشور ها و خود کفائی اقتصادی کشور ها در ساحات مختلفه ممد و مثمر واقع گردیده است.

حالا سوال این است، که ما افغانها چه وقت خواهد توانستیم برای نوجوانان و جوانان کشور مکاتب مسلکی را، نظر به مرفوع ساختن احتیاجات اولیهٔ و ضروریات ابتدائی مردم عزیز ما، طراحی، ایجاد و فعال بسازیم؟

افغانستان عزیز ما، نظر به تشکیلات واحد های اداری، به گمانم که دارای ۴۱۲ ولسوالی است، آیا ما افغانها واقعا توان آنرا نداریم، که اقلا در قدم اول در همین ۴۱۲ ولسوالی موجوده، نظر به احتیاجات و ضروریات مردم عزیز همان ولسوالی ها و قریه جات مربوطهٔ آنها، برای نوجوانان و جوانان همان ولسوالی ها، مکاتب مسلکی را طراحی نمائیم، که احتیاجات اولیه و ضروریات ابتدائی مردم عزیز ما را در آن جا ها، تا حدی مرفوع ساخته بتواند؟

نوت: امید وارم در همچو پیشنهادات برای بحث های اجتماعی مثمر و مفید، هموطنان محترم و عزیز ما، بلخصوص اقتصاد دان های محترم ما،  نظریات مثمر و مفید شانرا ابراز فرمایند.


و من الله التوفیق

با تقدیم احترامات فائقه

حسیب الله

الله محمد21.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​دوستان گرامی!

با عرض ادب.

مضمون "افغانستان و هندوستان" اثر محترم داکتر تره کی صاحب از مطالعه بنده گذشت :

1-  " شکی نیست که پاکستان قدرت ذروی و دارای تجهیزات مدرن نظامی است. اما حکومت طالبان حربه جهاد را در دو سوی خط دیورند بدست دارد . استعمال این حربه در بیست سال جنگ و جهاد با قوای ایتلاف نظامی بین المللی در افغانستان نتیجه مطلوب بدست داده است."

به نظر بنده مقایسه شرایط که افغانستان در 45 سال گذشته با قوای خارجی و حکومات دست نشانده، گذشتانده، با حالت فعلی پاکستان و ت ت پی انها غیر موجه است،  و حربه جهاد کار امد نمی تواند داشته باشد.  

2-"در همین جا است که استفاده از فتوای جهاد در پاکستان زیر سوال میرود و آنکشور علاوه بر تفوق نظامی در برابر افغانستان حمایت دنیای متمدن را علیه جهادیست ها در پاکستان و طالبان در افغانستان دریافت میکند. "

این نقطه فوق العاده در موضوع تی تی پ پاکستان مهم بوده، که در صورت درایت سیاسی در افغانستان و پاکستان تی تی پ قادر نیست اوضاع منطقه را متشنج نماید. سرنوشت که افغانستان گذشتانده و طالبان به قدرت هستند کاملاٌ با شرایط پاکستان فرق دارد و تی تی پ فقط سو استفاده از نام طالب غرض غصب قدرت می نماید که به نظر بنده غیر ممکن از جهات مختلف است. حکومت افغانستان باید به صورت دقیق متوجه این موضوع باشد و طرف سو استفاده تی تی پی قرار نگیرد  و متوجه حفظ منافع مردم خود باشد که در صلح و ارامی زندگی نمایند. 

3-"ضرورت حیاتی تشکیل یک حکومت مختلط  ملا جمع تکنوکرات".

بار ها این موضوع در نوشته ها ذکر شده اما درک نشده. 

وزن فکری  سیاسی، اقتصادی اجتماعی، تعلیمی و تربیوی و غیره که در افغانستان برداشته شود بالاتر از قدرت تفکر حکومت فعلی بوده، لاکن انها غرق در غرور قدرت و اسلحه بوده و صدای ملت خود را و مردم خود را چی در خارج و چی در داخل ارزش نمی دهند که اشتباه بزرگ است. 

نویسنده به صورت معقول فقره سوم را باز نموده، که متاسفانه نیروی فکری درک ان در سطح رهبری کشور دیده نشده و دیده نخواهد شد، مگر اینکه کدام جرقه از آسمان وارد افکار مسوولین اداره کشور گردد. 


4-"به هدف تأمین معادله قوأ و جلوگیری از حملات  هوایی پاکستان چاره یی جزء این وجود ندارد که طالبان نزدیکی تکتیکی با کشور دوست هندوستان را به همکاری ستراتژیک انکشاف بدهند. معلوم نیست درین زمینه تا چه حدی هندوستان آمادگی دارد."

هندوستان از افغانستان سو استفاده استراتیژیک خود را می نماید و افغانستان هم دل خود را خوش می نماید با هندوستان در تعامل شده باشد، در حالیکه هم هندودستان و هم پاکستان را نمی توان با شرایط افغانستان در مقایسه گرفت و افغانستان باید بسیار موضوع را محتاطانه بررسی نموده، باعث تشنجات زیادتر نگردد و موتر های امبولانس هندودستان را دو باره برایشان بدهد که باعث تشنج در سرک صلح است.   

 ابعاد  بین المللی این رفت و آمد ها و پتاقی بازی تحت نظارت انگلستان، امریکا و چین و غیره بوده که روابط شان با پاکستان در سطح بالا از نگاه مختلف قرار دارد. 

چه خوش آن که ترک سبب کنی به یقین رسی و طرب کنی

ز حقیقت انچه طلب کنی به طریق بیدل ما طلب

محمد داؤد مومند21.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​شخصیت روحانی و مبصر نکته دان و نکته سنج، الله محمد خان گرامی!

بعد از عرض سلام و مراتب تمنیات نیک

از حسن نظر و قدردانی و شفقت آن اخوی گرامی در مورد نوشتۀ مطلوب خاطر تان و کذا از همدردی اسلامی و وطن دارانۀ آن عزیز در مورد تکالیف صحی خود، درین دنیای بی دردان، نهایت متشکر و متحسس ام.

ولی آنچه بیشتر از همه مایۀ مسرتم گردید، دیدن نام مبارک تان بعد از یک دورۀ طولانی تخمیناً سه ماهه بود، که برای مطالعۀ تبصره های جانانه و فاضلانۀ تان روز شماری میکردم.

این قلم از سالیان متمادی بدینطرف به مطالعۀ تبصره های عالمانه و حق بینانۀ جناب شما و حسیب الله خان عطشان فراوان دارم.

امیدوارم در صورت امکان شمع تبصره های فاضلانۀ تان را روشن نگاه کنید، که از برکت انوار مستنیر آن، تاریکی های گرد و غبار افسانه های منافقت آمیز و وسوسه برانگیز ،  زدوده شده و توسل به گوهر حقیقت و حقانیت در قعر قلزم و بحر گوهر زا، میسر گردد.

مننه او پر مخ مو د نړی ګلونه  

الله محمد20.10.2025آلمان/FotoGallary/CountryIcons/DE.png

​دوست نهایت عزیز و گرامی ام محترم مومند صاحب!

با عرض سلام و به امید صحتمندی شما با وجود تکلیف که از آن یاد آور شده اید، که مایه تاثر بنده است،  از بارگاه ایزد متعال برایتان  خوشی و صحتمندی بقیه اعضای بدن را خواهانم. 

مضمون شما محترم را در ارتباط پوده های فکری  قرن بیست و بسیت و یکم کشور ما را،  مطالعه نمودم، که بدین وسیله از زحمات همیشگی شما در زمینه های متذکره باید تشکری نمایم.

درد عشقم من و خلوتگه رازم وطن است

گشته ام اینقدر از نالهء رسوا رسوا

عبدالباری جهانی14.10.2025ویرجینیاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​ګران او محترم محمدداوود مومند صاحب سلامونه او احترامات. له قدردانۍ څخه مو مننه. د لیکوالو دوستانو تشویق او ستاینه بې اغېزې نه وي او سړي ته د نور کار لپاره انرژی ورکوي. زه مورخ نه یم او یوازي د تاریخ شاګرد یم. څه چي لیکم یوازي او یوازي یې د حقایقو  او د تاریخ د ځینو تاریکو کونجونو د روښانولو لپاره لیکم. پرته له دغه بل هیڅ مطلب نه لرم. لکه تاسي چي په څو ځله اشاره ورته کړې ده. شکر دی د هیڅ بغض او شخصي عناد په اساس مي هیڅ تاریخي لیکنه نه ده کړی او نه مي خپلي پاڼي یوازي په زنده باد او بېځایه مداحیو  توري کړي دي. بس یو بندګي کوښښ دی. خدای دي وکړي چي د وطنوالو، په تېره بیا ځوانانو، په درد وخوري. تاسي دي ژوندي یاست. ضمناً شفای عاجل درته غواړم. په مینه.

محمد داؤد مومند12.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​د تبریکاتو مراتب

همدا نن د محترم هارون  حکیمی صاحب له لیکاڼی نه خبر سوم چی د صادق او خورا پیاوړی او غښتلی محقق او مورخ، استاد جهانی په بی ساری لیکاڼی او قلم یو لیکل شوی کتاب د «د میر ویس نیکه نه تر احمد شاه بابا» خپور سوی دی.

د افغانستان په روستنی پنځ سوه کلن تاریخ کی د میرویس نیکه په مشرۍ د پښتنو دا مبارزه او لوی ملی قیام او ملی انقلاب، په واقیت کی د خپلواکۍ د پیل یوه لمړۍ طلایی دوره ده، چی استاد جهانی په استادانه توګه تقریباْ په ۶۰۰  سوو پاڼو کی سر ته رسولی ده.

به دی توګه استاد جهانی ته د داسی لوی او ستر ملی خدمت مبارکی وایم.

هیله ده، استاد جهانی په دی بریالی شی چی یوه ورځ د ستر احمد شاه بابا د طلایی دوری نه د سردار داؤد خان د جمهوریته پوری هم، یو تحقیقی او تاریخی لیکنه د یوه لوی ملی ارمغان په څیر د تاریخ مینانو او راتلونکی نسل ته وکاږی.

عمر دی دیر شه جهانی 

Hazarzbek Tajiashtun12.10.2025USAhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

May be an image of pants

Since I am down, the last one is a motivational closing, inspired by and initiated from the "Win one for the Gipper" concept:

During 1900 when India was run over mostly via official implementation of Caste-System, sight as such visible in the above picture was normal part of life as if the way it should be. No more, India pass such stage.

Now and in the 21st century, another identical version of Caste System in India is fully institutionalized in Afghanistan.

Among all ethnicities of Afghanistan including Pashtun, Tajik, Hazara, Uzbeks and Arabs, there is a tiny, privileged title holder among them considered to be birth-based superior to all Afghans combined. The title holders look exactly like native ethnic groups, while at the same time all of them connect their roots to a single holy family. Human race never produced such variety of looks originating from a single family thus looks like man-made-concept.

They are the ones that ultimately control social wisdom in Afghanistan and to a degree in Iran thus manifest the present social status of the two countries.

There is no similar social structure with such adverse affect within the entire Arab world.

In Afghanistan, it is their privileged intellectual title holders that warrantee and guarantees the existence of such flaw social phenomena and as a result placing themselves on the top of the food chain, education and social prestige. Unless such social structure is reversed, Afghanistan will remain backward. Love you all.


محمد داؤد مومند11.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​هموطن ارجمند و گرانقدر شاغلی صادق هدایت!

سلام ها و تمنیات نیک خود را خدمت تان تقدیم میدارم.

از تبصرۀ جانانه و صادقانۀ تان به ارتباط نوشتۀ این خامۀ شکسته، جهان سپاس.

بعد از تبصرۀ واقع بینانۀ محقق و مورخ صادق، استاد باری جهانی، تبصرۀ جناب عالی، دومین تبصرۀ است که آن را مؤید تلقیات، استباطات، استنتجاج، برداشت و تحقیق نوشتۀ تاریخی خود یافتم.

ما مثل مردمی ای داریم مشعر برایکه:

اگر تعداد قصابان زیاد شود، گاو مردار میشود.

و این مثل، و وجیزۀ مردمی، معرف تشویش شما مبنی، بر تعدد و تکثر نظریات مختلف در موارد و مسائل مشخص تاریخی است.

گرچه تاریخ را امروز به حیث یک شعبۀ از علوم اجتماعی می پندارند و زمینۀ اکتساب علم به سویۀ اخذ دوکتورا در پوهنتون های کشور هان جهان برای محصلان علم تاریخ میسر است چنانچه، پوهاند داکتر حسن کاکر، نخستین افغانی است که سند دوکتورای خود را از پوهنتون آکسفورد یا کیمبرج انگلستان و پوهنتون پرنستن ایالات متحدۀ اضلاع متحده بدست آورده است.

ولی رویات تاریخی در تمام موارد، تثبیت شده و مستند نیست، ضعف استناد همچو روایات را باید ناشی از تداخل انگیزه های سیاسی تاریخ نگاران و تاریخ نویسان سیاست باز و کذا مبتنی بر ایدیو لوژی مشخص بعضی تاریخ نویسان و تاریخ دانان دانست، در وطن بهترین امثلۀ همچو مورخین سیاست باز و صاحبان ایدیولوژی مشخص و چپی، میر غلام محمد غبار و میر محمد صدیق فرهنگ است.

به نظر این قلم کاتب هزاره،  استاد احمد علی کهزاد و علامه حبیبی و استاد پوپلزی از زمرۀ ذواتی است که میتوان بر صداقت گفتار شان صد در صد اعتماد نمود، با ذکر این نکته که هیچکسی از سهو و اشتباه غیر عمدی میرا شده نمیتواند.

پیشنهاد و توصیۀ من به حیث یک آدم ریش سفید، خدمت نسل جوان مملکت این است که در مورد پذیرفتن و یا رد روایت تاریخی از خلعت بزرگ خدواندی مختص برای انسان، یعنی از (تفکر )کار بگیرند، چیزی که انسان را از خلائق دیگر متمایز قرار میدهد.

ثانیاً در قسمت پذیرفتن و یا عدم پذیرفتن روایت تاریخی و لو از هرکسی که باشد، شکاک باشند و سوم هم اینکه اصل منطق را در وقوع  رویات تاریخی جداً به حیث یک پرنسیپ قبول، جستجو و مورد تحقیق قرار دهند.

از تمنیات نیک اسلامی و وطندارانه و برادرانۀ تان، به ارتباط تکالیف صحی ام، از صمیم و ژرفای قلب متشکرم.

پر مخ مو ګلونه، ګران او مهربانه وروره

عمر توخي11.10.2025سوېډن/FotoGallary/CountryIcons/Sweden.png
وقتی مفهوم آزادی را نمی‌فهمیم

وقتی هنوز مفهوم «آزادی» را درک نکرده‌ایم، چگونه می‌توانیم از آن سخن بگوییم؟
 در افغانستان، سال‌هاست که آزادی به شعاری سیاسی و ابزاری تبلیغاتی تبدیل شده است؛ طالبان به نام آزادی از اسارت، و سیاست‌ پیشگان جمهوریت به نام دموکراسی، هر دو از این لغت برای فریب مردم استفاده کردند. اما آزادی واقعی، نه در اسلحه طالبان معنا دارد و نه در فساد جمهوریت؛ آزادی یعنی آگاهی، استقلال فکری، و رهایی از هر نوع وابستگی ذهنی و خارجی.

جامعه‌ای که مردمش هنوز از ترس قدرت سکوت می‌کنـند، از تعصب قومی یا مذهبی نمی‌گذرند، و از وجدان خود  نمی‌شرمند، نمی‌تواند مدعی آزادی باشد. آزادی یعنی توانایی اندیشیدن، پرسیدن و انتخاب کردن بدون ترس. یعنی اینکه هیچ قدرتی ـ چه دینی، چه سیاستی ـ نتواند اراده و وجدان انسان را اسیر سازد. تا زمانی که ما در برابر دروغ و بی‌عدالتی سکوت کنیم، در حقیقت شریک اسارت خویش هستیم.

افغانستان تنها زمانی آزاد خواهد شد که مردمش مفهوم واقعی آزادی را بفهمند؛ آزادی از درون آغاز می‌شود، نه از بیرون. هیچ نیروی خارجی و هیچ سیاستمدار فاسدی نمی‌تواند آزادی را برای ملتی بیاورد که خود، دروناً هنوز اسیر جهل، تعصب و بی‌باوری است. رهایی ما در بیداری اندیشه و اتحاد آگاهانه نهفته است؛ جایی که انسان افغان دوباره به ارزش خود، به خرد و به وجدان خویش ایمان بیاورد.


عبدالباری جهانی11.10.2025ویرجینیاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​سلام و احترامات خدمت صادق هدایت. نمی فهمم که این اسم مستعار است یا اسم جناب شخص شما. من فکر میکنم که در انتخاب اسماء مستعار یا انتخاب تخلص باید کمی متوجه اسمی شویم که انتخاب مینماییم. « صادق هدایت» اسم یک نویسنده بسیار مشهور ایران است. اګر ما با انتخاب نمودن تخلص او علاقه داریم و تصادفاً اسم ما هم صادق باشد بګمانم بهتر خواهد بود که محمدصادق هدایت بنویسیم تا صادق هدایتی که یکی از مشهورترین نویسنده های ایران است و اګر وقتی شما هم به درجه شهرت صادق هدایت میرسید حتماً باعث سردرګمی خواننده های خود و بوجود اوردن التباس اسمی خواهید شد. ما شاید علاقه داشته باشیم که تخلص غبار را برای خود انتخاب کنیم ولی اګر اسم ما تصادفاً غلام محمدباشد درینصورت باید کمی از احتیاط ګار بګیریم و طوري کنیم که خواننده های مضامین و نوشته های ما اسم مارا از غلام محمدغبار مشهور تشخیص داده بتوانند. به هر صورت امید است که آزرده نشده باشید. با احترام.

صادق هدایت 11.10.2025کابل/FotoGallary/CountryIcons/AF.png

​قابل توجه ا قای مومند صاحب  ! 

 مضمون نه ( ۹ )  صفحه یی شما که حاوی  تبصره دقیق و نکته به  نکته راجع به واقعات دو صده آخر کشور بود ، با اشتیاق  تمام خواندم  . متن وقایع تاریخی که بر روی آن تبصره وتشر یحات ارایهء نموده اید ،  قابل  فهم  و درک اند ،   مشکلی که حال  از نشر همچنین معلو مات تاریخی که راجع به وا قعات مهم  آرایه میګردد  این است که دو دستګی در عینی معلو مات تاریخی، سبب سر درګمی و ګمراهی اذهان آنعده از خواننده ګان نسل جوان میګردد که در حول واقعات تاریخی کشور دست به تحقیق میزنند ، هر کس ظرفیت یک مورخ شدن را ندارد ولی به ګمان غالب هر خواننده چیز فهم میخواهد تا اندازه از وا قعات تاریخی کشور در حد دانش خود  مطا لعه داشته باشد ،  حال درین عصر مز دحم  و پر تردد تکنالوجی معلو ماتی که حتی برای خوا بیدن وقت کم میسر می شود ، وقت اضافی  برای سیاه و سفید کردن یک بحث تاریخی ز یاد نه می ماند ، این هم واضح است که مسایل تاریخی آن چنان که تعریف و ثبت میګردد ، صد در صد عینی واقیعیت نه میباشد ، از مسایل تاریخی  همیشه یک تصویر کلی واقعه  در ذهن  مجسم می شود ، در بیان مسایل تاریخی ګذشته آګر مور خین به جز ءیات وقایع به پردازند  آن وقت است  که ګپ به ( موشګافی) واقعات میر سد که دوام این حالت  به ( آب خط کردن وماهی ګرفتن ) ختم  می شود . اګر شما کم هم بنویسی از هیچ نبشته نه کردن کرده بهتر است ولو که که در حد چند سطر محدود هم باشد  باز هم خوب است .

 به آرزوی صحت وسلامتی و  شفا ی عاجل  .

رحیمی10.10.2025هالند/FotoGallary/CountryIcons/NL.png

طالبان با حماقت‌های همیشگی خود باعث تجاوز و لشکری بر کشور می‌شوند بعد تقصیر و گناه آن را به دوش دیگران می‌اندازند. با حمایت از القاعده و امتناع از تحویل ابن لادن به امریکا باعث لشکرکشی غرب به افغانستان شدند. حالا با پناه دادن به ده‌ها گروه‌ دهشت‌افگن افتخار نخستین حمله هوایی پاکستان بر پایتخت کشور را نیز به فهرست طولانی کارنامه‌های سیاه و ننگین خود افزودند. این آغاز ماجرا است. باید منتظر حوادث و بحران‌های بیش‌تر بود. یکی از ریش سفیدان این کشور گفته بود که سیاست خارجی افغانستان شبیه پل صراط است. از موی باریک و از شمشیر تیز. فهم و مهارت می‌طلبد تا این توازن را مراعات کرد. این فراست را طالب و طالبانیسم ندارد. دولت و حکومت و سلاح و عتاد و مردم بی‌دفاع به چنگ دیوانگانی خودبرتربین از خود راضی‌ای از دنیا بی‌خبر افتاده است. به این اساس، خیر و صلاحی از این‌ها برای ملک و مردم جز تباهی و ستم سراغ نیست.

یونس10.10.2025امریکاhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png
طالبان یک‌بار دیگر افغانستان را قربانی تروریست‌ها ساختند؛ بار نخست به‌خاطر پناه‌دادن به اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده، و این‌بار به‌خاطر حمایت از رهبران طالبان پاکستانی. طرفداران طالبان،  باید این واقعیت را بپذیرند که طالبان نوکران بیگانگان‌اند، نه آن‌گونه که شما از آن‌ها به نیکی یاد می‌کنید.
محمد داؤد مومند09.10.2025متحده ایالاتhttp://www.arianafghanistan.com/FotoGallary/CountryIcons/USA.png

​مورخ، محقق و نویسنده و شاعر عالیمقام استاد باری جهانی!

بعد از عرض سلام، ارادت و تمنیات نیک

مولانا گفته است:

هفت شهر عشق را عطار گشت

ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم

مضامین و تحقیقات تاریخی جنابتان در مورد سید جمال الدین افغانی، حرکت مشروطه خواهان، امان الله خان و محمد نادر خان و ده ها مطالب تاریخی و تحقیقاتی دیگر تان، مبین و معرف عدم انسلاک، بی طرفی کامل، عدم تداخل انگیزه های حب و بغض و انگیزه های مشوب سیاسی است.

صلابت و قدرت نوشتهای تاریخی و تحقیقاتی تان را نه غبار دارد، نه فرهنگ، نه سیستانی و نه محقق شوقی داکتر سید عبدالله کاظم، او داکتر اقتصاد است.

شما در همچو رشته به قول مولانا، مقام و منزلت عطار را دارید، و چنانکه من از شما آموخته ام، باید سیستانی اقتضاء پرست و منافق سیاسی داکتر کاظم از شما بیاموزند، چنین نیست که ایشان نادان اند، ولی حقیقت این است که ایشان مطابق مشی سیاسی خود، مجبورند به تحریف تاریخ و حقایق تاریخی و تخدیر ذهنیت حامیان و بله گویان «بابلی هید» خود بپردازند.

از تقدیر نوشته ام و تمنیات نیک تان به ارتباط تکالیف صحی و علالت مزاجم متشکرم.

د ستر خوشحال بابا وینا ده:

ځوان ومه بوډا شوم په رشتیا رشتیا ویلو

پر مخ مو د نړۍ ګلونه

1 - 150بعدی